1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:21,080 --> 00:00:22,680
ITALICO SANDRO MUSSOLINI
ORTAOKULU

4
00:01:28,800 --> 00:01:30,160
Yarın görüşürüz kızlar!

5
00:01:30,240 --> 00:01:31,640
MİLAN, MAYIS 1938

6
00:01:31,720 --> 00:01:34,920
Koşmayın, beni rezil edersiniz!

7
00:01:35,000 --> 00:01:36,800
Liliana, affedersin. Gel.

8
00:01:37,760 --> 00:01:41,000
Yakanı düzelteyim.

9
00:01:41,760 --> 00:01:45,200
-Oldu.
-Teşekkür ederim.

10
00:01:45,280 --> 00:01:47,440
Cesarina Hocam, çocuğunuz var mı?

11
00:01:47,520 --> 00:01:50,200
Yok.

12
00:01:50,280 --> 00:01:53,920
Evlenecek yaştayım
ama neyse ki siz kızlar varsınız.

13
00:01:54,000 --> 00:01:56,560
Sizi kendi çocuklarım gibi seviyorum.

14
00:01:56,640 --> 00:01:58,600
Ama annemin başka çocukları var.

15
00:01:59,720 --> 00:02:01,080
Doğru.

16
00:02:01,160 --> 00:02:04,280
Yani sizi diğerlerinden
daha çok seviyorum.

17
00:02:07,120 --> 00:02:09,560
-Liliana.
-Baba!

18
00:02:09,639 --> 00:02:12,480
-Merhaba, Dr. Segre.
-Merhaba.

19
00:02:12,560 --> 00:02:13,960
Nasıl geçti? Uslu durdun mu?

20
00:02:14,040 --> 00:02:16,480
Tabii, her zamanki gibi çok iyiydi.

21
00:02:18,880 --> 00:02:19,920
Gidelim mi?

22
00:02:20,840 --> 00:02:22,440
-Hoşça kalın.
-Güle güle.

23
00:02:22,520 --> 00:02:25,880
-Hoşça kalın, Cesarina Hocam.
-Güle güle Liliana, yarın görüşürüz.

24
00:02:30,440 --> 00:02:35,880
Milan'daki okulunda Liliana
tüm sabah o ânı bekledi.

25
00:02:35,960 --> 00:02:40,440
Babanızın gelip
elinizden tuttuğu o ânı.

26
00:02:40,520 --> 00:02:46,440
Irk yasalarından önce çocuktum.

27
00:02:46,520 --> 00:02:49,040
Küçük bir ailem vardı.

28
00:02:50,080 --> 00:02:53,280
Biraz burjuva, rahat.

29
00:02:53,360 --> 00:02:55,040
Yahudi bir aileydik

30
00:02:55,120 --> 00:03:00,560
ama özellikle dindar değildik.

31
00:03:00,640 --> 00:03:03,480
Özel arkadaşlıklarımız yoktu.

32
00:03:03,560 --> 00:03:05,640
Yahudi olduğumdan bile habersizdim.

33
00:03:06,320 --> 00:03:09,400
NAPOLİ, HAZİRAN 1938

34
00:03:10,160 --> 00:03:12,080
Yemek yarım saate hazır!

35
00:03:12,160 --> 00:03:13,760
Tamam anne!

36
00:03:15,240 --> 00:03:17,080
Takım kuralım o zaman.

37
00:03:17,160 --> 00:03:20,600
Biz beş kişiyiz, Kahn'lar dört.

38
00:03:20,680 --> 00:03:23,240
-Sen onlara geç.
-Tamam.

39
00:03:25,880 --> 00:03:29,240
Napoli'de Tullio, Vomero Tepesi
sokaklarını çok severdi.

40
00:03:29,320 --> 00:03:32,720
Denize ve Kahn kardeşlerle
yaptığı maçlara bayılırdı,

41
00:03:32,800 --> 00:03:36,400
Onlarla paylaştığı şey,
futbol tutkusundan fazlasıydı.

42
00:03:37,680 --> 00:03:39,760
Burjuva bir aileydik.

43
00:03:39,840 --> 00:03:42,800
Babam, annem ve beş kardeşim vardı.

44
00:03:42,880 --> 00:03:44,960
En küçükleri bendim.

45
00:03:45,040 --> 00:03:48,600
Huzurlu bir aileydik diyebilirim.

46
00:03:49,320 --> 00:03:54,000
PİSA, TEMMUZ 1938

47
00:03:56,040 --> 00:03:57,760
Pisa'da, Guido'nun bir hayali vardı.

48
00:03:57,840 --> 00:04:01,280
Babası gibi olmak istiyordu;
iyi kalpli ve cesur.

49
00:04:01,360 --> 00:04:03,000
Ve babasıyla fark etti ki

50
00:04:03,080 --> 00:04:06,960
bir çocuğun cesareti,
bir yetişkininden büyük olabilirdi.

51
00:04:07,040 --> 00:04:10,760
Hadi Augusto!
Sen de gel burada çalış.

52
00:04:10,840 --> 00:04:14,560
-Neden hâlâ demir yolundasın?
-Düzenli bir iş.

53
00:04:14,640 --> 00:04:16,720
Burası güzel ama bakalım ne olacak.

54
00:04:17,519 --> 00:04:20,320
Trenleri seviyorsun, değil mi Guido?

55
00:04:22,840 --> 00:04:26,000
Amca, yazmak altındır, değil mi?

56
00:04:28,560 --> 00:04:31,200
Zamanı gelince
burada çalışmayı düşünürüm.

57
00:04:35,480 --> 00:04:37,920
-Güzel oldu.
-Bravo sana amca.

58
00:04:38,840 --> 00:04:43,640
Birçok dükkân, Yahudilere aitti.

59
00:04:43,720 --> 00:04:48,680
Buna amcamın, daha doğrusu
ailemin dükkânları da dâhildi.

60
00:04:48,760 --> 00:04:51,200
Büyükannemindi ama ailemindi.

61
00:04:51,880 --> 00:04:55,640
ROMA, EYLÜL 1938

62
00:04:57,520 --> 00:05:03,280
Roma'da Lia çocuk kitapları okumayı
ve hikâyeler uydurmayı severdi.

63
00:05:03,360 --> 00:05:05,840
İyi de bir şarkıcıydı.

64
00:05:06,440 --> 00:05:09,120
Lia, ödevini yapacak mısın?

65
00:05:09,200 --> 00:05:11,120
Evet, hemen yapacağım.

66
00:05:11,200 --> 00:05:13,280
Yeter! Kapatıyorum bunu.

67
00:05:13,360 --> 00:05:15,440
Dur, şarkı bitsin öyle kapat!

68
00:05:15,520 --> 00:05:17,920
Hayır.

69
00:05:18,000 --> 00:05:21,120
Baban geliyor. Bir an önce ödevini yap.

70
00:05:21,200 --> 00:05:24,720
İyi, kendim bitiririm o zaman.
Biliyorum zaten.

71
00:05:24,800 --> 00:05:26,480
Tabii ki.

72
00:05:37,480 --> 00:05:42,040
Elden ne gelir ki hanımım?
Lia, radyodan daha iyi.

73
00:05:49,200 --> 00:05:52,320
Burjuva bir aileye mensuptum.

74
00:05:52,400 --> 00:05:54,800
Yahudi değerlerine göre

75
00:05:54,880 --> 00:05:58,040
hâlimiz vaktimiz yerindeydi.

76
00:05:58,120 --> 00:06:03,760
Ama geleneklere körü körüne bağlı
bir aile değildik.

77
00:06:03,840 --> 00:06:07,040
Gündemi takip eden bir aile olduğundan

78
00:06:07,120 --> 00:06:11,080
kaygım, ırk yasası çıkmadan önce
başlamıştı.

79
00:06:11,160 --> 00:06:15,040
Yahudi dünyası,

80
00:06:15,120 --> 00:06:19,880
16 yıl boyunca ve politikamıza rağmen

81
00:06:19,960 --> 00:06:22,440
Faşizme düşman olmuştur!

82
00:06:25,280 --> 00:06:28,880
Bize gereken, gayet net,

83
00:06:28,960 --> 00:06:30,440
etkili,

84
00:06:30,520 --> 00:06:33,000
ırksal bir vicdandır;

85
00:06:33,080 --> 00:06:39,000
yalnızca farklılıkları
düzeltmek için değil,

86
00:06:39,080 --> 00:06:41,440
üstünlüğü netleştirmek için de!

87
00:06:42,440 --> 00:06:47,520
5 Eylül 1938'de,
Pisa'daki Tenuta di San Rossore'de

88
00:06:47,600 --> 00:06:49,520
Kral Vittorio Emanuele,
birkaç ay içinde,

89
00:06:49,600 --> 00:06:51,520
Yahudilerin belli işleri yapmasını

90
00:06:51,600 --> 00:06:55,040
ve özellikle Yahudi çocukların
okula gitmesini yasaklayan

91
00:06:55,120 --> 00:06:59,000
ilk kanun hükmünde kararnameyi
imzaladı.

92
00:06:59,080 --> 00:07:01,640
Bu, tek suçu Yahudi olmak olan

93
00:07:01,720 --> 00:07:04,520
50 bin İtalyan'ın
medeni haklarına yönelik

94
00:07:04,600 --> 00:07:07,120
apaçık bir gaspın başlangıcıydı.

95
00:07:08,240 --> 00:07:11,200
Rezillik! Olur şey değil!

96
00:07:11,280 --> 00:07:13,680
Anlamıyorum.
Mussolini'nin nesi var böyle?

97
00:07:13,760 --> 00:07:16,280
Nereye? Amedeo, konuşmayacak mısın?

98
00:07:16,360 --> 00:07:20,200
Ne diyebilirim ki?
Mussolini önceden böyle değildi.

99
00:07:20,280 --> 00:07:22,360
Mussolini, Mussolini'dir!

100
00:07:22,440 --> 00:07:25,640
Sana ne oldu böyle? Hitler'le müttefik!
Ne akla hizmet yaptın?

101
00:07:25,720 --> 00:07:28,760
Bunu yapmasını Almanlar istemedi!

102
00:07:28,840 --> 00:07:30,720
Kendi fikriydi!

103
00:07:30,800 --> 00:07:34,440
-Rahat bırak beni!
-Kaçarsın tabii!

104
00:07:34,520 --> 00:07:36,560
Roberto, sinirini kardeşinden çıkarma.

105
00:07:36,640 --> 00:07:37,800
Onun ne suçu var?

106
00:07:37,880 --> 00:07:42,160
Söylemesi kolay!
Liliana'ya ne diyeceğiz şimdi?

107
00:07:42,240 --> 00:07:43,960
Ne oldu?

108
00:07:44,040 --> 00:07:46,760
Ne yaptım?

109
00:07:47,640 --> 00:07:49,440
Bir şey yapmadın.

110
00:07:51,120 --> 00:07:54,400
Siz biraz konuşun isterseniz.

111
00:08:05,240 --> 00:08:10,720
Irk yasalarının
1938'de yaşayan insanlar üzerindeki

112
00:08:10,800 --> 00:08:14,480
korkunç etkilerini anlamak için

113
00:08:14,560 --> 00:08:17,800
maruz kaldıkları ihaneti de
anlamalısınız.

114
00:08:17,880 --> 00:08:19,520
Onlar İtalyan'dı, dönemin kültürüne

115
00:08:19,600 --> 00:08:23,760
derin bir şekilde batmışlardı.

116
00:08:23,840 --> 00:08:29,000
Kendilerini yüzde yüz
faşist hisseden çocuklardı.

117
00:08:29,080 --> 00:08:32,919
Genel olarak, Yahudi kültürleri
sadece marjinaldi.

118
00:08:33,000 --> 00:08:35,559
Ama ırk yasasının gelmesi,

119
00:08:35,640 --> 00:08:39,559
Yahudiliklerini yüzlerine vurdu.

120
00:08:39,640 --> 00:08:43,280
Kendilerini Yahudi hissetmeye
zorlandılar.

121
00:08:45,320 --> 00:08:48,120
Roma'daki Devlet Arşivi,

122
00:08:48,200 --> 00:08:54,200
Mussoli'nin Yahudi karşıtı
yasa taslaklarıyla ilgili

123
00:08:54,280 --> 00:08:59,160
yazılarla ve notlarla dolup taşıyor.

124
00:08:59,920 --> 00:09:05,040
Bu kişinin kendini buna adadığı,
bunlara çalıştığı çok açık.

125
00:09:05,120 --> 00:09:10,000
Yasalar nihayet çıktığında da,
kendisi bir diktatör olduğu için,

126
00:09:10,080 --> 00:09:15,680
bu yasalar, tabiri caizse "ciddi",
üzerine enikonu düşünülmüş,

127
00:09:15,760 --> 00:09:20,400
derinlemesine kafa yorulmuş bir
bakış açısının ürünüydü elbette.

128
00:09:23,520 --> 00:09:25,760
Ekim 1938'de,

129
00:09:25,840 --> 00:09:29,240
Tullio Foá, Lia Levi,
Guido Cava ve Liliana Segre

130
00:09:29,320 --> 00:09:31,360
diğerleri gibi çocuklar olamayacaklardı.

131
00:09:33,640 --> 00:09:36,000
-Seni okuldan attılar.
-Attılar mı?

132
00:09:36,080 --> 00:09:37,200
Okula dönemezsin.

133
00:09:37,280 --> 00:09:39,680
-Ne yaptım ki?
-Sen bir şey yapmadın.

134
00:09:40,720 --> 00:09:42,040
Şey…

135
00:09:42,120 --> 00:09:45,200
Hükûmet yeni yasalar çıkardı.

136
00:09:45,280 --> 00:09:49,600
Yahudi çocukların diğerleriyle
aynı okulda okuması yasaklandı.

137
00:09:50,920 --> 00:09:52,640
Ama neden ben?

138
00:09:53,320 --> 00:09:54,920
Biz Yahudiyiz, Liliana.

139
00:09:55,800 --> 00:09:57,960
Ne olmuş yani?

140
00:09:58,040 --> 00:10:01,680
Ben İtalyanım.
İtalyan çocukları mı attılar?

141
00:10:02,560 --> 00:10:06,760
Katolik İtalyanları atmadılar.
Onlara "Aryan" diyorlar.

