1
00:01:03,146 --> 00:01:05,148
Galilejczycy!

2
00:01:06,232 --> 00:01:08,943
Dwunastu. I dwie kobiety.

3
00:01:10,695 --> 00:01:13,615
Powiedziano mi,
że mogą być cztery.

4
00:01:14,574 --> 00:01:16,576
Jesteście naśladowcami
Jezusa z Nazaretu?

5
00:01:16,743 --> 00:01:17,744
A kto pyta?

6
00:01:17,827 --> 00:01:22,457
Mam przesyłkę dla Andrzeja
i Szymona, synów Jony.

7
00:01:22,540 --> 00:01:25,001
- Nie odpowiedziałeś na pytanie.
- Co jest w środku?

8
00:01:25,126 --> 00:01:27,712
Jestem posłańcem,
nie nadawcą.

9
00:01:27,796 --> 00:01:30,298
Otrzymałem instrukcje
dotyczące dostawy.

10
00:01:31,966 --> 00:01:34,803
Którykolwiek z was to
Andrzej, niech wystąpi.

11
00:01:34,928 --> 00:01:35,929
To ja!

12
00:01:40,308 --> 00:01:43,103
Powiedz kto Cię przysyła,
wtedy ci to zdradzimy.

13
00:01:45,438 --> 00:01:46,856
Powoli.

14
00:02:02,163 --> 00:02:04,040
Do następnego razu, chłopcy.

15
00:02:13,591 --> 00:02:15,301
Nie używam już
imienia Szymon.

16
00:02:15,385 --> 00:02:17,762
Ktoś ma nieaktualne
informacje.

17
00:02:18,138 --> 00:02:19,889
I nie wie, o śmierci Ramy.

18
00:02:20,974 --> 00:02:23,184
Dlaczego najpierw wymienił
twoje imię?

19
00:02:23,268 --> 00:02:24,269
Ja jestem starszy.

20
00:02:24,352 --> 00:02:26,354
Może ten ktoś,
lepiej zna Andrzeja.

21
00:02:26,437 --> 00:02:27,939
Od Chrzciciela?

22
00:02:28,314 --> 00:02:29,941
Martwi ludzie
nie wysyłają paczek.

23
00:02:31,985 --> 00:02:33,403
Możesz mieć rację.

24
00:02:33,736 --> 00:02:35,071
Co my tu mamy?

25
00:02:43,246 --> 00:02:45,874
Za sprzedaż pudełka można by
kupić jedzenia na tydzień.

26
00:02:45,957 --> 00:02:48,543
Jana nie było stać
na coś takiego.

27
00:02:48,626 --> 00:02:51,796
Pamiętacie, jak ktoś zostawił
nam woreczek ze złotem?

28
00:02:51,880 --> 00:02:55,967
Pamiętam też worek martwych
wron, wysłany do Tel-Dor.

29
00:02:56,551 --> 00:03:00,096
Ludzie wysyłali listy z prośbą
o znaki i cuda w ich miastach.

30
00:03:00,180 --> 00:03:02,015
Mogli naprawdę
potrzebować pomocy.

31
00:03:02,098 --> 00:03:04,058
Próbują kupić cuda Jezusa.

32
00:03:04,142 --> 00:03:07,145
Po nakarmieniu otrzymaliśmy
prezent od Fatii,

33
00:03:07,228 --> 00:03:10,064
przywódczyni Nabatejczyków
w Dekapolu.

34
00:03:10,231 --> 00:03:11,941
Wymienił najpierw Andrzeja!

35
00:03:12,025 --> 00:03:15,445
Może w środku jest dzikie zwierzę,
mające nas zaatakować i zabić.

36
00:03:20,909 --> 00:03:22,118
Pachnie w porządku.

37
00:03:22,202 --> 00:03:23,411
Otwieraj.

38
00:03:45,141 --> 00:03:46,392
To od Joanny.

39
00:03:47,894 --> 00:03:53,274
By zachować ciągłość nauk
i czynów Jezusa z Nazaretu.

40
00:03:56,027 --> 00:03:59,614
Rozdzielmy sprzedaż tych rzeczy,
żeby szybko je spieniężyć.

41
00:03:59,739 --> 00:04:01,491
Jednej osobie zajmie to
zbyt długo.

42
00:04:01,658 --> 00:04:03,243
To rozdzielaj.

43
00:04:05,703 --> 00:04:07,205
A, ja?

44
00:04:11,042 --> 00:04:12,460
Srebrne noże.

45
00:04:13,628 --> 00:04:14,963
Zeloto?

46
00:04:15,880 --> 00:04:17,340
Chyba znam kupca.

47
00:04:18,758 --> 00:04:20,760
Jedwab z Dalekiego Wschodu!

48
00:04:22,345 --> 00:04:23,972
Nie sądzę, że to
dobry pomysł.

49
00:04:24,055 --> 00:04:27,600
Znasz ich wartość,
wiesz, jak negocjować.

50
00:04:27,684 --> 00:04:30,395
Zgodziliśmy się, że to Judasz
ma zajmować się pieniędzmi.

51
00:04:30,645 --> 00:04:32,814
Przynieś tyle,
ile uda ci się za to dostać.

52
00:04:33,147 --> 00:04:35,108
Ufamy Ci, Mateuszu.
Bezgranicznie.

53
00:04:45,368 --> 00:04:46,995
Lapis lazuli.

54
00:04:47,078 --> 00:04:49,664
Ametyst, karneol, jaspis...

55
00:04:49,747 --> 00:04:51,833
- Wartościowe?
- Bardziej niż rubiny.

56
00:04:51,916 --> 00:04:54,877
Zdecydowanie.
Jestem pewna!

57
00:04:57,672 --> 00:05:00,133
Jakubie, idź
z Tamar i Marią na rynek.

58
00:05:00,216 --> 00:05:01,801
Upewnij się, że nikt
im nie przeszkodzi.

59
00:05:02,969 --> 00:05:04,679
Zostały jeszcze monety.

60
00:05:04,971 --> 00:05:06,389
I pudełko.

61
00:05:06,681 --> 00:05:08,433
Sprzedaj pudełko, Natanaelu.

62
00:05:08,725 --> 00:05:10,101
Pójdę z tobą.

63
00:05:10,601 --> 00:05:11,936
A monety?

64
00:05:12,020 --> 00:05:14,605
Judaszu, weź je
i włóż je do sakiewki.

65
00:05:17,525 --> 00:05:19,402
Na co czekacie?
Do roboty!

66
00:05:23,781 --> 00:05:25,950
Zróbcie z tego
dobry użytek.

67
00:06:41,567 --> 00:06:44,028
Gedero, więc jako
saduceusze

68
00:06:44,112 --> 00:06:47,031
upieracie się, że nie ma
zmartwychwstania?

69
00:06:47,115 --> 00:06:50,993
Święte Prawo Adonai nie
wspomina o życiu pozagrobowym.

70
00:06:51,077 --> 00:06:53,162
Jest o nim mowa
w pieśniach Dawida.

71
00:06:53,246 --> 00:06:55,123
Dawid, to nie Tora.

72
00:06:55,206 --> 00:06:57,625
Na melodię:
Łania o poranku.

73
00:06:57,708 --> 00:06:59,836
Mój Boże, dlaczego
mnie opuściłeś?

74
00:06:59,919 --> 00:07:02,296
Tak. Ale pod koniec mamy:

75
00:07:02,380 --> 00:07:05,341
Skłonili się przed Nim
wszyscy możni ziemi.

76
00:07:05,425 --> 00:07:08,553
Złoży hołd każdy
schodzący do prochu.

77
00:07:08,636 --> 00:07:10,430
Nic nowego.

78
00:07:10,513 --> 00:07:12,974
Albo tu, u proroka Daniela.

79
00:07:13,516 --> 00:07:17,395
I obudzi się wielu ze
śpiących w prochu ziemi –

80
00:07:17,478 --> 00:07:21,107
jedni do życia wiecznego,

81
00:07:21,232 --> 00:07:24,652
a drudzy na zniewagi
i wieczne odrzucenie.

82
00:07:24,735 --> 00:07:28,406
- Jak ktoś może to podważać?
- To jedynie metafora.

83
00:07:28,948 --> 00:07:32,160
Chodzi o zmartwychwstanie
narodu Izraela

84
00:07:32,243 --> 00:07:34,412
z uwikłania w grzech pogan.

85
00:07:34,787 --> 00:07:37,915
„Przebudzenie” odnosi się
do przyjścia Mesjasza.

86
00:07:38,332 --> 00:07:40,460
Kiedy Żydzi,
miłujący Boże prawo,

87
00:07:40,543 --> 00:07:42,378
powstaną
z duchowego snu.

88
00:07:42,462 --> 00:07:44,922
Podczas gdy
odrzucający je,

89
00:07:45,006 --> 00:07:47,008
zostaną zawstydzeni
i wzgardzeni.

90
00:07:47,091 --> 00:07:51,053
Rabinie Gedera, jak interpretujesz
określenie „życie wieczne”?

91
00:07:51,220 --> 00:07:55,016
- Hayei Olam.
- Jedynie Boże Prawo jest wieczne.

92
00:07:55,433 --> 00:07:58,060
To życie poświęcone
studiowaniu Tory,

93
00:07:58,144 --> 00:08:01,272
skupiające się na
sprawach wieczności.

94
00:08:01,355 --> 00:08:03,191
Tym jest Hayei Olam.

95
00:08:03,274 --> 00:08:06,486
W jaki sposób odrzucanie przez
saduceuszy życia po śmierci,

96
00:08:06,527 --> 00:08:09,697
może prowadzić do wierniejszego
trzymania się Tory?

97
00:08:09,780 --> 00:08:12,116
Stawiamy na praktykę.

98
00:08:12,783 --> 00:08:16,370
Zwróćcie uwagę na słowa
z Piątej Księgi Tory.

99
00:08:17,747 --> 00:08:22,668
Przestrzegaj więc tych przykazań,
ustaw oraz praw,

100
00:08:22,752 --> 00:08:26,005
które ja ci dzisiaj nadaję.

101
00:08:26,631 --> 00:08:30,635
Wolą Boga jest, abyśmy
przestrzegali tego dzisiaj,

102
00:08:30,718 --> 00:08:34,096
a nie w jakimś wyimaginowanym
przyszłym świecie.

103
00:08:34,639 --> 00:08:38,017
Dosłowne rozumienie proroka
Daniela przez faryzeuszy,

104
00:08:38,100 --> 00:08:40,728
jest zarówno niebezpieczne,
jak i rozpraszające.

105
00:08:40,811 --> 00:08:45,024
Jeśli twoje wysiłki mają na celu
gromadzenie nagrody w zaświatach,

106
00:08:45,107 --> 00:08:49,445
sprawi to, że będziesz ślepy
na otaczającą cię rzeczywistość.

107
00:08:49,529 --> 00:08:52,740
A jak skomentujesz zarzut,
że bogactwo i status

108
00:08:52,782 --> 00:08:56,160
saduceuszy czynią twoją
interpretację dyskusyjną?

109
00:08:56,244 --> 00:08:58,913
Twoje stronnictwo,
żyje bardzo wygodnie.

110
00:08:59,038 --> 00:09:01,707
Dlaczego mieliby martwić
się o przyszłe życie?

111
00:09:01,791 --> 00:09:07,296
Zwyczajni Żydzi doświadczają
takich trudności,

112
00:09:07,421 --> 00:09:12,093
że muszą trzymać się nadziei na
lepsze życie po zmartwychwstaniu.

113
00:09:12,176 --> 00:09:16,973
A czy ty rezygnujesz
z codziennych uczt Sanhedrynu?

114
00:09:17,056 --> 00:09:19,809
Odnieś się do jego
interpretacji, a nie czynów.

115
00:09:19,934 --> 00:09:21,143
Hipokryci!

