1
00:00:13,388 --> 00:00:15,265
Een miljoen gnoes…

2
00:00:16,099 --> 00:00:18,810
…staan na 1000 kilometer
gelopen te hebben…

3
00:00:18,893 --> 00:00:22,772
…voor het grootste
obstakel op hun jaarlijkse migratie.

4
00:00:25,358 --> 00:00:27,861
De rivier de Mara in Tanzania.

5
00:00:34,659 --> 00:00:39,456
Er reizen zebra's met hen mee.
Ook vrouwtjes met veulens.

6
00:00:46,963 --> 00:00:48,506
En op hen wachten…

7
00:00:51,551 --> 00:00:52,969
…krokodillen.

8
00:01:03,354 --> 00:01:07,192
Hoe kleiner een veulen,
hoe kleiner z'n kans.

9
00:01:11,488 --> 00:01:13,823
En hij is een van de kleinste.

10
00:01:21,164 --> 00:01:24,334
Hij probeert dicht
bij z'n moeder te blijven.

11
00:01:24,834 --> 00:01:28,755
Degenen die gescheiden worden,
hebben een kleine overlevingskans.

12
00:01:34,219 --> 00:01:36,429
Hij heeft moeite om bij te blijven.

13
00:01:45,105 --> 00:01:46,856
Hij kan alleen trappelen…

14
00:01:48,483 --> 00:01:51,027
…terwijl anderen eraan gaan.

15
00:02:08,419 --> 00:02:11,923
De afleidingen duurden net lang genoeg…

16
00:02:12,006 --> 00:02:14,801
…om z'n moeder te kunnen bereiken…

17
00:02:17,053 --> 00:02:21,099
…die verder loopt
met 's werelds grootste kudde.

18
00:02:42,787 --> 00:02:46,291
HOOFDSTUK 3:
THE NEXT GENERATION

19
00:02:59,179 --> 00:03:02,807
Sommige dieren geven hun jongen
de beste start in het leven…

20
00:03:02,891 --> 00:03:06,686
…door verbluffende reizen te maken.

21
00:03:07,687 --> 00:03:12,233
Het gaat niet alleen om
waar ze heen gaan, maar ook wanneer.

22
00:03:15,862 --> 00:03:18,406
Mexico's Pacifische kust.

23
00:03:28,416 --> 00:03:30,710
Het strand ziet er verlaten uit.

24
00:03:35,340 --> 00:03:37,300
Maar onder het zand…

25
00:03:37,884 --> 00:03:40,845
…zijn duizenden dieren in beweging.

26
00:03:52,190 --> 00:03:54,609
Waranaschildpadjes.

27
00:03:59,030 --> 00:04:04,118
In oktober heeft het zand hier
precies de juiste temperatuur voor.

28
00:04:07,247 --> 00:04:09,207
De eersten die bovenkomen…

29
00:04:10,500 --> 00:04:11,834
…bewegen niet.

30
00:04:16,673 --> 00:04:19,384
Elke beweging kan de aandacht trekken.

31
00:04:22,053 --> 00:04:23,763
Ze moeten op anderen wachten.

32
00:04:27,934 --> 00:04:29,477
Ze beginnen aan…

33
00:04:29,560 --> 00:04:32,981
…de gevaarlijkste reis van hun leven.

34
00:04:35,650 --> 00:04:38,486
En het is beter om dat samen te doen.

35
00:04:59,841 --> 00:05:01,175
Voor de jagers…

36
00:05:04,012 --> 00:05:06,389
…is dit hun grootste feestmaal.

37
00:05:17,567 --> 00:05:21,195
Ze pakken de helft
van de jongen op het strand.

38
00:05:22,739 --> 00:05:26,743
Maar de kleine schildpadden
blijven in zulke aantallen aankomen…

39
00:05:26,826 --> 00:05:29,495
…dat de roofdieren
het niet kunnen bijhouden.

40
00:05:29,996 --> 00:05:33,750
En dat is hun enige kans
om het water te bereiken.

41
00:06:21,506 --> 00:06:23,341
Het is laagwater.

42
00:06:28,971 --> 00:06:33,059
Het wordt nog gevaarlijker
voor de kleine schildpadjes.

