1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
3
00:00:19,894 --> 00:00:23,857
"ÖLÜMLÜLERİN HAYATINA GİREN
TÜM BÜYÜK OLAYLAR
4
00:00:23,940 --> 00:00:26,860
BERABERİNDE LANET GETİRİR."
5
00:00:26,943 --> 00:00:28,319
SOFOKLES
6
00:00:31,239 --> 00:00:34,242
Evet, devam et. Otur, rahatına bak.
7
00:00:37,579 --> 00:00:38,580
İyi misin? Tamam.
8
00:00:38,663 --> 00:00:39,497
Evet.
9
00:00:43,043 --> 00:00:44,419
Birinci çekim, klaket.
10
00:00:46,880 --> 00:00:48,757
Kendini tanıtarak başlar mısın?
11
00:00:50,467 --> 00:00:53,344
Merhaba Dünya. Adım Bailey.
Üçüncü çekim.
12
00:00:53,970 --> 00:00:56,056
-İyi misin?
-Burası çok fena ya.
13
00:00:57,432 --> 00:00:58,558
Hiç hoşuma gitmedi.
14
00:00:59,851 --> 00:01:02,228
2011 ve 2012'de Facebook'ta çalıştım.
15
00:01:02,312 --> 00:01:05,190
Instagram'ın ilk çalışanlarından biriydim.
16
00:01:05,273 --> 00:01:08,693
Google ve YouTube'da çalıştım.
17
00:01:08,777 --> 00:01:11,696
Apple, Google, Twitter, Palm.
18
00:01:12,739 --> 00:01:15,533
Mozilla Labs'in kuruluşunda çalışıp
Firefox'a geçtim.
19
00:01:15,617 --> 00:01:17,994
Kayıtta mıyız? Herkes...
20
00:01:18,078 --> 00:01:18,953
Harika.
21
00:01:21,122 --> 00:01:22,832
Twitter'da çalıştım.
22
00:01:22,916 --> 00:01:26,169
En son mühendislik bölümünde
genel müdür yardımcısıydım.
23
00:01:27,462 --> 00:01:29,255
Pinterest'in genel müdürüydüm.
24
00:01:29,339 --> 00:01:34,260
Ondan önce Facebook'ta beş yıl boyunca
para kazanma direktörüydüm.
25
00:01:34,344 --> 00:01:37,931
Twitter'dayken birkaç yıl
geliştirici platformlarını yönettim
26
00:01:38,014 --> 00:01:40,225
ve sonra tüketici ürünü müdürü oldum.
27
00:01:40,308 --> 00:01:43,561
Google Drive, Gmail Chat,
Facebook Sayfaları
28
00:01:43,645 --> 00:01:46,648
ve Facebook "Beğen" düğmesinin
yaratıcılarındanım.
29
00:01:47,440 --> 00:01:50,777
Evet. Bu yüzden sekiz ay boyunca
30
00:01:50,860 --> 00:01:52,779
avukatlarla konuşup durdum.
31
00:01:54,030 --> 00:01:55,156
Panik oluyorum.
32
00:01:58,409 --> 00:02:02,914
Oradayken özünde iyilik doğuracak
bir güç olduğunu düşünüyordum.
33
00:02:03,498 --> 00:02:05,375
Artık bundan pek emin değilim.
34
00:02:05,458 --> 00:02:10,588
Etik kaygılar nedeniyle
Haziran 2017'de Google'dan ayrıldım.
35
00:02:10,672 --> 00:02:14,134
Sadece Google'la değil,
tüm sektörle ilgiliydi.
36
00:02:14,217 --> 00:02:15,260
Çok endişeliyim.
37
00:02:16,761 --> 00:02:17,595
Hem de çok.
38
00:02:19,097 --> 00:02:22,934
Günümüzde bu araçların dünyada
39
00:02:23,017 --> 00:02:27,814
muhteşem şeyler yarattığı gerçeğini
unutmak çok kolay.
40
00:02:27,897 --> 00:02:31,943
Kayıp aile fertlerini buluşturdular,
organ bağışçıları buldular.
41
00:02:32,026 --> 00:02:36,614
Bu yararlı platformlar sayesinde
dünya çapında
42
00:02:36,698 --> 00:02:40,243
anlamlı, sistemsel değişimler de yaşandı.
43
00:02:41,161 --> 00:02:44,539
Madalyonun öteki yüzü konusunda
saftık bence.
44
00:02:45,540 --> 00:02:48,626
Bu şeyleri yayınladığınızda
kontrolünüzden çıkıyorlar
45
00:02:48,710 --> 00:02:52,005
ve beklediğinizden
epey farklı şekilde kullanılıyorlar.
46
00:02:52,088 --> 00:02:56,509
İçtenlikle inanıyorum ki
kimse böyle olmasını istemiyordu.
47
00:02:56,593 --> 00:02:59,470
Tek bir kötü adam yok. Kesinlikle yok.
48
00:03:01,639 --> 00:03:03,600
Öyleyse sorun ne?
49
00:03:09,230 --> 00:03:11,065
Bir sorun var mı ve varsa ne?
50
00:03:18,489 --> 00:03:22,118
Kısa ve öz bir cevap zor.
Farklı sorunlara değinmek istiyorum.
51
00:03:22,577 --> 00:03:23,494
Sorun ne?
52
00:03:28,208 --> 00:03:32,253
NETFLIX ORİJİNAL BELGESELİ
53
00:03:33,546 --> 00:03:35,089
Artan eleştirilere rağmen
54
00:03:35,173 --> 00:03:37,675
büyük teknoloji şirketleri
daha da büyüyor.
55
00:03:37,759 --> 00:03:40,929
Tüm teknoloji sektörü
detaylı bir inceleme altında.
56
00:03:41,012 --> 00:03:44,641
Yeni bir araştırma ruh sağlığı
ve sosyal medya kullanımı arasındaki
57
00:03:44,724 --> 00:03:46,142
bağlantıya ışık tutuyor.
58
00:03:46,226 --> 00:03:48,478
Son araştırmalardan bahsetmek için...
59
00:03:49,187 --> 00:03:51,397
...medyada hiç yer bulamıyor.
60
00:03:51,481 --> 00:03:54,108
Milyonlarca Amerikalı,
elektronik cihazlarına
61
00:03:54,192 --> 00:03:56,319
umutsuzca bağımlı.
62
00:03:56,402 --> 00:04:00,698
Teknoloji sayesinde kendinizi
âdeta bir fanusa sokabildiğiniz
63
00:04:00,782 --> 00:04:02,742
gerçeği durumu kötüleştiriyor.
64
00:04:02,825 --> 00:04:06,788
Sahte haberler giderek gelişip
tüm toplumları tehdit ediyor.
65
00:04:06,871 --> 00:04:10,333
12 yıl önce Twitter'ı kurduğumuzda
bunları beklemiyorduk.
66
00:04:10,416 --> 00:04:14,754
Yetkililer Rus siber saldırılarının
durmayacağını düşünüyor.
67
00:04:14,837 --> 00:04:18,132
YouTube'a siteyi temizlemeye yönelik
baskı yapılıyor.
68
00:04:18,216 --> 00:04:21,552
TikTok'a gelince,
dışarıdaki gençlerle konuşsanız
69
00:04:21,636 --> 00:04:24,013
bu şeyi asla silmeyeceklerini...
70
00:04:24,097 --> 00:04:26,182
Isla, masayı kurar mısın lütfen?
71
00:04:26,266 --> 00:04:29,894
Sosyal medyanın çocukları
depresyona soktuğu tartışılıyor.
72
00:04:29,978 --> 00:04:32,105
Isla, masayı kurar mısın lütfen?
73
00:04:32,188 --> 00:04:35,316
Bu estetik ameliyatlar
gençler arasında popülerleşince
74
00:04:35,400 --> 00:04:37,819
cerrahlar yeni bir sendrom adı uydurdu.
75
00:04:37,902 --> 00:04:41,155
Snapchat dismorfiya
filtreli özçekimlerine benzemek için
76
00:04:41,239 --> 00:04:43,741
ameliyat isteyen
genç hastalarda görülüyor.
77
00:04:43,825 --> 00:04:45,910
O şeyi neden aldığını anlamıyorum.
78
00:04:45,994 --> 00:04:47,537
Ne yapsaydım?
79
00:04:47,620 --> 00:04:49,580
Sınıfındaki her çocukta vardı.
80
00:04:50,164 --> 00:04:51,165
Daha 11 yaşında.
81
00:04:51,249 --> 00:04:55,086
Cass, seni zorlayan yok.
İstediğin kadar çevrim dışı kalabilirsin.
82
00:04:55,169 --> 00:04:59,340
Cep telefonu kullanmıyorum sadece.
Çevrim içiyim şu an.
83
00:04:59,424 --> 00:05:03,094
Ayrıca bu gerçek bir bağlantı bile değil.
Sadece saçmalık...
84
00:05:03,177 --> 00:05:08,016
Gözetim kapitalizmi siyaset ve kültürümüzü
çoğumuzun fark etmediği kadar etkiliyor.
85
00:05:08,099 --> 00:05:10,101
IŞİD internetten takipçi topladı
86
00:05:10,184 --> 00:05:12,812
ve şimdi de beyaz ırkçılar
aynısını yapıyor.
87
00:05:12,895 --> 00:05:14,731
Son dönemde Hindistan'da
88
00:05:14,814 --> 00:05:17,442
internet linç mafyası
onlarca kişi öldürdü...
89
00:05:17,525 --> 00:05:20,361
Bu sahte haberlerin
ciddi sonuçları da oluyor.
90
00:05:20,445 --> 00:05:24,073
Sahte haber çağında
bir salgınla nasıl baş edersiniz?
91
00:05:24,157 --> 00:05:26,993
Çin yemeği yiyince
koronavirüs kapılır mı?
92
00:05:27,535 --> 00:05:32,540
Bilgi çağından yanlış bilgi çağına geçtik.
93
00:05:32,623 --> 00:05:34,667
Demokrasimiz saldırı altında.
94
00:05:34,751 --> 00:05:39,005
Dedim ki "Bence günümüzde,
yaratılan araçlar
95
00:05:39,088 --> 00:05:41,799
toplumun işleyişinde yıpranmaya
yol açıyor."
96
00:06:00,151 --> 00:06:03,446
Asa açılış konuşması yapacak.
Videoyu oynatacağız.
97
00:06:04,197 --> 00:06:07,325
Sonra da "Bayanlar ve baylar,
Tristan Harris."
98
00:06:07,408 --> 00:06:08,826
-Tamam.
-Süper.
99
00:06:08,951 --> 00:06:12,038
Sonra ben çıkarım ve...
100
00:06:12,121 --> 00:06:13,748
TEKNOLOJİDE YENİ GÜNDEM
101
00:06:13,831 --> 00:06:16,042
"Geldiğiniz için teşekkürler." derim.
102
00:06:17,960 --> 00:06:21,964
Bugün teknolojide yeni bir gündemden
ve bunu neden istediğimizden
103
00:06:22,048 --> 00:06:24,133
bahsetmek istiyorum çünkü insanlara
104
00:06:24,217 --> 00:06:27,804
"Şu anda teknoloji sektöründeki
sorun ne?" diye sorarsanız
105
00:06:28,179 --> 00:06:31,641
şikâyet ve skandallarla,
"verilerimizi çaldılar" laflarıyla,
106
00:06:31,724 --> 00:06:35,019
teknoloji bağımlılığı ve sahte haberlerle,
kutuplaşmayla,
107
00:06:35,103 --> 00:06:37,814
seçim hileleriyle ilgili
bir kakofoni yükselir.
108
00:06:38,189 --> 00:06:40,441
Ama tüm bu sorunların altında yatan,
109
00:06:40,525 --> 00:06:44,654
hepsinin aynı anda gerçekleşmesine
sebep olan şey ne?
110
00:06:46,447 --> 00:06:48,408
-İyi geliyor mu?
-Çok iyi. Evet.
111
00:06:50,827 --> 00:06:55,248
Sadece insanlar teknoloji sektöründe
bir sorun olduğunu görsünler istiyorum.
112
00:06:55,331 --> 00:07:00,211
Bir adı yok
ve tek bir kaynakla ilgili. Bir...
113
00:07:05,091 --> 00:07:09,387
Etrafınıza baktığınızda
dünyanın kayışı kopmuş gibi geliyor.
114
00:07:12,765 --> 00:07:15,143
Kendinize sormalısınız. Bu normal mi?
115
00:07:16,102 --> 00:07:18,771
Yoksa hepimiz efsunlandık mı?
116
00:07:22,316 --> 00:07:25,153
GOOGLE - ESKİ TASARIM ETİKÇİSİ
117
00:07:25,236 --> 00:07:27,822
İNSANİ TEKNOLOJİ MERKEZİ
KURUCU ORTAĞI
118
00:07:27,905 --> 00:07:30,450
Keşke daha çok insan
nasıl işlediğini anlasa
119
00:07:30,533 --> 00:07:34,245
çünkü sadece teknoloji sektörünün
bildiği bir şey olmamalı bu.
120
00:07:34,328 --> 00:07:35,913
Herkes bilmeli.
121
00:07:47,383 --> 00:07:48,342
-Merhaba!
-Selam.
122
00:07:48,718 --> 00:07:50,595
-Tristan. Memnun oldum.
-Tristan mı?
123
00:07:50,678 --> 00:07:51,721
-Evet.
-Harika.
124
00:07:53,181 --> 00:07:55,933
Tristan Harris,
Google'ın eski tasarım etikçisi
125
00:07:56,017 --> 00:07:59,353
ve kendisine
"Silikon Vadisi'nin vicdanı" deniyor.
126
00:07:59,437 --> 00:08:00,730
Teknoloji sektörünün
127
00:08:00,813 --> 00:08:04,192
ürünlerde "etik tasarım" dediği şeyi
kullanmasını istiyor.
128
00:08:04,275 --> 00:08:06,903
Teknoloji dünyasındakiler
pek açık sözlü olmaz
129
00:08:06,986 --> 00:08:10,114
ama Tristan Harris'e göre,
birileri olmalı.
130
00:08:11,324 --> 00:08:12,700
Google'dayken
131
00:08:12,783 --> 00:08:16,037
Gmail ekibindeydim
ve gelen kutusunun görünümü,
132
00:08:16,120 --> 00:08:18,372
rengi konusunda o kadar konuşmuştuk ki
133
00:08:19,457 --> 00:08:23,169
artık yorgun düşmeye başlamıştım.
134
00:08:23,252 --> 00:08:25,880
E-postalara kişisel olarak
bağımlı gibiydim
135
00:08:26,297 --> 00:08:27,632
ve Gmail'de kimsenin
136
00:08:27,715 --> 00:08:31,511
bu bağımlılığı azaltmaya çalışmamasına
çok şaşırmıştım.
137
00:08:31,969 --> 00:08:36,390
"Bunu düşünen başka biri var mı?
Kimse bunu konuşmuyor." dedim.
138
00:08:36,849 --> 00:08:41,229
Teknoloji sektörüyle ilgili
genel bir huzursuzluğum vardı.
139
00:08:41,312 --> 00:08:42,939
Yolumuzu şaşırmış gibiydik.
140
00:08:46,817 --> 00:08:49,820
İçeriden bunu nasıl değiştirebileceğimizi
141
00:08:49,904 --> 00:08:52,448
anlamak için çok çalıştım.
142
00:08:55,201 --> 00:08:59,455
Bir tür eyleme çağrı sunumu
yapmaya da bu dönemde karar verdim.
143
00:09:01,082 --> 00:09:04,502
Her akşam eve gittiğimde
birkaç saat çalışıyordum üzerinde.
144
00:09:06,170 --> 00:09:11,884
Temel olarak şunu diyordu:
"Tarihte daha önce 20-35 yaş arası
145
00:09:12,426 --> 00:09:15,263
50 tasarımcı Kaliforniya'da oturup
146
00:09:15,888 --> 00:09:19,725
iki milyar insanı etkileyecek
kararlar vermemişti hiç.
147
00:09:21,018 --> 00:09:24,438
Sırf Google'da bir tasarımcı
"'Sabah uyandığınızda ekranda
148
00:09:24,522 --> 00:09:27,024
bildirimler böyle görünecek.' dediği için
149
00:09:27,108 --> 00:09:30,778
iki milyar insan beklemediği
düşüncelere sahip oluyor.
150
00:09:30,861 --> 00:09:35,283
Bu sorunu çözmek için Google olarak
ahlakî bir sorumluluğumuz var."
151
00:09:36,158 --> 00:09:37,743
Hazırladığım sunumu
152
00:09:37,827 --> 00:09:41,789
Google'daki en yakın
15-20 iş arkadaşıma gönderdim.
153
00:09:41,872 --> 00:09:44,709
Çok gergindim.
Nasıl karşılanacağını bilmiyordum.
154
00:09:46,544 --> 00:09:48,045
Ertesi gün işe gittiğimde
155
00:09:48,129 --> 00:09:50,464
çoğu dizüstü bilgisayarda sunum açıktı.
156
00:09:50,548 --> 00:09:52,049
DİKKAT
157
00:09:52,133 --> 00:09:54,635
O gün aynı anda 400 kişi
bakmaya başladı
158
00:09:54,719 --> 00:09:56,053
ve sayı giderek arttı.
159
00:09:56,137 --> 00:09:58,097
Şirkette herkesten e-posta aldım.
160
00:09:58,180 --> 00:10:00,266
Her bölümden birileri
161
00:10:00,349 --> 00:10:04,770
"Katılıyorum. Çocuklarımı,
çevremdekileri etkilediğini görüyorum.
162
00:10:04,854 --> 00:10:06,647
Bir şey yapmalıyız." diyordu.
163
00:10:07,523 --> 00:10:10,818
Âdeta bir devrim başlatmış gibi
hissetmiştim kendimi.
164
00:10:11,861 --> 00:10:15,197
Sonradan öğrendim ki o gün
bu sunum Larry Page'e
165
00:10:15,281 --> 00:10:17,074
üç ayrı toplantıda anlatılmış.
166
00:10:17,950 --> 00:10:20,369
Yani Google'ın ciddiye alması gereken
167
00:10:20,870 --> 00:10:23,205
kültürel bir an yaşandı.
168
00:10:26,000 --> 00:10:28,794
Sonra... Hiçbir şey olmadı.
169
00:10:34,300 --> 00:10:36,135
2006'da herkes,
170
00:10:37,219 --> 00:10:39,221
Facebook'taki bizler de dâhil,
171
00:10:39,305 --> 00:10:43,392
Google'a ve Google'ın yaptıklarına
hayrandık
172
00:10:43,476 --> 00:10:48,064
çünkü gördüğümüz kadarıyla
dünyaya pek çok iyiliği dokunan
173
00:10:48,856 --> 00:10:51,442
inanılmaz kullanışlı bir hizmetti
174
00:10:51,525 --> 00:10:54,695
ve buna paralel olarak
bir para makinesi kurmuşlardı.
175
00:10:55,404 --> 00:11:00,034
Onlara çok imreniyorduk
ve bize öyle zekice ve mükemmel...
176
00:11:00,826 --> 00:11:02,161
...geliyordu ki.
177
00:11:02,953 --> 00:11:05,206
Facebook açılalı iki yıl kadar olmuştu
178
00:11:05,873 --> 00:11:10,586
ve şirketin iş modelini bulmam için
beni çağırdılar.
179
00:11:10,670 --> 00:11:13,381
Para kazanma direktörüydüm.
Yani bana
180
00:11:13,464 --> 00:11:17,051
"Bu işin nasıl paraya dönüşeceğini
bulacaksın." demişlerdi.
181
00:11:17,134 --> 00:11:19,804
İşin büyük kısmını yapan
birçok insan vardı
182
00:11:19,887 --> 00:11:25,476
ama ben elbette
şunu söyleyenlerden biriydim:
183
00:11:26,811 --> 00:11:28,437
"Para kazanmamız gerek
184
00:11:29,355 --> 00:11:33,651
ve bence bu reklam modeli
bunun muhtemelen en zarif yöntemi."
185
00:11:43,035 --> 00:11:44,453
Annem ne videosu göndermiş?
186
00:11:44,537 --> 00:11:47,915
Bir sohbet programından
ama bayağı iyi. Adam bir tür dâhi.
187
00:11:47,998 --> 00:11:50,584
Sosyal medyayı silmek gerek, diyor.
Senin gibilere.
188
00:11:50,668 --> 00:11:52,878
E-postalarını engellemem gerekebilir.
