1
00:00:10,677 --> 00:00:12,637
2021'de

2
00:00:12,721 --> 00:00:17,934
Çinli vahşi fil ailesinin 400 kilometrelik
destansı bir yolculuktan sonra

3
00:00:18,018 --> 00:00:22,689
bitkin bir şekilde uyuduğuna şahit oldu.

4
00:00:32,532 --> 00:00:37,579
Bilinen en kötü kuraklık yüzünden
ailece yeni bir ev arayışı için

5
00:00:38,163 --> 00:00:41,291
atalarının ormanlarından
ayrılmak zorunda kalmışlardı.

6
00:00:42,417 --> 00:00:46,463
ÇİN

7
00:00:46,546 --> 00:00:49,883
Geniş tarım arazilerinden geçerlerken

8
00:00:49,966 --> 00:00:52,385
duracaklarına dair hâlâ bir işaret yoktu.

9
00:00:56,056 --> 00:00:59,350
Ama bir sonraki hamleleri
herkesi şaşırttı.

10
00:01:04,355 --> 00:01:10,320
Beş şeritli bir otoyolun altından
geçen aile Kunming şehrine yaklaştı.

11
00:01:16,868 --> 00:01:20,580
Birkaç gün içinde
filler şehir sınırlarına ulaştı.

12
00:01:25,293 --> 00:01:29,255
Ve kendilerini birden
korkutucu ve yeni bir dünyada buldular.

13
00:01:42,018 --> 00:01:44,270
Korkmuş ve aklı karışmış olan ailenin…

14
00:01:46,689 --> 00:01:48,566
…geri dönüp eve doğru

15
00:01:49,317 --> 00:01:53,196
uzun bir yürüyüşe
başlamaktan başka çaresi yoktu.

16
00:02:00,787 --> 00:02:03,998
Ne enteresandır ki
verdikleri zarara rağmen

17
00:02:04,082 --> 00:02:08,837
bölge halkı tarafından müsamaha edilmekle
kalmayıp onlara yardım da edildi.

18
00:02:10,088 --> 00:02:14,384
Güvenle evlerine dönmelerine destek için
yüz binlerce dolar harcandı.

19
00:02:21,933 --> 00:02:23,643
Neredeyse iki yıl boyunca

20
00:02:23,726 --> 00:02:26,729
1000 kilometrenin üstünde
yol katettikten sonra

21
00:02:27,814 --> 00:02:31,776
bu yorgun kervan kuraklığın hafiflediği

22
00:02:32,402 --> 00:02:34,571
güney ormanlarına geri döndü.

23
00:02:42,787 --> 00:02:44,289
Her şeye rağmen

24
00:02:44,372 --> 00:02:48,001
bu ailenin hikâyesinin
bu kısmı mutlu sonla bitmişti.

25
00:02:49,169 --> 00:02:53,089
Ama bu yolculuk, hayvanların
çarpıcı bir değişimle karşılaştığında

26
00:02:53,756 --> 00:02:57,760
uzaklaşma dürtüsünün
çok baskın olabileceğini göstermiş oldu.

27
00:03:01,389 --> 00:03:08,354
GEZEGENİMİZ II

28
00:03:09,856 --> 00:03:13,735
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
HAREKET ÖZGÜRLÜĞÜ

29
00:03:18,698 --> 00:03:21,993
OCAK

30
00:03:22,076 --> 00:03:26,331
Güneş'in etrafında
dönen gezegenimiz eğiktir.

31
00:03:28,583 --> 00:03:30,168
Ve bu yüzden şubat ayında

32
00:03:30,251 --> 00:03:33,922
güney ucunda yaz yaşanacak demektir.

33
00:03:37,967 --> 00:03:42,013
Ancak Dünya'nın en dibinde
bu durum her zaman bariz şekilde yaşanmaz.

34
00:03:45,808 --> 00:03:47,644
Yazın en sıcak döneminde bile

35
00:03:47,727 --> 00:03:51,439
Antarktika'da sıcaklık
sıfırın üzerine çok az çıkar.

36
00:03:52,774 --> 00:03:55,276
Ama 24 saat gün ışığı olunca

37
00:03:55,360 --> 00:04:00,073
kıtanın etrafındaki deniz buzunu
eritmeye yetecek kadar sıcaklık oluşur.

38
00:04:04,702 --> 00:04:08,039
Bu da, yavrulamak için
karaya ulaşması gereken

39
00:04:08,122 --> 00:04:11,042
Gentoo penguenleri için çok mühimdir.

40
00:04:18,591 --> 00:04:23,596
Son birkaç haftadır yaşamları
denizdeki beslenme alanlarına doğru

41
00:04:23,680 --> 00:04:27,350
günde 30 kilometre
gidip gelmekle geçiyordu.

42
00:04:30,561 --> 00:04:34,565
Artık karınları doyduğu için
yavrularına geri dönüyorlar.

43
00:04:48,162 --> 00:04:50,039
Suda geçen bir günün ardından

44
00:04:50,790 --> 00:04:53,960
bacaklarının açılması biraz zaman alıyor.

45
00:05:06,639 --> 00:05:08,016
Gentoolar

46
00:05:08,099 --> 00:05:13,021
yumurtlamak ve yavrularını büyütmek için
buzsuz kayalara ihtiyaç duyar.

47
00:05:14,605 --> 00:05:18,276
Bu yüzden son düzlükte
genelde rüzgârlı uçurum tepelerine doğru

48
00:05:18,359 --> 00:05:20,528
yukarı tırmanırlar.

49
00:05:25,491 --> 00:05:27,994
Yavruları sekiz hafta önce
yumurtadan çıktı

50
00:05:28,077 --> 00:05:30,371
ve neredeyse tamamen büyüdüler.

51
00:05:32,540 --> 00:05:35,001
Antarktika'nın kısa yaz döneminde

52
00:05:35,084 --> 00:05:38,880
kış tekrar bastırmadan
palazlanmak için tam vakti.