43
00:06:35,812 --> 00:06:38,815
Hun enige kans is de anderen volgen.

44
00:06:54,789 --> 00:06:57,708
Sommigen bereiken het ondiepe water.

45
00:07:00,586 --> 00:07:03,047
Maar zelfs nu zijn ze niet veilig.

46
00:07:16,185 --> 00:07:17,770
Degenen die overleven…

47
00:07:18,396 --> 00:07:23,276
…zullen de komende 24 uur
harder zwemmen dan ooit.

48
00:07:25,403 --> 00:07:30,616
Terwijl ze reizen, krijgen ze het
magnetische veld van de aarde ingeprent.

49
00:07:31,826 --> 00:07:36,956
Een mentaal baken die hen terugleidt
als het tijd is om zich voort te planten.

50
00:07:42,295 --> 00:07:48,009
Elke warana brengt de eerste 15 jaar
van z'n leven door in de Grote Oceaan…

51
00:07:48,634 --> 00:07:51,179
…waar hij in z'n eentje eet en groeit.

52
00:07:52,263 --> 00:07:55,683
Ze reizen allemaal
honderdduizenden kilometers…

53
00:07:56,309 --> 00:07:59,145
…tot ze op een dag van koers veranderen…

54
00:08:01,606 --> 00:08:06,235
…en beginnen aan de lange reis terug
naar het strand waar ze vandaan komen.

55
00:08:10,615 --> 00:08:12,950
Voor het eerst in meer dan tien jaar…

56
00:08:13,534 --> 00:08:15,453
…ontmoet deze tienerschildpad…

57
00:08:16,078 --> 00:08:18,581
…soortgenoten.

58
00:08:26,506 --> 00:08:28,716
Een kwart miljoen.

59
00:08:31,511 --> 00:08:34,472
De grootste samenkomst
van schildpadden op aarde.

60
00:08:53,824 --> 00:08:57,912
Hier zal ze paren
en dan naar de kust zwemmen.

61
00:09:07,880 --> 00:09:09,924
Ze is geen klein schildpadje meer.

62
00:09:11,384 --> 00:09:14,720
Maar het ondiepe is
nog even angstaanjagend.

63
00:09:51,424 --> 00:09:52,800
Land.

64
00:09:53,968 --> 00:09:57,471
Het eerste in 15 jaar.

65
00:09:59,515 --> 00:10:02,977
Nu heeft ze dringende dingen te doen.

66
00:10:08,107 --> 00:10:10,610
Haar eieren zijn
klaar om gelegd te worden…

67
00:10:11,652 --> 00:10:13,904
…en ze moet er een nest voor graven.

68
00:10:18,284 --> 00:10:20,995
Als ze ze onder de vloedlijn deponeert…

69
00:10:21,078 --> 00:10:22,288
…verdrinken ze.

70
00:10:23,372 --> 00:10:25,249
Maar te ver op het strand…

71
00:10:25,333 --> 00:10:27,251
…kunnen ze uitdrogen.

72
00:10:28,461 --> 00:10:31,881
De middenweg is dus erg populair.

73
00:10:38,763 --> 00:10:41,223
Naarmate er meer volwassenen arriveren…

74
00:10:41,849 --> 00:10:44,727
…wordt 80% van de eitjes…

75
00:10:44,810 --> 00:10:48,773
…per ongeluk vernietigd
door andere vrouwtjes.

76
00:10:57,698 --> 00:11:00,201
Maar het zijn er zoveel…

77
00:11:00,284 --> 00:11:04,997
…dat er miljoenen onbeschadigd blijven.

78
00:11:10,544 --> 00:11:13,089
Zij legt er een stuk of 100.

79
00:11:14,298 --> 00:11:17,218
En daarmee is haar werk gedaan.

80
00:11:19,887 --> 00:11:22,973
Maar volgend jaar om deze tijd…

81
00:11:23,057 --> 00:11:27,478
…keert ze terug naar dit strand
om weer eieren te leggen…

82
00:11:28,771 --> 00:11:32,400
…en dat zal ze
de rest van haar leven blijven doen.