189
00:11:52,962 --> 00:11:56,090
Ne kadar abartıyor. Kendisi benden beter.
190
00:11:56,173 --> 00:11:58,509
-Hayır, sadece tarif bakıyor.
-Ve de iş.
191
00:11:58,592 --> 00:12:00,511
-Ve spor videosu.
-Ve bizi kontrol ediyor.
192
00:12:00,594 --> 00:12:02,638
Ve hayatında tanıdığı herkesi.
193
00:12:04,932 --> 00:12:07,893
Bizi izlerken bir yandan da
194
00:12:07,977 --> 00:12:11,731
sosyal medyanıza bakıyorsanız
o lanet telefonu bırakıp dinleyin
195
00:12:11,814 --> 00:12:14,817
çünkü sıradaki konuğumuz
sosyal medyanın hayatımızı
196
00:12:14,900 --> 00:12:18,112
nasıl da mahvettiğine dair
müthiş bir kitabın yazarı.
197
00:12:18,195 --> 00:12:19,447
Karşınızda
198
00:12:19,530 --> 00:12:24,452
Sosyal Medya Hesaplarınızı
Derhâl Silmek için On Sebep'in yazarı
199
00:12:24,535 --> 00:12:25,786
Jaron Lanier.
200
00:12:27,997 --> 00:12:31,834
Google ve Facebook gibi şirketler
gelmiş geçmiş en zengin
201
00:12:31,917 --> 00:12:33,753
ve başarılı şirketler arasında.
202
00:12:34,295 --> 00:12:36,839
Nispeten az çalışanları var.
203
00:12:36,922 --> 00:12:40,468
Sadece içeri para akıtan
dev bir bilgisayarları var.
204
00:12:41,510 --> 00:12:45,222
Peki, ne için para alıyorlar?
Bu çok önemli bir soru.
205
00:12:47,308 --> 00:12:49,977
35 yıldır teknoloji yatırımcısıyım.
206
00:12:51,103 --> 00:12:55,691
Silikon Vadisi'nin ilk 50 yılında
endüstri donanım ve yazılım üretiyor,
207
00:12:55,775 --> 00:12:58,402
müşterilere satıyordu.
Küçük, basit bir işti.
208
00:12:58,486 --> 00:13:02,156
Son on yıldır ise
Silikon Vadisi'nin en büyük şirketleri
209
00:13:02,239 --> 00:13:03,866
kullanıcılarını satıyorlar.
210
00:13:03,949 --> 00:13:05,910
Biraz klişe olacak
211
00:13:05,993 --> 00:13:09,205
ama kullandığımız ürünlere
para ödemediğimiz için
212
00:13:09,288 --> 00:13:12,166
o parayı reklamveren öder.
213
00:13:12,249 --> 00:13:14,084
Yani müşteri reklamverendir.
214
00:13:14,794 --> 00:13:16,086
Biz satılan ürünüz.
215
00:13:16,170 --> 00:13:17,630
Klasik deyişle
216
00:13:17,713 --> 00:13:21,592
"Ürüne para ödemiyorsanız
ürün sizsinizdir."
217
00:13:21,675 --> 00:13:23,302
ÜRÜN SİZSİNİZDİR.
218
00:13:23,385 --> 00:13:26,472
Birçok insan
"Google sadece bir arama kutusu
219
00:13:26,555 --> 00:13:31,101
ve Facebook da dostlarımın fotoğraflarını
gördüğüm bir yer." diye düşünebilir.
220
00:13:31,185 --> 00:13:35,481
Ama dikkatimizi çekmek için
yarıştıklarını fark etmezler.
221
00:13:36,524 --> 00:13:41,111
Yani Facebook, Snapchat, Twitter,
Instagram ve YouTube gibi şirketlerin
222
00:13:41,195 --> 00:13:45,282
iş modeli sizi ekran başında
tutmayı hedefler.
223
00:13:46,283 --> 00:13:49,578
Bu insanın dikkatini
mümkün olduğunca çekmenin
224
00:13:49,662 --> 00:13:50,955
yollarını bulalım.
225
00:13:51,413 --> 00:13:53,499
Size ne kadar zaman harcatabiliriz?
226
00:13:53,874 --> 00:13:56,710
Hayatınızın ne kadarını
bize verebilirsiniz?
227
00:13:58,712 --> 00:14:00,965
Bazı şirketlerin işleyişini düşününce
228
00:14:01,048 --> 00:14:02,550
anlam kazanmaya başlıyor.
229
00:14:03,092 --> 00:14:06,095
İnternette bedava sandığımız
bir sürü hizmet var.
230
00:14:06,178 --> 00:14:09,473
Ama bedava değiller.
Paralarını reklamverenler ödüyor.
231
00:14:09,557 --> 00:14:11,559
Peki, neden ödüyorlar?
232
00:14:11,642 --> 00:14:14,687
Bize reklam göstermeleri
karşılığında ödüyorlar.
233
00:14:14,770 --> 00:14:18,357
Ürün biziz. Reklamverene satılan ürün
bizim dikkatimiz.
234
00:14:18,816 --> 00:14:20,442
Bu biraz fazla basit oldu.
235
00:14:20,526 --> 00:14:24,446
Esas ürün davranış ve algılarınızdaki
o kademeli, hafif
236
00:14:24,530 --> 00:14:26,282
ve algılanamaz değişimdir.
237
00:14:27,658 --> 00:14:30,244
Ürün budur. Mümkün olan tek ürün budur.
238
00:14:30,327 --> 00:14:34,081
Masada ürün denebilecek
başka bir şey yok.
239
00:14:34,164 --> 00:14:37,251
Para kazancakları tek yer burası.
240
00:14:37,668 --> 00:14:41,714
Hareketlerinizi, düşüncelerinizi,
kim olduğunuzu değiştirmek.
241
00:14:42,631 --> 00:14:45,301
Kademeli bir değişim bu. Hafif.
242
00:14:45,384 --> 00:14:48,971
Birine "Bana on milyon dolar ver de
243
00:14:49,054 --> 00:14:50,931
dünyayı istediğin yöne doğru
244
00:14:51,348 --> 00:14:54,351
yüzde bir oranında
kaydırayım." derseniz...
245
00:14:54,852 --> 00:14:58,188
Dünyadan bahsediyoruz! Müthiş olur
ve çok da para eder.
246
00:14:59,273 --> 00:15:00,107
Tamam.
247
00:15:00,691 --> 00:15:04,570
Her şirketin hayali budur.
Bir reklam verdiğinde
248
00:15:04,653 --> 00:15:10,910
o reklamın başarılı olacağını
garantilemek ister.
249
00:15:11,327 --> 00:15:14,496
İşleri bu. Risksizlik satıyorlar.
250
00:15:14,997 --> 00:15:19,835
Bu işte başarılı olmak için
büyük öngörüleriniz olmalı.
251
00:15:20,085 --> 00:15:23,964
Büyük öngörülerin de bir şartı vardır.
252
00:15:25,215 --> 00:15:26,675
Çok fazla veri gerekir.
253
00:15:26,717 --> 00:15:29,053
VERİ
254
00:15:29,136 --> 00:15:31,555
Çoğu buna "gözetim kapitalizmi" diyor.
255
00:15:31,639 --> 00:15:34,475
İş modelleri reklamverene
mümkün olduğunca
256
00:15:34,558 --> 00:15:38,812
başarı sağlamak üzerine kurulu olan
büyük teknoloji şirketlerinin
257
00:15:38,896 --> 00:15:42,858
herkesin ne yaptığını takip etmesinden
kâr elde eden bir kapitalizm.
258
00:15:42,942 --> 00:15:45,569
Bu yeni bir piyasa.
259
00:15:45,653 --> 00:15:48,072
Daha önce olmayan bir piyasa.
260
00:15:48,822 --> 00:15:55,371
Sadece insanlara dair vadeli işlemler
alıp satan bir piyasa.
261
00:15:56,080 --> 00:16:01,585
Domuz eti veya petrol vadeli işlemleri
alıp satan piyasalar gibi.
262
00:16:02,127 --> 00:16:07,591
Artık insanlarla vadeli işlemler yapan
piyasalarımız var
263
00:16:08,175 --> 00:16:13,430
ve bu pazarlar trilyonlarca dolar kazanıp
264
00:16:14,014 --> 00:16:19,269
internet şirketlerini
insanlık tarihinin en zengin şirketleri
265
00:16:19,353 --> 00:16:22,356
hâline getirdiler.
266
00:16:27,444 --> 00:16:31,073
İnsanların bilmesini isterim ki
internette yaptıkları her şey
267
00:16:31,156 --> 00:16:34,326
izleniyor, takip ediliyor ve ölçülüyor.
268
00:16:35,035 --> 00:16:39,623
Her bir hareketiniz
dikkatlice izlenip kaydediliyor.
269
00:16:39,707 --> 00:16:43,836
Tam olarak hangi resme
ne süreyle baktığınız.
270
00:16:43,919 --> 00:16:45,796
Evet. Ne süreyle baktığınız.
271
00:16:45,879 --> 00:16:47,548
KATILIM SÜRESİ
272
00:16:47,631 --> 00:16:49,341
KATILIM SÜRESİ
273
00:16:49,425 --> 00:16:50,426
KATILIM SÜRESİ
274
00:16:50,509 --> 00:16:53,804
Ne zaman yalnız
veya depresif olduğunuzu biliyorlar.
275
00:16:53,887 --> 00:16:57,099
Eski sevgilinizin resimlerine
ne zaman baktığınızı da.
276
00:16:57,182 --> 00:17:00,227
Gece geç saatte ne yaptığınızı,
her şeyi biliyorlar.
277
00:17:01,270 --> 00:17:03,230
İçe dönük mü, dışa dönük müsünüz,
278
00:17:03,313 --> 00:17:06,567
ne tür bir nevrozunuz var,
karakter tipiniz ne, hepsini.
279
00:17:08,193 --> 00:17:12,531
Bizimle ilgili, insanlık tarihinde
hayal bile edilememiş miktarda
280
00:17:12,614 --> 00:17:14,324
bilgi var ellerinde.
281
00:17:14,992 --> 00:17:16,368
Benzersiz bir şey bu.
282
00:17:18,579 --> 00:17:22,791
Yani sürekli olarak saçtığımız
bu veriler
283
00:17:22,875 --> 00:17:26,754
neredeyse hiç denetlenmeyen
sistemlere aktarılıyor
284
00:17:27,463 --> 00:17:33,218
ve ne yapacağımıza, kim olduğumuza dair
giderek iyileşen tahminler yapılıyor.
285
00:17:34,887 --> 00:17:36,346
ÖNERİLENLER
286
00:17:36,430 --> 00:17:39,183
Birçok insan
verilerimizin satıldığını sanıyor.
287
00:17:40,350 --> 00:17:43,187
Bu verileri satmak
Facebook'un çıkarına değil.
288
00:17:45,439 --> 00:17:47,149
Verilerle ne yapıyorlar peki?
289
00:17:51,070 --> 00:17:54,490
Hareketlerimizi öngören
modeller oluşturuyorlar.
290
00:17:54,573 --> 00:17:57,618
En iyi modeli yaratan da kazanıyor.
291
00:18:02,623 --> 00:18:04,041
Kaydırma hızı yavaşladı.
292
00:18:04,124 --> 00:18:07,002
Ortalama seansın sonuna geldi.
Reklamı kısıyorum.
293
00:18:07,086 --> 00:18:08,337
Dostlarla aileyi ver.
294
00:18:09,671 --> 00:18:11,340
Ekranın diğer tarafında,
295
00:18:11,423 --> 00:18:15,469
âdeta bir voodoo bebeğine benzer
bir avatarımız, modelimiz var.
296
00:18:16,845 --> 00:18:18,180
Yaptığımız her şey
297
00:18:18,263 --> 00:18:19,473
tüm tıklamalarımız,
298
00:18:19,556 --> 00:18:21,642
izlediğimiz tüm videolar, beğeniler
299
00:18:21,725 --> 00:18:25,354
daha doğru bir model
oluşturmak için kullanılıyor.
300
00:18:25,938 --> 00:18:29,858
Bu modeli bir kez yaratınca
kişinin yapacakları tahmin edilebilir.
301
00:18:29,942 --> 00:18:31,777
Tamam, bir deneyeyim.
302
00:18:32,569 --> 00:18:36,073
Gideceğiniz yeri,
izleyeceğiniz videoları tahmin edebilirim.
303
00:18:36,156 --> 00:18:39,159
Hangi duygular sizi tetikliyor,
tahmin edebilirim.
304
00:18:39,243 --> 00:18:40,410
Evet, mükemmel.
305
00:18:41,578 --> 00:18:43,372
Yılın en büyük sıçışları.
306
00:18:43,747 --> 00:18:44,665
BÜYÜK SIÇIŞLAR!
307
00:18:48,627 --> 00:18:51,088
-Mükemmel, işe yaradı.
-Bir video daha.
308
00:18:51,171 --> 00:18:53,966
Güzel. Başlamadan
spor ayakkabı reklamı koyalım.
309
00:18:56,510 --> 00:18:59,721
Bu teknoloji şirketlerinin çoğunun
üç ana hedefi var.
310
00:18:59,805 --> 00:19:03,517
Kullanımınızı artırmak için
bir katılım hedefi.
311
00:19:04,601 --> 00:19:07,146
Geri gelip
arkadaşlarınızı davet etmeniz
312
00:19:07,229 --> 00:19:10,607
ve onların da başkalarını
davet etmesi için büyüme hedefi.
313
00:19:11,650 --> 00:19:14,987
Ve bütün bunlar olurken
reklamdan mümkün olduğunca
314
00:19:15,070 --> 00:19:17,406
çok para kazanmamız için reklam hedefi.
315
00:19:19,283 --> 00:19:21,994
Tüm bu hedefler rakamları arttırmak için
316
00:19:22,077 --> 00:19:24,454
size ne gösterileceğini bulmaya yarayan
317
00:19:24,538 --> 00:19:26,039
algoritmalarla çalışıyor.
318
00:19:26,623 --> 00:19:28,876
Facebook'tayken bu ayarlarla
319
00:19:28,959 --> 00:19:34,006
ihtiyaca göre oynayabilmek
üzerine sıklıkla konuşurduk.
320
00:19:34,673 --> 00:19:38,594
Bu ayarları Mark'ın yapmasını konuştuk.
321
00:19:41,305 --> 00:19:44,474
"Bugün Kore'de
daha çok kullanıcı istiyorum."
322
00:19:45,767 --> 00:19:46,602
Ayarla.
323
00:19:47,436 --> 00:19:48,979
"Reklamları biraz açalım."
324
00:19:49,980 --> 00:19:51,815
"Para kazanımını azıcık artır."
325
00:19:53,192 --> 00:19:55,444
Böylece...
326
00:19:55,527 --> 00:19:59,239
Yani tüm bu şirketler
o derece isabetli çalışıyor.
327
00:19:59,990 --> 00:20:02,409
-Dostum...
-Nasıl kart görmedim, bilmem.
328
00:20:02,492 --> 00:20:05,704
-Hakem rezaletti.
-Resmen ta oraya...
329
00:20:05,787 --> 00:20:07,998
-Rebecca geldi. Git konuş.
-Biliyorum.
330
00:20:08,081 --> 00:20:10,834
-Dostum, onunla konuş.
-Üzerinde çalışıyorum.
331
00:20:10,918 --> 00:20:14,171
Takvimine göre şu anda tenefüste.
Çevrim içi olmalıydı.
332
00:20:15,255 --> 00:20:16,465
Dürteyim mi?
333
00:20:17,132 --> 00:20:18,050
Dürt bakalım.
334
00:20:21,637 --> 00:20:24,181
"Arkadaşın Tyler az önce katıldı.
El salla."
335
00:20:26,016 --> 00:20:27,184
Hadi dostum.
336
00:20:27,267 --> 00:20:28,769
El salla.
337
00:20:29,394 --> 00:20:31,647
Ama... Gidip konuşsana dostum.
338
00:20:31,730 --> 00:20:34,900
ARKADAŞIN TYLER AZ ÖNCE KATILDI!
EL SALLA!
339
00:20:36,902 --> 00:20:37,986
AĞ BAĞLANTILARI
340
00:20:38,070 --> 00:20:40,447
Yeni bağlantı! Pekâlâ, başlıyoruz.
341
00:20:40,948 --> 00:20:46,078
Şimdi 079044238820 numaralı kullanıcı
Rebecca'dan bir paylaşım göster.
342
00:20:46,161 --> 00:20:49,790
İyi fikir. GPS koordinatlarına göre
birbirlerine yakınlar.
343
00:20:52,167 --> 00:20:55,837
RUH EŞİMİ BULDUM! #CANDOST
#YERİM #SIKIDOSTLAR
344
00:20:55,921 --> 00:20:57,172
Reklama açık durumda.
345
00:20:57,631 --> 00:20:58,632
Müzayede zamanı.
346
00:20:58,715 --> 00:21:00,050
REKLAM ÖNGÖSTERİMİ
347
00:21:00,133 --> 00:21:02,803
Satıldı! Deep Fade Saç Şekillendirici'ye.
348
00:21:03,387 --> 00:21:07,933
468 teklif veren vardı. Ben'e
tek gösterimi 3.262 sente sattık.
349
00:21:17,109 --> 00:21:21,530
İnternet bağlantısının özellikle de
genç nesil için öncelikli olduğu
350
00:21:22,072 --> 00:21:23,907
bir dünya yarattık
351
00:21:23,991 --> 00:21:28,328
ama yine de o dünyada
iki insan bağlantı kurduğunda
352
00:21:29,121 --> 00:21:33,125
bunun finanse edilmesinin tek yolu
bu iki insanı manipüle etmek için
353
00:21:33,208 --> 00:21:35,627
para ödeyen sinsi bir üçüncü kişidir.
354
00:21:36,128 --> 00:21:39,381
Yani iletişimlerinin,
kültürlerinin temelinde
355
00:21:39,464 --> 00:21:44,011
manipülasyon olan bir dünyada büyüyen
356
00:21:44,094 --> 00:21:47,431
koca bir küresel nesil yarattık.
357
00:21:47,514 --> 00:21:49,725
Yaptığımız her şeyin merkezine
358
00:21:49,808 --> 00:21:52,311
aldatmacayı ve sinsiliği koyduk.
359
00:21:56,356 --> 00:22:03,280
"YETERİNCE GELİŞMİŞ HER TEKNOLOJİ
SİHİRDEN FARKSIZDIR."
360
00:22:05,741 --> 00:22:07,242
-Diğerini al...
-Tamam.
361
00:22:07,326 --> 00:22:09,369
-Nereye tutmak daha iyi?
-Harika.
362
00:22:09,453 --> 00:22:10,620
-Şuraya mı?
-Evet.
363
00:22:10,704 --> 00:22:13,707
Şunu yapsam kamerada nasıl görünür?
364
00:22:13,790 --> 00:22:15,459
-Aslında biz...
-Şöyle.
365
00:22:15,542 --> 00:22:16,835
-Nasıl yani?
-Evet.
366
00:22:16,918 --> 00:22:18,462
-Bir daha.
-Aynen.
367
00:22:19,046 --> 00:22:20,464
Evet. Yok, muhtemelen...
368
00:22:21,131 --> 00:22:21,965
Evet.
369
00:22:22,507 --> 00:22:23,884
Bu daha şey...
370
00:22:31,016 --> 00:22:33,268
Chris burada kafayı yiyor.
371
00:22:34,728 --> 00:22:35,562
Oldu mu?
372
00:22:35,645 --> 00:22:37,773
SİHİR!
373
00:22:37,856 --> 00:22:41,068
Sihir yapmayı öğrendiğimde
beş yaşındaydım.
374
00:22:41,151 --> 00:22:45,781
Koskoca yetişkinleri, profesörleri
kandırabiliyordum.
375
00:22:55,040 --> 00:22:58,960
Sihirbazlar neredeyse ilk nörobilimciler
ve psikologlar gibidir.
376
00:22:59,044 --> 00:23:02,005
İnsan zihninin nasıl çalıştığını
377
00:23:02,089 --> 00:23:03,382
ilk anlayan onlardı.
378
00:23:04,216 --> 00:23:07,511
İnsanlar üzerinde pek çok
gerçek zamanlı test yapıyorlar.
379
00:23:09,137 --> 00:23:14,017
Sihirbazlar zihnimizin
farkında olmadığımız kısımlarını anlar.
380
00:23:14,101 --> 00:23:15,936
İllüzyonları böyle işler.
