1
00:00:11,227 --> 00:00:13,628
Chúng ta có buộc phải chết không?
2
00:00:15,297 --> 00:00:18,967
Liệu có sinh vật nào trong vũ trụ này
có thể sống mãi...
3
00:00:20,870 --> 00:00:23,071
thả mình trong hành trình vô tận
4
00:00:23,105 --> 00:00:25,473
trên con sông thời gian?
5
00:00:28,874 --> 00:00:36,974
Biên dịch: tieu_dao_tac | tdt.sub@gmail.com
Biên tập: anhcos
6
00:01:53,976 --> 00:01:56,859
VŨ TRỤ: HÀNH TRÌNH
KHÔNG-THỜI GIAN
7
00:01:58,860 --> 00:02:01,860
Tập 11: Những kẻ bất tử
8
00:02:04,340 --> 00:02:07,208
Tổ tiên chúng ta đánh dấu thời gian
9
00:02:07,243 --> 00:02:09,244
bằng Mặt Trăng và những vì sao.
10
00:02:38,441 --> 00:02:40,308
Cách đây khoảng 5.000 năm,
11
00:02:40,342 --> 00:02:42,310
những người sống tại đây
12
00:02:42,344 --> 00:02:44,145
là những người đầu tiên
chia thời gian
13
00:02:44,180 --> 00:02:48,049
thành các phần nhỏ,
giờ và phút.
14
00:02:48,084 --> 00:02:50,485
Họ gọi nơi này là Uruk.
15
00:02:50,519 --> 00:02:53,521
Chúng ta gọi nơi này là I-rắc.
16
00:02:53,556 --> 00:02:55,256
Nơi này nằm ở Lưỡng Hà,
17
00:02:55,291 --> 00:02:58,793
vùng đất giữa sông Tigris
và sông Euphrates.
18
00:03:02,365 --> 00:03:04,366
Đô thị ra đời tại đây.
19
00:03:04,400 --> 00:03:06,935
Một trong những chiến thắng vĩ đại nhất
loài con người
20
00:03:06,969 --> 00:03:09,371
trong cuộc chiến vô tận chống lại thời gian
cũng diễn ra tại đây.
21
00:03:09,405 --> 00:03:12,407
Tại đây, chúng ta học được cách viết.
22
00:03:12,441 --> 00:03:14,709
Cái chết không thể xóa sổ
chúng ta nữa.
23
00:03:14,744 --> 00:03:16,745
Chữ viết ban cho chúng ta sức mạnh
24
00:03:16,779 --> 00:03:18,847
du hành qua nhiều thiên niên kỉ
25
00:03:18,881 --> 00:03:21,583
và thầm thì với những người đang sống.
26
00:03:21,617 --> 00:03:23,852
Và người du hành
27
00:03:23,886 --> 00:03:26,021
qua một quãng thời gian dài rộng nhất
28
00:03:26,055 --> 00:03:27,722
chính là vị công chúa người Akkadian này,
29
00:03:27,757 --> 00:03:30,191
con gái của vị hoàng đế
đầu tiên trong lịch sử,
30
00:03:30,226 --> 00:03:33,428
nữ tu Mặt Trăng,
công chúa Enheduanna.
31
00:03:33,462 --> 00:03:35,697
Enheduanna không chỉ viết thơ
32
00:03:35,731 --> 00:03:37,365
mà cô còn làm một việc
33
00:03:37,399 --> 00:03:39,701
chưa ai từng làm trước đó:
34
00:03:39,735 --> 00:03:42,237
Cô kí tên vào các tác phẩm của mình.
35
00:03:42,271 --> 00:03:44,939
Cô là người đầu tiên
36
00:03:44,973 --> 00:03:46,708
chúng ta biết tới danh tính
37
00:03:46,742 --> 00:03:48,309
và giấc mơ của cô.
38
00:03:48,344 --> 00:03:52,247
Cô mơ về việc bước qua
Cánh cổng Diệu kì.
39
00:03:52,281 --> 00:03:55,049
Đây là suy nghĩ
Enheduanna gửi tới bạn
40
00:03:55,084 --> 00:03:58,152
từ hơn 4.000 năm trước.
41
00:03:58,187 --> 00:04:00,488
Suy nghĩ này nằm trong tác phẩm
của cô mang tên
42
00:04:00,523 --> 00:04:02,824
"Lady of the Largest Heart".
43
00:04:07,163 --> 00:04:09,798
Innana, Kim Tinh,
44
00:04:09,832 --> 00:04:13,601
nữ thần tình yêu,
mang theo một định mệnh vĩ đại
45
00:04:13,602 --> 00:04:16,237
trong vũ trụ này.
46
00:04:16,272 --> 00:04:19,140
...trong vũ trụ này.
47
00:04:19,175 --> 00:04:21,977
Uruk cũng nơi là huyền thoại
48
00:04:22,011 --> 00:04:24,512
"The Hero's Journey" được viết nên.
49
00:04:24,547 --> 00:04:27,315
Trước khi có Batman, Luke Skywalker,
50
00:04:27,350 --> 00:04:29,417
Odysseus, trước thời của họ,
51
00:04:29,452 --> 00:04:32,754
có một người đàn ông tên là Gilgamesh.
52
00:04:32,788 --> 00:04:36,524
Ông rời quê hương, lên đường
tìm cách đánh bại thời gian.
53
00:04:36,559 --> 00:04:39,594
Thứ ông muốn tìm là
phương thức bất tử.
54
00:04:39,628 --> 00:04:42,030
Ông tìm kiếm khắp nơi,
55
00:04:42,064 --> 00:04:43,865
học hỏi được bao tri thức,
56
00:04:43,899 --> 00:04:46,634
khám phá ra bao bí ẩn.
57
00:04:46,669 --> 00:04:50,438
Ông trở về với câu chuyện về thế giới
trước cơn Đại Hồng Thủy.
58
00:04:51,741 --> 00:04:53,508
Ông cho xây dựng Bức tường Uruk,
59
00:04:53,542 --> 00:04:56,811
không vị vua kế cận nào
có thể sánh được.
60
00:04:56,846 --> 00:04:59,681
Hãy đọc câu chuyện về người đàn ông
tên Gilgamesh ấy,
61
00:04:59,682 --> 00:05:01,850
một anh hùng được sinh ra ở Uruk,
62
00:05:01,884 --> 00:05:04,486
người đã trải qua bao gian khổ,
63
00:05:04,520 --> 00:05:05,954
vượt biển,
64
00:05:05,988 --> 00:05:08,890
băng qua đại dương rộng lớn
tới tận đường chân trời;
65
00:05:08,924 --> 00:05:11,592
thám hiểm những góc tận cùng
của thế giới,
66
00:05:11,593 --> 00:05:13,395
đi tìm phương thức bất tử.
67
00:05:13,429 --> 00:05:14,863
Trong hành trình ấy,
68
00:05:14,897 --> 00:05:18,066
Gilgamesh gặp một nhà thông thái
có tên Utnapishtim.
69
00:05:18,100 --> 00:05:21,736
Người này kể với ông câu chuyện
về một trận lụt đã phá hủy thế giới,
70
00:05:21,771 --> 00:05:24,839
và việc các vị thần đã
chỉ dẫn Utnapishtim
71
00:05:24,874 --> 00:05:29,544
đóng một con thuyền lớn cho
gia đình ông và các loài động vật.
72
00:06:02,478 --> 00:06:05,513
Ghi chép cổ xưa nhất còn sót lại
của huyền thoại về cơn hồng thủy này
73
00:06:05,548 --> 00:06:07,549
được viết nên tại Lưỡng Hà,
74
00:06:07,583 --> 00:06:10,118
1.000 năm trước khi nó trở thành
75
00:06:10,152 --> 00:06:12,854
câu chuyện của Noah
trong Kinh Cựu Ước.
76
00:06:12,888 --> 00:06:14,023
Bạn có thể nói rằng
77
00:06:14,057 --> 00:06:17,125
Gilgamesh đã tìm ra
phương thức bất tử.
78
00:06:17,159 --> 00:06:20,128
Ngày nay, chúng ta vẫn đọc
Huyền thoại Gilgamesh
79
00:06:20,162 --> 00:06:23,098
và qua mỗi độc giả,
ông lại tái sinh.
80
00:06:23,132 --> 00:06:26,534
Tất cả anh hùng, siêu anh hùng
từ đó tới nay
81
00:06:26,569 --> 00:06:30,472
đều tiếp bước người hùng đầu tiên ấy.
82
00:06:30,506 --> 00:06:33,441
Đây là một dạng bất tử nữa;
83
00:06:33,476 --> 00:06:36,544
một câu chuyện được truyền giữa
các nền văn minh
84
00:06:36,579 --> 00:06:38,880
qua hàng nghìn năm.
85
00:06:38,914 --> 00:06:42,117
Nhưng bản thân sự sống
cũng truyền lại câu chuyện của nó
86
00:06:42,151 --> 00:06:44,486
qua hàng tỉ năm.
87
00:06:47,923 --> 00:06:50,992
Thông điệp của sự sống nằm trong
mỗi chúng ta,
88
00:06:51,027 --> 00:06:53,762
được ghi trong mỗi tế bào
trong cơ thể chúng ta,
89
00:06:53,796 --> 00:06:57,232
bằng thứ ngôn ngữ mọi dạng sống
trên Trái Đất đọc được.
90
00:06:57,266 --> 00:07:00,568
Mã gien được viết bằng
một bảng chữ cái
91
00:07:00,603 --> 00:07:02,170
chỉ có bốn kí tự.
92
00:07:02,204 --> 00:07:06,074
Mỗi kí tự là một phân tử
tạo nên bởi các nguyên tử.
93
00:07:06,108 --> 00:07:08,643
Ba kí tự làm nên một từ.