53
00:05:46,387 --> 00:05:50,058
Yavru ne kadar tombul olursa
yemek talebi de bir o kadar artar.

54
00:05:54,270 --> 00:05:58,107
Ve bazı ebeveynler onları
şımartmaya pek de gönüllü değil gibi.

55
00:06:09,994 --> 00:06:12,413
Ama bu davranışın bir kıymeti var.

56
00:06:18,002 --> 00:06:20,546
Yavruları yemekleri için uğraştırarak

57
00:06:20,630 --> 00:06:23,633
yetişkinler
onların güçlerini değerlendirmiş oluyor.

58
00:06:25,885 --> 00:06:26,969
Dayanıklılıklarını

59
00:06:28,221 --> 00:06:29,722
ve koordinasyonlarını da.

60
00:06:43,820 --> 00:06:47,782
Yiyecek bulma olasılığı
yavruları suya çekiyor.

61
00:06:50,701 --> 00:06:52,954
Gerçi pek de istemiyorlar.

62
00:06:56,082 --> 00:06:58,334
Bir penguen için bile

63
00:06:58,418 --> 00:07:03,297
soğuk suya ilk adımı atmak
biraz cesaret ister.

64
00:07:10,972 --> 00:07:13,266
Ama diğerlerinin takip etmesi için

65
00:07:13,891 --> 00:07:15,560
birinin öncü olması yeterli.

66
00:07:23,568 --> 00:07:25,653
Sığ ve korunaklı su birikintileri

67
00:07:25,736 --> 00:07:29,115
su geçirmez postlarını
test etmek için güvenli bir yoldur.

68
00:07:33,536 --> 00:07:35,872
Burada yazlar çok kısa olduğu için

69
00:07:36,622 --> 00:07:39,125
postlarına çok yakında ihtiyaç duyacaklar.

70
00:07:44,046 --> 00:07:45,256
Çok geçmeden

71
00:07:45,339 --> 00:07:49,594
Antarktika'nın etrafındaki denizler
bir kez daha buzla kaplanacak.

72
00:07:51,971 --> 00:07:57,059
Yani yavruların beslenmek için
açık sulara doğru yol alması gerekiyor.

73
00:08:01,981 --> 00:08:03,191
Ama çok gerginler.

74
00:08:06,068 --> 00:08:07,778
Bunun da bir sebebi var.

75
00:08:11,407 --> 00:08:15,453
Kim üç metrelik
pars fokuyla aynı suyu paylaşmak ister ki?

76
00:08:19,707 --> 00:08:21,501
Sadece bir de değil.

77
00:08:23,711 --> 00:08:24,712
Üç taneler.

78
00:08:27,757 --> 00:08:31,844
Adaşları gibi
avlarını pusuya düşürerek avlanıyorlar.

79
00:08:34,096 --> 00:08:37,350
Gentoo yavruları da çok kolay hedefler.

80
00:08:42,480 --> 00:08:45,024
Ama bu tehlikeye rağmen

81
00:08:45,107 --> 00:08:47,693
penguenlerin beslenme ihtiyacı çok büyük.

82
00:08:57,370 --> 00:09:01,040
Gentoolar
dünyanın en hızlı penguenleridir.

83
00:09:14,178 --> 00:09:18,140
Pusuya düşmekten kurtulabilirlerse
bir şansları var.

84
00:09:27,316 --> 00:09:30,570
Genç penguenler
güvende olmak için yan yana duruyorlar.

85
00:09:38,452 --> 00:09:41,747
Ama o kargaşada bir yavru ayrı düşüyor.

86
00:09:42,582 --> 00:09:44,792
Artık onlarla doğrudan karşı karşıya.

87
00:10:08,190 --> 00:10:09,650
Bu penguenin tek umudu

88
00:10:09,734 --> 00:10:12,737
müthiş çevikliğine
ve dayanıklılığına güvenmek.

89
00:10:13,237 --> 00:10:17,617
Yani kovalamaca ne kadar uzun olursa
şansı bir o kadar artar.

90
00:10:34,717 --> 00:10:38,888
Bu çok şanslı genç penguen
artık diğerlerinin arasına katılabilir.

91
00:10:45,019 --> 00:10:47,730
Ve açık okyanus onları bekler.

92
00:10:54,654 --> 00:10:59,241
ŞUBAT

93
00:11:00,868 --> 00:11:02,078
Şubat ayında

94
00:11:02,161 --> 00:11:05,831
gezegenin kuzey ucu güneşten uzaklaşır.

95
00:11:12,713 --> 00:11:15,007
Bu yüzden Arktik'te kış ortasında

96
00:11:15,091 --> 00:11:17,551
karanlık neredeyse kesintisiz sürer.

97
00:11:17,635 --> 00:11:21,055
Tek ışık kaynağı auroradan gelendir.

98
00:11:23,724 --> 00:11:28,521
Bu semavi görüntüler
Güneş'in elektrik yüklü parçacıklarının

99
00:11:28,604 --> 00:11:32,942
Dünya'nın manyetik alanı ile
çarpışması sonucu oluşur.

100
00:11:38,572 --> 00:11:43,285
Bu da sayısız hayvanın
bu kuzey bölgelerine doğru yapacakları

101
00:11:43,369 --> 00:11:45,705
uzun yolculuklarına başladığı zamandır.

102
00:11:50,793 --> 00:11:53,546
5000 kilometre güneyde

103
00:11:53,629 --> 00:11:57,508
kar kazları
yıllık göçlerine başlamış durumda.

104
00:12:04,306 --> 00:12:07,351
Daha yaşlı
ve deneyimli yetişkinlerin öncülüğünde

105
00:12:07,435 --> 00:12:10,813
buzların
kuzeye doğru erimesini takip ediyorlar.