381
00:23:16,019 --> 00:23:20,357
Doktorlar, avukatlar, 747'leri
veya nükleer füzeleri yapan insanlar
382
00:23:20,690 --> 00:23:24,361
zihinlerinin
ne kadar savunmasız olduğunu bilmez.
383
00:23:24,444 --> 00:23:26,113
Bu ayrı bir disiplindir.
384
00:23:26,571 --> 00:23:28,990
Tüm insanlarda geçerli bir disiplin.
385
00:23:29,074 --> 00:23:30,909
STANFORD ÜNİVERSİTESİ
386
00:23:30,992 --> 00:23:35,288
Bu açıdan bakınca
teknolojinin yaptıkları çok farklı gelir.
387
00:23:36,873 --> 00:23:40,794
Stanford İkna Teknolojileri
Laboratuvarı'nda öğrendik bunu.
388
00:23:41,628 --> 00:23:45,882
Psikolojide insanı ikna etmekle ilgili
bildiğimiz her şeyi
389
00:23:45,966 --> 00:23:48,385
nasıl teknolojiye aktarabiliriz?
390
00:23:48,468 --> 00:23:50,887
Çoğunuz şimdiden birer dâhisiniz.
391
00:23:50,971 --> 00:23:55,851
Öylesiniz ama amacım sizi
davranış değiştiren dâhilere dönüştürmek.
392
00:23:56,852 --> 00:24:00,439
Facebook, Uber
ve diğer şirketlerden gelen
393
00:24:00,522 --> 00:24:05,485
ve Silikon Vadisi'nin önemli isimleri
arasında yer alanlar da bu derse girdi
394
00:24:05,569 --> 00:24:09,197
ve teknolojiyi daha ikna edici
hâle getirmeyi öğrendi.
395
00:24:09,614 --> 00:24:11,116
Tristan da onlardan biri.
396
00:24:12,284 --> 00:24:13,827
İkna teknolojisi
397
00:24:13,910 --> 00:24:18,874
birinin davranışlarını değiştirmek için
özellikle uğraşan tasarımdır.
398
00:24:18,957 --> 00:24:20,542
Bir hareket yapmalarını,
399
00:24:20,625 --> 00:24:23,336
parmaklarını
böyle kaydırmalarını sağlarız.
400
00:24:23,420 --> 00:24:26,381
Aşağı çekince yenilenir,
tepede yeni bir şey çıkar.
401
00:24:26,465 --> 00:24:28,508
Her çektiğinizde yine yenilenir.
402
00:24:28,592 --> 00:24:33,680
Psikolojide buna
aralıklı olumlu pekiştirme diyoruz.
403
00:24:33,763 --> 00:24:37,142
Bir şeyi alacağınızı
veya ne zaman alacağınızı bilmezsiniz
404
00:24:37,225 --> 00:24:39,811
ve Vegas'taki kumar makineleri gibi işler.
405
00:24:40,145 --> 00:24:42,230
Ürünü bilinçli kullanmanız yetmez.
406
00:24:42,314 --> 00:24:44,149
Beyin sapının derinlerine inip
407
00:24:44,232 --> 00:24:49,029
oraya daha derin bir düzeyde
programlanmış, bilinçsiz bir alışkanlık
408
00:24:49,112 --> 00:24:52,115
yerleştirmek isterim.
Fark etmezsiniz bile.
409
00:24:52,532 --> 00:24:53,742
James Marshall...
410
00:24:53,825 --> 00:24:56,286
Tezgâhta her gördüğünüzde
411
00:24:56,369 --> 00:24:59,372
bakarsınız ve bilirsiniz ki
elinize her aldığınızda
412
00:24:59,456 --> 00:25:03,877
size sunacağı bir şey var. Onu görmek için
kumar makinesine oturursunuz.
413
00:25:03,960 --> 00:25:06,046
Bu, tesadüf değil. Tasarım tekniği.
414
00:25:06,129 --> 00:25:11,134
San Francisco'da bir subaya
bir altın keseği getiriyor.
415
00:25:12,219 --> 00:25:15,388
Bu arada
o sıralarda San Francisco nüfusu...
416
00:25:15,472 --> 00:25:17,432
Bir örnek de fotoğraf etiketleme.
417
00:25:19,726 --> 00:25:24,064
Arkadaşınızın sizi etkiletlediğine dair
bir e-posta alırsanız
418
00:25:24,147 --> 00:25:28,568
tabii ki e-postayı açıp
o resme bakarsınız.
419
00:25:29,152 --> 00:25:31,821
Görmezden gelebileceğiniz
bir şey değil bu.
420
00:25:32,364 --> 00:25:36,326
Burada köklü bir insani özellikten
faydalanıyorlar.
421
00:25:36,409 --> 00:25:38,078
Kendinize şunu sormalısınız:
422
00:25:38,161 --> 00:25:42,207
"Neden e-postada fotoğraf yok?
Fotoğrafı görsem daha kolay olurdu."
423
00:25:42,541 --> 00:25:45,877
Facebook bu özelliği bulunca
çılgınca kullandı
424
00:25:45,961 --> 00:25:49,089
çünkü "Aktiviteyi artırmak için
süper. Herkes gün boyu
425
00:25:49,172 --> 00:25:51,091
birbirini etiketlesin." dediler.
426
00:25:56,263 --> 00:25:58,890
EN AZINDAN BİRİMİZ İYİ ÇIKMIŞIZ
427
00:25:59,349 --> 00:26:00,475
Yorum yaptı.
428
00:26:00,559 --> 00:26:01,434
Güzel.
429
00:26:01,935 --> 00:26:04,688
Tamam, Rebecca gördü ve cevap veriyor.
430
00:26:04,771 --> 00:26:07,566
Ben'e yazdığını gösterin de
onu kaybetmeyelim.
431
00:26:07,649 --> 00:26:09,150
Üç nokta aktive edildi.
432
00:26:09,234 --> 00:26:13,613
EN AZINDAN BİRİMİZ İYİ ÇIKMIŞIZ
...
433
00:26:19,411 --> 00:26:20,829
Harika, yorumu paylaştı.
434
00:26:21,454 --> 00:26:24,249
Yorumuna yaptığı yoruma yorum yapıyor.
435
00:26:25,000 --> 00:26:26,251
Dur, yazmayı bıraktı.
436
00:26:26,751 --> 00:26:27,752
Otomatik dolduralım.
437
00:26:28,420 --> 00:26:30,005
Emoji. Emoji seviyor.
438
00:26:31,381 --> 00:26:33,758
OTOMATİK TAMAMLAMA
KATILIM
439
00:26:33,842 --> 00:26:34,676
Ateşi seçti.
440
00:26:35,468 --> 00:26:36,803
Patlıcan bekliyordum.
441
00:26:38,597 --> 00:26:42,726
"Büyüme korsanlığı" adı verilen
bir alan ve disiplin var.
442
00:26:42,809 --> 00:26:46,479
Büyümeyi hızlandırmak için
insan psikolojisinden faydalanan
443
00:26:46,563 --> 00:26:48,565
bir mühendis ekibi var.
444
00:26:48,648 --> 00:26:52,861
Daha çok üye ve katılım sağlayıp
daha çok insan davet ettirebiliyorlar.
445
00:26:52,944 --> 00:26:57,574
Tüm testlerden ve tekrarlardan sonra
fark ettiğimiz en önemli şey şuydu:
446
00:26:57,991 --> 00:27:00,619
Her kişiye on günde yedi arkadaş bul.
447
00:27:01,828 --> 00:27:02,662
Bu kadardı.
448
00:27:02,746 --> 00:27:05,498
Chamath ilk dönemde
büyüme bölümünün başındaydı
449
00:27:05,582 --> 00:27:09,878
ve Facebook'u inanılmaz bir hızda
büyütmek için kullanılan
450
00:27:09,961 --> 00:27:14,758
büyüme taktiklerine öncülük ettiği için
teknoloji sektöründe çok iyi tanınır.
451
00:27:14,841 --> 00:27:18,553
Bu büyüme taktikleri zamanla
Silikon Vadisi'nin standardı oldu.
452
00:27:18,637 --> 00:27:21,222
Uber ve başka bir dizi şirkette
kullanıldı.
453
00:27:21,306 --> 00:27:27,062
Öncülük ettiği şeylerden biri
küçük değişiklikler için
454
00:27:27,145 --> 00:27:28,480
A/B testi yapmaktı.
455
00:27:29,022 --> 00:27:31,858
Google ve Facebook gibi şirketler
456
00:27:31,941 --> 00:27:34,569
kullanıcılar üzerinde sürekli olarak
457
00:27:34,653 --> 00:27:36,821
minik testler yapıyordu
458
00:27:36,905 --> 00:27:39,866
ve bu testleri sürekli yaparak
459
00:27:39,949 --> 00:27:43,036
zamanla kullanıcılara
istediğiniz şeyi yaptırmanın
460
00:27:43,119 --> 00:27:45,288
en iyi yolunu bulabiliyorsunuz.
461
00:27:45,372 --> 00:27:46,790
Bu, bir manipülasyon.
462
00:27:47,332 --> 00:27:49,209
Kobay faresi gibi hissettim.
463
00:27:49,834 --> 00:27:51,920
Öylesin. Hepimiz kobayız.
464
00:27:52,545 --> 00:27:55,548
Kanser tedavisi için de kullanılmıyoruz.
465
00:27:55,632 --> 00:27:58,134
Bize fayda sağlamak için yapmıyorlar bunu.
466
00:27:58,218 --> 00:28:00,929
Değil mi? Sadece daha çok para
kazansınlar diye
467
00:28:01,012 --> 00:28:03,223
zombi gibi ekrana bakalım istiyorlar.
468
00:28:03,556 --> 00:28:06,184
Facebook
"devasa ölçekli bulaşma deneyleri"
469
00:28:06,267 --> 00:28:08,228
adını verdiği deneyler yaptı.
470
00:28:08,311 --> 00:28:09,145
Tamam.
471
00:28:09,229 --> 00:28:12,857
Facebook sayfalarında
subliminal mesajlar kullanarak
472
00:28:13,400 --> 00:28:17,570
insanların ara seçimlerde
oy vermesini nasıl sağlarız?
473
00:28:17,987 --> 00:28:20,824
Bunu yapabildiklerini keşfettiler.
474
00:28:20,907 --> 00:28:26,121
Vardıkları sonuçlardan biri de
kullanıcının gerçek dünyadaki
475
00:28:26,204 --> 00:28:30,208
davranış ve duygularını
ona fark ettirmeden
476
00:28:30,291 --> 00:28:32,877
etkileyebileceklerini öğrenmek oldu.
477
00:28:33,378 --> 00:28:37,382
Kullanıcının hiç haberi olmuyor.
478
00:28:38,049 --> 00:28:41,970
Tersine mühendislikle
neye tepki verdiğimizi belirlemek için
479
00:28:42,053 --> 00:28:46,349
bu yapay zekâ motorlarını
tekrar kendimize çeviriyoruz.
480
00:28:47,100 --> 00:28:50,854
Bacakların neye tepki verdiğini
görmek için örümceğin sinirlerini
481
00:28:50,937 --> 00:28:54,607
uyarmak gibi.
Yani aslında kâr elde etmek için
482
00:28:55,483 --> 00:28:57,193
insanları matrikse bağlayıp
483
00:28:57,277 --> 00:29:01,489
tüm aktivitelerinden para topladıkları
bir tür hapishane deneyi gibi.
484
00:29:01,573 --> 00:29:03,366
Üstelik farkında bile değiliz.
485
00:29:04,117 --> 00:29:08,079
Sizi en hızlı nasıl manipüle edeceğimizi
psikolojik açıdan anlayıp
486
00:29:08,163 --> 00:29:10,081
dopamin salgılatmak istiyoruz.
487
00:29:10,165 --> 00:29:12,250
Bunu Facebook'ta çok iyi başardık.
488
00:29:12,625 --> 00:29:14,919
Instagram da yaptı, Whatsapp da yaptı.
489
00:29:15,003 --> 00:29:17,380
Snapchat de yaptı, Twitter da.
490
00:29:17,464 --> 00:29:22,427
Bu, tam olarak benim gibi bir hacker'ın
bulacağı bir şey
491
00:29:22,510 --> 00:29:27,015
çünkü insan psikolojisindeki
bir zaaftan faydalanıyorsun.
492
00:29:27,098 --> 00:29:28,725
FACEBOOK - ESKİ BAŞKAN
493
00:29:28,808 --> 00:29:33,438
Bence biz mucitler, yaratıcılar...
494
00:29:33,980 --> 00:29:40,028
Yani ben, Mark ve Instagram'dan
Kevin Systrom gibi insanlar
495
00:29:41,154 --> 00:29:46,451
bunu gayet bilinçli bir şekilde anladık
ve yine de yaptık.
496
00:29:50,580 --> 00:29:53,625
Bisiklet icat edildiğinde
kimse rahatsız olmadı.
497
00:29:55,126 --> 00:29:58,004
Değil mi? Herkes
bisiklete binmeye başladı diye
498
00:29:58,087 --> 00:30:00,924
kimse "Tanrı'm, toplumu mahvettik.
499
00:30:01,007 --> 00:30:03,051
Bisikletler insanları etkiliyor,
500
00:30:03,134 --> 00:30:06,095
çocuklarından koparıyor,
demokrasiyi mahvediyorlar.
501
00:30:06,179 --> 00:30:08,723
Gerçeği ayırt edemiyoruz artık." demedi.
502
00:30:08,807 --> 00:30:11,309
Bisikletle ilgili
böyle şeyler demedik hiç.
503
00:30:12,769 --> 00:30:18,733
Eğer bir şey araçsa
sadece orada durup sabırla bekler.
504
00:30:19,359 --> 00:30:22,821
Eğer araç değilse
sizden bir şeyler talep eder,
505
00:30:22,904 --> 00:30:26,533
sizi ayartır, yönlendirir,
sizden bir şeyler ister.
506
00:30:26,950 --> 00:30:30,495
Araç bazlı teknolojiden
507
00:30:31,079 --> 00:30:34,499
bağımlılık
ve manipülasyon bazlı teknolojiye geçtik.
508
00:30:34,582 --> 00:30:35,708
Değişen bu.
509
00:30:35,792 --> 00:30:39,420
Sosyal medya sadece
kullanılmayı bekleyen bir araç değil.
510
00:30:39,504 --> 00:30:42,882
Kendi hedefleri
ve psikolojinizi kullanarak
511
00:30:42,966 --> 00:30:45,677
bu hedeflere ulaşma yöntemleri var.
512
00:30:49,055 --> 00:30:53,685
"MÜŞTERİLERİNE 'KULLANICI' DİYEN
SADECE İKİ SEKTÖR VAR.
513
00:30:53,768 --> 00:30:57,480
YASA DIŞI UYUŞTURUCU
VE YAZILIM SEKTÖRLERİ."
514
00:30:57,564 --> 00:31:02,193
Birkaç yıl geriye, Pinterest'in başkanı
olduğum zamana gidelim.
515
00:31:03,194 --> 00:31:08,366
Eve gelmiştim ama evde
ilgime ve sevgime muhtaç
516
00:31:08,449 --> 00:31:12,161
iki küçük çocuğum olmasına rağmen
telefonu bırakamıyordum.
517
00:31:12,245 --> 00:31:17,500
Kilere girip bir e-posta yazıyor
veya bazen Pinterest'e bakıyordum.
518
00:31:18,001 --> 00:31:19,627
"Klasik çelişki." demiştim.
519
00:31:19,711 --> 00:31:22,046
"Gündüz işe gidiyorum
520
00:31:22,130 --> 00:31:26,426
ve kölesi olacağım bir şey yaratıyorum."
521
00:31:26,509 --> 00:31:30,096
Ama yapamıyordum... Yani, bazen
kendime hâkim olamıyordum.
522
00:31:32,307 --> 00:31:36,102
En çok Twitter'a zaafım var.
523
00:31:36,728 --> 00:31:38,021
Eskiden Reddit'ti.
524
00:31:38,104 --> 00:31:42,859
Reddit okuma bağımlılığımı kırmak için
kendime yazılım yazmam gerekti hatta.
525
00:31:45,361 --> 00:31:47,780
Muhtemelen en çok e-postama bağımlıyım.
526
00:31:47,864 --> 00:31:49,866
Gerçekten. Hissediyorum yani.
527
00:31:52,577 --> 00:31:57,415
Perdenin ardında
neler olduğunu bilmeme rağmen
528
00:31:57,498 --> 00:32:01,628
kullanım miktarımı
kontrol altına alamamam çok ilginçti.
529
00:32:01,711 --> 00:32:03,046
Biraz korkutucu.
530
00:32:03,630 --> 00:32:07,050
Hileleri bilsem de hâlâ kanıyorum.
531
00:32:07,133 --> 00:32:09,886
Hâlâ telefonu elime alınca
20 dakika gidiyor.
532
00:32:12,805 --> 00:32:15,725
Akıllı telefonunuza
sabah işemeden önce mi,
533
00:32:15,808 --> 00:32:17,477
işerken mi bakıyorsunuz?
534
00:32:17,560 --> 00:32:19,228
Çünkü tek seçenekler bunlar.
535
00:32:19,562 --> 00:32:23,274
İrade göstermeyi denedim...
536
00:32:23,358 --> 00:32:26,903
"Telefona bakmayacağım. Eve gelirken
arabada kalacak." dedim.
537
00:32:26,986 --> 00:32:30,573
Kendime binlerce kez
"Telefonu yatak odasına sokmayacağım."
538
00:32:30,657 --> 00:32:34,535
demişimdir ama sonra
saat akşam dokuz olunca
539
00:32:34,619 --> 00:32:37,121
telefonu yatak odasına
sokmak istiyorum.
540
00:32:37,956 --> 00:32:39,290
Şey gibiydi...
541
00:32:39,374 --> 00:32:41,125
İrade birinci aşamaydı
542
00:32:41,209 --> 00:32:44,295
ve ikinci aşama ise kaba kuvvetti.
543
00:32:44,379 --> 00:32:45,880
Karşınızda Mutfak Kasası.
544
00:32:45,964 --> 00:32:48,967
Mutfak Kasası
kendinize hâkim olabilmenizi sağlayan
545
00:32:49,050 --> 00:32:51,678
devrim niteliğinde, zaman ayarlı bir kutu.
546
00:32:51,761 --> 00:32:56,724
David'in tek yapması gereken
cezbedici şeyleri Mutfak Kasası'na koymak.
547
00:32:57,392 --> 00:33:00,561
Sonra zamanı ayarlamak için
kadranı çeviriyor
548
00:33:01,479 --> 00:33:04,232
ve en son da kilitlemek için
düğmeye basıyor.
549
00:33:04,315 --> 00:33:06,734
-Mutfak Kasası harika...
-Bizde var, değil mi?
550
00:33:06,818 --> 00:33:09,654
-...oyunlar, kredi kartları, telefonlar.
-Var.
551
00:33:09,737 --> 00:33:13,866
Mutfak Kasası kilitlenince
zaman dolana kadar açılamıyor.
552
00:33:13,950 --> 00:33:17,537
Sorun şu. Sosyal medya bir uyuşturucu.
553
00:33:17,620 --> 00:33:23,084
Yani biyolojik olarak
insanlarla iletişim kurma dürtümüz var.
554
00:33:23,167 --> 00:33:28,214
Bu da ödül sisteminde
dopamin salgılanmasına sebep oluyor.
555
00:33:28,297 --> 00:33:31,926
Birlik olup topluluk hâlinde yaşamak,
eş bulmak
556
00:33:32,010 --> 00:33:35,596
ve türümüzü yaymak için
oluşmuş bu sistemin ardında
557
00:33:35,680 --> 00:33:38,016
milyonlarca yıllık bir evrim var.
558
00:33:38,099 --> 00:33:43,646
Yani sosyal medya gibi,
insanlar arasındaki bağı optimize eden
559
00:33:43,730 --> 00:33:48,276
bir araç mutlaka
bağımlılık potansiyeli taşıyacaktır.
560
00:33:52,780 --> 00:33:54,115
Baba, yapma!
561
00:33:55,450 --> 00:33:58,453
Yemekten önce
bin tane kırpıntı göndermem gerek.
562
00:33:58,536 --> 00:33:59,537
Kırpıntı mı?
563
00:33:59,620 --> 00:34:01,080
O ne, bilmiyorum.
564
00:34:01,164 --> 00:34:03,207
-Güzel kokuyor canım.
-Teşekkürler.