142
00:10:08,640 --> 00:10:12,520
Ortaokuldayken
"okuldan atılmak" kelimesi,

143
00:10:12,600 --> 00:10:15,800
ben henüz birinci, ikinci sınıftayken,

144
00:10:15,880 --> 00:10:18,760
çok kötü bir haberdi.

145
00:10:18,840 --> 00:10:22,440
Buna katlanamıyordum.

146
00:10:22,520 --> 00:10:25,720
Çünkü bir çocuk bile şunu bilir;

147
00:10:25,800 --> 00:10:30,640
okuldan atılmak için, kötü bir şey
yapmış olmanız gerekir.

148
00:10:30,720 --> 00:10:33,480
Hep aynı soruyu soruyordum.

149
00:10:33,560 --> 00:10:38,480
"Neden? Neden? Neden?"

150
00:10:39,880 --> 00:10:44,880
Cevabını hiçbir zaman veremiyordum.
Hâlâ da veremiyorum.

151
00:10:48,240 --> 00:10:49,640
Mantıksız.

152
00:10:51,720 --> 00:10:53,600
Biz daha az mı kıymetliyiz yani?

153
00:10:54,480 --> 00:10:56,240
Onlar için evet.

154
00:10:56,320 --> 00:10:59,320
Ama öyle bir şey yok.

155
00:11:02,160 --> 00:11:06,840
Ama benim için diğer çocuklar kadar,
hatta onlardan daha değerlisin!

156
00:11:10,240 --> 00:11:11,800
Şimdi ne yapacağız?

157
00:11:12,800 --> 00:11:17,480
Şimdi Yahudi çocukları da alan
bir okul bulmaya çalışacağım.

158
00:11:19,720 --> 00:11:22,120
Ama Cesarina öğretmenini
göremeyeceksin.

159
00:11:27,440 --> 00:11:29,240
Ona nasıl söyleyeceğiz?

160
00:11:30,920 --> 00:11:32,800
Beni çok seviyor.

161
00:11:37,600 --> 00:11:42,000
YAHUDİ ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİLER
OKULDAN ATILDI - 16 EKİM

162
00:11:42,080 --> 00:11:47,040
BABASI VE ANNESİ
YAHUDİ IRKINDAN DEĞİL

163
00:11:47,120 --> 00:11:52,680
Irk yasaları
hepimizi şaşkınlığa sürükledi.

164
00:11:53,320 --> 00:11:57,600
Evde duyduğum homurtulardan sonra
annem beni kenara çekip

165
00:11:57,680 --> 00:12:00,680
"Seninle konuşmalıyım," dedi.

166
00:12:00,760 --> 00:12:06,560
Bütün konuşma,
okula dönemeyeceğim üzerineydi.

167
00:12:06,640 --> 00:12:10,600
Farkında olmamama rağmen
üzüntüm o an başlamıştı.

168
00:12:12,320 --> 00:12:14,720
"Yarından itibaren
okula gitmeyeceksiniz."

169
00:12:14,800 --> 00:12:17,200
Ben sekiz yaşındaydım,
abim 11 yaşındaydı.

170
00:12:17,280 --> 00:12:18,880
"Neden baba?" dedim.

171
00:12:18,960 --> 00:12:23,760
"Çok çalıştık. Notlarımız iyi.
Okula neden gidemiyoruz?"

172
00:12:23,840 --> 00:12:27,320
"Öyle işte. Gitmeyeceksiniz."

173
00:12:30,240 --> 00:12:34,440
Çocukların boğuştuğu tek şey,
bu yeni gerçekliğin ağırlığı değildi.

174
00:12:35,240 --> 00:12:39,440
Ailelerinin kaosa ve umutsuzluğa
sürüklenişine de tanık oldular.

175
00:12:41,280 --> 00:12:43,320
Güzel değil mi, Guido?

176
00:12:47,440 --> 00:12:48,920
Augusto, ne oldu?

177
00:12:51,120 --> 00:12:51,960
Augusto?

178
00:12:52,040 --> 00:12:55,040
-Nasıl söylesem bilmiyorum, Cinzia.
-Gel, Guido.

179
00:12:55,120 --> 00:12:56,720
Ufaklıkla kal.

180
00:12:57,840 --> 00:13:00,040
İşte. Kız kardeşinle dur.

181
00:13:03,400 --> 00:13:04,920
Augusto, ne oldu?

182
00:13:07,320 --> 00:13:08,680
İşimden oldum, Cinzia.

183
00:13:08,760 --> 00:13:11,080
Yasalar yüzünden, bu sabah.

184
00:13:11,160 --> 00:13:13,440
Demir Yolları bunu yapamaz.

185
00:13:13,520 --> 00:13:16,560
Buna hakları var. Hatta mecburlar.

186
00:13:16,640 --> 00:13:18,720
Ve Guido yakında okula gidemeyecek.

187
00:13:20,440 --> 00:13:22,640
Patronu babamı arayıp dedi ki

188
00:13:22,720 --> 00:13:27,720
"Cava, baba olmana çok sevindim."

189
00:13:29,320 --> 00:13:33,040
"Ama sana bu haberi…"

190
00:13:33,120 --> 00:13:37,120
"Üçüncü çocuğunun kız olmasına
çok sevindim."

191
00:13:37,200 --> 00:13:40,200
"Ama bu haberi vermek zorundayım."

192
00:13:40,280 --> 00:13:43,280
Çekmeceyi açtı ve ona
işten çıkarılma mektubunu verdi.

193
00:13:43,360 --> 00:13:46,760
Babam yasayı biliyordu
ve bunu bekliyordu.

194
00:13:48,240 --> 00:13:49,640
Onu kovdular.

195
00:13:49,720 --> 00:13:53,360
-Ama neden biz?
-Neden mi? Yahudiyiz diye.

196
00:13:55,440 --> 00:13:57,240
Sırf Yahudiyiz diye.

197
00:14:12,640 --> 00:14:15,920
-Baba, ne oluyor?
-Bilmiyorum, Guido.

198
00:14:17,840 --> 00:14:18,880
Bilmiyorum.

199
00:14:19,920 --> 00:14:21,840
Özellikle en küçük çocuklar için

200
00:14:21,920 --> 00:14:26,080
dünya, ailelerinden aldıkları
farkındalıkla başlar,

201
00:14:26,160 --> 00:14:28,600
ebeveynlerinin verdiği
güvenlik hissiyle.

202
00:14:28,680 --> 00:14:33,880
O nedenle,
neler olduğunu bilmez bir hâlde,

203
00:14:33,960 --> 00:14:36,640
anne ve babalarını göz yaşları içinde,

204
00:14:36,720 --> 00:14:40,160
çocuklarına teselli veremez
durumda görmek,

205
00:14:40,240 --> 00:14:43,400
bir çocuğun dünyasındaki

206
00:14:43,480 --> 00:14:47,000
ilk belirsizlik ve kayıp hissiydi.

207
00:14:56,840 --> 00:15:00,240
Irk yasalarının ağır maddelerinin,
Yahudilerin hayatlarını

208
00:15:00,320 --> 00:15:02,080
mahvettiğini biliyoruz.

209
00:15:02,160 --> 00:15:06,800
Onları "ikinci sınıf vatandaş" yapmadılar,
artık vatandaş bile değillerdi.

210
00:15:06,880 --> 00:15:12,080
Ama tüm küçük,
anlam verilemeyen endişeler bile

211
00:15:12,160 --> 00:15:14,240
günlük hayatı etkiliyordu.

212
00:15:14,880 --> 00:15:16,520
Hiçbir yere gitmiyorum!

213
00:15:16,600 --> 00:15:19,280
Geçmişte de dediler ama hiç olmadı.

214
00:15:19,360 --> 00:15:22,920
O zaman kayınbiraderim
gazi olduğu için sorun yoktu.

215
00:15:23,000 --> 00:15:25,160
Bu, bizi koruyordu.

216
00:15:25,240 --> 00:15:29,080
Ama artık yetmiyor.
Artık seni hizmetimizde tutamayız.

217
00:15:31,920 --> 00:15:33,320
Ama neden?

218
00:15:34,280 --> 00:15:35,440
Çünkü sen Aryan'sın.

219
00:15:36,560 --> 00:15:37,560
Aryan?

220
00:15:38,240 --> 00:15:41,720
Ben mi Aryan'ım? Tivoli'liyim ben.
Ne demek bu?

221
00:15:41,800 --> 00:15:43,320
Devlete göre Aryan'sın.

222
00:15:43,400 --> 00:15:46,400
Aryanlar artık
Yahudilerin hizmetinde olamıyor.

223
00:15:47,440 --> 00:15:51,320
Hizmetçimiz yıllar içerisinde
aileden biri gibi olmuştu.

224
00:15:51,400 --> 00:15:55,880
Bizim için bu, evden
bir karakterin, bir direğin

225
00:15:55,960 --> 00:15:58,200
eksilmesi gibiydi.

226
00:15:58,280 --> 00:16:03,280
Yaşadığımız şey
hiçbir şeyle kıyaslanamazdı.

227
00:16:03,360 --> 00:16:04,720
İmkânsızdı.

228
00:16:04,800 --> 00:16:07,000
Lia bensiz ne yapacak?

229
00:16:08,520 --> 00:16:12,120
Aslında, kabul edersen
bir çözüm olabilir.

230
00:16:12,200 --> 00:16:15,760
-Bayan Colatei.
-Komşu mu?

231
00:16:15,840 --> 00:16:18,600
Onunla konuştum.
Seni işe almış gibi yapacak.

232
00:16:19,440 --> 00:16:22,360
-"Gibi yapacak" derken?
-Buradaki işine devam edeceksin.

233
00:16:22,440 --> 00:16:24,520
Ama Colatei'nin evinde uyuyacaksın.

234
00:16:24,600 --> 00:16:28,280
-Onlara mı çalışacağım yani?
-Hayır. Belki bir iki iş yaparsın.

235
00:16:28,360 --> 00:16:31,320
Nezaketen biraz yardım edersin.

236
00:16:31,400 --> 00:16:33,200
Bizimle kalacaksın, değil mi?

237
00:16:33,280 --> 00:16:35,640
Bana biraz tuhaf geliyor.

238
00:16:35,720 --> 00:16:39,880
Ama siz öyle diyorsanız
öyle olsun hanımım.

239
00:16:39,960 --> 00:16:41,040
Yaşasın!

240
00:16:45,520 --> 00:16:47,080
Ücretini biz veriyorduk

241
00:16:47,160 --> 00:16:51,640
ama diğer aileyle kalıyordu.
Bazen de yardıma gidiyordu.

242
00:16:51,720 --> 00:16:54,880
Ama hayat işte, kendini kaptırdı

243
00:16:54,960 --> 00:16:57,360
ve diğer aileyi benimsedi.

244
00:16:57,440 --> 00:17:01,520
Bu kaybın yanında bir de
büyük bir kıskançlıktan muzdariptik.

245
00:17:01,600 --> 00:17:05,200
Çünkü orada başka kızlar vardı,
onlarla ilgileniyordu.

246
00:17:13,760 --> 00:17:15,040
Merhaba.

247
00:17:15,119 --> 00:17:16,680
Merhaba.

248
00:17:29,840 --> 00:17:32,800
Yürek burkan anlar da vardı.

249
00:17:32,880 --> 00:17:34,680
Günlük hayatın içinde, ufak şeyler.

250
00:17:34,760 --> 00:17:38,560
Ama ufak dramlar da
insan hayatını etkiler.

251
00:17:42,120 --> 00:17:44,560
Çocuklar, herkesin neden bir anda

252
00:17:44,640 --> 00:17:49,080
kendilerine ve ailelerine sırt çevirdiğini
anlayamıyorlardı.

253
00:17:53,040 --> 00:17:55,720
Annesi olmayan tüm çocuklar için,

254
00:17:55,800 --> 00:18:00,800
öğretmenin çok özel bir rolü vardı.

255
00:18:00,880 --> 00:18:06,840
O zaman minicik kalbimde
böyle hissediyordum.

256
00:18:06,920 --> 00:18:09,240
Hayatımdaki kadın figürüydü.

257
00:18:11,480 --> 00:18:17,960
Ona karşı sevgi ve umut besliyordum.

258
00:18:19,040 --> 00:18:21,840
Liliana size çok güveniyor.

259
00:18:21,920 --> 00:18:24,920
Ama çok huzursuz.

260
00:18:25,000 --> 00:18:29,080
Düşünsenize, kendinden çok
sizin için endişeleniyor.

261
00:18:29,160 --> 00:18:30,240
Benim için mi?

262
00:18:30,320 --> 00:18:33,840
Nasıl söyleyeceğimi bilemedim.
Sizi üzmekten korktum.

263
00:18:33,920 --> 00:18:35,560
Tabii.

264
00:18:35,640 --> 00:18:37,720
Çok hassas bir kız.

265
00:18:40,120 --> 00:18:42,600
Ama zamanla anlayacaktır.

266
00:18:42,680 --> 00:18:44,040
Umarım.

267
00:18:44,120 --> 00:18:47,240
Onun öğretmenisiniz ve…

268
00:18:47,320 --> 00:18:49,480
Bunun kaçarı olmadığı için,

269
00:18:49,560 --> 00:18:53,160
kolaylaştırmaya yardımcı olabilirsiniz.

270
00:18:53,240 --> 00:18:56,840
Ben mi? Pardon, nasıl?
Ne yapabilirim ki?

271
00:18:56,920 --> 00:19:00,320
Liliana'nın okula dönmesi
bana bağlı değil.

272
00:19:00,400 --> 00:19:03,960
-Yasaları ben yapmadım.
-Elbette.

273
00:19:04,040 --> 00:19:07,640
Ama ona bu aşamada destek olup
anlamasını sağlayabilirsiniz.

274
00:19:07,720 --> 00:19:10,480
Dr. Segre, beni anlamaya çalışın.

275
00:19:11,440 --> 00:19:14,560
Bu olaylara karışmak
çok tehlikeli bir hâle geldi.

276
00:19:14,640 --> 00:19:16,800
Ben bir devlet memuruyum.

277
00:19:17,920 --> 00:19:19,880
Kendimi de düşünmeliyim.

278
00:19:19,960 --> 00:19:22,400
Diğer kızları da.

279
00:19:27,240 --> 00:19:28,960
Sadece siz Yahudileri değil.

280
00:19:35,280 --> 00:19:38,120
Müsaadenizle ben artık gideyim.