94
00:07:08,678 --> 00:07:12,447
Mỗi sinh vật là một kì quan
95
00:07:12,481 --> 00:07:15,617
được tự nhiên viết nên
và được tiến hóa biên tập,
96
00:07:15,651 --> 00:07:18,286
chỉ dẫn cách chạy
và cách sinh sản,
97
00:07:18,321 --> 00:07:20,755
cỗ máy phức tạp của sự sống.
98
00:07:20,790 --> 00:07:22,857
Thông điệp sống còn của sự sống
99
00:07:22,892 --> 00:07:26,628
đã được sao chép trong
hơn ba tỉ năm nay.
100
00:07:26,662 --> 00:07:29,497
Nhưng thông điệp này từ đâu tới?
101
00:07:29,532 --> 00:07:31,800
Không ai biết.
102
00:07:41,043 --> 00:07:44,613
Có thể nó tới từ một vũng nước nông,
lộ thiên như thế này.
103
00:07:44,647 --> 00:07:47,515
Bằng một cách nào đó,
các phân tử giàu cacbon
104
00:07:47,550 --> 00:07:51,119
bắt đầu sử dụng năng lượng
để tự nhân bản thô.
105
00:07:51,153 --> 00:07:53,989
Một vài phân tử
nhân bản tốt hơn
106
00:07:54,023 --> 00:07:55,657
và để lại nhiều hậu duệ hơn.
107
00:07:55,691 --> 00:07:58,994
Các phân tử dần trở nên
phức tạp hơn.
108
00:07:59,028 --> 00:08:02,864
Tiến hóa và sự sống bắt đầu từ đây.
109
00:08:05,901 --> 00:08:07,469
Hoặc có thể sự sống đã bắt đầu
110
00:08:07,503 --> 00:08:10,639
trong nhiệt độ cao
ở một miệng núi lửa
111
00:08:10,673 --> 00:08:12,607
nằm dưới đáy biển.
112
00:08:16,846 --> 00:08:19,681
Hay có thể sự sống là một
khách quá giang
113
00:08:19,715 --> 00:08:21,549
trước khi tới Trái Đất?
114
00:08:21,584 --> 00:08:23,551
Tôi muốn kể câu chuyện
115
00:08:23,586 --> 00:08:26,220
về một khách lữ hành
tới từ một thế giới khác.
116
00:08:31,694 --> 00:08:34,596
Một sáng tháng 6 năm 1911,
117
00:08:34,630 --> 00:08:38,330
cuộc sống yên bình tại ngôi làng Nakhla,
gần thành phố Alexandria, Ai Cập,
118
00:08:38,365 --> 00:08:40,868
đột ngột bị phá vỡ.
119
00:08:53,749 --> 00:08:55,717
Một thông điệp tới từ
một thế giới khác
120
00:08:55,751 --> 00:08:58,086
được viết trên thiên thạch này.
121
00:08:58,120 --> 00:09:00,088
Nhưng phải 70 năm sau
122
00:09:00,122 --> 00:09:02,457
mới có người đọc được nó.
123
00:09:05,728 --> 00:09:07,696
Năm 1976,
124
00:09:07,730 --> 00:09:12,267
NASA cho hạ cánh hai tàu vũ trụ Viking
xuống Hỏa Tinh.
125
00:09:12,301 --> 00:09:13,868
Trong chương trình Cosmos đầu tiên,
126
00:09:13,903 --> 00:09:16,805
Carl Sagan đã đưa chúng ta
tới thăm nơi này.
127
00:09:16,839 --> 00:09:18,573
Chúng tôi phát hiện ra rằng
khí quyển sao Hỏa
128
00:09:18,608 --> 00:09:20,809
mỏng chưa bằng 1% khí quyển Trái Đất
129
00:09:20,843 --> 00:09:23,244
và phần lớn là CO2.
130
00:09:23,279 --> 00:09:26,114
Nồng độ ni-tơ,
131
00:09:26,148 --> 00:09:29,884
argon, hơi nước và ôxi
thậm chí còn ít hơn.
132
00:09:29,919 --> 00:09:31,419
Một vài năm sau,
133
00:09:31,454 --> 00:09:33,955
khi các nhà khoa học
phân tích mẫu khí
134
00:09:33,990 --> 00:09:35,957
có trong thiên thạch Nakhla
135
00:09:35,992 --> 00:09:37,993
và các thiên thạch tương tự,
136
00:09:38,027 --> 00:09:40,428
họ phát hiện một sự tương đồng
đáng chú ý.
137
00:09:40,462 --> 00:09:42,297
Phần lớn các thiên thạch
138
00:09:42,331 --> 00:09:44,566
là các mảnh vỡ của các tiểu hành tinh.
139
00:09:44,600 --> 00:09:47,269
Nhưng các thiên thạch rơi xuống Nakhla
140
00:09:47,303 --> 00:09:50,705
chỉ có thể tới từ một nơi...
141
00:10:01,717 --> 00:10:03,718
Hỏa Tinh.
142
00:10:07,680 --> 00:10:10,648
Chào mừng tới Hỏa Tinh.
143
00:10:14,754 --> 00:10:18,189
Hơn một tỉ năm trước,
một núi lửa đã phun trào tại đây.
144
00:10:18,223 --> 00:10:20,792
Nham thạch của nó nguội lại
thành đá.
145
00:10:20,826 --> 00:10:23,461
Hàng trăm triệu năm sau đó,
146
00:10:23,495 --> 00:10:26,097
lũ tràn về, nước lấp kín nơi này.
147
00:10:26,132 --> 00:10:27,766
Một thời gian dài sau trận lũ ấy,
148
00:10:27,800 --> 00:10:30,435
một tiểu hành tinh có kích thước
bằng núi Núi Gibraltar
149
00:10:30,469 --> 00:10:32,804
đâm xuống bề mặt Hỏa Tinh,
150
00:10:32,838 --> 00:10:35,139
tạo ra một hố lớn.
151
00:10:38,177 --> 00:10:41,746
Phần lớn mảnh vỡ bị bắn trở lại
không gian
152
00:10:41,781 --> 00:10:44,582
và quay quanh Mặt Trời
cho tới khi trọng lực
153
00:10:44,617 --> 00:10:47,752
của hành tinh mẹ, Hỏa Tinh,
đổi hướng một mảnh vỡ,
154
00:10:47,787 --> 00:10:50,255
khiến nó đâm vào Trái Đất.
155
00:10:50,289 --> 00:10:54,426
Sự xuất hiện của nó làm chao đảo
ngôi làng Nakhla nhỏ bé.
156
00:10:54,460 --> 00:10:57,095
Các thiên thạch giống loại ở Nakhla
157
00:10:57,129 --> 00:11:01,433
là các cỗ xe trong hệ thống
giao thông liên hành tinh tự nhiên,
158
00:11:01,467 --> 00:11:03,868
hệ thống quyết định đường đi
của các thiên thạch giữa các hành tinh.
159
00:11:03,903 --> 00:11:08,306
Một thiên thạch như vậy có thể là
nơi trú ẩn an toàn cho món hàng cực nhỏ,
160
00:11:08,340 --> 00:11:10,608
các hạt giống của sự sống.
161
00:11:10,643 --> 00:11:13,278
Mỗi thiên thạch là
một con tàu liên hành tinh.
162
00:11:13,312 --> 00:11:16,948
Phần lớn thiên thạch rỗng,
có nhiều ngóc ngách nhỏ
163
00:11:16,982 --> 00:11:19,084
nơi sự sống có thể trú ẩn.
164
00:11:22,822 --> 00:11:25,056
Chúng ta đã biết một số vi khuẩn
có thể sống sót
165
00:11:25,090 --> 00:11:27,792
trong điều kiện khắc nghiệt
của không gian.
166
00:11:27,827 --> 00:11:30,562
Ví dụ là những vi khuẩn này.
167
00:11:30,596 --> 00:11:33,798
Những vi khuẩn này bám trên
168
00:11:33,833 --> 00:11:36,367
bề mặt Trạm vũ trụ Quốc tế
1,5 năm,
169
00:11:36,402 --> 00:11:39,871
đối mặt với nhiệt độ khắc nghiệt,
môi trường chân không,
170
00:11:39,905 --> 00:11:41,806
và bức xạ trong không gian.
171
00:11:41,841 --> 00:11:45,009
Vậy mà một vài trong số chúng
vẫn sống
172
00:11:45,044 --> 00:11:47,679
khi được đem trở lại Trái Đất.
173
00:11:47,713 --> 00:11:50,548
Các sinh vật này còn
đáng kinh ngạc hơn.
174
00:11:50,583 --> 00:11:55,320
Chúng thức dậy sau giấc ngủ say
kéo dài tám triệu năm.
175
00:11:55,354 --> 00:11:57,655
Chúng bị đóng băng
trong băng ở Nam Cực
176
00:11:57,690 --> 00:12:01,593
hàng triệu năm trước khi
loài người xuất hiện.
177
00:12:01,627 --> 00:12:03,261
Vậy mà chúng vẫn sống.
178
00:12:04,964 --> 00:12:07,932
Nếu sự sống có thể chịu đựng
không gian khắc nghiệt
179
00:12:07,967 --> 00:12:10,068
trong nhiều thiên niên kỉ,
180
00:12:10,102 --> 00:12:13,271
nó có thể bắt chuyến xe
liên hành tinh
181
00:12:13,305 --> 00:12:14,873
để di chuyển giữa các hành tinh.
182
00:12:14,907 --> 00:12:17,875
Rất có khả năng
các tổ tiên vi khuẩn của chúng ta
183
00:12:17,910 --> 00:12:19,778
từng ở trong không gian.
184
00:12:19,812 --> 00:12:21,413
Tại sao chúng tôi lại nghĩ vậy?
185
00:12:21,447 --> 00:12:25,050
Trái Đất mới chỉ 4,5 tỉ năm tuổi.
186
00:12:27,787 --> 00:12:29,621
Suốt nửa đầu đời,
187
00:12:29,655 --> 00:12:31,556
cứ vài triệu năm,
các tiểu hành tinh cỡ lớn
188
00:12:31,590 --> 00:12:34,692
lại dội xuống Trái Đất.