83
00:11:37,697 --> 00:11:42,410
ZUID-ATLANTISCHE OCEAAN

84
00:11:42,493 --> 00:11:45,287
De meeste reizen
met voortplanting als doel…

85
00:11:45,371 --> 00:11:47,957
…zijn in millennia nauwelijks veranderd.

86
00:11:54,255 --> 00:11:58,259
In een rustig deel van
de Atlantische Oceaan, bij Zuid-Amerika…

87
00:11:58,342 --> 00:12:00,469
…liggen de Falklandeilanden.

88
00:12:10,855 --> 00:12:15,526
Zeeolifanten planten zich
hier al duizenden jaren voort.

89
00:12:18,779 --> 00:12:23,117
Hier op dit strand
zijn er eind oktober alleen jongen.

90
00:12:24,994 --> 00:12:29,707
Hun moeders zijn weken geleden vertrokken
en nu moeten ze voor zichzelf zorgen.

91
00:12:34,795 --> 00:12:37,131
Over een paar dagen vertrekken zij ook…

92
00:12:37,214 --> 00:12:41,093
…en beginnen ze hun leven
als oceaanzwervers in de diepe zee.

93
00:12:46,515 --> 00:12:49,560
Maar ze moeten nog leren zwemmen.

94
00:12:54,857 --> 00:12:57,485
Dit beschutte strandbad…

95
00:12:57,568 --> 00:13:00,446
…lijkt daar een goede plek voor.

96
00:13:12,416 --> 00:13:14,877
Ze raken bekend met de zee.

97
00:13:19,131 --> 00:13:22,468
Ze maken instinctief
de juiste zwembewegingen…

98
00:13:23,135 --> 00:13:27,264
…maar zijn nog niet
in staat om gevaar te begrijpen.

99
00:13:33,103 --> 00:13:34,188
Orka.

100
00:13:35,022 --> 00:13:36,565
Zwaardwalvissen.

101
00:13:43,739 --> 00:13:46,575
Dit is geen voorbijtrekkende groep.

102
00:13:47,451 --> 00:13:52,581
Ze hebben honderden kilometers
afgelegd om precies nu hier te zijn.

103
00:13:56,502 --> 00:14:01,924
Twintig jaar geleden ontdekte het vrouwtje
wanneer de jongen naar hun bassin gingen.

104
00:14:03,050 --> 00:14:07,346
En als het vloed wordt,
kan zij hem ook bereiken.

105
00:14:13,853 --> 00:14:16,063
Tot die tijd moet ze wachten.

106
00:14:18,983 --> 00:14:23,445
Als ze haar aanval
verkeerd timet, strandt ze op de rotsen.

107
00:14:32,329 --> 00:14:33,998
Bij half water…

108
00:14:34,081 --> 00:14:37,751
…is het net diep genoeg voor een orka.

109
00:14:53,893 --> 00:14:56,604
De jongen herkennen de dreiging niet…

110
00:14:58,230 --> 00:15:00,733
…zelfs niet als het ze aanstaart.

111
00:15:16,165 --> 00:15:18,792
Er moet een jong in het water zijn…

112
00:15:18,876 --> 00:15:21,921
…maar het is nog steeds
gevaarlijk ondiep voor haar.

113
00:15:25,341 --> 00:15:26,592
Een verkeerde draai…

114
00:15:27,551 --> 00:15:29,678
…en ze kan vast komen te zitten.

115
00:15:35,809 --> 00:15:38,187
De jongen zijn bijna binnen bereik.

116
00:15:42,316 --> 00:15:44,902
Ze kijkt toe en wacht…

117
00:15:46,070 --> 00:15:48,948
…tot er eentje in de buurt komt.

118
00:16:14,431 --> 00:16:18,352
Ze draagt hem, nog levend, naar de zee.

119
00:16:24,733 --> 00:16:28,862
Deze vrouwelijke orka
is de enige die zo jaagt.

120
00:16:31,156 --> 00:16:34,410
En ze doet het voor haar hele familie.

121
00:16:39,164 --> 00:16:42,584
Het jong blijft uren in leven.

122
00:16:48,716 --> 00:16:52,136
Deze orka's hebben geleerd te profiteren…

123
00:16:52,219 --> 00:16:55,472
…van de jaarlijkse
reizen van de zeeolifanten.

