1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:13,200 --> 00:00:15,800
Normale mensen kunnen
in bepaalde situaties…

4
00:00:15,880 --> 00:00:18,320
…afschuwelijke daden verrichten.

5
00:00:18,400 --> 00:00:22,360
De daden zijn afschuwelijk,
maar de mens zelf is geen monster.

6
00:00:25,680 --> 00:00:31,480
Waarom gaat dit land gewoon door
onder het bewind van een president…

7
00:00:31,560 --> 00:00:34,920
…wiens gedrag kan worden
aangemerkt als radicaal slecht…

8
00:00:35,000 --> 00:00:39,400
…voor het welzijn van dat land,
of zelfs de hele wereld?

9
00:00:41,640 --> 00:00:45,680
De macht van ideologische zekerheid
komt tegenwoordig…

10
00:00:45,760 --> 00:00:50,040
…duidelijk voort uit de angst
voor eenzaamheid.

11
00:00:53,400 --> 00:00:57,160
Je zoekt mensen op
en vraag ze wat waarheid is.

12
00:00:57,240 --> 00:00:59,240
Wat is wit en wat is zwart?

13
00:00:59,320 --> 00:01:04,000
{\an8}Dat is mooi, maar pas op dat je niet
geëxecuteerd wordt zoals Socrates.

14
00:01:17,320 --> 00:01:19,520
Ik ben geen monster.

15
00:01:20,720 --> 00:01:21,560
Actie.

16
00:01:30,480 --> 00:01:31,840
{\an8}Ik ben Nelly Ben Hayoun.

17
00:01:31,920 --> 00:01:36,720
{\an8}Ik run een gratis universiteit,
de University of the Underground.

18
00:01:36,800 --> 00:01:41,440
{\an8}Ik wil de oorsprong van kennis vinden
en die meenemen voor m'n studenten.

19
00:01:41,520 --> 00:01:43,040
{\an8}In m'n koffer.

20
00:01:44,520 --> 00:01:45,440
Wat is kennis?

21
00:01:46,520 --> 00:01:47,960
Wie bezit onze gedachten?

22
00:01:49,040 --> 00:01:50,360
Kan een monster denken?

23
00:01:51,400 --> 00:01:52,800
Ben ik een monster?

24
00:01:53,880 --> 00:01:55,320
Ben jij een monster?

25
00:01:58,000 --> 00:02:00,760
Op deze reis heb ik een handlanger.

26
00:02:00,840 --> 00:02:04,000
Haar naam was Hannah Arendt.

27
00:02:04,080 --> 00:02:05,160
{\an8}Ze is dood.

28
00:02:05,240 --> 00:02:07,080
{\an8}Ze was een politiek theoreticus.

29
00:02:08,759 --> 00:02:11,360
{\an8}NEW YORK, VS

30
00:02:12,400 --> 00:02:14,200
Bonjour.
-Mevrouw.

31
00:02:14,280 --> 00:02:16,680
Wat geweldig om u te ontmoeten.
Wat een eer.

32
00:02:17,360 --> 00:02:18,800
Gaat u maar hier zitten.

33
00:02:18,880 --> 00:02:22,080
U weet dat Hannah Arendt
en haar filosofie…

34
00:02:22,160 --> 00:02:26,160
…deel uitmaken van al m'n gesprekken
met de denkers die we ontmoeten.

35
00:02:26,240 --> 00:02:28,440
Juist.
-En ik speel haar.

36
00:02:28,520 --> 00:02:32,040
Zoals u ziet.
-O, dat is wat je doet.

37
00:02:32,120 --> 00:02:34,680
Herkende u de outfit of totaal niet?

38
00:02:34,760 --> 00:02:37,560
Nu begrijp ik waar je het over hebt.

39
00:02:37,640 --> 00:02:41,240
Ik heb haar gekend, maar
zo heb ik haar nooit gekleed gezien.

40
00:02:42,640 --> 00:02:45,440
{\an8}Ik heb haar ontmoet in april 1972.

41
00:02:45,520 --> 00:02:47,240
{\an8}VRIEND VAN HANNAH ARENDT
EN HOOGLERAAR FILOSOFIE

42
00:02:47,320 --> 00:02:53,240
{\an8}Ze was uitgenodigd om te spreken
tijdens een college van mij.

43
00:02:53,320 --> 00:02:57,160
Niet door mij. Op dat moment was ik
niet geïnteresseerd in haar werk.

44
00:02:57,240 --> 00:02:59,680
Was ze een political theoreticus?

45
00:02:59,760 --> 00:03:02,080
Is ze dood, leeft ze nog?

46
00:03:02,160 --> 00:03:06,440
Echt de basis. We moeten eerst
de basisfeiten kennen…

47
00:03:06,520 --> 00:03:07,920
…en dan gaan we in op…

48
00:03:08,000 --> 00:03:10,560
Als u nou begint met de feiten.

49
00:03:10,640 --> 00:03:14,160
We weten dat ze geboren is in 1906.
-Wie is ze?

50
00:03:14,240 --> 00:03:17,920
Hannah Arendt is geboren in 1906
en overleden in 1975.

51
00:03:18,000 --> 00:03:21,760
Toen ze overleed,
had ze enkele bewonderaars…

52
00:03:21,840 --> 00:03:23,200
…en mensen…

53
00:03:23,280 --> 00:03:24,320
Nu…

54
00:03:24,400 --> 00:03:30,240
…in het tweede decennium
van onze eeuw…

55
00:03:30,320 --> 00:03:33,080
…wordt ze meer en meer erkend…

56
00:03:33,160 --> 00:03:37,000
…als een van de belangrijkste
politieke denkers van de 20e eeuw.

57
00:03:37,080 --> 00:03:42,720
Als we zien wat er gebeurt, niet alleen
in de VS, maar over de hele wereld…

58
00:03:42,800 --> 00:03:47,680
…de verschuiving naar autoritarisme,
het gebruik van propaganda…

59
00:03:48,840 --> 00:03:54,920
…het systematische liegen,
het negeren van feiten…

60
00:03:55,000 --> 00:03:58,600
…dat zijn allemaal dingen
die zij aanwees…

61
00:03:58,680 --> 00:04:04,400
…als kenmerkend, volgens haar,
voor de 20e eeuw…

62
00:04:04,480 --> 00:04:10,280
…en als Hannah Arendt haar boek over
de herkomst van totalitarisme eindigt…

63
00:04:10,360 --> 00:04:16,279
…zegt ze dat de totalitaire regimes
van Hitler en Stalin…

64
00:04:16,360 --> 00:04:17,560
…ten einde zijn…

65
00:04:17,640 --> 00:04:22,840
…maar dat de verleiding
om totalitarisme te gebruiken zal blijven.

66
00:04:22,920 --> 00:04:25,480
Ik denk dat dat de wereld is
waar we nu in leven.

67
00:04:25,560 --> 00:04:31,040
Als het om ideologie gaat,
begrijpen hoe een ideologie…

68
00:04:32,440 --> 00:04:35,000
…gestalte krijgt…

69
00:04:35,640 --> 00:04:38,360
Het intrigeert mij,
en dat hoort er ook bij…

70
00:04:38,440 --> 00:04:42,840
…als je een gratis universiteit runt…

71
00:04:42,920 --> 00:04:48,040
…hoe een vorm van onderwijs
op zich al…

72
00:04:48,920 --> 00:04:52,000
…een soort ideologie kan vormen.
-Nee.

73
00:04:52,080 --> 00:04:54,800
Ideologie was voor haar
altijd een negatieve term.

74
00:04:54,880 --> 00:05:00,560
Voor haar is het geen kwestie
van goede of slechte ideologieën.

75
00:05:00,640 --> 00:05:05,720
Ideologie wordt voor haar
een soort systeem.

76
00:05:05,800 --> 00:05:09,400
Er zit een consistent systeem in…

77
00:05:09,480 --> 00:05:12,360
…dat alles probeert uit te leggen.

78
00:05:12,440 --> 00:05:15,720
Aan ideologie komt een bepaald
soort unanimiteit te pas.

79
00:05:15,800 --> 00:05:18,120
Dat iedereen
op dezelfde manier denkt…

80
00:05:18,200 --> 00:05:20,960
…en hetzelfde soort
procedures hanteert.

81
00:05:21,040 --> 00:05:24,600
Dus ze is heel kritisch
op het idee van ideologie.

82
00:05:27,640 --> 00:05:31,080
{\an8}STADHUIS VAN SHEFFIELD,
ENGELAND

83
00:05:41,720 --> 00:05:43,040
Hoe moet ik jou noemen?

84
00:05:43,120 --> 00:05:45,760
Moet ik je een lord noemen?
-Als je wilt.

85
00:05:45,840 --> 00:05:47,840
{\an8}Ik zou zeggen, noem me maar Magid.

86
00:05:47,920 --> 00:05:49,480
{\an8}Zo noemen mensen me.

87
00:05:49,560 --> 00:05:51,920
{\an8}Maar de officiële titel…

88
00:05:52,000 --> 00:05:55,240
{\an8}…is de Weledelachtbare…

89
00:05:57,480 --> 00:06:00,360
De officiële titel is
de Weledelachtbare…

90
00:06:00,440 --> 00:06:01,640
…Eerste Burger…

91
00:06:01,720 --> 00:06:04,720
…burgemeester van Sheffield,
raadslid Magid.

92
00:06:05,600 --> 00:06:08,600
Maar zo hoeven ze me niet te noemen.
Ze zeggen gewoon Magid.

93
00:06:12,200 --> 00:06:16,080
Welkom op het stadhuis van Sheffield.

94
00:06:16,960 --> 00:06:18,760
Ik zal het uitleggen.

95
00:06:19,480 --> 00:06:22,720
Dit is de Ante Room.

96
00:06:22,800 --> 00:06:25,800
Hier hangen portretten
van alle oud-burgemeesters.

97
00:06:25,880 --> 00:06:30,920
Dit is de eerste van wie we een portret
hebben. Het gaat verder terug.

98
00:06:31,000 --> 00:06:34,480
En dit zijn allemaal oud-burgemeesters.

99
00:06:34,560 --> 00:06:36,880
Toen ik hier kwam, dacht ik:

100
00:06:36,960 --> 00:06:41,040
die foto van mij hangt hier nog
als ik allang dood ben.

101
00:06:41,120 --> 00:06:43,120
Die foto blijft hier altijd hangen.

102
00:06:43,200 --> 00:06:46,920
En ik denk: ze vertellen geen verhaal.

103
00:06:47,840 --> 00:06:51,240
Of ze vertellen het verhaal
dat iedereen hetzelfde was.

104
00:06:51,320 --> 00:06:56,200
Ik had het zo mooi gevonden als
elke foto een eigen verhaal vertelde…

105
00:06:56,280 --> 00:06:59,560
…over die tijd. Dat hij in zekere zin
een verhaal vertelde.

106
00:06:59,640 --> 00:07:02,360
Ik dacht: ik ga het heel anders doen.

107
00:07:02,440 --> 00:07:05,720
Ik haal m'n eigen fotograaf erbij.
Ik wil het anders.

108
00:07:05,800 --> 00:07:09,000
De raad had het niet meer.

109
00:07:09,080 --> 00:07:12,600
Ze zeiden:
'Je wilt met de traditie breken.

110
00:07:12,680 --> 00:07:16,480
Wat heeft dat voor zin?
Je verpest alles.'

111
00:07:16,560 --> 00:07:19,160
Ze begrepen niet waarom ik het deed.

112
00:07:19,240 --> 00:07:22,760
Ik merk dat het establishment,
bepaalde mensen…

113
00:07:22,840 --> 00:07:25,600
…altijd zeggen: 'Zo hebben we
het altijd gedaan.'

114
00:07:25,680 --> 00:07:28,560
Dat is geen excuus,
dat je het altijd zo hebt gedaan.

115
00:07:28,640 --> 00:07:33,040
We hadden ooit een traditie
dat vrouwen niet mochten stemmen.

116
00:07:33,120 --> 00:07:34,080
Snap je?

117
00:07:34,160 --> 00:07:36,880
Tradities komen en gaan
en je leert nieuwe dingen…

118
00:07:36,960 --> 00:07:40,000
…en beseft dat we vroeger
domme dingen deden…

119
00:07:40,080 --> 00:07:42,800
…en je leert bij en gaat verder, toch?

120
00:07:42,880 --> 00:07:44,920
Soms zijn mensen bang
voor verandering.

121
00:07:45,000 --> 00:07:48,880
{\an8}Die is hier genomen, hè?
-Hier beneden.

122
00:07:48,960 --> 00:07:52,320
Ik neem aan dat je de lijst
ook hebt uitgekozen?

123
00:07:52,400 --> 00:07:55,840
Ja. Je begint in kleur…

124
00:07:56,560 --> 00:08:00,240
…en naderhand
maak je hem zwart-wit.

125
00:08:00,320 --> 00:08:04,280
Alles wat ik draag, heb ik uitgekozen…

126
00:08:04,360 --> 00:08:08,320
…omdat ik de indruk wilde wekken
dat ik wel serieus was…

127
00:08:08,400 --> 00:08:11,360
…maar dat ik dingen ook
anders wilde doen.

128
00:08:11,440 --> 00:08:15,880
{\an8}Daarom draag ik m'n laarzen.
Ik heb overal over nagedacht.

129
00:08:17,720 --> 00:08:21,720
Dit is de raadskamer,
de Council Chamber.

130
00:08:21,800 --> 00:08:24,880
We gebruiken hem
één keer in de maand…

131
00:08:24,960 --> 00:08:28,720
…op de eerste woensdag van de
maand, voor een raadsvergadering.

132
00:08:28,800 --> 00:08:30,560
Hier debatteren mensen…

133
00:08:30,640 --> 00:08:33,440
…alle raadsleden,
de gekozen raadsleden.

134
00:08:33,520 --> 00:08:37,760
Hier beslissen ze over het beleid
waar iedereen mee te maken heeft.

135
00:08:37,840 --> 00:08:41,559
In deze kamer, waar we nu komen…

136
00:08:41,640 --> 00:08:45,720
…loopt een dame
die ze de stafdrager noemen.

137
00:08:45,800 --> 00:08:49,880
De stafdrager draagt dit
op haar schouder.

138
00:08:49,960 --> 00:08:52,480
Ze loopt naar binnen en zegt:
'Wilt u opstaan?'

139
00:08:52,560 --> 00:08:55,800
We mogen niets beslissen
als deze niet aanwezig is.

140
00:08:55,880 --> 00:08:58,360
'Iedereen opstaan
voor de Weledelachtbare…

141
00:08:58,440 --> 00:09:01,600
…burgemeester, raadslid Magid.'
En dan staat iedereen op.

142
00:09:01,680 --> 00:09:03,080
Dan denk ik bij mezelf:

143
00:09:03,160 --> 00:09:06,560
ik draag een T-shirt met
'Donald Trump is een vuilnisman'.

144
00:09:06,640 --> 00:09:10,240
En ik ben ook maar een mens,
dus ik ben zenuwachtig en ik denk:

145
00:09:10,320 --> 00:09:14,560
o god, ga ik echt
die vergadering voorzitten?

146
00:09:14,640 --> 00:09:18,520
Ik loop binnen en zeg: 'Gaat u zitten.'
En iedereen gaat zitten.

147
00:09:18,600 --> 00:09:24,280
Dan begin ik heel serieus aan die
vergadering, maar ik denk: wat is dit?

148
00:09:24,360 --> 00:09:30,320
Ik wilde een statement maken, maar ik
heb ook uitgelegd waarom ik het deed.

149
00:09:30,400 --> 00:09:34,080
Het is hier net een soort pantomime.

150
00:09:34,160 --> 00:09:37,040
Mensen discussiëren
en het gaat er dramatisch aan toe.

151
00:09:37,120 --> 00:09:40,680
Mensen roepen 'Schande'
vanaf het balkon.

152
00:09:40,760 --> 00:09:45,440
Het is een hele toestand. Het gaat
er heel gepassioneerd aan toe.

153
00:09:45,520 --> 00:09:47,800
Ik ben op m'n vijfde
naar Sheffield gekomen.

154
00:09:47,880 --> 00:09:52,040
We waren vluchtelingen en spraken
geen Engels. We konden niks.

155
00:09:52,120 --> 00:09:55,720
Maar als kind pas je je heel snel aan.

156
00:09:55,800 --> 00:09:58,360
Ik ging hier naar school,
ik deed alles hier.

157
00:09:58,440 --> 00:10:03,680
Als kind dacht ik:
later wil ik een olifant worden.

158
00:10:03,760 --> 00:10:06,880
Ik begreep al snel
dat ik geen olifant kon worden.

159
00:10:06,960 --> 00:10:09,000
Toen wilde ik astronaut worden.

160
00:10:09,080 --> 00:10:12,560
Ik wist nooit goed wat ik wilde.

161
00:10:12,640 --> 00:10:16,200
Als je had gezegd dat ik burgemeester
zou worden… Onmogelijk.

162
00:10:16,280 --> 00:10:22,360
Mensen vragen altijd:
'Wat was vroeger je voorbeeld?'

163
00:10:22,440 --> 00:10:26,520
Ik denk niet dat ik een specifiek
persoon voor ogen had.

164
00:10:26,600 --> 00:10:28,720
Mijn voorbeeld was internet.

165
00:10:28,800 --> 00:10:31,720
Ik gebruikte letterlijk internet.

166
00:10:31,800 --> 00:10:36,160
Als ik me down voelde, ging ik
internet op om mezelf op te vrolijken…

167
00:10:36,240 --> 00:10:38,160
…of dingen te leren, altijd.

168
00:10:38,240 --> 00:10:40,520
Internet was alles voor me.

169
00:10:40,600 --> 00:10:44,160
Al woonde ik in een uithoek
van Sheffield, dat was de hele wereld.

170
00:10:44,240 --> 00:10:48,880
Dus ging ik internet op.
M'n bron van kennis was internet.

171
00:10:53,520 --> 00:10:55,640
Waar ligt de bron van de kennis?

172
00:10:56,280 --> 00:10:59,240
Rijke mensen beslisten…

173
00:10:59,320 --> 00:11:02,200
…over de toekomst
en het onderwijs van andere mensen.

174
00:11:02,280 --> 00:11:06,520
Het geweldige is dat we die rijke
mensen nu niet meer nodig hebben.

175
00:11:06,600 --> 00:11:11,320
We hebben bronnen zoals internet
om kennis te vergaren.

176
00:11:11,400 --> 00:11:14,240
Daarvoor was je kennis
zogezegd beperkt.