281
00:19:54,920 --> 00:19:56,720
-Hoşça kalın.
-Güle güle.

282
00:20:02,720 --> 00:20:05,960
Benim için çok büyük bir
hayal kırıklığıydı,

283
00:20:06,040 --> 00:20:10,880
çünkü öpücükler ve kucaklaşmalar
olacağını beklerken,

284
00:20:10,960 --> 00:20:15,440
okula gelmeyeceğime üzüleceğini
düşünürken, dedi ki

285
00:20:15,520 --> 00:20:18,920
"Yasaları ben çıkarmadım.
Benimle ne ilgisi var?"

286
00:20:20,160 --> 00:20:22,240
Bana selam bile söylemedi.

287
00:20:23,920 --> 00:20:28,320
Gerçekten… çok üzücü bir andı.

288
00:20:36,720 --> 00:20:41,760
Sanırım o zaman 25 kız vardı.

289
00:20:41,840 --> 00:20:48,360
Ve yalnızca ikisi hâlâ arkadaşımdı.

290
00:20:48,440 --> 00:20:52,480
Beni küçük partilere davet etmeye,
benimle oynamaya gelmeye

291
00:20:52,560 --> 00:20:56,160
devam ettiler.

292
00:20:56,240 --> 00:21:01,960
Diğerleri, artık okula gelmediğimin
farkına varmadı.

293
00:21:06,520 --> 00:21:08,720
Okul, sadece ilk adımdı.

294
00:21:08,800 --> 00:21:11,480
Rejim, Yahudileri hayatın tüm
alanlarından

295
00:21:11,560 --> 00:21:14,520
ve kurumlardan çıkarmak istiyordu.

296
00:21:14,600 --> 00:21:17,080
Ödenecek büyük bedele rağmen.

297
00:21:17,160 --> 00:21:19,560
Sonunda profesörleri, profesyonelleri

298
00:21:19,640 --> 00:21:23,760
ve ülkemizin seçkin aydınlarını kovdu.

299
00:21:25,040 --> 00:21:26,600
Bilim insanları Emilio Segré,

300
00:21:26,680 --> 00:21:29,680
Bruno Pontecorvo
ve iki Nobel Ödülü sahibi gibi.

301
00:21:29,760 --> 00:21:32,600
Fizikçi Enrico Fermi,
bir Yahudiyle evliydi.

302
00:21:32,680 --> 00:21:35,320
Ve ekonomist Franco Modigliani.

303
00:21:41,560 --> 00:21:45,040
İtalyan toplumu açıkça bir protesto
sergilemedi.

304
00:21:45,120 --> 00:21:46,960
Kral protesto etmedi.

305
00:21:47,040 --> 00:21:51,920
Diğer gerçek, ulu ve farklı güç
protesto etmedi.

306
00:21:52,000 --> 00:21:56,760
Karşı güç olan Papalık bile.

307
00:21:56,840 --> 00:22:02,160
1938 yasalarına bir
konsensus eşlik ediyordu

308
00:22:02,240 --> 00:22:08,600
ya da oldukça yüksek zımni rızanın
bu kutsanmış formülleri diyelim.

309
00:22:12,120 --> 00:22:16,920
5 Eylül 1938'de
yasaları çıkaran hükûmet,

310
00:22:17,000 --> 00:22:20,320
hukuku değiştirdi.

311
00:22:20,400 --> 00:22:25,200
Sırf ortaokulda bile örgütlenmek
mümkünse,

312
00:22:25,280 --> 00:22:29,520
ilkokul birinci sınıf ila beşinci sınıf
arasındaki 10 kişilik sınıfların

313
00:22:29,600 --> 00:22:33,000
devlet okuluna gitmesini zorunlu kıldılar.

314
00:22:39,120 --> 00:22:40,520
Affedersiniz efendim ama--

315
00:22:44,720 --> 00:22:47,440
Totò, buraya gelir misin lütfen?

316
00:22:52,200 --> 00:22:55,000
Bana kahve alır mısın?
Ama buradan değil.

317
00:22:55,080 --> 00:22:57,040
-Meydandaki daha iyi.
-Tamam.

318
00:23:12,640 --> 00:23:15,160
Bayan Foá, bir sorunumuz var.

319
00:23:24,240 --> 00:23:27,800
Yasalar, en az on tane altı yaşında
çocuk olması durumunda

320
00:23:27,880 --> 00:23:30,720
özel Yahudi sınıfları açmamıza
imkân veriyor.

321
00:23:32,240 --> 00:23:35,880
Vanvitelli Okulu'nda
yalnızca dokuz çocuk var.

322
00:23:37,240 --> 00:23:40,200
Biliyorum. Çocuklarım burada okuyor.

323
00:23:40,280 --> 00:23:43,840
-Remo ve Mario.
-Malumatım var.

324
00:23:43,920 --> 00:23:46,760
Diğeriyle ilgileniyorum.
Sizi o yüzden çağırdım.

325
00:23:46,840 --> 00:23:48,080
Adı ne?

326
00:23:49,560 --> 00:23:51,480
-Tullio.
-Tullio.

327
00:23:53,000 --> 00:23:55,760
-Tullio kaç yaşında?
-Beş.

328
00:23:55,840 --> 00:23:58,360
Beş yaşında olduğuna emin misiniz?

329
00:24:06,720 --> 00:24:07,680
Hayır.

330
00:24:08,480 --> 00:24:10,600
Altı yaşında.

331
00:24:10,680 --> 00:24:12,680
Çok güzel.

332
00:24:12,760 --> 00:24:15,120
Onu da katıp sınıfı açacağız.

333
00:24:15,200 --> 00:24:18,960
Beş yaşında olsaydı açamazdık.

334
00:24:19,040 --> 00:24:20,560
Ama durum bu.

335
00:24:21,960 --> 00:24:24,640
Çok teşekkür ederim beyefendi.

336
00:24:27,320 --> 00:24:30,200
-Duydun mu?
-Bir yıl erken mi başlayacağım?

337
00:24:30,280 --> 00:24:33,320
-Benim de teşekkür etmek gerekiyor mu?
-Tullio.

338
00:24:33,400 --> 00:24:36,040
-Teşekkür ederim.
-Rica ederim.

339
00:24:39,640 --> 00:24:41,200
-Hoşça kalın.
-Güle güle.

340
00:24:42,480 --> 00:24:43,960
Görüşürüz ufaklık.

341
00:24:44,040 --> 00:24:46,160
-Hoşça kalın.
-Güle güle.

342
00:24:48,160 --> 00:24:49,040
Teşekkürler.

343
00:24:50,320 --> 00:24:52,520
Harikaydı, çok mutluydum.

344
00:24:52,600 --> 00:24:55,320
Abim ve arkadaşlarıyla okudum.

345
00:24:55,400 --> 00:24:58,880
Sinagog denilen
ibadet yerimizde buluştuk.

346
00:24:58,960 --> 00:25:02,000
Kıyafetim de vardı. Siyah önlük,

347
00:25:02,080 --> 00:25:05,160
kolalı beyaz yaka ve kırmızı bir gonca.

348
00:25:05,240 --> 00:25:08,440
Ama birkaç gün sonra
bir tuhaflık olduğunu fark ettim.

349
00:25:08,520 --> 00:25:09,560
Bir.

350
00:25:10,240 --> 00:25:11,240
İki.

351
00:25:12,240 --> 00:25:15,840
Vanvitelli Okulu'nda çok büyük bir
ana kapı

352
00:25:15,920 --> 00:25:18,520
ve çok küçük bir yan kapı vardı.

353
00:25:19,240 --> 00:25:23,240
Tüm çocuklar ana kapıdan
giriş yapıyordu.

354
00:25:23,320 --> 00:25:29,000
Ama sadece biz onumuz,
diğerlerinden 15 dakika önce

355
00:25:29,080 --> 00:25:31,280
ikinci kapıdan giriyorduk.

356
00:25:31,360 --> 00:25:35,720
Diğerleri çıktıktan 15 dakika sonra da
o kapıdan çıkıyorduk.

357
00:25:37,240 --> 00:25:41,320
Anormal olduğumuzun
o zaman farkına varmıştım.

358
00:25:47,280 --> 00:25:48,960
Ne yapıyorlar?

359
00:25:49,040 --> 00:25:52,640
Onlar Yahudi. Biz normallerle
beden dersi yapamıyorlar.

360
00:25:57,280 --> 00:26:00,520
Diğer çocuklarla
temas kurmamız yasaktı.

361
00:26:00,600 --> 00:26:03,920
Çok açıkça söylediler: "Onlar Yahudi!"

362
00:26:04,000 --> 00:26:06,520
Ama anlamını kendileri de bilmiyordu.

363
00:26:12,440 --> 00:26:16,560
Ama tüm küçük,
anlam verilemeyen endişeler bile

364
00:26:16,640 --> 00:26:19,160
günlük hayatı etkiliyordu.

365
00:26:19,240 --> 00:26:22,880
Örneğin Yahudilerin radyosu olmasının
yasak olması.

366
00:26:22,960 --> 00:26:26,240
O yaşta bile demiştim ki

367
00:26:26,320 --> 00:26:28,320
"Yayın yapılan bir radyo bile değil."

368
00:26:28,400 --> 00:26:30,800
Öyle olsa

369
00:26:30,880 --> 00:26:35,880
düşmana bilgi verebilirdiniz
ama bu radyo sadece dinlemek içindi.

370
00:26:35,960 --> 00:26:40,520
Çok etkilendim, çünkü çocuklara
televizyonu yasaklamak gibiydi.

371
00:26:45,040 --> 00:26:47,640
Durum hızla daha kötüye gitti.

372
00:26:47,720 --> 00:26:51,200
Bir dizi genelge, ırk yasalarını
giderek daha sert hâle getirdi.

373
00:26:56,040 --> 00:26:59,640
Her türden ayrımcılık ve yasaklar
egemen oldu.

374
00:27:05,920 --> 00:27:10,320
Ve çoğu yasağın akıl dışı olması
hiç önemli değildi.

375
00:27:11,040 --> 00:27:12,840
Yasaklar sayılmazdı,

376
00:27:12,920 --> 00:27:17,560
çünkü asıl istedikleri, hayatı
Yahudiler için imkânsız kılmaktı.

377
00:27:17,640 --> 00:27:24,160
Bu sayede rejim
bir taşla iki kuş vuruyordu.

378
00:27:24,240 --> 00:27:28,080
Bir tanesi basitti: Yahudilere zulmetmek.

379
00:27:28,160 --> 00:27:31,800
Diğeriyse, onları gitmeye zorlamak.

380
00:27:34,280 --> 00:27:36,240
Babam bankada müdür yardımcısıydı.

381
00:27:36,320 --> 00:27:40,160
Ve o günden itibaren bankayla ilişiğinin
kesildiğini söylediler.

382
00:27:40,240 --> 00:27:41,840
Kovulmuştu.

383
00:27:41,920 --> 00:27:45,800
Babam sebebini sorduğunda
"Yahudisin," dediler.

384
00:27:48,880 --> 00:27:52,880
Ve babam Afrika'ya göçtü.
Tam olarak Asmara'ya.

385
00:27:52,960 --> 00:27:56,200
Orada İtalyanların
iş bulduğu düşünülüyordu.

386
00:27:56,280 --> 00:28:00,480
Irk yasaları da İtalya'da olduğu kadar

387
00:28:00,560 --> 00:28:02,240
katı değildi.

388
00:28:14,000 --> 00:28:16,360
YAHUDİLER

389
00:28:23,400 --> 00:28:26,200
-Bu ne zaman oldu?
-Bu gece.

390
00:28:26,280 --> 00:28:28,120
Korkaklar.

391
00:28:28,200 --> 00:28:30,640
Yine de şükür. Ya içeride olsaydın?

392
00:28:30,720 --> 00:28:33,360
Evet. Buna bile şükretmek
zorunda bırakıldık.

393
00:28:34,320 --> 00:28:35,560
Franco, dinle.

394
00:28:35,640 --> 00:28:38,200
Bana teklifin hâlâ geçerli mi?

395
00:28:38,280 --> 00:28:40,920
Emin misin? Artık daha tehlikeli.

396
00:28:41,000 --> 00:28:45,760
-Nasıl biteceğini bilmiyoruz.
-Beni işimden ettiler.

397
00:28:45,840 --> 00:28:48,920
Yeni bir iş bulacağım.
Tehlikeli olması umurumda değil.

398
00:28:49,840 --> 00:28:51,320
Senin için uygun mu?

399
00:28:51,400 --> 00:28:53,400
Tabii ki Augusto. Harika!

400
00:28:59,920 --> 00:29:01,720
Hadi, işe koyulalım.

401
00:29:07,840 --> 00:29:10,240
Neden bilmiyorum, içimden öyle geldi.

402
00:29:10,320 --> 00:29:16,840
Pencerenin bir parçasını yerden aldım.

403
00:29:17,520 --> 00:29:21,880
Kim bilir neden?
Canım öyle istedi diyelim.

404
00:29:21,960 --> 00:29:23,520
Ve cebime koydum.

405
00:29:24,520 --> 00:29:28,600
Savaştan sonra bile saklıyordum.
Kaybedince çok üzüldüm.

406
00:29:29,640 --> 00:29:33,000
Bombalar, toplar falan…

407
00:29:33,080 --> 00:29:36,320
Yine de sakladım.
Savaştan sonra hâlâ duruyordu.

408
00:29:36,400 --> 00:29:38,560
İtalya halkı!

409
00:29:39,320 --> 00:29:41,120
Silah başına!

410
00:29:44,040 --> 00:29:45,640
Dirayetinizi…

411
00:29:45,720 --> 00:29:46,960
ROMA, 10 HAZİRAN 1940

412
00:29:47,040 --> 00:29:48,640
…herkese gösterin!

413
00:29:50,320 --> 00:29:52,320
Cesaretinizi!

414
00:29:53,840 --> 00:29:55,840
Erdeminizi!

415
00:29:58,600 --> 00:30:00,960
Annem endişeliydi.

416
00:30:01,040 --> 00:30:04,800
Büyükannemler, halalarım,
amcalarım, abilerim de öyle.

417
00:30:16,720 --> 00:30:21,120
Eve her gittiğimde hep
bir resmin, masanın ya da halının

418
00:30:21,200 --> 00:30:23,320
eksildiğini fark ederdim.