565
00:34:03,291 --> 00:34:07,420
Bu akşam yemeğin tadını çıkarmak için
beş duyuyu da kullansak diyorum.
566
00:34:07,795 --> 00:34:11,382
O yüzden karar verdim, bu akşam
masada cep telefonu yasak.
567
00:34:11,466 --> 00:34:13,301
Hadi, verin bakalım.
568
00:34:13,801 --> 00:34:14,802
-Cidden mi?
-Evet.
569
00:34:15,928 --> 00:34:18,056
-Peki.
-Teşekkür ederim. Ben?
570
00:34:18,139 --> 00:34:19,891
-Tamam.
-Telefon korsanı anne.
571
00:34:21,100 --> 00:34:21,934
-Alayım.
-Anne!
572
00:34:22,602 --> 00:34:26,147
Yemek bitene kadar burada güvendeler.
573
00:34:27,273 --> 00:34:31,277
Böylece herkes rahatlayabilir. Tamam mı?
574
00:34:47,418 --> 00:34:49,253
-Kim olduğuna baksam?
-Olmaz.
575
00:34:54,759 --> 00:34:56,969
Başka bir çatal alacağım.
576
00:34:58,304 --> 00:34:59,305
Teşekkürler.
577
00:35:04,727 --> 00:35:06,687
Tatlım, açamazsın.
578
00:35:06,771 --> 00:35:09,357
Bir saatliğine kilitledim,
o yüzden bırak.
579
00:35:11,192 --> 00:35:13,361
Evet, ne konuşalım?
580
00:35:13,444 --> 00:35:17,907
Bugün yanından geçtiğim
Merkez Aşırılıkçı manyakları mesela.
581
00:35:17,990 --> 00:35:18,825
-Frank.
-Ne?
582
00:35:18,908 --> 00:35:20,743
Politika konuşmak istemiyorum.
583
00:35:20,827 --> 00:35:23,538
-Merkez Aşırılıkçıların nesi varmış?
-Bak, anlamıyor.
584
00:35:23,621 --> 00:35:26,624
-Kime sorduğuna bağlı.
-"Propagandanın nesi var?" demek gibi.
585
00:35:28,709 --> 00:35:29,710
Isla!
586
00:35:32,797 --> 00:35:33,756
Aman Tanrı'm.
587
00:35:37,135 --> 00:35:38,636
-Ben mi hâlledeyim?
-Evet.
588
00:35:41,973 --> 00:35:43,933
Çocuklarım için endişeleniyorum.
589
00:35:44,016 --> 00:35:46,686
Çocuğunuz varsa onlar için de
endişeleniyorum.
590
00:35:46,769 --> 00:35:50,189
Sahip olduğum tüm bilgi
ve tecrübe sebebiyle çocuklarımla
591
00:35:50,273 --> 00:35:54,443
telefon veya bilgisayarda
harcadıkları zaman konusunda tartışıyorum.
592
00:35:54,527 --> 00:35:58,197
Oğluma, "Telefonunda kaç
saat harcıyorsun sence?" diyorum.
593
00:35:58,281 --> 00:36:01,075
"Yarım saat.
En fazla yarım saattir." diyor.
594
00:36:01,159 --> 00:36:04,745
Bir ya da bir buçuk saat, derim.
595
00:36:04,829 --> 00:36:06,831
Geçenlerde ekran raporuna baktım.
596
00:36:06,914 --> 00:36:08,708
-Üç saat 45 dakikaydı.
-Bu...
597
00:36:11,335 --> 00:36:13,754
Bence olamaz... Günlük ortalama mı?
598
00:36:13,838 --> 00:36:15,506
-Evet.
-Gidip getireyim mi?
599
00:36:15,590 --> 00:36:21,512
Çocuklarıma zevk-acı dengesini,
dopamin eksikliği durumunu,
600
00:36:21,888 --> 00:36:26,225
bağımlılık riskini hatırlatmadığım
tek gün bile geçmiyor.
601
00:36:26,309 --> 00:36:27,310
-Evet.
-Kader anı.
602
00:36:27,935 --> 00:36:29,687
Günde iki saat 50 dakika.
603
00:36:29,770 --> 00:36:31,772
-Bakalım.
-Bugün çok kullandım.
604
00:36:31,856 --> 00:36:33,274
-Son yedi gün.
-Ondandır.
605
00:36:33,357 --> 00:36:37,153
Instagram altı saat, 13 dakika.
Benim Instagram'ım daha fena.
606
00:36:39,572 --> 00:36:43,201
Ekranım tuzla buz olmuş. Sağ ol Cass.
607
00:36:44,410 --> 00:36:45,995
Ne demek "sağ ol"?
608
00:36:46,078 --> 00:36:49,290
Ortada sorun yokken annemi
telefon konusunda panikletiyorsun.
609
00:36:49,373 --> 00:36:51,167
Telefonsuz da yemek yiyebiliriz.
610
00:36:51,250 --> 00:36:53,878
Seni anlıyorum
ama büyütülecek bir şey yok.
611
00:36:56,088 --> 00:36:58,049
Madem yok, bir hafta kullanma.
612
00:37:01,135 --> 00:37:01,969
Evet.
613
00:37:02,303 --> 00:37:06,349
Evet, hatta o şeyi
bir hafta boyunca kullanmazsan
614
00:37:07,767 --> 00:37:09,518
ekranını tamir ettiririm.
615
00:37:11,062 --> 00:37:12,772
-Hemen mi başlayacak?
-Hemen.
616
00:37:15,274 --> 00:37:16,859
Peki. Anlaştık.
617
00:37:16,943 --> 00:37:18,736
Tamam ama burada bırakmalısın.
618
00:37:19,862 --> 00:37:21,072
Tamam, takıyorum.
619
00:37:22,531 --> 00:37:25,076
Kayda geçsin. Geri çekiliyorum.
620
00:37:25,159 --> 00:37:25,993
Tamam.
621
00:37:27,703 --> 00:37:29,413
-Süre başladı.
-Bir hafta.
622
00:37:31,415 --> 00:37:32,416
Sence yapabilir mi?
623
00:37:33,000 --> 00:37:34,252
Bilmem, göreceğiz.
624
00:37:35,002 --> 00:37:36,128
Yemeğini ye sen.
625
00:37:44,220 --> 00:37:45,471
İyi ki ailecek yedik!
626
00:37:47,807 --> 00:37:51,811
Bu teknoloji ürünlerini çocukları
koruyup eğitmek isteyen
627
00:37:51,894 --> 00:37:53,896
çocuk psikologları tasarlamadı.
628
00:37:53,980 --> 00:37:56,440
Size sıradaki videoyu tavsiye edebilecek
629
00:37:56,524 --> 00:37:59,443
veya filtreli bir fotoğraf çektirecek
630
00:37:59,527 --> 00:38:02,321
algoritmalar yaratmak üzere tasarlandılar.
631
00:38:03,072 --> 00:38:05,324
İKİ KİŞİ BEĞENDİ
632
00:38:13,291 --> 00:38:16,210
SİLMEK İSTEDİĞİNE EMİN MİSİN?
HAYIR - EVET
633
00:38:16,752 --> 00:38:20,214
Dikkatlerini nereye vereceklerini
kontrol etmekle kalmıyor.
634
00:38:21,173 --> 00:38:26,304
Özellikle sosyal medya
beyin kökünün derinliklerine inmeye,
635
00:38:26,387 --> 00:38:29,932
çocukların öz değer ve kimlik algısını
ele geçirmeye başladı.
636
00:38:30,016 --> 00:38:32,018
GÜZELLEŞTİR BENİ
637
00:38:42,069 --> 00:38:43,112
ÇOK TATLI!
638
00:38:43,195 --> 00:38:44,822
OF, ÇOK GÜZEL
639
00:38:44,905 --> 00:38:46,490
MÜTHİŞSİN
640
00:38:46,574 --> 00:38:48,200
KULAKLARIN AMMA BÜYÜK!
641
00:38:52,496 --> 00:38:56,667
Evrimle birlikte kabilemizdeki
diğer insanların bizimle ilgili
642
00:38:56,751 --> 00:38:59,128
ne düşündüğünü önemsemeye başladık.
643
00:38:59,837 --> 00:39:04,550
Ama 10.000 kişinin ne düşündüğünü
bilmek üzere mi evrimleştik?
644
00:39:04,633 --> 00:39:06,385
Beş dakikada bir
645
00:39:06,469 --> 00:39:10,348
toplumsal onay alacak şekilde
evrimleşmedik biz.
646
00:39:10,431 --> 00:39:13,142
Bu deneyim için hiç uygun değiliz.
647
00:39:15,394 --> 00:39:19,982
Hayatlarımızı mükemmeliyet algısı
etrafına kuruyoruz
648
00:39:20,733 --> 00:39:25,154
çünkü bu kısa süreli sinyallerle,
kalplerle, beğenilerle ödül alıyoruz.
649
00:39:25,237 --> 00:39:28,407
Sonra bunu değerle,
gerçekle bağdaştırıyoruz.
650
00:39:29,784 --> 00:39:33,537
Ama aslında sadece kısa süren, sahte
ve kırılgan bir popülarite.
651
00:39:33,913 --> 00:39:37,458
Ve itiraf edelim ki sizi eskisine kıyasla
652
00:39:37,541 --> 00:39:39,919
daha boş ve hissiz bırakıyor.
653
00:39:41,337 --> 00:39:43,381
Sizi bir kısır döngüye sokuyor
654
00:39:43,464 --> 00:39:46,926
ve "O hissi geri almak için
ne yapmalıyım?" diyorsunuz.
655
00:39:48,260 --> 00:39:50,763
Bunu iki milyar insanla çarpın
656
00:39:50,846 --> 00:39:54,517
ve sonra başkalarının algılarına
ne tepki verdiklerini düşünün.
657
00:39:54,850 --> 00:39:56,435
Gerçekten çok fena.
658
00:39:56,977 --> 00:39:58,145
Çok ama çok fena.
659
00:40:00,940 --> 00:40:05,069
Amerikalı gençlerde
depresyon ve aksiyete sorunlarında
660
00:40:05,152 --> 00:40:06,529
müthiş bir artış oldu
661
00:40:06,612 --> 00:40:10,950
ve bu, 2011
ile 2013 yılları arasında başladı.
662
00:40:11,033 --> 00:40:13,035
Bu ülkede 100.000 kız içinde
663
00:40:13,119 --> 00:40:16,705
kendini kestiği
veya kendine zarar verdiği için
664
00:40:16,789 --> 00:40:19,500
hastaneye yatırılanların yıllık ortalaması
665
00:40:20,000 --> 00:40:23,879
2010, 2011 yılına kadar epey sabitti
666
00:40:23,963 --> 00:40:25,756
ama sonra çok artmaya başladı.
667
00:40:28,759 --> 00:40:31,971
Yaşı daha büyük genç kızlarda
oran yüzde 62.
668
00:40:34,014 --> 00:40:38,310
Ergenlik öncesi kızlarda ise yüzde 189.
Neredeyse üç katı.
669
00:40:40,312 --> 00:40:43,274
Daha da korkuncu,
intiharda da aynı örüntü var.
670
00:40:44,984 --> 00:40:47,570
Genç kızların yaşı 15 ila 19'a çıktığında
671
00:40:47,653 --> 00:40:51,449
oran yüzyılın ilk on yılına kıyasla
yüzde 70 artmış.
672
00:40:52,158 --> 00:40:57,705
Başta çok düşük oranlara sahip olan
ergenlik öncesi kızlarda yüzde 151 artmış.
673
00:40:58,831 --> 00:41:01,709
Bu örüntü bize
sosyal medyayı işaret ediyor.
674
00:41:01,792 --> 00:41:03,961
SOSYAL MEDYA CEP TELEFONLARINA GİRDİ
675
00:41:04,044 --> 00:41:07,214
1996'dan sonra doğan
Z Jenerasyonu'ndaki çocuklar
676
00:41:07,298 --> 00:41:10,342
orta okulda sosyal medyaya giren
677
00:41:10,426 --> 00:41:12,636
ilk nesil çocuklar.
678
00:41:15,931 --> 00:41:17,475
Nasıl mı vakit geçiriyorlar?
679
00:41:19,727 --> 00:41:22,271
Okuldan eve gelip
cihazlarında takılıyorlar.
680
00:41:24,315 --> 00:41:29,153
Koca bir nesil daha kaygılı,
daha kırılgan, daha depresif.
681
00:41:30,696 --> 00:41:33,282
Risk almakta çok daha fazla zorlanıyorlar.
682
00:41:34,408 --> 00:41:37,119
Ehliyet alma oranları düşüyor.
683
00:41:39,079 --> 00:41:40,289
Biriyle yemeğe çıkan
684
00:41:40,372 --> 00:41:44,251
veya romantik bir etkileşim
yaşayanların sayısı hızla düşüyor.
685
00:41:47,463 --> 00:41:49,840
Bir nesil için çok büyük bir değişim bu.
686
00:41:53,177 --> 00:41:57,348
Unutmayın, bu hastane girişlerinin
her birinde
687
00:41:57,431 --> 00:42:00,226
travma yaşayan, dehşet içinde
bir aile var.
688
00:42:00,309 --> 00:42:02,645
"Çocuklarımıza neler oluyor?" diyorlar.
689
00:42:19,453 --> 00:42:20,955
Bence gün gibi açık.
690
00:42:22,957 --> 00:42:28,128
Bu hizmetler insanları öldürüyor
ve intihar etmelerine sebep oluyor.
691
00:42:29,088 --> 00:42:32,633
Hiçbir ebeveyn "Çocuklarım
teknoloji tasarımcıları tarafından
692
00:42:32,716 --> 00:42:35,010
manipüle edilerek, yönlendirilerek,
693
00:42:35,719 --> 00:42:39,723
ödev yapamaz hâle getirilerek
ve kendilerine gerçekçi olmayan
694
00:42:39,807 --> 00:42:42,560
güzellik standartları koyarak
büyüsün." demez.
695
00:42:42,643 --> 00:42:44,687
Bunu kimse istemez.
696
00:42:45,104 --> 00:42:46,063
Kimse.
697
00:42:46,438 --> 00:42:48,440
Eskiden bu korumalar vardı.
698
00:42:48,524 --> 00:42:51,151
Çocuklar cumartesi sabahı
çizgi film izlerken
699
00:42:51,235 --> 00:42:52,778
onları korumak önemliydi.
700
00:42:52,861 --> 00:42:56,574
"Bu yaştaki çocuklara
böyle reklam yapamazsınız." derdik.
701
00:42:57,366 --> 00:42:58,909
Ama Çocuklar için YouTube
702
00:42:58,993 --> 00:43:02,454
gelip dikkat ekonomisinin
koca bir bölümünü ele geçirdi.
703
00:43:02,538 --> 00:43:07,293
Artık hepsi Çocuklar için Youtube izliyor.
Tüm o koruma ve düzenlemeler de gitti.
704
00:43:10,296 --> 00:43:17,261
TELEFONSUZ ZAMAN
705
00:43:18,304 --> 00:43:22,182
Koca bir nesli rahatsız
veya yalnız hissettiğinde...
706
00:43:23,434 --> 00:43:29,148
...şüphe veya korkuyla dolduğunda
707
00:43:29,231 --> 00:43:33,986
sorunlarla baş etme becerisini
zayıflatan dijital bir emzik
708
00:43:34,069 --> 00:43:36,488
kullanmak üzere eğitiyor ve şartlıyoruz.
709
00:43:54,006 --> 00:43:56,884
Photoshop'ta ekranın arkasında
binlerce mühendis
710
00:43:56,967 --> 00:44:00,012
bildirimleri, dostlarınızı,
yapay zekâyı kullanarak
711
00:44:00,095 --> 00:44:02,514
sizi neyin bağımlı edip
manipüle edeceğini
712
00:44:02,598 --> 00:44:06,894
tahmin etmiyordu. Reklamcıların
60.000 farklı metin veya rengi test ederek
713
00:44:06,977 --> 00:44:11,065
zihninizi manipüle etmenin en iyi yolunu
bulmasına izin vermiyordu.
714
00:44:11,148 --> 00:44:14,985
Bu tamamen yeni bir güç ve etki türü.
715
00:44:16,070 --> 00:44:19,156
Tekrar ediyorum. İnsanların bağımlı olma
716
00:44:19,239 --> 00:44:21,867
veya etkilenme potansiyeliyle
oynama yöntemi
717
00:44:21,950 --> 00:44:25,204
bu kez farklı olabilir
ve muhtemelen de farklıdır.
718
00:44:25,287 --> 00:44:28,749
Gazete ve matbaa
çıktığı zaman da farklıydı,
719
00:44:28,832 --> 00:44:31,835
televizyon çıktığı zaman da farklıydı.
720
00:44:31,919 --> 00:44:34,004
Üç büyük ağ vardı ve...
721
00:44:34,463 --> 00:44:36,423
-O dönemde.
-Ben de onu diyorum.
722
00:44:36,507 --> 00:44:42,054
Ama yeni bir seviyeye geçme fikri
yeni değil. Daha önce defalarca yaşandı.
723
00:44:42,137 --> 00:44:45,099
Yani bu sadece
gördüğümüz en yeni seviye.
724
00:44:45,182 --> 00:44:48,727
"Adapte olmalıyız.
Diğer her şeyde olduğu gibi
725
00:44:48,811 --> 00:44:51,188
bu cihazlarla da nasıl yaşayacağımızı
726
00:44:51,271 --> 00:44:53,357
öğrenmeliyiz." gibi bir anlatı var.
727
00:44:53,816 --> 00:44:56,694
Burada yepyeni bir şey olduğu
gözden kaçırılıyor.
728
00:44:57,486 --> 00:45:00,322
Tüm bunların belki de en tehlikeli parçası
729
00:45:00,406 --> 00:45:04,410
katlanarak gelişen bir teknoloji
üzerine kurulu olmaları.
730
00:45:05,994 --> 00:45:09,081
Kabaca 1960'lardan günümüze dek
731
00:45:09,957 --> 00:45:12,793
işlem gücü
yaklaşık bir trilyon katına çıktı.
732
00:45:13,794 --> 00:45:18,340
Daha önce hiçbir şey
bu hızda gelişmemişti.
733
00:45:18,424 --> 00:45:21,885
Örneğin arabalar
aşağı yukarı iki kat hızlandı.
734
00:45:22,261 --> 00:45:25,264
Diğer her şey de
önemsiz miktarlarda değişti.
735
00:45:25,347 --> 00:45:27,182
Belki de en önemlisi şu ki
736
00:45:27,266 --> 00:45:31,353
fizyolojimiz, beyinlerimiz
neredeyse hiç evrim geçirmedi.
737
00:45:31,854 --> 00:45:35,232
TELEFONSUZ ZAMAN
738
00:45:37,526 --> 00:45:41,488
İnsanoğlu zihinsel, bedensel
ve fiziksel açıdan
739
00:45:41,947 --> 00:45:43,866
temel bir değişim yaşamayacak.
740
00:45:56,920 --> 00:46:00,924
Gelecekte genetik mühendisliğiyle
yeni insanlar geliştirebiliriz
741
00:46:01,008 --> 00:46:05,220
ama gerçekçi bakarsak
milyon yaşında bir donanımın,
742
00:46:05,304 --> 00:46:06,889
beynin içinde yaşıyoruz
743
00:46:07,306 --> 00:46:10,559
ve sonra bir ekran geliyor.
Bu ekranın arkasında
744
00:46:10,642 --> 00:46:13,645
hedefleri sizinkinden farklı olan
binlerce mühendis
745
00:46:13,729 --> 00:46:16,106
ve üstün bilgisayar var.
746
00:46:16,190 --> 00:46:19,693
Peki, bu maçı kim kazanır? Kim?
747
00:46:25,574 --> 00:46:26,784
Onu nasıl kaybettik?
748
00:46:27,159 --> 00:46:29,828
-Bilmiyorum.
-Nerede o? Bu, normal değil.
749
00:46:29,912 --> 00:46:32,080
Aile ve arkadaş içeriği mi bunalttı?
750
00:46:32,164 --> 00:46:34,082
-Muhtemelen.
-Belki reklamlardandır.
751
00:46:34,166 --> 00:46:37,795
Hayır. Bir şeyler dönüyor.
Diriltme moduna geçelim.
752
00:46:39,713 --> 00:46:44,051
Yapay zekâyı ve dünyanın sonunu
getireceğini düşününce,
753
00:46:44,134 --> 00:46:47,221
Terminatör'ü,
Arnold Schwarzenegger'i görünce...