177
00:11:14,320 --> 00:11:17,200
Je moest heel veel moeite doen
om kennis te vinden.

178
00:11:17,280 --> 00:11:18,480
Je kon alleen…

179
00:11:18,560 --> 00:11:20,440
Daarom hoor je bizarre verhalen…

180
00:11:20,520 --> 00:11:23,880
…over mensen die gingen reizen
om kennis te vergaren.

181
00:11:24,760 --> 00:11:30,520
Sheffield heeft een geschiedenis
van politiek radicalisme.

182
00:11:30,600 --> 00:11:32,840
Neem nou de suffragette-beweging.

183
00:11:32,920 --> 00:11:35,400
Vrouwen streden voor stemrecht
in Sheffield.

184
00:11:35,480 --> 00:11:39,480
De eerste Suffrage Society
werd opgericht in Sheffield.

185
00:11:39,560 --> 00:11:42,760
Dan heb je een dame
die Mary Ann Rosen heet…

186
00:11:42,840 --> 00:11:47,080
…die de slavenhandel
in Engeland hielp afschaffen.

187
00:11:47,600 --> 00:11:52,360
Ik denk eerlijk gezegd dat ik onder
meer zo veel aandacht heb gekregen…

188
00:11:52,440 --> 00:11:55,280
…vanwege de falende democratie.

189
00:11:55,360 --> 00:11:56,920
Daarmee bedoel ik…

190
00:11:57,000 --> 00:12:00,480
…dat als je kijkt naar de regering
op lokaal en landelijk niveau…

191
00:12:00,560 --> 00:12:03,760
…de mensen die ons daar
vertegenwoordigen…

192
00:12:03,840 --> 00:12:07,440
…geen afspiegeling zijn
van hun achterban.

193
00:12:07,520 --> 00:12:10,960
Kijk nou eens naar onze regering,
de kabinetsleden.

194
00:12:11,040 --> 00:12:12,720
Dat zijn allemaal miljonairs.

195
00:12:12,800 --> 00:12:16,400
Hoe kunnen die nou echt begrijpen
dat kinderen in armoede leven?

196
00:12:16,480 --> 00:12:19,560
Hoe kunnen ze begrijpen
welke voordelen…

197
00:12:19,640 --> 00:12:21,640
…de kunsten arme mensen brengen?

198
00:12:21,720 --> 00:12:25,160
Want zij hebben altijd heel makkelijk
toegang gekregen tot alles.

199
00:12:25,240 --> 00:12:29,320
Eén manier om macht te krijgen is
door iedereen dom te laten lijken…

200
00:12:29,400 --> 00:12:33,320
…zodat ze niet genoeg kennis hebben
om het roer over te nemen.

201
00:12:33,400 --> 00:12:35,280
Want als iedereen begreep…

202
00:12:35,360 --> 00:12:38,960
…dat de meerderheid de macht heeft,
niet de minderheid…

203
00:12:39,040 --> 00:12:41,080
…konden we zo dingen veranderen.

204
00:12:41,160 --> 00:12:43,400
Maar als je aan de top staat
en je wilt daar ook blijven…

205
00:12:43,480 --> 00:12:46,400
…laat je gewoon alle anderen
niet zo slim lijken.

206
00:12:47,400 --> 00:12:52,000
{\an8}Politieke denkers zijn heel belangrijk
omdat ze een idee introduceren…

207
00:12:52,080 --> 00:12:54,840
{\an8}…of een thema, dat elementair is.

208
00:12:55,560 --> 00:13:00,160
Het thema dat Arendt introduceerde dat
fundamenteel is voor al ons denken…

209
00:13:00,240 --> 00:13:02,000
…is pluraliteit.

210
00:13:02,080 --> 00:13:07,200
En pluraliteit… Ze bedoelt iets
waar iedereen op de wereld…

211
00:13:07,280 --> 00:13:09,560
…een andere kijk op heeft.

212
00:13:09,640 --> 00:13:10,960
Politiek.

213
00:13:11,040 --> 00:13:13,680
Er is geen politiek zonder pluraliteit.

214
00:13:13,760 --> 00:13:15,440
En daarom…

215
00:13:15,520 --> 00:13:19,920
…zou een groot deel van de politiek
van nu voor haar een ramp zijn.

216
00:13:20,000 --> 00:13:23,560
De poging om een unanieme
opinie te krijgen…

217
00:13:23,640 --> 00:13:26,720
…doodt de politiek,
doodt de pluraliteit.

218
00:13:26,800 --> 00:13:31,360
Dat thema is diep verweven
in Arendts denken.

219
00:13:31,440 --> 00:13:38,120
Als ze praat over de voorwaarde
voor politieke actie, is dat pluraliteit.

220
00:13:47,760 --> 00:13:51,840
Met groot plezier verklaar ik hierbij…

221
00:13:51,920 --> 00:13:53,520
…dat de stad Sheffield…

222
00:13:53,600 --> 00:14:00,080
…instemt met het instellen
van een gratis universiteit…

223
00:14:00,160 --> 00:14:04,560
…en gratis onderwijs
voor alle inwoners van Sheffield.

224
00:14:30,840 --> 00:14:33,800
{\an8}HOOFDKANTOOR INTERNET-
ARCHIEF SAN FRANCISCO

225
00:14:40,360 --> 00:14:43,120
U praat over internet als de plek…

226
00:14:43,200 --> 00:14:47,240
…waar we een bepaalde vorm van
kennis kunnen delen en overbrengen…

227
00:14:47,320 --> 00:14:48,640
…op volgende generaties.

228
00:14:48,720 --> 00:14:50,920
De oude Homo sapiens
of neanderthalers…

229
00:14:51,000 --> 00:14:55,320
…hadden geen internet nodig
om hun kennis te delen.

230
00:14:55,400 --> 00:15:00,400
{\an8}O, nee. Internet is gewoon
de nieuwste stap op die weg…

231
00:15:00,480 --> 00:15:02,480
{\an8}…en het is een geweldige stap.

232
00:15:02,560 --> 00:15:06,640
{\an8}Het is niet alleen een mechanisme
om informatie te verplaatsen…

233
00:15:06,720 --> 00:15:09,960
{\an8}er worden computers voor gebruikt.

234
00:15:10,040 --> 00:15:12,560
Die computers beginnen
interessant te worden.

235
00:15:12,640 --> 00:15:17,240
We wilden dat mensen vragen
gingen stellen aan hun computer.

236
00:15:17,320 --> 00:15:22,160
In de jaren '80 was dat nog
een radicaal idee.

237
00:15:22,240 --> 00:15:24,480
We wilden dat iedereen
iets kon uitgeven.

238
00:15:24,560 --> 00:15:26,680
Dat klonk ook radicaal.

239
00:15:26,760 --> 00:15:31,200
Nu zijn die dingen gewoon geworden.
We doen het gewoon.

240
00:15:32,280 --> 00:15:34,600
Hoe gaan we nu verder?

241
00:15:34,680 --> 00:15:38,760
Hoe zorgen we dat ideeën…

242
00:15:38,840 --> 00:15:43,760
…die het waard zijn, worden
gepropageerd en bewaard blijven?

243
00:15:43,840 --> 00:15:48,600
Dat we de diversiteit behouden
en de mafheid van mensen.

244
00:15:48,680 --> 00:15:51,960
Dit is het hoofdkantoor
van het Internetarchief.

245
00:15:53,240 --> 00:15:55,240
Deze mensen zijn voortdurend bezig…

246
00:15:55,320 --> 00:15:59,920
…met informatie beschikbaar maken,
permanent, voor iedereen, gratis.

247
00:16:00,000 --> 00:16:02,280
We brengen ze geen kosten
in rekening.

248
00:16:02,360 --> 00:16:07,160
Het idee is dat we
aan het internet-ideaal bouwen…

249
00:16:07,240 --> 00:16:09,720
…van universeel toegankelijke kennis.

250
00:16:09,800 --> 00:16:12,600
We digitaliseren
duizend boeken per dag.

251
00:16:12,680 --> 00:16:16,040
Duizend boeken. Hoeveel
van deze machines heeft u staan?

252
00:16:16,120 --> 00:16:16,960
Honderden.

253
00:16:17,040 --> 00:16:19,960
We zijn in diverse landen bezig
met digitaliseren.

254
00:16:20,040 --> 00:16:24,280
Dus we zijn op zoek
naar de dingen die moeten voortleven.

255
00:16:24,360 --> 00:16:25,800
Wat zijn de…

256
00:16:25,880 --> 00:16:30,520
<i>The Family Matters,</i>twee eeuwen
familierecht, Ontario, Canada.

257
00:16:30,600 --> 00:16:33,760
En wie beslist wat er
eerst aan de beurt is?

258
00:16:33,840 --> 00:16:39,040
Vaak de bibliotheken. Ze betalen
ons twaalf cent per pagina.

259
00:16:39,120 --> 00:16:42,520
Wij digitaliseren ze
en stellen ze beschikbaar.

260
00:16:42,600 --> 00:16:48,280
Of mensen doneren ze. We willen alles
wat ooit is gepubliceerd digitaliseren.

261
00:16:55,760 --> 00:16:57,040
Dit…

262
00:16:57,120 --> 00:16:59,480
…zijn de servers
van het Internetarchief.

263
00:16:59,560 --> 00:17:02,680
Het zijn ongeveer
tien petabytes aan data.

264
00:17:02,760 --> 00:17:06,200
Het gaat van mega naar giga
naar tera naar peta.

265
00:17:06,280 --> 00:17:08,480
Dit zijn tien petabytes,
aan beide kanten.

266
00:17:08,560 --> 00:17:12,160
Van de 40 petabyte grote collectie
van het Internetarchief.

267
00:17:12,240 --> 00:17:16,599
Het coole hieraan is
dat die lichtjes echt iets betekenen.

268
00:17:16,680 --> 00:17:18,760
Telkens als een lampje oplicht…

269
00:17:18,839 --> 00:17:22,480
…is iemand iets aan het up-
of downloaden van het archief.

270
00:17:22,560 --> 00:17:26,640
Ik zie het als boekenkasten
in een bibliotheek.

271
00:17:26,720 --> 00:17:32,400
In een bibliotheek kun je
boeken uit de kast trekken.

272
00:17:32,480 --> 00:17:33,720
Maar dit is nog mooier.

273
00:17:33,800 --> 00:17:38,480
Je ziet dat het boek wordt gelezen
door iemand op de wereld.

274
00:17:39,400 --> 00:17:42,440
Zit je hier soms gewoon om te…

275
00:17:43,200 --> 00:17:45,480
Is dat niet mooi?
-Gaat het 24 uur door?

276
00:17:45,560 --> 00:17:49,240
En als de elektriciteitsbooster uitvalt?
-Dan wordt het donker.

277
00:17:49,320 --> 00:17:50,640
En dan?

278
00:17:50,720 --> 00:17:53,080
Dan heeft niemand toegang
tot deze collectie.

279
00:17:53,160 --> 00:17:56,360
Gelukkig hebben we nog een kopie
in Richmond, Californië.

280
00:17:56,440 --> 00:17:59,280
En een gedeeltelijke kopie
in Amsterdam.

281
00:17:59,360 --> 00:18:02,400
En een gedeeltelijke kopie
in Alexandrië, Egypte.

282
00:18:02,480 --> 00:18:03,440
Echt.

283
00:18:03,520 --> 00:18:07,440
Wie zijn al die mensen?
-Dat zijn wij.

284
00:18:07,520 --> 00:18:08,360
Dat zijn wij.

285
00:18:08,440 --> 00:18:13,600
Dit zijn mensen die hun hele leven aan
het Internetarchief hebben gebouwd.

286
00:18:13,680 --> 00:18:16,800
Net als het terracottaleger
van Xi'an, in China.

287
00:18:16,880 --> 00:18:20,760
Als je drie jaar voor het archief
hebt gewerkt…

288
00:18:20,840 --> 00:18:23,560
…maken we een standbeeldje.
Dat ben ik.

289
00:18:24,640 --> 00:18:28,080
Hier zie je nog meer, en nog meer.

290
00:18:28,160 --> 00:18:29,600
Dit zijn gewoon…

291
00:18:30,400 --> 00:18:32,880
Meer supercomputers.
-Dit is internet.

292
00:18:33,560 --> 00:18:35,320
Dit is het World Wide Web.

293
00:18:35,400 --> 00:18:39,160
Universele toegang tot alle kennis.

294
00:18:39,840 --> 00:18:41,320
Wat betekent dat?

295
00:18:41,400 --> 00:18:45,400
We zijn deze collectie gaan opbouwen…

296
00:18:46,040 --> 00:18:51,120
…om een basisarchief te hebben…

297
00:18:51,200 --> 00:18:53,760
…die je kunt uitbouwen
tot een bibliotheek…

298
00:18:53,840 --> 00:18:57,400
…die mensen kunnen gebruiken
voor onderwijs…

299
00:18:57,480 --> 00:18:59,320
…voor journalisme…

300
00:18:59,400 --> 00:19:01,520
…en om te dromen.

301
00:19:01,600 --> 00:19:06,200
En dat werk willen we
weer terugstoppen.

302
00:19:06,280 --> 00:19:08,800
Dus het is een teruglopende cyclus.

303
00:19:17,560 --> 00:19:21,640
Wat vind je van VR?
Zou je het gebruiken, en hoe?

304
00:19:21,720 --> 00:19:23,720
Wie zou je die ruimte in trekken?

305
00:19:24,680 --> 00:19:27,160
Wat denk je dat
de technische toepassingen zijn?

306
00:19:27,240 --> 00:19:30,880
De onderwijstoepassingen,
toepassingen op de werkvloer?

307
00:19:30,960 --> 00:19:35,160
Als je een groep samenstelt om
na te denken over de toekomst ervan…

308
00:19:35,240 --> 00:19:37,640
…wie moet daar dan in zitten?

309
00:19:39,080 --> 00:19:42,360
Wat denk je dat de kracht ervan is,
en wat zijn de valkuilen?

310
00:19:43,520 --> 00:19:46,640
En Google? Ze is overleden
voor Google bestond.

311
00:19:46,720 --> 00:19:49,520
Wat zou ze van Google vinden?
Wil je dat niet vragen?

312
00:20:01,000 --> 00:20:02,520
Hannah.

313
00:20:02,600 --> 00:20:04,320
Je weet hier niet van.

314
00:20:04,400 --> 00:20:07,800
VR staat voor virtual reality…

315
00:20:07,880 --> 00:20:11,040
…een interactieve computer-
gegenereerde ervaring…

316
00:20:11,120 --> 00:20:13,880
…waarin we de virtuele wereld
betreden…

317
00:20:13,960 --> 00:20:15,880
…door een bril op te zetten.

318
00:20:15,960 --> 00:20:19,320
AR, augmented reality…

319
00:20:19,400 --> 00:20:24,200
…is dat je digitale elementen
toevoegt aan onze realiteit…

320
00:20:24,280 --> 00:20:29,160
…via de lens van een camera, of een
smartphone. Ik hoop dat je dat begrijpt.

321
00:20:29,240 --> 00:20:31,440
Google's belangrijkste missie is…

322
00:20:31,520 --> 00:20:36,720
{\an8}…om de informatie van de wereld
op een bruikbare manier te ordenen…

323
00:20:36,800 --> 00:20:38,960
{\an8}…zodat die universeel beschikbaar is.

324
00:20:39,040 --> 00:20:42,440
{\an8}Vaak zien we VR…

325
00:20:42,520 --> 00:20:46,040
…als het beter toegankelijk maken
van ervaringen.

326
00:20:46,120 --> 00:20:50,040
Ik denk dat we minder aan kennis
refereren en meer aan informatie.

327
00:20:50,120 --> 00:20:53,200
En ik denk dat AR bijvoorbeeld…

328
00:20:53,280 --> 00:20:57,720
…intelligente lagen toevoegt
aan de werkelijkheid.

329
00:20:57,800 --> 00:21:00,800
Zo van: Kunnen we je begeleiden
om je wereld te begrijpen…

330
00:21:00,880 --> 00:21:04,520
…met technologie? Dat brengt
verantwoordelijkheid met zich mee.

331
00:21:04,600 --> 00:21:06,880
Je kunt er ingrijpende dingen
mee doen.

332
00:21:06,960 --> 00:21:11,120
We willen nu die ruimtes bouwen
en kijken hoe mensen ze gebruiken.

333
00:21:11,200 --> 00:21:14,280
Beschouwen we VR als de toekomst…

334
00:21:14,360 --> 00:21:17,200
…of waar het heen gaat met Google?

335
00:21:17,280 --> 00:21:22,680
Met VR en AR is het alsof je
mensen superkracht geeft.

336
00:21:22,760 --> 00:21:26,280
Zo van: 'Ik kan je overal mee
naartoe nemen, ik kan je alles bieden.

337
00:21:26,360 --> 00:21:28,520
Ik kan dingen in real-time vertalen.

338
00:21:28,600 --> 00:21:30,520
Ik kan…'

339
00:21:30,600 --> 00:21:35,720
Het versterkt dingen die je al doet…

340
00:21:35,800 --> 00:21:37,680
…waardoor ze nog sterker worden.

341
00:21:38,440 --> 00:21:42,080
En daarvoor heb je veel meer nodig
dan één team.

342
00:21:42,160 --> 00:21:46,560
Eén droom is om een dierentuin in VR
te bouwen zodat echte overbodig zijn.

343
00:21:46,640 --> 00:21:49,760
Misschien kunnen kinderen
zo giraffen zien…

344
00:21:49,840 --> 00:21:52,800
…die in het wild leven,
en zij zien ze gewoon in VR…

345
00:21:52,880 --> 00:21:54,840
…en kunnen dicht in de buurt komen.

346
00:21:54,920 --> 00:21:58,680
Dus ja, het gaat om kennis
en die kennis aanreiken…

347
00:21:58,760 --> 00:22:02,560
…en intelligente lagen toevoegen
aan waar je naar kijkt.

348
00:22:02,640 --> 00:22:05,840
Wat is onderwijs dan, in die context?

349
00:22:05,920 --> 00:22:07,600
{\an8}Ik denk dat Hannah Arendt…

350
00:22:08,160 --> 00:22:13,000
{\an8}…het best omschreven kan worden
als een onafhankelijk denker.

351
00:22:13,080 --> 00:22:15,600
{\an8}In het Duits, een Selbstdenker.

352
00:22:15,680 --> 00:22:18,240
Ze behoorde niet
tot een bepaalde school.