106
00:12:13,899 --> 00:12:16,402
Meksika Körfezi'nden

107
00:12:16,485 --> 00:12:19,196
Arktik'teki üreme alanlarına uçuyorlar.

108
00:12:30,666 --> 00:12:34,545
Tundraya ulaştıklarında uzun yaz günleri

109
00:12:34,628 --> 00:12:38,549
yavrularını büyütmek için
mükemmel koşulları sağlamış olacak.

110
00:12:44,555 --> 00:12:47,808
Rotadan çıkmalarını önlemek için
göller ve nehirler gibi

111
00:12:47,892 --> 00:12:50,728
doğanın belirli noktalarını kullanıyorlar.

112
00:12:54,231 --> 00:12:56,817
Ama günümüzde altlarındaki dünya

113
00:12:56,901 --> 00:13:00,905
atalarının üstünden uçtuğu dünyadan
çok farklı.

114
00:13:04,325 --> 00:13:06,619
Bir zamanlar
uçsuz bucaksız savanların olduğu yerde

115
00:13:06,702 --> 00:13:09,789
artık endüstriyel tarım arazileri var.

116
00:13:16,003 --> 00:13:19,799
Ama bu kazlar için
çok da kötü bir şey değil.

117
00:13:20,925 --> 00:13:22,343
Arktik'e ulaşmak için

118
00:13:22,426 --> 00:13:26,013
sürülerin düzenli olarak
yakıt ikmali yapması gerekiyor.

119
00:13:26,806 --> 00:13:29,683
Bu yüzden Amerika'nın tahıl ambarı bölgesi

120
00:13:29,767 --> 00:13:32,394
onlar için
önemli bir mola yeri hâline geldi.

121
00:13:36,690 --> 00:13:39,360
Bu, neredeyse sonsuz yiyecek kaynağı

122
00:13:39,443 --> 00:13:41,987
son 50 yılda kar kazları sayısının

123
00:13:42,071 --> 00:13:44,657
iki katına çıkmasını sağladı.

124
00:13:48,577 --> 00:13:53,374
Ama dünyanın sayıca en kalabalık
kazlarından biri olmanın bir bedeli var.

125
00:14:02,007 --> 00:14:06,470
Bu modern dünyada
her şey göründüğü gibi değildir.

126
00:14:34,790 --> 00:14:38,210
Her yıl çeyrek milyonu vuruluyor.

127
00:14:44,258 --> 00:14:45,926
MEKSİKA KÖRFEZİ

128
00:14:46,010 --> 00:14:48,929
Kar kazları, yollarının büyük kısmında

129
00:14:49,013 --> 00:14:51,140
avcı zulmünden kaçmak zorunda.

130
00:14:52,349 --> 00:14:56,770
Ama Amerika'nın iki göç yolu arasında

131
00:14:56,854 --> 00:15:00,107
korunabilecekleri
bir sulak alan bulunuyor.

132
00:15:05,654 --> 00:15:07,907
Missouri'nin Loess Bluffs'ı.

133
00:15:09,950 --> 00:15:12,661
Kuzeye gittikleri uzun yolculuklarındaki

134
00:15:12,745 --> 00:15:14,622
en önemli duraklarından biri.

135
00:15:17,082 --> 00:15:20,210
Ne kadar kalacakları hava durumuna bağlı.

136
00:15:25,382 --> 00:15:28,719
Şubat ayında
Arktik'ten esen buz gibi rüzgârlar

137
00:15:28,802 --> 00:15:31,764
sıcaklıkların
aniden düşmesine neden olabiliyor.

138
00:15:38,354 --> 00:15:40,105
Burası buz gibi olduysa

139
00:15:40,189 --> 00:15:43,609
gidecekleri yerdeki şartlar
çok daha beter olacak demektir.

140
00:15:45,778 --> 00:15:49,740
O yüzden şimdilik
tüm kuzey uçuşları askıya alındı.

141
00:15:57,915 --> 00:15:59,708
Kar kazları olabilirler

142
00:16:01,251 --> 00:16:04,046
ama buzda pek rahat etmiyor gibiler.

143
00:16:14,181 --> 00:16:16,100
Göl kenarları donunca

144
00:16:16,183 --> 00:16:19,061
kuşlar gölün merkezinde yoğunlaşıyor.

145
00:16:20,562 --> 00:16:24,191
Orası yoğunlaştıkça
manevra alanları da bir o kadar daralıyor.

146
00:16:28,445 --> 00:16:30,948
Bu da
başka bir ziyaretçinin işine geliyor.

147
00:16:37,955 --> 00:16:40,040
Kel kartallar

148
00:16:41,458 --> 00:16:43,460
buraya Kuzey Amerika'dan gelir.

149
00:16:45,629 --> 00:16:50,384
Gelişlerini de kar kazlarınınkiyle
aynı zamana denk getiriyorlar.

150
00:17:06,275 --> 00:17:09,528
Kazlar uçarken yakalanamayacak kadar
büyük olduklarından

151
00:17:09,611 --> 00:17:12,656
kartallar
farklı bir av stratejisi kullanıyor.

152
00:17:16,243 --> 00:17:19,955
Sürüye doğru uçarak
kuşları korkutup uçmalarını sağlıyorlar.

153
00:17:26,128 --> 00:17:30,215
Kazlar ne kadar sıkışık durursa
kartallar için o kadar avantajlı olur.

154
00:17:44,897 --> 00:17:48,067
Panik hâlindeki kazlar
diğerleriyle çarpışıp

155
00:17:48,776 --> 00:17:50,694
uzuvlarını kırarlar.

156
00:17:52,905 --> 00:17:55,949
Yaralı kuşlar
buzun üstünde biçare durumda kalır

157
00:17:57,159 --> 00:17:59,745
ve suyun altına da kaçmayı başaramaz.