754
00:46:47,638 --> 00:46:48,680
Döneceğim.
755
00:46:48,764 --> 00:46:52,643
...drone'ları görünce "İnsanları
yapay zekâ öldürecek." diyoruz.
756
00:46:53,644 --> 00:46:57,898
Ama insanların gözden kaçırdığı şey
günümüzde dünyayı
757
00:46:57,981 --> 00:46:59,817
zaten yapay zekânın yönettiği.
758
00:46:59,900 --> 00:47:03,237
Yapay zekâdan bahsetmek bile bir metafor.
759
00:47:03,320 --> 00:47:09,451
Google gibi şirketlerde devasa odalar var.
760
00:47:10,285 --> 00:47:14,498
Kimi yer altında, kimi su altında
yer alıyor ve bilgisayarlarla dolular.
761
00:47:14,581 --> 00:47:17,668
Göz görebildiğince uzanan
tonlarca bilgisayarla.
762
00:47:18,460 --> 00:47:20,504
Birbirlerine derinden bağlılar,
763
00:47:20,587 --> 00:47:23,006
son derece karmaşık programlar
çalıştırıp
764
00:47:23,090 --> 00:47:26,009
sürekli veri alışverişinde bulunuyorlar.
765
00:47:26,802 --> 00:47:30,806
Aynı makinelerde birçok farklı program,
farklı ürün çalışıyor.
766
00:47:31,348 --> 00:47:33,642
Bazıları basit algoritmalar
767
00:47:33,725 --> 00:47:37,521
ama bazıları öyle karmaşık ki
zekâ olarak tanımlayabilirsiniz.
768
00:47:40,148 --> 00:47:43,777
Şunu söyleyebilirim ki algoritmalar
kodlara gömülü fikirlerdir
769
00:47:45,070 --> 00:47:47,656
ve algoritmalar nesnel değildir.
770
00:47:48,365 --> 00:47:51,743
Algoritmalar bir tür başarı tanımına göre
optimize edilir.
771
00:47:52,244 --> 00:47:54,413
Yani ticari bir şirketin
772
00:47:54,496 --> 00:47:59,293
algoritmayı yazarken kullanacağı
başarı ölçütü
773
00:47:59,835 --> 00:48:01,128
ticari çıkarlarıdır.
774
00:48:01,587 --> 00:48:02,671
Genelde de kârdır.
775
00:48:03,130 --> 00:48:07,217
Bilgisayara hedef olarak
"Bu sonucu istiyorum." dersiniz
776
00:48:07,467 --> 00:48:10,262
ve bilgisayar bunu nasıl yapacağını bulur.
777
00:48:10,345 --> 00:48:12,598
"Makine öğrenimi" buna denir.
778
00:48:12,681 --> 00:48:15,225
Yani doğru paylaşımları
doğru sırada seçmeyi
779
00:48:15,309 --> 00:48:19,438
her gün biraz daha öğrenir ve ürünle
daha çok vakit geçirmenizi sağlar.
780
00:48:19,521 --> 00:48:23,609
Ve kimse bu amaca ulaşmak için
tam olarak ne yaptıklarını bilmez.
781
00:48:23,984 --> 00:48:28,238
Algoritmanın kendi aklı vardır
ve bir insan yazmış olsa da
782
00:48:28,906 --> 00:48:30,657
öyle bir yazılmıştır ki
783
00:48:30,741 --> 00:48:35,037
sanki kendini değiştirebilen
bir makine inşa edilmiştir.
784
00:48:35,120 --> 00:48:37,873
Facebook, Twitter ve diğerleri gibi
şirketlerde
785
00:48:37,956 --> 00:48:40,000
bu sistemlerin nasıl işlediğini
786
00:48:40,083 --> 00:48:43,795
anlayan bir avuç insan vardır en fazla.
787
00:48:43,879 --> 00:48:47,799
Ama onlar bile belirli içeriklerle
neler olabileceğini
788
00:48:47,883 --> 00:48:49,551
tam olarak anlamazlar.
789
00:48:49,968 --> 00:48:53,513
Yani insanlar olarak
bu sistemler üzerindeki kontrolü
790
00:48:53,597 --> 00:48:55,474
neredeyse kaybettik
791
00:48:55,891 --> 00:48:59,603
çünkü neyi göreceğimizi
bu sistemler kontrol ediyor.
792
00:48:59,686 --> 00:49:02,064
Bizden ziyade onlar bizi kontrol ediyor.
793
00:49:03,815 --> 00:49:07,319
Coğrafi bölgesindeki benzerleriyle
eşleştiriyoruz.
794
00:49:07,402 --> 00:49:09,571
Psikometrik ikizleriyle.
795
00:49:09,655 --> 00:49:13,700
Bölgesinde onun gibi davranan
13.694 kişi var.
796
00:49:13,784 --> 00:49:17,037
-Neyle ilgileniyorlar?
-Tipik şeyler işe yaramadığı için
797
00:49:17,120 --> 00:49:19,957
düzgün bir diriltme için
iyi bir şey bulmalıyız.
798
00:49:20,040 --> 00:49:21,875
Okuldaki tatlı kız bile olmaz.
799
00:49:22,334 --> 00:49:25,963
Analize göre Merkez Aşırılıkçı içeriğiyle
siyasete girmenin
800
00:49:26,046 --> 00:49:28,256
uzun süreli katılım şansı yüzde 62,3.
801
00:49:28,340 --> 00:49:29,299
Fena değil.
802
00:49:30,342 --> 00:49:32,260
Yeterince güçlü bir giriş olmaz.
803
00:49:32,344 --> 00:49:35,305
Etiketlendiği fotoğraflar, davetler,
güncel olaylar
804
00:49:35,389 --> 00:49:39,017
ve hatta Rebecca'nın mesajıyla ilgili
bildirim gönderdik.
805
00:49:39,101 --> 00:49:42,479
Peki ya 01265923010 numaralı kullanıcı?
806
00:49:42,813 --> 00:49:46,191
Ben tüm paylaşımlarını beğenmişti.
Aylarca hepsini beğendi
807
00:49:46,274 --> 00:49:47,776
ama sonra bir şey olmadı.
808
00:49:47,859 --> 00:49:50,278
Ana'yla ilgili bildirimle dirilme şansını
809
00:49:50,362 --> 00:49:52,197
yüzde 92.3 olarak hesaplıyorum.
810
00:49:53,907 --> 00:49:55,993
YENİ İLİŞKİ
811
00:49:56,451 --> 00:49:57,577
O ve yeni arkadaşı.
812
00:49:58,495 --> 00:50:04,001
TELEFONSUZ ZAMAN
813
00:50:24,354 --> 00:50:26,023
ESKİ SEVGİLİNİN YENİ İLİŞKİSİ VAR!
814
00:50:26,106 --> 00:50:27,107
Yok artık.
815
00:50:35,657 --> 00:50:36,491
Peki.
816
00:50:37,576 --> 00:50:38,785
ANA & LUIZ İLİŞKİDE!
817
00:50:38,869 --> 00:50:39,703
Ne?
818
00:50:41,621 --> 00:50:42,664
Bam! Döndük!
819
00:50:42,748 --> 00:50:46,334
-Para kazanmaya devam çocuklar.
-Ve onları dünyaya bağlamaya.
820
00:50:46,418 --> 00:50:49,337
İlgilenebileceği tüm bilgilere
erişim sağlıyorum.
821
00:50:49,755 --> 00:50:53,717
Bu akış Ben'e faydalı mı diye
merak ettiğiniz oluyor mu?
822
00:50:57,220 --> 00:50:58,096
-Hayır.
-Hayır.
823
00:51:17,532 --> 00:51:19,117
Sana büyü yaptım
824
00:51:25,040 --> 00:51:26,374
Benimsin çünkü
825
00:51:34,508 --> 00:51:36,593
Ne yapıyorsan bırak bence
826
00:51:41,181 --> 00:51:42,265
Yalan söylemiyorum
827
00:51:42,349 --> 00:51:44,893
A/B TESTİ
MERKEZ AŞIRILIKÇI
828
00:51:44,976 --> 00:51:46,686
Hayır, yalan söylemiyorum
829
00:51:49,981 --> 00:51:51,817
Dayanamıyorum, biliyorsun.
830
00:51:53,026 --> 00:51:54,611
Dolanıp durmana
831
00:51:55,612 --> 00:51:57,322
Sen daha iyi bilirsin Babacık
832
00:51:58,782 --> 00:52:02,077
Katlanamıyorum
çünkü beni yüz üstü bıraktın
833
00:52:03,286 --> 00:52:04,121
Evet, evet
834
00:52:06,456 --> 00:52:08,375
Sana büyü yaptım
835
00:52:12,379 --> 00:52:14,840
Benimsin çünkü
836
00:52:18,718 --> 00:52:19,845
Benimsin...
837
00:52:20,929 --> 00:52:24,224
Facebook'ta olduğunuzu
838
00:52:24,766 --> 00:52:28,687
ve sizinle ilgili her şeyi bilen,
ne yapacağınızı tahmin edebilen,
839
00:52:28,770 --> 00:52:32,149
sizin ise kedi videoları
ve doğum günü kutlamaları dışında
840
00:52:32,232 --> 00:52:35,402
hiçbir şey bilmediğiniz
bir yapay zekâya karşı
841
00:52:35,485 --> 00:52:37,404
oynadığınızı düşünün.
842
00:52:37,821 --> 00:52:39,656
Adil bir dövüş olmaz bu.
843
00:52:41,575 --> 00:52:43,869
Ben, gitme zamanı dostum!
844
00:52:51,126 --> 00:52:51,960
Ben?
845
00:53:02,679 --> 00:53:03,513
Ben.
846
00:53:05,182 --> 00:53:06,057
Hadi.
847
00:53:07,225 --> 00:53:08,894
Okul vakti. Gidelim.
848
00:53:13,231 --> 00:53:16,735
İNSANİ TEKNOLOJİ MERKEZİ
849
00:53:31,374 --> 00:53:33,543
-Bugün nasılsın?
-Gerginim.
850
00:53:33,627 --> 00:53:34,628
-Öyle mi?
-Evet.
851
00:53:37,380 --> 00:53:40,508
Hepimiz teknolojinin
insan becerilerini ve zekâsını
852
00:53:41,176 --> 00:53:42,969
alt edeceği ânı bekliyoruz.
853
00:53:43,053 --> 00:53:47,015
Ne zaman tekilliği aşıp, işimizi
elimizden alıp bizden zeki olacak?
854
00:53:48,225 --> 00:53:52,604
Ancak teknoloji çok daha öncesinde
855
00:53:52,687 --> 00:53:55,315
insanın zaaflarını aşıp onu alt ediyor.
856
00:53:57,484 --> 00:54:01,738
Bağımlılığın, kutuplaşmanın,
radikalleşmenin, zulümleşmenin,
857
00:54:02,113 --> 00:54:06,368
değer boşalmasının, her şeyin kökünde
bu noktanın geçilmesi yatıyor.
858
00:54:07,702 --> 00:54:09,913
Bu, insan doğasının yenilmesi
859
00:54:10,538 --> 00:54:13,500
ve insanlığın şah mat olması demek.
860
00:54:30,558 --> 00:54:31,434
Pardon.
861
00:54:41,736 --> 00:54:44,656
İnsanlara Facebook gibi yerlerden
gelen bilgilerin
862
00:54:45,198 --> 00:54:49,828
ne kadar yanlış olduğunu
anlatma yöntemlerimden biri de
863
00:54:49,911 --> 00:54:51,454
Vikipedi'yi örnek vermek.
864
00:54:51,538 --> 00:54:52,872
YENİ SEKME
865
00:54:52,956 --> 00:54:55,709
Bir sayfa açınca herkesle
aynı şeyi görürsünüz.
866
00:54:57,043 --> 00:55:00,297
Yani internette ortak olan
birkaç şeyden biri.
867
00:55:00,380 --> 00:55:05,260
Şimdi bir anlığına Vikipedi'nin
"Herkese özel bir tanım göstereceğiz
868
00:55:05,343 --> 00:55:09,556
ve bunun için de para alacağız."
dediğini hayal edin.
869
00:55:09,639 --> 00:55:13,435
Bu durumda Vikipedi sizi takip eder,
hesap yapar
870
00:55:13,518 --> 00:55:17,188
ve "Bazı ticari çıkarlar için bu insanın
871
00:55:17,272 --> 00:55:19,899
azıcık değişmesini nasıl sağlarım?" der.
872
00:55:19,983 --> 00:55:21,818
Sonra da girdiyi değiştirir.
873
00:55:22,444 --> 00:55:24,738
Düşünebiliyor musunuz? Düşünmelisiniz
874
00:55:24,821 --> 00:55:26,823
çünkü Facebook'ta olan tam da bu.
875
00:55:26,906 --> 00:55:28,992
YouTube akışınızda olan da bu.
876
00:55:29,075 --> 00:55:31,786
Google'a "iklim değişikliği" yazdığınızda
877
00:55:31,870 --> 00:55:34,998
yaşadığınız yere göre
farklı sonuçlar görürsünüz.
878
00:55:35,081 --> 00:55:36,082
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
879
00:55:36,166 --> 00:55:40,462
Bazı şehirlerde otomatik tamamlanır
ve "iklim değişikliği yalan" yazar.
880
00:55:40,545 --> 00:55:44,841
Diğer yerlerde "iklim değişikliği
doğayı yok ediyor" yazdığını görürsünüz.
881
00:55:44,924 --> 00:55:48,762
Bu, iklim değişikliği gerçeğini değil,
nereden arama yaptığınızı
882
00:55:48,845 --> 00:55:53,600
ve Google'ın ilgi alanlarınız hakkında
bildiği şeyleri gösteren bir işlevdir.
883
00:55:55,185 --> 00:55:58,021
Neredeyse tıpatıp aynı arkadaşlara sahip
884
00:55:58,104 --> 00:56:02,817
yakın dostlar bile "Facebook'taki
haber akışına baktığımda
885
00:56:02,901 --> 00:56:06,738
aynı şeyleri göreceğim." diye düşünür
ama hiç de öyle olmaz.
886
00:56:06,821 --> 00:56:10,116
Bilgisayarların onlar için
uygun bulduğu şeyleri baz alan
887
00:56:10,200 --> 00:56:12,035
bambaşka dünyalar görürler.
888
00:56:12,118 --> 00:56:14,245
YAYINDA
889
00:56:14,329 --> 00:56:18,416
Bunu 2.7 milyar tane Truman Show
olarak da düşünebiliriz.
890
00:56:18,500 --> 00:56:21,294
Herkesin kendine ait bir gerçekliği...
891
00:56:22,629 --> 00:56:23,671
...ve doğruları var.
892
00:56:23,755 --> 00:56:30,095
Sence neden Truman şimdiye dek
dünyasının gerçek yüzünü göremedi?
893
00:56:31,054 --> 00:56:34,140
Bizler, bize sunulan dünyayı
gerçek kabul ederiz.
894
00:56:34,224 --> 00:56:35,141
Bu kadar basit.
895
00:56:35,225 --> 00:56:36,393
YAYINDA
896
00:56:36,476 --> 00:56:41,064
Zaman içinde herkesin sizinle
aynı fikirde olduğunu sanırsınız
897
00:56:41,147 --> 00:56:44,067
çünkü Haber Akışı'ndaki herkes
size benziyordur.
898
00:56:44,609 --> 00:56:48,405
Bir kere o noktaya gelince de
tıpkı bir sihirbazın sizi
899
00:56:48,488 --> 00:56:51,741
manipüle etmesi gibi
kolayca manipüle edilirsiniz.
900
00:56:51,825 --> 00:56:54,953
Sihirbaz size "Bir kağıt seç." diyerek
numara yapar.
901
00:56:55,453 --> 00:57:00,583
Ama istediği kağıdı seçtirmek için
sizi oyuna getirdiğini fark etmezsiniz.
902
00:57:00,667 --> 00:57:03,002
Facebook da böyle işler. Kenarda durup
903
00:57:03,086 --> 00:57:06,172
"Arkadaşlarını, takip ettiğin bağlantıları
seç." der.
904
00:57:06,256 --> 00:57:08,716
Ama safsatadır sadece.
Aynı sihirbaz gibi.
905
00:57:08,800 --> 00:57:11,302
Facebook, Haber Akışı'nızı yönetiyor.
906
00:57:11,386 --> 00:57:14,514
Hepimiz farklı bir dizi bilgi
üzerinden ilerliyoruz.
907
00:57:14,597 --> 00:57:16,474
Bu, geniş çaplı yaşandığında
908
00:57:16,558 --> 00:57:20,770
yarattığınız dünya görüşüyle
çelişen bilgileri
909
00:57:20,854 --> 00:57:23,690
dikkate alamaz, hatta anlayamazsınız.
910
00:57:23,773 --> 00:57:28,027
Yani aslında nesnel,
yapıcı bireyler olmaktan çıkarız.
911
00:57:28,778 --> 00:57:32,449
Gözünü aç, yalandan kaç!
Gözünü aç...
912
00:57:32,532 --> 00:57:34,534
Ve sonra karşı tarafa bakıp
913
00:57:35,243 --> 00:57:38,746
"Bu insanlar
nasıl bu kadar aptal olabilir?" deriz.
914
00:57:38,830 --> 00:57:42,125
"Sürekli karşıma çıkan
bütün şu bilgilere bak.
915
00:57:42,208 --> 00:57:44,627
Aynı şeyi nasıl görmezler?"
916
00:57:44,711 --> 00:57:47,297
Cevabı şu: "Aynı bilgiyi görmüyorlar ki."
917
00:57:47,380 --> 00:57:50,800
Gözlerini aç, yalandan kaç!
918
00:57:52,093 --> 00:57:53,678
Cumhuriyetçiler nasıldır?
919
00:57:53,761 --> 00:57:55,472
Cahil insanlardır.
920
00:57:55,555 --> 00:57:58,933
Demokrat Parti bir suç örgütü,
gerçek bir parti değil.
921
00:57:59,017 --> 00:58:03,188
Pew Araştırma Merkezi'nin
10.000 Amerikalıyla yaptığı ankete göre
922
00:58:03,271 --> 00:58:05,315
daha da bölünmüş durumdayız.
923
00:58:05,398 --> 00:58:09,152
Kişisel ve siyasi kutuplaşma
20 yıldır olmadığı kadar yüksek.
924
00:58:11,821 --> 00:58:15,200
Cumhuriyetçilerin üçte biri
Demokrat Parti'nin ülke için
925
00:58:15,283 --> 00:58:16,826
tehdit olduğunu söylerken
926
00:58:16,910 --> 00:58:20,580
Demokratların dörtte biri
Cumhuriyetçiler için aynısını diyor.
927
00:58:20,663 --> 00:58:24,417
Siyasi kutuplaşma çerçevesinde
tartıştığımız sorunların çoğu
928
00:58:24,501 --> 00:58:28,046
kablolu televizyonda da bolca mevcut.
929
00:58:28,129 --> 00:58:31,007
Medyada da tıpatıp aynı sorun var.
930
00:58:31,090 --> 00:58:33,343
İş modelleri gereği genel olarak
931
00:58:33,426 --> 00:58:35,762
reklamverenlere dikkatimizi satıyor
932
00:58:35,845 --> 00:58:38,890
ve internet de bunun yeni
ve daha etkin bir yolu.
933
00:58:40,391 --> 00:58:44,145
YouTube'dayken önerilenler
üzerinde çalışıyordum.
934
00:58:44,229 --> 00:58:47,148
Üzerinde çalıştığım bir algoritmanın
935
00:58:47,232 --> 00:58:50,401
toplumda kutuplaştırmayı artırması
beni üzüyor.
936
00:58:50,485 --> 00:58:53,112
Ama izlenme süresi açısından bakarsak
937
00:58:53,196 --> 00:58:57,617
bu kutuplaşma insanları
çevrim içi tutmakta çok etkili.
938
00:58:58,743 --> 00:59:02,288
Bu öğretmenler sırf para aldıkları için
öğretiyorlar bunları.
939
00:59:02,372 --> 00:59:04,082
-Çok saçma.
-Selam Benji.
940
00:59:04,958 --> 00:59:06,292
Futbol yok mu bugün?
941
00:59:06,376 --> 00:59:08,836
Var. Haberlere bakıyorum sadece.
942
00:59:08,920 --> 00:59:11,548
Araştırın.
Merkez Aşırılıkçı'dan uzaklaşan...