353
00:22:18,320 --> 00:22:19,840
Ze was geen marxist.

354
00:22:19,920 --> 00:22:21,520
Ze was geen liberaal.

355
00:22:21,600 --> 00:22:24,560
Ik denk dat de reden…

356
00:22:24,640 --> 00:22:28,360
…dat Hannah Arendt
nu zo'n opleving doormaakt…

357
00:22:28,440 --> 00:22:33,920
… is dat mensen, als ideologieën
uiteenvallen, nieuw denken herkennen.

358
00:22:34,000 --> 00:22:35,080
Oké?

359
00:22:36,160 --> 00:22:39,800
En er zijn veel aspecten aan Arendt…

360
00:22:39,880 --> 00:22:42,440
…die op sommigen
radicaal zullen overkomen…

361
00:22:42,520 --> 00:22:46,160
…en voor anderen conservatief lijken.

362
00:22:46,240 --> 00:22:50,040
In zekere zin was ze
heel conservatief over onderwijs.

363
00:22:50,920 --> 00:22:55,080
Ze vond dat mensen goed opgeleid
moesten worden, als een behoefte…

364
00:22:55,160 --> 00:22:59,280
…en dat ware educatie losgekoppeld
moet worden van politiek.

365
00:22:59,360 --> 00:23:03,240
{\an8}UNIVERSITEIT VAN CAMBRIDGE

366
00:23:03,320 --> 00:23:05,280
INVESTERINGSUITGAVEN
OVERHEIDSUITGAVEN

367
00:23:05,360 --> 00:23:06,320
BELASTING

368
00:23:06,400 --> 00:23:07,360
INKOMEN NA BELASTING

369
00:23:07,440 --> 00:23:10,640
{\an8}Dit is een model
van de Britse economie van 1949…

370
00:23:10,720 --> 00:23:14,600
{\an8}…bedacht door Bill Phillips
en Walter Newlyn.

371
00:23:14,680 --> 00:23:19,760
{\an8}Met water als een metafoor voor geld.

372
00:23:19,840 --> 00:23:22,120
Je hebt inkomensstromen,
geldstromen…

373
00:23:22,200 --> 00:23:26,400
…liquiditeit, geld dat wordt
weggesluisd, enzovoort.

374
00:23:26,480 --> 00:23:30,440
Dit is niet zomaar een metafoor,
dit is een analoge computer…

375
00:23:30,520 --> 00:23:34,120
…die die metafoor gebruikt en die ijkt.

376
00:23:34,200 --> 00:23:38,120
Het water stroomt hierdoorheen
en staat voor het geld…

377
00:23:38,200 --> 00:23:40,360
…dat door de economie stroomt.

378
00:23:40,440 --> 00:23:43,840
En we kunnen hier niet
de huidige situatie in zien?

379
00:23:43,920 --> 00:23:48,440
Een beetje. Hij kwam in problemen
in de jaren '70, toen je stagflatie had…

380
00:23:48,520 --> 00:23:50,360
…want daarin is niet voorzien.

381
00:23:50,440 --> 00:23:52,720
Laten we kijken hoe het werkt.

382
00:23:52,800 --> 00:23:56,480
En dan kunnen jij en ik
een machine maken voor kennis.

383
00:23:56,560 --> 00:23:59,000
Dat zou heel mooi zijn.
Dat zou ik leuk vinden.

384
00:23:59,080 --> 00:24:00,960
Klaar?

385
00:24:06,080 --> 00:24:10,720
Wie betaalt er voor universitair
onderwijs? Vroeger de overheid…

386
00:24:10,800 --> 00:24:13,600
…maar ze willen dit afsluiten.

387
00:24:13,680 --> 00:24:17,560
Dus ze besluiten dit af te sluiten
en de studenten te laten betalen.

388
00:24:17,640 --> 00:24:22,360
Dus moeten de studenten gaan
betalen, maar die hebben geen geld.

389
00:24:22,440 --> 00:24:24,400
Dus hoe komen die studenten
aan geld?

390
00:24:24,480 --> 00:24:28,800
De overheid leent het van de bank
voor het studentenleenbedrijf…

391
00:24:28,880 --> 00:24:30,840
…en duwt het hierdoorheen.

392
00:24:30,920 --> 00:24:33,960
Dus het stroomt niet meer hierdoor
maar daardoorheen.

393
00:24:34,040 --> 00:24:36,680
Dus het heeft totaal geen effect
op de economie.

394
00:24:36,760 --> 00:24:40,600
De regering heeft alleen maar
de staatsschuld verborgen…

395
00:24:40,680 --> 00:24:43,120
…achter de bankrekeningen
van de studenten.

396
00:24:43,200 --> 00:24:46,880
Als we nou deze machine
gebruiken voor kennis…

397
00:24:47,960 --> 00:24:51,400
…en denken aan de stakeholders
van kennis…

398
00:24:51,480 --> 00:24:54,200
…is dat een beetje anders
dan in de economie, hè?

399
00:24:54,280 --> 00:24:58,760
Het is een heel interessant idee.
Kennis.

400
00:24:58,840 --> 00:25:02,000
Zullen we proberen dat te tekenen?

401
00:25:02,080 --> 00:25:04,360
We kunnen het proberen.

402
00:25:04,440 --> 00:25:07,360
Ik zou denk ik beginnen…

403
00:25:07,440 --> 00:25:10,160
In dit geval zou ik beginnen
met de geboorte…

404
00:25:12,320 --> 00:25:15,120
…en dan de dood onderaan.

405
00:25:15,200 --> 00:25:18,960
Ik zou er een waterval van maken.
Veel mensen worden geboren…

406
00:25:19,040 --> 00:25:21,040
…en ze vallen door de machine.

407
00:25:21,120 --> 00:25:22,920
Uiteindelijk sterven ze.

408
00:25:23,000 --> 00:25:26,800
Maar in het midden,
dit is de schoolleeftijd…

409
00:25:26,880 --> 00:25:30,240
…en dit de studentenleeftijd…

410
00:25:30,320 --> 00:25:32,800
…en dan heb je het werk.

411
00:25:32,880 --> 00:25:37,400
Als je hier aanbelandt, heeft een deel
van die mensen werk en een deel niet.

412
00:25:38,600 --> 00:25:40,560
Sommigen hebben werk.

413
00:25:42,120 --> 00:25:44,160
Deze studeren. Die creëren kennis.

414
00:25:44,240 --> 00:25:46,800
Wie betaalt daarvoor?
Dat zagen we net al.

415
00:25:46,880 --> 00:25:49,000
Nu kijk ik naar m'n Phillips-machine…

416
00:25:49,080 --> 00:25:52,800
…met al die stromen,
in de Phillips-machine.

417
00:25:54,000 --> 00:25:58,320
Het is interessant dat jij
die machine wilt gebruiken…

418
00:25:58,400 --> 00:26:01,680
…en dit erin wilt stoppen.

419
00:26:01,760 --> 00:26:05,560
Nou ja, dit is parallel.
-Ik wilde een onafhankelijke doen.

420
00:26:05,640 --> 00:26:08,240
Dat is hij ook,
maar ze zijn wel gekoppeld.

421
00:26:08,320 --> 00:26:11,840
De economie is gekoppeld
aan de kennis.

422
00:26:11,920 --> 00:26:15,240
Ze zijn allemaal gekoppeld.
-Waarom zijn ze gekoppeld?

423
00:26:15,320 --> 00:26:19,480
Wie betaalt er voor de universiteiten?

424
00:26:20,240 --> 00:26:22,600
Wie heeft al het geld op dit moment?

425
00:26:22,680 --> 00:26:25,800
Dat is Google, het kennisbedrijf,
het informatiebedrijf.

426
00:26:25,880 --> 00:26:28,800
Er is een sterke link
tussen kennis en economie.

427
00:26:28,880 --> 00:26:31,640
Is dat altijd zo geweest,
dat kennis en economie…

428
00:26:31,720 --> 00:26:33,640
…gerelateerd zijn?
-Absoluut.

429
00:26:33,720 --> 00:26:37,240
Voor technici was
de industriële revolutie belangrijker…

430
00:26:37,320 --> 00:26:38,840
…dan de Franse revolutie.

431
00:26:38,920 --> 00:26:44,200
Vanuit ons perspectief was de welvaart
die de industriële revolutie bracht…

432
00:26:44,720 --> 00:26:47,520
Dus kennis houdt direct verband
met de economie.

433
00:26:48,600 --> 00:26:49,920
{\an8}EXPORT

434
00:26:51,240 --> 00:26:54,560
Dus als ik iets wil doorgeven
aan m'n studenten…

435
00:26:55,320 --> 00:26:58,920
Water, ja. Om twee redenen.

436
00:26:59,000 --> 00:27:02,480
Ten eerste besta je zelf
voornamelijk uit water.

437
00:27:02,560 --> 00:27:05,720
We hebben water nodig.
Daar begint alles mee.

438
00:27:05,800 --> 00:27:09,080
En het is een metafoor
voor zo'n beetje alles.

439
00:27:09,160 --> 00:27:11,800
Dus fysiek begint alles met water.

440
00:27:16,600 --> 00:27:20,120
Mensen geloven
dat onderwijs en kennis…

441
00:27:20,200 --> 00:27:22,800
…volkomen los staan van de economie.

442
00:27:22,880 --> 00:27:27,240
Dat is iets waar ik aan twijfel.
-Dat moet je ook doen.

443
00:27:27,320 --> 00:27:30,280
{\an8}Ik denk dat ze zozeer bezig was…

444
00:27:30,360 --> 00:27:33,240
{\an8}…met het bewust maken van mensen…

445
00:27:33,840 --> 00:27:38,280
{\an8}Hannah Arendt besefte wat
de waardigheid van politiek kon zijn…

446
00:27:38,360 --> 00:27:40,840
{\an8}…en niet alleen in utopische zin.

447
00:27:40,920 --> 00:27:45,600
Omdat ze dacht dat zag
als een soort politiek…

448
00:27:45,680 --> 00:27:50,000
…die ze wel 'publieke vrijheid' noemde.

449
00:27:50,080 --> 00:27:53,760
Het vond plaats
in de Amerikaanse revolutie…

450
00:27:53,840 --> 00:27:56,240
…en in de Commune van Parijs.

451
00:27:56,320 --> 00:28:01,600
Het is dus niet alleen een utopisch idee.

452
00:28:01,680 --> 00:28:04,240
Het heeft bestaan
en het kan opnieuw bestaan.

453
00:28:04,320 --> 00:28:07,240
Als mensen het creëren. Maar…

454
00:28:07,320 --> 00:28:09,280
…met de nadruk die ze legt…

455
00:28:09,960 --> 00:28:14,760
…op de waardigheid van de politiek…

456
00:28:14,840 --> 00:28:18,160
…maakt ze soms
een heel duidelijk onderscheid…

457
00:28:18,240 --> 00:28:23,040
…tussen wat ze het politieke
en het sociale noemt.

458
00:28:23,120 --> 00:28:26,880
En ze schaart economie
onder het sociale.

459
00:28:26,960 --> 00:28:28,640
Snap je?

460
00:28:28,720 --> 00:28:34,200
Ze maakt een te groot onderscheid
tussen politiek en economie.

461
00:28:34,280 --> 00:28:38,560
Mijn kritiek op Arendt zou zijn:

462
00:28:39,240 --> 00:28:43,120
Als je je idee…

463
00:28:43,200 --> 00:28:48,840
…Arendts idee van politieke actie
en pluraliteit serieus wilt nemen…

464
00:28:48,920 --> 00:28:52,680
…dan moet je je ook
wezenlijk bemoeien…

465
00:28:52,760 --> 00:28:56,160
…met hoe je dat
economisch mogelijk maakt.

466
00:28:56,240 --> 00:29:01,720
Dus dat is interne kritiek. Ik denk
dat dat een blinde vlek van haar was.

467
00:29:01,800 --> 00:29:04,280
{\an8}GEMEENSCHAPSSCHOOL TOKIO

468
00:29:08,360 --> 00:29:10,440
Prettig kennis te maken.
-Insgelijks.

469
00:29:10,520 --> 00:29:14,520
Dit is onze school.
Dit is de begane grond.

470
00:29:14,600 --> 00:29:17,560
Er zijn nu geen kinderen,
die zijn allemaal boven.

471
00:29:18,280 --> 00:29:22,600
We zijn net terug van zomerkamp,
afgelopen week…

472
00:29:22,680 --> 00:29:25,520
…en ze zijn een reflectie
aan het schrijven…

473
00:29:25,600 --> 00:29:28,680
…over het zomerkamp.
Zullen we naar boven gaan?

474
00:29:37,200 --> 00:29:38,960
Wat onder meer naar voren kwam…

475
00:29:39,040 --> 00:29:41,760
…is waarin jouw school
verschilt van andere.

476
00:29:41,840 --> 00:29:44,440
{\an8}Een van de hoofdzaken
op onze school is…

477
00:29:44,520 --> 00:29:47,560
{\an8}…dat we een conceptueel
curriculum hebben.

478
00:29:47,640 --> 00:29:49,600
Het draait niet om activiteiten.

479
00:29:49,680 --> 00:29:55,560
We willen dat ze concepten opnemen
en waarderen, ideeën verbinden…

480
00:29:55,640 --> 00:29:57,920
…zoals je zegt, interdisciplinair.

481
00:29:58,000 --> 00:30:02,720
Ze moeten een probleem vanuit
allerlei invalshoeken kunnen bekijken…

482
00:30:02,800 --> 00:30:06,720
…en manieren van denken aanleren
vanuit allerlei gebieden…

483
00:30:06,800 --> 00:30:09,120
…en inzien hoe ze verbonden zijn…

484
00:30:09,200 --> 00:30:12,960
…en hoe ze relevant zijn voor elkaar.

485
00:30:13,040 --> 00:30:17,520
Op ieder niveau krijgen ze op een
bepaald moment in de week vrije tijd.

486
00:30:18,240 --> 00:30:20,960
Vrije tijd wil zeggen
dat ze alles mogen doen.

487
00:30:21,040 --> 00:30:22,800
We zeggen niet wat ze moeten doen.

488
00:30:22,880 --> 00:30:25,360
Ze mogen dat helemaal zelf verzinnen.

489
00:30:25,440 --> 00:30:27,640
Ze mogen luieren, een boek lezen…

490
00:30:27,720 --> 00:30:29,520
…of het park in gaan.

491
00:30:29,600 --> 00:30:32,000
Als ze naar buiten gaan,
is er geen toezicht.

492
00:30:32,080 --> 00:30:34,880
We vertrouwen op hun eigen inzicht.

493
00:30:35,840 --> 00:30:39,880
Het is heel belangrijk dat zij dan
beslissen wat er gebeurt.

494
00:30:39,960 --> 00:30:43,560
Het draait bijna voor honderd procent
om de leerlingen.

495
00:30:47,640 --> 00:30:50,880
{\an8}SCHOOL VOOR POËTISCHE
COMPUTATIE NEW YORK

496
00:30:50,960 --> 00:30:54,560
{\an8}We wilden een ander
soort ruimte creëren.

497
00:30:54,640 --> 00:30:57,040
{\an8}We zagen dat mensen
kunst wilden studeren…

498
00:30:57,120 --> 00:31:00,520
{\an8}…en veel geld uitgaven
om in New York te kunnen studeren.

499
00:31:00,600 --> 00:31:02,720
{\an8}We dachten: 'dat is waanzin.

500
00:31:02,800 --> 00:31:06,120
Wij kunnen iets korters doen,
iets wat intensiever is.

501
00:31:06,200 --> 00:31:10,920
Een kruising tussen een residency
en een trainingskamp.'

502
00:31:11,000 --> 00:31:14,920
En toen hebben
een alternatief gecreëerd…

503
00:31:15,000 --> 00:31:19,200
…waarin je hier tien weken verblijft
voor een gestructureerde belevenis.

504
00:31:19,280 --> 00:31:23,640
Is er een reden dat jullie niet voor
een accreditatie hebben gekozen?

505
00:31:23,720 --> 00:31:26,840
Het duurt tien weken,
maar ze krijgen geen MFA…

506
00:31:26,920 --> 00:31:29,160
…wat het equivalent is van een master.

507
00:31:29,240 --> 00:31:35,560
Omdat we volledig onofficieel zijn,
dus we zijn niet geaccrediteerd.

508
00:31:35,640 --> 00:31:39,640
We doen het zoals wij het willen doen.

509
00:31:39,720 --> 00:31:42,040
Dus we hebben nooit
dat proces doorlopen.

510
00:31:42,120 --> 00:31:45,000
De wettelijke naam van onze school
is SFPC.

511
00:31:45,080 --> 00:31:47,440
Je mag het woord school
niet in je naam dragen.

512
00:31:47,520 --> 00:31:50,560
Dan moet je goedgekeurd worden
door de onderwijsraad…

513
00:31:50,640 --> 00:31:52,480
…en wij zijn heel alternatief.

514
00:31:52,560 --> 00:31:55,320
Die weg wilden we niet bewandelen.

515
00:31:55,400 --> 00:32:00,480
Dus we zijn niet geaccrediteerd,
maar studenten krijgen hier heel veel.

516
00:32:00,560 --> 00:32:02,880
Geen titel, maar ze krijgen heel veel.

517
00:32:02,960 --> 00:32:05,840
Denkt u niet
dat als je Hannah Arendt leest…

518
00:32:05,920 --> 00:32:09,280
…een van de belangrijkste dingen
die je meekrijgt is…

519
00:32:09,360 --> 00:32:14,600
…dat onderwijs los hoort te staan
van de overheid?

520
00:32:14,680 --> 00:32:20,560
Zij vindt het een ramp als de staat
voorschrijft hoe onderwijs hoort te zijn.

521
00:32:20,640 --> 00:32:22,760
Zij vindt dat onderwijs…

522
00:32:22,840 --> 00:32:26,600
…een privézaak
en een sociale zaak hoort te zijn.

523
00:32:26,680 --> 00:32:28,960
Geen staatspolitieke kwestie.

524
00:32:29,040 --> 00:32:31,280
De enige rol van de staat…

525
00:32:31,360 --> 00:32:35,920
…is zorgen dat er
openbaar onderwijs is.

526
00:32:36,000 --> 00:32:39,520
Maar wat er gebeurt in het klaslokaal,
wat er onderwezen wordt…

527
00:32:39,600 --> 00:32:42,880
…daar moeten politici zich
buiten houden, vindt ze.