124
00:16:56,849 --> 00:16:59,643
En, misschien wel even opmerkelijk…

125
00:16:59,727 --> 00:17:03,981
…weten precies wanneer
ze elk jaar terug moeten komen.

126
00:17:19,913 --> 00:17:23,375
Je veilig voortplanten
betekent voor sommige dieren…

127
00:17:23,459 --> 00:17:25,878
…het vermijden van menigtes.

128
00:17:32,885 --> 00:17:34,511
Nieuw-Zeeland.

129
00:17:34,595 --> 00:17:38,724
De laatste bewoonbare
landmassa die mensen bereiken.

130
00:17:46,106 --> 00:17:51,820
Om hier te komen moesten de Polynesiërs
duizenden kilometers oceaan oversteken.

131
00:17:53,030 --> 00:17:55,949
En dat geldt ook voor elk dier.

132
00:18:01,205 --> 00:18:05,751
Maar toch maakt één bezoeker
elk jaar een reis van 6000 kilometer…

133
00:18:05,834 --> 00:18:08,629
…door de Zuidelijke Oceaan…

134
00:18:09,588 --> 00:18:12,966
…naar de meest
afgelegen hoeken van het eiland.

135
00:18:26,063 --> 00:18:29,191
Hij is schuw en mysterieus.

136
00:18:40,494 --> 00:18:43,372
De fjordlandkuifpinguïn.

137
00:18:44,373 --> 00:18:46,333
De junglepinguïn.

138
00:18:47,793 --> 00:18:50,504
Hij zorgt voor z'n acht weken oude jong…

139
00:18:51,547 --> 00:18:55,217
…terwijl z'n partner op zoek is naar eten.

140
00:18:56,677 --> 00:19:00,264
Als hij dat niet goed doet,
gaat ze misschien bij hem weg.

141
00:19:07,896 --> 00:19:10,816
Pinguïnscheidingen komen vaak voor.

142
00:19:14,027 --> 00:19:16,655
Dus hij moet iedereen weghouden.

143
00:19:22,536 --> 00:19:27,708
Z'n partner is teruggekeerd naar de kust
na een dag eten te hebben verzameld.

144
00:19:29,877 --> 00:19:32,754
Maar aan land komen is niet makkelijk.

145
00:19:41,555 --> 00:19:43,891
Het is een kwestie van timing.

146
00:19:51,106 --> 00:19:52,649
Bijna.

147
00:20:10,459 --> 00:20:11,793
Goed gedaan.

148
00:20:14,504 --> 00:20:16,632
Om haar hongerige jong te bereiken…

149
00:20:17,216 --> 00:20:19,426
…moet ze over rotsblokken…

150
00:20:20,677 --> 00:20:21,803
…wortels…

151
00:20:22,846 --> 00:20:24,139
…en ravijnen.

152
00:20:39,029 --> 00:20:43,075
Dit is een
maaltijdbezorgservice op z'n pinguïns.

153
00:20:46,912 --> 00:20:49,706
Papa kan alleen maar jaloers toekijken.

154
00:20:53,877 --> 00:20:57,506
Naarmate het kuiken
groeit, groeit ook z'n eetlust.

155
00:20:59,508 --> 00:21:01,468
Om aan de vraag te voldoen…

156
00:21:01,551 --> 00:21:05,347
…moet mama de hindernisbaan
door de jungle voltooien.

157
00:21:06,515 --> 00:21:07,766
Steeds…

158
00:21:09,434 --> 00:21:10,727
…maar weer.

159
00:21:22,364 --> 00:21:25,951
Voor haar kuiken
loopt ze de afstand van een marathon…

160
00:21:26,034 --> 00:21:28,870
…en zwemt ze meer dan 1000 kilometer.

161
00:21:30,163 --> 00:21:33,834
En ze zal
tot de helft van haar gewicht verliezen.

162
00:21:38,380 --> 00:21:40,716
Maar dat houdt haar niet tegen.

163
00:22:00,610 --> 00:22:03,739
En dan, na tien lange weken…

164
00:22:04,823 --> 00:22:07,075
…heeft ze er eindelijk genoeg van.

165
00:22:09,536 --> 00:22:12,205
Nu de bezorgdienst gestopt is…

166
00:22:12,289 --> 00:22:15,292
…drijft honger het jong naar de zee.