189
00:12:34,727 --> 00:12:38,963
Những vụ va chạm khủng khiếp nhất
làm bốc hơi đại dương
190
00:12:38,997 --> 00:12:41,132
và thậm chí là nung chảy
lớp đá trên bề mặt.
191
00:12:41,567 --> 00:12:43,601
Mỗi va chạm này có thể
192
00:12:43,635 --> 00:12:46,069
làm tê liệt hoàn toàn
sự sống trên hành tinh
193
00:12:46,104 --> 00:12:47,901
trong hàng nghìn năm.
194
00:12:49,875 --> 00:12:51,876
Nhưng các hóa thạch lại cho thấy
195
00:12:51,911 --> 00:12:54,212
vi khuẩn đã tiến hóa trên
Trái Đất
196
00:12:54,246 --> 00:12:56,448
vào chính khoảng đời non trẻ này.
197
00:12:58,350 --> 00:13:04,489
Làm thế nào sự sống có thể sống sót qua
một loạt đòn chí mạng này?
198
00:13:04,523 --> 00:13:06,157
Mỗi khi một tiểu hành tinh cỡ lớn
199
00:13:06,191 --> 00:13:09,394
đâm vào Trái Đất, vụ nổ của nó
tạo ra một hố lớn,
200
00:13:09,428 --> 00:13:12,497
bắn hàng triệu mảnh vỡ
vào không gian.
201
00:13:12,531 --> 00:13:16,434
Nhiều mảnh trong số này
mang theo các vi khuẩn.
202
00:13:16,469 --> 00:13:18,770
Một vài trong số vi khuẩn này
sống được trong vũ trụ,
203
00:13:18,804 --> 00:13:22,040
trong khi đồng loại ở Trái Đất
bị hủy diệt.
204
00:13:22,074 --> 00:13:25,376
Vài trăm năm sau mỗi vụ va chạm,
205
00:13:25,411 --> 00:13:27,545
Trái Đất nguội dần
206
00:13:27,580 --> 00:13:30,048
và nước ngưng tụ thành biển.
207
00:13:30,082 --> 00:13:33,852
Thêm một lần nữa, Trái Đất lại
thích hợp cho sự sống.
208
00:13:33,886 --> 00:13:37,088
Trong lúc đó, phần lớn mảnh vỡ
được bắn vào không gian
209
00:13:37,123 --> 00:13:40,959
sẽ quay quanh Mặt Trời.
210
00:13:40,993 --> 00:13:44,095
Một vài trong số chúng sẽ
tái ngộ Trái Đất,
211
00:13:44,129 --> 00:13:47,031
trở thành các thiên thạch
tái thâm nhập bầu khí quyển,
212
00:13:47,066 --> 00:13:49,534
mang theo những chuyến hàng
sự sống quý giá,
213
00:13:49,568 --> 00:13:52,069
ươm mầm hành tinh này
thêm một lần nữa...
214
00:13:53,772 --> 00:13:55,807
giống như con tàu của Noah vậy.
215
00:13:55,841 --> 00:13:58,042
Điều này có nghĩa là sự sống
216
00:13:58,077 --> 00:14:02,614
không phải làm lại từ đầu
sau mỗi thảm họa.
217
00:14:02,648 --> 00:14:05,383
Nó có thể tiếp tục công việc dở dang.
218
00:14:06,052 --> 00:14:08,219
Ngày Hệ Mặt Trời còn non trẻ,
219
00:14:08,254 --> 00:14:10,421
Kim Tinh khá giống Trái Đất.
220
00:14:10,456 --> 00:14:13,591
Nó cũng có biển và có thể là cả sự sống.
221
00:14:13,626 --> 00:14:16,895
Cả Kim Tinh, Trái Đất và Hỏa Tinh
đều trao đổi thiên thạch với nhau
222
00:14:16,929 --> 00:14:18,830
sau các vụ va chạm tiểu hành tinh.
223
00:14:18,864 --> 00:14:22,000
Liệu sự sống trên Trái Đất
có mang dấu vết nào
224
00:14:22,034 --> 00:14:24,636
của các hành trình liên hành tinh
xa xưa ấy?
225
00:14:24,670 --> 00:14:28,006
Tại sao một số vi khuẩn có thể
sống sót
226
00:14:28,040 --> 00:14:31,409
trong điều kiện bức xạ cao
và chân không của vũ trụ?
227
00:14:31,443 --> 00:14:34,779
Các điều kiện này không tồn tại
một cách tự nhiên trên Trái Đất.
228
00:14:34,814 --> 00:14:36,681
Có lẽ các vi khuẩn này
muốn nói với chúng ta rằng
229
00:14:36,715 --> 00:14:40,919
vài tỉ năm trước, tổ tiên của chúng
đã sống sót qua
230
00:14:40,953 --> 00:14:43,454
các điều kiện tương tự
trong không gian.
231
00:14:44,290 --> 00:14:46,758
Chúng ta biết rằng vi khuẩn
có thể trú ngụ trong thiên thạch
232
00:14:46,792 --> 00:14:49,494
và sống sót qua hành trình
giữa các hành tinh.
233
00:14:49,528 --> 00:14:51,996
Nhưng còn hành trình giữa
các ngôi sao thì sao?
234
00:14:52,031 --> 00:14:54,499
Một hành trình liên sao?
235
00:15:02,362 --> 00:15:04,430
Bồ công anh.
236
00:15:04,465 --> 00:15:06,899
Khoảng 30 triệu năm trước,
237
00:15:06,934 --> 00:15:10,436
bồ công anh tiến hóa phương thức
gửi thông điệp sự sống của nó
238
00:15:10,471 --> 00:15:12,805
qua không gian và thời gian.
239
00:15:20,547 --> 00:15:23,583
Mỗi hạt là một lính dù tí hon
240
00:15:23,617 --> 00:15:25,251
thả mình trong gió,
241
00:15:25,285 --> 00:15:29,288
mạo hiểm tất cả để tìm
một nơi hạ cánh an toàn.
242
00:15:29,323 --> 00:15:33,659
Gió đưa chúng bay cao.
243
00:15:33,694 --> 00:15:35,694
Một hạt bồ công anh
có thể du hành hàng chục,
244
00:15:35,729 --> 00:15:37,363
có khi là hàng trăm ki-lô-mét,
245
00:15:37,397 --> 00:15:41,701
thậm chí vượt qua các dãy núi cao.
246
00:15:41,735 --> 00:15:46,506
Tiến hóa đã biến nó
thành một tàu bay thượng hạng.
247
00:15:46,540 --> 00:15:49,308
Hạt bồ công anh
là một dạng thuyền cứu sinh khác.
248
00:15:49,343 --> 00:15:51,510
Nó đảm bảo sự sống còn
của loài này
249
00:15:51,545 --> 00:15:54,614
bằng cách quá giang các luồng không khí
tới nơi an toàn.
250
00:15:54,648 --> 00:15:57,984
DNA trong mỗi hạt mang theo
một câu chuyện,
251
00:15:58,018 --> 00:16:01,287
đặc điểm và vận mệnh
của bông bồ công anh tiếp theo.
252
00:16:01,321 --> 00:16:04,991
Sự sống nhân giống bằng cách
truyền lại câu chuyện của nó.
253
00:16:06,927 --> 00:16:10,296
Liệu sự sống có thể sống sót qua
hành trình
254
00:16:10,330 --> 00:16:12,298
giữa các ngôi sao?
255
00:16:12,332 --> 00:16:16,268
Khoảng cách giữa các ngôi sao
lớn gấp khoảng một triệu lần
256
00:16:16,302 --> 00:16:17,737
khoảng cách giữa các hành tinh.
257
00:16:17,771 --> 00:16:21,974
Không gian rộng lớn đến mức
phải mất hàng tỉ năm
258
00:16:22,009 --> 00:16:24,243
một thiên thạch bắn ra
từ Trái Đất
259
00:16:24,277 --> 00:16:28,314
mới va chạm với một hành tinh
thuộc một hệ mặt trời khác.
260
00:16:28,349 --> 00:16:31,517
Chẳng vi khuẩn nào có thể
sống sót
261
00:16:31,552 --> 00:16:33,653
trong điều kiện bức xạ của vũ tụ
lâu đến thế.
262
00:16:33,887 --> 00:16:35,855
Nhưng có một giả thuyết hợp lí
263
00:16:35,889 --> 00:16:39,392
về cách sự sống di chuyển giữa
các hệ mặt trời.
264
00:16:45,132 --> 00:16:48,500
Các sao trong Ngân Hà
bị trọng lực điều khiển
265
00:16:48,534 --> 00:16:51,738
quay trên quĩ đạo khổng lồ
quanh trung tâm Ngân Hà.
266
00:16:51,772 --> 00:16:53,673
Ví dụ, Mặt Trời của chúng ta
267
00:16:53,707 --> 00:16:58,878
mất khoảng 225 triệu năm để
hoàn thành một vòng quay.
268
00:16:58,912 --> 00:17:01,614
Trong mỗi vòng quay như vậy,
269
00:17:01,649 --> 00:17:04,617
Hệ Mặt Trời của chúng ta
đi qua hai hay ba
270
00:17:04,652 --> 00:17:07,053
đám mây liên sao khổng lồ,
271
00:17:07,087 --> 00:17:10,757
mỗi đám mây rộng
nhiều năm ánh sáng.
272
00:17:14,294 --> 00:17:18,531
Các thiên hà là các cỗ máy
sản sinh hành tinh.
273
00:17:18,565 --> 00:17:22,201
Ngân Hà chúng ta có hơn
100 đám mây khổng lồ như vậy.
274
00:17:22,236 --> 00:17:24,804
Tại đó, khí và bụi ngưng tụ
275
00:17:24,838 --> 00:17:27,473
để tạo nên các sao và hành tinh.