116
00:09:21,227 --> 00:09:23,271
Oskarżając mnie o bogactwo,

117
00:09:23,354 --> 00:09:25,565
zarzucacie mi rzekome
zniekształcenie interpretacji.

118
00:09:25,648 --> 00:09:27,483
Obaj to robimy.

119
00:09:27,692 --> 00:09:30,611
Argument jest ważny, niezależnie
od tego, czy go ignorujemy.

120
00:09:31,028 --> 00:09:32,863
Janni, kontynuuj.

121
00:09:34,282 --> 00:09:35,825
- Jussifie.
- Bracie!

122
00:09:36,158 --> 00:09:38,160
Co ty tu robisz?

123
00:09:38,327 --> 00:09:39,787
Tędy. Chodź.

124
00:09:41,581 --> 00:09:44,083
Kiedy zobaczyłem twoje imię
na liście obecności,

125
00:09:44,166 --> 00:09:45,751
myślałem, że to pomyłka.

126
00:09:45,835 --> 00:09:48,004
Szczerze mówiąc,
ja również.

127
00:09:48,087 --> 00:09:51,465
W końcu skorzystałeś z
majątku i koneksji Abby.

128
00:09:51,549 --> 00:09:52,967
Nie myślałem,
że tego dożyję.

129
00:09:53,301 --> 00:09:54,844
A jednak.

130
00:09:55,136 --> 00:09:57,555
Mogłeś z tego skorzystać
już wiele lat temu.

131
00:09:57,763 --> 00:09:59,265
W jakim celu?

132
00:09:59,348 --> 00:10:01,851
Żyłem jedynie
ze stypendium.

133
00:10:01,934 --> 00:10:04,395
Najpierw musiałem
służyć ludziom.

134
00:10:04,854 --> 00:10:06,897
To zwykła zazdrość.

135
00:10:06,981 --> 00:10:09,400
Przypuszczam, że twój Abba
był niepocieszony.

136
00:10:09,483 --> 00:10:15,448
Owszem. Ale jego ostatni wkład
wskazuje, że sobie z tym poradził.

137
00:10:16,741 --> 00:10:18,784
Ale dyskusja.

138
00:10:19,327 --> 00:10:21,787
Sądzisz, że saduceusze
mają rację?

139
00:10:22,455 --> 00:10:23,998
Jedyne, z czym się zgadzam,

140
00:10:24,081 --> 00:10:28,169
to fakt, że nie powinieneś wtrącać
się w sprawy ich majątku.

141
00:10:28,628 --> 00:10:31,505
Niech interpretacja opiera
się o własne zasługi.

142
00:10:31,589 --> 00:10:33,591
Wrażliwi jesteś
na punkcie pieniędzy.

143
00:10:33,674 --> 00:10:38,262
Obaj wykorzystaliśmy wszelkie
dostępne sposoby, aby się tu znaleźć.

144
00:10:38,638 --> 00:10:42,308
Ty za pomocą biurokratycznych
znajomości, a ja mojego Abby.

145
00:10:42,391 --> 00:10:43,893
Mój sposób był gorszy?

146
00:10:43,976 --> 00:10:46,729
Liczy się to,
że obaj tu jesteśmy.

147
00:10:47,021 --> 00:10:50,816
Pozostaje pytanie, w jaki
sposób to wykorzystamy.

148
00:10:51,609 --> 00:10:53,611
Słuszna uwaga.

149
00:10:53,694 --> 00:10:58,741
Chociaż wydawało mi się,
że wiem, po co,

150
00:10:58,824 --> 00:11:02,495
to ostatnimi czasy,
nie jestem już tego taki pewien.

151
00:11:03,329 --> 00:11:05,039
Co się zmieniło?

152
00:11:07,458 --> 00:11:10,044
Chodź, oprowadzę cię.

153
00:11:16,384 --> 00:11:18,594
Dotrzemy do Świętego Miasta
przed zmrokiem.

154
00:11:18,678 --> 00:11:21,055
Raczej w nocy,
jeśli utrzymamy to tempo.

155
00:11:21,347 --> 00:11:24,975
Może rozbijmy obóz tam,
gdzie w trakcie Sukkot?

156
00:11:25,059 --> 00:11:27,853
To nie święta.
Obóz zwróciłby uwagę.

157
00:11:28,020 --> 00:11:29,438
Ludzie go poszukują.

158
00:11:29,522 --> 00:11:31,524
Więc gdzie?
W gospodzie?

159
00:11:32,024 --> 00:11:33,275
Ten sam problem.

160
00:11:33,359 --> 00:11:36,654
W mieście uszy i oczy
są wszędzie.

161
00:11:36,737 --> 00:11:40,616
Dzięki podarunkowi Joanny stać nas,
żeby zatrzymać się w zajazdach.

162
00:11:40,658 --> 00:11:43,828
Możemy się rozdzielić
by uniknąć podejrzeń.

163
00:11:44,704 --> 00:11:47,790
Moglibyśmy go przebrać,
użyć zmienionych imion?

164
00:11:47,873 --> 00:11:50,710
I złamać ósme przykazanie?

165
00:11:50,793 --> 00:11:51,711
Dziewiąte.

166
00:11:54,422 --> 00:11:56,340
Ma rację.
Okłamywanie jest dziewiąte.

167
00:11:56,716 --> 00:11:59,176
Kolejność nie ma znaczenia.
Kłamstwo to kłamstwo.

168
00:11:59,385 --> 00:12:01,846
Zeloto, masz brata
w Jerozolimie.

169
00:12:02,346 --> 00:12:03,556
Tak, Jessego.

170
00:12:03,681 --> 00:12:05,808
Kiedy go widzieliśmy,
był bezdomny.

171
00:12:05,891 --> 00:12:08,227
To mogło się zmienić.

172
00:12:09,645 --> 00:12:12,440
Ale nie sądzę, że zdołał
pomieścić nas wszystkich.

173
00:12:12,523 --> 00:12:16,485
Czy ktoś ma bogatego
wujka w górnym mieście?

174
00:12:16,569 --> 00:12:18,988
Judasz mówi, że możemy
zatrzymać się gdziekolwiek,

175
00:12:19,071 --> 00:12:21,991
o ile utrzymamy tożsamość
rabbiego w tajemnicy.

176
00:12:22,074 --> 00:12:23,951
I ukrywając go
przed mieszkańcami.

177
00:12:24,034 --> 00:12:25,786
Kontaktował się
z Nikodemem?

178
00:12:25,870 --> 00:12:28,330
Nie znamy jego serca
ani zamiarów.

179
00:12:28,414 --> 00:12:30,624
Rozmawiałam z nim.
Był otwarty.

180
00:12:32,168 --> 00:12:33,544
Dzień dobry, przyjaciele.

181
00:12:33,627 --> 00:12:35,296
Szalom.

182
00:12:36,255 --> 00:12:38,090
Mistrzu, gdzie chciałbyś
się zatrzymać na noc?

183
00:12:38,174 --> 00:12:39,592
U mojego przyjaciela Łazarza.

184
00:12:39,675 --> 00:12:41,010
Sądziłem, że jest w Betanii.

185
00:12:41,093 --> 00:12:42,094
Masz rację.

186
00:12:42,178 --> 00:12:44,638
Nie udamy się dzisiaj
do Jerozolimy,

187
00:12:44,722 --> 00:12:47,141
ale zatrzymamy się
u Łazarza i jego sióstr.

188
00:12:47,475 --> 00:12:49,351
Nie mogę się doczekać,
żeby zobaczyć Imę.

189
00:12:50,561 --> 00:12:52,313
Ruszajmy czym prędzej.

190
00:12:53,189 --> 00:12:54,857
Jak mogę pomóc?

191
00:13:29,266 --> 00:13:30,226
Stać!

192
00:13:31,268 --> 00:13:32,561
Obywatele żydowscy!

193
00:13:40,945 --> 00:13:42,613
Zachowajcie spokój.

194
00:13:45,574 --> 00:13:49,161
Odłóżcie swoje rzeczy.
Poniesiecie teraz nasze.

195
00:13:50,746 --> 00:13:51,997
Zgodnie z prawem rzymskim,

196
00:13:52,081 --> 00:13:54,667
żołnierz może zmusić Żyda
do niesienia swoich rzeczy.

197
00:13:55,209 --> 00:13:56,460
Tak po prostu?

198
00:13:56,627 --> 00:13:59,880
Do pewnego stopnia. Przez
jedną milę i nie więcej.

199
00:14:01,924 --> 00:14:03,551
Mistrzu, to upokarzające.

200
00:14:04,343 --> 00:14:06,804
Wykonamy to.
Z godnością.

201
00:14:21,277 --> 00:14:27,908
Zobaczysz jak to jest, nosić hełm
przez cały dzień.

202
00:14:29,243 --> 00:14:31,662
Miałeś kiedyś fryzurę
w kształcie hełmu?

203
00:14:38,294 --> 00:14:39,670
Ty też.

204
00:14:43,299 --> 00:14:44,300
Ja to wezmę.

205
00:14:44,383 --> 00:14:46,427
Nie jestem ze słomy.
Dam radę.

206
00:14:46,510 --> 00:14:48,262
Mario, proszę.

207
00:14:51,765 --> 00:14:53,183
Pospieszcie się, szczury!

208
00:14:54,143 --> 00:14:56,896
W niezłych kapeluszach.

209
00:15:01,525 --> 00:15:02,902
Mistrzu, pozwól mi to wziąć.

210
00:15:02,985 --> 00:15:03,986
Nie, nie.

211
00:15:05,696 --> 00:15:08,282
Na moją głowie pasuje tak samo,
jak na kogokolwiek z was.

212
00:15:09,783 --> 00:15:11,243
Obaj wiemy,
że to nieprawda.

213
00:15:11,327 --> 00:15:13,120
Dziękuję za troskę,
Judaszu.

214
00:15:29,094 --> 00:15:31,764
Co mądrego udało ci
się odkryć,

215
00:15:31,847 --> 00:15:33,724
od kiedy widzieliśmy
się ostatnio?

216
00:15:33,807 --> 00:15:35,684
Oprócz uświadomienia sobie,

217
00:15:35,768 --> 00:15:37,227
żeby wykorzystać
rodzinny majątek?

218
00:15:37,311 --> 00:15:39,939
- Przestaniesz wreszcie?
- Już dobrze.

219
00:15:40,022 --> 00:15:42,483
Nie jesteś już tym samym
podatnym na wpływy Jussifem,

220
00:15:42,566 --> 00:15:45,194
którego znałem.
Rywalizowaliśmy o tallit.

221
00:15:45,527 --> 00:15:49,323
Stałem się bardziej zaangażowany,
wnikliwy i uważny, Szmuelu.

222
00:15:50,157 --> 00:15:52,493
To kim są mężczyźni,
których mijaliśmy?

223
00:15:54,578 --> 00:15:56,914
Nie mówiłeś przed chwilą,
że jesteś uważny?

224
00:15:57,373 --> 00:15:58,791
W oddawaniu czci.

225
00:15:58,874 --> 00:16:00,209
A więc i spostrzegawczy.

226
00:16:01,210 --> 00:16:03,295
Zaraz się o tym
przekonamy.

227
00:16:05,381 --> 00:16:07,216
Wiem, kim są skrybowie.

228
00:16:07,925 --> 00:16:09,843
Nazywamy ich także prawnikami.

229
00:16:09,927 --> 00:16:13,097
Są autorytetami w temacie
świętego prawa Mojżesza.

230
00:16:13,180 --> 00:16:16,642
Tłumacze i sędziowie
przymierza Boga z Izraelem.

231
00:16:16,934 --> 00:16:20,437
Prawnicy, których znam,
bywają lepiej ubrani.

232
00:16:20,813 --> 00:16:22,606
To nieodpłatna praca.

233
00:16:22,731 --> 00:16:26,068
Pracują gdzie indziej, aby móc
za darmo wykonywać tę tutaj.

234
00:16:26,694 --> 00:16:28,737
Dlaczego tak pracują?