419
00:30:23,400 --> 00:30:26,400
Dört çocuğunu besleyebilmek için

420
00:30:26,480 --> 00:30:28,920
annem para edecek her şeyi sattı.

421
00:30:32,840 --> 00:30:35,240
Hakikaten fakirleşmiştik.

422
00:30:35,320 --> 00:30:37,440
Ama fakirlik ayıp değil.

423
00:30:37,520 --> 00:30:40,960
Fakirlik, sadece bir şarttır.

424
00:30:43,440 --> 00:30:47,240
Annem bizimle konuşarak bir karar verdi.

425
00:30:47,320 --> 00:30:49,240
Bir odayı kiraya verdi.

426
00:30:49,320 --> 00:30:54,640
Odayı, çok iyi hatırladığım
uzun boylu bir beyefendi tuttu.

427
00:30:54,720 --> 00:30:56,240
Evimize geldi

428
00:30:56,320 --> 00:31:01,760
ve Londra Radyosu'nu
dinlediğini fark ettik.

429
00:31:01,840 --> 00:31:05,360
Çok önemli bir radyoydu,

430
00:31:05,440 --> 00:31:10,600
İtalyan bir spikerle,
İtalya'ya tuhaf mesajlar yolluyordu.

431
00:31:10,680 --> 00:31:13,320
"Mutlu", mutluluk değildir.

432
00:31:13,400 --> 00:31:15,800
Normal insanlara
bir şey ifade etmiyordu.

433
00:31:15,880 --> 00:31:18,680
İnek süt vermez.

434
00:31:18,760 --> 00:31:24,040
Ama Almanlara karşı örgütlenen
partizanlar için çok anlamlıydı.

435
00:31:24,120 --> 00:31:30,520
Uçakların paraşütle ilaç, para ve silah
atacağı anlamına geliyordu.

436
00:31:30,600 --> 00:31:34,440
Ama annem, adamın
Londra Radyosu'nu dinlediğini anlayınca,

437
00:31:34,520 --> 00:31:36,520
ona "Artık burada kalamazsın," dedi.

438
00:31:36,600 --> 00:31:40,800
"Dört küçük çocuğum var.
Hayatımız pamuk ipliğine bağlı.

439
00:31:40,880 --> 00:31:42,680
Lütfen git buradan."

440
00:31:42,760 --> 00:31:47,040
Ve adam gitti.
Adı Piero Calamandrei'ydi.

441
00:31:48,040 --> 00:31:52,360
Anayasa'yı hazırlayanlardan biriydi.

442
00:31:54,640 --> 00:31:56,640
Mührü kim aldı?

443
00:31:59,400 --> 00:32:02,720
Londra Radyosu'nu falan dinleyin.

444
00:32:06,720 --> 00:32:08,960
Parçalanmış.

445
00:32:09,040 --> 00:32:10,480
Farkında mısınız?

446
00:32:11,120 --> 00:32:14,840
Kusura bakmayın, temizlikçi hanım
düşürdü herhâlde.

447
00:32:14,920 --> 00:32:17,200
Kolayca onarılabilir.

448
00:32:18,240 --> 00:32:20,240
Onarılabilirmiş!

449
00:32:21,720 --> 00:32:23,640
Diğer odalara bakın.

450
00:33:02,840 --> 00:33:06,320
Lütfen yoldaş, belgelerimize bakın.

451
00:33:06,400 --> 00:33:09,000
-Kendi hâlinde insanlarız.
-Belge mi?

452
00:33:09,720 --> 00:33:11,320
Kim olduğunuzu biliyorum.

453
00:33:14,040 --> 00:33:16,720
Lütfen, yine de bakın.

454
00:33:42,240 --> 00:33:43,640
Sorun yok.

455
00:33:45,120 --> 00:33:46,960
Gidelim!

456
00:33:47,040 --> 00:33:49,760
Hadi!

457
00:33:49,840 --> 00:33:53,160
-Gidiyor muyuz?
-Evet.

458
00:33:53,240 --> 00:33:55,360
Şunu alın. İyi geceler.

459
00:34:02,240 --> 00:34:03,840
Artık sizi kışkırtamazlar.

460
00:34:05,520 --> 00:34:07,200
Değil mi?

461
00:34:07,280 --> 00:34:09,520
Bana teşekkür etsenize.

462
00:34:12,800 --> 00:34:13,920
Teşekkürler.

463
00:34:32,840 --> 00:34:34,440
Yok bir şey.

464
00:34:34,920 --> 00:34:38,320
Geçti. Geçti, güzel kızım.

465
00:34:39,639 --> 00:34:42,159
Bir tür şiddet de vardı.

466
00:34:42,239 --> 00:34:45,239
Bu yasaların bürokratik uygulaması

467
00:34:45,320 --> 00:34:48,520
Anselmi Komisyonu tarafından
keşfedildi.

468
00:34:48,600 --> 00:34:50,400
El koyma zabıtlarında yazıyor.

469
00:34:50,480 --> 00:34:53,480
Düşünsenize, polisler
Yahudilerin evlerine girip

470
00:34:53,560 --> 00:34:58,360
fırçalara, tencerelere,
günlük eşyalara el koyuyordu.

471
00:34:59,440 --> 00:35:04,280
Mal sahibi olmanın iki aşaması vardı.

472
00:35:04,360 --> 00:35:09,960
1938 ila 1943 arasındaki ilk dönemde,

473
00:35:10,040 --> 00:35:12,560
kolaylık sağlanıyordu.

474
00:35:12,640 --> 00:35:16,160
Yahudilerin de alabilmeleri için

475
00:35:16,240 --> 00:35:20,120
tavan fiyat düşük tutuluyordu.

476
00:35:20,200 --> 00:35:24,600
Onun dışında, mülkü terk etmeye
zorlanıyorlardı.

477
00:35:24,680 --> 00:35:30,560
Piyasa fiyatından çok daha düşüğe
takas sertifikası alınarak

478
00:35:30,640 --> 00:35:35,880
kamulaştırmaya gidiliyordu.

479
00:35:36,840 --> 00:35:41,440
Yahudilerin evlerini alıp satmak
devlet için altın yumurtlayan tavuktu.

480
00:35:42,520 --> 00:35:46,000
8 Eylül 1943'ten sonra,

481
00:35:46,080 --> 00:35:50,160
Yahudilere ait olan tüm mal ve mülklere

482
00:35:50,240 --> 00:35:54,200
istisnasız el koyuldu.

483
00:36:00,120 --> 00:36:05,800
Kaçmanın neden gerektiğini
anlayabilen çok az kişi vardı.

484
00:36:11,120 --> 00:36:14,960
Anlamak da yetmiyordu.
Bilgili olmak gerekiyordu.

485
00:36:15,040 --> 00:36:19,000
Vize almak gerekiyordu,
yerleşim belgesi lazımdı.

486
00:36:19,080 --> 00:36:23,080
Birçok ülke, kaçan Yahudilere
kapılarını kapattı.

487
00:36:23,160 --> 00:36:27,200
Kaçmayı düşünen birçok kişi
bunu başaramadı.

488
00:36:30,520 --> 00:36:35,160
Gelişigüzel bir ihtimal daha vardı.
Bir yabancıya güvenmektense,

489
00:36:35,240 --> 00:36:37,160
komşularına güveniyorlardı.

490
00:36:37,240 --> 00:36:40,040
Çünkü bazen ihanet,
komşudan geliyordu

491
00:36:40,120 --> 00:36:43,560
ve yardımınıza koşan kişi
bir yabacı oluyordu.

492
00:37:01,920 --> 00:37:03,920
Ne oluyor anne?

493
00:37:17,320 --> 00:37:18,160
Bayan Foá?

494
00:37:21,440 --> 00:37:25,040
Salvatore Pace, Halk Güvenliği.
Yürümeye devam edin.

495
00:37:26,040 --> 00:37:30,840
Hoş bir sohbet ediyormuşuz gibi
gülümseyin.

496
00:37:32,080 --> 00:37:34,560
Elimize bir rapor geldi.

497
00:37:34,640 --> 00:37:38,120
Polis olduğum için
bunu doğrulamakla görevliyim.

498
00:37:40,240 --> 00:37:44,040
-Ne raporu?
-Peşinizdeler. Anladınız mı?

499
00:37:45,520 --> 00:37:48,960
Sizin izinizi bulmak çok kolay.

500
00:37:49,040 --> 00:37:52,840
Sorun da bu.
Aileniz ve siz tehlikedesiniz.

501
00:37:52,920 --> 00:37:54,720
Benden ne istiyorsunuz?

502
00:37:57,840 --> 00:37:59,840
Bir tanıdığınıza,

503
00:37:59,920 --> 00:38:02,880
sizin ırkınızdan olmayan bir arkadaşınıza,

504
00:38:02,960 --> 00:38:07,800
evinizi devretmeniz mümkün olur mu?

505
00:38:07,880 --> 00:38:09,720
Elektrik ve suyu da.

506
00:38:10,520 --> 00:38:13,160
Düşünmem gerek. Neden?

507
00:38:13,240 --> 00:38:14,440
Bir an önce yapın.

508
00:38:15,640 --> 00:38:17,680
Sonra da ortadan kaybolun.

509
00:38:19,000 --> 00:38:21,320
Belki bizim için hayalet olursunuz.

510
00:38:22,240 --> 00:38:24,240
Birbirimizi tanımıyoruz.

511
00:38:30,440 --> 00:38:32,840
Teşekkürler. Hadi.

512
00:38:35,160 --> 00:38:39,360
Bize yardım ettiği için
Komiser Salvatore Pace'ye minnettarız.

513
00:38:39,440 --> 00:38:42,720
Ama onu tanımıyorduk,
o da bizi tanımıyordu.

514
00:38:42,800 --> 00:38:46,520
Bize olağan üstü bir iyilik yaptı.

515
00:38:46,600 --> 00:38:50,920
Marcello Magrì gibi.
Bir aile dostumuzdu.

516
00:38:51,000 --> 00:38:56,960
Tapuyu ve kirayı onun üstüne yaptık.
Hatta Parti'nin gönderdiği

517
00:38:57,040 --> 00:39:01,240
cezalardan kaynaklanan
tehlikelere bile göğüs gerdi.

518
00:39:06,840 --> 00:39:11,320
ABD savaşa girdikten sonra
rüzgâr değişmeye başladı.

519
00:39:11,400 --> 00:39:16,360
10 Temmuz 1943'te,
Müttefikler Sicilya'ya vardı.

520
00:39:18,040 --> 00:39:22,800
25 Temmuz'da ise
Mussolini görevden alınıp tutuklandı.

521
00:39:24,240 --> 00:39:28,200
8 Eylül'de, General Badoglio
ateşkes ilân etti.

522
00:39:28,280 --> 00:39:30,520
Birçok İtalyan, savaşın bittiğini
düşündü

523
00:39:30,600 --> 00:39:32,480
ama öyle olmadı.

524
00:39:37,440 --> 00:39:39,280
İtalya kaosa sürüklendi.

525
00:39:39,360 --> 00:39:41,800
Kral ve Hükûmet,
Roma'dan Brindisi'ye kaçarak

526
00:39:41,880 --> 00:39:44,920
İtalyan ordusunu başsız bıraktı.

527
00:39:45,000 --> 00:39:49,000
Yüzbinlerce asker
Almanlar tarafından yakalandı

528
00:39:49,080 --> 00:39:50,720
ve Kuzey Avrupa'ya sınır dışı edildi.

529
00:39:53,440 --> 00:39:55,480
Ülke ikiye bölündü.

530
00:39:55,560 --> 00:39:57,320
Güneyin kontrolü Müttefiklerdeyken,

531
00:39:57,400 --> 00:40:01,680
orta kesim ve kuzey
Nazi işgali altındaydı.

532
00:40:07,040 --> 00:40:11,880
Livorno denizden bombardımana
tutulunca,

533
00:40:11,960 --> 00:40:16,520
Pisa vatandaşları da korkuya kapıldı.

534
00:40:42,160 --> 00:40:43,440
Burada ne var?

535
00:40:46,440 --> 00:40:50,760
-Yahudi kapitalisti nerede?
-Şu evde oturuyor.

536
00:40:56,320 --> 00:40:57,320
Kapıyı kırın!

537
00:41:03,640 --> 00:41:04,640
İmdat!

538
00:41:05,440 --> 00:41:07,040
İmdat! Bırakın!

539
00:41:07,120 --> 00:41:08,120
İmdat!

540
00:41:09,000 --> 00:41:10,640
İmdat! Bırakın!

541
00:41:13,840 --> 00:41:15,720
Yürü! Kalk pis Yahudi!

542
00:41:15,800 --> 00:41:19,280
Kalk! Kaybedecek vaktim yok!

543
00:41:20,760 --> 00:41:22,240
Altın nerede?

544
00:41:24,400 --> 00:41:25,880
Altın nerede?

545
00:41:29,720 --> 00:41:31,200
Altın nerede?

546
00:41:38,480 --> 00:41:40,280
Guido, pencereden uzaklaş!

547
00:41:49,560 --> 00:41:51,480
Gitmek zorundayız.

548
00:41:52,720 --> 00:41:53,800
Başaracağız.

549
00:41:55,240 --> 00:41:58,040
Flora'yı alıp teyzene git.

550
00:41:58,120 --> 00:42:02,440
Guido'yla ben de
Calci'ye abimin yanına gideceğiz.

551
00:42:09,440 --> 00:42:12,640
Nazilerin serbest bıraktığı Mussolini
göreve iade edildi

552
00:42:12,720 --> 00:42:14,720
ve Salò Cumhuriyeti'nin başına
getirildi.

553
00:42:14,800 --> 00:42:18,440
Bu topraklar Lazio'dan, Roma'yı
kapsayarak orta-kuzeye uzanıyordu.

554
00:42:20,120 --> 00:42:24,080
Müttefik güçleri, güneyden oluşan
İtalya Krallığı'nda

555
00:42:24,160 --> 00:42:26,840
Kral III. Vittorio Emanuele'i
desteklerken,

556
00:42:26,920 --> 00:42:30,800
Mussolini tamamen Hitler'in öfkesine
bağlı kalmaya karar verdi.

557
00:42:32,760 --> 00:42:37,720
Yahudiler, resmî olarak yabancı
ve düşman ilan edildiler.