276
00:17:30,844 --> 00:17:33,146
Trong lúc Mặt Trời di chuyển,
277
00:17:33,180 --> 00:17:36,549
bạn đồng hành của nó
không chỉ là các hành tinh
278
00:17:36,583 --> 00:17:40,086
mà còn là vô số sao chổi xa xôi.
279
00:17:41,655 --> 00:17:44,958
Khi Hệ Mặt Trời đi qua
một đám mây liên sao,
280
00:17:44,992 --> 00:17:47,260
trọng lực của đám mây khổng lồ ấy
281
00:17:47,294 --> 00:17:50,964
sẽ khuấy động các sao chổi nằm ngoài.
282
00:17:50,998 --> 00:17:53,766
Một vài sao chổi sẽ bị kéo ra
283
00:17:53,801 --> 00:17:56,336
khoảng không giữa các sao.
284
00:17:58,339 --> 00:18:00,773
Một số khác sẽ bị kéo vào trong...
285
00:18:03,143 --> 00:18:05,645
rơi về phía Mặt Trời.
286
00:18:21,629 --> 00:18:24,831
Một vài trong số chúng có thể
va chạm với các hành tinh.
287
00:18:26,400 --> 00:18:29,936
Vụ va chạm ở tốc độ cao giữa
một sao chổi và một hành tinh có bề mặt cứng
288
00:18:29,970 --> 00:18:33,373
sẽ bắn các mảnh vỡ vào vũ trụ.
289
00:18:33,407 --> 00:18:36,276
Nếu hành tinh bị va chạm
có sự sống,
290
00:18:36,310 --> 00:18:38,978
nhiều mảnh vỡ sẽ có
khách quá giang:
291
00:18:39,013 --> 00:18:41,314
các vi khuẩn sống.
292
00:18:41,348 --> 00:18:43,283
Hàng nghìn năm sau,
293
00:18:43,317 --> 00:18:45,618
các mảnh vỡ bắn ra từ Trái Đất
294
00:18:45,653 --> 00:18:50,456
có thể trở thành các thiên thạch rơi xuống
khí quyển các hành tinh mới chào đời
295
00:18:50,490 --> 00:18:52,325
trong đám mây liên sao.
296
00:18:59,266 --> 00:19:01,233
Nếu các vi khuẩn quá giang
297
00:19:01,268 --> 00:19:03,703
tiếp xúc với nước ở dạng lỏng,
298
00:19:03,737 --> 00:19:07,307
chúng có thể hồi sinh và
sinh sôi.
299
00:19:07,341 --> 00:19:09,976
Đây có thể là cách sự sống
300
00:19:10,010 --> 00:19:12,345
rơi xuống những nơi không có sự sống.
301
00:19:12,379 --> 00:19:14,881
Mặt Trời rời khỏi đám mây liên sao
302
00:19:14,915 --> 00:19:17,116
sau khi rải rắc hạt giống sự sống
303
00:19:17,150 --> 00:19:20,153
xuống những hành tinh mới chào đời
thuộc những hệ mặt trời khác.
304
00:19:20,187 --> 00:19:23,223
Những hành tinh mới chào đời này,
giờ mang theo sự sống,
305
00:19:23,257 --> 00:19:25,324
sau đó sẽ rời đám mây mẹ
306
00:19:25,358 --> 00:19:27,026
và đi con đường riêng.
307
00:19:27,061 --> 00:19:29,895
Sau đó, ngôi sao của chúng
sẽ đưa chúng
308
00:19:29,930 --> 00:19:31,530
đi qua các đám mây liên sao khác
309
00:19:31,565 --> 00:19:35,401
và tại đó, chúng sẽ ươm giống
cho nhiều hành tinh mới khác.
310
00:19:35,402 --> 00:19:40,240
Hãy tưởng tượng quá trình này
được lặp lại ở nhiều hành tinh.
311
00:19:40,274 --> 00:19:43,443
Mỗi hành tinh lại mang sự sống
tới các hành tinh khác.
312
00:19:49,450 --> 00:19:53,419
Và như thế, như một chuỗi phản ứng chậm,
sự sống sẽ sinh sôi
313
00:19:53,454 --> 00:19:55,788
trong khắp Ngân Hà.
314
00:20:00,461 --> 00:20:04,664
Có thể đây là cách sự sống
đến với Trái Đất.
315
00:20:04,698 --> 00:20:06,466
Chúng ta vẫn chưa biết chắc.
316
00:20:06,500 --> 00:20:10,136
Liệu có sinh vật nào giống chúng ta
ở ngoài kia không?
317
00:20:10,170 --> 00:20:12,505
Liệu họ có hỏi những câu hỏi
giống ta không?
318
00:20:12,839 --> 00:20:14,306
Liệu họ có sợ những điều
chúng ta sợ?
319
00:20:14,342 --> 00:20:16,776
Liệu họ có những người hùng,
huyền thoại?
320
00:20:22,149 --> 00:20:25,985
Nếu họ tồn tại thì họ ở đâu?
321
00:20:26,020 --> 00:20:28,521
Làm sao để họ thông báo
sự tồn tại của họ?
322
00:20:44,638 --> 00:20:47,974
Chúng ta đã bắt đầu thông báo
sự tồn tại của mình
với vũ trụ như thế nào?
323
00:20:48,008 --> 00:20:53,980
Năm 1946, một năm sau khi
Chiến tranh Thế giới II kết thúc.
324
00:20:56,283 --> 00:20:58,284
[Quân đội Hoa Kì phát sóng radar
tới Mặt Trăng]
325
00:20:56,283 --> 00:20:58,284
Trí tưởng tượng phong phú
326
00:20:58,319 --> 00:21:00,319
của nhà văn HG Wells hay
nhân vật giả tưởng Buck Rogers
327
00:21:00,354 --> 00:21:03,021
cũng chưa thể sánh với
trải nghiệm kì diệu
328
00:21:03,056 --> 00:21:04,624
của các kĩ sư Quân đội
329
00:21:04,658 --> 00:21:06,826
ở phòng thí nghiệm
tại Belmar, New Jersey.
330
00:21:06,861 --> 00:21:09,228
Trải nghiệm này đã mở ra
vô số khả năng
331
00:21:09,263 --> 00:21:11,063
cho khám phá vũ trụ.
332
00:21:11,098 --> 00:21:12,231
Các kĩ sư Hoa Kì
333
00:21:12,266 --> 00:21:14,934
đã phát một sóng radio
tới Mặt Trăng
334
00:21:14,968 --> 00:21:17,269
và bắt được sóng dội lại.
335
00:21:23,544 --> 00:21:26,546
Họ gọi thử nghiệm này
là Dự án Diana.
336
00:21:26,580 --> 00:21:28,914
Đây là thông điệp vũ trụ đầu tiên
337
00:21:28,949 --> 00:21:30,983
của con người...
338
00:21:32,753 --> 00:21:35,554
một tiếng chuông mê hoặc.
339
00:21:36,423 --> 00:21:40,160
Nếu một người thỏa trí tưởng tượng,
340
00:21:40,194 --> 00:21:43,796
họ có thể nghĩ tới vô số khả năng.
341
00:21:45,432 --> 00:21:48,201
Các tàu vũ trụ chuyên chở người
342
00:21:48,235 --> 00:21:50,236
ở tốc độ hàng nghìn dặm mỗi giờ,
343
00:21:50,271 --> 00:21:52,138
mà chúng ta có thể điều khiển
344
00:21:52,172 --> 00:21:54,207
và kết nối
345
00:21:54,241 --> 00:21:55,909
liên lạc,
346
00:21:55,943 --> 00:21:58,578
bởi giờ chúng ta đã biết
ta có thể thoát ra
347
00:21:58,612 --> 00:22:00,447
khí quyển Trái Đất.
348
00:22:06,120 --> 00:22:08,354
Ở tốc độ ánh sáng,
349
00:22:08,389 --> 00:22:09,789
chỉ mất hơn một giây
350
00:22:09,823 --> 00:22:11,891
để một sóng radio tới được
bề mặt Mặt Trăng.
351
00:22:13,461 --> 00:22:17,363
Nhưng phạm vi mở rộng của sóng
lớn hơn Mặt Trăng rất nhiều.
352
00:22:17,398 --> 00:22:20,199
Phần lớn sóng đi qua nó,
353
00:22:20,234 --> 00:22:22,802
nhưng phần giữa bị dội lại.
354
00:22:24,205 --> 00:22:27,173
Sau hành trình khứ hồi kéo dài
2,5 giây,
355
00:22:27,208 --> 00:22:28,841
sóng này về lại Trái Đất.
356
00:22:29,944 --> 00:22:31,945
Dự án Diana đã phát đi
357
00:22:31,979 --> 00:22:33,747
một chuỗi sóng radio mạnh,
358
00:22:33,781 --> 00:22:35,481
với tần suất 4 giây một sóng,
359
00:22:35,516 --> 00:22:37,350
để "ping" Mặt Trăng.
360
00:22:39,620 --> 00:22:43,223
Phần sóng không chạm vào Mặt Trăng
tiếp tục truyền đi.
361
00:22:45,993 --> 00:22:47,894
Nhưng đây mới chỉ là khởi đầu.
362
00:22:47,928 --> 00:22:49,462
Sau Chiến tranh Thế giới II,
363
00:22:49,497 --> 00:22:52,565
các đài truyền hình mọc lên khắp Hoa Kì
364
00:22:52,600 --> 00:22:54,600
và các nước khác trên thế giới.
365
00:22:55,636 --> 00:22:57,437
Thông điệp của Dự án Diana
366
00:22:57,471 --> 00:23:00,407
cùng các tín hiệu phát thanh,
truyền hình, radar
367
00:23:00,441 --> 00:23:01,875
của thế kỉ 20
368
00:23:01,909 --> 00:23:03,910
đều di chuyển ra ngoài
ở tốc độ ánh sáng.
369
00:23:03,944 --> 00:23:08,214
Các sóng này tạo nên một
khối cầu sóng radio lớn,
370
00:23:08,249 --> 00:23:11,251
đi vào không gian về mọi phía.