235
00:16:29,196 --> 00:16:32,408
Być może zdobędą przychylność
kogoś wpływowego tutaj,

236
00:16:32,491 --> 00:16:34,743
zapewniając sobie posadę.

237
00:16:35,327 --> 00:16:37,871
- „Wykorzystując dostępne sposoby”.
- Dokładnie.

238
00:16:38,706 --> 00:16:40,249
A ci tutaj?

239
00:16:40,541 --> 00:16:44,503
Pierścionki z ametystem i
topazem, popularne w Grecji.

240
00:16:46,588 --> 00:16:49,466
Nakrycia głowy
z Ateńskiego błękitu...

241
00:16:49,550 --> 00:16:52,052
To wizytacja zhellenizowanych
Żydów z Dekapolu?

242
00:16:52,219 --> 00:16:55,472
Owszem, ale to nie goście.
To Herodianie.

243
00:16:55,556 --> 00:16:56,724
No tak.

244
00:16:56,807 --> 00:17:00,728
Zwolennicy króla Heroda Antypasa,
a co za tym idzie, Rzymu.

245
00:17:01,437 --> 00:17:04,064
Mają nadzieję zapewnić sobie
większe wpływy polityczne

246
00:17:04,148 --> 00:17:06,400
kosztem reszty Izraela.

247
00:17:06,817 --> 00:17:09,862
Moralnie skompromitowani, samolubni,
źle się prowadzący.

248
00:17:09,945 --> 00:17:12,114
- Zeloci ich nienawidzą.
- Nas również.

249
00:17:12,197 --> 00:17:15,325
To prawda. Wszystkich,
którzy nie są zelotami.

250
00:17:16,452 --> 00:17:20,080
Payot! Coraz mniej widoczne.

251
00:17:20,330 --> 00:17:22,958
„Nie będziecie zaokrąglali
końców włosów na głowie

252
00:17:23,000 --> 00:17:24,918
ani przycinali
końcówki waszej brody.

253
00:17:25,169 --> 00:17:27,129
Zwolennicy domu Szammaja?

254
00:17:27,212 --> 00:17:30,215
Pewnie skarżą się na
akolitów Hillela.

255
00:17:30,382 --> 00:17:32,384
Jedni i drudzy są
jednakowo oddani Torze.

256
00:17:32,468 --> 00:17:36,346
Szammaj jest bardziej dosłowny, a
Hillel skupia się na zasadach ogólnych.

257
00:17:36,430 --> 00:17:38,223
Ostatni spór?

258
00:17:38,307 --> 00:17:42,019
Czy w dniu ślubu można mówić
pannie młodej, że jest piękna,

259
00:17:42,102 --> 00:17:44,313
nawet jeśli
nie jest to prawdą?

260
00:17:44,396 --> 00:17:47,608
Szammaj pewnie twierdzi, że „nie”,
bo byłoby to kłamstwem.

261
00:17:47,691 --> 00:17:51,028
A Hillel utrzymuje, że w dniu ślubu
panna młoda zawsze jest piękna.

262
00:17:51,111 --> 00:17:53,947
Większa historia Boga
i Jego ludu.

263
00:17:54,031 --> 00:17:56,867
Uważaj przy kim
tak mówisz.

264
00:17:58,702 --> 00:18:00,287
Czyli jednak, Jussifie.

265
00:18:00,370 --> 00:18:03,749
Nie kłamałeś, mówiąc,
że jesteś uważny.

266
00:18:10,923 --> 00:18:13,884
Szmuelu... czy coś nie tak?

267
00:18:14,259 --> 00:18:15,803
Nie tak?

268
00:18:18,013 --> 00:18:21,683
Przez pokolenia codzienność
określono jako:

269
00:18:21,767 --> 00:18:24,520
„zagmatwane”, albo „niespokojne czasy”.

270
00:18:24,645 --> 00:18:26,563
Dzisiaj nie jest inaczej.

271
00:18:28,148 --> 00:18:30,692
Szczerze cieszę się,
że tu jesteś.

272
00:18:30,776 --> 00:18:32,111
Dobrze się spisałeś.

273
00:18:33,529 --> 00:18:34,947
Dziękuję, Rabbi.

274
00:18:37,950 --> 00:18:40,828
Proszę wszystkich o uwagę.

275
00:18:42,663 --> 00:18:44,665
Mam pokorną prośbę.

276
00:18:54,800 --> 00:18:57,427
Daj, pomogę ci.

277
00:18:58,595 --> 00:19:01,557
Nie chodzi o to,
że czuję się upokorzony.

278
00:19:02,141 --> 00:19:05,477
Ale jestem wściekły,
że robią to jemu.

279
00:19:08,021 --> 00:19:10,232
Robiłem już to kilka razy.

280
00:19:11,024 --> 00:19:13,569
Ale z każdym następnym
jest trudniej.

281
00:19:22,494 --> 00:19:24,538
A do kogo ona należy?

282
00:19:29,710 --> 00:19:32,254
W najgorszych snach
nie spodziewałem się tego.

283
00:19:33,213 --> 00:19:36,633
Mieliśmy służyć,
to służymy.

284
00:19:38,218 --> 00:19:41,263
Bolesna ironia jego nauk.

285
00:19:47,102 --> 00:19:50,022
Wiecie, co mówi kapłan
wykonujący obrzezanie?

286
00:19:50,355 --> 00:19:51,356
Co?

287
00:19:52,566 --> 00:19:56,320
Płacą marnie, ale chociaż
mogę zachować resztę!

288
00:20:00,699 --> 00:20:03,493
Dziesiętniku, przeszliśmy milę.

289
00:20:05,787 --> 00:20:08,123
Założę się, że nigdy w życiu
nie byliście tak wdzięczni

290
00:20:08,207 --> 00:20:10,334
za restrykcje
w rzymskim prawie.

291
00:20:10,751 --> 00:20:13,253
Wiemy, że był to
dla was zaszczyt.

292
00:20:13,462 --> 00:20:14,588
Zatrzymajcie się.

293
00:20:22,721 --> 00:20:23,972
Powiedziałem stój!

294
00:20:28,936 --> 00:20:31,688
Wasza jednostka
znajduje się milę stąd?

295
00:20:32,397 --> 00:20:35,984
Tak. Ale możecie nieść
tylko jedną milę.

296
00:20:36,693 --> 00:20:37,778
Pod przymusem.

297
00:20:38,695 --> 00:20:42,574
Nie istnieje prawo zabraniające
obywatelom pomagania z własnej woli.

298
00:20:45,160 --> 00:20:46,203
Idziemy, przyjaciele.

299
00:20:46,662 --> 00:20:50,499
Jeśli ktoś cię zapyta,
powiedz, że chcieliśmy.

300
00:21:10,352 --> 00:21:12,145
Rabbi, co my robimy?!

301
00:21:12,229 --> 00:21:14,439
Dlaczego mielibyśmy
pomagać Rzymianom?

302
00:21:14,523 --> 00:21:15,857
Judaszu.

303
00:21:16,483 --> 00:21:18,110
Gdzie się poznaliśmy?

304
00:21:19,528 --> 00:21:21,571
Podczas kazania na górze.

305
00:21:21,989 --> 00:21:23,699
Właśnie.

306
00:21:24,199 --> 00:21:27,995
Jeśli masz pytania,
przypomnij sobie tamto przesłanie.

307
00:21:37,379 --> 00:21:40,549
Weźmiemy swoje hełmy.

308
00:21:41,633 --> 00:21:44,219
Żeby nie było
zamieszania w jednostce.

309
00:21:44,928 --> 00:21:46,346
Jak chcesz.

310
00:22:12,539 --> 00:22:15,500
Kto by cię przymuszał,
byś niósł jego ciężar jedną milę…

311
00:22:15,584 --> 00:22:17,419
… nieś dwie mile.

312
00:22:23,633 --> 00:22:27,971
Pojawiły się nowe okoliczności,
wymagające ponownego rozpatrzenia.

313
00:22:28,555 --> 00:22:31,058
Wciąż ubolewamy
przypominając sobie,

314
00:22:31,141 --> 00:22:34,436
jak namiestnik Piłat
w iście barbarzyński sposób

315
00:22:34,519 --> 00:22:37,064
przywłaszczył sobie bogactwa
ze skarbca Świątyni

316
00:22:37,147 --> 00:22:41,568
na budowę akweduktu Bier,
mającego dostarczać wodę do Jerozolimy.

317
00:22:42,402 --> 00:22:47,282
Co gorsza, nadal opłakujemy
życie tych, którzy powstali,

318
00:22:47,366 --> 00:22:51,536
by przeciwstawić się
tej prowokacji.

319
00:22:52,204 --> 00:22:54,748
Za co zostali zdławieni,

320
00:22:54,831 --> 00:22:56,708
poćwiartowani,

321
00:22:56,792 --> 00:22:58,960
wybebeszeni

322
00:22:59,044 --> 00:23:01,463
i nabijanii na pale,

323
00:23:01,838 --> 00:23:05,675
Mając stać się przykładem,
aby nikt nie odważył się więcej

324
00:23:05,759 --> 00:23:10,639
sprzeciwić planom Piłata
ani metodom ich realizacji.

325
00:23:10,680 --> 00:23:14,893
Gedera, ranisz nas,
przywołując tę odrażającą historię.

326
00:23:14,976 --> 00:23:16,520
Te rany wciąż się goją.

327
00:23:16,603 --> 00:23:21,608
Nieodpowiedzialnym byłoby ignorowanie
tego, w jaki sposób ta tragiczna rzeź,

328
00:23:21,691 --> 00:23:24,486
może dzisiaj okazać
się pouczająca.

329
00:23:24,736 --> 00:23:25,904
Pouczająca?

330
00:23:25,987 --> 00:23:29,741
Dotarła do nas
wiarygodna informacja,

331
00:23:29,825 --> 00:23:32,285
że to wydarzenie
okazało się dotkliwe

332
00:23:32,369 --> 00:23:35,580
nie tylko dla nas,
ale i dla Piłata.

333
00:23:35,664 --> 00:23:38,041
Ten rozwydrzony dzieciak,
nie wyraził skruchy.

334
00:23:38,125 --> 00:23:40,168
Nie w czasie, gdy jego
pozycja była zagrożona.

335
00:23:40,252 --> 00:23:45,507
Cesarz Tyberiusz był
zbulwersowany kradzieżą Piłata,

336
00:23:45,590 --> 00:23:49,636
niewybaczalną nawet
jak na rzymskie standardy,

337
00:23:49,719 --> 00:23:54,933
ale jeszcze bardziej brutalnością,
z jaką zdławił naszą odpowiedź.

338
00:23:55,058 --> 00:23:56,560
Co sugerujesz?

339
00:23:58,103 --> 00:24:02,524
Wydaje się, choć to
nieprawdopodobne,

340
00:24:02,607 --> 00:24:05,861
że teraz chcemy
tego samego, co Piłat

341
00:24:05,944 --> 00:24:08,238
Czy on stracił rozum?

342
00:24:09,489 --> 00:24:11,158
Pokoju.

343
00:24:11,241 --> 00:24:15,495
Piłat pragnie pokoju.
A właściwie, to Cezar.

344
00:24:15,579 --> 00:24:19,624
Cezar Tyberiusz nie przepada
za Poncjuszem Piłatem.

345
00:24:19,708 --> 00:24:21,418
W rzeczy samej.

346
00:24:21,501 --> 00:24:25,839
Stanowisko Piłata w Judei
jest zagrożone.

347
00:24:26,006 --> 00:24:30,760
Otrzymał reprymendę i ostrzeżenie,
za zabicie Galilejczyków

348
00:24:30,844 --> 00:24:33,263
składających ofiary
w świątyni.

349
00:24:33,346 --> 00:24:38,143
I kolejne za masakrę
przy akwedukcie.

350
00:24:38,977 --> 00:24:42,481
Zbyt szybko został rzucony
na głęboką wodą

351
00:24:42,564 --> 00:24:46,026
a teraz otrzymał
oficjalne ostrzeżenie.