943
00:59:11,631 --> 00:59:14,008
O izlediğin şeye haber denemez pek.
944
00:59:15,552 --> 00:59:18,471
"Her şey yozlaştı." dersin hep.
Aynısını diyorlar.
945
00:59:19,305 --> 00:59:21,140
Ama onlarınki propaganda.
946
00:59:21,224 --> 00:59:24,060
İkisi de doğru değil.
Olay mantıklı olması.
947
00:59:24,727 --> 00:59:28,565
Ben, ciddiyim. Sana zararlı onlar.
Futbol antrenmanına gitmelisin.
948
00:59:35,154 --> 00:59:37,490
Umursadığım için paylaşıyorum bunları.
949
00:59:37,574 --> 00:59:41,077
Yanlış yönlendirilmenizi umursuyorum.
Bu, kabul edilemez.
950
00:59:41,160 --> 00:59:44,080
İnsanlar algoritmanın
istediklerini vermek için
951
00:59:44,163 --> 00:59:46,833
tasarlandığını sanıyor ama öyle değil.
952
00:59:46,916 --> 00:59:52,547
Algoritma aslında sizi içine çekecek
birkaç tavşan deliği bulmaya,
953
00:59:52,630 --> 00:59:56,301
hangi deliğin daha ilginizi çekeceğini
bulmaya çalışıyor.
954
00:59:56,384 --> 00:59:59,262
Eğer o videolardan birini
izlemeye başlarsanız
955
00:59:59,846 --> 01:00:02,223
size sürekli önerecektir.
956
01:00:02,682 --> 01:00:04,601
Kimse istemiyor böyle olmasını.
957
01:00:05,018 --> 01:00:10,815
Öneri sistemi bu şekilde işliyor.
Öyle ki ünlü basketbolcu Kyrie Irving
958
01:00:11,357 --> 01:00:14,527
Dünya'nın düz olduğunu söylemiş
ama sonra özür dileyip
959
01:00:14,611 --> 01:00:16,112
suçu YouTube'a atmıştı.
960
01:00:16,487 --> 01:00:21,534
Yani YouTube'da bir videoya tıklıyorsunuz
ve dipsiz kuyuya düşüyorunuz.
961
01:00:21,618 --> 01:00:23,244
Sonra NPR radyosuna çıkıp
962
01:00:23,328 --> 01:00:25,955
"Buna inanıp yanlış yönlendirdim,
üzgünüm." dediğinde
963
01:00:26,039 --> 01:00:29,667
bir grup öğrenci "Yuvarlak Dünyacılar
onu kandırdı." dedi.
964
01:00:31,044 --> 01:00:34,839
Düz Dünya komplo teorisi
bu algoritma tarafından
965
01:00:34,922 --> 01:00:37,634
yüz milyonlarca kez önerildi.
966
01:00:37,717 --> 01:00:43,890
Sadece birkaç aptalın ikna olduğuna
inanmak kolay geliyor
967
01:00:43,973 --> 01:00:46,893
ama algoritma her geçen gün
daha da akıllanıyor.
968
01:00:46,976 --> 01:00:50,188
Bugün başkalarını
dünyanın düz olduğuna inandırıyor
969
01:00:50,271 --> 01:00:53,941
ama yarın sizi yanlış bir şeye
inandırabilir.
970
01:00:54,317 --> 01:00:57,820
7 Kasım'da "Pizzagate" etiketi doğdu.
971
01:00:57,904 --> 01:00:59,197
Pizzagate...
972
01:01:00,782 --> 01:01:01,658
Sormayın.
973
01:01:03,159 --> 01:01:06,913
İlk olarak nasıl çıktığından
hâlâ tam emin değilim
974
01:01:06,996 --> 01:01:09,082
ama pizza sipariş etmenin
975
01:01:09,165 --> 01:01:12,377
insan ticareti yapmak olduğu
düşünülüyordu.
976
01:01:12,460 --> 01:01:15,046
Facebook'taki gruplar büyüdükçe
977
01:01:15,129 --> 01:01:19,967
Facebook'un öneri motoru
normal kullanıcılara Pizzagate gruplarına
978
01:01:20,051 --> 01:01:21,761
katılmalarını önerdi.
979
01:01:21,844 --> 01:01:27,392
Yani mesela bir kullanıcı aşı karşıtıysa
veya kimyasal püskürtmeye inanıyorsa,
980
01:01:27,475 --> 01:01:29,936
Facebook'un algoritmasına bir şekilde
981
01:01:30,019 --> 01:01:33,398
komplo teorilerine inanmaya
meyilli olduğunu belli ettiyse
982
01:01:33,481 --> 01:01:36,859
öneri motoru ona
Pizzagate gruplarını gösteriyordu.
983
01:01:36,943 --> 01:01:41,072
Bunun sonucunda bir adam
elinde silahıyla gelip
984
01:01:41,155 --> 01:01:44,617
bodrumu olmayan
bir pizzacının bodrumundaki çocukları
985
01:01:44,701 --> 01:01:47,036
özgür bırakmaya karar verdi.
986
01:01:47,120 --> 01:01:50,039
-Orada ne yapıyordunuz?
-Bir şey var mı diye bakıyordum.
987
01:01:50,581 --> 01:01:52,333
-Ne gibi?
-Pedofili zinciri.
988
01:01:52,417 --> 01:01:53,793
-Ne?
-Pedofili zinciri.
989
01:01:53,876 --> 01:01:55,878
Pizzagate'ten bahsediyor.
990
01:01:55,962 --> 01:02:00,216
Bu, tüm sosyal ağlara yayılmış
991
01:02:00,299 --> 01:02:03,678
bir komplo teorisine örnektir.
992
01:02:03,761 --> 01:02:06,639
Sosyal ağın kendi öneri motoru
kasıtlı olarak,
993
01:02:06,723 --> 01:02:10,643
hayatında "Pizzagate" terimini
aratmamış insanlara bunu sundu.
994
01:02:12,353 --> 01:02:14,439
MIT'de yapılan bir araştırmaya göre
995
01:02:14,522 --> 01:02:16,482
Twitter'daki sahte haberler
996
01:02:16,566 --> 01:02:19,485
gerçek haberlerden
altı kat hızlı yayılıyor.
997
01:02:19,902 --> 01:02:24,741
Biri diğerinden altı kat avantajlıysa
bu dünyanın sonu ne olur?
998
01:02:25,283 --> 01:02:31,581
Tahmin edersiniz ki bu tür şeyler
insan davranışlarının dengesini bozar.
999
01:02:31,664 --> 01:02:34,709
Bazı davranışları kolaylaştırıp
bazısını zorlaştırır.
1000
01:02:34,792 --> 01:02:38,796
Yokuş yukarı yürümekte özgürsünüz
ama pek yürüyen çıkmaz.
1001
01:02:38,880 --> 01:02:42,300
Yani toplumsal ölçekte
aslında dengeleri bozup
1002
01:02:42,383 --> 01:02:45,970
milyarlarca kişinin fikir
ve davranışını değiştiriyorsunuz.
1003
01:02:46,053 --> 01:02:51,976
Yanlış bilgiye eğilimli bir sistem kurduk.
1004
01:02:52,643 --> 01:02:54,437
İstediğimiz için değil,
1005
01:02:54,520 --> 01:02:58,816
yanlış bilgi şirketlere gerçeklerden
daha çok kazandırdığı için
1006
01:02:59,400 --> 01:03:01,319
oldu bu. Gerçek sıkıcı çünkü.
1007
01:03:01,986 --> 01:03:05,990
Kâr amaçlı dezenformasyona dayalı
bir iş modeli. Denetimsiz mesajları
1008
01:03:06,073 --> 01:03:11,287
en iyi fiyata ne kadar insana
ulaştırırsanız o kadar kazanıyorsunuz.
1009
01:03:11,662 --> 01:03:13,956
Çünkü iklim değişikliği mi? Evet.
1010
01:03:14,040 --> 01:03:16,751
Aldatmaca o. Evet, gerçekten. Olay bu.
1011
01:03:16,834 --> 01:03:19,962
Ne kadar gündeme getirirlerse
bizi o kadar bölüyorlar,
1012
01:03:20,046 --> 01:03:22,423
o kadar güç ve kontrol sahibi oluyorlar.
1013
01:03:22,507 --> 01:03:25,468
Facebook'ta böyle trilyonlarca
paylaşım var.
1014
01:03:26,552 --> 01:03:29,180
Neyin gerçek veya doğru olduğunu
bilemezler
1015
01:03:29,972 --> 01:03:33,726
ve şu anda bunları konuşmak da
o yüzden çok mühim.
1016
01:03:33,810 --> 01:03:37,021
Hızla yayılan sadece Covid-19 değil.
1017
01:03:37,104 --> 01:03:40,191
İnternette virüsle ilgili
yanlış bilgi akışı da var.
1018
01:03:40,274 --> 01:03:43,694
Bol su içerek koronavirüsü
vücudunuzdan atacağınız fikri
1019
01:03:43,778 --> 01:03:47,490
virüsle ilgili sosyal medyada dolaşan
birçok efsaneden biri.
1020
01:03:47,573 --> 01:03:50,451
Bu olayı hükümet planladı,
virüsü yarattı
1021
01:03:50,535 --> 01:03:53,871
ve ülkelerin vereceği tepkilerin
simülasyonunu yaptı.
1022
01:03:53,955 --> 01:03:55,581
Koronavirüs bir aldatmaca.
1023
01:03:56,165 --> 01:03:57,959
SARS, koronavirüs.
1024
01:03:58,376 --> 01:04:01,045
Bakın, ne zaman yapılmış? 2018'de.
1025
01:04:01,128 --> 01:04:03,798
Bence bu boku Amerikan hükümeti başlattı.
1026
01:04:04,215 --> 01:04:07,301
Kimse hasta değil. Kimse hasta değil.
1027
01:04:07,385 --> 01:04:09,095
Kimsenin hasta tanıdığı yok.
1028
01:04:09,512 --> 01:04:13,891
Belki de başka şeyler dönüyor
ve hükümet koronavirüsü bahane edip
1029
01:04:13,975 --> 01:04:15,643
herkesi evine kapıyor.
1030
01:04:15,726 --> 01:04:18,020
İnsanları öldüren koronavirüs değil,
1031
01:04:18,104 --> 01:04:20,940
pompaladıkları 5G radyasyonu.
1032
01:04:21,023 --> 01:04:22,525
5G BAZ İSTASYONLARI YIKILIYOR
1033
01:04:22,608 --> 01:04:24,569
Söylenti bombardımanı var.
1034
01:04:25,403 --> 01:04:28,823
İnsanlar cidden
baz istasyonlarını patlatıyor.
1035
01:04:28,906 --> 01:04:32,326
Rusya ile Çin'in söylentiler
ve komplo teorileri yaydığını görüyoruz.
1036
01:04:32,410 --> 01:04:35,246
Bu sabah Ukrayna'da panik
ve protestolar...
1037
01:04:35,329 --> 01:04:38,916
Gerçek ne, kimse bilmiyor
ve artık ölüm kalım meselesi bu.
1038
01:04:40,001 --> 01:04:42,628
Koronavirüsle ilgili yanlış bilgi yayanlar
1039
01:04:42,712 --> 01:04:45,798
toplamda 52 milyon kadar tıklama almış.
1040
01:04:45,882 --> 01:04:50,094
Gümüş çözeltisinin
etkili olacağını söylüyorsunuz.
1041
01:04:50,177 --> 01:04:54,140
Koronavirüsün bu suşunda
test edilmediğini söyleyelim ama...
1042
01:04:54,223 --> 01:04:57,685
COVID'de gördüğümüz şey
bilgi ekosistemizde olanların
1043
01:04:57,768 --> 01:05:00,354
ekstrem bir versiyonu aslında sadece.
1044
01:05:01,105 --> 01:05:04,901
Sosyal medya söylenti ve rivayetleri
öyle kat kat çoğaltıyor ki
1045
01:05:04,984 --> 01:05:08,779
ilgilendiğimiz konularda
artık neyin gerçek olduğunu bilemiyoruz.
1046
01:05:26,130 --> 01:05:27,256
Hâlâ takımda mısın?
1047
01:05:30,468 --> 01:05:34,430
Pekâlâ, antrenmandan önce
atıştırmalık alacağım. Gel istersen.
1048
01:05:37,642 --> 01:05:38,517
Boş ver.
1049
01:05:45,066 --> 01:05:47,526
On kişiden dokuzu şu anda memnunsuz.
1050
01:05:47,610 --> 01:05:50,613
Aslında Merkez Aşırılıkçı da
diğer siyasi akımlar gibi.
1051
01:05:50,696 --> 01:05:54,492
Ayaklanıyoruz ve
bu karmaşaya meydan okuyoruz.
1052
01:05:54,575 --> 01:05:57,036
Siz benim halkımsınız. Size güveniyorum.
1053
01:05:59,246 --> 01:06:02,583
-Merkez Aşırılıkçı içeriği müthiş.
-Bayılıyor.
1054
01:06:02,667 --> 01:06:03,626
Açık artırma.
1055
01:06:04,627 --> 01:06:08,547
843 teklif var. 4,35 sente
bir silah üreticisine satıldı.
1056
01:06:08,631 --> 01:06:10,549
Bazı etkinlikleri öne çıkaralım.
1057
01:06:10,883 --> 01:06:13,511
Bu hafta bölgesinde yapılacak mitingler.
1058
01:06:13,594 --> 01:06:15,179
Sırada bir vlogger'ım var.
1059
01:06:17,890 --> 01:06:22,979
Gerçekten diyorum.
Ne gerekiyorsa yapmaya hazırım.
1060
01:06:23,062 --> 01:06:24,939
Yani ne gerekirse.
1061
01:06:32,154 --> 01:06:33,114
-Abone olun...
-Ben?
1062
01:06:33,197 --> 01:06:35,908
...ve geri gelin çünkü dediğim gibi,
1063
01:06:36,659 --> 01:06:38,869
çok büyük haberlerim var.
1064
01:06:38,953 --> 01:06:40,329
Gerçekten büyük şeyler.
1065
01:06:40,788 --> 01:06:45,292
Facebook'un sorunlarından biri de
şimdiye kadar yaratılmış
1066
01:06:45,793 --> 01:06:47,920
muhtemelen en iyi ikna aracı olması.
1067
01:06:48,004 --> 01:06:52,466
Bir diktatör veya baskıcı bir hükümet
onunla ne yapabilir, hayal edin.
1068
01:06:53,718 --> 01:06:57,638
Ülkenizdeki insanları
kontrol etmek istiyorsanız
1069
01:06:57,722 --> 01:07:01,308
Facebook kadar etkili bir araç
bulamazsınız.
1070
01:07:04,937 --> 01:07:07,398
Hükümetlerin ve diğer zararlı kurumların
1071
01:07:07,481 --> 01:07:10,985
sosyal medyayı silah olarak kullanmasının
en tatsız sonucu
1072
01:07:11,527 --> 01:07:13,612
gerçek dünyada hasara sebep olması.
1073
01:07:13,696 --> 01:07:14,989
Bence bunun en ünlü,
1074
01:07:15,072 --> 01:07:17,658
basında en çok yer bulan örneği
Myanmar'dır.
1075
01:07:17,742 --> 01:07:19,160
MYANMAR CUMHURBAŞKANLIĞI
1076
01:07:19,243 --> 01:07:22,913
Myanmar'da internet deyince
herkesin aklına Facebook gelir.
1077
01:07:22,997 --> 01:07:25,916
Genelde de insanlar cep telefonu alırken
1078
01:07:26,000 --> 01:07:31,505
dükkân sahibi Facebook'u onlara
önden yükler ve bir hesap açar.
1079
01:07:31,589 --> 01:07:34,717
Böylece telefonu aldıklarında
ilk açtıkları
1080
01:07:34,800 --> 01:07:37,303
ve açmayı bildikleri
tek şey Facebook olur.
1081
01:07:38,179 --> 01:07:41,807
Bir sürpriz soruşturma Facebook'un
Myanmar'da nefret söylemini
1082
01:07:41,891 --> 01:07:43,809
engelleme mücadelesini açığa çıkardı.
1083
01:07:43,893 --> 01:07:45,895
MÜSLÜMANLARI ÖLDÜRMEYİN
1084
01:07:45,978 --> 01:07:48,689
Facebook orduya
ve diğer kötü niyetli taraflara
1085
01:07:48,773 --> 01:07:52,401
kamuoyunu manipüle ederek
Rohingyalı Müslümanlara karşı
1086
01:07:52,485 --> 01:07:55,529
şiddeti teşvik etmeleri için
bir yol sağlamış oldu.
1087
01:07:55,613 --> 01:07:57,406
Toplu katliamlar,
1088
01:07:58,115 --> 01:07:59,867
yakılan köyler,
1089
01:07:59,950 --> 01:08:03,704
toplu tecavüzler
ve diğer ciddi insanlık suçları sonucu
1090
01:08:03,788 --> 01:08:08,209
700.000 Rohingyalı Müslüman
ülkeden kaçmak zorunda kaldı.
1091
01:08:11,170 --> 01:08:16,550
Coşkulu propagandacılar hep vardı.
1092
01:08:16,634 --> 01:08:19,762
Sorun, bu platformlar sayesinde
1093
01:08:19,845 --> 01:08:22,890
manipülatif hikâyelerini
aşırı kolay bir şekilde,
1094
01:08:22,973 --> 01:08:25,434
çok para harcamadan yayabilmeleri.
1095
01:08:25,518 --> 01:08:27,812
Artık bir seçimi etkilemek istersem
1096
01:08:27,895 --> 01:08:32,233
Facebook'ta bir komplo teorisi grubuna
girerek Dünya'nın düz olduğuna
1097
01:08:32,316 --> 01:08:34,443
ve Ay'a gidişin de tamamen
1098
01:08:34,860 --> 01:08:37,780
komplo teorisi olduğuna inanan
100 kişi bulurum
1099
01:08:37,863 --> 01:08:41,450
ve Facebook'a "Bana
bunun gibi 1000 kişi bul." diyebilirim.
1100
01:08:42,118 --> 01:08:45,996
Facebook da memnuniyetle
onlar gibi binlerce kullanıcı gönderir
1101
01:08:46,080 --> 01:08:49,458
ve ben de onlara daha da fazla
komplo teorisi sunabilirim.
1102
01:08:51,085 --> 01:08:53,087
Gösterim başına 3,4 sente satıldı.
1103
01:08:53,337 --> 01:08:54,922
Yeni MA videosu reklamı.
1104
01:08:55,005 --> 01:08:56,340
Bir reklam daha yolda.
1105
01:08:58,509 --> 01:09:04,056
Algoritmalar ve manipülatif politikacılar
bizi kışkırtmakta uzmanlaştılar
1106
01:09:04,140 --> 01:09:08,060
ve gerçek sanacağımız sahte haberler
yaratmayı, kafamızı karıştırıp
1107
01:09:08,144 --> 01:09:10,813
o yalanları yutturmayı çok iyi öğrendiler.
1108
01:09:10,896 --> 01:09:14,150
Kimliğimiz ve inandıklarımız üzerindeki
kontrolümüz azalıyor gibi.
1109
01:09:31,458 --> 01:09:34,879
...taraf seçebilirler.
Her yer yalan dolan dolu.
1110
01:09:34,962 --> 01:09:39,967
Böylece güç onların olacak,
her şeyi kontrol edebilecekler.
1111
01:09:40,050 --> 01:09:44,555
Sırlarını saklayabilsinler diye
zihinlerimizi kontrol edebilecekler.
1112
01:09:44,638 --> 01:09:46,390
GERÇEĞE ŞÜPHEYLE BAK
1113
01:09:48,517 --> 01:09:50,895
Kimsenin doğruya inanmadığı
bir dünya düşünün.
1114
01:09:50,978 --> 01:09:53,314
AŞI HERKESE İYİ GELMEZ
KANITI GENLERİMİZ
1115
01:09:53,397 --> 01:09:55,649
Herkes hükümetin
yalan söylediğine inanıyor.
1116
01:09:56,317 --> 01:09:58,444
Her şey bir komplo teorisi.
1117
01:09:58,527 --> 01:10:01,197
"Kimseye güvenemem.
Diğerlerinden nefret ediyorum."
1118
01:10:01,280 --> 01:10:02,698
Olay buraya gidiyor.
1119
01:10:02,781 --> 01:10:06,160
Avrupa'da siyasi depremler
yaşanmaya devam ediyor.