371
00:23:11,285 --> 00:23:13,686
Bạn có thể nói rằng thế giới chúng ta
372
00:23:13,620 --> 00:23:16,423
đang phát đi câu chuyện của mình.
373
00:23:16,457 --> 00:23:19,592
Tổ tiên chúng ta từng khắc
chuyện về Gilgamesh
374
00:23:19,627 --> 00:23:21,428
lên các miếng đất sét,
375
00:23:21,462 --> 00:23:24,397
truyền huyền thoại này tới
thế hệ tương lai.
376
00:23:24,432 --> 00:23:27,267
Chúng ta đã mã hóa câu chuyện của mình
thành các sóng radio
377
00:23:27,301 --> 00:23:29,169
và phát chúng vào không gian.
378
00:23:29,203 --> 00:23:31,738
Mỗi năm, chúng di chuyển được
379
00:23:31,772 --> 00:23:34,107
một năm ánh sáng
380
00:23:34,141 --> 00:23:36,576
tức 9.000 tỉ ki-lô-mét.
381
00:23:36,610 --> 00:23:39,079
Chúng ta đã phát đi câu chuyện
của mình
382
00:23:39,113 --> 00:23:40,914
được hơn 70 năm.
383
00:23:40,948 --> 00:23:42,582
Những sóng ngoài cùng
384
00:23:42,616 --> 00:23:44,284
đã đi qua
385
00:23:44,318 --> 00:23:46,586
hàng nghìn hành tinh thuộc
các hệ mặt trời khác.
386
00:23:46,620 --> 00:23:48,688
Nếu bất kì hành tinh nào
trong số này
387
00:23:48,723 --> 00:23:51,257
tồn tại một nền văn minh
sở hữu kính thiên văn vô tuyến,
388
00:23:51,292 --> 00:23:54,494
có thể họ đã biết về sự tồn tại
của chúng ta.
389
00:23:57,565 --> 00:23:59,899
Liệu các hành tinh ấy có
đang phát đi
390
00:23:59,934 --> 00:24:01,835
câu chuyện của họ
vào không gian không?
391
00:24:03,471 --> 00:24:05,839
Kể từ năm 1960, chúng ta đã lắng nghe
392
00:24:05,873 --> 00:24:07,974
dò tìm các tín hiệu radio
ngoài Trái Đất
393
00:24:08,008 --> 00:24:11,277
nhưng vẫn chưa có kết quả gì.
394
00:24:11,312 --> 00:24:13,980
Nhưng công cuộc tìm kiếm của chúng ta
còn rời rạc
395
00:24:14,014 --> 00:24:16,216
và bị giới hạn vào
một số vùng trời nhất định.
396
00:24:21,355 --> 00:24:22,822
Có thể
397
00:24:22,857 --> 00:24:25,492
chúng ta đã bỏ lỡ tín hiệu
ngoài Trái Đất
398
00:24:25,526 --> 00:24:27,060
do tìm sai chỗ
399
00:24:27,094 --> 00:24:29,229
hay vào sai thời điểm.
400
00:24:29,263 --> 00:24:31,364
Chúng ta mới chỉ dò tìm
một phần rất nhỏ
401
00:24:31,399 --> 00:24:33,066
các sao trong Ngân Hà.
402
00:24:33,100 --> 00:24:34,734
Và còn một vấn đề nữa...
403
00:24:34,769 --> 00:24:36,569
ở một mức độ nhất định,
404
00:24:36,604 --> 00:24:39,071
chúng ta vẫn bị bó buộc bởi
hoàn cảnh thời gian
405
00:24:39,072 --> 00:24:40,973
và hạn chế công nghệ của mình.
406
00:24:41,008 --> 00:24:42,976
Có thể phát thanh và truyền hình
407
00:24:43,010 --> 00:24:45,412
chỉ là các giai đoạn ngắn ngủi
408
00:24:45,446 --> 00:24:48,081
trong tổng quan quá trình phát triển
công nghệ của chúng ta.
409
00:24:48,115 --> 00:24:50,817
Khi chúng ta cho rằng
các nền văn minh ngoài Trái Đất
410
00:24:50,851 --> 00:24:53,253
đang phát đi tín hiệu vô tuyến,
411
00:24:53,287 --> 00:24:56,489
chúng ta có khác gì
các thế hệ trước
412
00:24:56,524 --> 00:25:00,026
mơ tới việc cưỡi đạn đại bác
lên Mặt Trăng?
413
00:25:01,529 --> 00:25:04,964
Có thể các nền văn minh
cao cấp hơn chúng ta một chút thôi
414
00:25:04,966 --> 00:25:06,500
đã chuyển sang
415
00:25:06,501 --> 00:25:08,835
một phương thức liên lạc khác
416
00:25:08,837 --> 00:25:10,938
mà chúng ta chưa khám phá ra
417
00:25:10,939 --> 00:25:12,739
hay tưởng tượng tới.
418
00:25:12,741 --> 00:25:13,908
Có thể thông điệp của họ
419
00:25:13,909 --> 00:25:16,277
đang ở quanh chúng ta
ngay lúc này đây
420
00:25:16,278 --> 00:25:19,746
nhưng chúng ta chưa có phương tiện
để hiểu được chúng.
421
00:25:19,748 --> 00:25:23,283
Hay có thể, cho tới trước
hơn 100 năm trước, tổ tiên chúng ta
422
00:25:23,285 --> 00:25:26,786
đã bỏ lỡ tín hiệu radio
khẩn khoản nhất
423
00:25:26,788 --> 00:25:29,356
của một thế giới khác.
424
00:25:29,358 --> 00:25:32,525
Nhưng còn một giả thuyết
kém lạc quan hơn.
425
00:25:32,527 --> 00:25:35,295
Giống mọi thực thể khác,
vòng đời của các nền văn minh
426
00:25:35,297 --> 00:25:38,031
là có giới hạn
trước khi chúng suy tàn
427
00:25:38,065 --> 00:25:40,500
vì thiên tai, bạo lực
428
00:25:40,534 --> 00:25:42,635
hay tự hủy diệt.
429
00:25:42,670 --> 00:25:44,971
Khả năng liên lạc được
với người ngoài hành tinh
430
00:25:45,006 --> 00:25:46,406
của chúng ta
431
00:25:46,440 --> 00:25:49,375
phụ thuộc vào một câu hỏi
quan trọng.
432
00:25:49,409 --> 00:25:53,013
Vòng đời của một nền văn minh
là bao lâu?
433
00:26:16,627 --> 00:26:19,095
Tính tới thời của Enheduanna,
434
00:26:19,130 --> 00:26:21,331
tác giả đầu tiên được biết tới,
435
00:26:21,365 --> 00:26:24,934
xã hội văn minh loài người
đã hơn 1.000 năm tuổi.
436
00:26:26,470 --> 00:26:30,774
Thế nhưng ngày nay, thành phố tráng lệ
của cô chỉ là một hoang mạc.
437
00:26:30,808 --> 00:26:32,208
Chuyện gì đã xảy ra?
438
00:26:32,243 --> 00:26:34,577
Một phần nguyên nhân là
hàng loạt cuộc chiến
439
00:26:34,612 --> 00:26:36,846
giữa các thành phố ở vùng Lưỡng Hà.
440
00:26:36,881 --> 00:26:39,516
Các cuộc chiến này dần phá hủy
mọi thành tựu của họ.
441
00:26:39,550 --> 00:26:41,684
Họ tôn vinh chiến tranh
442
00:26:41,719 --> 00:26:45,521
và sau cùng,
trở thành nạn nhân của nó.
443
00:26:47,558 --> 00:26:49,592
Một nguyên nhân khác
444
00:26:49,627 --> 00:26:51,294
là việc trình độ kĩ thuật
445
00:26:51,328 --> 00:26:53,763
vượt xa hiểu biết về tự nhiên.
446
00:26:53,798 --> 00:26:55,766
Hệ thống tưới tiêu tài tình của họ,
447
00:26:55,800 --> 00:26:58,968
nền móng của các nền văn minh
Lưỡng Hà vĩ đại,
448
00:26:59,003 --> 00:27:01,037
lại có một hệ quả
không được lường trước.
449
00:27:01,071 --> 00:27:04,307
Hàng năm, nước tưới tiêu
đồng ruộng
450
00:27:04,341 --> 00:27:07,944
bốc hơi và để lại muối.
451
00:27:07,978 --> 00:27:10,547
Qua nhiều thế hệ, muối tích tụ
452
00:27:10,581 --> 00:27:12,582
và bắt đầu giết chết cây trồng.
453
00:27:12,616 --> 00:27:15,652
Khoảng năm 2200 trước Công nguyên,
454
00:27:15,686 --> 00:27:17,987
không lâu sau thời của Enheduanna,
455
00:27:18,022 --> 00:27:19,923
tai họa ập xuống...
456
00:27:19,957 --> 00:27:23,059
một trận hạn hán trên quy mô lớn
457
00:27:23,094 --> 00:27:24,627
kéo dài nhiều thập kỉ.
458
00:27:24,662 --> 00:27:26,563
Không có mưa, cây trồng héo úa,
459
00:27:26,597 --> 00:27:28,964
nạn đói và hỗn loạn
xảy ra.
460
00:27:28,999 --> 00:27:30,499
Bọn man di xâm lược.
461
00:27:30,534 --> 00:27:33,570
Ở nhiều thành phố,
xác chất đầy đường.
462
00:27:33,604 --> 00:27:35,472
Giải thích chỉ có một.
463
00:27:35,506 --> 00:27:37,974
Enlil, vị thần tối cao,
464
00:27:38,008 --> 00:27:40,076
giận dữ bởi một ngôi đền của ông
465
00:27:40,111 --> 00:27:41,578
bị phá hủy.