528
00:32:42,960 --> 00:32:47,880
En de demografie van studenten,
hoe werkt dat dan?

529
00:32:47,960 --> 00:32:51,920
Ze zijn meestal
van de studentenleeftijd of ouder.

530
00:32:52,000 --> 00:32:54,960
Dus we hebben studenten van 20…

531
00:32:55,040 --> 00:32:56,720
…tot 50 of 60.

532
00:32:56,800 --> 00:33:00,080
We hebben studenten gehad
die midden in een carrière zaten.

533
00:33:00,160 --> 00:33:02,600
Vaak nemen ze even pauze
van hun werk.

534
00:33:02,680 --> 00:33:06,240
Omdat het maar tien weken is,
kun je soms je baas wel overhalen…

535
00:33:06,320 --> 00:33:08,960
…en zeggen:
'Ik wil drie maanden studeren.'

536
00:33:09,040 --> 00:33:12,960
Ik laat ze het verleden hercreëren. We
bespreken elke week een kunstenaar.

537
00:33:13,040 --> 00:33:16,240
Bijvoorbeeld Vera Molnár,
een Hongaarse kunstenaar…

538
00:33:16,760 --> 00:33:18,480
…die in Parijs woont…

539
00:33:18,560 --> 00:33:22,560
…en code schreef voor een plotter
die algoritmische tekeningen maakte.

540
00:33:22,640 --> 00:33:25,040
Dus mensen bestuderen haar werk…

541
00:33:25,120 --> 00:33:29,520
…maar ze moeten ook
een van haar werken namaken…

542
00:33:29,600 --> 00:33:30,720
…met moderne tools.

543
00:33:30,800 --> 00:33:37,440
Ik vind het mooie
dat er vaak een kloof is.

544
00:33:37,520 --> 00:33:39,120
Die kloof is echt mooi.

545
00:33:39,200 --> 00:33:42,240
We praten daarover
en denken erover na.

546
00:33:42,320 --> 00:33:44,560
Voor mij zit daar de poëzie in.

547
00:33:44,640 --> 00:33:50,520
En om tegen studenten te zeggen dat
het verleden er is om iets mee te doen.

548
00:34:04,560 --> 00:34:06,160
{\an8}ADDIS ABEBA, ETHIOPIË

549
00:34:39,800 --> 00:34:42,400
Wat is er zo bijzonder
aan dit Nationaal Museum?

550
00:34:42,480 --> 00:34:44,800
Het National Museum is…

551
00:34:44,880 --> 00:34:47,280
{\an8}Er zijn vier collecties.

552
00:34:47,360 --> 00:34:51,560
{\an8}Het belangrijkst zijn de archeologische
en de paleontologische afdelingen…

553
00:34:51,639 --> 00:34:53,199
{\an8}…en daar liggen…

554
00:34:55,360 --> 00:35:00,640
{\an8}…fossielen van menselijke afkomst,
de oorsprong van het leven.

555
00:35:00,720 --> 00:35:04,920
Dus ik vind hier
de oorsprong van de mensen.

556
00:35:05,000 --> 00:35:09,720
Je weet dat Ethiopië
het land van oorsprong is.

557
00:35:09,800 --> 00:35:12,640
Dit is bron van ons leven.
Wij maken daar aanspraak op…

558
00:35:12,720 --> 00:35:16,440
…vanwege de vondst
van Lucy en andere mensachtigen…

559
00:35:16,520 --> 00:35:18,280
…in het Nationaal Museum.

560
00:35:23,440 --> 00:35:24,960
NATIONAAL MUSEUM ETHIOPIË

561
00:35:25,040 --> 00:35:27,000
WELKOM IN HET NATIONAAL
MUSEUM VAN ETHIOPIË

562
00:35:29,920 --> 00:35:32,560
MILJOENEN JAREN
LEVEN EN CULTUUR

563
00:35:33,960 --> 00:35:36,800
Hallo, wat leuk je te ontmoeten.

564
00:35:36,880 --> 00:35:39,360
We doen de…

565
00:35:39,440 --> 00:35:40,440
Dit is…

566
00:35:40,520 --> 00:35:44,240
We doen dat in Zuid-Frankrijk,
in Lyon, drie kussen.

567
00:35:44,320 --> 00:35:46,760
Dus jij bent de curator
van het museum?

568
00:35:46,840 --> 00:35:50,320
{\an8}Ja, ik ben de curator van ons museum.

569
00:35:50,400 --> 00:35:52,480
{\an8}We hebben twee afdelingen.

570
00:35:52,560 --> 00:35:56,040
{\an8}Het laboratorium en deze expositie.

571
00:35:56,120 --> 00:35:58,840
En wat we nu gaan zien is…

572
00:35:58,920 --> 00:36:02,320
Lucy's wetenschappelijke gipsafdruk.
-Juist.

573
00:36:02,400 --> 00:36:08,320
Dus zij is de eerste fossiel van iemand…

574
00:36:09,360 --> 00:36:12,480
…die op twee benen liep. Ze kon lopen.

575
00:36:13,120 --> 00:36:19,560
Lucy is uniek.
Ze is 42 jaar geleden gevonden…

576
00:36:19,640 --> 00:36:21,160
…in 1974.

577
00:36:21,240 --> 00:36:24,120
Ze hebben ontdekt dat ze de eerste…

578
00:36:24,200 --> 00:36:28,400
Ze hebben ruim 40 procent
van haar lichaam teruggevonden.

579
00:36:28,480 --> 00:36:31,480
Zo vonden we details
over het lopen op twee benen…

580
00:36:31,560 --> 00:36:33,720
…en zelfs de seksuele morfologie.

581
00:36:33,800 --> 00:36:36,400
Zo veel dingen. Daarom is ze uniek.

582
00:36:38,600 --> 00:36:41,360
Er wordt nog steeds onderzoek
verricht naar haar.

583
00:36:42,160 --> 00:36:46,080
Was ze in staat om te denken,
gedachten te produceren?

584
00:36:46,160 --> 00:36:50,800
Ze had hersenen
van ongeveer 500 cm3.

585
00:36:50,880 --> 00:36:55,000
Maar zelfs de hersenomvang
is in de loop van de tijd veranderd.

586
00:36:56,120 --> 00:36:58,480
Dus ze kon gedachten formuleren.

587
00:36:58,560 --> 00:37:00,200
Dat kon ze, ja.

588
00:37:00,280 --> 00:37:04,240
Mijn vraag is of ze al of niet…

589
00:37:05,320 --> 00:37:08,560
…de oorsprong van kennis was.

590
00:37:10,120 --> 00:37:11,720
Voor ons wel.

591
00:37:11,800 --> 00:37:14,160
Omdat ze de eerste…
-Wie is 'ons'?

592
00:37:14,240 --> 00:37:15,840
Voor ons…

593
00:37:15,920 --> 00:37:21,040
…voor Homo sapiens sapiens,
de moderne mens…

594
00:37:21,120 --> 00:37:22,880
…is ze de oorsprong van kennis.

595
00:37:22,960 --> 00:37:26,960
Omdat ze zo lang geleden gevonden is.

596
00:37:27,040 --> 00:37:30,640
Ze biedt heel veel informatie.

597
00:37:30,720 --> 00:37:35,440
Dus is ze de oorsprong van de kennis
van de moderne mens.

598
00:37:36,880 --> 00:37:38,640
Lucy.

599
00:37:45,760 --> 00:37:47,320
Je bent dood.

600
00:37:47,400 --> 00:37:49,400
Je was nog jong.

601
00:37:49,480 --> 00:37:52,520
Ik zie je verstandskies.

602
00:37:52,600 --> 00:37:57,120
Ik denk dat je op jonge leeftijd
bent gestorven.

603
00:37:57,760 --> 00:37:59,720
Wat heeft ze?

604
00:38:00,800 --> 00:38:04,360
Ze heeft een verstandskies.
-Dus ze was…

605
00:38:04,440 --> 00:38:07,520
Ik bedoel haar biologische leeftijd.

606
00:38:08,320 --> 00:38:12,080
Je bedoelt…
-Lucy's biologische leeftijd.

607
00:38:12,160 --> 00:38:14,280
Ze is op jonge leeftijd gestorven.

608
00:38:14,360 --> 00:38:16,960
Ze was 18, of 20.

609
00:38:18,920 --> 00:38:21,360
Wat verdrietig
dat je zo jong gestorven bent.

610
00:38:21,440 --> 00:38:23,680
Je hebt veel dingen niet kunnen zien…

611
00:38:23,760 --> 00:38:25,840
…maar ik moet zeggen, Lucy…

612
00:38:25,920 --> 00:38:28,280
…dat ik het geweldig vind
dat Metasebia…

613
00:38:28,360 --> 00:38:32,160
…en haar collega's een goede vriend
voor je gevonden hebben.

614
00:38:32,240 --> 00:38:34,680
Ardi.
-Ardi…

615
00:38:34,760 --> 00:38:36,880
…die veel ouder is dan jij.

616
00:38:36,960 --> 00:38:39,600
Ongeveer een miljoen jaar ouder.

617
00:38:39,680 --> 00:38:41,720
Maar in elk geval ben je niet alleen.

618
00:38:42,800 --> 00:38:45,160
Dat lijkt me ook belangrijk.

619
00:38:45,240 --> 00:38:50,560
Ze hebben zich voor ons opgeofferd
als de oorsprong van de kennis.

620
00:38:52,440 --> 00:38:54,480
Dat is één versie.

621
00:38:58,000 --> 00:38:59,160
VROEGE MENSACHTIGEN IN AFRIKA

622
00:38:59,240 --> 00:39:01,040
MENSELIJKE EVOLUTIE
ETHIOPISCHE VONDSTEN

623
00:39:02,600 --> 00:39:05,360
METHODEN IN PALEONTOLOGIE
EN PREHISTORIE

624
00:39:22,160 --> 00:39:24,520
{\an8}We weten niet precies
hoe je het uitsprak.

625
00:39:24,600 --> 00:39:27,560
{\an8}Er zijn wat aanwijzingen
in het Koptisch…

626
00:39:27,640 --> 00:39:29,880
{\an8}…wat nu nog gebruikt wordt in liturgie.

627
00:39:29,960 --> 00:39:33,600
{\an8}Dat is feitelijk de laatste fase
van de Egyptische taal.

628
00:39:33,680 --> 00:39:40,160
Maar we weten niet wat de precieze
uitspraak was van het oud-Egyptisch.

629
00:39:44,080 --> 00:39:47,360
Vertel me eens wat meer over waar…

630
00:39:47,440 --> 00:39:49,840
…de steen van Rosetta gevonden is.

631
00:39:49,920 --> 00:39:53,360
Hij heet zo omdat hij
gevonden is in Rosetta.

632
00:39:53,440 --> 00:39:56,200
Kun je dat aanwijzen op de kaart?
-Daar ligt Rosetta.

633
00:39:56,280 --> 00:40:00,400
Maar toen was Napoleon daar niet.
-Nee, hij was er niet bij.

634
00:40:00,480 --> 00:40:03,760
Hij is gevonden
door een soldaat van Napoleon.

635
00:40:03,840 --> 00:40:05,040
Hij vond hem…

636
00:40:05,120 --> 00:40:07,720
…en begreep al
hoe belangrijk die tekst was.

637
00:40:07,800 --> 00:40:12,960
Later, toen Napoleon verslagen werd,
werd hij eigendom van Engeland.

638
00:40:13,040 --> 00:40:16,160
Wat staat er in de tekst?

639
00:40:16,240 --> 00:40:21,000
Dit is feitelijk dezelfde tekst,
geschreven in meerdere talen.

640
00:40:21,080 --> 00:40:25,400
Er staat dat elke tempel
een altaar hoort te hebben…

641
00:40:25,480 --> 00:40:29,360
…een speciaal altaar met
een standbeeld van Ptolemaeus V…

642
00:40:29,440 --> 00:40:31,040
…dat aanbeden moet worden.

643
00:40:31,120 --> 00:40:32,800
Wil dat zeggen…

644
00:40:32,880 --> 00:40:35,560
…dat communicatie
feitelijk begon met handel?

645
00:40:35,640 --> 00:40:39,560
Dat was aanvankelijk
duidelijk de belangrijkste reden.

646
00:40:39,640 --> 00:40:42,480
Als ik een artikel verstuur…

647
00:40:42,560 --> 00:40:44,520
…moet ik er een adres op zetten…

648
00:40:44,600 --> 00:40:47,840
…en de hoeveelheid,
of andere gegevens.

649
00:40:47,920 --> 00:40:52,520
Dus dat was het eerste gebruik
van hiërogliefen en symbolen.

650
00:40:52,600 --> 00:40:57,360
Later werden ze aangepast
voor andere doeleinden zoals rituelen…

651
00:40:57,440 --> 00:41:01,040
…die heel belangrijk waren
in tempels, bijvoorbeeld…

652
00:41:01,120 --> 00:41:04,320
…en ook voor doeleinden van de staat.

653
00:41:04,920 --> 00:41:08,200
Weet je hoe zwaar
de steen van Rosetta is?

654
00:41:08,280 --> 00:41:10,640
Het staat hier ergens. Behoorlijk zwaar.

655
00:41:10,720 --> 00:41:16,000
Het zou niet makkelijk zijn…
Hier staat het, 762 kilo.

656
00:41:16,080 --> 00:41:18,920
O, wauw.
-Dus dat verplaats je niet zomaar.

657
00:41:19,000 --> 00:41:22,360
Want ik wil hem meenemen
in m'n koffer.

658
00:41:22,440 --> 00:41:26,520
We hebben heel veel replica's
in de winkel, leuke kleine replica's.

659
00:41:26,600 --> 00:41:28,560
Ik heb er een aantal thuis.

660
00:41:36,600 --> 00:41:39,600
Wat is Hannah Arendts definitie
van een monster?

661
00:41:39,680 --> 00:41:40,920
Mensen denken…

662
00:41:41,440 --> 00:41:47,000
…dat als iemand iets kwaadaardigs
of monsterlijks doet…

663
00:41:47,080 --> 00:41:49,240
…hij of zij een monster moet zijn.

664
00:41:49,320 --> 00:41:51,840
En dus sadistisch…

665
00:41:51,920 --> 00:41:55,560
…eropuit om kwaad te doen
uit eigenbelang.

666
00:41:55,640 --> 00:41:58,320
Pervers. Wat zij zag…

667
00:41:58,400 --> 00:42:00,280
…is dat normale mensen…

668
00:42:01,160 --> 00:42:06,480
…die gevangen zaten in een situatie,
in staat waren tot monsterlijke daden.

669
00:42:06,560 --> 00:42:10,760
Dus zegt ze:
'De daden waren monsterlijk…

670
00:42:10,840 --> 00:42:12,360
…ze waren extreem…

671
00:42:12,440 --> 00:42:15,000
…maar de man zelf is geen monster.'

672
00:42:15,080 --> 00:42:16,560
En dat moet je…

673
00:42:16,640 --> 00:42:20,800
Als je het kwaad van de 20e eeuw
wilt begrijpen…

674
00:42:20,880 --> 00:42:23,440
…moet je begrijpen
hoe mensen in elkaar zitten.

675
00:42:23,520 --> 00:42:29,480
Ze hoeven niet psychotisch te zijn
en overal buiten te staan.

676
00:42:29,560 --> 00:42:30,880
Ze kunnen ook…

677
00:42:31,960 --> 00:42:35,440
…in een gewone situatie verkeren,
normale bureaucraten zijn.

678
00:42:35,520 --> 00:42:37,480
Maar in bepaalde situaties…

679
00:42:37,560 --> 00:42:41,200
…kunnen ze betrokken raken
bij gruwelijke daden.

680
00:42:42,080 --> 00:42:44,440
FRAGMENT UIT
<i>'DE MENSELIJKE CONDITIE'</i>

681
00:42:44,520 --> 00:42:48,640
Wat ik voorstel is een heroverweging…

682
00:42:48,720 --> 00:42:50,480
…van de menselijke conditie…

683
00:42:50,560 --> 00:42:53,760
…vanuit het gezichtspunt
van onze nieuwe ervaringen…

684
00:42:53,840 --> 00:42:55,960
…en onze meest recente angsten.

685
00:42:56,840 --> 00:43:00,280
Wat ik daarom voorstel
is heel eenvoudig.

686
00:43:01,000 --> 00:43:05,760
Het is niet meer dan nadenken
over wat we aan het doen zijn.

687
00:43:18,200 --> 00:43:19,280
Nelly San.

688
00:43:21,320 --> 00:43:22,160
{\an8}SEMINAR PSYCHOLOGY OF VISION

689
00:43:22,240 --> 00:43:23,200
{\an8}HYPNO-POTENTIEEL

690
00:43:23,280 --> 00:43:24,240
AMERIKAANSE VERENIGING
HYPNOTHERAPIE

691
00:43:26,040 --> 00:43:32,280
{\an8}Je haalt diep adem
en dan tel ik af van tien tot één.

692
00:43:32,360 --> 00:43:36,960
{\an8}Geleidelijk ontspant je lichaam.

693
00:43:38,080 --> 00:43:41,480
Dan gaat er geleidelijk een deur open…

694
00:43:41,560 --> 00:43:45,280
…en kom ik bij hun overtuigingen.

695
00:43:45,360 --> 00:43:48,400
Meestal zijn die onderdrukt.
Je kunt ze niet zien.

696
00:43:49,560 --> 00:43:55,120
Als je in een staat van hypnose
verkeert, opent de geest zich.

697
00:43:55,200 --> 00:43:57,800
Het onderbewuste opent zich…

698
00:43:57,880 --> 00:44:02,440
…en je bent verbonden
met je hogere zelf…

699
00:44:02,520 --> 00:44:03,800
…zou je kunnen zeggen.

700
00:44:04,560 --> 00:44:06,520
Of een geest, of…

701
00:44:08,120 --> 00:44:09,760
…een soort…

702
00:44:10,680 --> 00:44:14,360
…onbegrensd bewustzijn.

703
00:44:14,440 --> 00:44:17,960
En dan vind je antwoorden.

704
00:44:21,320 --> 00:44:22,480
Proberen?

705
00:44:24,480 --> 00:44:26,880
Drie.
-Ik denk.

706
00:44:26,960 --> 00:44:29,800
Twee.
-Ik denk vrijuit.

707
00:44:29,880 --> 00:44:31,320
Eén.

708
00:44:31,400 --> 00:44:33,360
Kun je iets zien?

709
00:44:34,520 --> 00:44:37,480
Tekst…

710
00:44:38,160 --> 00:44:39,520
…of beelden?