352
00:24:46,151 --> 00:24:49,362
Musimy więc doprowadzić do wydarzeń,
które pomogą nam się go pozbyć.

353
00:24:49,446 --> 00:24:52,073
Zebediaszu, zawsze chcesz działać
zbyt pochopnie.

354
00:24:52,157 --> 00:24:56,870
Powinniśmy wykorzystać
jego kiepską sytuację.

355
00:24:56,953 --> 00:24:59,539
I zająć się sprawami,
które odkładaliśmy.

356
00:24:59,748 --> 00:25:01,124
Jakimi?

357
00:25:01,249 --> 00:25:04,753
Ta decyzja należy do władzy
i podległych jej komitetów.

358
00:25:06,463 --> 00:25:10,425
Możemy zasugerować Piłatowi,
że ten przywódca rewolucji

359
00:25:10,509 --> 00:25:14,513
nawołuje do obalenia władzy,
chcąc...

360
00:25:14,596 --> 00:25:17,557
usunąć rzymskie
tarcze z pałacu?

361
00:25:17,641 --> 00:25:19,809
On nie toleruje przekupstwa.

362
00:25:19,893 --> 00:25:22,145
Jakieś inne pomysły?

363
00:25:25,565 --> 00:25:27,651
Jussifie, siedź cicho.

364
00:25:27,734 --> 00:25:31,780
- Przecież to jakiś absurd!
- Wiem, co myślisz. Chodź.

365
00:25:32,489 --> 00:25:35,408
Wiem, że chcesz coś osiągnąć,
ale jesteś tu nowy.

366
00:25:35,659 --> 00:25:37,661
Nikt cię nie zna.
Zakrzyczą cię.

367
00:25:37,911 --> 00:25:39,788
To od czego mam zacząć?

368
00:25:39,871 --> 00:25:42,832
Musisz wybrać.
Co chcesz osiągnąć?

369
00:25:46,461 --> 00:25:49,256
Cokolwiek chcesz osiągnąć,
kluczem jest dostać się

370
00:25:49,297 --> 00:25:51,716
do frakcji oddanej
tym samym celom.

371
00:25:53,051 --> 00:25:54,261
A jakie są?

372
00:25:54,386 --> 00:25:55,804
To zależy od zagadnień.

373
00:25:56,429 --> 00:26:00,267
Jest grupa ds. czystości rytualnej
i kontroli ofiar. Bardzo praktyczna.

374
00:26:01,017 --> 00:26:04,062
Dziesięcina i majątek,
prawo rolne i żywność,

375
00:26:04,145 --> 00:26:06,648
edukacja i praca,
przestrzeganie świąt.

376
00:26:06,731 --> 00:26:09,150
- Zależy po co tu jesteś.
- Przyszedłem, żeby coś zmienić.

377
00:26:09,234 --> 00:26:11,319
- Każdy tak mówi na początku.
- A potem co się dzieje?

378
00:26:13,280 --> 00:26:14,781
Staram się ci pomóc.

379
00:26:14,864 --> 00:26:17,200
Pochodzisz z wpływowej
rodziny przedsiębiorców,

380
00:26:17,284 --> 00:26:20,412
a pracowałeś wśród zwykłych
ludzi na prowincji Galilei,

381
00:26:20,495 --> 00:26:22,831
gdzie nie ma miejsca dla
intelektualistów takich jak my.

382
00:26:22,914 --> 00:26:26,543
Ale teraz porzuciłeś swoją
młodzieńczą, prawą pozę.

383
00:26:26,668 --> 00:26:28,044
To nie była poza.

384
00:26:28,128 --> 00:26:30,797
Młodzieńczy idealizm.
Postanowiłeś dorosnąć.

385
00:26:30,880 --> 00:26:32,132
Nie obrażaj mnie.

386
00:26:34,175 --> 00:26:37,387
Czy skłaniasz się ku interpretacjom
Hillela za sprawą wpływu Nikodema?

387
00:26:37,470 --> 00:26:40,390
A czy czas spędzony z Nikodemem
wywarł na ciebie odwrotny wpływ?

388
00:26:47,647 --> 00:26:50,275
Żadna z tych grup nie
wydaje się interesująca.

389
00:26:50,400 --> 00:26:52,360
Są też krótkoterminowe
zagadnienia.

390
00:26:52,485 --> 00:26:55,947
Istnieje komisja do spraw
renowacji świątyń,

391
00:26:56,031 --> 00:26:59,242
reformy liturgiczne
i odbudowy Beer-Szeby na południu.

392
00:26:59,326 --> 00:27:00,577
Beer-Szeby?

393
00:27:00,660 --> 00:27:02,454
- To część Edomu, prawda?
- Owszem.

394
00:27:02,537 --> 00:27:05,373
Wszyscy pragniemy terenów
Izraela, jakie obiecał nam Bóg.

395
00:27:05,457 --> 00:27:09,044
Ale oni odnoszą się do
fragmentu z czasów Sędziów,

396
00:27:09,127 --> 00:27:13,173
który określa północną i południową
granice: „Od Dan do Beer-Szeby”.

397
00:27:13,256 --> 00:27:16,468
Chcą je odzyskać,
przywrócić pierwotne granice.

398
00:27:16,551 --> 00:27:19,346
Trudno wymyślić coś
bardziej daremnego.

399
00:27:19,596 --> 00:27:21,181
A jednak.

400
00:27:21,514 --> 00:27:24,559
Dbanie o artefakty Dawida
przez Archiwum Narodowe,

401
00:27:24,643 --> 00:27:27,103
dowiedzenie autorstwa
Księgi Joba.

402
00:27:27,187 --> 00:27:30,398
Teoretyzowanie na temat babilońskich
proroctw z okresu wygnania,

403
00:27:30,482 --> 00:27:32,942
historyczna dokładność
ksiąg Judyty i Tobiasza:

404
00:27:33,026 --> 00:27:35,820
- Zaczekaj.
- Czego dotyczą te proroctwa babilońskie?

405
00:27:35,904 --> 00:27:37,530
To tylko teoria.

406
00:27:40,075 --> 00:27:43,870
Zawiera listę proroctw z czasów
Nabuchodonozora II,

407
00:27:43,953 --> 00:27:47,040
które mogły wypełnić się za
panowania Antiocha Epifanesa

408
00:27:47,123 --> 00:27:49,125
i te, które jeszcze
się nie wypełniły.

409
00:27:49,209 --> 00:27:50,377
Ta grupa.

410
00:27:51,086 --> 00:27:52,087
Naprawdę?

411
00:27:54,089 --> 00:27:55,548
Wydajesz się przekonany.

412
00:27:56,257 --> 00:27:57,425
Bo jestem.

413
00:27:58,134 --> 00:28:00,970
A więc cię przedstawię.

414
00:28:03,056 --> 00:28:04,849
- Jezu?
- Tak?

415
00:28:04,933 --> 00:28:07,519
Powiedziałeś, by iść
jeszcze jedną milę,

416
00:28:07,560 --> 00:28:09,646
ale w rzeczywistości
wychodzą aż trzy,

417
00:28:09,729 --> 00:28:12,565
w tym dwie, by wrócić
po swoje rzeczy.

418
00:28:12,649 --> 00:28:14,192
To cud,
że wciąż tu są.

419
00:28:17,028 --> 00:28:20,490
Zgadza się. Jestem z was bardzo dumny.

420
00:28:21,700 --> 00:28:24,619
Wiem, że to było trudne.

421
00:28:25,578 --> 00:28:27,789
Ale świetnie daliście radę.

422
00:28:30,083 --> 00:28:32,502
A teraz do Betani.

423
00:28:51,563 --> 00:28:53,273
Rabbi?

424
00:28:53,815 --> 00:28:55,650
Judaszu, jak się czujesz?

425
00:28:57,610 --> 00:28:59,195
Jestem zmęczony.

426
00:29:00,071 --> 00:29:03,700
Wciąż nie przywykłem do życia
w drodze, bycia ewangelistą.

427
00:29:03,950 --> 00:29:05,869
Daj sobie czas.

428
00:29:07,245 --> 00:29:08,663
Też jestem zmęczony.

429
00:29:09,414 --> 00:29:12,625
Prawie jesteśmy.
Za chwilę będzie już widać.

430
00:29:14,127 --> 00:29:15,128
Byłeś już w Betani?

431
00:29:15,211 --> 00:29:17,714
Tak. Właściwie, to chciałem
o coś zapytać.

432
00:29:18,465 --> 00:29:20,633
W czasie, gdy będziesz
odwiedzał Imę,

433
00:29:20,717 --> 00:29:24,304
zastanawiałem się, czy mógłbym
odwiedzić starego wspólnika?

434
00:29:24,387 --> 00:29:26,473
- Starego?
- Dawnego.

435
00:29:26,556 --> 00:29:29,851
Przyjął mnie na praktykę
po śmierci mojego ojca.

436
00:29:30,727 --> 00:29:32,187
Wydaje się być
ważną osobą.

437
00:29:33,313 --> 00:29:35,440
Nie ważniejszą od ciebie, rabbi.

438
00:29:35,523 --> 00:29:37,192
Oczywiście, rozumiem.

439
00:29:37,275 --> 00:29:39,152
Idź i spotkaj się z nim.

440
00:29:40,612 --> 00:29:43,364
Ale dopiero po kolacji,
dobrze?

441
00:29:44,532 --> 00:29:45,784
Dobrze.

442
00:29:49,704 --> 00:29:50,914
Jeszcze chwila...

443
00:29:51,581 --> 00:29:52,624
Jezus!

444
00:29:54,751 --> 00:29:55,835
Przyszedłeś!

445
00:29:55,919 --> 00:29:57,504
Chyba jesteśmy.

446
00:29:59,631 --> 00:30:00,799
Nareszcie!

447
00:30:00,882 --> 00:30:02,801
Chodźcie, wszyscy.
Tędy.

448
00:30:03,134 --> 00:30:04,135
Witaj Mario.

449
00:30:21,903 --> 00:30:23,029
O, Adonai.

450
00:30:34,541 --> 00:30:38,378
A dlaczego moja najdroższa
Marta ukrywa się w domu?

451
00:30:38,837 --> 00:30:40,129
Mój Panie.

452
00:30:41,506 --> 00:30:43,925
Rabbi. Wybaczcie za
brak porządku.

453
00:30:44,592 --> 00:30:46,803
- W porządku.
- Co to ma znaczyć?

454
00:30:49,806 --> 00:30:51,975
Wpadasz bez zapowiedzi.

455
00:30:52,058 --> 00:30:53,393
Z tyloma ludźmi?

456
00:30:54,811 --> 00:30:56,229
Stresujesz Martę?

457
00:30:56,312 --> 00:30:59,607
Łazarzu, właśnie przechodziliśmy
i pomyślałem, że może...

458
00:30:59,732 --> 00:31:03,403
Sądzisz, że to gospoda?
Wiesz, jak jestem zajęty?

459
00:31:03,987 --> 00:31:05,154
Masz tupet.

460
00:31:05,405 --> 00:31:08,783
Sądziłem, że tu przenocujemy.

461
00:31:09,576 --> 00:31:11,452
Widocznie się pomyliłem.

462
00:31:20,962 --> 00:31:22,422
- Mamy cię!
- Jak się masz?

463
00:31:22,505 --> 00:31:24,632
Dobrze cię widzieć, przyjacielu.

464
00:31:24,716 --> 00:31:25,717
Ciebie również.

465
00:31:26,092 --> 00:31:28,303
Powinniście widzieć
swoje miny.

466
00:31:28,553 --> 00:31:29,804
Jezu, co wam podać?

467
00:31:29,888 --> 00:31:31,764
Wody, oliwek, wina?

468
00:31:33,182 --> 00:31:35,977
A znajdzie się
coś lepszego?

469
00:31:36,060 --> 00:31:37,395
Lepszego niż to?