466
00:27:41,612 --> 00:27:44,914
Người dân Lưỡng Hà
chẳng thể biết rằng
467
00:27:44,949 --> 00:27:46,649
tình trạng hạn hán tương tự
đang hủy diệt
468
00:27:46,684 --> 00:27:48,618
các nền văn minh chớm nở
ở Ai Cập,
469
00:27:48,652 --> 00:27:50,253
Hy Lạp, Ấn Độ,
470
00:27:50,287 --> 00:27:51,955
Pa-ki-xtan và Trung Quốc.
471
00:27:51,989 --> 00:27:53,656
Mọi vị thần trên Trái Đất
472
00:27:53,691 --> 00:27:56,593
hẳn phải giận dữ điều gì lắm.
473
00:27:56,627 --> 00:27:58,028
Tài trí là thế
474
00:27:58,062 --> 00:27:59,896
nhưng người dân ở những
nền văn minh này
475
00:27:59,930 --> 00:28:02,331
không hề biết rằng họ
đang trải qua
476
00:28:02,366 --> 00:28:04,567
một thay đổi khí hậu đột ngột.
477
00:28:08,039 --> 00:28:10,306
3.000 năm sau,
khí hậu
478
00:28:10,341 --> 00:28:13,276
lại thay đổi đột ngột
với một nền văn minh rực rỡ khác,
479
00:28:13,310 --> 00:28:15,378
lần này là ở Trung Mỹ.
480
00:28:15,413 --> 00:28:16,813
Nền văn minh Maya
481
00:28:16,847 --> 00:28:18,982
suy tàn khi nó đang ở đỉnh cao,
482
00:28:19,016 --> 00:28:21,484
bị xóa sổ bởi
một loạt hạn hán nặng
483
00:28:21,519 --> 00:28:23,286
trong suốt hơn một thế kỉ.
484
00:28:23,320 --> 00:28:25,388
Ngôn ngữ và thần thoại
của chúng ta ngày nay
485
00:28:25,423 --> 00:28:28,124
vẫn mang trong mình dấu ấn
486
00:28:28,159 --> 00:28:30,860
của những nền văn minh
đã mất ấy.
487
00:28:30,895 --> 00:28:34,798
Ngày nay, chúng ta có một
nền văn minh chung.
488
00:28:34,832 --> 00:28:36,633
Nền văn minh này sẽ tồn tại
bao lâu?
489
00:28:36,667 --> 00:28:40,203
Có rất nhiều nguyên nhân
dẫn tới sự lụi tàn của một nền văn minh.
490
00:28:40,237 --> 00:28:41,738
Trước tiên là các nguyên nhân
491
00:28:41,772 --> 00:28:43,673
chúng ta không thể kiểm soát.
492
00:28:45,910 --> 00:28:49,512
Siêu tân tinh này cách chúng ta
1.000 năm ánh sáng.
493
00:28:49,547 --> 00:28:51,681
Nếu nó ở gần chúng ta hơn,
494
00:28:51,716 --> 00:28:54,184
chẳng hạn như dưới 30 năm ánh sáng,
495
00:28:54,218 --> 00:28:56,486
bức xạ vũ trụ của nó
sẽ tàn phá
496
00:28:56,520 --> 00:28:58,555
lớp ozone bảo vệ chúng ta
497
00:28:58,589 --> 00:29:00,757
và hủy diệt nền văn minh
loài người.
498
00:29:00,791 --> 00:29:04,260
May mắn thay, không có ngôi sao nào
ở gần ta
499
00:29:04,295 --> 00:29:06,029
có thể trở thành siêu tân tinh
500
00:29:06,063 --> 00:29:08,431
trong khoảng vài trăm triệu
năm tới.
501
00:29:14,372 --> 00:29:16,172
Cứ khoảng một triệu năm,
502
00:29:16,207 --> 00:29:19,909
một siêu núi lửa lại phun trào
trên Trái Đất.
503
00:29:19,944 --> 00:29:24,214
Lần cuối cùng điều này xảy ra
là khoảng 74.000 năm trước
504
00:29:24,248 --> 00:29:25,715
tại đảo Sumatra,
505
00:29:25,750 --> 00:29:28,618
ngày nay là In-đô-nê-xi-a.
506
00:29:28,653 --> 00:29:30,553
Lượng tro, đá, và khí độc
siêu núi lửa này phun ra
507
00:29:30,588 --> 00:29:32,522
nhiều gấp hàng trăm lần
508
00:29:32,556 --> 00:29:35,725
bất cứ núi lửa nào khác
được ghi chép lại.
509
00:29:35,760 --> 00:29:39,129
Dung nham được phun lên
từ vỏ Trái Đất
510
00:29:39,163 --> 00:29:41,031
để lại miệng núi lửa
511
00:29:41,065 --> 00:29:42,766
dài 100 ki-lô-mét này,
512
00:29:42,800 --> 00:29:44,935
giờ là một hồ nước.
513
00:29:47,905 --> 00:29:52,709
Núi lửa Toba phun ra
hơn 2.500 tỉ khối
514
00:29:52,743 --> 00:29:55,745
tro lên không trung.
515
00:29:55,780 --> 00:29:59,583
Gió về hướng Tây mang tro núi lửa
đi khắp Ấn Độ.
516
00:29:59,617 --> 00:30:02,151
Tại đây, nó lắng xuống,
cháy âm ỉ
517
00:30:02,186 --> 00:30:04,454
trên khắp tiểu lục địa này.
518
00:30:04,488 --> 00:30:07,057
Vụ phun trào thải một lượng lớn
khí sulfur
519
00:30:07,091 --> 00:30:08,792
vào bầu khí quyển.
520
00:30:08,826 --> 00:30:10,760
Kết quả là sương mù
trên khắp Trái Đất,
521
00:30:10,795 --> 00:30:12,662
không cho phần lớn ánh sáng
Mặt Trời
522
00:30:12,697 --> 00:30:15,231
đi xuống bề mặt hành tinh
trong ít nhất là 5 năm.
523
00:30:15,266 --> 00:30:18,535
Nó giống như một ngày nhiều mây
kéo dài 5 năm vậy.
524
00:30:19,804 --> 00:30:22,639
Hiện tượng có tên
"mùa đông núi lửa" này
525
00:30:22,673 --> 00:30:26,676
gần giống "mùa đông hạt nhân",
trừ việc không có phóng xạ.
526
00:30:27,712 --> 00:30:30,146
Nhiệt độ khắp nơi giảm.
527
00:30:30,181 --> 00:30:32,782
Kể cả cây cối và động vật
ở vùng nhiệt đới cũng đông cứng,
528
00:30:32,817 --> 00:30:34,684
chết hàng loạt.
529
00:30:34,719 --> 00:30:36,186
Nhưng sự sống rất kiên cường.
530
00:30:36,220 --> 00:30:39,256
Chỉ một vài loài bị đẩy tới
tuyệt chủng.
531
00:30:39,290 --> 00:30:41,825
Tổ tiên chúng ta ở Trung Ấn
532
00:30:41,859 --> 00:30:43,260
đã mài lưỡi đá này
533
00:30:43,294 --> 00:30:45,662
vài năm trước khi núi lửa Toba
phun trào.
534
00:30:45,696 --> 00:30:47,831
Còn lưỡi đá này
535
00:30:47,865 --> 00:30:49,432
là một trong số hàng chục lưỡi đá
được tìm thấy
536
00:30:49,467 --> 00:30:52,102
trong lớp đất nằm trên
lớp tro núi lửa.
537
00:30:52,136 --> 00:30:54,604
Điều này cho thấy
con người,
538
00:30:54,639 --> 00:30:57,140
kể cả ở vùng chịu ảnh hưởng
trực tiếp của núi lửa,
539
00:30:57,174 --> 00:30:59,276
đã sống sót qua được
thảm họa này.
540
00:30:59,310 --> 00:31:01,845
Tuy vậy, dân số loài người
541
00:31:01,879 --> 00:31:04,147
đã giảm thiểu đáng kể
trước khi hồi phục.
542
00:31:04,181 --> 00:31:07,150
Nếu một vụ phun trào như thế
xảy ra ngày mai,
543
00:31:07,184 --> 00:31:09,953
nền văn minh loài người
sẽ hứng một đòn mạnh
544
00:31:09,987 --> 00:31:13,223
dù cho loài người
vẫn sẽ sinh tồn.
545
00:31:15,493 --> 00:31:19,329
Tôi tưởng tượng rằng
vài trăm năm nữa, công nghệ
546
00:31:19,363 --> 00:31:20,830
sẽ cho phép ta rút cạn
547
00:31:20,865 --> 00:31:22,866
năng lượng của một
siêu núi lửa nguy hiểm
548
00:31:22,900 --> 00:31:24,701
trước khi nó phun trào.
549
00:31:24,735 --> 00:31:27,204
Chúng ta có thể sử dụng
năng lượng ấy vào mục đích khác.
550
00:31:27,238 --> 00:31:30,006
Cứ khoảng một triệu năm,
một tiểu hành tinh cỡ nhỏ
551
00:31:30,041 --> 00:31:31,641
lại va chạm với Trái Đất,
552
00:31:31,676 --> 00:31:34,044
tạo ra hiệu ứng hủy diệt
tương tự.
553
00:31:34,078 --> 00:31:36,579
Với trình độ công nghệ,
khoa học hiện tại,
554
00:31:36,613 --> 00:31:39,015
chúng ta có thể ngăn chặn
một tiểu hành tinh.
555
00:31:39,050 --> 00:31:41,484
Chúng ta có thể dự đoán nó
trước nhiều năm,
556
00:31:41,518 --> 00:31:43,019
gửi một tàu vũ trụ lên đó
557
00:31:43,053 --> 00:31:45,021
để làm lệch đường đi của nó.
558
00:31:45,056 --> 00:31:47,590
Với trình độ công nghệ
của 1.000 năm tới,
559
00:31:47,624 --> 00:31:50,526
biết đâu ta còn có thể
giảm nhẹ tác động chết người
560
00:31:50,561 --> 00:31:53,263
của một vụ nổ siêu tân tinh gần đây
lên khí quyển Trái Đất.