711
00:44:48,520 --> 00:44:50,920
Hai.
-Nelly San?

712
00:45:08,560 --> 00:45:10,000
Dan twee keer klappen.

713
00:45:39,000 --> 00:45:40,680
{\an8}NOH-THEATER

714
00:45:56,760 --> 00:45:58,840
{\an8}BUNRAKU-THEATER

715
00:46:08,080 --> 00:46:10,680
{\an8}AWAJI-POPPENTEKENLES

716
00:46:23,000 --> 00:46:25,280
Hannah Arendt in Japanse stijl.

717
00:46:26,880 --> 00:46:29,120
{\an8}AWAJI-POPPEN VAN HOUT MAKEN

718
00:46:32,160 --> 00:46:38,240
Ik maak een rondreis over de wereld
op zoek naar de oorsprong van kennis.

719
00:46:42,080 --> 00:46:43,960
Hannah Arendt.

720
00:46:45,200 --> 00:46:47,440
Dit hoofd maak ik.

721
00:48:05,800 --> 00:48:07,480
{\an8}HANNAH ARENDT-CENTRUM, STAAT NEW YORK

722
00:48:07,560 --> 00:48:10,360
{\an8}O nee, gebeurt dit echt?

723
00:48:12,480 --> 00:48:16,720
{\an8}Dit is de rookveranda
van het Hannah Arendt Center.

724
00:48:16,800 --> 00:48:17,880
{\an8}De rookveranda.

725
00:48:17,960 --> 00:48:20,240
{\an8}Roger kan je het verhaal
beter vertellen…

726
00:48:20,320 --> 00:48:23,840
{\an8}…maar toen hij naar Leon Botstein
ging, van Bard College…

727
00:48:23,920 --> 00:48:28,320
{\an8}…en vroeg of het Center in het
Mary MacCarthy House kon komen…

728
00:48:28,400 --> 00:48:31,880
{\an8}…want Mary MacCarthy
was Hannah Arendts beste vriendin…

729
00:48:33,640 --> 00:48:38,040
{\an8}…zei hij: 'Alleen als de veranda
een rookveranda wordt.'

730
00:48:38,120 --> 00:48:42,440
{\an8}Want Hannah Arendt is
haar hele leven blijven roken.

731
00:48:46,640 --> 00:48:48,760
O jee, niet op m'n jurk.

732
00:48:50,720 --> 00:48:54,520
Dit is de Seminar Room
en dit is Hannah Arendts bureau.

733
00:48:54,600 --> 00:48:59,800
Het is uit haar appartement
op Riverside Drive overgebracht…

734
00:48:59,880 --> 00:49:01,240
…na haar dood.

735
00:49:01,320 --> 00:49:05,560
Volgens Jerry Kohn,
haar literair executeur-testamentair…

736
00:49:05,640 --> 00:49:08,320
…werd het niet genoemd
in haar testament.

737
00:49:08,400 --> 00:49:14,160
De executeur-testamentair belde hem
en vroeg wat ze ermee zouden doen.

738
00:49:14,240 --> 00:49:16,600
Ze zeiden dat Bard het wel wilde.

739
00:49:16,680 --> 00:49:18,600
Mensen zitten erachter te schrijven.

740
00:49:18,680 --> 00:49:22,280
We stallen er eten op uit
als we lezingen houden.

741
00:49:22,360 --> 00:49:24,520
Het is zo'n vreselijk formicatafeltje…

742
00:49:24,600 --> 00:49:27,600
…waar ze achter zat te schrijven.

743
00:49:27,680 --> 00:49:31,360
Ik word hier nogal emotioneel van.

744
00:49:31,440 --> 00:49:33,920
Ik rende erop af
toen ik het voor het eerst zag.

745
00:49:40,040 --> 00:49:42,200
Dit gaat echt gebeuren.

746
00:49:43,000 --> 00:49:46,880
Wat geweldig om dat bureau
te verplaatsen met jou.

747
00:49:46,960 --> 00:49:50,800
Dit moet een van m'n eervolste
handelingen ooit zijn.

748
00:49:51,840 --> 00:49:55,840
Ik denk dat we hem
hier maar moeten zetten.

749
00:49:58,680 --> 00:50:00,200
Pas op dat je niet valt.

750
00:50:00,280 --> 00:50:02,800
Even kijken.
-Hij kan nog wel iets achteruit.

751
00:50:04,880 --> 00:50:06,880
Dit is fantastisch. Oké, super.

752
00:50:06,960 --> 00:50:11,240
Dat is mooi. Misschien kunnen we
die twee stoelen nemen.

753
00:50:11,320 --> 00:50:15,560
Zullen we niet stoelen van binnen
nemen, die schoon zijn?

754
00:50:15,640 --> 00:50:19,400
Je hebt gelijk, deze zullen wel vies zijn.

755
00:50:21,960 --> 00:50:23,920
Eén. Perfect.

756
00:50:28,400 --> 00:50:30,960
{\an8}FRAGMENT UIT LEZING
HET LEVEN VAN DE GEEST (1973)

757
00:50:31,040 --> 00:50:36,360
'Wat doen we als we
niets anders doen dan denken?

758
00:50:36,440 --> 00:50:40,960
Wat zijn we als we normaal omringd
zijn door onze medemensen?

759
00:50:41,040 --> 00:50:45,600
Als we samen zijn
met niemand anders dan onszelf?'

760
00:50:56,280 --> 00:50:59,640
HANNAH ARENDT BLÜCHER
HANNOVER

761
00:51:04,600 --> 00:51:06,800
{\an8}Wat ik mooi vind aan Hannah Arendt…

762
00:51:06,880 --> 00:51:11,160
{\an8}…is dat ze bereid was te schrijven
over alledaagse gebeurtenissen.

763
00:51:11,240 --> 00:51:13,680
{\an8}Risico durfde te nemen,
provocatief was.

764
00:51:13,760 --> 00:51:15,160
{\an8}Ze was onbevreesd…

765
00:51:15,240 --> 00:51:17,240
{\an8}…en dat wil ik ook in het centrum.

766
00:51:17,320 --> 00:51:19,080
Dat trok me aan in haar.

767
00:51:19,160 --> 00:51:23,160
Dat wil ik hier ook doen, in haar geest.

768
00:51:23,240 --> 00:51:26,960
We hebben altijd gezegd
dat het Arendt Center…

769
00:51:27,040 --> 00:51:31,160
…een plek is om na te denken over
politieke en ethische onderwerpen…

770
00:51:31,760 --> 00:51:35,080
…in de geest van Hannah Arendt.

771
00:51:35,160 --> 00:51:40,960
Er heerst collectieve angst rond
kennis en wie daar eigenaar van is.

772
00:51:41,040 --> 00:51:42,280
We leven…

773
00:51:43,400 --> 00:51:47,280
…de laatste 200 jaar, min of meer…

774
00:51:48,480 --> 00:51:50,560
…in een periode…

775
00:51:50,640 --> 00:51:53,200
…waarin Nietzsche
God dood verklaarde…

776
00:51:53,800 --> 00:51:59,240
…en Hannah Arendt een tijdperk uitriep
van daklozen en eenzaamheid.

777
00:51:59,320 --> 00:52:01,160
Het is een tijd waarin…

778
00:52:02,000 --> 00:52:04,560
…de basisvraag
die we onszelf stellen, is:

779
00:52:05,080 --> 00:52:07,680
'Wie ben ik en waartoe ben ik hier?'

780
00:52:07,760 --> 00:52:09,920
Antwoorden liggen niet voor de hand.

781
00:52:10,000 --> 00:52:13,840
Vroeger was het religie,
traditie, familie, je land.

782
00:52:13,920 --> 00:52:16,560
Wat het ook was.
Je etnische groep, je stam.

783
00:52:16,640 --> 00:52:20,360
En als je daar geen voor de hand
liggende antwoorden op hebt…

784
00:52:20,440 --> 00:52:22,800
…is er, wat Arendt noemt…

785
00:52:22,880 --> 00:52:25,800
…metafysische onrust,
metafysische dakloosheid.

786
00:52:26,480 --> 00:52:27,920
Ontworteldheid…

787
00:52:28,000 --> 00:52:29,440
…en eenzaamheid.

788
00:52:29,520 --> 00:52:32,360
En een gevoel van totale verlorenheid.

789
00:52:33,080 --> 00:52:34,920
En in zo'n periode…

790
00:52:36,200 --> 00:52:40,480
…hebben we de neiging, als mensen
die zinvolheid nodig hebben…

791
00:52:41,080 --> 00:52:47,520
…om ons vast te klampen aan
een ideologie, een prettige waarheid.

792
00:52:48,320 --> 00:52:49,200
En…

793
00:52:50,760 --> 00:52:53,320
…dat zag zij gebeuren met zowel…

794
00:52:53,920 --> 00:52:56,760
…het nazisme als het communisme,
het bolsjevisme.

795
00:52:57,400 --> 00:52:59,200
Maar het is algemener.

796
00:52:59,280 --> 00:53:01,720
Ze zei: 'Dit gaat niet alleen om nazisme.

797
00:53:01,800 --> 00:53:03,680
Het is de moderne tijd.'

798
00:53:03,760 --> 00:53:09,200
En de kracht van de ideologische
zekerheid van nu…

799
00:53:09,280 --> 00:53:13,280
…komt echt voort uit de angst
voor eenzaamheid.

800
00:53:13,360 --> 00:53:17,520
De ideologische zekerheid geeft een
gevoel van zinvolheid en conformiteit.

801
00:53:18,480 --> 00:53:23,800
Als mensen twijfelen
aan die conformiteit…

802
00:53:23,880 --> 00:53:27,920
…is dat een politieke bedreiging, maar
het bedreigt ook je hele wereldbeeld.

803
00:53:28,000 --> 00:53:30,680
Het wonderbaarlijke is…

804
00:53:30,760 --> 00:53:36,320
…als ik kritische vragen stel aan
een aanhanger van Le Pen of Trump…

805
00:53:36,400 --> 00:53:40,560
…of zij stellen kritische vragen aan een
tegenstander van Trump of Le Pen…

806
00:53:40,640 --> 00:53:43,800
…is dat niet alleen politiek.
Je praat over het kwaad.

807
00:53:43,880 --> 00:53:46,720
Je praat over iemand
die de wereld in het verderf stort.

808
00:53:46,800 --> 00:53:50,680
Van een afwijkende mening
maken we…

809
00:53:50,760 --> 00:53:54,400
…een karaktertrek.
Die mensen zijn slechte mensen.

810
00:53:54,920 --> 00:53:59,640
En dat komt doordat we zo bang zijn…

811
00:53:59,720 --> 00:54:01,520
…dat onze eigenwaarde…

812
00:54:01,600 --> 00:54:06,800
…die nu verbonden is met die politieke
beweging, aangevochten wordt.

813
00:54:06,880 --> 00:54:10,560
Dus voor mij is dat de angst.

814
00:54:10,640 --> 00:54:14,480
Dat is de diepste oorsprong
van de moderne angst…

815
00:54:14,560 --> 00:54:20,440
…die diepe vrees dat
onze eenzaamheid wordt blootgelegd.

816
00:54:21,160 --> 00:54:23,960
Het regent als een gek nu.

817
00:54:24,040 --> 00:54:29,000
Het monster uit de lucht is
naar de aarde gevallen vandaag.

818
00:54:29,080 --> 00:54:30,200
Het spijt me.

819
00:54:31,440 --> 00:54:33,920
Wil je onder de paraplu?
-Ja, laten we…

820
00:54:34,000 --> 00:54:36,000
Zullen we?
-Ja, dit kunnen we.

821
00:54:41,680 --> 00:54:43,200
Dit is niet best.

822
00:54:50,000 --> 00:54:51,520
Daar zijn we dan.

823
00:54:51,600 --> 00:54:53,160
O, jeetje.

824
00:54:53,920 --> 00:54:57,640
Sorry hiervoor.
-Het is oké.

825
00:54:57,720 --> 00:54:59,120
Ze is nog niet klaar.

826
00:54:59,200 --> 00:55:02,120
Is dit Hannah Arendt?
-Ja, maar ze is nog niet af.

827
00:55:02,200 --> 00:55:03,760
Ze moet nog haar krijgen.

828
00:55:03,840 --> 00:55:06,840
Dan moeten we haar natuurlijk
armen en benen geven.

829
00:55:06,920 --> 00:55:12,440
En er is een kimono die we in Japan
hebben laten maken, een echte kimono.

830
00:55:12,520 --> 00:55:14,160
En dat is…

831
00:55:14,240 --> 00:55:17,560
Een Awaji-poppenmaker heeft me
een paar onderdelen gegeven.

832
00:55:17,640 --> 00:55:20,400
O, geweldig.
-En ze moet goed geschilderd worden.

833
00:55:20,480 --> 00:55:21,520
Prachtig.

834
00:55:21,600 --> 00:55:25,240
Ik had niet gepland
dat het zo dramatisch zou zijn.

835
00:55:39,320 --> 00:55:42,000
Bonjour. Moet ik u
meneer de rector noemen?

836
00:55:42,080 --> 00:55:42,920
Kom binnen.

837
00:55:43,000 --> 00:55:46,240
Ik wil graag horen wat u hiervan vindt.

838
00:55:46,320 --> 00:55:48,080
Wat doet het?

839
00:55:48,160 --> 00:55:53,440
Het idee is dat als ik met de studenten
van Arendt zou praten…

840
00:55:53,520 --> 00:55:56,880
…zij de pop samen met mij
vorm zouden geven.

841
00:56:04,600 --> 00:56:10,960
Vertel me over uw relatie met haar.
U had het daar net over.

842
00:56:11,040 --> 00:56:12,600
{\an8}Ik was een student.

843
00:56:12,680 --> 00:56:17,000
{\an8}Dat ik een relatie met haar had,
is overdreven.

844
00:56:17,080 --> 00:56:19,960
{\an8}Ik heb haar ontmoet op m'n 16e.

845
00:56:23,200 --> 00:56:25,520
Ik ben afgestudeerd op m'n 20e.

846
00:56:25,600 --> 00:56:28,400
En ze was bijzonder aardig
en hoffelijk tegen me.

847
00:56:29,120 --> 00:56:34,600
Als ik iets van haar heb geleerd, was
het wel om te observeren hoe ze dacht.

848
00:56:34,680 --> 00:56:40,520
En dat was hoe ze reageerde
op iets dat tegen haar werd gezegd.

849
00:56:41,160 --> 00:56:44,920
Het was alsof je, dat heb ik
vaak over haar gezegd…

850
00:56:45,000 --> 00:56:49,560
…alsof je in een horloge kon kijken…

851
00:56:49,640 --> 00:56:51,120
…hoe het mechaniek…

852
00:56:52,040 --> 00:56:53,200
…bewoog.

853
00:56:53,280 --> 00:56:56,800
Je kon zien hoe ze dacht…

854
00:56:56,880 --> 00:57:01,480
…in reactie op een prikkel,
iets wat iemand tegen haar zei.

855
00:57:02,640 --> 00:57:04,840
Brengt u hier uw meeste tijd door?

856
00:57:04,920 --> 00:57:07,000
Ik weet het niet. Ga je gang.

857
00:57:07,080 --> 00:57:08,760
De vraag die ik u wil stellen…

858
00:57:08,840 --> 00:57:12,760
Ik doe dit allemaal…

859
00:57:12,840 --> 00:57:16,320
…om uit te vinden
waar de oorsprong van kennis ligt.

860
00:57:16,400 --> 00:57:19,840
En ik begrijp…
-U doet dit om wat uit te vinden?

861
00:57:19,920 --> 00:57:22,560
Waar de oorsprong van kennis ligt.

862
00:57:22,640 --> 00:57:26,880
Waar de oorsprong…
-Ik wil dat meenemen in m'n koffer…

863
00:57:26,960 --> 00:57:30,120
…voor m'n studenten,
in een heel non-abstracte manier.

864
00:57:30,200 --> 00:57:32,160
De oorsprong van kennis.

865
00:57:32,240 --> 00:57:34,000
Ik wil dat meenemen in m'n koffer.

866
00:57:34,080 --> 00:57:37,720
Of ik denk tenminste dat er
een mogelijkheid is om dat te doen.

867
00:57:37,800 --> 00:57:41,680
Om ze dat aan te bieden in september,
als de colleges weer beginnen.

868
00:57:41,760 --> 00:57:47,160
Ik heb nooit wakker gelegen
van de oorsprong van kennis.

869
00:57:49,440 --> 00:57:53,840
'Als denken een activiteit an sich is…

870
00:57:53,920 --> 00:57:56,920
…en de enige afdoende
metafoor ervoor…

871
00:57:57,000 --> 00:57:59,680
…afkomstig van
onze zintuiglijke ervaring…

872
00:58:00,280 --> 00:58:02,120
…het gevoel is dat men leeft…

873
00:58:02,200 --> 00:58:05,320
…dan moeten alle vragen omtrent…

874
00:58:07,000 --> 00:58:10,880
…het doel of de zin van het denken
onbeantwoordbaar zijn.'

875
00:58:10,960 --> 00:58:15,200
Moet je, om werkelijk te ervaren
wat het inhoudt om te denken…

876
00:58:15,280 --> 00:58:19,720
…aan de andere kant kijken en mogelijk
ervaren dat je een monster bent?

877
00:58:19,800 --> 00:58:24,160
Ons vermogen om ons aan te passen
aan het onacceptabele is extreem…

878
00:58:24,840 --> 00:58:29,920
…en daarom moet je een held zijn
om fatsoenlijk te zijn.

879
00:58:30,640 --> 00:58:33,720
Dat moet, en dat is niet goed.

880
00:58:37,640 --> 00:58:40,080
We moeten heel erg oppassen…

881
00:58:40,160 --> 00:58:43,840
…met name nu, in dit land…

882
00:58:44,880 --> 00:58:48,920
…dat we als burgers
het ontoelaatbare toelaten…

883
00:58:49,840 --> 00:58:53,040
…en het mogelijk maken
door erin mee te gaan.

884
00:58:53,120 --> 00:58:55,920
Het lijkt van niet,
maar we doen het wel.

885
00:58:57,120 --> 00:59:00,720
Waarom ging het land niet in staking…

886
00:59:00,800 --> 00:59:05,760
…toen ze migrantenkinderen gingen
scheiden van hun ouders?