558
00:42:38,320 --> 00:42:41,080
Tüm Yahudiler tutuklanmalı,

559
00:42:41,160 --> 00:42:45,160
Almanya ve Polonya'daki
toplama kamplarına gönderilmeliydi.

560
00:42:45,240 --> 00:42:47,560
Özgürlük ve huzur kapıda gibiydi

561
00:42:47,640 --> 00:42:51,640
ama İtalyan Yahudileri için
korkunç kâbusun başlangıcıydı.

562
00:42:52,920 --> 00:42:59,480
Carta di Verona, kasım 1943'ün
ortalarında onaylanmış bir belge.

563
00:42:59,560 --> 00:43:04,800
Sosyal alanda bir dizi hedef içeriyor.

564
00:43:04,880 --> 00:43:10,640
Yahudi ırkına mensup olanların
yabancı olduğunu ve bu savaş sırasında

565
00:43:10,720 --> 00:43:14,560
düşman milliyetine ait olduğunu
ilan eden bir belgeydi.

566
00:43:14,640 --> 00:43:20,880
Ve ondan sonra, İtalyan Yahudiler
vatandaşlıktan çıkarıldı.

567
00:43:25,640 --> 00:43:26,640
Nefes al.

568
00:43:48,520 --> 00:43:49,880
Benimle gelir misiniz?

569
00:44:04,240 --> 00:44:05,640
Çocuk zatürre olmuş.

570
00:44:07,080 --> 00:44:08,640
Hastaneye yatırılmalı.

571
00:44:11,160 --> 00:44:12,400
Bu imkânsız.

572
00:44:12,480 --> 00:44:14,760
-Mümkün değil.
-Neden?

573
00:44:14,840 --> 00:44:16,240
Çünkü biz Yahudiyiz.

574
00:44:18,640 --> 00:44:20,440
O yüzden burada saklanıyoruz.

575
00:44:20,520 --> 00:44:26,480
Babam dedi ki
"Doktor bey, biz Yahudi bir aileyiz.

576
00:44:26,560 --> 00:44:31,400
Hastaneye gidemeyiz.
Almanlar bizi yakalayıp götürür."

577
00:44:32,560 --> 00:44:33,640
Anladım.

578
00:44:48,640 --> 00:44:50,400
O bir faşist.

579
00:44:51,320 --> 00:44:52,800
Ya bizi ihbar ederse?

580
00:45:02,240 --> 00:45:05,040
Motoru çalıştırıp gitti.

581
00:45:06,960 --> 00:45:08,240
Gitti.

582
00:45:08,320 --> 00:45:10,640
Bir saat ya geçti ya geçmedi…

583
00:45:13,240 --> 00:45:14,080
…doktor geldi.

584
00:45:16,960 --> 00:45:18,760
Ateşi hâlâ yüksek.

585
00:45:31,440 --> 00:45:33,400
Alın.

586
00:45:33,480 --> 00:45:36,120
Altı saatte bir, bir tablet.

587
00:45:36,200 --> 00:45:38,440
Unutmayın, altı saatte bir.

588
00:45:39,400 --> 00:45:41,520
Yarın bana durumunu bildirin.

589
00:45:42,240 --> 00:45:45,120
-Teşekkürler.
-Teşekkürler doktor.

590
00:45:45,200 --> 00:45:48,960
O zamanlar penisilin yoktu.
Sadece öyle ilaçlar vardı.

591
00:45:49,040 --> 00:45:52,560
Bir hafta boyunca günde iki kez geldi.

592
00:45:52,640 --> 00:45:53,960
Sabah ve akşam.

593
00:46:13,800 --> 00:46:19,240
Ailelerde erkek kardeşler,
kız kardeşler var.

594
00:46:19,320 --> 00:46:24,120
Bazılarında ikizler var.

595
00:46:24,200 --> 00:46:29,000
Hepsinin kaderi mühürlenmiş.

596
00:46:29,880 --> 00:46:31,880
Her şey yoluna girecek, Guido.

597
00:46:31,960 --> 00:46:38,360
Segre kardeşler Amedeo ve
Alberto'nun arasında bir yaş vardı.

598
00:46:38,440 --> 00:46:41,720
İkisi birbirinden çok farklıydı.

599
00:46:41,800 --> 00:46:45,040
Bir tanesi hep kazanırdı.

600
00:46:45,120 --> 00:46:46,960
O, amcamdı.

601
00:46:47,040 --> 00:46:50,480
Biri kaybederdi. O da babamdı.

602
00:46:54,480 --> 00:46:59,240
Herkes için en zor olan o an,

603
00:46:59,320 --> 00:47:02,560
yani kaçma anı geldiğinde,

604
00:47:02,640 --> 00:47:07,320
şu anda bir Katolik'le evli olan amcam

605
00:47:07,400 --> 00:47:12,160
karısıyla beraber dağa kaçtı.

606
00:47:12,240 --> 00:47:17,560
Çekip gitti.
Babamı, anne ve babasıyla bıraktı.

607
00:47:17,640 --> 00:47:21,480
Dedemde ağır Parkinson vardı.

608
00:47:21,560 --> 00:47:24,520
Büyükannemse korku ve şok nedeniyle

609
00:47:24,600 --> 00:47:27,480
delirmeye başlamıştı.

610
00:47:27,560 --> 00:47:32,840
Olağan üstü bir baba ve oğul olan babam

611
00:47:32,920 --> 00:47:36,160
korkuyordu ve çelişkideydi.

612
00:47:36,240 --> 00:47:38,920
Beni güvende tutmak istiyordu.

613
00:47:39,000 --> 00:47:43,080
Ama ebeveynlerini nasıl
yalnız bırakacaktı?

614
00:47:59,240 --> 00:48:04,360
Nazi faşist güçleri, sınır dışı etme
planlarını derhal uyguladılar

615
00:48:04,440 --> 00:48:06,520
ve başlangıç şehrini seçtiler.

616
00:48:08,400 --> 00:48:11,240
Sınır dışı etmeler, Napoli'den başladı.

617
00:48:11,320 --> 00:48:14,080
Almanlar her şeyi
çok iyi organize etmişti.

618
00:48:14,160 --> 00:48:16,000
Albay Scholl,

619
00:48:16,080 --> 00:48:20,920
Napoli'de konuşlanan
Campania bölgesi kumandanı

620
00:48:21,000 --> 00:48:23,520
her şeyi titizlikle organize etmiş.

621
00:48:23,600 --> 00:48:27,880
Yahudilere eşlik edecek
müziği bile seçmiş.

622
00:48:27,960 --> 00:48:30,560
Yahudi marşını hafifletmek için.

623
00:48:30,640 --> 00:48:34,920
Lacrimosa'ydı, Mozart'ın,
Re Minör'deki Requiem eserinden.

624
00:48:43,920 --> 00:48:50,720
Ama Albay Scholl, Napoli halkını
hafife aldı,

625
00:48:50,800 --> 00:48:55,440
çünkü dört gün içinde Napolitenler,
Almanları ezmeyi başardı.

626
00:49:06,880 --> 00:49:11,240
Partizanların, kadınların ve
erkeklerin arasından

627
00:49:11,320 --> 00:49:13,960
Almanlar bu dört gün içinde kaçtı.

628
00:49:14,040 --> 00:49:17,560
Napoli, herhangi bir ordudan
yardım almadan

629
00:49:17,640 --> 00:49:21,400
özgürlüğüne kavuşan
yegâne şehirdir diyebiliriz.

630
00:49:25,840 --> 00:49:30,520
9 Ekim'de Trieste'de
ve 16 Ekim 1943'te Roma'da

631
00:49:30,600 --> 00:49:33,040
binlerce Yahudi tutuklandı

632
00:49:33,120 --> 00:49:36,520
ve bazı kontrollerden sonra
canlı hayvan kamyonlarına yüklenerek

633
00:49:36,600 --> 00:49:39,600
Orta Avrupa'daki toplama kamplarına
gönderildi.

634
00:49:43,440 --> 00:49:50,000
Başkentte tutuklanan 1.259 kişi
arasında 207 çocuk yer alıyordu.

635
00:49:50,080 --> 00:49:55,000
Ancak, Auschwitz'den sadece
15 erkek ve bir kadın dönecekti.

636
00:49:55,080 --> 00:49:57,320
Roma'daki pek çok kişi

637
00:49:57,400 --> 00:50:01,600
kapılarını cesurca açan manastırlarda
saklanarak kurtulmayı başardı.

638
00:50:04,640 --> 00:50:06,840
Bu, burada okuyan bir kızın belgeleri.

639
00:50:06,920 --> 00:50:08,920
Savaş yüzünden henüz dönmedi.

640
00:50:10,000 --> 00:50:14,680
Bunlar artık senin.
Adı Maria Cristina Cataldi.

641
00:50:16,200 --> 00:50:18,640
Bundan sonra senin adın bu.

642
00:50:18,720 --> 00:50:21,640
Yalnızca bu isimle seslenirlerse
cevap vereceksin.

643
00:50:21,720 --> 00:50:26,240
Lia artık yok. Unut onu.

644
00:50:26,320 --> 00:50:30,280
Bana 11 yaşındaki bir kızın
kimliğini verdiler.

645
00:50:30,360 --> 00:50:32,880
Adı Maria Cristina Cataldi'ydi.

646
00:50:32,960 --> 00:50:36,400
Bir Yahudi için en iyi şey,
adının Maria Cristina olmasıydı.

647
00:50:36,480 --> 00:50:38,480
Soyadının önemi yok.

648
00:50:38,560 --> 00:50:41,320
Biliyorum ki birçok Yahudi çocuk için,

649
00:50:41,400 --> 00:50:44,400
bu isimlerini kaybetme olayı
bir trajediydi.

650
00:50:44,480 --> 00:50:46,120
Benim için trajik olmadı.

651
00:50:46,200 --> 00:50:51,720
Benim için başka biri olmak,
bir role bürünmek gibiydi.

652
00:50:51,800 --> 00:50:56,240
Yemekhanedeki kızlar yemekten önce
hep istavroz çıkarırlar.

653
00:50:56,320 --> 00:51:01,960
Maria Cristina, sen de böyle yapmalısın,
yoksa seni fark ederler.

654
00:51:02,720 --> 00:51:04,640
-Yapabilir misin?
-Evet.

655
00:51:09,920 --> 00:51:11,560
Aşağı yukarı böyle.

656
00:51:11,640 --> 00:51:14,120
Ama ters taraftan çıkardın.

657
00:51:14,200 --> 00:51:18,960
Katolikler böyle yapar. Soldan sağa.

658
00:51:19,040 --> 00:51:21,800
Sen Ortodokslar gibi sağdan sola yaptın.

659
00:51:25,960 --> 00:51:28,640
Bravo. İşte böyle.

660
00:51:30,200 --> 00:51:31,760
Fiamma!

661
00:51:31,840 --> 00:51:33,440
Buraya gel lütfen.

662
00:51:35,800 --> 00:51:38,280
-Buyurun rahibe.
-Bu, Maria Cristina.

663
00:51:38,360 --> 00:51:41,080
Aynı odada kalacaksınız.

664
00:51:41,160 --> 00:51:43,400
Ona eşlik et, eşyalarını yerleştirsin.

665
00:51:45,640 --> 00:51:47,040
Git.

666
00:51:47,920 --> 00:51:50,400
Ben Fiamma. Burayı sevdin mi?

667
00:51:50,480 --> 00:51:52,280
Bilmem. Galiba.

668
00:51:52,360 --> 00:51:54,520
Zamanla seversin.

669
00:51:54,600 --> 00:51:58,360
İstersen benimle
ve kardeşim Fioretta'yla uyuyabilirsin.

670
00:51:58,440 --> 00:51:59,440
-Merhaba.
-Merhaba.

671
00:52:01,440 --> 00:52:06,960
Manastırdayken bile
tehlike uzakta değildi,

672
00:52:07,040 --> 00:52:09,360
çünkü Almanlar iki, üç kez gelmişti.

673
00:52:09,440 --> 00:52:11,280
Bir keresinde,

674
00:52:11,360 --> 00:52:14,960
hâlâ yaşayan bir kardeşimizden
geçen yıl duyduğuma göre,

675
00:52:15,040 --> 00:52:16,400
Yahudileri aramışlar.

676
00:52:16,480 --> 00:52:19,560
Ama sadece ilk iki kata bakmışlar.

677
00:52:19,640 --> 00:52:21,000
Bir mucize eseri,

678
00:52:21,080 --> 00:52:27,880
Yahudilerin saklandığı üçüncü kata
çıkmak üzereyken, gitmişler.

679
00:52:36,880 --> 00:52:38,200
Egemenliğin sıkı bir şekilde

680
00:52:38,280 --> 00:52:41,880
Nazi faşist güçlerinin elinde olduğu
Kuzey'deyseniz,

681
00:52:41,960 --> 00:52:46,840
tek gerçek umut, gizlenmek
veya İsviçre'ye kaçmaktı.

682
00:52:52,840 --> 00:52:56,040
Babam bir sistem buldu.

683
00:52:56,120 --> 00:53:00,480
Büyükannem ve dedemi
kurtarabilecek gibi görünüyordu.

684
00:53:00,560 --> 00:53:04,320
Como İstasyonu'ndan izin almak.

685
00:53:04,400 --> 00:53:07,520
Yaşlarını ve sağlıklarını düşününce

686
00:53:07,600 --> 00:53:13,440
Como İstasyonu, bu iki yaşlı insan için
izin kâğıdı çıkardı.

687
00:53:13,520 --> 00:53:18,480
Verdikleri belgede, Alman Reich'ına
zarar veremeyecekleri yazıyordu.

688
00:53:24,040 --> 00:53:29,120
İsviçre'ye kaçmayı o zaman denedik.

689
00:53:51,920 --> 00:53:53,720
İsviçre'ye geldik mi?

690
00:53:54,800 --> 00:53:55,920
Daha değil.

691
00:53:56,000 --> 00:54:00,200
Buradan sonrası daha tehlikeli.
Devriye çok.

692
00:54:01,800 --> 00:54:04,480
-Yani?
-Bin liret daha lazım.

693
00:54:04,560 --> 00:54:07,160
Neden? Bin liret verdim zaten.

694
00:54:07,240 --> 00:54:09,760
O zaman İsviçre'yi kendiniz bulun.

695
00:54:11,320 --> 00:54:13,240
Dur, dur.