561
00:31:53,397 --> 00:31:55,031
Nhưng nếu
562
00:31:55,066 --> 00:31:57,501
mối đe dọa ấy vô hình thì sao?
563
00:31:57,535 --> 00:31:59,536
Nếu như không ai nhìn thấy nó?
564
00:32:08,604 --> 00:32:09,904
Kể từ Columbus,
565
00:32:09,939 --> 00:32:12,007
người châu Âu, những kẻ
xâm lược châu Mĩ,
566
00:32:12,041 --> 00:32:15,910
có một vũ khí bí mật mà
bản thân họ cũng không biết tới.
567
00:32:15,945 --> 00:32:18,847
Họ mang theo vi khuẩn
và virus
568
00:32:18,881 --> 00:32:20,982
của các bệnh dịch chết người
như đậu mùa,
569
00:32:21,017 --> 00:32:24,919
những bệnh người châu Mĩ bản xứ
chưa từng mắc phải.
570
00:32:24,954 --> 00:32:26,921
Người châu Âu cứ tưởng rằng
571
00:32:26,956 --> 00:32:30,057
lòng dũng cảm, cùng vũ khí
và văn hóa hiện đại hơn
572
00:32:30,091 --> 00:32:31,826
đã giúp họ chinh phục
Thế giới mới.
573
00:32:31,861 --> 00:32:34,095
Nhưng kẻ xâm lược thực sự
574
00:32:34,130 --> 00:32:36,364
là tập đoàn dịch bệnh
đã đi trước một bước,
575
00:32:36,399 --> 00:32:40,201
lan truyền và giết chết
9/10 người Anh-điêng
576
00:32:40,236 --> 00:32:43,004
ở Bắc, Trung và Nam Mĩ.
577
00:32:44,674 --> 00:32:46,741
Các nền văn minh vĩ đại
ở Thế giới Mới
578
00:32:46,775 --> 00:32:49,945
gục ngã trước cuộc tàn sát
của các vi khuẩn xâm lược.
579
00:32:49,979 --> 00:32:51,980
Nếu không có đoàn quân
vô hình này,
580
00:32:52,014 --> 00:32:54,049
Cortez và quân đội ông này
581
00:32:54,083 --> 00:32:57,852
khó lòng thắng lợi.
582
00:32:57,887 --> 00:33:01,389
Còn những nền văn minh
tự hủy diệt chính nó thì sao?
583
00:33:09,599 --> 00:33:12,900
Các cấu trúc kinh tế của chúng ta
ra đời vào thời
584
00:33:12,234 --> 00:33:16,270
chúng ta vẫn tưởng rằng không khí,
sông ngòi, biển cả, đất đai
585
00:33:16,304 --> 00:33:18,873
là vô tận.
586
00:33:18,908 --> 00:33:21,810
Chúng ta phát triển những cấu trúc này
rất lâu trước khi nhận ra
587
00:33:21,844 --> 00:33:25,513
Trái Đất nhỏ bé đến thế nào.
588
00:33:25,548 --> 00:33:27,182
Các cấu trúc này giống nhau
ở một điểm...
589
00:33:27,216 --> 00:33:28,850
Chúng đều theo đuổi lợi nhuận.
590
00:33:28,884 --> 00:33:32,621
Do thế, chúng chỉ để ý tới
lợi ích ngắn hạn.
591
00:33:59,115 --> 00:34:01,116
Các cấu trúc kinh tế phổ biến
hiện nay,
592
00:34:01,150 --> 00:34:03,618
bất kể nền tảng tư tưởng
của chúng là gì,
593
00:34:03,653 --> 00:34:05,353
đều không có chức năng
594
00:34:05,388 --> 00:34:07,389
bảo vệ hậu duệ
595
00:34:07,423 --> 00:34:09,424
100 năm sau,
596
00:34:09,458 --> 00:34:12,726
chứ chưa nói tới 100.000 năm sau,
của chúng ta.
597
00:34:16,832 --> 00:34:18,800
Ở một khía cạnh, chúng ta bỏ xa
598
00:34:18,834 --> 00:34:21,102
người dân Lưỡng Hà cổ đại.
599
00:34:21,137 --> 00:34:25,073
Không như họ, chúng ta biết
điều gì đang xảy ra với Trái Đất.
600
00:34:25,107 --> 00:34:27,742
Ví dụ, chúng ta đang thải
khí gây hiệu ứng nhà kính
601
00:34:27,776 --> 00:34:30,045
vào khí quyển ở một mức
chưa từng thấy trên Trái Đất
602
00:34:30,079 --> 00:34:31,546
trong một triệu năm nay.
603
00:34:31,581 --> 00:34:33,281
Các nhà khoa học đều nhất trí
604
00:34:33,316 --> 00:34:35,483
rằng chúng ta đang làm
mất cân bằng khí hậu.
605
00:34:35,518 --> 00:34:39,421
Thế nhưng, xã hội chúng ta
dường như vẫn muốn chối bỏ điều này,
606
00:34:39,455 --> 00:34:41,957
một dạng liệt.
607
00:34:41,991 --> 00:34:44,892
Tồn tại một nghịch lí
giữa những điều chúng ta biết
608
00:34:44,926 --> 00:34:46,427
và những điều chúng ta làm.
609
00:34:48,931 --> 00:34:52,601
Ta có thể định nghĩa
trí thông minh
610
00:34:52,635 --> 00:34:56,805
là khả năng thích nghi với
thử thách.
611
00:35:01,010 --> 00:35:04,946
Nếu trí thông minh vượt trội
là đặc điểm của loài người
612
00:35:04,981 --> 00:35:06,448
thì chúng ta cần sử dụng nó
613
00:35:06,482 --> 00:35:08,583
giống như các loài khác đang tận dụng
ưu thế nổi trội của chúng vậy,
614
00:35:08,618 --> 00:35:11,519
để đảm bảo sự sống
của hậu duệ các loài,
615
00:35:11,553 --> 00:35:13,588
bộ gen của chúng được truyền lại,
616
00:35:13,622 --> 00:35:17,659
và bảo vệ môi trường đang
nuôi sống chúng ta.
617
00:35:17,693 --> 00:35:20,495
Trí thông minh loài người
không hoàn hảo
618
00:35:20,530 --> 00:35:22,931
và mới được khai phá.
619
00:35:22,965 --> 00:35:25,834
Việc trí tuệ chúng ta có thể bị
chèo kéo, lấn át,
620
00:35:25,868 --> 00:35:28,369
hay làm biến chất bởi các
tác nhân tâm lý khác,
621
00:35:28,403 --> 00:35:31,706
đôi lúc ngụy trang trong lốt
ánh sáng lý tưởng,
622
00:35:31,741 --> 00:35:33,942
là điều đáng lo ngại.
623
00:35:33,976 --> 00:35:36,211
Nhưng nếu trí tuệ là lưỡi dao
duy nhất của chúng ta
624
00:35:36,245 --> 00:35:38,246
thì chúng ta phải học cách sử dụng nó
tốt hơn,
625
00:35:38,280 --> 00:35:39,614
mài sắc nó,
626
00:35:39,649 --> 00:35:41,950
hiểu được những hạn chế
và khuyết điểm của nó,
627
00:35:41,984 --> 00:35:45,854
như cách loài báo di chuyển thật khẽ
trước khi bắt mồi,
628
00:35:45,888 --> 00:35:48,456
như cách loài bọ que ngụy trang,
629
00:35:48,491 --> 00:35:51,660
biến nó thành công cụ
sinh tồn của chúng ta.
630
00:35:51,694 --> 00:35:54,028
Làm được thế, chúng ta
có thể giải quyết
631
00:35:54,063 --> 00:35:56,498
gần như mọi vấn đề
có thể xuất hiện
632
00:35:56,532 --> 00:35:58,867
trong 100.000 năm tới.
633
00:36:05,508 --> 00:36:07,642
Chúng ta đã tới nơi
634
00:36:07,677 --> 00:36:10,145
giấc mơ bất tử của tổ tiên chúng ta
635
00:36:10,179 --> 00:36:13,748
và vật lý thiên văn hiện đại
gặp nhau.
636
00:36:13,783 --> 00:36:15,851
Một thiên hà hình ê-líp
khổng lồ
637
00:36:15,885 --> 00:36:18,386
giống như... Florida vậy.
638
00:36:18,421 --> 00:36:22,123
Tại đây, ta có thể tìm thấy
những ngôi sao già nhất trong vũ trụ.
639
00:36:27,864 --> 00:36:29,998
Đây là một sao lùn đỏ,
640
00:36:30,032 --> 00:36:32,701
nhỏ và mờ hơn Mặt Trời
của chúng ta.
641
00:36:32,735 --> 00:36:37,205
Tính tới hiện tại, sao lùn đỏ
là loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.
642
00:36:37,240 --> 00:36:39,341
Không như Mặt Trời,
ngôi sao đã đi hết một nửa
643
00:36:39,375 --> 00:36:41,343
quãng đời 10 tỉ năm,
644
00:36:41,377 --> 00:36:44,279
sao lùn đỏ sẽ tiếp tục cung cấp
ánh sáng và hơi ấm
645
00:36:44,313 --> 00:36:47,215
cho các hành tinh quanh nó
trong vài nghìn tỉ năm nữa,
646
00:36:47,250 --> 00:36:49,484
nhiều hơn tuổi đời hiện tại của vũ trụ
647
00:36:49,518 --> 00:36:52,020
hàng trăm lần.
648
00:36:52,054 --> 00:36:53,855
Các sinh vật có trí thông minh
sẽ làm gì
649
00:36:53,890 --> 00:36:55,357
nếu họ có vô tận thời gian
650
00:36:55,391 --> 00:36:58,693
để khám phá vũ trụ?
651
00:36:58,728 --> 00:37:01,429
Có lẽ họ sẽ tìm cách
mở đường tắt
652
00:37:01,463 --> 00:37:03,098
trong không-thời gian
653
00:37:03,132 --> 00:37:05,033
để du hành giữa các thiên hà
654
00:37:05,067 --> 00:37:06,868
ở tốc độ nhanh hơn ánh sáng.