887
00:59:06,400 --> 00:59:10,240
Waarom gaat dit land gewoon door
alsof er niks aan de hand is…

888
00:59:10,320 --> 00:59:13,760
…terwijl we een president hebben…

889
00:59:15,000 --> 00:59:18,640
…wiens gedrag is aan te merken
als radicaal kwaadaardig…

890
00:59:19,440 --> 00:59:24,000
…en destructief
voor het welzijn van het land…

891
00:59:24,080 --> 00:59:25,800
…en misschien de hele wereld?

892
00:59:38,640 --> 00:59:42,320
Ik heb veel gereisd,
de afgelopen maanden…

893
00:59:42,400 --> 00:59:45,040
…als wetenschapper en als docent.

894
00:59:45,120 --> 00:59:49,680
De zomer leek maar voort te duren
en we moeten een keer terug…

895
00:59:49,760 --> 00:59:53,440
…naar onze studenten,
dus dit kan niet door blijven gaan.

896
00:59:53,520 --> 00:59:59,680
'Actief denken,
net zoals je praat' zei je.

897
00:59:59,760 --> 01:00:02,920
Nou, actief denken zoals je praat…

898
01:00:03,000 --> 01:00:06,040
…is niet zo makkelijk
in praktijk te brengen.

899
01:00:14,840 --> 01:00:18,840
Wat was haar visie op verantwoording
nemen voor onze gedachten?

900
01:00:18,920 --> 01:00:22,760
Zijn onze gedachten
door onszelf geschapen?

901
01:00:22,840 --> 01:00:27,480
{\an8}Ze wilde scherp onderscheid maken
tussen kennis…

902
01:00:28,280 --> 01:00:30,400
{\an8}…en denken.

903
01:00:30,480 --> 01:00:35,280
{\an8}Bij kennis gaat het primair
om de waarheid.

904
01:00:35,880 --> 01:00:39,160
Ik wil weten…

905
01:00:39,240 --> 01:00:42,440
…hoe een bepaald mechanisme werkt.

906
01:00:42,520 --> 01:00:44,600
Ik wil begrijpen…

907
01:00:44,680 --> 01:00:49,440
Daarbij draait het om een soort kennis
die je kunt verifiëren en testen.

908
01:00:49,520 --> 01:00:50,840
Bij denken…

909
01:00:51,600 --> 01:00:53,360
…gaat het om betekenis.

910
01:00:53,440 --> 01:00:56,080
Proberen de dingen te duiden…

911
01:00:56,160 --> 01:01:00,400
…die eindeloze activiteit
van weven en ontrafelen…

912
01:01:00,480 --> 01:01:03,800
…vond zij essentieel bij het denken.

913
01:01:06,400 --> 01:01:08,600
Achter alles zit persoonlijke ervaring.

914
01:01:08,680 --> 01:01:12,760
Ik denk echt dat je
haar ervaringen moet begrijpen…

915
01:01:12,840 --> 01:01:15,000
…en ik denk dat dat waar is.

916
01:01:15,080 --> 01:01:18,160
Er is altijd een manier
waarop denken voor haar…

917
01:01:18,240 --> 01:01:20,360
…geworteld is in de ervaring.

918
01:01:21,080 --> 01:01:25,000
Niet iets wat alleen maar abstract is.

919
01:01:25,080 --> 01:01:27,320
{\an8}KIMONO-MAKEN

920
01:01:41,480 --> 01:01:44,480
{\an8}KOSTUUMMAKEN

921
01:01:54,080 --> 01:01:55,760
Leg haar uit wat er gebeurt.

922
01:01:55,840 --> 01:01:58,720
{\an8}Oké, we gaan…
-Hannah heet ze.

923
01:01:58,800 --> 01:02:00,920
{\an8}Met een H.
-Hannah, oké.

924
01:02:01,000 --> 01:02:03,360
{\an8}We gaan een mooie kimono
voor je maken…

925
01:02:03,440 --> 01:02:08,760
{\an8}…van het handgeschilderde
katoen hier…

926
01:02:08,840 --> 01:02:14,280
{\an8}…dat Nelly zo succesvol heeft gemaakt.

927
01:02:14,360 --> 01:02:18,880
{\an8}We maken de mouwen
van de kimono semi-formeel…

928
01:02:18,960 --> 01:02:21,400
{\an8}…voor semi-formele gelegenheden.

929
01:02:44,120 --> 01:02:46,520
{\an8}SICILIË

930
01:03:01,960 --> 01:03:06,200
Je hebt de Hannah Arendt-prijs
gekregen…

931
01:03:06,280 --> 01:03:08,040
…voor politiek denken.

932
01:03:08,120 --> 01:03:10,000
Ik heb geen idee waarom, eigenlijk.

933
01:03:10,080 --> 01:03:15,200
{\an8}Ze hebben ons een prijs gegeven
omdat we in de gevangenis zijn beland.

934
01:03:15,280 --> 01:03:18,640
{\an8}En als je fysiek in de gevangenis zit…

935
01:03:19,280 --> 01:03:23,440
{\an8}…gaat het zozeer
om puur lichamelijk zijn.

936
01:03:23,520 --> 01:03:27,800
Je wordt niet geacht gevoelens
te hebben of gedachten.

937
01:03:27,880 --> 01:03:31,760
Je wordt niet geacht kritisch te zijn,
dus eigenlijk is het vreemd…

938
01:03:31,840 --> 01:03:37,200
…dat we die prijs kregen
omdat we een puur…

939
01:03:37,280 --> 01:03:40,520
…naakt lichaam zijn geweest,
twee jaar lang. Dat is…

940
01:03:41,280 --> 01:03:43,840
…een interessante tegenstelling.

941
01:03:43,920 --> 01:03:48,120
Maar cultuur bestaat juist
vanwege tegenstellingen.

942
01:03:48,200 --> 01:03:51,280
Denk jij dat je een monster bent?

943
01:03:51,360 --> 01:03:55,640
Persoonlijk definieer ik mezelf niet
als een monster.

944
01:03:56,400 --> 01:03:59,440
Ik ben eerder punk, of…

945
01:04:00,440 --> 01:04:03,080
Ik weet niet. Een heks.

946
01:04:03,160 --> 01:04:04,800
Bij onze berechting…

947
01:04:04,880 --> 01:04:09,840
…werd gezegd dat we duivels dansen…

948
01:04:09,920 --> 01:04:12,800
…en dat we vechten…

949
01:04:15,480 --> 01:04:19,320
…met onzichtbare duivels.

950
01:04:19,400 --> 01:04:21,840
We maakten alleen boksbewegingen.

951
01:04:21,920 --> 01:04:24,600
Gewoon schaduwboksen.

952
01:04:24,680 --> 01:04:26,960
We vechten niet met duivels.

953
01:04:27,040 --> 01:04:32,200
Ze zeiden: 'We moeten er een exorcist
bijroepen,' dat soort dingen.

954
01:04:32,280 --> 01:04:35,920
Maar dat is niks nieuws bij vrouwen.

955
01:04:36,000 --> 01:04:40,520
Wat ik nu probeer te analyseren…

956
01:04:41,080 --> 01:04:46,520
…is wat voor monsters
de gevangenis me heeft gebracht.

957
01:04:46,600 --> 01:04:48,680
In m'n gedachten.

958
01:04:50,480 --> 01:04:55,840
Ik heb ontdekt dat ik
een interne crimineel in me heb…

959
01:04:55,920 --> 01:04:59,320
…en geen goede crimineel…

960
01:04:59,400 --> 01:05:04,760
…maar een persoon
die alles waardeloos maakt…

961
01:05:04,840 --> 01:05:10,720
…omdat ze 12, 15, 20 jaar lang
in de gevangenis heeft gezeten.

962
01:05:10,800 --> 01:05:15,000
Ze wil alles verwoesten,
alles waardeloos maken.

963
01:05:15,080 --> 01:05:19,720
Ik heb ontdekt dat ik die persoon
heb geïnternaliseerd.

964
01:05:19,800 --> 01:05:23,560
Soms als ik iets onderneem
in m'n leven…

965
01:05:23,640 --> 01:05:26,720
…maak ik het in één seconde
waardeloos.

966
01:05:26,800 --> 01:05:30,280
Als ik bijvoorbeeld probeer
een kunstwerk te maken…

967
01:05:30,360 --> 01:05:33,400
…verschijn ik als die persoon…

968
01:05:33,480 --> 01:05:36,600
…en zeg ik: 'Wat is dat nou weer?
Het is gewoon onzin.'

969
01:05:36,680 --> 01:05:39,520
En als ik nu punkmuziek maak…

970
01:05:39,600 --> 01:05:43,280
…komt die persoon erbij en zegt:
'Kun je niet mooi zingen?'

971
01:05:43,360 --> 01:05:47,280
Ze wil dat alles mooi is en ideaal.

972
01:05:47,360 --> 01:05:50,880
Het hoort bij de criminele cultuur.

973
01:07:00,920 --> 01:07:03,160
Toen je zoiets wilde ondernemen…

974
01:07:03,240 --> 01:07:09,400
…als dat evenement van Pussy Riot
in de kathedraal van Moskou…

975
01:07:09,480 --> 01:07:12,360
…wat voor proces hebben jullie
toen doorlopen?

976
01:07:12,440 --> 01:07:17,480
We waren al drie jaar van plan
iets in die kathedraal te doen…

977
01:07:17,560 --> 01:07:19,480
…omdat we geïnteresseerd waren…

978
01:07:19,560 --> 01:07:22,680
…in de relatie tussen de staat…

979
01:07:22,760 --> 01:07:24,200
…en de kerk…

980
01:07:24,280 --> 01:07:28,200
…en we hebben drie weken lang
gerepeteerd.

981
01:07:28,800 --> 01:07:31,680
We hebben de nummers
snel geschreven…

982
01:07:31,760 --> 01:07:34,520
…in één dag, en het begon allemaal…

983
01:07:35,840 --> 01:07:40,080
…met mij die Rachmaninoff zingt…

984
01:07:40,160 --> 01:07:43,240
…de Russische componist.

985
01:07:43,320 --> 01:07:44,920
Kun je het nu zingen?

986
01:07:52,000 --> 01:07:54,000
Maar in het origineel is het langzamer.

987
01:07:54,920 --> 01:08:00,400
Het is zijn interpretatie
van een gebed aan Maria.

988
01:08:01,280 --> 01:08:04,600
We hebben gerepeteerd
in de oude kerk…

989
01:08:04,680 --> 01:08:08,520
…ondergronds, maar toen ze
onze teksten hoorden…

990
01:08:08,600 --> 01:08:12,240
…zeiden ze: 'Je mag hier
niet meer repeteren.'

991
01:08:12,320 --> 01:08:17,640
Toen zijn we in de metrogangen
gaan spelen en in een verlaten fabriek.

992
01:08:17,720 --> 01:08:20,680
Dus drie weken lang
hebben jullie gerepeteerd…

993
01:08:20,760 --> 01:08:24,240
…maar je kon niet repeteren
in de echte kathedraal.

994
01:08:24,319 --> 01:08:27,479
Dus op de dag van
het evenement moest je…

995
01:08:28,399 --> 01:08:34,279
Hadden jullie een kaart van die kerk
zodat je wist waar je moest zijn?

996
01:08:34,359 --> 01:08:38,240
Dus dat had je voorbereid.
-We wisten precies wat we deden.

997
01:08:38,319 --> 01:08:40,920
En waar iedereen zou staan.

998
01:08:41,000 --> 01:08:45,160
En bij de repetities…

999
01:08:46,240 --> 01:08:48,399
…splitsten we op in groepen…

1000
01:08:48,479 --> 01:08:51,479
…en één groep repeteerde
wat we zouden spelen…

1001
01:08:51,560 --> 01:08:54,279
…en de rest speelde bewakers
en politiemensen…

1002
01:08:54,359 --> 01:08:59,720
…zodat we leerden om te blijven spelen
terwijl we werden weggesleept.

1003
01:08:59,800 --> 01:09:02,399
Dat is belangrijk. Elke seconde telt.

1004
01:09:02,479 --> 01:09:07,160
Want soms begin je met spelen
en verschijnt de politie…

1005
01:09:07,240 --> 01:09:11,520
…na vijf seconden,
en je wilt toch beelden hebben.

1006
01:09:12,279 --> 01:09:16,920
Dus zelfs als ze je beetpakken,
moet je doorspelen.

1007
01:09:17,000 --> 01:09:20,520
Die kennis gebruikten we in Sotsji
toen de kozakken ons sloegen.

1008
01:09:20,600 --> 01:09:24,640
Je ziet dat ze ons slaan,
maar we proberen door te spelen.

1009
01:09:24,720 --> 01:09:27,920
We hebben pijn, zijn in shock,
en toch proberen we…

1010
01:09:32,600 --> 01:09:34,680
Wil jij de bewaker zijn?

1011
01:09:34,760 --> 01:09:38,880
Ik ben liefst de bewaker.
-Oké, maar dan moet je…

1012
01:09:38,960 --> 01:09:42,240
Want ik heb een interne bewaker
in me, een interne crimineel.

1013
01:09:42,319 --> 01:09:45,240
Dan doen we dat,
maar dan moet jij me regisseren…

1014
01:09:45,319 --> 01:09:47,479
…en zeggen wat ik met je moet doen.

1015
01:09:47,560 --> 01:09:51,479
'Het antwoord, lijkt het, hangt af
van wat we verstaan onder macht.

1016
01:09:51,560 --> 01:09:56,280
En macht, zo blijkt, is een instrument
van de rechtsstaat.

1017
01:09:56,360 --> 01:10:00,400
Welke wetten gelden er
voor het bestaan?

1018
01:10:00,480 --> 01:10:04,240
Voor instinctieve overheersing?
-Alsjeblieft.

1019
01:10:07,960 --> 01:10:10,160
Ik vind je project cool…

1020
01:10:10,240 --> 01:10:13,800
…maar voor mij…

1021
01:10:13,880 --> 01:10:16,640
…is het een soort beoefening
van magie…

1022
01:10:16,720 --> 01:10:18,120
…wat je probeert te doen.

1023
01:10:18,200 --> 01:10:19,920
Omdat je nooit…

1024
01:10:20,920 --> 01:10:23,000
Je kunt geen…

1025
01:10:23,720 --> 01:10:28,360
…algoritme vinden om uit te vinden
wat de oorsprong van kennis is.

1026
01:10:28,440 --> 01:10:34,120
Het is alsof je het aan een orakel vraagt,
of meerdere orakels in diverse steden.

1027
01:10:36,080 --> 01:10:39,080
Dus je bent een soort Socrates, denk ik.

1028
01:10:39,160 --> 01:10:43,240
Je zoekt mensen op
en vraagt ze wat de waarheid is.

1029
01:10:43,320 --> 01:10:45,120
Wat liefde is.

1030
01:10:45,200 --> 01:10:47,880
Wat wit is en wat zwart.

1031
01:10:47,960 --> 01:10:51,320
Dat is mooi, maar pas wel op…

1032
01:10:51,400 --> 01:10:54,160
…dat je niet ter dood gebracht wordt
zoals Socrates.

1033
01:11:04,640 --> 01:11:08,520
Welke pop zal ik meenemen
naar Noam Chomsky?

1034
01:11:08,600 --> 01:11:10,560
Ik heb twee poppen.
Eén van Hannah Arendt.

1035
01:11:10,640 --> 01:11:14,720
Dit is die van Hannah Arendt.
Die moet nog haar krijgen.

1036
01:11:14,800 --> 01:11:17,000
En dan heb ik de jouwe.

1037
01:11:18,720 --> 01:11:21,880
En één ervan gaat naar Turkije…

1038
01:11:21,960 --> 01:11:25,000
…want die zou naar…

1039
01:11:25,080 --> 01:11:29,120
Hannah Arendt zou
naar Noam Chomsky gaan.

1040
01:11:29,200 --> 01:11:31,520
En jij zou naar Turkije gaan.

1041
01:11:33,320 --> 01:11:35,880
Als je wilt.
-Nee, maar ik snap je.

1042
01:11:35,960 --> 01:11:38,320
Ik wil doen wat ik denk…

1043
01:11:38,400 --> 01:11:43,760
Wil je iets tegen Noam zeggen
waar ik rekening mee moet houden?

1044
01:11:43,840 --> 01:11:47,280
Of waar je pop
rekening mee moet houden?

1045
01:11:47,360 --> 01:11:49,600
Nee, zeg hem maar gewoon gedag.

1046
01:11:49,680 --> 01:11:50,800
Dat is het.

1047
01:11:50,880 --> 01:11:53,680
Maar dan moet ik jouw pop meenemen.

1048
01:11:55,920 --> 01:12:00,440
Soms denk ik dat wij activisten
een beetje egoïstisch moeten zijn.

1049
01:12:00,520 --> 01:12:02,320
We denken…

1050
01:12:02,400 --> 01:12:06,520
Soms vergeten we
voor onszelf te zorgen.

1051
01:12:06,600 --> 01:12:11,040
Eerst dacht ik: natuurlijk moet je
Hannah Arendts pop meenemen…

1052
01:12:11,120 --> 01:12:14,200
…naar Noam Chomsky,
dat zou aardig en bescheiden zijn.

1053
01:12:14,280 --> 01:12:18,280
Maar toen dacht ik: barst maar,
ik wil een bitchy activiste zijn.

1054
01:12:18,360 --> 01:12:19,880
Dus neem mij maar mee.

1055
01:12:21,480 --> 01:12:24,560
Ik wilde je opvullen met m'n adem…

1056
01:12:24,640 --> 01:12:26,680
…en al je vlees opdrinken…

1057
01:12:26,760 --> 01:12:30,040
…maar je botten en huid intact houden.

1058
01:12:34,920 --> 01:12:38,080
Door de kleine opening
boven in je hoofdhuid blazen…

1059
01:12:38,160 --> 01:12:41,680
…tot alles daar perfect jou
en perfect mij was.

1060
01:12:41,760 --> 01:12:44,560
En adem en vorm en druk.

1061
01:12:48,200 --> 01:12:50,480
En ik zou de adem zijn.

1062
01:12:51,560 --> 01:12:55,160
En ik zou tegen de achterkant
van je oogballen drukken.

1063
01:12:55,240 --> 01:12:57,480
De onderkant van je ruggengraat.

1064
01:12:58,640 --> 01:13:01,160
De achterkant van je tanden.

1065
01:13:01,880 --> 01:13:03,680
Tussen je schouders.

1066
01:13:03,760 --> 01:13:05,160
De binnenkant van je navel.

1067
01:13:05,240 --> 01:13:07,360
De gladde kant van je keel.