158
00:18:06,460 --> 00:18:11,757
Bu soğuk hava devam ettiği sürece
hepsi savunmasız kalırken

159
00:18:12,549 --> 00:18:16,929
ileriye doğru yaptıkları göçleri de
hâlâ buz ve karla engellenmekte.

160
00:18:26,063 --> 00:18:30,317
Arktik'te ise güneş
yavaş yavaş güçlenmeye başlıyor.

161
00:18:32,319 --> 00:18:33,737
Ama şubat ayının sonunda

162
00:18:33,821 --> 00:18:36,907
ışınları ufkun üzerinde
zar zor görünüyor hâlâ.

163
00:18:38,992 --> 00:18:42,162
Böylesine soğuk koşullarda
yiyecek çok az şey olur

164
00:18:42,246 --> 00:18:44,915
ve çoğu hayvan güneye çekilir

165
00:18:44,998 --> 00:18:46,959
veya kendini tamamen kapatır.

166
00:18:54,007 --> 00:18:56,301
Ama bu hayvan ikisini de yapmıyor.

167
00:18:57,886 --> 00:19:01,932
Dünyanın en kuzeyli kedisi vaşak.

168
00:19:08,605 --> 00:19:12,651
Soğuktan çok iyi korunduğu için
bir yere çekilmiyor.

169
00:19:15,654 --> 00:19:19,950
Ama yiyecek bulmak için
uzun mesafeler katetmesi gerekebilir.

170
00:19:28,125 --> 00:19:30,002
Bir tanesinin sadece bir yılda

171
00:19:30,085 --> 00:19:33,839
3000 kilometreden
fazla yol katettiği kaydedilmiştir.

172
00:19:35,340 --> 00:19:37,718
Bu kadar olabileceği hiç düşünülmemişti.

173
00:19:37,801 --> 00:19:40,888
KUZEY PASİFİK OKYANUSU

174
00:19:47,269 --> 00:19:52,649
Bu kedi neredeyse tamamen
tek bir türü avlayarak yaşıyor.

175
00:19:54,401 --> 00:19:58,113
Ve şu anda bu türden çok az var.

176
00:20:02,367 --> 00:20:04,161
Amerika tavşanları.

177
00:20:09,583 --> 00:20:12,461
Bir tanesini bulmak
bu mücadelenin sadece yarısı.

178
00:20:36,526 --> 00:20:39,988
Vaşağın birkaç günde bir
beslenmesi gerekiyor.

179
00:20:40,072 --> 00:20:42,157
Bu yüzden arayışı hiç bitmiyor.

180
00:20:56,129 --> 00:20:57,214
Şansı yaver gitti.

181
00:20:58,298 --> 00:21:00,759
Başka bir koku daha tespit etti.

182
00:21:10,602 --> 00:21:12,646
Tavşan cesaretini koruyup

183
00:21:14,481 --> 00:21:16,817
kamuflajına güveniyor.

184
00:21:20,320 --> 00:21:23,615
Vaşak uzun bir koşturmacada
avına yetişemez.

185
00:21:23,699 --> 00:21:25,784
O yüzden yaklaşması gerek.

186
00:21:47,139 --> 00:21:49,141
Nihayet bir yemek.

187
00:21:54,438 --> 00:21:58,900
MART

188
00:22:00,944 --> 00:22:05,032
Dünya'nın Kuzey Yarımküre'si
Güneş'e doğru eğilirken

189
00:22:05,115 --> 00:22:07,492
mart ayının uzun günlerini de getirir

190
00:22:07,576 --> 00:22:11,413
ve Amerika antilopları
yıllık göçlerine başlar.

191
00:22:16,877 --> 00:22:20,964
Yolculukları onları
güney Wyoming'in karlı ovalarından

192
00:22:21,048 --> 00:22:26,136
doğum yapacakları Rocky Dağları'nın
yemyeşil vadilerine götürecek.

193
00:22:34,353 --> 00:22:38,440
Ama günümüzde
göç yolları tanınmayacak kadar değişti.

194
00:22:40,150 --> 00:22:44,613
Öncelikle petrol ve gaz sahalarından
bir geçiş yolu bulmalılar.

195
00:22:47,908 --> 00:22:49,910
Bir erkek şansını deniyor.

196
00:23:06,802 --> 00:23:09,012
Amerika antilobu temkinlidir.

197
00:23:09,763 --> 00:23:12,474
Bilhassa da insanlarla karşılaşınca.

198
00:23:30,700 --> 00:23:32,411
Şimdilik iyi gidiyor.

199
00:23:33,495 --> 00:23:35,747
Şimdi sürünün geri kalanı da geçecek.

200
00:23:39,292 --> 00:23:41,503
Ve başlıyorlar!

201
00:23:55,600 --> 00:23:57,436
Önümüzdeki birkaç ay boyunca

202
00:23:57,519 --> 00:24:02,190
kuzeydeki yavrulama yerlerine ulaşmak için
200 kilometre yol katedecekler.

203
00:24:03,275 --> 00:24:07,028
Her yıl daha da zorlaşan bir yolculuk.

204
00:24:11,116 --> 00:24:14,119
Besi hayvanlarını
çevrelemek için tasarlanmış çitler

205
00:24:14,703 --> 00:24:18,206
antilopları dışarıda tutmak için de
aynı derecede etkili.

206
00:24:33,472 --> 00:24:36,308
Ama atalarının izlediği yol bu.

207
00:24:37,017 --> 00:24:38,602
O yüzden sebat ediyorlar.

208
00:24:52,741 --> 00:24:58,205
Yakın zamanda
bir Amerika antilobu kuzeye göç ederken

209
00:24:58,705 --> 00:25:00,373
yaklaşık 150 çiti aştı.

210
00:25:09,799 --> 00:25:12,844
Ama sivri boynuzlar ve dikenli teller

211
00:25:14,054 --> 00:25:16,723
bir araya gelince hiç hoş olmayabiliyor.