655
00:37:06,903 --> 00:37:09,738
Có lẽ họ sẽ tạo ra các vũ trụ mới
656
00:37:09,772 --> 00:37:13,241
trong các thí nghiệm nhân tạo
hay khoa học.
657
00:37:13,276 --> 00:37:16,111
Không ai, ít nhất là không ai
trên Trái Đất này,
658
00:37:16,145 --> 00:37:19,314
biết được những kẻ bất tử
sẽ làm gì.
659
00:37:20,149 --> 00:37:24,219
Nếu một người thỏa trí tưởng tượng.
660
00:37:24,253 --> 00:37:25,921
Còn chúng ta thì sao?
661
00:37:28,958 --> 00:37:31,293
Tương lai của chúng ta sẽ thế nào?
662
00:37:31,327 --> 00:37:33,328
Quyển lịch vũ trụ
663
00:37:33,362 --> 00:37:37,099
của 14 tỉ năm sau sẽ trông như
thế nào?
664
00:37:51,636 --> 00:37:53,470
Quyển lịch vũ trụ đầu tiên
665
00:37:53,504 --> 00:37:55,973
tính từ khi vũ trụ sinh ra
666
00:37:56,007 --> 00:37:57,941
cho tới hiện tại.
667
00:37:57,976 --> 00:38:00,844
Quyển lịch vũ trụ của 14 tỉ năm sau
668
00:38:00,878 --> 00:38:04,648
sẽ trông như thế nào?
669
00:38:04,682 --> 00:38:07,117
Giống quyển lịch quá khứ,
670
00:38:07,151 --> 00:38:09,419
mỗi tháng trong quyển lịch tương lai
671
00:38:09,454 --> 00:38:11,621
là khoảng một tỉ năm;
672
00:38:11,656 --> 00:38:14,558
mỗi ngày là khoảng 40 triệu năm.
673
00:38:15,793 --> 00:38:18,629
Khoa học cho phép chúng ta
dự đoán
674
00:38:18,663 --> 00:38:20,664
một số sự kiện thiên văn nhất định
675
00:38:20,698 --> 00:38:23,667
trong tương lai xa xôi
khó tưởng này.
676
00:38:23,701 --> 00:38:25,969
Ví dụ như cái chết của Mặt Trời.
677
00:38:26,004 --> 00:38:28,372
Khoảng 5 tỉ năm nữa,
678
00:38:28,406 --> 00:38:31,642
Mặt Trời sẽ dùng hết hiđrô,
679
00:38:31,676 --> 00:38:33,710
nguyên liệu hạt nhân của nó,
680
00:38:33,745 --> 00:38:35,879
và trở thành một sao khổng lồ đỏ.
681
00:38:35,913 --> 00:38:37,948
Nghe thật buồn
682
00:38:37,982 --> 00:38:41,051
nhưng nếu chúng ta sử dụng
trí tuệ của mình, hậu duệ loài người
683
00:38:41,085 --> 00:38:43,954
trong tương lai xa xôi ấy
đã từ lâu rời khỏi
684
00:38:43,988 --> 00:38:46,790
các thế giới sẽ mất của Mặt Trời.
685
00:38:46,824 --> 00:38:48,625
Ai biết được đấy?
686
00:38:48,660 --> 00:38:50,661
Loài người có quá nhiều
biến động,
687
00:38:50,695 --> 00:38:52,396
quá nhiều bất bênh
688
00:38:52,430 --> 00:38:54,965
để đưa ra các nhận định khoa học
về tương lai.
689
00:38:54,999 --> 00:38:57,067
Nhưng chúng ta vẫn có thể mơ.
690
00:38:57,101 --> 00:39:00,036
Kỉ nguyên vàng son tiếp theo
của các thành tựu loài người
691
00:39:00,071 --> 00:39:02,039
bắt đầu tại đây và
chính lúc này,
692
00:39:02,073 --> 00:39:06,009
ngày đầu tiên của lịch vũ trụ tiếp theo.
693
00:39:06,044 --> 00:39:08,145
1/10 giây trong tương lai,
694
00:39:08,179 --> 00:39:11,415
chúng ta sẽ hiểu rõ
sự khiêm nhường của Trái Đất
695
00:39:11,449 --> 00:39:15,018
và học được cách chia sẻ
hành tinh nhỏ bé này.
696
00:39:15,053 --> 00:39:17,020
Động cơ đốt trong cuối cùng
697
00:39:17,055 --> 00:39:18,855
sẽ được cho vào viện bảo tàng
698
00:39:18,890 --> 00:39:21,658
và các tác động của thay đổi khí hậu
sẽ đảo ngược và biến mất.
699
00:39:21,693 --> 00:39:25,529
1/5 giây trong tương lai,
700
00:39:25,563 --> 00:39:28,898
không ai phải chết vì đói nghèo nữa.
701
00:39:28,933 --> 00:39:31,968
Trái Đất sẽ là một tổ chức
tự cung tự cấp,
702
00:39:32,003 --> 00:39:34,004
có thông tin liên lạc lẫn nhau.
703
00:39:34,038 --> 00:39:36,073
Nửa giây trong tương lai,
704
00:39:36,107 --> 00:39:38,608
chỏm băng ở hai cực sẽ
trở lại trạng thái
705
00:39:38,642 --> 00:39:40,077
của thế kỉ 19,
706
00:39:40,111 --> 00:39:43,046
và khí hậu sẽ tiếp tục dễ chịu
và ôn hòa
707
00:39:43,081 --> 00:39:45,349
trong 1,5 phút vũ trụ tiếp theo,
708
00:39:45,383 --> 00:39:48,418
tức 40.000 năm.
709
00:39:48,453 --> 00:39:50,587
Vào thời điểm chúng ta có thể
710
00:39:50,622 --> 00:39:53,290
định cư ở hệ hành tinh
gần nhất thôi,
711
00:39:53,324 --> 00:39:56,126
con người đã thay đổi.
712
00:39:56,160 --> 00:39:58,896
Sự chuyển tiếp của bao thế hệ
713
00:39:58,930 --> 00:40:00,931
thay đổi chúng ta.
714
00:40:00,965 --> 00:40:04,368
Hoàn cảnh buộc chúng ta thay đổi.
715
00:40:04,402 --> 00:40:07,304
Con người là một loài
có thể thích nghi.
716
00:40:09,140 --> 00:40:11,541
Những người đi tới
hệ sao Alpha Centauri
717
00:40:11,576 --> 00:40:13,644
và các hệ sao gần đây khác
trên con tàu liên sao
718
00:40:13,678 --> 00:40:15,746
sẽ không phải là chúng ta,
719
00:40:15,780 --> 00:40:18,382
mà là một giống loài rất
giống chúng ta
720
00:40:18,416 --> 00:40:22,119
nhưng sở hữu nhiều ưu điểm
và ít nhược điểm của chúng ta hơn,
721
00:40:22,153 --> 00:40:24,221
tự tin hơn, có tầm nhìn xa
trông rộng hơn,
722
00:40:24,255 --> 00:40:26,957
tài giỏi hơn và thông thái hơn.
723
00:40:26,991 --> 00:40:28,725
Bên cạnh những điểm yếu,
724
00:40:28,760 --> 00:40:31,228
hạn chế và thiếu sót của chúng ta,
725
00:40:31,262 --> 00:40:34,965
con người có thể làm nên
những điều vĩ đại.
726
00:40:34,999 --> 00:40:38,235
Những kì tích mới nào,
không tưởng ngày nay,
727
00:40:38,269 --> 00:40:41,772
thế hệ con người
tiếp theo và tiếp theo nữa
728
00:40:41,806 --> 00:40:43,807
sẽ làm được?
729
00:40:45,043 --> 00:40:47,777
Trong thế kỉ hay
thiên niên kỉ tiếp theo,
730
00:40:47,812 --> 00:40:50,747
giống loài du mục chúng ta
731
00:40:50,782 --> 00:40:53,617
sẽ đi được bao xa?
732
00:40:53,651 --> 00:40:56,086
Những hậu duệ xa xôi của chúng ta,
733
00:40:56,120 --> 00:40:57,988
an toàn cư trú trên nhiều hành tinh
734
00:40:58,022 --> 00:41:00,624
trong hệ Mặt Trời
và hơn thế nữa,
735
00:41:00,658 --> 00:41:03,994
sẽ đoàn kết với nhau
bởi cội nguồn chung,
736
00:41:04,028 --> 00:41:07,464
bởi tình cảm với hành tinh mẹ,
737
00:41:07,498 --> 00:41:11,168
và bởi hiểu biết rằng,
dù các dạng sống khác có thế nào
738
00:41:11,202 --> 00:41:13,971
thì tất cả con người trong vũ trụ này
739
00:41:14,005 --> 00:41:17,140
đều tới từ Trái Đất.
740
00:41:17,175 --> 00:41:19,242
Họ sẽ nhìn lên bầu trời,
nheo mắt tìm kiếm
741
00:41:19,277 --> 00:41:21,945
một dấu chấm nhỏ màu xanh nước biển.
742
00:41:21,980 --> 00:41:24,214
Họ sẽ ngỡ ngàng
743
00:41:24,249 --> 00:41:27,885
trước mái nhà mỏng manh của
chúng ta ngày nào,
744
00:41:27,919 --> 00:41:30,787
trước tuổi thơ dễ bị tổn thương,
745
00:41:30,822 --> 00:41:34,892
trước khởi đầu khiêm tốn,
746
00:41:34,926 --> 00:41:37,828
trước bao dòng sông
chúng ta đã phải vượt qua...
747
00:41:40,765 --> 00:41:43,200
trước khi chúng ta tìm được
đường đi.
748
00:41:50,234 --> 00:41:58,542
Biên dịch: tieu_dao_tac | tdt.sub@gmail.com
Biên tập: anhcos