1120
01:10:06,243 --> 01:10:08,412
Bu kez İtalya ve İspanya'dayız.
1121
01:10:08,495 --> 01:10:11,999
Avrupa'nın geleneksel
merkez koalisyonu çoğunluğu kaybetti,
1122
01:10:12,082 --> 01:10:15,002
aşırı sağ
ve aşırı sol halkçı partiler kazandı.
1123
01:10:17,588 --> 01:10:19,048
MERKEZ
1124
01:10:19,757 --> 01:10:20,591
Geri çekil.
1125
01:10:21,675 --> 01:10:22,509
Hadi, gidelim.
1126
01:10:28,390 --> 01:10:31,268
Bu hesaplar Hong Kong'da
kasten ve özellikle
1127
01:10:31,352 --> 01:10:33,896
siyasi anlaşmazlık çıkarmaya çalışıyordu.
1128
01:10:38,692 --> 01:10:39,610
Pekâlâ Ben.
1129
01:10:42,863 --> 01:10:45,866
Tamamen Facebook
ve sosyal medya ile beslenen
1130
01:10:45,950 --> 01:10:48,410
bir ülke olmak nasıl bir şey?
1131
01:10:48,953 --> 01:10:50,871
Demokrasi çabuk dağıldı.
1132
01:10:50,955 --> 01:10:51,830
Altı ay.
1133
01:10:51,914 --> 01:10:53,791
Şikago'daki o kaostan sonra
1134
01:10:53,874 --> 01:10:57,378
protestocularla destekçiler arasında
şiddetli çatışmalar....
1135
01:10:58,003 --> 01:11:01,632
Demokrasi bir güven krizi yaşıyor.
1136
01:11:01,715 --> 01:11:04,343
Demokrasiye küresel bir saldırı var.
1137
01:11:04,426 --> 01:11:05,427
MERKEZ AŞIRILIKÇI
1138
01:11:05,511 --> 01:11:09,723
Hedeflenen ülkelerin çoğu
demokratik seçimlerin olduğu ülkeler.
1139
01:11:10,641 --> 01:11:12,518
Büyük çaplı bir olay bu.
1140
01:11:12,601 --> 01:11:15,145
Devletler, milyonları olan insanlar
1141
01:11:15,229 --> 01:11:18,440
"Kenya'yı, Kamerun'u
istikrarsızlaştırmak istiyorum.
1142
01:11:18,524 --> 01:11:20,651
Angola mı? Şu kadara patlar." diyor.
1143
01:11:20,734 --> 01:11:23,362
Geçen pazar Brezilya'da
sıra dışı bir seçim yapıldı.
1144
01:11:23,445 --> 01:11:25,823
Sosyal medya temelli bir kampanyayla.
1145
01:11:31,036 --> 01:11:33,956
Teknoloji sektöründekiler olarak
bir anda
1146
01:11:34,039 --> 01:11:37,418
dünyadaki her toplumun dengesini
ve dokusunu bozacak
1147
01:11:37,501 --> 01:11:40,254
araçları yaratmış olduk.
1148
01:11:40,337 --> 01:11:44,550
Almanya, İspanya, Fransa,
Brezilya, Avustralya bunu yaşıyor.
1149
01:11:44,633 --> 01:11:49,221
Dünyadaki en gelişmiş ülkelerin bazıları
birbirine giriyor
1150
01:11:49,305 --> 01:11:50,848
ve hepsinin ortak yönü ne?
1151
01:11:51,974 --> 01:11:52,933
Şu anki bilginle
1152
01:11:53,017 --> 01:11:56,312
Facebook'un 2016 seçimlerini
etkilediğine inanıyor musun?
1153
01:11:56,854 --> 01:11:58,188
Zor bir soru.
1154
01:11:58,897 --> 01:11:59,773
Yani...
1155
01:12:01,275 --> 01:12:04,653
Gerçek şu ki işin içinde
birçok farklı güç var.
1156
01:12:04,737 --> 01:12:08,615
Facebook, Twitter ve Google temsilcileri
bugün de Capitol Hill'de
1157
01:12:08,699 --> 01:12:12,578
2016 seçimlerine Rusya müdahalesi
konusunda ifade verecekler.
1158
01:12:12,661 --> 01:12:17,291
Üçüncü tarafların manipülasyonu
bir hackleme değil.
1159
01:12:18,500 --> 01:12:21,462
Değil mi? Ruslar Facebook'u hacklemedi.
1160
01:12:21,545 --> 01:12:26,759
Facebook'un yasal reklamverenler
ve yasal kullanıcılar için
1161
01:12:26,842 --> 01:12:30,346
yarattığı araçları
kötü amaçları için kullandılar.
1162
01:12:32,014 --> 01:12:33,849
Uzaktan kumandalı savaş gibi.
1163
01:12:34,475 --> 01:12:39,229
Bir ülke fiziksel sınırları işgal etmeden
diğerini manipüle edebiliyor.
1164
01:12:39,605 --> 01:12:43,317
Şiddet görüntüleri ekranda.
Çöp konteyneri itiliyor gibi...
1165
01:12:43,400 --> 01:12:45,736
Ama konu
kime oy vereceğiniz değildi.
1166
01:12:46,362 --> 01:12:50,574
Toplumda tam bir kaos
ve bölünme yaratmaktı.
1167
01:12:50,657 --> 01:12:53,035
Bu, Huntington Beach'teydi...
1168
01:12:53,118 --> 01:12:56,413
Olay artık birbirini dinlemeyen,
dinlemek istemeyen
1169
01:12:56,497 --> 01:12:59,875
birbirine güvenmeyen iki taraf yaratmaktı.
1170
01:12:59,958 --> 01:13:04,922
Burası, nefretin açığa çıkıp
ırkçı şiddete dönüştüğü bir şehir.
1171
01:13:05,547 --> 01:13:07,633
ŞİDDET OLAYLARINDA ÜÇ ÖLÜ
1172
01:13:20,145 --> 01:13:20,979
Ben!
1173
01:13:21,605 --> 01:13:22,439
Cassandra!
1174
01:13:22,981 --> 01:13:23,816
-Cass!
-Ben!
1175
01:13:23,899 --> 01:13:25,484
Gel buraya!
1176
01:13:27,486 --> 01:13:31,156
Kollar yukarı. Dizlerinin üstüne çök.
Yere yat.
1177
01:13:36,120 --> 01:13:37,204
-Sakin...
-Ben!
1178
01:13:37,287 --> 01:13:38,414
Hey! Eller yukarı!
1179
01:13:39,623 --> 01:13:41,291
Arkanı dön. Yere yat.
1180
01:13:56,765 --> 01:13:59,852
Bu sistemi en çok parayı verene
satmak istiyor muyuz?
1181
01:14:01,437 --> 01:14:05,357
Demokrasinin satışa çıkmasını,
istenilen zihne erişilmesini,
1182
01:14:05,441 --> 01:14:08,986
özel bir topluluğa yalan söyleyip
kültür savaşları çıkarmayı?
1183
01:14:09,194 --> 01:14:10,320
Bunu istiyor muyuz?
1184
01:14:14,783 --> 01:14:16,201
Bizler ulus olarak artık
1185
01:14:16,952 --> 01:14:18,620
birbirimizle konuşmuyoruz.
1186
01:14:19,913 --> 01:14:25,085
Biz dostlarımıza son seçimde oy verdiği
kişi yüzünden küsen bir milletiz.
1187
01:14:25,794 --> 01:14:28,922
Kendimizi izole edip
sadece haklı olduğumuzu söyleyen
1188
01:14:29,006 --> 01:14:30,841
kanalları izleyen bir milletiz.
1189
01:14:32,259 --> 01:14:36,680
Bugünkü mesajım hizipçiliğin
bizi mahvettiğidir.
1190
01:14:37,431 --> 01:14:39,183
Ülkemizi bölmektedir.
1191
01:14:40,267 --> 01:14:43,103
Aklı başında yetişkinlere yakışmaz.
1192
01:14:43,187 --> 01:14:45,314
Herkes kendi gerçeğini yaratırsa
1193
01:14:45,397 --> 01:14:49,401
uzlaşmaya ve insanların
bir araya gelmesine gerek kalmaz.
1194
01:14:49,485 --> 01:14:51,695
Hatta etkileşime bile gerek kalmaz.
1195
01:14:52,321 --> 01:14:56,617
Ortak bir gerçeklik anlayışında
buluşmalıyız.
1196
01:14:57,367 --> 01:14:58,410
Yoksa ülke olamayız.
1197
01:14:58,952 --> 01:15:03,707
Uzun vadede çözüm, gerçek bir kişinin
kullanmayacağı hizmetleri
1198
01:15:03,790 --> 01:15:08,128
kullananları ayıklayacak
daha fazla yapay zekâ aracı yaratmak.
1199
01:15:08,212 --> 01:15:11,840
Teknoloji uzmanlarının bunu
çözebilecekleri bir sorun olarak
1200
01:15:11,924 --> 01:15:13,884
ifade etmelerine izin veriyoruz.
1201
01:15:15,135 --> 01:15:16,470
Bu bir yalan.
1202
01:15:17,596 --> 01:15:20,724
Yapay zekâ gerçeği ayırt edebilirmiş
gibi konuşuluyor.
1203
01:15:21,683 --> 01:15:23,769
Bu sorunları yapay zekâ çözmeyecek.
1204
01:15:24,269 --> 01:15:27,189
Yapay zekâ sahte haber sorununu çözemez.
1205
01:15:28,649 --> 01:15:34,154
Google'ın "Bu komplo mu? Gerçek mi?"
deme seçeneği yok.
1206
01:15:34,696 --> 01:15:36,240
Çünkü o da bilmiyor.
1207
01:15:36,823 --> 01:15:40,410
Ellerinde gerçeği ölçmek için
tıklamadan başka bir şey yok.
1208
01:15:41,870 --> 01:15:45,123
Neyin gerçek olduğu
veya gerçek diye bir şeyin
1209
01:15:45,207 --> 01:15:47,584
olup olmadığı konusunda anlaşamazsak
1210
01:15:48,293 --> 01:15:49,127
yandık.
1211
01:15:49,753 --> 01:15:54,424
Diğerlerinin altında yatan sorun bu
çünkü neyin gerçek olduğunda anlaşamazsak
1212
01:15:55,092 --> 01:15:57,803
hiçbir sorunun içinden çıkamayız.
1213
01:16:05,435 --> 01:16:07,646
Düz Dünya Futbol Kulübü'nü önerelim.
1214
01:16:07,729 --> 01:16:10,190
Artık spor haberi gösterme. İlgilenmiyor.
1215
01:16:39,845 --> 01:16:43,890
Silikon Vadisi'nde birçok insan
küresel bir süper beyin yarattığımız,
1216
01:16:43,974 --> 01:16:48,020
bütün kullanıcılarımızın önemsiz
ve değiştirilebilir küçük nöronlar
1217
01:16:48,103 --> 01:16:49,730
olduğu teorisine inanıyor.
1218
01:16:50,230 --> 01:16:53,150
Bu teoriye göre insanlar
tuhaf bir role sokuluyor.
1219
01:16:53,233 --> 01:16:57,154
Sanki bu dev beyne hizmet etmeniz için
davranış manipülasyonuyla
1220
01:16:57,237 --> 01:17:00,949
programladığımız
küçük bir bilgisayar parçasısınız
1221
01:17:01,033 --> 01:17:02,367
ve önemsizsiniz.
1222
01:17:02,451 --> 01:17:06,455
Para almıyorsunuz, tanınmıyorsunuz,
kaderinizi tayin edemiyorsunuz.
1223
01:17:06,538 --> 01:17:10,542
Bir bilgisayar devresi olduğunuz için
sizi sinsice manipüle ediyoruz
1224
01:17:10,626 --> 01:17:12,336
ve programlamamız gerekiyor.
1225
01:17:20,052 --> 01:17:20,886
Of ya.
1226
01:17:21,928 --> 01:17:25,390
Teknolojinin varoluşsal bir tehdit
olduğu düşüncesi
1227
01:17:25,474 --> 01:17:28,060
epey büyük bir iddia ve...
1228
01:17:29,603 --> 01:17:33,982
...kolaylıkla şöyle düşünebilirsiniz:
"Tamam, telefonum elimde.
1229
01:17:35,567 --> 01:17:39,363
Kaydırıp tıklıyorum, kullanıyorum.
Varoluşsal tehdit nerede hani?
1230
01:17:40,280 --> 01:17:43,825
Peki, süper bilgisayar da
ekranın ardından beynimi hedef alıp
1231
01:17:44,409 --> 01:17:47,537
bir video daha izletmiş olsun.
Varoluşsal tehdit nerede?"
1232
01:17:54,252 --> 01:17:59,341
Mesele teknolojinin
varoluşsal tehdit olması değil.
1233
01:18:04,429 --> 01:18:06,973
Mesele teknolojinin
toplumun kötü yönlerini
1234
01:18:07,057 --> 01:18:08,892
ortaya çıkarma becerisi
1235
01:18:09,559 --> 01:18:13,522
ve toplumun en kötü yönü de
bir varoluşsal tehdittir.
1236
01:18:13,605 --> 01:18:15,899
ABD SENATOSU
1237
01:18:18,819 --> 01:18:20,570
Eğer teknoloji
1238
01:18:21,780 --> 01:18:26,326
kitlesel kaos, öfke, kaba kuvvet,
karşılıklı güvensizlik,
1239
01:18:27,452 --> 01:18:30,622
yalnızlık, yabancılaşma,
daha fazla kutuplaşma,
1240
01:18:30,706 --> 01:18:33,333
seçim hilesi, popülizm yaratır,
1241
01:18:33,917 --> 01:18:36,962
dikkat dağıtır, esas sorunlara
odaklanmayı engellerse...
1242
01:18:37,963 --> 01:18:39,381
Toplumdan bahsediyoruz.
1243
01:18:40,340 --> 01:18:46,388
Ve toplum artık kendini iyileştiremiyor
1244
01:18:46,471 --> 01:18:48,515
ve bir tür kaosa sürükleniyor.
1245
01:18:51,935 --> 01:18:54,938
Ürünleri kullanmasalar bile
herkes bundan etkilenir.
1246
01:18:55,021 --> 01:18:57,524
Bunlar dijital Frankenstein'lara dönüştü.
1247
01:18:57,607 --> 01:19:01,820
Çocukların ruh sağlığından siyasete,
siyasi söylemimize kadar her konuda
1248
01:19:01,903 --> 01:19:04,489
dünyayı kendilerine göre
şekillendiriyorlar
1249
01:19:04,573 --> 01:19:07,492
ve kamuoyunu belirlemenin
sorumluluğunu almıyorlar.
1250
01:19:07,576 --> 01:19:10,579
-Yani yine şuna geliyoruz...
-Sizce kim sorumlu?
1251
01:19:10,662 --> 01:19:13,498
Bence platformlar sorumlu tutulmalı
1252
01:19:13,582 --> 01:19:17,627
çünkü seçim reklamı yapıyorlarsa
seçimi korumakla da yükümlüler.
1253
01:19:17,711 --> 01:19:20,922
Çocukların cumartesi sabahki
ruh hâlini belirliyorlarsa
1254
01:19:21,006 --> 01:19:22,716
onu da korumakla yükümlüler.
1255
01:19:23,717 --> 01:19:27,929
İnsanların dikkatini çekme yarışı
bitmeyecek.
1256
01:19:28,388 --> 01:19:31,850
Teknoloji hayatlarımızın içine
daha da girecek.
1257
01:19:31,933 --> 01:19:34,895
Yapay zekâlar bizi ekran başında
tutacak şeyleri
1258
01:19:34,978 --> 01:19:37,105
daha doğru tahmin etmeyi öğrenecek.
1259
01:19:38,940 --> 01:19:41,985
62 yaşındayım.
1260
01:19:42,068 --> 01:19:44,863
Konuşma sürdükçe
her dakika daha da yaşlanıyorum
1261
01:19:45,238 --> 01:19:47,365
ama şunu söyleyebilirim ki...
1262
01:19:48,700 --> 01:19:51,620
...bu saçmalıkların meyvesini
toplayacağımız zaman
1263
01:19:51,703 --> 01:19:54,080
muhtemelen ve de iyi ki ölmüş olacağım.
1264
01:19:54,790 --> 01:19:59,586
Çünkü bunlar ödümü patlatıyor.
1265
01:20:01,129 --> 01:20:03,089
Siz de mi böyle düşünüyorsunuz?
1266
01:20:03,548 --> 01:20:06,760
Yoksa bilmediğim bir şeye
fazla tepki mi gösteriyorum?
1267
01:20:09,846 --> 01:20:11,348
En çok neden endişelisin?
1268
01:20:15,519 --> 01:20:18,480
Sanırım en kısa vadede...
1269
01:20:19,523 --> 01:20:20,524
...iç savaştan.
1270
01:20:24,444 --> 01:20:29,908
Şu anki durum
mesela 20 yıl daha sürerse...
1271
01:20:31,117 --> 01:20:34,788
...muhtemelen medeniyetimizi
kasıtlı cehalet sonucu yok ederiz.
1272
01:20:34,871 --> 01:20:37,958
Muhtemelen iklim değişikliğini aşamayız.
1273
01:20:38,041 --> 01:20:42,087
Muhtemelen demokrasileri
ayağa düşürür,
1274
01:20:42,170 --> 01:20:46,132
tuhaf bir otokratik işlevsizliğe
indirgeriz.
1275
01:20:46,216 --> 01:20:48,426
Dünya ekonomisini mahvederiz.
1276
01:20:49,177 --> 01:20:52,097
Muhtemelen hayatta kalamayız.
1277
01:20:52,180 --> 01:20:54,808
Yani varoluşsal bir sorun
olarak görüyorum.
1278
01:21:02,524 --> 01:21:05,527
Bu nesil bu illüzyondan öncesini bilen
1279
01:21:05,610 --> 01:21:08,488
son nesil mi olacak?
1280
01:21:11,074 --> 01:21:14,327
Matrikste olduğunuzu bilmiyorken
nasıl uyanırsınız ki?
1281
01:21:17,747 --> 01:21:21,459
"ÜTOPYA İLE TARİHE KARIŞMAK ARASINDA
1282
01:21:21,543 --> 01:21:27,299
SON ANA DEK KIL PAYI FARKLA İLERLEYEN
BİR BAYRAK YARIŞI OLACAK..."
1283
01:21:27,382 --> 01:21:30,635
Söylediğimiz şeylerin çoğu kulağa
tek taraflı
1284
01:21:31,511 --> 01:21:33,680
ve kasvetli geliyor.
1285
01:21:33,763 --> 01:21:38,059
"Olamaz, teknoloji dünyayı mahvediyor,
çocukları mahvediyor." filan gibi.
1286
01:21:38,143 --> 01:21:39,269
Hayır, öyle değil.
1287
01:21:40,228 --> 01:21:45,567
Karışık bir durum çünkü aynı anda
hem ütopya hem de distopya.
1288
01:21:45,942 --> 01:21:50,447
Mesela telefonumdan bir tıkla
30 saniye içinde bir araba çağırıp
1289
01:21:50,530 --> 01:21:52,699
istediğim yere gidebiliyorum.
1290
01:21:52,782 --> 01:21:55,660
Sihir gibi. İnanılmaz.
1291
01:21:56,161 --> 01:21:57,787
"Beğen" düğmesini yaparken
1292
01:21:57,871 --> 01:22:01,499
amacımız "Pozitifliği ve sevgiyi
yayabilir miyiz?" fikriydi.
1293
01:22:01,583 --> 01:22:05,003
Günümüze gelindiğinde
gençlerin yeterince beğenilmeyince
1294
01:22:05,086 --> 01:22:06,379
depresyona gireceğini
1295
01:22:06,463 --> 01:22:09,883
veya siyasi kutuplaşmaya yol açabileceğini
hiç düşünemedik.
1296
01:22:09,966 --> 01:22:12,385
Bence bu adamlar kötü niyetli değillerdi.
1297
01:22:13,511 --> 01:22:15,764
Sorun sadece iş modelinde.
1298
01:22:15,847 --> 01:22:21,394
Hizmeti sona erdirebilir,
20 milyar dolarlık hisseyi
1299
01:22:21,478 --> 01:22:24,230
çöp edebilir ve mahkemelik olabilirsiniz
1300
01:22:24,606 --> 01:22:27,108
ama artık olmamış gibi yapamazsınız.