212
00:25:21,978 --> 00:25:25,023
Ve tek sorunları çitler de değil.

213
00:25:30,153 --> 00:25:34,324
Artık göç yollarını kesen otoyollar
çok daha riskli.

214
00:25:51,007 --> 00:25:54,469
Amerika'daki
en hızlı kara hayvanı olabilirler…

215
00:25:58,473 --> 00:26:00,767
…ama her daim bir arabadan kaçamazlar.

216
00:26:05,814 --> 00:26:08,692
Son 200 yılın getirdiği değişiklikler

217
00:26:09,192 --> 00:26:13,488
Amerika antilobu sayısını
yüzde 90'ın üzerinde azalttı.

218
00:26:16,199 --> 00:26:18,660
Ama birkaç güzel haber de var.

219
00:26:22,455 --> 00:26:25,333
Amerika antiloplarının
atalarından kalma yollara olan bağlılığı

220
00:26:25,417 --> 00:26:30,088
önemli geçiş noktalarına
üst geçitler yapılmasını sağladı

221
00:26:30,714 --> 00:26:34,426
ve bu da bölgedeki trafiğe bağlı ölümleri
epey ortadan kaldırdı.

222
00:26:39,180 --> 00:26:44,102
Sürü kuzeye doğru ilerlerken
gerçek vahşi batıya ulaşıyorlar.

223
00:26:46,688 --> 00:26:52,027
Burada insan yapımı engellerle değil,
doğal engellerle karşı karşıyalar.

224
00:27:04,956 --> 00:27:07,042
Karlar eriyor.

225
00:27:07,125 --> 00:27:10,629
Bu da doğum yerlerine
tam zamanında yetişebilmek için

226
00:27:10,712 --> 00:27:13,465
geç kalmadıklarını gösteriyor.

227
00:27:22,057 --> 00:27:25,769
Ama mevsimsel değişiklikler
sorunları da beraberinde getiriyor.

228
00:27:25,852 --> 00:27:31,066
Önlerinde uzanan Wyoming'in
Gros Ventre Nehri erimiş sularla dolu.

229
00:27:33,276 --> 00:27:36,696
Antiloplar doğum alanlarına
ulaşmak için onu geçmek zorunda

230
00:27:36,780 --> 00:27:39,032
ama gergin görünüyorlar.

231
00:27:40,700 --> 00:27:43,119
Nehrin kendisinden değil,

232
00:27:43,203 --> 00:27:46,581
karşı kıyıda saklanabilecek
avcı hayvanlardan korkuyorlar.

233
00:28:04,182 --> 00:28:05,308
Sudayken

234
00:28:05,809 --> 00:28:09,479
karadaki hızları
pek de önem teşkil etmiyor.

235
00:28:14,901 --> 00:28:17,696
Ama kurtlar ve pumalar gibi yırtıcılar

236
00:28:17,779 --> 00:28:20,573
avlanıldıkları için
nesilleri tükenmek üzere.

237
00:28:20,657 --> 00:28:23,410
O yüzden
burada saldırı ihtimali çok düşük.

238
00:28:26,162 --> 00:28:28,915
Ama Amerika antilobu bunu bilmiyor.

239
00:28:33,920 --> 00:28:36,047
Yine de tedbirli olmakta fayda var.

240
00:28:39,175 --> 00:28:41,094
Bu sayede buraya kadar geldiler.

241
00:28:51,730 --> 00:28:53,815
Yola çıktıktan birkaç hafta sonra

242
00:28:54,315 --> 00:28:57,527
nihayet
doğum yapacakları alana ulaşıyorlar.

243
00:28:58,027 --> 00:29:01,030
Rocky Dağları'nın bereketli vadilerine.

244
00:29:04,075 --> 00:29:08,788
KUZEY PASİFİK OKYANUSU

245
00:29:08,872 --> 00:29:11,207
Meksika'nın Baja yarımadasında

246
00:29:11,291 --> 00:29:14,419
kuzeyin soğuk kışları yaşanmaz.

247
00:29:16,755 --> 00:29:20,425
Yılın bu zamanındaki
ılıman deniz sıcaklığı

248
00:29:20,925 --> 00:29:24,637
onu dünyanın en büyük uzun mesafe
seyyahlarından biri için

249
00:29:24,721 --> 00:29:27,182
mükemmel bir tatil yeri hâline getiriyor.

250
00:29:32,729 --> 00:29:34,564
Gri balinalar.

251
00:29:40,195 --> 00:29:41,905
Mart ayının ortasındayız

252
00:29:41,988 --> 00:29:46,326
ve altı hafta önce
bu dişi burada doğum yapmış.

253
00:29:50,038 --> 00:29:54,042
Bu kuytu sular sıcaktır
ve yırtıcı hayvanlardan uzaktır.

254
00:29:54,793 --> 00:29:57,003
Çocuk büyütmek için mükemmel bir yer.

255
00:30:00,381 --> 00:30:03,343
Ama bu mükemmelliğin de bir bedeli var.

256
00:30:06,346 --> 00:30:11,059
Bu anne için yiyecek bir şey yok
ve aralık ayından beri burada.

257
00:30:14,312 --> 00:30:16,856
Ama yavrusu yeterince güç kazanır kazanmaz

258
00:30:16,940 --> 00:30:19,901
onu 8000 kilometre kuzeye götürecek.

259
00:30:19,984 --> 00:30:23,571
Alaska'nın Bering Denizi'ndeki
beslenme alanlarına.

260
00:30:25,073 --> 00:30:28,243
Bir memelinin yaptığı en uzun göç olacak.

261
00:30:35,583 --> 00:30:38,837
Neyse ki yavrusu hızla büyüyor.

262
00:30:44,717 --> 00:30:47,887
Günde 200 litreden fazla sütle beslenen

263
00:30:47,971 --> 00:30:51,182
bir tonluk bebek enerji dolu.