167
00:22:19,963 --> 00:22:22,674
Er is genoeg te eten vlak bij de kust…

168
00:22:23,675 --> 00:22:26,887
…maar vreemd genoeg
zwemt hij weg met anderen…

169
00:22:26,970 --> 00:22:31,933
…en blijft hij duizenden kilometers
zwemmen richting Antarctica.

170
00:22:33,602 --> 00:22:37,481
Het is de langste reis van een pinguïn…

171
00:22:37,981 --> 00:22:40,776
…en mogelijk zinloos.

172
00:22:45,364 --> 00:22:49,242
Hun voorouders zouden dit
twee miljoen jaar geleden zijn gaan doen…

173
00:22:49,326 --> 00:22:52,120
…toen hun eten alleen hier gevonden werd.

174
00:22:52,871 --> 00:22:56,124
En het was duidelijk
moeilijk om ermee te stoppen.

175
00:23:05,467 --> 00:23:06,468
In november…

176
00:23:06,551 --> 00:23:11,098
…verwarmt een toename van het
dagelijkse zonlicht de Indische Oceaan…

177
00:23:11,181 --> 00:23:13,683
…en brengt de moesson op gang.

178
00:23:15,227 --> 00:23:18,146
Op z'n pad ligt Kersteiland.

179
00:23:21,149 --> 00:23:25,946
De toename van de vochtigheid
wekt een slapend leger.

180
00:23:37,833 --> 00:23:42,587
De rode krabben van Kersteiland
leven nu bijna volledig op het land.

181
00:23:44,464 --> 00:23:48,093
Maar om te ademen
hebben ze vocht nodig in hun kieuwen…

182
00:23:49,010 --> 00:23:51,805
…en de zee om hun eieren in te leggen.

183
00:23:53,932 --> 00:23:59,563
Dus trekken ze elk jaar naar
de kust, zoals ze al 200.000 jaar doen.

184
00:24:01,940 --> 00:24:05,026
De laatste tijd
is er echter veel veranderd.

185
00:24:12,242 --> 00:24:14,578
Maar er is nu hulp.

186
00:24:29,092 --> 00:24:32,554
De lokale bevolking
heeft ook speciale bruggen gebouwd…

187
00:24:32,637 --> 00:24:36,725
…waardoor ze de drukste wegen
kunnen oversteken in hun eigen tempo…

188
00:24:38,101 --> 00:24:40,979
…en ondergrondse
doorgangen wijzen hen de weg.

189
00:24:46,735 --> 00:24:48,403
Ze versnellen hun tempo…

190
00:24:48,904 --> 00:24:51,239
…want ze moeten het hoogwater halen.

191
00:24:55,702 --> 00:24:59,915
In één nacht bereiken
vier miljoen krabben de kust.

192
00:25:08,381 --> 00:25:12,802
Elk vrouwtje schudt
100.000 eieren de branding in.

193
00:25:25,857 --> 00:25:30,111
Ze komen meteen uit
en worden vrijzwemmende larven.

194
00:25:34,032 --> 00:25:39,120
Meestal wordt de overgrote
meerderheid opgegeten of weggespoeld…

195
00:25:39,788 --> 00:25:41,706
…en keert er geen een terug.

196
00:25:44,292 --> 00:25:47,629
Maar met een beetje geluk
worden ze de volgende maand…

197
00:25:47,712 --> 00:25:50,924
…weer naar de kust gevoerd.

198
00:25:53,635 --> 00:25:57,722
ZUID-ATLANTISCHE OCEAAN

199
00:25:57,806 --> 00:26:02,978
Duizenden kilometers verder naar
het zuiden begint een nieuwe eerste reis.

200
00:26:08,400 --> 00:26:09,609
Eind november…

201
00:26:10,151 --> 00:26:12,988
…midden in de zomer,
aan het einde van de wereld.

202
00:26:15,490 --> 00:26:20,120
Patagonië, het zuidelijkste
puntje van Amerika.

203
00:26:26,418 --> 00:26:30,922
Er is maar één groot roofdier
dat zo zuidelijk leeft.

204
00:26:33,592 --> 00:26:34,843
De poema.