470
00:31:38,021 --> 00:31:40,565
- Synalek mamusi.
- Znasz mnie.

471
00:31:40,648 --> 00:31:42,650
Poszła do lasu
zbierać jagody.

472
00:31:43,151 --> 00:31:44,235
Sama?

473
00:31:44,319 --> 00:31:47,780
Naprawdę próbowałem.
Ale wiesz, jaka jest.

474
00:31:47,864 --> 00:31:49,574
Tak. Nie da się jej przytrzymać.

475
00:31:49,657 --> 00:31:53,703
Szczerze mówiąc, to tylko ona wie,
które jagody nie są trujące

476
00:31:53,745 --> 00:31:55,914
i gdzie znaleźć
te najsmaczniejsze.

477
00:31:55,997 --> 00:31:57,373
Miała dużo praktyki.

478
00:31:57,457 --> 00:31:58,458
Łazarzu, idź po nią.

479
00:31:58,541 --> 00:32:01,127
- Nie ma potrzeby.
- Już dobrze.

480
00:32:01,210 --> 00:32:04,339
Wróci przed zmrokiem.
Może usiądziemy?

481
00:32:04,422 --> 00:32:07,508
Oczywiście. Musieliście mieć
długą podróż.

482
00:32:07,926 --> 00:32:08,927
Proszę.

483
00:32:10,553 --> 00:32:12,055
Chodźcie.

484
00:32:21,940 --> 00:32:25,777
Zebediaszu. To jest Jussif,
syn Arnána.

485
00:32:25,860 --> 00:32:29,489
O tak. Słyszałem, że został mianowany.
Gratuluję.

486
00:32:29,572 --> 00:32:30,615
Dziękuję, Rabbi.

487
00:32:30,698 --> 00:32:34,327
Warto zauważyć, że Twoje imię pojawiło
się na liście nie wiadomo skąd.

488
00:32:34,410 --> 00:32:37,789
Przejdę od razu do sedna.
Skąd miałeś pieniądze?

489
00:32:37,872 --> 00:32:39,123
Zebediaszu!

490
00:32:39,499 --> 00:32:42,877
Moja rodzina prowadzi
firmę budowlaną w Jerozolimie.

491
00:32:45,254 --> 00:32:48,466
Rozumiem posiadanie ziemi,
ale budowanie?

492
00:32:48,591 --> 00:32:49,634
Jakie to wulgarne.

493
00:32:50,551 --> 00:32:51,594
Jussifie!

494
00:32:51,678 --> 00:32:55,014
To był przewodniczący komitetu
wypełnienia proroctw.

495
00:32:55,139 --> 00:32:57,100
Co wulgarnego jest
w budownictwie?

496
00:32:57,183 --> 00:33:00,103
Uważają, że nowe budynki
psują estetykę miasta.

497
00:33:01,229 --> 00:33:05,400
Gedero. Twoje dzisiejsze przemówienie
na temat Piłata było cudowne.

498
00:33:05,483 --> 00:33:08,736
Więc, poprzesz mnie?

499
00:33:08,861 --> 00:33:11,114
Umówimy się na obiad z
moim przyjacielem Jannim.

500
00:33:11,197 --> 00:33:13,241
To jest Jussif,
syn Arnána.

501
00:33:13,324 --> 00:33:14,742
Znam Arnána.

502
00:33:14,951 --> 00:33:16,369
Zbudował mój dom.

503
00:33:17,245 --> 00:33:19,455
Który rabin poparł
twoją kandydaturę?

504
00:33:20,206 --> 00:33:22,458
Annasz, syn Seta.

505
00:33:23,501 --> 00:33:25,503
Członek saduceuszy.

506
00:33:27,380 --> 00:33:31,592
Nie spytam, dlaczego poparł
kandydata rywalizującego ugrupowania.

507
00:33:31,676 --> 00:33:32,927
Znam już odpowiedź.

508
00:33:33,011 --> 00:33:36,305
Wszyscy jesteśmy synami Izraela, chociaż
nie zgadzamy się co do szczegółów.

509
00:33:36,389 --> 00:33:39,600
Jeśli spotkasz się ze starym
przyjacielem Abby, Annaszem,

510
00:33:39,684 --> 00:33:42,603
przekaż mu, że chcę porozmawiać
o budkach jego synów.

511
00:33:42,687 --> 00:33:46,190
Wykupili stragany
na Górze Oliwnej,

512
00:33:46,274 --> 00:33:48,609
jeszcze zanim
wystawiono je na sprzedaż.

513
00:33:49,068 --> 00:33:50,945
Chcę poznać jego kontakty.

514
00:33:51,404 --> 00:33:54,824
Bo inaczej wyśpiewam jego
teściowi – Kajfaszowi,

515
00:33:54,907 --> 00:33:58,369
o pewnym incydencie z
pobiciem niewolników.

516
00:33:59,037 --> 00:34:01,122
Będzie wiedział,
o czym mowa.

517
00:34:01,205 --> 00:34:03,499
- Zapewniam.
- Mam mu grozić?

518
00:34:03,708 --> 00:34:06,794
Tędy, Jussifie.
Musimy poznać tylu ludzi!

519
00:34:07,211 --> 00:34:10,882
Gedero, daj mi znać
w sprawie posiłku.

520
00:34:11,507 --> 00:34:14,385
A skoro mowa o obiedzie,
Jestem zmęczony, zjedzmy coś.

521
00:34:14,510 --> 00:34:15,511
Chodź za mną.

522
00:34:27,023 --> 00:34:28,232
Ciekawy smak.

523
00:34:29,067 --> 00:34:30,526
Konie je uwielbiają.

524
00:34:32,987 --> 00:34:34,363
Jak sobie radzicie z winnicą?

525
00:34:34,447 --> 00:34:38,493
Ostatnio było dość sucho,
ale dajemy radę.

526
00:34:39,994 --> 00:34:41,913
Jaka jest dzienna stawka
robotników?

527
00:34:42,288 --> 00:34:43,831
A co? Szukasz pracy?

528
00:34:45,041 --> 00:34:46,626
Na pewno nie u ciebie.

529
00:34:50,088 --> 00:34:51,172
Taka sama jak stolarzy.

530
00:34:51,589 --> 00:34:52,799
- Naprawdę.
- Tak.

531
00:34:52,882 --> 00:34:53,883
Denar?

532
00:34:54,050 --> 00:34:55,051
Tak.

533
00:34:55,802 --> 00:34:57,720
Sądziłem, że jesteś
wyrachowany.

534
00:34:57,887 --> 00:34:59,305
Jestem hojnym
człowiekiem.

535
00:35:00,348 --> 00:35:01,349
To prawda.

536
00:35:04,602 --> 00:35:06,270
To mi przypomina
pewną historię.

537
00:35:15,154 --> 00:35:16,531
Wszystko w porządku, Marto?

538
00:35:17,740 --> 00:35:19,242
Nic mi nie jest. Po prostu…

539
00:35:19,784 --> 00:35:20,910
Nieważne.

540
00:35:22,328 --> 00:35:23,955
Ona jest...

541
00:35:24,038 --> 00:35:25,164
Kontynuuj.

542
00:35:25,957 --> 00:35:26,958
Dobrze.

543
00:35:28,501 --> 00:35:31,712
Królestwo Niebios przypomina
pewnego gospodarza,

544
00:35:31,796 --> 00:35:35,508
który wyszedł rankiem wynająć
robotników do swojej winnicy.

545
00:35:36,050 --> 00:35:41,514
Uzgodnił z nimi stawkę –
denar za dzień – i posłał do pracy.

546
00:35:41,597 --> 00:35:43,975
Gdyby to było
takie proste.

547
00:35:45,893 --> 00:35:50,731
Następnie wyszedł o dziewiątej i zobaczył
innych, stojących bezczynnie na rynku.

548
00:35:51,232 --> 00:35:57,572
Idźcie i wy do winnicy – powiedział
– a ja wam sprawiedliwie zapłacę.

549
00:35:59,323 --> 00:36:00,533
I oni poszli.

550
00:36:03,494 --> 00:36:04,495
Dziękuję.

551
00:36:06,080 --> 00:36:10,042
Potem wyszedł jeszcze w południe
i około piętnastej.

552
00:36:10,126 --> 00:36:11,711
Postąpił podobnie.

553
00:36:12,879 --> 00:36:16,841
Gdy wyszedł o siedemnastej,
zastał również czekających na pracę.

554
00:36:17,049 --> 00:36:20,303
Dlaczego tu bezczynnie stoicie
cały dzień? – zapytał.

555
00:36:21,262 --> 00:36:24,599
Nikt nas nie wynajął – odpowiedzieli.

556
00:36:25,183 --> 00:36:28,769
On na to:
Idźcie i wy do winnicy.

557
00:36:30,146 --> 00:36:34,692
Z nastaniem wieczoru właściciel
winnicy polecił zarządcy:

558
00:36:34,775 --> 00:36:38,070
Zwołaj robotników
i wypłać im dniówkę.

559
00:36:38,154 --> 00:36:41,365
Zacznij od ostatnich,
a zakończ na pierwszych.

560
00:36:42,533 --> 00:36:47,330
Podeszli zatem zatrudnieni o
siedemnastej i otrzymali po denarze.

561
00:36:48,289 --> 00:36:55,338
Gdy podeszli pierwsi, sądzili, że dostaną
więcej, lecz i oni otrzymali po denarze.

562
00:36:56,339 --> 00:37:00,176
Po wypłacie zaczęli się burzyć
przeciwko gospodarzowi.

563
00:37:00,259 --> 00:37:03,638
Ci ostatni pracowali
tylko godzinę – wytykali

564
00:37:03,721 --> 00:37:06,432
– a pan potraktował
ich na równi z nami,

565
00:37:06,515 --> 00:37:08,809
którzy musieliśmy znosić
trudy dnia i upał.

566
00:37:09,227 --> 00:37:11,562
Wtedy gospodarz powiedział
jednemu z nich:

567
00:37:11,604 --> 00:37:13,189
Nie krzywdzę cię,
mój drogi.

568
00:37:13,231 --> 00:37:16,317
Czy nie uzgodniliśmy,
że dostaniesz denara?

569
00:37:16,400 --> 00:37:18,945
Bierz, co twoje i idź!

570
00:37:20,238 --> 00:37:23,574
Chcę bowiem temu ostatniemu
zapłacić tak, jak i tobie.

571
00:37:23,991 --> 00:37:27,286
Czy nie wolno mi z tym,
co moje, czynić tego, co chcę?

572
00:37:28,788 --> 00:37:32,166
A może krzywym okiem patrzysz
na to, że jestem dobry?

573
00:37:33,000 --> 00:37:38,005
W ten sposób ostatni będą
pierwszymi, a pierwsi ostatnimi.

574
00:37:39,048 --> 00:37:40,091
Czekaj, czekaj...

575
00:37:40,174 --> 00:37:42,843
Pracującym godzinę,
zapłacono denara?

576
00:37:43,177 --> 00:37:45,429
Dostali dwanaście razy
więcej niż im się należało.

577
00:37:45,513 --> 00:37:48,432
Właściciel winnicy
mógł zostać oszukany.

578
00:37:49,183 --> 00:37:50,851
Czy Królestwo Niebieskie
jest niesprawiedliwe?

579
00:37:50,935 --> 00:37:52,061
A ja zrozumiałem.

580
00:37:52,561 --> 00:37:54,188
Lubię być ostatni.

581
00:37:55,356 --> 00:37:59,110
Po ludzku, może wydać się to
niesprawiedliwe.

582
00:38:00,111 --> 00:38:04,198
Ale nie mówię o królestwie tego świata.
Ale o niebie.

583
00:38:05,366 --> 00:38:07,243
Tam liczy się inaczej.

584
00:38:07,326 --> 00:38:10,037
Ludzi nie mierzy się względem
tego, na co zasługują.

585
00:38:10,997 --> 00:38:12,081
Dziękuję.