264
00:30:56,771 --> 00:31:01,526
Neyse ki annesi bu enerjisini atabileceği
uygun yeri biliyor.

265
00:31:04,320 --> 00:31:05,488
İşte burası.

266
00:31:14,414 --> 00:31:17,792
Lagünün ortasında sığ bir kıyı kordonu.

267
00:31:19,377 --> 00:31:22,422
Tam da olması gereken yer.

268
00:31:25,174 --> 00:31:28,136
Gelgit sığ kıyıya doğru ilerlerken

269
00:31:28,219 --> 00:31:30,346
lagünün diğer ucundaki balinaları

270
00:31:30,430 --> 00:31:33,558
kendine çeken
hafif bir akıntı oluşturuyor.

271
00:31:37,478 --> 00:31:40,982
Yavru balinanın
balina topluluğuyla ilk tanışması.

272
00:31:41,900 --> 00:31:43,985
Biraz çekingen duruyor.

273
00:31:46,195 --> 00:31:48,114
En iyisi annesine yakın durması.

274
00:31:54,454 --> 00:31:58,249
Bu kıyı kordonu, kuzeye yapacağı
uzun yolculukta ihtiyaç duyacağı

275
00:31:58,333 --> 00:32:01,127
yüzme becerilerini
geliştirmek için iyi bir yer.

276
00:32:02,712 --> 00:32:05,715
Denizanaları akıntıyla birlikte
buraya sürüklense de

277
00:32:05,798 --> 00:32:07,884
o akıntıya karşı yüzüyor.

278
00:32:11,137 --> 00:32:15,058
Dayanıklılığını artırmak için
akıntıyı koşu bandı gibi kullanıyor.

279
00:32:24,150 --> 00:32:29,322
Her yıl 1000'in üstünde gri balina
bu lagüne göç ediyor.

280
00:32:32,075 --> 00:32:35,078
Ama hepsi yavruları olan dişiler değil.

281
00:32:38,247 --> 00:32:41,793
Birçok iri erkek de eş bulma umuduyla

282
00:32:41,876 --> 00:32:44,170
buraya uzun bir yolculuk yapıyor.

283
00:32:48,841 --> 00:32:51,844
Yavruları olan dişiler
kesinlikle ilgilenmiyorlar.

284
00:32:52,470 --> 00:32:55,139
Ama bu şehvetli erkek
bu durumu umursamıyor.

285
00:33:01,771 --> 00:33:05,566
Dişinin yüzerek uzaklaşması
erkeğe cesaret veriyor gibi duruyor.

286
00:33:15,493 --> 00:33:21,082
Buraya gelmek için gezegenin yarısını
katedince reddedilmek zor geliyor elbette.

287
00:33:24,544 --> 00:33:28,423
Erkek şimdi de sinirini
yavrudan çıkarıyor gibi.

288
00:33:28,506 --> 00:33:31,509
Onu zorla dibe sürükleyerek
yüzeyden uzaklaştırıyor.

289
00:33:41,060 --> 00:33:43,771
Erkek nihayet durumu kabulleniyor.

290
00:33:49,152 --> 00:33:51,863
Bu ikilinin kuzeye gitme vakti geldi.

291
00:33:53,281 --> 00:33:58,244
Üç ay önce buraya geldiğinden beri dişi
vücut ağırlığının üçte birini kaybetti.

292
00:33:59,662 --> 00:34:03,541
O yüzden artık beslenme alanına doğru
uzun bir yolculuğa çıkmalı.

293
00:34:05,710 --> 00:34:09,130
Yavrusunun yolculuğu tamamlamak için
şansa ihtiyacı olacak.

294
00:34:11,507 --> 00:34:13,926
Gri balina yavrularının üçte biri

295
00:34:14,886 --> 00:34:16,888
varış noktalarına asla ulaşamıyor.

296
00:34:24,062 --> 00:34:27,565
ATLANTİK OKYANUSU
EKVATOR

297
00:34:27,648 --> 00:34:31,319
Tüm göçleri Dünya'nın eğimi tetikler.

298
00:34:31,861 --> 00:34:36,407
Ama bu eğimin ufak bir
mevsimsel etkisi olduğu ekvatorda bile

299
00:34:36,491 --> 00:34:40,703
sürekli hareket hâlinde olan
bazı hayvanlar vardır.

300
00:34:51,714 --> 00:34:53,132
Ordu karıncaları.

301
00:34:57,929 --> 00:35:03,768
Yiyecek toplamak için her gün her biri
bir insan maratonuna denk koşar.

302
00:35:13,111 --> 00:35:18,449
Bu karıncalar diğer böceklerin
larvalarını yakalamakta uzmandır.

303
00:35:27,959 --> 00:35:31,921
Avlarıyla yüklenen işçi karıncaların
açıklıklardan geçmesi için

304
00:35:32,004 --> 00:35:34,632
diğerleri de köprü oluşturarak
yardım ediyor.

305
00:35:41,389 --> 00:35:46,394
Feromon izleri onları
geçici karargâhlarına götürüyor.

306
00:35:51,858 --> 00:35:52,900
Bir ordugâh.

307
00:35:53,734 --> 00:35:58,489
Tamamen karıncaların
kendi vücutlarından yapılmış bir yuva.

308
00:36:01,868 --> 00:36:03,953
Bu canlı duvarın arkasında

309
00:36:04,036 --> 00:36:06,914
koloninin kontrol merkezi bulunuyor.

310
00:36:06,998 --> 00:36:09,667
Kraliçe ve son doğan yavrusu.

311
00:36:10,877 --> 00:36:14,589
Son iki haftadır bütün ordugâh burada.

312
00:36:15,131 --> 00:36:17,383
Ama bu durum değişmek üzere.

313
00:36:32,023 --> 00:36:34,317
Gün geceye dönünce

314
00:36:34,400 --> 00:36:37,278
kolonide bir sinyal dalgalanır.