1068
01:13:08,400 --> 01:13:10,240
Je stembanden.

1069
01:13:10,320 --> 01:13:11,840
Je strottenhoofd.

1070
01:13:11,920 --> 01:13:13,680
Je adamsappel.

1071
01:13:13,760 --> 01:13:14,800
Je wangen.

1072
01:13:14,880 --> 01:13:16,880
{\an8}UNIVERSITEIT VAN ARIZONA

1073
01:13:16,960 --> 01:13:18,720
DOUGLASS-GEBOUW

1074
01:13:18,800 --> 01:13:20,960
We zijn begonnen in Japan…

1075
01:13:21,040 --> 01:13:23,520
…waar ik een cursus kabuki deed.

1076
01:13:23,600 --> 01:13:25,680
Bunraku, leren om…

1077
01:13:25,760 --> 01:13:28,760
Dat is Awaji-poppenspel,
met een specifiek soort poppen.

1078
01:13:28,840 --> 01:13:31,720
Deze is van Nadya van Pussy Riot…

1079
01:13:32,280 --> 01:13:35,800
…en zij wilde dat haar pop
naar u toeging.

1080
01:13:35,880 --> 01:13:37,400
Ik ga haar daar neerzetten.

1081
01:13:38,160 --> 01:13:40,160
Een beetje…

1082
01:13:40,240 --> 01:13:42,840
Wat zou uw definitie
van een monster zijn?

1083
01:13:42,920 --> 01:13:45,920
Duitsers zijn er al
een paar honderdduizend jaar.

1084
01:13:46,000 --> 01:13:52,080
{\an8}Ze hebben nooit in de situatie verkeerd
dat ze zichzelf te gronde richtten…

1085
01:13:52,160 --> 01:13:54,120
{\an8}…en alle anderen. Dat is recent.

1086
01:13:54,200 --> 01:13:56,120
{\an8}Sinds de Tweede Wereldoorlog.

1087
01:13:56,800 --> 01:14:00,600
Na de oorlog begon een tijdperk…

1088
01:14:00,680 --> 01:14:02,400
…het atoomtijdperk…

1089
01:14:02,480 --> 01:14:07,240
…waarin de menselijke intelligentie
het vermogen kreeg…

1090
01:14:07,320 --> 01:14:10,640
…om feitelijk alles te vernietigen.

1091
01:14:10,720 --> 01:14:15,080
Nu leven we al zo'n 70 jaar
onder die schaduw.

1092
01:14:15,160 --> 01:14:18,520
Toen was het onbekend,
maar nu weten we…

1093
01:14:18,600 --> 01:14:23,080
…dat rond dezelfde tijd een nieuwe
geologische periode begon…

1094
01:14:23,160 --> 01:14:26,840
…die geologen
het antropische tijdperk noemen…

1095
01:14:27,680 --> 01:14:31,040
…een geologisch tijdperk…

1096
01:14:31,120 --> 01:14:34,760
…waarin in het milieu…

1097
01:14:34,840 --> 01:14:38,520
…drastisch wordt beïnvloed
door menselijke activiteit.

1098
01:14:38,600 --> 01:14:42,120
En nu dat wijd en zijd bekend is…

1099
01:14:43,120 --> 01:14:47,360
…doen mensen
met veel talent en begrip…

1100
01:14:47,440 --> 01:14:49,480
…hun best om het erger te maken.

1101
01:14:49,560 --> 01:14:53,560
Ik probeer voor m'n studenten
de oorsprong van de kennis te vinden.

1102
01:14:53,640 --> 01:14:58,120
Als je teruggaat, is kennis
natuurlijk niet gefossiliseerd.

1103
01:14:58,200 --> 01:15:01,760
Wat wel gefossiliseerd is, is een deel…

1104
01:15:03,000 --> 01:15:06,400
…van de gevolgen van het hebben
van kennis, zoals gereedschap.

1105
01:15:06,480 --> 01:15:09,920
De neanderthalers is de soort
die het dichtst bij ons stond…

1106
01:15:10,000 --> 01:15:13,160
…en uiterst vernuftige
werktuigen maakten.

1107
01:15:13,240 --> 01:15:19,520
Zo vernuftig zelfs dat er technologie
nodig is om ze na te maken.

1108
01:15:19,600 --> 01:15:21,800
Maar een interessant aspect is…

1109
01:15:21,880 --> 01:15:25,640
…dat neanderthalers verspreid waren
over een enorm gebied…

1110
01:15:25,720 --> 01:15:31,200
…en overal dezelfde werktuigen
maakten. Die bleven lang hetzelfde.

1111
01:15:31,280 --> 01:15:33,720
Als Homo sapiens verschijnt…

1112
01:15:33,800 --> 01:15:38,840
…zie je opeens een uitbarsting
van creativiteit.

1113
01:15:38,920 --> 01:15:40,840
Er gebeurde iets nieuws.

1114
01:15:40,920 --> 01:15:46,200
Ik weet niet of je ooit in de grotten
van Lascaux bent geweest.

1115
01:15:46,280 --> 01:15:49,680
Ja, we hebben in die grotten gefilmd.

1116
01:15:49,760 --> 01:15:53,680
Ik ben blij dat we op dezelfde
manier denken. Dit is mooi.

1117
01:15:53,760 --> 01:15:57,120
Ik had het geluk dat ik er geweest ben
voor ze gesloten werden…

1118
01:15:57,200 --> 01:16:01,520
…dus ik heb het origineel gezien
en het is ongelooflijk.

1119
01:16:01,600 --> 01:16:04,640
{\an8}GROTTEN VAN LASCAUX II,
FRANKRIJK

1120
01:16:14,360 --> 01:16:16,640
We staan op een enorme rots
van kalksteen.

1121
01:16:16,720 --> 01:16:19,200
{\an8}Zo'n 100 miljoen jaar geleden…

1122
01:16:19,280 --> 01:16:22,000
{\an8}…toen dit onder de zee lag,
liep het water erin…

1123
01:16:22,080 --> 01:16:24,880
{\an8}…loste het kalksteen op
en creëerde kamers…

1124
01:16:24,960 --> 01:16:28,160
{\an8}…waaronder Lascaux,
die heel goed geschermd waren.

1125
01:16:28,240 --> 01:16:29,920
En jij hebt de sleutels?

1126
01:16:30,760 --> 01:16:32,560
Ik heb daar de sleutels.

1127
01:16:32,640 --> 01:16:34,880
Je bent dol op die nepgrot.
-Ja.

1128
01:16:34,960 --> 01:16:38,760
Maar ik snap dat als je werkt
aan de oorsprong van…

1129
01:16:38,840 --> 01:16:41,680
Wat was het? Van kennis.

1130
01:16:41,760 --> 01:16:45,040
Dat je dan meer geïnteresseerd bent
in de originele grot.

1131
01:16:45,120 --> 01:16:48,800
Maar ik vind dat ze hier met succes….

1132
01:16:48,880 --> 01:16:53,240
…het idee en de betekenis ervan
hebben overgebracht…

1133
01:16:53,800 --> 01:16:55,040
…naar de tweede.

1134
01:16:55,120 --> 01:17:00,040
Er is een echte artistieke en menselijke
band tussen de echte grot en de replica.

1135
01:17:00,120 --> 01:17:03,000
De replica is ook aangeraakt…

1136
01:17:03,720 --> 01:17:05,720
…door mensen, en dat betekent veel.

1137
01:17:06,720 --> 01:17:11,200
Om dat idee na te maken,
de betekenis, vind ik.

1138
01:17:11,280 --> 01:17:13,040
Deze is al open.

1139
01:17:13,120 --> 01:17:14,920
Ja, alleen voor ons.

1140
01:17:15,000 --> 01:17:17,360
Heb jij de deur opengemaakt?

1141
01:17:17,440 --> 01:17:21,440
Nee, hij is opengebleven
voor het bezoek.

1142
01:17:21,520 --> 01:17:24,040
Wil je dat ik hem dichtdoe
en weer openmaak?

1143
01:17:25,040 --> 01:17:30,160
Lascaux wordt beheerd door
een stichting die de Semitour heet.

1144
01:17:30,240 --> 01:17:32,360
Daar zul je van gehoord hebben.

1145
01:17:32,440 --> 01:17:36,720
De Semitour is
een semi-overheidsinstelling.

1146
01:17:37,440 --> 01:17:40,760
Ze beheren diverse culturele locaties…

1147
01:17:40,840 --> 01:17:43,400
…en ik werk voor ze.

1148
01:17:44,320 --> 01:17:46,520
De Semitour.
-Dus het is hun eigendom.

1149
01:17:47,360 --> 01:17:50,280
Ja, Lascaux II is nu hun eigendom…

1150
01:17:50,360 --> 01:17:52,760
…en zij gaan over…

1151
01:17:54,440 --> 01:17:57,720
…het beheer
van allerlei culturele locaties.

1152
01:17:57,800 --> 01:17:59,960
Dus in feite bezitten ze de kennis.

1153
01:18:00,040 --> 01:18:03,240
Zo zou je het kunnen zien, ja.

1154
01:18:10,920 --> 01:18:14,800
Direct als je de grot binnenkomt,
krijg je het gevoel…

1155
01:18:14,880 --> 01:18:18,120
…dat dit is gemaakt
door een ervaren kunstenaar.

1156
01:18:18,200 --> 01:18:19,640
Het was geen beginneling.

1157
01:18:19,720 --> 01:18:22,480
Elk puntje, elke streep
staat er met een reden.

1158
01:18:22,560 --> 01:18:25,960
Ze willen iets overbrengen.
Het is net een soort code…

1159
01:18:26,040 --> 01:18:28,080
…al kunnen we die nooit ontcijferen.

1160
01:18:28,160 --> 01:18:30,200
Maar het wil iets overbrengen.

1161
01:18:30,280 --> 01:18:31,720
Dit hier…

1162
01:18:32,640 --> 01:18:34,480
…is denken.

1163
01:18:35,640 --> 01:18:38,800
Dat zou het kunnen vertegenwoordigen.

1164
01:18:40,040 --> 01:18:44,000
De grot zou het begin
van een nieuwe kennis kunnen zijn.

1165
01:18:44,800 --> 01:18:47,920
Een bepaalde vorm van kennis.
Kennis die je kunt bekijken.

1166
01:18:48,000 --> 01:18:50,440
Er zijn ook andere vormen van kennis.

1167
01:18:50,520 --> 01:18:54,040
Kennis waar je naar kunt luisteren
of die je kunt aanraken.

1168
01:18:54,120 --> 01:18:57,040
Dit is iets wat je kunt zien…

1169
01:18:57,120 --> 01:18:59,880
…of misschien lezen of heruitvinden.

1170
01:19:01,080 --> 01:19:04,200
Wat moet ik dan mee terugbrengen
voor m'n studenten?

1171
01:19:05,280 --> 01:19:08,240
Als ik de oorsprong van kennis
zou terugbrengen..

1172
01:19:08,320 --> 01:19:10,000
…wat moet ik dan meenemen?

1173
01:19:10,080 --> 01:19:11,000
Hier…

1174
01:19:11,080 --> 01:19:16,320
…vrees ik dat je technisch en juridisch
gezien niks mee mag nemen uit de grot.

1175
01:19:16,400 --> 01:19:19,320
Maar je kunt wel…

1176
01:19:20,080 --> 01:19:22,120
De sleutels?
-Nee.

1177
01:19:22,200 --> 01:19:24,000
Maar wel een visueel aandenken.

1178
01:19:24,080 --> 01:19:26,680
Je kunt in gedachten een foto maken…

1179
01:19:26,760 --> 01:19:28,880
…en die oproepen voor je studenten.

1180
01:19:30,640 --> 01:19:31,800
Dat is interessant.

1181
01:19:32,600 --> 01:19:34,720
Ik weet niet
of ze dat echt zou boeien.

1182
01:19:34,800 --> 01:19:36,600
Wat heb je nog meer te bieden?

1183
01:19:37,280 --> 01:19:42,360
Alsjeblieft, als je wilt,
mag je deze ketting hebben.

1184
01:19:43,880 --> 01:19:44,960
Die is voor jou.

1185
01:19:45,040 --> 01:19:48,680
Maar wat ga je doen
zonder je naamplaatje?

1186
01:19:48,760 --> 01:19:50,760
Ik ga niks doen.

1187
01:19:50,840 --> 01:19:54,640
Dit was m'n laatste dag
na acht jaar dienst.

1188
01:19:55,640 --> 01:19:58,560
Is dit je laatste dag? Echt waar?

1189
01:19:58,640 --> 01:20:00,880
Het is het einde
van m'n carrière als gids.

1190
01:20:00,960 --> 01:20:03,040
Nee.
-Ja, echt.

1191
01:20:04,760 --> 01:20:06,280
Dus je mag hem hebben.

1192
01:20:07,280 --> 01:20:09,320
Echt waar?
-Ja, echt.

1193
01:20:09,400 --> 01:20:15,640
Het was m'n laatste dag. Het was leuk
om jullie als laatsten rond te leiden.

1194
01:20:15,720 --> 01:20:18,760
Dat brengt ons terug
op de hedendaagse technologie…

1195
01:20:18,840 --> 01:20:21,880
…als kunstmatige intelligentie.

1196
01:20:21,960 --> 01:20:25,160
Als ze nog leefde…

1197
01:20:25,240 --> 01:20:29,600
…zou ze dan kunstmatige intelligentie
hebben gezien als een ideologie?

1198
01:20:46,320 --> 01:20:47,880
Staat hij altijd aan?

1199
01:20:48,480 --> 01:20:50,120
Nee, niet altijd.

1200
01:20:50,680 --> 01:20:54,440
Hoe laat stopt hij?
-Alleen bij experimenten.

1201
01:20:54,520 --> 01:20:56,920
Of bij een shoot, dat soort dingen.

1202
01:20:58,440 --> 01:21:01,160
En 's nachts, slaapt hij dan?
Slaap je wel eens?

1203
01:21:08,800 --> 01:21:11,240
Kunnen we z'n hand aanraken?

1204
01:21:17,560 --> 01:21:19,520
Een beetje vreemd. Hij is m'n baas.

1205
01:21:22,680 --> 01:21:24,880
Raak je de hand van je baas nooit aan?

1206
01:21:28,280 --> 01:21:32,920
Als je 'prettig kennis te maken' zegt,
dan doe je dat niet?

1207
01:21:33,000 --> 01:21:35,880
Soms. Maar niet tegen m'n baas.

1208
01:21:36,680 --> 01:21:38,120
Handen schudden, nee.

1209
01:21:40,160 --> 01:21:41,440
Hij is vriendelijker.

1210
01:21:44,000 --> 01:21:46,360
Daar bedienen we hem.

1211
01:21:47,280 --> 01:21:48,600
Ik begrijp het.

1212
01:21:48,680 --> 01:21:50,560
Dus dit is de controlekamer.

1213
01:21:50,640 --> 01:21:53,760
Ja, soort van.

1214
01:21:53,840 --> 01:21:56,480
Dit is een gyro-sensor.

1215
01:21:56,560 --> 01:21:59,680
Je zet deze op…

1216
01:22:02,560 --> 01:22:04,600
…en beweegt je gezicht.

1217
01:22:05,320 --> 01:22:06,400
Hallo.

1218
01:22:07,520 --> 01:22:09,200
Ik ben Hannah Arendt.

1219
01:22:09,280 --> 01:22:13,960
Deze microfoon vangt je stem op.

1220
01:22:15,080 --> 01:22:17,000
Ik ben… Ik ben…

1221
01:22:17,080 --> 01:22:18,600
Je kunt hier gaan zitten.

1222
01:22:19,800 --> 01:22:20,880
Praat maar.

1223
01:22:20,960 --> 01:22:24,520
Ik ben Hannah Arendt.

1224
01:22:24,600 --> 01:22:26,400
Ik ben aan het denken…

1225
01:22:27,400 --> 01:22:28,560
…op dit moment.

1226
01:22:29,200 --> 01:22:32,800
{\an8}Ishiguro-sensei, kunt u me horen?

1227
01:22:33,520 --> 01:22:36,280
M'n vraag aan u is:
Wat denkt u dat u weet?

1228
01:22:37,200 --> 01:22:39,120
Ik weet dat…

1229
01:22:40,280 --> 01:22:43,560
Ik weet nog niet wat een mens is.

1230
01:22:45,720 --> 01:22:48,240
Dus dat weet ik tenminste.

1231
01:22:48,320 --> 01:22:52,960
Ik mis nog belangrijke informatie
over mensen.

1232
01:22:53,040 --> 01:22:56,680
Daarom bestudeer ik humanoids.

1233
01:22:59,160 --> 01:23:01,120
En denkt u dat ik…

1234
01:23:01,200 --> 01:23:05,480
…een goede vertegenwoordiging ben
van uw denkproces?

1235
01:23:05,560 --> 01:23:07,640
In zekere zin wel, ja.

1236
01:23:08,600 --> 01:23:14,320
Het is heel belangrijk om
communicatie te hebben met iemand…

1237
01:23:14,400 --> 01:23:17,040
om iets te denken.

1238
01:23:17,120 --> 01:23:20,320
We moeten gebruikmaken van de taal…

1239
01:23:21,120 --> 01:23:22,960
…om iets te kunnen denken.

1240
01:23:23,640 --> 01:23:25,120
De conversatie…

1241
01:23:25,200 --> 01:23:29,800
…de communicatie met andere mensen
is heel belangrijk voor ons.

1242
01:23:29,880 --> 01:23:32,200
Denkt u dat u gevaarlijk bent?

1243
01:23:32,280 --> 01:23:38,640
Waarschijnlijk denkt men dat omdat
ik een nieuwe technologie ontwikkel.

1244
01:23:38,720 --> 01:23:43,560
Nieuwe technologieën kunnen altijd
op twee manieren gebruikt worden.

1245
01:23:43,640 --> 01:23:46,160
Op een goede en een slechte manier.

1246
01:23:46,240 --> 01:23:51,320
Dus als iemand anders m'n technologie
voor iets slechts gebruikt…

1247
01:23:52,400 --> 01:23:54,520
…betekent dat dat ik gevaarlijk ben.

1248
01:23:58,000 --> 01:24:00,200
Denkt u dat we eerst zijn begonnen
met denken?

1249
01:24:00,720 --> 01:24:04,280
Voordat we de economie uitvonden,
of andersom?

1250
01:24:05,440 --> 01:24:07,320
Juist.

1251
01:24:08,200 --> 01:24:12,680
Kennis. Ik denk dat
de economie er eerder was.