586
00:38:12,331 --> 00:38:13,791
Wygląda niesamowicie.

587
00:38:14,375 --> 00:38:17,128
Wyszłoby lepiej, gdybym nie
musiała robić tego sama.

588
00:38:18,796 --> 00:38:19,797
Lepiej?

589
00:38:19,922 --> 00:38:21,257
Tak, lepiej.

590
00:38:21,465 --> 00:38:24,135
Bardziej odpowiednio dla
kogoś tak ważnego jak ty.

591
00:38:24,468 --> 00:38:28,097
Czy nie obchodzi Cię to, że moja siostra
zostawiła mnie przy pracy samą?

592
00:38:28,180 --> 00:38:31,309
Od chwili, kiedy przyszedłeś,
nie zrobiła nic, żeby ci służyć.

593
00:38:31,392 --> 00:38:35,104
Zignorowała moje starania abyście
mogli czuć się komfortowo

594
00:38:35,187 --> 00:38:38,607
i oczywiste jest, że nie domyśli się,
jak ciężko mi pracować samej.

595
00:38:38,691 --> 00:38:42,611
Wygląda na to, że tylko twoje
słowa, coś tutaj zmienią.

596
00:38:50,077 --> 00:38:52,621
Marto, Marto.

597
00:38:52,705 --> 00:38:55,708
Proszę, usiądź tu ze mną.

598
00:38:55,791 --> 00:38:58,044
Jak mogę usiąść?

599
00:38:58,127 --> 00:39:00,379
Obsłużyłam tylko
połowę z was.

600
00:39:04,050 --> 00:39:07,678
Możemy omówić to później.
Przepraszam.

601
00:39:08,012 --> 00:39:10,973
Wiem, ale chcę,
żeby inni to usłyszeli.

602
00:39:12,141 --> 00:39:17,188
Nie ma się czego wstydzić.
Dokonałaś wspaniałej rzeczy.

603
00:39:29,033 --> 00:39:33,496
Martwisz się i niepokoisz
o wiele rzeczy,

604
00:39:33,579 --> 00:39:35,414
ale nie bez powodu.

605
00:39:37,708 --> 00:39:40,544
Gościnność zawsze
jest ważna

606
00:39:40,628 --> 00:39:42,546
i jestem wdzięczny za to,
co robisz.

607
00:39:42,838 --> 00:39:45,549
Zasługujesz na wiele więcej.

608
00:39:45,633 --> 00:39:49,136
Twoje intencje są właściwe,

609
00:39:49,220 --> 00:39:52,932
ale naprawdę,
liczy się tylko jedno.

610
00:39:53,808 --> 00:39:58,479
Najbardziej służy mi ten,
kto zwraca uwagę na moje słowa.

611
00:40:00,606 --> 00:40:03,442
One są priorytetem.

612
00:40:04,568 --> 00:40:06,987
To wybrała twoja siostra.

613
00:40:07,780 --> 00:40:12,201
To jest dobra część,
która nie zostanie jej zabrana.

614
00:40:15,579 --> 00:40:16,580
Zabrana?

615
00:40:16,956 --> 00:40:21,127
Twoje jedzenie, obsługa.
Są cudowne.

616
00:40:22,378 --> 00:40:26,382
Ale przeminą,
wraz z resztą świata.

617
00:40:28,300 --> 00:40:32,555
Ale moje słowa
nigdy nie przeminą.

618
00:40:35,850 --> 00:40:38,978
Maria wybrała rzecz
o wiecznej wartości.

619
00:40:41,230 --> 00:40:45,609
Chcę, żebyście dobrze to zrozumieli.
Nie krytykuję Marty.

620
00:40:45,693 --> 00:40:50,448
Akty służby są piękne.
Działanie jest dobre.

621
00:40:53,909 --> 00:40:56,620
Robisz to, czego – jak sądziłaś,
się od ciebie oczekuje.

622
00:40:57,121 --> 00:41:00,458
I to jest cenne.

623
00:41:05,045 --> 00:41:07,006
Maria prawdopodobnie
mogła trochę pomóc.

624
00:41:11,927 --> 00:41:13,345
Ale posłuchaj.

625
00:41:14,555 --> 00:41:18,851
Nie chcę, żebyś traciła możliwość
przebywania ze mną

626
00:41:18,934 --> 00:41:22,188
i moimi przyjaciółmi,
którzy są ze mną.

627
00:41:24,440 --> 00:41:26,775
Zapraszam cię
do czegoś lepszego.

628
00:41:27,526 --> 00:41:30,571
Usiądź u moich stóp,

629
00:41:30,654 --> 00:41:33,282
słuchaj uważnie moich słów

630
00:41:33,407 --> 00:41:37,953
i karm się nimi, jak najbardziej
pożywnym jedzeniem.

631
00:41:45,503 --> 00:41:46,712
A teraz…

632
00:41:47,922 --> 00:41:51,550
Nie chcę zmarnować
tego wspaniałego jedzenia.

633
00:41:51,634 --> 00:41:56,055
Więc jeśli zrozumieliście lekcję,
podziękujmy Marcie i jedzmy.

634
00:42:02,520 --> 00:42:03,938
Wspaniale, Marto.

635
00:42:10,778 --> 00:42:12,363
Boskie.

636
00:42:12,446 --> 00:42:14,573
Proszę, kto to mówi?

637
00:42:17,284 --> 00:42:19,286
Mógłbym skosztować?

638
00:42:19,370 --> 00:42:22,665
Przyniosę więcej.

639
00:42:22,748 --> 00:42:24,208
Pomogę ci.

640
00:42:25,918 --> 00:42:28,837
Co nadaje tego smaku?

641
00:42:28,921 --> 00:42:32,925
Do ciasta dodałam
trochę mięty i cytryny.

642
00:42:34,176 --> 00:42:35,427
Genialne!

643
00:42:35,803 --> 00:42:38,389
Kto jeszcze nie dostał?

644
00:42:39,390 --> 00:42:40,849
Ty już miałeś.

645
00:42:41,642 --> 00:42:44,019
Teraz my.

646
00:42:44,353 --> 00:42:46,438
To był tyci,
tyci kawałek.

647
00:42:46,522 --> 00:42:48,023
Będę walczył
aż do śmierci.

648
00:42:58,242 --> 00:43:02,162
- Cały dzień ciągnę wózek.
- Ja ciągnąłem wózek!

649
00:45:08,706 --> 00:45:09,957
Mój syn!

650
00:45:11,709 --> 00:45:12,918
Ima.

651
00:45:14,795 --> 00:45:15,838
Naprawdę tu jesteś.

652
00:45:15,921 --> 00:45:17,297
Ty tu jesteś!

653
00:45:17,464 --> 00:45:20,008
Tak, ale...

654
00:45:20,134 --> 00:45:21,969
Mamy spory problem.

655
00:45:22,094 --> 00:45:23,470
Co się stało?

656
00:45:23,554 --> 00:45:25,723
Nie wiem co robić.

657
00:45:25,806 --> 00:45:27,224
To może wszystko zrujnować.

658
00:45:35,774 --> 00:45:37,735
Nie mają już wina.

659
00:45:40,863 --> 00:45:44,408
- I co teraz zrobimy?
- Nie mam pojęcia.

660
00:45:44,491 --> 00:45:45,492
Rabbi?

661
00:45:46,910 --> 00:45:48,620
Przepraszam, że przeszkadzam.

662
00:45:48,704 --> 00:45:49,705
Ani trochę.

663
00:45:49,788 --> 00:45:52,040
Mówiłeś, że po kolacji.

664
00:45:52,624 --> 00:45:54,126
- Czy już mogę?
- Tak.

665
00:45:54,209 --> 00:45:55,919
Przekaż pozdrowienia
swojemu przyjacielowi.

666
00:45:57,838 --> 00:45:59,131
Dobrze cię znowu widzieć.

667
00:46:00,591 --> 00:46:02,509
Szalom. Szalom.

668
00:46:06,847 --> 00:46:08,557
Słyszę, że trwa impreza.

669
00:46:08,640 --> 00:46:11,101
Tak, ale...

670
00:46:12,060 --> 00:46:13,937
Nie wchodźmy jeszcze
do środka, dobrze?

671
00:46:14,021 --> 00:46:15,439
W porządku.

672
00:46:16,607 --> 00:46:17,691
Chodź ze mną do studni.

673
00:46:17,775 --> 00:46:18,859
Do studni?

674
00:46:18,942 --> 00:46:20,319
Twoim włosom
przyda się mycie.

675
00:46:21,028 --> 00:46:24,448
Myślałem, że jest całkiem nieźle.

676
00:46:30,829 --> 00:46:33,290
Podoba ci się twój
nowy dom w Betani?

677
00:46:33,749 --> 00:46:35,459
To nie mój dom.

678
00:46:35,542 --> 00:46:41,381
Ale oboje wiemy, że żadne
z nas nie może już wrócić do Nazaretu.

679
00:46:43,383 --> 00:46:46,136
- Tęsknisz?
- To tylko miejsce.

680
00:46:46,553 --> 00:46:48,597
I pamiętam,
jak cię potraktowali.

681
00:46:49,181 --> 00:46:51,016
Ale tam jest grób Abby.

682
00:46:53,018 --> 00:46:56,438
Moje myśli krążą w krainie
żywych, a nie umarłych.

683
00:46:58,565 --> 00:47:00,567
Łazarz dobrze się
tobą opiekuje?

684
00:47:00,943 --> 00:47:01,944
Za dobrze.

685
00:47:02,653 --> 00:47:06,156
Gdyby mógł, to przez cały
dzień siedziałabym w środku,

686
00:47:06,240 --> 00:47:09,451
osłonięta przed słońcem
i otoczony opieką jak Królowa Saby.

687
00:47:10,410 --> 00:47:13,831
Musiałam mu się postawić,
żeby pozwolił mi coś zrobić.

688
00:47:14,373 --> 00:47:16,416
Choćby zbierać nasiona i jagody.

689
00:47:16,458 --> 00:47:17,668
Słyszałem.

690
00:47:19,962 --> 00:47:22,297
- Ima.
- Cicho. Nic ci nie będzie.

691
00:47:22,548 --> 00:47:25,384
Twoje włosy znowu się plączą,
jak dawniej.

692
00:47:25,467 --> 00:47:27,845
Nie robisz tego zbyt
delikatnie, jak dawniej.

693
00:47:27,928 --> 00:47:30,097
Pamiętaj, silne ręce
masz po mnie.

694
00:47:30,180 --> 00:47:33,976
Dopóki nie poślinisz kciuka,
żeby zmyć mi coś z twarzy, wytrzymam.

695
00:47:36,103 --> 00:47:38,021
Nie ma potrzeby.
Masz szczęście.

696
00:47:39,064 --> 00:47:40,065
Dzięki Bogu.

697
00:47:46,530 --> 00:47:48,824
Kiedyś wszystko było
takie proste.

698
00:47:50,158 --> 00:47:53,537
Nie zawsze.
Bywało ciężko.

699
00:47:54,413 --> 00:47:58,208
Czasem, razem z twoim tatą musieliśmy
wybierać, które z nas zje kolacje.

700
00:48:00,961 --> 00:48:01,962
Wiem.

701
00:48:04,047 --> 00:48:06,758
Ważne, by nauczyć się
niepewności ubóstwa.

702
00:48:17,728 --> 00:48:22,274
Moi uczniowie są biedni
w innym sensie.

703
00:48:25,402 --> 00:48:30,782
W sposobie rozumowania,
słuchania, w wierze.

704
00:48:33,785 --> 00:48:35,245
Są ubodzy.

705
00:48:35,996 --> 00:48:37,497
Tak źle?

706
00:48:38,540 --> 00:48:43,086
Proszą o rzeczy ziemskie,
prestiżowe miejsca

707
00:48:43,170 --> 00:48:46,590
po mojej prawej i lewej stronie.
W chwale.