696
00:54:22,720 --> 00:54:25,400
Bu, altın. Bin liretten fazla eder.

697
00:54:41,840 --> 00:54:43,240
Biz…

698
00:54:45,040 --> 00:54:48,720
…dağlarla mücadele eden
iki küçük burjuvaydık.

699
00:54:48,800 --> 00:54:51,600
Acizdik, acayiptik.

700
00:54:51,680 --> 00:54:56,960
Babam devamlı
"Başaramayacağız," diyordu.

701
00:54:57,040 --> 00:55:02,440
Bense "Başarmak zorundayız.
Yürü, yürü." deyip duruyordum.

702
00:55:02,520 --> 00:55:07,440
Kendimi Varese'nin arkasındaki
dağlarda, adeta bir

703
00:55:07,520 --> 00:55:10,160
kahraman gibi hissediyordum.

704
00:55:10,960 --> 00:55:13,040
Önümüzde kaçakçılar vardı.

705
00:55:13,120 --> 00:55:16,440
"Çabuk, yoksa devriye sizi vurur!"
diyorlardı.

706
00:55:23,120 --> 00:55:25,920
İsviçre, şu tepenin ardında.

707
00:55:29,240 --> 00:55:30,640
Sen gelmiyor musun?

708
00:55:32,040 --> 00:55:34,040
İsviçre'ye gitmesi gereken sizsiniz.

709
00:55:34,120 --> 00:55:37,560
-Valizim.
-Al!

710
00:55:47,320 --> 00:55:49,320
Görürsün, oraya senden önce varır.

711
00:55:58,840 --> 00:56:01,360
İsviçre'ye ulaşınca mutlu olduk.

712
00:56:01,440 --> 00:56:06,640
Dedim ki "Baba, gördün mü? Başardık!"
Sevinçle birbirimize sarıldık.

713
00:56:07,640 --> 00:56:08,520
Keşke.

714
00:56:08,600 --> 00:56:10,280
Durun! Eller yukarı!

715
00:56:11,160 --> 00:56:12,240
Kimsiniz?

716
00:56:13,240 --> 00:56:15,760
İtalyan Yahudiler.

717
00:56:15,840 --> 00:56:17,240
Belgeler.

718
00:56:18,640 --> 00:56:20,560
Çok şükür geldiniz.

719
00:56:20,640 --> 00:56:23,120
Hayatımız tehlikede.
Biliyorsunuz, değil mi?

720
00:56:23,200 --> 00:56:25,400
Vatan haini olabileceğini biliyorum.

721
00:56:25,480 --> 00:56:28,080
Korkunç bir insandı.

722
00:56:28,160 --> 00:56:33,520
Bizden tiksiniyordu.
Yalancı olduğumuzu söyledi.

723
00:56:33,600 --> 00:56:39,680
Yahudilerin İtalya'da zulüm gördüğüne
inanmıyordu.

724
00:56:39,760 --> 00:56:43,240
43 yaşındaki babamın silah çağrısından
kaçmaya çalıştığını sanıyordu.

725
00:56:43,320 --> 00:56:47,200
Faşizan ırk yasaları nedeniyle

726
00:56:47,280 --> 00:56:52,480
Yahudilerin orduda görev alamayacağı
gerçeğini ise unutuyordu.

727
00:56:52,560 --> 00:56:55,240
Bizi amirinize götürürseniz
açıklayabiliriz.

728
00:56:55,320 --> 00:56:58,240
Hiçbir yere götürmem!
Nereye geldiyseniz oraya dönün!

729
00:56:58,320 --> 00:57:01,480
Lütfen. Bizim için anlamının
farkında değilsiniz.

730
00:57:01,560 --> 00:57:05,560
Anlamıyorsun!
Geri dönersek bizi öldürecekler!

731
00:57:05,640 --> 00:57:07,680
Yalvarıyorum! Lütfen!

732
00:57:09,040 --> 00:57:13,480
Dizlerimin üstüne çöküp yalvardım.

733
00:57:13,560 --> 00:57:18,080
Bize silah doğrultup geri gönderdi.

734
00:57:18,160 --> 00:57:21,640
Sınırda tutuklandığımız zaman bile…

735
00:57:24,160 --> 00:57:29,040
babamla neden orada olduğumu

736
00:57:29,120 --> 00:57:31,520
bir türlü anlayamıyordum.

737
00:57:31,600 --> 00:57:36,400
Sonrasında olacakları
hayal etmek mümkün değildi.

738
00:57:38,480 --> 00:57:41,160
Yalnızca o anı düşünüyordum

739
00:57:41,240 --> 00:57:44,640
fakat olanları
anlayabilecek yaşta değildim.

740
00:57:51,640 --> 00:57:54,200
Varese Kadın Cezaevi'ne…

741
00:57:56,120 --> 00:57:58,120
…ilk girişimde…

742
00:57:58,200 --> 00:58:01,000
Dijital parmak izleri, fotoğraflar…

743
00:58:01,840 --> 00:58:03,160
Neden?

744
00:58:03,240 --> 00:58:07,920
Neden? Neden? Neden?

745
00:58:08,000 --> 00:58:12,440
Saplantılı bir şekilde
boşluğa doğru o soruyu soruyordum:

746
00:58:12,520 --> 00:58:15,720
"Neden buradayım?"

747
00:58:19,600 --> 00:58:22,720
Beni Como Cezaevi'ne götürdüler.

748
00:58:22,800 --> 00:58:27,800
Ondan sonra da büyük Milano
San Vittore Hapishanesi'ne.

749
00:58:27,880 --> 00:58:32,680
Milan'da doğmuştum. Hapishanenin
çevresinde bisiklete binerdim.

750
00:58:32,760 --> 00:58:37,000
Ama hep dışarıdan izlediğim cezaevinin

751
00:58:37,080 --> 00:58:41,320
içini de göreceğim
kırk yıl düşünsem aklıma gelmezdi.

752
00:58:46,120 --> 00:58:49,640
40 gün sonra,

753
00:58:49,720 --> 00:58:56,560
babamla kaldığımız beşinci bloktaki
202 numaralı hücrede…

754
00:58:58,200 --> 00:59:02,000
korkunç GESTAPO sorguları için…

755
00:59:02,080 --> 00:59:07,160
haftada iki, üç kez
götürüldüğünü görmenin

756
00:59:07,240 --> 00:59:09,280
acısını yaşadıktan sonra…

757
00:59:11,320 --> 00:59:14,320
…mecburen büyüdüm.

758
00:59:15,640 --> 00:59:19,800
Geri geldiğinde sarılıyorduk.

759
00:59:22,080 --> 00:59:24,400
Onun annesiydim.

760
00:59:24,480 --> 00:59:26,800
Kız kardeşiydim.

761
00:59:26,880 --> 00:59:30,680
Onu bir çocukmuş gibi
teselli ediyordum.

762
00:59:32,320 --> 00:59:34,960
Sonra o gün geldi.

763
00:59:35,040 --> 00:59:39,880
Bloğa bir Alman subayı girdi

764
00:59:39,960 --> 00:59:45,360
ve ertesi gün meçhul bir yere
gitmek üzere hazırlanmamızı söyledi.

765
01:00:03,240 --> 01:00:07,520
Vagonda ne hâlde olabilirsiniz?
Ne hissedersiniz?

766
01:00:07,600 --> 01:00:09,080
Nasıl…

767
01:00:09,160 --> 01:00:11,920
Nasıl kabullenirsiniz?

768
01:00:12,000 --> 01:00:14,120
Neyi merak edersiniz?

769
01:00:14,200 --> 01:00:16,480
Neden? Bunu kim yaptı?

770
01:00:16,560 --> 01:00:19,160
Bunu kim organize etti?

771
01:00:19,240 --> 01:00:22,320
Onlar da bizim gibi insandı.
Deli değillerdi.

772
01:00:27,520 --> 01:00:31,400
Başta, vagondaki herkes ağladı.

773
01:00:31,480 --> 01:00:34,600
Göz yaşları dinmek bilmedi.

774
01:00:35,440 --> 01:00:39,880
Kilit altında olmanın
dehşetine kapılmışlardı.

775
01:00:39,960 --> 01:00:42,400
Ama sonra kimse ağlamadı.

776
01:00:46,920 --> 01:00:48,920
Dua ettiler.

777
01:00:49,000 --> 01:00:53,200
Vagon ortasında toplananların duası.

778
01:00:53,280 --> 01:00:55,240
Tanrı'ya şükrettiler.

779
01:00:57,240 --> 01:00:59,320
Onlara imrenerek baktık.

780
01:01:00,720 --> 01:01:03,720
O durumda bile Tanrı'ya şükrettiler.

781
01:01:05,080 --> 01:01:07,040
Neredeydi Tanrı?

782
01:01:07,120 --> 01:01:08,760
Bilmiyorum.

783
01:01:22,080 --> 01:01:24,120
Yahudi Paskalyası vardı.

784
01:01:24,200 --> 01:01:27,960
Gruptaki iki Yahudi kız

785
01:01:28,040 --> 01:01:33,800
Yahudi Paskalyası'nı geçirmek için
eve dönebileceklerine

786
01:01:33,880 --> 01:01:37,640
karar verdiler.

787
01:01:37,720 --> 01:01:38,720
Sadece bir günlüğüne.

788
01:01:38,800 --> 01:01:41,120
"Almanlar her şeyi bilmiyor." dediler.

789
01:01:41,200 --> 01:01:44,240
Bu sözlerden etkilenip anneme dedim ki

790
01:01:44,320 --> 01:01:47,560
"Gerçekten, neden biz de
bir günlüğüne gitmiyoruz?"

791
01:01:47,640 --> 01:01:50,120
Annem, "Aklından bile geçirme," dedi.

792
01:01:50,200 --> 01:01:53,320
Almanlar her şeyi biliyordu,

793
01:01:53,400 --> 01:01:56,400
çünkü komşular ispiyonluyordu.

794
01:01:56,480 --> 01:02:01,160
Ve o çocuklar, aileleriyle birlikte
götürüldüler.

795
01:02:01,240 --> 01:02:03,240
Onları bekledik.

796
01:02:03,320 --> 01:02:06,800
Ertesi gün dönmelerini bekledik.

797
01:02:09,560 --> 01:02:11,880
Evet? Dinliyorum.

798
01:02:14,160 --> 01:02:15,120
Tanrım.

799
01:02:16,800 --> 01:02:18,640
Ne zaman oldu?

800
01:02:18,720 --> 01:02:19,960
Kızlar?

801
01:02:23,080 --> 01:02:24,320
Teşekkür ederim.

802
01:02:27,080 --> 01:02:28,640
Haber mi var?

803
01:02:30,000 --> 01:02:31,560
İspiyon.

804
01:02:31,640 --> 01:02:34,120
Hepsini götürmüşler.

805
01:02:34,200 --> 01:02:36,400
Fiamma ve Fioretta'yı bile mi?

806
01:02:37,360 --> 01:02:40,400
Evet, kızları da.

807
01:02:47,240 --> 01:02:49,440
Rahibe bize haberi verdikten sonra

808
01:02:49,520 --> 01:02:53,520
herkes durmadan ağladı.

809
01:02:54,800 --> 01:02:59,200
İnsanın içine işleyen bir dramdı.

810
01:03:10,120 --> 01:03:14,400
Savaşın en kötü yılı olan
1944'ün ocak ayında,

811
01:03:14,480 --> 01:03:18,400
Amerikalılar Roma'ya 60 km
mesafedeki Anzio'ya girdi.

812
01:03:18,480 --> 01:03:22,160
Ama başkenti özgürleştirmeleri
altı ay sürdü.

813
01:03:22,240 --> 01:03:24,840
Müttefikler'in kontrolündeki bölgelerde,

814
01:03:24,920 --> 01:03:28,320
20 Ocak, ırk yasalarının feshinin
başlangıcı oldu.

815
01:03:28,400 --> 01:03:31,800
Ama bu, uzun ve çetin bir yoldu.

816
01:03:44,240 --> 01:03:45,600
-Öldüreceğim seni.
-Geber!

817
01:03:49,840 --> 01:03:52,160
-Öldüreceğim seni.
-Geber!

818
01:04:17,720 --> 01:04:21,440
-Durun! Ne yapıyorsunuz?
-Sen kimsin?

819
01:04:22,560 --> 01:04:25,960
Çekil! O bir faşist! İdam edilecek!

820
01:04:26,040 --> 01:04:29,560
Ben Yahudiyim!
Bu adam, oğlumun hayatını kurtardı.

821
01:04:30,240 --> 01:04:33,240
-Onu öldürmek adalet değil!
-Bana bak.

822
01:04:33,320 --> 01:04:37,240
Kaçıp gitmezsen
sana hayatı dar ederim.

823
01:04:39,240 --> 01:04:43,200
Doğru söylüyor!
Yahudi olmamıza rağmen beni kurtardı.

824
01:04:43,280 --> 01:04:45,920
Ne olmuş yani? O yine de faşist!

825
01:04:46,000 --> 01:04:48,800
Onun gibi olmak mı istiyorsun?

826
01:04:50,640 --> 01:04:55,120
İtalyanların yüzde 90'ı gibi
o da bir faşistti.

827
01:04:55,200 --> 01:04:58,560
Yüzde 70'i anti-faşistti diyelim.

828
01:04:58,640 --> 01:05:00,840
Yüzde 20'si mini faşistlerdi.

829
01:05:00,920 --> 01:05:06,000
Yüzde 10'u da ne yapıyorlarsa
yapmaya devam eden aptal suçlulardı.

830
01:05:09,360 --> 01:05:12,520
Bu arada,
Müttefiklerin ilerlemesine rağmen,

831
01:05:12,600 --> 01:05:17,000
bin kadar çocuk dâhil
7.172 İtalyan Yahudisi,

832
01:05:17,080 --> 01:05:21,960
çoğu Auschwitz'e olmak üzere
Almanya ve Polonya'ya sürüldü.

833
01:05:22,040 --> 01:05:24,760
Yalnızca birkaç yüz kişi hayatta kaldı.

834
01:05:26,440 --> 01:05:31,240
Askerî kaynakları, düşmanı
yavaşlatmaya yöneltmek yerine,

835
01:05:31,320 --> 01:05:35,840
Naziler ve müttefikleri,
Yahudilere karşı nihai çözümün

836
01:05:35,920 --> 01:05:38,640
uygulanmasını hızlandırdı.