1301
01:22:27,192 --> 01:22:30,403
Ufak değişiklikler yapabilirsiniz
ama günün sonunda
1302
01:22:30,487 --> 01:22:34,032
her çeyrekte kârı ve kullanımı
artırmalısınız.
1303
01:22:34,658 --> 01:22:37,535
Ne kadar büyürse
değiştirilmesi o kadar zorlaşır.
1304
01:22:38,495 --> 01:22:43,458
Ben bir iş modelinin,
ekonomik teşviklerin
1305
01:22:43,541 --> 01:22:46,169
ve hissedar baskısının
köşeye sıkıştırdığı,
1306
01:22:46,252 --> 01:22:48,922
bu yüzden bir şey yapamayan
insanlar görüyorum.
1307
01:22:49,005 --> 01:22:51,800
Bence şirketlerin
para kazanma odaklı olmasını
1308
01:22:51,883 --> 01:22:53,176
sorun etmemeliyiz.
1309
01:22:53,259 --> 01:22:56,888
Sorun düzenlemelerin, kuralların
ve rekabetin olmadığı yerde
1310
01:22:56,972 --> 01:23:00,558
şirketlerin fiilen devlet gibi
davranmaya başlaması.
1311
01:23:00,934 --> 01:23:03,353
Sonra da
"Kendimizi denetleriz." diyorlar.
1312
01:23:03,436 --> 01:23:05,647
Yalan bu. Çok saçma.
1313
01:23:06,064 --> 01:23:09,150
Mali teşvikler dünyayı yönettiği için
1314
01:23:09,234 --> 01:23:15,573
bu sorunu çözeceksek
mali teşvikleri düzenlemeliyiz.
1315
01:23:16,074 --> 01:23:18,785
Şirketlerin değişmesi için
mali bir sebep yok.
1316
01:23:18,868 --> 01:23:21,329
Bu yüzden düzenleme gerekli bence.
1317
01:23:21,413 --> 01:23:24,416
Telefon şirketi hakkımızda
tonla hassas veriye sahip
1318
01:23:24,499 --> 01:23:27,544
ve yanlış bir şey yapmasın diye
birçok yasa var.
1319
01:23:27,627 --> 01:23:31,506
Mesela dijital gizlilikle
ilgili neredeyse hiç yasa yok.
1320
01:23:31,589 --> 01:23:34,509
Veri toplama ve işlemeyi
vergiye tabi tutabiliriz.
1321
01:23:34,592 --> 01:23:37,554
Nasıl kullandığımız su miktarına göre
1322
01:23:37,637 --> 01:23:39,723
su faturası ödüyorsak
1323
01:23:39,806 --> 01:23:43,226
şirketlere de sahip oldukları
veriye göre vergi çıkarılır.
1324
01:23:43,309 --> 01:23:47,856
Böylece gezegendeki her veriyi
toplamamak için mali bir sebepleri olur.
1325
01:23:47,939 --> 01:23:50,567
Yasalar bu konuda çok geride
1326
01:23:50,650 --> 01:23:55,864
ama şunu biliyorum ki
var olan durum kullanıcıyı değil
1327
01:23:55,947 --> 01:23:58,700
bu aşırı zengin,
devasa şirketlerin haklarını
1328
01:23:58,783 --> 01:24:01,453
ve ayrıcalıklarını korumaya yarıyor.
1329
01:24:02,245 --> 01:24:05,832
En zengin, en güçlü insanlara
boyun mu eğeceğiz hep?
1330
01:24:05,915 --> 01:24:07,459
Yoksa bir gün
1331
01:24:07,959 --> 01:24:14,591
"Bazen ulusal çıkarlar, yani insanların
ve kullanıcıların çıkarları
1332
01:24:14,674 --> 01:24:17,260
hâlihazırda milyarder olan birinin
1333
01:24:18,011 --> 01:24:21,473
kâr etmesinden daha önemlidir."
diyecek miyiz?
1334
01:24:21,890 --> 01:24:26,269
Bu pazarlar demokrasiyi,
özgürlüğü baltalıyor
1335
01:24:26,686 --> 01:24:28,438
ve yasa dışı olmalılar.
1336
01:24:29,147 --> 01:24:31,775
Bu, radikal bir teklif değil.
1337
01:24:31,858 --> 01:24:34,194
Yasa dışı ilân ettiğimiz pazarlar var.
1338
01:24:34,277 --> 01:24:36,738
Organ pazarını yasa dışı ilân ettik.
1339
01:24:37,072 --> 01:24:39,491
Köle pazarını yasa dışı ilân ettik.
1340
01:24:39,949 --> 01:24:44,037
Çünkü kaçınılmaz, yıkıcı sonuçları oluyor.
1341
01:24:44,537 --> 01:24:50,001
Bir ağacının ölüsünün dirisinden
daha değerli olduğu,
1342
01:24:50,085 --> 01:24:53,838
balina ölüsünün dirisinden
daha değerli olduğu bir dünya burası.
1343
01:24:53,922 --> 01:24:56,341
Ekonomimiz bu şekilde işledikçe,
1344
01:24:56,424 --> 01:24:58,134
şirketler denetlenmedikçe
1345
01:24:58,218 --> 01:25:01,679
ağaçları kesmeye, balinaları öldürmeye,
1346
01:25:01,763 --> 01:25:06,101
maden kazmaya, topraktan petrol çıkarmaya
devam edecekler.
1347
01:25:06,184 --> 01:25:09,145
Gezegeni yok ettiğini, gelecek nesillere
1348
01:25:09,229 --> 01:25:12,148
daha kötü bir dünya bıraktığını
bilmemize rağmen.
1349
01:25:12,232 --> 01:25:16,569
Bu, ne olursa olsun kâr etmeye dayanan,
kısa vadeli bir düşünme biçimi.
1350
01:25:16,653 --> 01:25:18,863
Her şirketin kendi çıkarını düşünmesi
1351
01:25:18,947 --> 01:25:21,950
sihirli bir şekilde
en iyi sonucu verecekmiş gibi.
1352
01:25:22,033 --> 01:25:24,494
Çevreyi uzun zamandır etkiliyor bu.
1353
01:25:24,577 --> 01:25:26,704
Korkutucu ama artık ağacın da
1354
01:25:26,788 --> 01:25:30,750
balinanın da bizler olduğunu görmek,
uygarlık olarak uyanmamızı
1355
01:25:30,834 --> 01:25:35,004
ve teorideki hatayı görmemizi sağlayan
son damla olur umarım.
1356
01:25:35,088 --> 01:25:39,425
Dikkatimizi maden gibi çıkarabiliyorlar.
Hayatımızı dolu dolu yaşamaktansa
1357
01:25:39,509 --> 01:25:43,012
bir ekrana, bir reklama bakarak
geçirmemiz
1358
01:25:43,138 --> 01:25:45,890
şirketler için çok daha kârlı.
1359
01:25:45,974 --> 01:25:49,811
Bunun sonuçlarını görüyoruz.
Güçlü yapay zekâlarla bizi alt eden
1360
01:25:49,894 --> 01:25:52,397
ve dikkatimizi amaçlarımıza, değerlerimize
1361
01:25:52,480 --> 01:25:54,941
ve hayatımıza hizmet eden şeyler yerine
1362
01:25:55,024 --> 01:25:59,237
onların istediği şeylere
çekmenin yolunu bulan şirketler görüyoruz.
1363
01:26:02,991 --> 01:26:04,450
AÇILIŞ KONUŞMASI
1364
01:26:05,535 --> 01:26:06,911
Bilgisayar bana göre
1365
01:26:06,995 --> 01:26:10,290
icat ettiğimiz en önemli araç.
1366
01:26:11,124 --> 01:26:13,877
Zihinlerimiz için bir bisiklete eş değer.
1367
01:26:15,628 --> 01:26:20,091
İnsani teknoloji fikri
Silikon Vadisi'nin çıkış noktasıydı.
1368
01:26:21,050 --> 01:26:24,512
Ama sonra bunu unuttuk
çünkü doğru olanı yapmaktansa
1369
01:26:24,596 --> 01:26:27,265
havalı olanı yapmak hâline geldi.
1370
01:26:27,348 --> 01:26:29,726
İnternet tuhaf, saçma bir yerdi.
1371
01:26:29,809 --> 01:26:31,394
Deneyseldi.
1372
01:26:31,477 --> 01:26:34,731
İnternette yaratıcı şeyler oluyordu
ve hâlâ da oluyor
1373
01:26:34,814 --> 01:26:38,610
ama artık sanki
koca bir alışveriş merkezi gibi.
1374
01:26:38,693 --> 01:26:44,157
"Tanrı'm, bundan fazlası olmalı."
diyor insan.
1375
01:26:46,743 --> 01:26:48,411
Sanırım fazla iyimserim.
1376
01:26:48,494 --> 01:26:52,457
Çünkü bence sosyal medyanın
görünümünü ve anlamını değiştirebiliriz.
1377
01:26:54,083 --> 01:26:57,921
Teknolojinin işleyişi
fizik yasası değil sonuçta. Değişebilir.
1378
01:26:58,004 --> 01:27:02,175
Benim gibi insanların
tercihleriyle oldu bunlar.
1379
01:27:02,759 --> 01:27:05,345
İnsanlar bu teknolojileri değiştirebilir.
1380
01:27:06,971 --> 01:27:09,974
Artık soru şu: Bu kötü sonuçların
1381
01:27:10,475 --> 01:27:15,438
bizim çalışmalarımızın sonucu olduğunu
kabul etmeye hazır mıyız?
1382
01:27:21,027 --> 01:27:24,864
Bunları biz yarattık
ve değiştirmekle de yükümlüyüz.
1383
01:27:37,210 --> 01:27:40,922
Dikkat çekme modeli
insanlar üzerinde uygulamak isteyeceğimiz
1384
01:27:41,005 --> 01:27:42,215
bir şey değil.
1385
01:27:46,094 --> 01:27:47,929
Sorun bende mi, yoksa...
1386
01:27:49,764 --> 01:27:50,682
Zavallı enayi.
1387
01:27:51,516 --> 01:27:53,226
Sağlıklı bir toplum
1388
01:27:53,309 --> 01:27:56,145
bu zararlı iş modelinden
kurtulmamıza bağlı.
1389
01:28:04,654 --> 01:28:07,824
Bu ürünlerin insanca
tasarlanmasını talep edebiliriz.
1390
01:28:09,409 --> 01:28:13,121
Bir maden kaynağı gibi görülmemeyi
talep edebiliriz.
1391
01:28:15,081 --> 01:28:18,376
Burada niyet "Dünyayı
nasıl güzelleştirebilirim?" olmalı.
1392
01:28:20,461 --> 01:28:24,924
Tarih boyunca güzelleşen her şey
biri çıkıp da "Bu çok saçma.
1393
01:28:25,008 --> 01:28:28,428
Daha iyisini yapabiliriz."
dediği için güzelleşti.
1394
01:28:29,178 --> 01:28:32,557
Eleştiriler gelişmenizi sağlar.
1395
01:28:33,141 --> 01:28:35,393
Eleştirenler esas iyimserlerdir.
1396
01:28:38,313 --> 01:28:39,147
Merhaba.
1397
01:28:46,195 --> 01:28:51,659
Çılgınca geliyor, değil mi? Sanki
bütün bunların tasarlanış biçimi...
1398
01:28:52,994 --> 01:28:54,829
...pek de iyiye gitmiyor gibi.
1399
01:28:55,246 --> 01:28:56,873
Bütün olarak.
1400
01:28:56,956 --> 01:29:01,085
Hepsini değiştirmemiz gerektiğini
söyleyince kulağa çılgınca geliyor
1401
01:29:01,169 --> 01:29:02,670
ama yapmamız gereken bu.
1402
01:29:04,339 --> 01:29:05,757
Sence başarabilir miyiz?
1403
01:29:07,383 --> 01:29:08,217
Mecburuz.
1404
01:29:21,314 --> 01:29:24,859
Çok iyimser görünüyorsun.
1405
01:29:26,194 --> 01:29:27,195
Öyle mi geliyor?
1406
01:29:27,653 --> 01:29:30,114
Yani... Bunu dediğine inanamıyorum
1407
01:29:30,198 --> 01:29:33,409
çünkü "Distopyaya doğru
gittiğimizi düşünüyorum.
1408
01:29:33,493 --> 01:29:37,914
Hızla distopyaya dönüşecek gibiyiz
ve aksi için bir mucize gerek." diyorum.
1409
01:29:37,997 --> 01:29:40,291
Bu mucize tabii ki toplu irade.
1410
01:29:41,000 --> 01:29:44,587
Çözeceğimiz konusunda iyimserim
1411
01:29:44,670 --> 01:29:47,048
ama bence zaman alacak.
1412
01:29:47,131 --> 01:29:50,385
Çünkü herkes bunun
bir sorun olduğunun farkında değil.
1413
01:29:50,468 --> 01:29:55,890
Bence günümüzde teknolojideki
en büyük eksikliklerden biri
1414
01:29:55,973 --> 01:29:58,643
liderlik sorunu.
1415
01:29:58,726 --> 01:30:01,979
İnsanlar sadece iyi giden şeyleri değil
1416
01:30:02,063 --> 01:30:08,194
mükemmel olmayanları da konuşmalı ki
biri gelip yeni bir şeyler kurabilsin.
1417
01:30:08,277 --> 01:30:14,617
Nihayetinde büyük bir halk baskısı olmadan
bu işleyiş tersine dönmeyecek.
1418
01:30:14,700 --> 01:30:18,329
Kimi zaman
bizzat bu teknolojiler aracılığıyla
1419
01:30:18,413 --> 01:30:21,082
bunları konuşup fikirlerimizi
dile getirerek
1420
01:30:21,165 --> 01:30:24,252
gidişatı ve durumu değiştirebiliriz.
1421
01:30:24,335 --> 01:30:26,921
Kulağa tuhaf gelecek ama bu,
benim dünyam ve topluluğum.
1422
01:30:27,004 --> 01:30:29,757
Nefret etmiyorum, Google'a,
Facebook'a zarar gelsin istemem.
1423
01:30:29,841 --> 01:30:32,885
Sadece dünya yok olmasın diye
değişsinler istiyorum.
1424
01:30:32,969 --> 01:30:35,513
Vaktimi harcadıklarını düşündüğüm için
1425
01:30:35,596 --> 01:30:37,723
telefonumdan tonla uygulama sildim.
1426
01:30:37,807 --> 01:30:40,685
Tüm sosyal medya
ve haber uygulamalarını sildim.
1427
01:30:40,768 --> 01:30:45,815
Şu anda yersiz ve önemsiz bilgilerle
1428
01:30:45,898 --> 01:30:48,860
bacağımı titreten
her şeyin bildirimini kapattım.
1429
01:30:48,943 --> 01:30:51,279
Aynı sebepten
cebime bisküvi de koymuyorum.
1430
01:30:51,362 --> 01:30:54,449
-Bildirim sayısını azaltın.
-Bildirimleri kapayın.
1431
01:30:54,532 --> 01:30:55,950
Bildirimleri kapatmak.
1432
01:30:56,033 --> 01:30:58,536
Artık Google'ı değil,
Qwant'ı kullanıyorum.
1433
01:30:58,619 --> 01:31:01,497
Arama geçmişini saklamıyor.
1434
01:31:01,581 --> 01:31:04,417
YouTube'un önerdiği hiçbir videoyu
kabul etmeyin.
1435
01:31:04,500 --> 01:31:07,003
Hep siz seçin. Bu da bir mücadele yöntemi.
1436
01:31:07,086 --> 01:31:12,133
Önerileri kaldıran
bir sürü Chrome eklentisi var.
1437
01:31:12,216 --> 01:31:15,636
Yaptığın bir şeyi
geçersiz kılan şeyler önermen çok hoş.
1438
01:31:15,720 --> 01:31:16,554
Evet.
1439
01:31:16,929 --> 01:31:19,557
Paylaşmadan önce
gerçekliğini kontrol edin,
1440
01:31:19,640 --> 01:31:21,642
kaynağına bakın, Google'da arayın.
1441
01:31:21,726 --> 01:31:25,021
Sizi duygusal olarak kışkırtmak için
tasarlanmış gibiyse
1442
01:31:25,104 --> 01:31:26,314
muhtemelen öyledir.
1443
01:31:26,397 --> 01:31:29,025
Aslında tıklayarak oy veriyorsunuz.
1444
01:31:29,108 --> 01:31:30,359
Tuzaklara tıklarsanız
1445
01:31:30,443 --> 01:31:33,779
sistemi sürdürmeye yarayan
bir mali teşvik yaratırsınız.
1446
01:31:33,863 --> 01:31:37,909
Hayatta her türlü bilgiyi
aldığınızdan emin olun.
1447
01:31:37,992 --> 01:31:40,995
Twitter'da karşıt fikirden insanları
takip ediyorum
1448
01:31:41,078 --> 01:31:44,207
çünkü farklı bakış açılarını da
görmek istiyorum.
1449
01:31:44,665 --> 01:31:49,045
Teknoloji sektöründeki birçok insan
bu cihazları çocuklarına vermiyor.
1450
01:31:49,128 --> 01:31:51,130
Çocuklarım sosyal medya kullanmaz.
1451
01:31:51,964 --> 01:31:53,549
Bu bir kural mı yoksa...
1452
01:31:53,633 --> 01:31:54,509
Kural.
1453
01:31:55,092 --> 01:31:57,845
Bu konuda çok bağnazız.
1454
01:31:57,929 --> 01:31:59,222
Çılgınca.
1455
01:31:59,305 --> 01:32:03,518
Çocuklarımızın ekran başında
vakit geçirmesine
1456
01:32:03,601 --> 01:32:05,603
neredeyse hiç izin vermiyoruz.
1457
01:32:05,686 --> 01:32:10,566
Ailelerin hayatını kolaylaştıracak
ve araştırmalarla da onaylanan
1458
01:32:10,691 --> 01:32:12,360
üç basit kural geliştirdim.
1459
01:32:12,693 --> 01:32:17,281
İlk kural her gece belli bir saatte
tüm cihazların yatak odasından çıkması.
1460
01:32:17,365 --> 01:32:20,535
Yatmadan yarım saat önce
tüm cihazlar çıkıyor.
1461
01:32:20,618 --> 01:32:24,038
İkinci kural liseye kadar
sosyal medya yasağı.
1462
01:32:24,121 --> 01:32:26,374
Bence 16 yaşına kadar olmalı.
1463
01:32:26,457 --> 01:32:28,960
Ortaokul yeterince zor.
Liseye kadar eksik kalsın.
1464
01:32:29,043 --> 01:32:32,964
Üçüncü kural ise çocuğunuzla
zaman hesabı yapmak.
1465
01:32:33,047 --> 01:32:37,260
Onlarla konuşup "Günde kaç saatini
o cihazda geçirmek istiyorsun,
1466
01:32:37,343 --> 01:32:39,595
sence ne kadar olmalı?" derseniz
1467
01:32:39,679 --> 01:32:41,597
genelde makul bir şey söylerler.
1468
01:32:42,056 --> 01:32:44,642
Herkese sosyal medya hesaplarını
1469
01:32:44,725 --> 01:32:48,563
sildiremeyeceğimi çok iyi biliyorum
1470
01:32:48,646 --> 01:32:54,402
ama birkaç kişiye bile sildirmem
büyük önem taşıyor
1471
01:32:54,485 --> 01:32:58,406
çünkü bu sayede
iletişim için alan açılıyor.
1472
01:32:58,489 --> 01:33:01,284
Çünkü toplumda
manipülasyon motorları tarafından
1473
01:33:01,367 --> 01:33:05,204
sınırlandırılmadan iletişim kurabilen,
o motorlardan uzakta duran
1474
01:33:05,288 --> 01:33:07,540
yeterince insan olmasını istiyorum.
1475
01:33:07,623 --> 01:33:10,126
Yani hadi! Çıkın sistemden.
1476
01:33:10,209 --> 01:33:12,503
Evet, silin. Kurtulun aptal şeylerden.
1477
01:33:13,546 --> 01:33:16,507
Dünya güzel. Bakın, dışarısı harika.
1478
01:33:18,467 --> 01:33:19,969
BİZİ SOSYAL MEDYADA TAKİP EDİN!
1479
01:33:20,052 --> 01:33:21,887
ŞAKA YAPIYORUZ.
1480
01:33:21,971 --> 01:33:27,476
HADİ, NASIL DÜZELTEBİLECEĞİMİZİ KONUŞALIM.
1481
01:33:32,481 --> 01:33:35,401
Alt yazı çevirmeni: Elif Günay