708
00:48:47,466 --> 00:48:52,262
Obrażają się, gdy okazuję pokorę
i szacunek władzom tego świata,

709
00:48:52,346 --> 00:48:57,601
zamiast - no nie wiem - zamieniać
rzymskich żołnierzy w słupy soli.

710
00:48:59,353 --> 00:49:01,438
Są tylko ludźmi,
czego się spodziewałeś?

711
00:49:05,525 --> 00:49:06,944
Też nim jestem.

712
00:49:07,778 --> 00:49:11,406
Kochanie, zmieniałam Twoje
pieluszki, gdy były brudne.

713
00:49:11,490 --> 00:49:13,492
Uwierz mi,
wiem co mówię.

714
00:49:24,044 --> 00:49:29,508
Tym, co mnie smuci…

715
00:49:29,591 --> 00:49:39,643
jest poczucie, że żaden z nich
tego nie pojmuje.

716
00:49:43,021 --> 00:49:44,856
Nie z własnej winy.

717
00:49:46,441 --> 00:49:48,944
Są po prostu niezdolni.

718
00:49:50,821 --> 00:49:54,282
Cytuję słowa mojego ojca, a
przywódcy religijni

719
00:49:54,366 --> 00:49:58,203
nazywają to bluźnierstwem
i spiskują przeciwko mnie.

720
00:49:59,830 --> 00:50:03,583
Niektórzy ludzie po prostu
wybierają złą drogę.

721
00:50:04,668 --> 00:50:08,880
Moi uczniowie twierdzą,
że się ze sobą zgadzają,

722
00:50:08,964 --> 00:50:14,720
a potem zachowują się tak, jakby
nigdy nie słyszeli tego, co mówię.

723
00:50:15,804 --> 00:50:17,889
Co musi się stać,
żeby zrozumieli?

724
00:50:27,399 --> 00:50:28,817
Synu?

725
00:50:29,192 --> 00:50:30,485
To gorzkie.

726
00:50:32,320 --> 00:50:33,613
Co?

727
00:50:35,365 --> 00:50:38,118
To gorzka odpowiedź
na gorzkie pytanie.

728
00:50:44,916 --> 00:50:46,418
Nauczasz w przypowieściach?

729
00:50:48,045 --> 00:50:50,255
Czasami tak.

730
00:50:54,426 --> 00:50:59,139
A pamiętasz, jak ojciec uczył cię,
jak wycinać łączenie w jaskółczy ogon?

731
00:51:01,391 --> 00:51:04,227
Nie zrobił tego
opowiadając historie.

732
00:51:08,732 --> 00:51:16,239
Położył swoje ręce na twoich, owinął
palce wokół narzędzi i poprowadził cię.

733
00:51:19,451 --> 00:51:22,579
Cyprys, dąb, jawor.

734
00:51:24,247 --> 00:51:26,500
Są posłuszne rękom mistrza.

735
00:51:30,170 --> 00:51:35,092
Ale ludzkie serca...

736
00:51:35,258 --> 00:51:37,302
to co innego.

737
00:51:39,429 --> 00:51:42,140
Nie zaszkodzi spróbować.

738
00:51:42,808 --> 00:51:44,059
Bez ogródek.

739
00:51:44,142 --> 00:51:46,019
Próbowałem tego niedawno.

740
00:51:48,105 --> 00:51:50,857
Powiedziałem im co się wydarzy.

741
00:51:51,191 --> 00:51:52,901
Nic nie załapali.

742
00:51:55,862 --> 00:51:59,825
Ludzkie pragnienie unikania
trudnych wieści...

743
00:51:59,908 --> 00:52:03,161
czasem sprawia,
że jesteśmy głusi.

744
00:52:07,249 --> 00:52:08,667
To prawda.

745
00:52:12,337 --> 00:52:13,755
Poradzisz sobie.

746
00:52:17,134 --> 00:52:19,052
Wejdźmy do środka.

747
00:52:20,303 --> 00:52:22,139
Chcę sprawdzić,
jak ma się Szymon.

748
00:52:22,889 --> 00:52:25,433
Musisz wiedzieć,
że dostał nowe imię.

749
00:52:25,559 --> 00:52:27,144
Naprawdę?

750
00:52:28,436 --> 00:52:30,814
Jak Abram
stał się Abrahamem?

751
00:52:31,523 --> 00:52:32,941
Podobnie.

752
00:52:48,540 --> 00:52:49,791
Nadal to robisz?

753
00:52:49,875 --> 00:52:51,751
Na Hades i Styks!

754
00:52:54,838 --> 00:52:55,964
Jak się tu dostałeś?

755
00:52:56,298 --> 00:52:58,008
Klucz był pod
koprem włoskim.

756
00:52:59,176 --> 00:53:01,636
Dobrą praktyką jest
zmiana zamków

757
00:53:01,720 --> 00:53:04,764
i miejsca chowania klucza
po zwolnieniu pracownika.

758
00:53:04,931 --> 00:53:06,892
Nie zwolniłem cię.
To ty odszedłeś.

759
00:53:07,642 --> 00:53:10,061
Nie myślałem, że cię
jeszcze zobaczę.

760
00:53:10,145 --> 00:53:11,271
Nie wyszło wam?

761
00:53:12,981 --> 00:53:14,649
Właśnie przechodzimy
przez Betanię.

762
00:53:15,609 --> 00:53:17,277
Czuj się jak u siebie.

763
00:53:17,736 --> 00:53:21,281
Przepraszam...
powinienem zapukać.

764
00:53:22,657 --> 00:53:25,076
Czym jest dla Ciebie dom?

765
00:53:25,368 --> 00:53:26,578
Jesteśmy nomadami.

766
00:53:27,454 --> 00:53:28,663
Wędrujemy.

767
00:53:29,080 --> 00:53:30,832
Twój rabbi nie ma
stałej bazy?

768
00:53:31,082 --> 00:53:33,251
Ma w Kafarnaum.

769
00:53:33,335 --> 00:53:35,795
O ile jakiekolwiek miejsce
możemy nazwać domem.

770
00:53:37,214 --> 00:53:41,009
Póki co, to w Kafarnaum jest
nasze strategicznie miejsce.

771
00:53:42,469 --> 00:53:43,929
By nie zwracać uwagi.

772
00:53:44,512 --> 00:53:49,226
Słyszałem, że rozprzestrzenia się
zarówno jego sława jak i niesława.

773
00:53:49,434 --> 00:53:51,519
Czy nie powinien
gromadzić armii,

774
00:53:51,603 --> 00:53:55,148
zamiast musieć uciekać
z zapadłych miasteczek północy?

775
00:53:55,232 --> 00:53:57,609
Jestem tam najkrócej, więc...

776
00:53:57,943 --> 00:53:59,611
moja opinia nie ma
większego znaczenia.

777
00:53:59,694 --> 00:54:01,529
A mógłby wiele się
od ciebie nauczyć.

778
00:54:01,613 --> 00:54:05,283
Jak widać nie pojmuje, jak
ważna jest percepcja.

779
00:54:05,825 --> 00:54:06,826
We wszystkim.

780
00:54:06,910 --> 00:54:09,955
Problemem jest jego opinia wśród
przywódców religijnych.

781
00:54:10,038 --> 00:54:12,916
- Czują się zagrożeni.
- Nie tylko oni.

782
00:54:13,375 --> 00:54:16,795
Słyszałem, że jedna z
was została zamordowana

783
00:54:16,878 --> 00:54:19,714
przez wysokiego rangą
Rzymianina. To prawda?

784
00:54:19,798 --> 00:54:23,843
To był straszny,
tragiczny wypadek.

785
00:54:25,345 --> 00:54:27,347
Zrobił to sam Pretor.

786
00:54:28,306 --> 00:54:30,725
Został za to ukarany
i zdegradowany.

787
00:54:31,393 --> 00:54:35,105
Zabiją jednego z nas
i tylko im pogrożą.

788
00:54:35,272 --> 00:54:37,941
Pomyśl, co by się stało,
gdybyśmy to my ich zaatakowali?

789
00:54:42,195 --> 00:54:44,155
Choć, niedługo się pewnie
tego dowiemy?

790
00:54:44,239 --> 00:54:47,492
Bo to musi się stać,
prawda?

791
00:54:49,077 --> 00:54:51,413
Tak... zakładam.

792
00:54:52,914 --> 00:54:53,999
Judaszu?

793
00:54:54,124 --> 00:54:59,504
Hadadzie... On jest bez
wątpienia Mesjaszem.

794
00:55:00,380 --> 00:55:03,174
Uzdrawia ludzi.
Dokonuje cudów.

795
00:55:04,134 --> 00:55:06,678
Jego nauki nie przypominają
niczego, co słyszałem do tej pory.

796
00:55:06,761 --> 00:55:08,513
Też to przyznałeś,
pamiętasz?

797
00:55:08,596 --> 00:55:11,391
To dlaczego nie wyglądasz
na przekonanego?

798
00:55:12,726 --> 00:55:16,229
Pamiętam, że nie podjęli
żadnej zbiórki.

799
00:55:17,063 --> 00:55:19,441
Tłum był ogromny.

800
00:55:19,774 --> 00:55:25,739
Ujął każdego słuchacza, każde serce.
Miał ich wszystkich w garści.

801
00:55:26,406 --> 00:55:28,408
Wystarczyło, żeby
tylko poprosił.

802
00:55:28,491 --> 00:55:30,618
Mówią, że to właśnie
czyni go tak wspaniałym.

803
00:55:31,745 --> 00:55:34,205
Bo nie można go nazwać
szarlatanem czy oszustem.

804
00:55:37,751 --> 00:55:39,919
To więcej niż mogę
powiedzieć o sobie.

805
00:55:40,420 --> 00:55:41,796
Ale masz co jeść?

806
00:55:45,133 --> 00:55:49,804
Muszę przyznać, że...

807
00:55:49,888 --> 00:55:54,851
nie rozumiem,
co robimy i dlaczego.

808
00:55:55,226 --> 00:55:59,230
Albo dlaczego
nie działamy szybciej.

809
00:56:00,106 --> 00:56:02,609
Staram się uczyć.

810
00:56:07,197 --> 00:56:10,367
Ale nie przymieram głodem.

811
00:56:10,492 --> 00:56:14,079
Zawsze byłeś chudy, nawet gdy jadaliśmy
jak królowie, więc skąd mam wiedzieć?

812
00:56:16,206 --> 00:56:17,415
Masz oszczędności?

813
00:56:17,499 --> 00:56:20,335
Staram się ostrożnie
wydawać pieniądze.

814
00:56:20,418 --> 00:56:23,922
Odkładam na czarną godzinę.

815
00:56:24,005 --> 00:56:25,340
Ale ona bywa
dość często.

816
00:56:25,423 --> 00:56:26,466
Jak to ty?

817
00:56:26,549 --> 00:56:28,551
Polecili mi zająć się finansami.

818
00:56:29,594 --> 00:56:31,513
Niczego się ode mnie
nie nauczyłeś?

819
00:56:31,596 --> 00:56:33,390
Wolałem o tym zapomnieć.

820
00:56:34,432 --> 00:56:36,017
Wybacz.

821
00:56:37,310 --> 00:56:40,355
Jestem wdzięczny
za praktykę u ciebie...

822
00:56:40,688 --> 00:56:44,109
Ale teraz wykorzystuję to,
by pomóc grupie.

823
00:56:44,192 --> 00:56:47,070
Otrzymujesz wynagrodzenie za
twoje wyjątkowe zdolności?

824
00:56:47,153 --> 00:56:49,989
Jest jeszcze ktoś inny mający spore
umiejętności w tym zakresie,

825
00:56:50,073 --> 00:56:51,408
ale nie chce się
w to angażować.

826
00:56:52,450 --> 00:56:53,743
Był celnikiem.

827
00:56:54,202 --> 00:56:56,329
- Musi mieć poczucie winy.
- I kto to mówi?