837
01:05:41,640 --> 01:05:43,640
Auschwitz'e ulaşıldı.

838
01:05:45,800 --> 01:05:49,120
Islıklar, inlemeler, Almanca bağırmalar.

839
01:05:49,200 --> 01:05:53,320
O vagonlardan aceleyle indik.
Bacaklarımız tutulmuştu.

840
01:05:53,400 --> 01:05:58,760
Kendi kendine inemeyenleriyse
vagondan dışarı fırlattılar.

841
01:06:03,920 --> 01:06:08,040
Ve orada, o "Judenrampe"de…

842
01:06:08,120 --> 01:06:12,120
uzun sürede hazırlanmış olan
o yapay istasyonda,

843
01:06:12,200 --> 01:06:14,920
dünya olmayan bir dünyaya geldik.

844
01:06:15,000 --> 01:06:18,000
Bir kâbusa adım atmıştık.

845
01:06:18,080 --> 01:06:21,680
Şeytani bir planın parçasıydık.

846
01:06:21,760 --> 01:06:26,360
Buna hazır değildik
ve merak içerisindeydik.

847
01:06:33,040 --> 01:06:37,800
Ve sonra, babamın elini
sonsuza dek bıraktım.

848
01:06:43,920 --> 01:06:49,560
Umarım o da o gece tekrar
buluşacağımızı umut etmiştir, ama…

849
01:06:50,640 --> 01:06:52,360
Hiç buluşamadık.

850
01:06:52,440 --> 01:06:54,800
Ama o zaman bilmiyorduk.

851
01:06:54,880 --> 01:06:58,120
Umarım ki o an o da bilmiyordur.

852
01:07:11,920 --> 01:07:13,800
Birinci barakada…

853
01:07:14,920 --> 01:07:16,800
…soyuluyordunuz.

854
01:07:22,640 --> 01:07:25,160
Tıraş ediliyordunuz.

855
01:07:25,240 --> 01:07:29,880
Numaranız sol kolunuza
dövme yapılıyordu.

856
01:07:29,960 --> 01:07:34,200
Artık iki saat önce trenden inen
o kişi değildiniz.

857
01:07:41,440 --> 01:07:42,840
13 yaşındayken…

858
01:07:44,360 --> 01:07:46,960
buna nasıl öfkelenmezsiniz?

859
01:07:47,520 --> 01:07:50,640
Gördüm ki bu dünya…

860
01:07:52,040 --> 01:07:59,040
bu düzenin ağırlığı ve dehşeti

861
01:07:59,120 --> 01:08:04,920
her insan için geçerliydi,
yaşadığınız sürece

862
01:08:05,000 --> 01:08:09,040
sizi bir sayıya dönüştürüyordu.

863
01:08:09,120 --> 01:08:12,920
Sizi bir "Stück", bir mal yapmışlardı.

864
01:08:13,000 --> 01:08:16,439
Tıpkı katillerinizin istediği gibi.

865
01:08:24,640 --> 01:08:30,560
Neyse ki olduğumdan
büyük gösteriyordum.

866
01:08:30,640 --> 01:08:33,560
Hem boyum çok uzun olduğu için

867
01:08:33,640 --> 01:08:37,439
hem de yolculukta bitkin düştüğüm için.

868
01:08:37,520 --> 01:08:41,319
Kimse bana yaşımı sormadı.

869
01:08:41,399 --> 01:08:46,800
Sonradan öğrendim ki beni
15 yaşında ya da 16 yaşında

870
01:08:46,880 --> 01:08:48,680
zannetmişler.

871
01:08:48,760 --> 01:08:51,720
13 yaşındaysanız
gaz odasına atılıyordunuz.

872
01:09:13,279 --> 01:09:18,520
Birkaç gün sonra
fabrikada çalışmaya götürüldüm.

873
01:09:21,720 --> 01:09:24,720
Makinalı silahlar için kasalar yapıyorduk.

874
01:09:24,800 --> 01:09:27,800
Savaş için çalışan bir fabrikaydı.

875
01:09:29,640 --> 01:09:34,560
Makinanın başında Janine adlı
Fransız bir kız vardı.

876
01:09:34,640 --> 01:09:37,319
Güzel bir kızdı.

877
01:09:37,399 --> 01:09:40,319
Tamamen yasak olmasına rağmen

878
01:09:40,399 --> 01:09:44,399
arada bir birbirimizle
biraz sohbet ederdik.

879
01:09:44,960 --> 01:09:50,560
Birkaç ay beraber çalıştıktan sonra

880
01:09:50,640 --> 01:09:55,520
makine iki parmağının
iki falanksını kesti.

881
01:09:56,120 --> 01:10:00,400
İlerleyen günlerde "ayıklama" vardı.

882
01:10:00,480 --> 01:10:06,440
Korkunç bir şeydi.
Bazen yaptıkları gibi hastaları,

883
01:10:06,520 --> 01:10:10,720
çalışamayacak durumda olanları ayırıp
gaz odasına gönderirlerdi.

884
01:10:10,800 --> 01:10:14,640
Mutlak bir dehşet anıydı.

885
01:10:20,040 --> 01:10:24,080
Oraya gittiğinizde korku
tüm bedeninizi sarıyordu.

886
01:10:24,160 --> 01:10:26,240
Kalbiniz deli gibi atıyordu.

887
01:10:26,320 --> 01:10:30,120
"Yaşamak istiyorum."

888
01:10:31,480 --> 01:10:36,320
Tek sıra hâlinde dizilirdik

889
01:10:36,400 --> 01:10:41,040
ve iki subayın olduğu yere giderdik.

890
01:10:41,120 --> 01:10:42,360
Onlar…

891
01:10:42,440 --> 01:10:47,040
Düşünsenize, üniformalı adamların
karşısında çıplak bir kadınsınız;

892
01:10:47,120 --> 01:10:50,640
önünüze, arkanıza, ağzınıza bakıyorlar.

893
01:10:52,920 --> 01:10:56,240
Sonra o muhteşem hareketi yapıyorlar.

894
01:10:58,120 --> 01:11:01,480
"Git, bu kez kurtuldun."

895
01:11:06,840 --> 01:11:11,360
Katiline minnet duyuyorsun.
Hâlâ yaşadığına seviniyorsun.

896
01:11:11,440 --> 01:11:14,840
Arkamda, Janine'i durdurdular

897
01:11:14,920 --> 01:11:17,280
ve onu gaz odasına yolladılar.

898
01:11:18,240 --> 01:11:20,480
Korkunçtu.

899
01:11:20,560 --> 01:11:26,000
Aç, bencil bir kurt bibi olmuştum;

900
01:11:26,080 --> 01:11:28,400
artık kimseyi sevmek istemiyor

901
01:11:28,480 --> 01:11:32,680
veya mesafelere katlanamıyordum.

902
01:11:36,920 --> 01:11:40,800
Arkamı dönmedim.
"Güle güle Janine.

903
01:11:40,880 --> 01:11:42,800
Seni seviyorum.

904
01:11:42,880 --> 01:11:44,880
Cesur ol." demedim.

905
01:11:44,960 --> 01:11:46,920
Sadece "Janine" bile demedim.

906
01:11:49,080 --> 01:11:50,840
Üzerimi giydim.

907
01:11:53,120 --> 01:11:57,000
Ertesi gün Janine'in yerine
yeni bir işçi geldi.

908
01:12:01,040 --> 01:12:04,480
Kendimi hiç affetmedim.

909
01:12:05,600 --> 01:12:09,000
Janine hiç yaşlanamadı.

910
01:12:10,480 --> 01:12:12,640
Gencecik yaşında gitti.

911
01:12:20,640 --> 01:12:25,040
Bir yanda Müttefik birlikler,
diğer yanda Sovyet ordusu ilerliyor

912
01:12:25,120 --> 01:12:28,840
ve toplama kamplarına
gittikçe yaklaşıyordu.

913
01:12:29,800 --> 01:12:33,800
Polonya'da Naziler fethedilmek
üzere olan kampları terk etti

914
01:12:33,880 --> 01:12:37,200
ve sınır dışı edilen Yahudileri
Almanya'ya nakletmeye başladı.

915
01:12:37,280 --> 01:12:41,560
Auschwitz 27 Ocak 1945'te kurtarıldı.

916
01:12:41,640 --> 01:12:44,840
Bu tarih günümüzde, Holokost'u
Anma Günü olarak kutlanıyor.

917
01:12:47,480 --> 01:12:51,520
Fabrikayı boşaltma emri geldi

918
01:12:51,600 --> 01:12:55,160
ve yürümeye başladık.

919
01:12:55,240 --> 01:12:58,920
Bu yürüyüşe daha sonra
"ölüm yürüyüşü" dendi.

920
01:13:06,720 --> 01:13:11,840
Polonya'dan geçerek Almanya'ya

921
01:13:11,920 --> 01:13:13,840
nasıl yürüyebilirsiniz ki?

922
01:13:13,920 --> 01:13:19,240
Mesafe 700 kilometreden fazlaydı.

923
01:13:19,320 --> 01:13:21,600
Adım adım gidiyorduk.

924
01:13:22,480 --> 01:13:23,440
Bu mümkün mü?

925
01:13:23,520 --> 01:13:27,320
Düşerseniz, düşen herkesi
başından vurma emri verilen

926
01:13:27,400 --> 01:13:30,280
bir görevli tarafından öldürülürdünüz.

927
01:13:33,520 --> 01:13:38,800
"O kanlı karların içinde,
o yolda ölemezsin.

928
01:13:39,840 --> 01:13:40,840
Yaşamalısın."

929
01:13:40,920 --> 01:13:44,040
Önce bir ayak, sonra diğeri.

930
01:13:44,120 --> 01:13:47,560
Yürüdükçe yürüdük.

931
01:13:47,640 --> 01:13:51,480
İnsanlar sokaklarda ölüyordu.
Düştüklerini görüyorduk.

932
01:14:03,400 --> 01:14:07,200
O kızı düşünüyorum;

933
01:14:07,280 --> 01:14:11,880
kimseye yaslanamadan karda yürüyen,

934
01:14:11,960 --> 01:14:15,720
o kötülük evreninde

935
01:14:15,800 --> 01:14:18,640
yapayalnız, bir başına,

936
01:14:18,720 --> 01:14:22,240
başına gelen her şeye,
tanık olduğu her şeye

937
01:14:22,320 --> 01:14:25,240
göğüs germiş…

938
01:14:26,720 --> 01:14:29,080
Acımın sonu yok.

939
01:14:29,160 --> 01:14:31,040
Nasıl başardı?

940
01:14:31,120 --> 01:14:37,000
Şu anda burada olmayı,
yaşlanmayı nasıl başardı?

941
01:14:37,080 --> 01:14:38,400
Nasıl?

942
01:14:45,920 --> 01:14:50,560
1 Mayıs'ta Kızıl Ordu,
Liliana Segre'nin esir bulunduğu

943
01:14:50,640 --> 01:14:54,400
Berlin'in kuzeyindeki
Malchow Toplama Kampına girdi.

944
01:15:01,640 --> 01:15:04,240
Naziler dehşet içinde
kaçmaya başladılar

945
01:15:04,320 --> 01:15:06,720
ve kendilerini esir olarak
kamufle etmeye çalıştılar.

946
01:15:10,720 --> 01:15:15,800
O an, son kamptaki kumandanı gördüm.

947
01:15:15,880 --> 01:15:18,240
İğrenç bir SS subayıydı.

948
01:15:18,320 --> 01:15:24,800
Can çekişmekte olan biz kadınları
kırbaçlıyordu.

949
01:15:24,880 --> 01:15:29,720
Bir canavar olduğunu
kanıtlamak için tokatlıyordu.

950
01:15:29,800 --> 01:15:35,240
Bir küsur yıl boyunca
intikam hayali kurdum.

951
01:15:35,320 --> 01:15:38,760
İçim nefret ve çaresizlikle doluydu.

952
01:15:39,320 --> 01:15:44,240
Ve o subayı
silahını yere bırakırken gördüğümde…

953
01:15:47,320 --> 01:15:51,720
dayanılmaz bir arzu duydum.

954
01:15:51,800 --> 01:15:58,600
"O silahı yerden alıp
onu vuracağım." dedim.

955
01:16:02,600 --> 01:16:05,600
Maruz kaldığım tüm o şiddet için,

956
01:16:05,680 --> 01:16:10,360
diğerlerinin çektiğini gördüğüm
acılar için doğru bir final gibi geldi.

957
01:16:13,120 --> 01:16:15,160
Ama bir anlıktı.

958
01:16:15,240 --> 01:16:18,880
Katilime hiç benzemediğimi anladım.

959
01:16:18,960 --> 01:16:23,720
Ben yaşamayı seçmiştim
ve kimsenin canını alamazdım.

960
01:16:24,440 --> 01:16:28,800
O andan itibaren
artık özgür bir kadındım.

961
01:16:28,880 --> 01:16:31,720
Şimdiki barış yanlısı kadın oldum.

962
01:17:32,240 --> 01:17:36,960
MİLANO, EYLÜL 1945

963
01:17:54,640 --> 01:17:56,640
-Merhaba.
-Merhaba.

964
01:17:59,360 --> 01:18:00,880
Git buradan.

965
01:18:00,960 --> 01:18:03,000
Verecek bir şeyimiz yok.

966
01:18:05,400 --> 01:18:06,640
Antonio.

967
01:18:08,480 --> 01:18:09,840
Beni tanımadın mı?

968
01:18:11,600 --> 01:18:14,120
Ben Liliana. Liliana Segre.

969
01:18:15,640 --> 01:18:17,640
Tanrım!

970
01:18:17,720 --> 01:18:20,320
Liliana. Liliana!

971
01:18:27,640 --> 01:18:28,680
Biliyordum.

972
01:18:29,520 --> 01:18:32,000
Yaşadığını biliyordum.

973
01:18:32,080 --> 01:18:34,320
Bak.

974
01:18:37,840 --> 01:18:41,880
Sana Almanya'dan yolladığım
Kızıl Haç kartpostalı.

975
01:18:43,880 --> 01:18:45,800
Üzgünüm. Elimde bir tek bu adres vardı.

976
01:18:45,880 --> 01:18:47,320
"Üzgünüm" mü?