315
00:36:40,448 --> 00:36:44,619
Ordugâhın derinliklerinden gelen
kimyasal bir işaret.

316
00:36:47,413 --> 00:36:48,831
Mesaj açıktır.

317
00:36:50,124 --> 00:36:51,876
Gitme vakti gelmiştir.

318
00:36:59,175 --> 00:37:02,011
Bu küçük böcekler çok iştahlıdır.

319
00:37:03,387 --> 00:37:06,265
Çevrelerindeki avlarla dolu
ormanı tüketince de

320
00:37:07,350 --> 00:37:11,187
artık ilerleyip
yeni beslenme alanları bulmaları gerek.

321
00:37:16,484 --> 00:37:19,654
Ana besin arama
yollarından birini takip ederlerken

322
00:37:19,737 --> 00:37:23,032
işçi karıncalar
yumurtadan yeni çıkmış larvaları taşır.

323
00:37:25,493 --> 00:37:27,703
Asker karıncalar da köşeleri korur.

324
00:37:31,457 --> 00:37:35,002
Bu kolonide
yarım milyon kadar karınca olabilir

325
00:37:36,462 --> 00:37:38,631
ve hiçbiri de geride bırakılmayacak.

326
00:37:44,470 --> 00:37:48,474
Karanlığın perdesi altında
ilerlemelerinin sebebi şimdi anlaşıldı.

327
00:37:54,021 --> 00:37:56,565
Kraliçe de onlarla birlikte ilerliyor.

328
00:37:58,859 --> 00:38:01,696
Diğer hepsinden daha büyük.

329
00:38:01,779 --> 00:38:03,406
Son iki haftadır da

330
00:38:03,489 --> 00:38:06,075
her dakika yumurtluyor denebilir.

331
00:38:06,158 --> 00:38:08,661
Bu yüzden de yolculuk edemeyecek hâldeydi.

332
00:38:15,251 --> 00:38:18,963
Kraliçenin üreme görevi
geçici olarak durdurulduğundan

333
00:38:19,046 --> 00:38:22,174
yeni avlanma alanlarına
ilerleyebilecek durumda.

334
00:38:24,010 --> 00:38:28,556
Açıkta göründüğü tek zaman bu.

335
00:38:30,808 --> 00:38:34,603
Ve kraliçe
ordunun tek önemli yolcusu değil.

336
00:38:37,064 --> 00:38:40,693
Sadece birkaç yılda bir
gerçekleşen nadir bir durumda

337
00:38:41,402 --> 00:38:45,364
işçiler tarafından taşınan
büyük larvalar ortaya çıkar.

338
00:38:51,329 --> 00:38:54,874
Bunlar yakında bu koloniden ayrılıp

339
00:38:54,957 --> 00:38:59,253
kendi hanedanlarını kuracak olan
genç erkekler ve müstakbel kraliçelerdir.

340
00:39:10,931 --> 00:39:14,769
Gün doğmadan ordu kamp kuruyor.

341
00:39:22,318 --> 00:39:27,156
Taze avlanma yerlerine ulaşana dek
her gece yollarına devam edecekler.

342
00:39:29,950 --> 00:39:33,621
O zamana kadar
kraliçe daha fazla yumurtlamaya

343
00:39:33,704 --> 00:39:36,957
ve imparatorluğuna
daha fazla işçi katmaya hazır olacak.

344
00:39:39,543 --> 00:39:43,381
NİSAN

345
00:39:43,464 --> 00:39:45,674
KUZEY PASİFİK OKYANUSU

346
00:39:45,758 --> 00:39:47,134
Kuzey'e dönecek olursak

347
00:39:47,218 --> 00:39:49,428
anne gri balina ve yavrusu

348
00:39:49,512 --> 00:39:52,681
destansı göçlerinin dördüncü haftasında.

349
00:39:56,477 --> 00:40:00,523
Ayrıldıklarından beri
yavru 1000'den fazla kilo almış

350
00:40:01,440 --> 00:40:04,568
ama annesi aylardır hiçbir şey yemedi.

351
00:40:07,530 --> 00:40:11,283
Bering Denizi'ndeki ziyafetine
başlamadan önce

352
00:40:11,367 --> 00:40:13,619
daha okyanusta gidecek çok yolu var.

353
00:40:20,543 --> 00:40:22,711
Kıyıya yakın duruyorlar

354
00:40:22,795 --> 00:40:25,381
ve görsel işaretler
onlara rehberlik ediyor.

355
00:40:28,634 --> 00:40:32,221
Son 30 yılda bu yolculuğu birçok kez yaptı

356
00:40:33,097 --> 00:40:36,142
ve ilk yolculuğundan beri çok şey değişti.

357
00:40:40,146 --> 00:40:43,607
Yine de insanların ilgisinden kaçmıyor.

358
00:40:49,071 --> 00:40:53,033
Ve yavru da
ilgi odağı olmanın tadını çıkarıyor gibi.

359
00:41:00,332 --> 00:41:04,128
Kalabalık Kaliforniya sahili
Meksika'daki korunaklı koylarından

360
00:41:04,211 --> 00:41:06,297
tamamen farklı görünüyor.

361
00:41:07,756 --> 00:41:11,051
Buradan sonra işler daha da karışacak.

362
00:41:17,349 --> 00:41:21,312
Kısa süre sonra ikilimiz
Kuzey Amerika'nın en büyüğü olan

363
00:41:21,937 --> 00:41:23,856
Los Angeles limanına varıyor.

364
00:41:33,449 --> 00:41:36,577
Her yıl yaklaşık
2000 gemi burayı kullanıyor.

365
00:41:39,914 --> 00:41:44,627
Sürekli oluşan motor sesi
su altı ses algısını bozuyor

366
00:41:44,710 --> 00:41:49,256
ve balinalara yön şaşırtıp
gemilerle çarpışma risklerini artırıyor.