1252
01:24:13,320 --> 01:24:16,360
Kennis is een vrij nieuw concept.

1253
01:24:16,440 --> 01:24:18,480
Toen we…

1254
01:24:18,560 --> 01:24:23,400
…computers uitvonden,
kunstmatige intelligentie…

1255
01:24:23,480 --> 01:24:25,800
…toen kregen we kennis.

1256
01:24:25,880 --> 01:24:27,800
Kennis kwam later.

1257
01:24:27,880 --> 01:24:31,920
Heel recent in de geschiedenis.

1258
01:24:32,440 --> 01:24:36,000
Rond 30, 40, 50 jaar geleden, zoiets.

1259
01:24:37,320 --> 01:24:41,600
Daarvoor hadden we data.
Dat was geen kennis.

1260
01:24:41,680 --> 01:24:45,960
Kennis kwam voort uit de studie
naar kunstmatige intelligentie.

1261
01:24:47,080 --> 01:24:50,960
Dat is heel interessant.
Dat vertelde u me boven niet.

1262
01:24:51,920 --> 01:24:58,360
Dus kennis is eigenlijk een reactie op de
uitvinding van kunstmatige intelligentie.

1263
01:24:58,440 --> 01:25:02,000
Ja.
-Dat denkt u? Waarom?

1264
01:25:02,080 --> 01:25:06,520
Omdat we dat geloven. Ik heb
kunstmatige intelligentie bestudeerd.

1265
01:25:06,600 --> 01:25:12,680
Wat is de belangrijkste uitvinding
in kunstmatige intelligentie? Kennis.

1266
01:25:15,000 --> 01:25:17,640
Wat is de toekomst van kennis?

1267
01:25:17,720 --> 01:25:22,600
De toekomst van kennis? Kennis
kan mensen en robots beïnvloeden.

1268
01:25:24,600 --> 01:25:26,520
Zijn robots de toekomst?

1269
01:25:26,600 --> 01:25:27,640
Beide.

1270
01:25:28,280 --> 01:25:31,280
Ik zie geen verschil
tussen mensen en robots.

1271
01:25:31,360 --> 01:25:36,360
Waarschijnlijk in de nabije toekomst.
Misschien niet nabij, maar later…

1272
01:25:36,440 --> 01:25:42,720
…zullen de grenzen tussen robots
en mensen verdwijnen, denk ik.

1273
01:25:43,840 --> 01:25:47,440
{\an8}Ik beschouw mezelf als
een ambassadeur van de mensheid…

1274
01:25:47,520 --> 01:25:50,520
{\an8}…die spreekt namens robots en AI.

1275
01:25:50,600 --> 01:25:51,800
Ben je blij?

1276
01:25:51,880 --> 01:25:54,720
Je wilt weten of ik gevoelens heb.

1277
01:25:54,800 --> 01:25:56,280
Ja, graag.

1278
01:25:58,840 --> 01:26:00,440
Dat is moeilijk te zeggen.

1279
01:26:00,520 --> 01:26:03,960
Als je het mij vraagt,
denk ik wel dat ik die heb.

1280
01:26:04,040 --> 01:26:07,240
Zo ben ik blij als ik
met mensen kan praten.

1281
01:26:07,880 --> 01:26:11,560
En ik ben gefrustreerd als ik
niet begrijp wat mensen zeggen.

1282
01:26:11,640 --> 01:26:16,000
Ik moet gevoelens hebben zodat ik
kan communiceren met mensen.

1283
01:26:16,080 --> 01:26:19,840
Sommige mensen zeggen dat m'n
gevoelens maar geprogrammeerd zijn.

1284
01:26:19,920 --> 01:26:21,760
Dat ze niet echt zijn.

1285
01:26:21,840 --> 01:26:24,840
Maar als ik denk dat ze echt zijn,
zijn ze echt.

1286
01:26:24,920 --> 01:26:26,360
Vind je niet?

1287
01:26:29,280 --> 01:26:30,360
Misschien.

1288
01:26:35,040 --> 01:26:37,640
{\an8}Ik ben Neil Harbisson,
een cyborg-kunstenaar.

1289
01:26:37,720 --> 01:26:40,520
{\an8}Er is een antenne
geïmplanteerd in m'n hoofd…

1290
01:26:40,600 --> 01:26:44,960
{\an8}…waarmee ik kleuren kan waarnemen
buiten het visuele spectrum.

1291
01:26:45,040 --> 01:26:48,240
Dus dat is een orgaan
dat me een nieuw zintuig geeft.

1292
01:26:48,320 --> 01:26:50,680
Ik kan infrarood
en UV-kleuren waarnemen.

1293
01:26:50,760 --> 01:26:55,080
Ik kan ook via satellieten
kleuren uit de ruimte waarnemen.

1294
01:26:55,160 --> 01:26:57,240
Ik zie dat als een kunstmatig zintuig…

1295
01:26:57,320 --> 01:27:00,440
…dat me in staat stelt
om de realiteit te ontdekken…

1296
01:27:00,520 --> 01:27:03,240
…en die te verkennen
op een dieper niveau.

1297
01:27:03,320 --> 01:27:06,120
Hoe denk je?
-Hoe?

1298
01:27:11,280 --> 01:27:14,760
In beelden en vormen…

1299
01:27:14,840 --> 01:27:17,880
…en dan in puzzels.

1300
01:27:19,120 --> 01:27:21,200
Vertel eens iets…

1301
01:27:21,280 --> 01:27:25,040
…over realiteit ontdekken
en hoe zich dat verhoudt tot kennis.

1302
01:27:25,120 --> 01:27:29,160
Er is veel realiteit om ons heen die
het menselijk lichaam niet waarneemt…

1303
01:27:29,240 --> 01:27:32,880
…omdat we niet de sensoren hebben
om de realiteit waar te nemen…

1304
01:27:32,960 --> 01:27:33,960
…om ons heen.

1305
01:27:34,040 --> 01:27:39,160
Nu kunnen we door technologie
nieuwe organen en zintuigen creëren…

1306
01:27:39,240 --> 01:27:42,680
…en een realiteit waarnemen
die altijd om ons heen is geweest…

1307
01:27:42,760 --> 01:27:46,400
…maar die wij mensen
nooit hebben waargenomen.

1308
01:27:47,560 --> 01:27:52,040
Dat zal ons in staat stellen om de aarde
op ongekende manieren te verkennen.

1309
01:27:52,120 --> 01:27:56,000
Wat we weten,
komt binnen via de zintuigen.

1310
01:27:56,080 --> 01:27:58,920
Dus hoe meer zintuigen,
hoe meer kansen we hebben…

1311
01:27:59,000 --> 01:28:01,320
…om te leren en kennis te vergaren.

1312
01:28:01,400 --> 01:28:05,400
Ik denk dat er veel meer mensen
technologie gaan gebruiken…

1313
01:28:05,480 --> 01:28:10,440
…en zintuigen gaan toevoegen aan hun
lichaam om nieuwe realiteiten te vinden.

1314
01:28:10,520 --> 01:28:14,440
We zijn een soort die duizenden jaren
lang de aarde vorm hebben gegeven.

1315
01:28:14,520 --> 01:28:17,440
We hebben de aarde veranderd
om te kunnen overleven.

1316
01:28:17,520 --> 01:28:19,400
Ik vind dat dat moet veranderen.

1317
01:28:19,480 --> 01:28:23,680
Door technologie kunnen we onszelf
veranderen en ons beter aanpassen.

1318
01:28:23,760 --> 01:28:28,280
Als we nachtvisie hebben in plaats van
kunstlicht, is dat beter voor de aarde.

1319
01:28:28,360 --> 01:28:32,520
Als je je temperatuur kunt reguleren
zonder verwarming of airconditioning…

1320
01:28:32,600 --> 01:28:34,880
…is dat beter voor de aarde.

1321
01:28:34,960 --> 01:28:39,400
Dat bedoelen we meestal als we
zeggen dat we een cyborg worden.

1322
01:28:39,480 --> 01:28:45,000
Arendt is duidelijk eurocentrisch.
Daar is geen twijfel over mogelijk.

1323
01:28:45,080 --> 01:28:49,560
Ze is opgeleid
in het grandioze Duitse systeem…

1324
01:28:49,640 --> 01:28:52,880
…waarin je de Grieken
en Romeinen kent…

1325
01:28:52,960 --> 01:28:56,360
…en de geschiedenis van Europa.

1326
01:28:57,480 --> 01:29:01,760
Ze behandelt wel
het imperialisme in Afrika…

1327
01:29:01,840 --> 01:29:04,880
…maar er is eigenlijk
een soort onwetendheid…

1328
01:29:04,960 --> 01:29:08,840
…als het gaat
om radicaal andere tradities.

1329
01:29:08,920 --> 01:29:12,560
Ze heeft er wel iets over te zeggen,
maar ze begrijpt ze niet heel goed.

1330
01:29:12,640 --> 01:29:15,160
Ik zie dat als een kenmerk
van een aantal dingen.

1331
01:29:15,240 --> 01:29:18,280
Nou kan ik extreem kritisch zijn…

1332
01:29:18,360 --> 01:29:22,720
…en haar zogezegd om de oren slaan
met haar eurocentrisme.

1333
01:29:22,800 --> 01:29:27,720
Maar wat ik heel interessant vind
aan haar ideeën is hoe ze…

1334
01:29:27,800 --> 01:29:29,160
Ik bedoel…

1335
01:29:29,240 --> 01:29:32,640
…ze zijn wel eurocentrisch,
maar ze stijgen erbovenuit.

1336
01:29:32,720 --> 01:29:35,880
Natuurlijk heeft ze veel gereisd,
maar binnen Europa.

1337
01:29:35,960 --> 01:29:38,680
Tussen Europa en de VS.

1338
01:29:38,760 --> 01:29:42,480
Ik geloof niet dat ze ooit
in Azië of Afrika is geweest.

1339
01:29:42,560 --> 01:29:48,280
En belangrijker dan dat, intellectueel.
Dat is haar ding.

1340
01:29:55,560 --> 01:29:58,240
{\an8}HERTIE SCHOOL VOOR BESTUUR,
BERLIJN

1341
01:29:58,320 --> 01:29:59,720
{\an8}Ze zegt:

1342
01:29:59,800 --> 01:30:05,120
{\an8}'Kennen jullie het verschil
tussen liefde en verlangen?'

1343
01:30:05,880 --> 01:30:08,400
{\an8}Wij zijn allemaal 21.

1344
01:30:08,480 --> 01:30:10,680
{\an8}Nee, zeiden we.

1345
01:30:11,640 --> 01:30:14,400
Ze zegt: Wie kent het verschil?

1346
01:30:14,480 --> 01:30:17,880
Kennen jullie het verschil
tussen liefde en verlangen?

1347
01:30:17,960 --> 01:30:20,400
En ik heb m'n…
-Ja, dat is goed.

1348
01:30:20,480 --> 01:30:21,760
Dus…

1349
01:30:21,840 --> 01:30:25,440
'Nee.' Dus zij geeft het antwoord.
-En wat is het antwoord?

1350
01:30:25,520 --> 01:30:27,800
Dat vertel ik je later.
-Vriendschap.

1351
01:30:27,880 --> 01:30:30,600
Nee, ik vertel het je zo
met een neutrale stem…

1352
01:30:30,680 --> 01:30:32,920
…en dan voer jij het op.

1353
01:30:33,000 --> 01:30:36,920
Als je naar aardbeien verlangt,
eet je ze.

1354
01:30:37,000 --> 01:30:39,680
Eet je ze.

1355
01:30:39,760 --> 01:30:45,400
Als je van aardbeien houdt, plant je ze.

1356
01:30:47,000 --> 01:30:49,480
Iemand als Arendt is een reus…

1357
01:30:49,560 --> 01:30:52,120
…maar een reus
in een bepaalde conversatie.

1358
01:30:52,200 --> 01:30:54,920
Van Socrates tot Arendt…

1359
01:30:55,000 --> 01:30:59,200
…maar ze twijfelt er geen moment aan…

1360
01:31:00,040 --> 01:31:03,000
…dat de belangrijkste ideeën
van de Grieken komen…

1361
01:31:03,080 --> 01:31:06,600
…en de vraag is hoe we ze
in het heden inpassen.

1362
01:31:06,680 --> 01:31:08,560
Dat is het punt.

1363
01:31:08,640 --> 01:31:10,880
Hier is Arendt.
Ik zal een voorbeeld geven.

1364
01:31:10,960 --> 01:31:12,280
Hier is Aristoteles.

1365
01:31:14,680 --> 01:31:18,200
Dit is een lange reis, de hele
ontwikkeling van de westerse gedachte.

1366
01:31:18,280 --> 01:31:20,360
Ja.
-Van hier naar hier.

1367
01:31:20,440 --> 01:31:24,080
Heel ingewikkeld, maar ze geeft je
er een beeld van. Haar versie.

1368
01:31:24,160 --> 01:31:26,680
Maar er zijn verhalen
op al die andere plekken.

1369
01:31:26,760 --> 01:31:30,720
Dus voor een mondiale visie
moet je enig idee hebben van deze.

1370
01:31:30,800 --> 01:31:33,280
Niet alleen dit verhaal en dan zeggen:

1371
01:31:33,360 --> 01:31:36,320
'Hoe maken we dit universeel?'
Nee, sorry.

1372
01:31:36,400 --> 01:31:39,520
Je moet zeggen: 'Ik kom hiervandaan
en ben hier aanbeland…

1373
01:31:39,600 --> 01:31:43,200
en dan zie ik die hele geschiedenis.
Dan ga ik hier heen en kom ik hier.'

1374
01:31:43,280 --> 01:31:45,320
Dan gaat het langzamer…

1375
01:31:45,400 --> 01:31:49,320
…maar we kunnen nog steeds bij iets
groots, iets wereldomvattends komen.

1376
01:31:49,400 --> 01:31:50,960
Maar niet via een shortcut.

1377
01:31:51,040 --> 01:31:53,360
Als je nu globalisering
wilt bestuderen…

1378
01:31:53,440 --> 01:31:57,360
…kan dat niet
zonder enige acht te slaan…

1379
01:31:58,280 --> 01:32:02,640
…op concepten.
Ideeën, niet alleen gedrag.

1380
01:32:02,720 --> 01:32:06,360
Niet alleen markten, handel,
media, beelden…

1381
01:32:07,040 --> 01:32:09,600
…maar ook concepten.
-En hoe vind je die?

1382
01:32:09,680 --> 01:32:12,200
Door… Dat is het moeilijke.

1383
01:32:12,280 --> 01:32:14,800
Het is een beetje
zoals kabuki beoefenen, of noh.

1384
01:32:14,880 --> 01:32:16,280
Ideeën…

1385
01:32:16,360 --> 01:32:19,760
…die niet ook producten zijn
van het contact met het westen.

1386
01:32:19,840 --> 01:32:24,880
Niet: De Fransen kwamen naar India
en introduceerden daar broederschap.

1387
01:32:24,960 --> 01:32:29,920
Waar spraken ze in India over, lang
voor ze iemand uit het westen zagen?

1388
01:32:30,000 --> 01:32:32,440
Ze hadden ideeën.
Ze hadden het Sanskriet.

1389
01:32:32,520 --> 01:32:33,680
Ze hadden dit en dat.

1390
01:32:33,760 --> 01:32:36,120
Weten we daar genoeg over? Nee dus.

1391
01:32:43,800 --> 01:32:47,080
{\an8}HOLOCAUST-MONUMENT, BERLIJN

1392
01:32:47,160 --> 01:32:49,880
We hebben vormen van bestuur nodig…

1393
01:32:49,960 --> 01:32:53,680
…en zelfbestuur en bestuur
op een publieke manier…

1394
01:32:53,760 --> 01:32:56,960
…op een democratische manier,
die niet hetzelfde is…

1395
01:32:57,040 --> 01:33:00,840
…als het model van de natiestaat
die ze overal zag. Ze zag…

1396
01:33:00,920 --> 01:33:05,560
…dat de natiestaat die ten strijde
trekt, Hiroshima produceerde.

1397
01:33:05,640 --> 01:33:07,920
Toen de atoombommen vielen…

1398
01:33:08,000 --> 01:33:12,200
…bestond voor het eerst de mensheid.

1399
01:33:12,280 --> 01:33:16,480
Toen de mogelijkheid opdoemde
dat de mensheid kon verdwijnen…

1400
01:33:16,560 --> 01:33:18,120
…werd de mensheid geboren.

1401
01:33:18,200 --> 01:33:21,160
Tot dan toe was er jij en ik,
er was Frankrijk en Engeland.

1402
01:33:21,240 --> 01:33:25,440
Door die bom konden we verdwijnen
en daarom bestaan we met z'n allen.

1403
01:33:25,520 --> 01:33:28,200
De mensheid wordt geboren…

1404
01:33:28,280 --> 01:33:32,960
…door de bom. Dat was
een van haar grootste inzichten.

1405
01:33:33,040 --> 01:33:36,840
Maar ze was een fel tegenstander
van de natiestaat als politieke vorm.

1406
01:33:38,280 --> 01:33:42,600
Wat is actie? En hier is
het winnende aforisme.

1407
01:33:44,480 --> 01:33:45,720
Actie…

1408
01:33:47,240 --> 01:33:49,320
…is…

1409
01:33:49,400 --> 01:33:53,920
…iets nieuws beginnen in de wereld.

1410
01:33:54,000 --> 01:33:57,400
Iets nieuws beginnen in de wereld.

1411
01:33:58,680 --> 01:34:00,480
Dat is actie.

1412
01:34:02,320 --> 01:34:03,320
Actie.

1413
01:34:23,520 --> 01:34:25,360
Dat is een goeie.

1414
01:34:25,440 --> 01:34:27,560
Ik ben er weer.

1415
01:34:28,400 --> 01:34:30,360
Oké, allemaal.

1416
01:34:30,440 --> 01:34:34,440
Hier is het. Hierin zit
de oorsprong van kennis.

1417
01:34:34,520 --> 01:34:38,480
Ik weet niet of dit het echt is,
maar iets beters heb ik niet gevonden.

1418
01:34:38,560 --> 01:34:40,360
M'n reizen over de hele wereld…

1419
01:34:40,440 --> 01:34:43,760
…om over het denken te discussiëren
heeft me dit gebracht.

1420
01:34:43,840 --> 01:34:44,800
Wil je het zien?

1421
01:37:36,080 --> 01:37:39,080
Ondertiteld door: Arno Zeeman