977
01:18:48,800 --> 01:18:52,240
Kart gelir gelmez
amcan Amedeo'yu aradım.

978
01:18:53,240 --> 01:18:56,640
Burada artık kimse yaşamıyor
ama telefonlarını bıraktılar.

979
01:18:58,640 --> 01:19:01,640
İçeri gel hadi, hemen arayalım.

980
01:19:04,720 --> 01:19:07,120
Geri dönüş ve ev.

981
01:19:09,320 --> 01:19:11,880
Bu durumda iki kavram da imkânsız.

982
01:19:16,640 --> 01:19:21,200
Sağ kalan akrabalarınız tarafından

983
01:19:21,280 --> 01:19:24,240
karşılandığınız anda

984
01:19:24,320 --> 01:19:27,760
ve yaşamaya çalışmaya
başladığınızda…

985
01:19:29,080 --> 01:19:34,080
iyi niyetle bile olsa, genellikle
saklanmanız söylenirdi.

986
01:19:34,160 --> 01:19:37,440
Ne çelişkidir ki birçokları için

987
01:19:37,520 --> 01:19:41,920
zulümden sonraki sağ kalma
ve sessizlik, asıl travma oluyor.

988
01:19:42,000 --> 01:19:46,240
Anlatamamak, duyulmamak
ya da anlaşılmamak.

989
01:19:46,320 --> 01:19:47,960
Kişi, sessizliğe gömülüyor.

990
01:19:58,440 --> 01:20:02,240
Akrabalarımın beni gördüklerindeki
yüz ifadeleri…

991
01:20:02,320 --> 01:20:06,720
Hayal kırıklığına uğradıkları
her hâllerinden belliydi.

992
01:20:06,800 --> 01:20:12,320
Gördükleri kişinin,
hayal ettikleri kişiye hiç benzememesi,

993
01:20:12,400 --> 01:20:17,240
önceki hâlinden eser olmaması
onları çok etkiledi.

994
01:20:18,440 --> 01:20:25,000
Akıllarında son kalan
küçük, tatlı kızla alakası yoktu.

995
01:20:31,040 --> 01:20:32,560
Beğendin mi canım?

996
01:20:34,800 --> 01:20:36,720
Ye, ye. İyice doy.

997
01:20:57,320 --> 01:20:58,320
Al.

998
01:20:59,040 --> 01:21:00,440
Daha rahat oku.

999
01:21:01,320 --> 01:21:02,960
Loto da oynamak ister misin?

1000
01:21:04,000 --> 01:21:07,560
-Liliana, yengenden özür dile.
-Neden?

1001
01:21:07,640 --> 01:21:11,320
Bana bakan oydu. O bakışlarla!

1002
01:21:11,400 --> 01:21:13,440
Liliana, yanlış yapıyorsun.

1003
01:21:13,520 --> 01:21:16,640
Amedeo, merak etme.
Gerçekten önemli değil.

1004
01:21:25,120 --> 01:21:29,720
Liliana, canım, elma için…
Çatal ve bıçak.

1005
01:21:30,520 --> 01:21:32,120
Sen elmadan ne anlarsın?

1006
01:21:32,200 --> 01:21:34,200
Elma, Tanrı'nın nimetidir.

1007
01:21:34,280 --> 01:21:37,320
Çatal bıçağın umurumda mı sanıyorsun?

1008
01:21:47,320 --> 01:21:49,000
Bâkireydim.

1009
01:21:49,080 --> 01:21:51,480
En büyük sorunum oydu.

1010
01:21:51,560 --> 01:21:54,040
Beni muayene ettirdiler. İnanmadılar.

1011
01:21:55,400 --> 01:21:57,240
Küçük düşürücüydü.

1012
01:21:59,880 --> 01:22:03,240
O tarz bir şey olmamıştı.

1013
01:22:03,320 --> 01:22:08,080
Tecavüze uğramadık.
Onların hepsi safsata.

1014
01:22:08,160 --> 01:22:12,320
İskelet gibiydik.
Pistik, yaratıktık, çıbanlarımız vardı.

1015
01:22:12,400 --> 01:22:15,960
O bakımlı Alman askerleri
bizi seçer miydi?

1016
01:22:16,040 --> 01:22:19,760
Kullanılmaya hazır yaşıtlarına
gidiyorlardı.

1017
01:22:29,720 --> 01:22:34,440
Aynı zamanda
arkadaşlarımdan da farklıydım.

1018
01:22:34,520 --> 01:22:40,160
Akılları hep erkeklerde,
yeni giysilerde, dansa gitmekteydi.

1019
01:22:40,240 --> 01:22:42,840
Okulda arayı kapattım.

1020
01:22:42,920 --> 01:22:46,000
Beş yıllık dersleri, bir yılda verdim.

1021
01:22:47,120 --> 01:22:49,520
Öğrendiğim en önemli şey…

1022
01:22:50,560 --> 01:22:54,520
…babamı bulma
umudumdan vazgeçmekti.

1023
01:23:02,240 --> 01:23:05,680
Sevgili dinleyenler,
hanımlar ve beyler

1024
01:23:05,760 --> 01:23:09,560
Yeni Sesler yarışmamız devam ediyor.

1025
01:23:09,640 --> 01:23:13,720
Birçok mektup geldi
ama daha fazlasını bekliyoruz.

1026
01:23:13,800 --> 01:23:18,280
RAI, Radio Audizioni Italiane'ye yazın.

1027
01:23:18,360 --> 01:23:23,160
Savaş bitmişti ve nihayet geri aldığımız
radyoyu dinliyorduk.

1028
01:23:23,240 --> 01:23:25,520
Bir oyun vardı.

1029
01:23:25,600 --> 01:23:27,920
Soru soruyorlardı
ve çocuklar yazabiliyordu.

1030
01:23:28,000 --> 01:23:31,120
Ben de yarışmaya katılmak için bir
mektup yazdım

1031
01:23:31,200 --> 01:23:32,800
ve anneme okuttum.

1032
01:23:50,840 --> 01:23:51,800
Anne!

1033
01:23:55,680 --> 01:23:58,480
Yarışma için mektup bekliyorlarmış.

1034
01:23:58,560 --> 01:24:00,480
Seçilirsen şarkı söylüyorsun.

1035
01:24:00,560 --> 01:24:01,880
Okuyayım.

1036
01:24:03,040 --> 01:24:06,640
"Sevgili radyo, ben Lia Levi.
Yahudi bir kızım."

1037
01:24:18,120 --> 01:24:20,880
Anne, ne yapıyorsun?

1038
01:24:20,960 --> 01:24:23,400
Baştan yazalım, olur mu?

1039
01:24:23,480 --> 01:24:27,680
Sen Yahudi bir kız değilsin. Anladın mı?

1040
01:24:27,760 --> 01:24:31,080
Sadece bir kızsın. Bir kız.

1041
01:24:34,640 --> 01:24:36,440
Anlamayınca tekrar etti.

1042
01:24:36,520 --> 01:24:40,280
"Sen Yahudi bir kız değilsin.
Sadece bir kızsın."

1043
01:24:41,040 --> 01:24:44,760
Çok duygusal bir andı.

1044
01:24:44,840 --> 01:24:48,240
Çünkü ilk anda bazı şeyleri
tam anlamıyorsunuz

1045
01:24:48,320 --> 01:24:52,600
ama sonra yerine oturuyor.
O artık bir sözcük değil, bir kavramdı.

1046
01:24:59,240 --> 01:25:02,040
Şansıma, döndükten üç yıl sonra

1047
01:25:02,120 --> 01:25:06,240
bir yaz büyükannem ve dedemle
denize gittim.

1048
01:25:06,320 --> 01:25:11,080
Deniz kenarında kızlar ve erkeklerden
oluşan bir gruba katıldım.

1049
01:25:11,160 --> 01:25:14,160
Beni kabul ettiler.

1050
01:25:15,560 --> 01:25:18,240
Bir çocuğu hemen fark ettim.

1051
01:25:18,320 --> 01:25:20,320
Konuşmaya başladık.

1052
01:25:21,840 --> 01:25:24,520
Ondan hoşlandım.

1053
01:25:33,440 --> 01:25:38,720
Hatta, kadınsı hissetmenin
heyecanını yaşadım.

1054
01:25:38,800 --> 01:25:42,280
Çünkü ondan önce zavallı bir kızdım.

1055
01:25:52,320 --> 01:25:54,720
Dövmeli kolumu gördü ve dedi ki…

1056
01:25:54,800 --> 01:25:56,200
Ne olduğunu biliyorum.

1057
01:25:59,640 --> 01:26:01,640
Çok acı çekmişsindir.

1058
01:26:04,040 --> 01:26:07,760
Biliyorum, çünkü ben de esirdim.

1059
01:26:11,720 --> 01:26:13,520
Senin gibi çok insan gördüm.

1060
01:26:15,720 --> 01:26:21,760
O, 600 bin silahsız, zavallı
askerî stajyerlerden biriydi.

1061
01:26:21,840 --> 01:26:26,160
Salò Cumhuriyeti'ne bağlı kalmamak için

1062
01:26:26,240 --> 01:26:29,280
toplama kampına gitmeyi seçmişti.

1063
01:26:40,040 --> 01:26:41,080
Gidelim.

1064
01:26:42,240 --> 01:26:44,280
Hadi.

1065
01:26:56,640 --> 01:27:00,640
Birbirimize delicesine âşık olduk.

1066
01:27:04,840 --> 01:27:08,560
Elimi tuttu ve bana,

1067
01:27:08,640 --> 01:27:15,240
sözde medeni topluma dönmeyi seçenin
ben olduğumu öğretti.

1068
01:27:15,320 --> 01:27:17,640
Uyum sağlaması gereken bendim.

1069
01:27:17,720 --> 01:27:21,920
Diğerlerinin bana uymasını
bekleyemezdim.

1070
01:27:24,440 --> 01:27:30,080
Ve onun aşkı sayesinde,
ellerimi sıkı sıkı tutarken

1071
01:27:30,160 --> 01:27:33,400
hayatımın en büyük mucizesini yaşadım.

1072
01:27:33,480 --> 01:27:34,680
Oydu.

1073
01:27:43,240 --> 01:27:46,840
Ortaokula başladığımda…

1074
01:27:47,920 --> 01:27:50,320
duygularım çok yoğundu.

1075
01:27:51,200 --> 01:27:55,200
Çünkü özgürlüğümü
geri kazandığımı anladım.

1076
01:27:56,840 --> 01:27:59,640
Ama en çok, haysiyetimi geri almıştım.

1077
01:28:00,520 --> 01:28:03,080
Kimse beni yok edememişti.

1078
01:28:07,240 --> 01:28:11,040
Her şey yavaş yavaş ilerledi.

1079
01:28:11,120 --> 01:28:13,440
1947'de babam öldü.

1080
01:28:13,520 --> 01:28:17,800
Annem üç çocuğunu
akrabaların yardımıyla büyüttü.

1081
01:28:17,880 --> 01:28:21,280
Aslında işimize geri dönüp
hayata devam ettik.

1082
01:28:21,360 --> 01:28:24,320
Şimdi güzel şeyleri de konuşuyoruz.

1083
01:28:32,320 --> 01:28:38,600
Çok şükür ki zaman nazikti.

1084
01:28:39,240 --> 01:28:41,760
Zaman, büyük sakinleştirici.

1085
01:28:41,840 --> 01:28:45,160
Sakinleştirir, iyileştirmez.

1086
01:28:50,720 --> 01:28:52,360
Neyim kaldı?

1087
01:28:52,440 --> 01:28:55,960
O dönemde benliğimi oluşturdum.

1088
01:28:56,040 --> 01:28:59,280
O hâlim çok uzak bir hatıra
demek istemiyorum.

1089
01:28:59,360 --> 01:29:01,760
Benliğim, yaşam tarzım…

1090
01:29:03,040 --> 01:29:06,240
Kendimi hayata karşı
savunma şeklim bile

1091
01:29:06,320 --> 01:29:08,080
o zamanki hâlimden miras.

1092
01:29:08,160 --> 01:29:11,480
Şu anda bile zorluklar var.

1093
01:29:11,560 --> 01:29:16,360
Hayatın koyduğu engeller var
ama diyorum ki…

1094
01:29:16,440 --> 01:29:21,120
"O zaman başardık.
Yine başarabiliriz."

1095
01:29:29,320 --> 01:29:33,760
Liliana, Lia, Tullio ve Guido
kaderin çocukları.

1096
01:29:33,840 --> 01:29:37,240
Savaştan sonraki yıllarda
çalıştılar, evlendiler

1097
01:29:37,320 --> 01:29:39,520
ve aile kurdular.

1098
01:29:39,600 --> 01:29:44,400
Bu, onların düşman gördükleri kişilere
karşı kazandığı zaferdi.

1099
01:30:01,600 --> 01:30:05,160
Liliana Segre şu anda Milano'da
yaşıyor, üç çocuğu ve beş torunu var.

1100
01:30:05,240 --> 01:30:07,840
19 Ocak 2018'de İtalya Cumhurbaşkanı
Sergio Mattarella,

1101
01:30:07,920 --> 01:30:09,560
onu Yaşam Boyu Senatör olarak atadı.

1102
01:30:12,360 --> 01:30:15,080
Tullio Foá şimdi Napoli'de yaşıyor.
Annesi 103 yaşında öldü.

1103
01:30:15,160 --> 01:30:17,560
Kardeşlerini düzenli olarak
ziyaret ediyor, ama artık

1104
01:30:17,640 --> 01:30:19,720
Kahn kardeşlerle futbol maçı
yapmıyorlar.

1105
01:30:22,480 --> 01:30:25,480
Guido Cava, Pisa'da yaşıyor.
Kitap ticareti yaptı

1106
01:30:25,560 --> 01:30:28,920
ve memleketindeki
Yahudi Cemaatinin başkanıydı.

1107
01:30:31,240 --> 01:30:34,960
Lia Levi şarkıcı olmadı,
yazar ve gazeteci oldu.

1108
01:30:35,040 --> 01:30:37,320
2018'de
Strega Ragazzi Ödülü'nü kazandı.

1109
01:30:39,400 --> 01:30:45,960
"Nefret yüzünden yetişkin olamayan
tüm çocuklara adanmıştır. "

1110
01:32:17,560 --> 01:32:21,560
Alt yazı çevirmeni: Gizem Doğançay