367
00:41:53,302 --> 00:41:58,265
Her yıl bu sulardaki gemi çarpmaları
yüzünden çok sayıda balina ölmekte.

368
00:42:02,937 --> 00:42:04,396
Bu gri balina

369
00:42:04,480 --> 00:42:07,107
şanssız olanlardanmış.

370
00:42:13,113 --> 00:42:17,993
Anne ve yavrusu
en yoğun nakliye rotalarından kaçındı.

371
00:42:20,663 --> 00:42:24,458
Ama yolculuğun en tehlikeli kısmı
tam önlerinde.

372
00:42:26,877 --> 00:42:28,170
Monterey Körfezi.

373
00:42:28,671 --> 00:42:31,298
35 kilometrelik açık deniz.

374
00:42:39,598 --> 00:42:43,435
Burada kıyıya yakın durmak
çok zaman kaybettirir.

375
00:42:45,896 --> 00:42:49,733
Bu yüzden yavrusunu
körfezin derin sularına götürüyor.

376
00:42:51,318 --> 00:42:52,945
Ama bunun da bir riski var.

377
00:42:56,657 --> 00:42:58,659
Orada neler olduğunu biliyor.

378
00:43:04,290 --> 00:43:06,750
Artık dikkat çekmemeye çalışıyor.

379
00:43:08,127 --> 00:43:10,629
Yavrusuyla olan iletişimi kesiyor

380
00:43:10,713 --> 00:43:13,674
ve mümkün olduğunca
nadiren yüzeye çıkıyor.

381
00:43:25,102 --> 00:43:25,936
Orka.

382
00:43:28,606 --> 00:43:30,107
Katil balinalar.

383
00:43:31,525 --> 00:43:33,235
Bu suları çok iyi tanıyorlar

384
00:43:34,153 --> 00:43:36,071
ve av peşindeler.

385
00:44:07,436 --> 00:44:10,397
Anne ve yavrusunu gördüler.

386
00:44:14,068 --> 00:44:17,988
Yetişkin bir gri balina
orkadan on kat daha ağırdır

387
00:44:18,072 --> 00:44:20,574
ve zorlu bir rakip olabilir.

388
00:44:22,618 --> 00:44:26,497
Sürü etraflarını dikkatlice sardı
ve fırsat kolluyor.

389
00:44:32,461 --> 00:44:33,837
Anneyi istemiyorlar.

390
00:44:35,381 --> 00:44:37,132
Yavrusunu istiyorlar.

391
00:44:58,654 --> 00:45:02,282
Yavrunun sırtına çıkıp
onu zorla su altına iterek

392
00:45:02,366 --> 00:45:04,159
boğmaya çalışıyorlar.

393
00:45:17,589 --> 00:45:19,007
Annesinin desteğiyle

394
00:45:19,091 --> 00:45:21,677
yavru ilk saldırıyı atlatıyor.

395
00:45:28,559 --> 00:45:30,394
Ama yaralanmış.

396
00:45:34,565 --> 00:45:37,860
Sürü şimdi de
destek kuvvetlerini çağırıyor.

397
00:45:41,447 --> 00:45:44,074
Beş tonluk bir erkek.

398
00:46:00,674 --> 00:46:05,471
Bu ekstra kas gücüyle desteklenince
orkalar topyekûn saldırıya geçiyor.

399
00:46:16,899 --> 00:46:19,109
Annenin elinden pek bir şey gelmiyor.

400
00:46:21,528 --> 00:46:23,197
Tam çarpma hızlarında

401
00:46:24,364 --> 00:46:26,366
otobüs çarpmış gibi bir etki olur.

402
00:46:37,669 --> 00:46:40,005
Sonuç kaçınılmaz.

403
00:46:52,768 --> 00:46:57,189
Bu anne
yolculuğuna yalnız devam etmek zorunda.

404
00:47:08,200 --> 00:47:09,535
Tehlikelere rağmen

405
00:47:10,410 --> 00:47:13,455
birçok hayvan için ilerleme içgüdüsü

406
00:47:14,665 --> 00:47:16,500
çok güçlüdür.

407
00:47:18,752 --> 00:47:21,630
Ama trajediyle biten
bir sürü yolculuk varken

408
00:47:21,713 --> 00:47:24,591
milyonlarcası da varış yerlerine ulaşır.

409
00:47:33,475 --> 00:47:36,770
Bu sayede de daha iyi koşullara ulaşıp

410
00:47:37,729 --> 00:47:39,982
yeni olanakların meyvelerini yerler.

411
00:47:42,901 --> 00:47:46,405
Bu göçler başkaları için de çok önemli.

412
00:47:54,329 --> 00:47:57,583
Ancak artık gezegeni değiştirdik.

413
00:48:02,337 --> 00:48:04,464
Atalardan kalma yollarını kesmek…

414
00:48:07,885 --> 00:48:11,889
…dünyanın
en ücra köşelerine bile etki ediyor.

415
00:48:16,560 --> 00:48:17,978
Ama hâlâ umut var.

416
00:48:21,565 --> 00:48:24,776
Bu yolculuklar hakkında
çok daha fazla şey biliyoruz.

417
00:48:30,574 --> 00:48:32,910
Ve bizlerin yardımıyla birçok hayvan

418
00:48:32,993 --> 00:48:36,371
modern dünyanın zorluklarını
aşabiliyor artık.

419
00:48:40,167 --> 00:48:45,672
Sağlıklı ve uyum içinde bir gezegen için
hareket özgürlüğünü korumamız gerek.

420
00:48:50,218 --> 00:48:51,553
Bunu başarırsak

421
00:48:51,637 --> 00:48:54,890
her bir hayvanın bu hayati yolculuğu

422
00:48:54,973 --> 00:48:57,601
önümüzdeki yıllar boyunca devam edecektir.

423
00:50:38,618 --> 00:50:41,496
Alt yazı çevirmeni: Verda Tuna