828
00:56:56,413 --> 00:56:59,582
Skoro tylko ty jesteś
wykwalifikowany i chętny,

829
00:56:59,666 --> 00:57:03,461
zasługujesz na wynagrodzenie
za swoją pracę.

830
00:57:04,295 --> 00:57:06,756
Księga Przysłów Salomona mówi:

831
00:57:06,840 --> 00:57:11,386
„Biada temu, kto swemu bliźniemu
odmawia jego zapłaty”.

832
00:57:11,469 --> 00:57:12,637
To nie Salomon.

833
00:57:12,720 --> 00:57:15,348
Nie ważne, kto to powiedział.
Liczy się fakt.

834
00:57:17,142 --> 00:57:20,353
Wiesz, jak mądrze inwestować.

835
00:57:20,437 --> 00:57:26,234
Dobrym pomysłem jest odkładanie niewielkiej
części w banku, by pomnażać odsetki.

836
00:57:27,986 --> 00:57:31,072
Jezus powiedział nawet o tym
przypowieść.

837
00:57:31,156 --> 00:57:33,158
- Był za?
- O tak.

838
00:57:33,241 --> 00:57:37,745
Więc możesz być spokojny, czy
robisz to, czego od ciebie oczekuje.

839
00:57:37,829 --> 00:57:40,832
- Nie przyszedłem tu po radę.
- Więc po co?

840
00:57:41,040 --> 00:57:42,834
Bo wyglądasz
na zdezorientowanego.

841
00:57:43,293 --> 00:57:46,713
Uświęcony i skrępowany.

842
00:57:47,672 --> 00:57:50,884
Ty jesteś wściekły.

843
00:57:52,051 --> 00:57:53,052
Tak!

844
00:57:54,804 --> 00:57:56,890
Nie wiem już czy
dobrze rozumiem.

845
00:57:57,515 --> 00:57:59,976
Nic z tego
nie rozumiem.

846
00:58:00,059 --> 00:58:03,396
Wiem, że jest Mesjaszem
i przyszłym Królem Izraela,

847
00:58:03,605 --> 00:58:06,691
który zasiądzie
na tronie Dawida.

848
00:58:07,025 --> 00:58:09,944
Który powołał... mnie.

849
00:58:12,030 --> 00:58:13,698
W konkretnym celu.

850
00:58:14,699 --> 00:58:17,869
Ale póki się tego nie dowiesz,
zapewniaj chociaż zasoby,

851
00:58:17,952 --> 00:58:20,121
by móc kontynuować misję.

852
00:58:20,413 --> 00:58:25,585
Abyś, kiedy obejmie tron Dawida,

853
00:58:25,710 --> 00:58:29,881
był naturalnym wyborem na
stanowisko Sekretarza Skarbu.

854
00:58:32,926 --> 00:58:39,349
Nie wybiegałem tak daleko
w przyszłość.

855
00:58:39,599 --> 00:58:44,270
Powierzyli ci pełną
odpowiedzialność.

856
00:58:44,521 --> 00:58:49,484
Nie czekaj na pozwolenie by ulepszyć
służbę albo podjęcie decyzji.

857
00:58:49,567 --> 00:58:55,114
Oni muszą dorosnąć, ty masz
zarabiać, a On ma przewodzić.

858
00:58:59,410 --> 00:59:05,708
Jeśli naprawdę wierzysz, że Jezus
jest przyszłym Królem Żydów,

859
00:59:05,792 --> 00:59:08,670
pomóż mu jak potrafisz.

860
00:59:09,879 --> 00:59:11,631
Po to cię tam sprowadził.

861
00:59:19,138 --> 00:59:20,765
Sesja zostaje odroczona.

862
00:59:38,700 --> 00:59:41,327
Minęło już kilka dni,
prawda, rabbi Jussifie?

863
00:59:42,036 --> 00:59:43,037
Nauczyłeś się czegoś?

864
00:59:43,121 --> 00:59:45,373
Wiele jeszcze przede mną.

865
00:59:45,456 --> 00:59:47,250
Każdy kiedyś zaczynał.

866
00:59:47,667 --> 00:59:50,878
Ja nadal nie należę do
siedemdziesięciu dwóch.

867
00:59:52,797 --> 00:59:53,590
Głowa do góry.

868
00:59:53,673 --> 00:59:55,842
Jutrzejsza sesja nie
będzie tak wyczerpująca.

869
00:59:56,134 --> 00:59:58,803
Musimy zdążyć do domów przed
szabatowym zachodem słońca.

870
00:59:58,970 --> 01:00:01,639
Rabbi Lehad!
Jussifie, chodź.

871
01:00:02,098 --> 01:00:04,267
Wczoraj nie miałem okazji
cię przedstawić.

872
01:00:04,350 --> 01:00:06,394
To jest Lehad,
syn Etnana.

873
01:00:06,811 --> 01:00:09,772
Przewodniczy komisji do
spraw odbudowy Beer-Szeby

874
01:00:09,856 --> 01:00:11,983
i reformy południowej granicy,
o której wam mówiłem.

875
01:00:12,358 --> 01:00:15,612
To zaszczyt móc cię poznać, rabbi.

876
01:00:15,695 --> 01:00:20,241
O tym, czy dla mnie również,
zdecydują moje słynne pytania.

877
01:00:20,700 --> 01:00:22,827
Są rzeczywiście znane.

878
01:00:22,910 --> 01:00:24,078
O co w nich chodzi?

879
01:00:24,579 --> 01:00:26,873
Plamiak czy leszcz?

880
01:00:28,625 --> 01:00:30,877
Powiedz pierwsze,
co przyjdzie ci na myśl.

881
01:00:31,544 --> 01:00:32,545
Leszcz.

882
01:00:33,087 --> 01:00:36,466
- Sandały sznurkowe czy skórzane?
- Sznurkowe.

883
01:00:36,716 --> 01:00:37,967
Hillel czy Szammai?

884
01:00:38,051 --> 01:00:39,844
- Hillel.
- Dlaczego?

885
01:00:39,927 --> 01:00:42,221
Zasiadałem u stóp
rabbiego Nikodema.

886
01:00:42,555 --> 01:00:46,184
Nauczyciela nauczycieli,
którego boi się nawet Szammai,

887
01:00:46,267 --> 01:00:48,686
mimo, że się do tego
nie przyznaje;

888
01:00:48,770 --> 01:00:50,980
Szanowanego w całym kraju.

889
01:00:51,356 --> 01:00:54,484
Od kilku tygodni
przebywa na wyprawie.

890
01:00:54,567 --> 01:00:57,278
Był specjalnie
zaproszonym nauczycielem?

891
01:00:57,362 --> 01:00:59,072
Bo wydajesz się
odrobinę za młody.

892
01:00:59,155 --> 01:01:01,407
Odwiedzał Kafarnaum,
gdzie odbywałem staż.

893
01:01:01,491 --> 01:01:03,368
Dlaczego wybrałeś Kafarnaum?

894
01:01:03,451 --> 01:01:05,161
Chciałem być wśród
Galilejczyków,

895
01:01:05,244 --> 01:01:09,248
zwykłych ludzi,
z dala od mojego rodzinnego domu.

896
01:01:09,791 --> 01:01:12,126
Bardzo szlachetnie.
Jestem pod wrażeniem.

897
01:01:12,377 --> 01:01:16,089
Przypomina to historię Samuela
udającego się do Betlejem,

898
01:01:16,172 --> 01:01:20,093
aby namaścić jednego z synów
Jessego na kolejnego króla.

899
01:01:20,802 --> 01:01:24,305
Nawet nie pomyśleli, żeby
przyprowadzić Dawida do Samuela.

900
01:01:25,431 --> 01:01:28,476
Wiele można odkryć w
niepozornych miejscach.

901
01:01:29,268 --> 01:01:30,478
Rzeczywiście.

902
01:01:34,107 --> 01:01:37,235
Rabbi Szmuel powiedział, że
interesuje cię przesunięcie

903
01:01:37,318 --> 01:01:40,154
południowej granicy tak,
aby obejmowała Beer-Szebę.

904
01:01:40,238 --> 01:01:41,239
Zgadza się.

905
01:01:41,322 --> 01:01:44,242
Aby wypełnić Bożą obietnicę
dotyczącą granic lądowych:

906
01:01:44,325 --> 01:01:45,910
„od Dan do Beer-Szeby”.

907
01:01:45,993 --> 01:01:49,997
Niełatwo będzie wzbudzić
entuzjazm do tego programu,

908
01:01:50,081 --> 01:01:54,043
mając tak wiele do
zrobienia w sprawie Rzymu.

909
01:01:54,919 --> 01:01:56,754
Mamy pewien pomysł.

910
01:01:57,171 --> 01:02:00,383
Wielu członków Sanhedrynu
może nie być zainteresowanych

911
01:02:00,466 --> 01:02:03,136
sprawą Beer-szeby, ale wiem,
co przyciągnie ich uwagę.

912
01:02:05,179 --> 01:02:07,014
Śmierć Jezusa z Nazaretu.

913
01:02:08,850 --> 01:02:10,059
Co takiego?

914
01:02:10,560 --> 01:02:12,603
Z pewnością spotkaliście go
w Kafarnaum.

915
01:02:13,229 --> 01:02:16,816
- Tak, ale...
- Wszędzie robi sobie wrogów.

916
01:02:17,442 --> 01:02:20,862
Grupa z Tel Dor wysłała
delegację do Jerozolimy,

917
01:02:20,945 --> 01:02:24,782
mającą lobbować na rzecz
obalenia i oskarżenia go.

918
01:02:24,866 --> 01:02:27,827
Nie słyszałem, żeby chcieli
wszczynać postępowanie karne.

919
01:02:27,910 --> 01:02:30,621
Działania Jezusa doprowadziły
do śmierci córki jednego z nich.

920
01:02:30,705 --> 01:02:32,457
Wniosą oskarżenie.

921
01:02:33,040 --> 01:02:35,042
Drażni Jerozolimę.

922
01:02:35,126 --> 01:02:40,506
Podobno ktoś, komu ufa
Piłat, był w Dekapolu,

923
01:02:40,631 --> 01:02:43,050
kiedy łamał chleb
z poganami.

924
01:02:43,176 --> 01:02:44,886
Rzym traktuje go poważnie.

925
01:02:44,969 --> 01:02:48,681
Jeśli w wyniku naszych starań
zostanie aresztowany lub zabity,

926
01:02:48,765 --> 01:02:50,725
zwróci to uwagę
na naszą sprawę.

927
01:02:50,808 --> 01:02:51,851
Wybacz.

928
01:02:51,934 --> 01:02:56,063
Ale dziwię się, że tak swobodnie
mówisz o pozbawieniu kogoś życia.

929
01:02:56,147 --> 01:02:58,816
Czy kara śmierci nie jest dozwolona
jedynie na terenie świątyni?

930
01:02:58,900 --> 01:03:01,194
Kiedy Sanhedryn w ogóle
się na nią zdecydował?

931
01:03:01,277 --> 01:03:03,488
Twierdził, że jest
Synem Człowieczym.

932
01:03:04,363 --> 01:03:07,950
Pomijając naszą politykę,
ten człowiek nie jest niewinny.

933
01:03:08,034 --> 01:03:11,287
Krew na rękach
nie zawsze oznacza winę.

934
01:03:11,370 --> 01:03:13,998
Czasami rezultaty
bywają sprawiedliwe.

935
01:03:14,540 --> 01:03:17,460
Jeśli ten Nazarejczyk będzie
kontynuował swoje działania,

936
01:03:17,543 --> 01:03:19,837
naród jeszcze nam podziękuje.

937
01:03:55,414 --> 01:03:57,083
- Trzymaj się.
- Ty też.

938
01:04:22,608 --> 01:04:26,988
Na zlecenie Come&See - Studio DR.
Tekst Polski: Mateusz Czyż

939
01:04:27,071 --> 01:04:31,450
Wykorzystane fragmenty pochodzą z tłumaczenia
Biblii Starego i Nowego Przymierza;