205
00:26:41,099 --> 00:26:42,642
Dit is Machito.

206
00:26:43,351 --> 00:26:44,853
De grijze.

207
00:26:46,062 --> 00:26:50,609
Hij is één jaar oud en
staat voor de grootste test van z'n leven.

208
00:26:51,985 --> 00:26:53,570
Niet dat hij dat weet.

209
00:27:02,370 --> 00:27:04,623
Hij en z'n zus, Niña…

210
00:27:05,248 --> 00:27:10,795
…moeten elk hun eigen
territorium gaan vinden.

211
00:27:21,348 --> 00:27:27,646
Door de concurrentie tussen mannetjes
moet hij veel verder reizen dan z'n zus.

212
00:27:31,441 --> 00:27:34,986
Maar nu moeten ze leren jagen.

213
00:27:44,829 --> 00:27:46,414
Zelfs voor hun moeder…

214
00:27:47,540 --> 00:27:49,668
…is er geen grotere uitdaging…

215
00:27:52,545 --> 00:27:55,548
…dan een volwassen guanacomannetje vangen…

216
00:27:56,174 --> 00:27:58,343
…drie keer zo groot als zij.

217
00:28:00,595 --> 00:28:02,055
Maar ze is een expert.

218
00:28:04,933 --> 00:28:06,935
De welpen kijken goed.

219
00:28:15,360 --> 00:28:19,072
Om te slagen, moet ze dichtbij komen.

220
00:28:46,307 --> 00:28:49,894
En dan volhouden, hoe wild de rit ook is.

221
00:29:19,591 --> 00:29:22,844
De welpen moeten
profiteren van de gratis maaltijd.

222
00:29:24,095 --> 00:29:27,766
Hun makkelijke leventje is bijna voorbij.

223
00:29:34,022 --> 00:29:37,150
Hun moeder heeft gedaan wat ze kon.

224
00:29:40,737 --> 00:29:42,363
Na een jaar samen…

225
00:29:42,447 --> 00:29:45,492
…is haar territorium niet meer van hen.

226
00:29:54,793 --> 00:29:57,045
Het is tijd om te gaan.

227
00:30:07,055 --> 00:30:10,850
Wekenlang blijven
de broer en zus dicht bij elkaar.

228
00:30:11,726 --> 00:30:14,854
Maar ze zullen snel
hun eigen weg moeten gaan.

229
00:30:16,606 --> 00:30:18,274
Niña, het vrouwtje…

230
00:30:18,358 --> 00:30:21,653
…mag in de buurt
van haar moeders gebied blijven.

231
00:30:23,363 --> 00:30:25,824
Machito niet.

232
00:30:30,870 --> 00:30:33,373
Territoria van mannetjes zijn veel groter.

233
00:30:33,456 --> 00:30:35,333
En om genoeg ruimte te vinden…

234
00:30:35,416 --> 00:30:38,670
…moet hij misschien wel
honderden kilometers afleggen.

235
00:30:49,597 --> 00:30:51,724
Voor het eerst in z'n leven…

236
00:30:52,642 --> 00:30:54,352
…is hij alleen.

237
00:31:01,442 --> 00:31:03,236
Na wekenlang lopen…

238
00:31:03,736 --> 00:31:05,154
…is hij uitgehongerd.

239
00:31:15,874 --> 00:31:17,333
Hij zag hoe jagen gaat…

240
00:31:18,334 --> 00:31:20,420
…maar heeft hij genoeg geleerd?

241
00:31:31,806 --> 00:31:32,849
Niet echt.

242
00:31:37,103 --> 00:31:39,772
Om voedsel te vinden,
moet hij steeds verder…

243
00:31:40,815 --> 00:31:44,652
…onbekende gebieden in.

244
00:31:52,285 --> 00:31:54,996
Hij stopt niet tot…

245
00:31:57,373 --> 00:32:01,753
…hij de onmiskenbare geur
van een nieuwe prooi oppikt.

246
00:32:10,470 --> 00:32:11,846
Maar hij is gedood…

247
00:32:14,390 --> 00:32:16,267
…door een enorm mannetje.

248
00:32:46,673 --> 00:32:48,967
Hij is twee keer zo groot als Machito…

249
00:32:52,804 --> 00:32:55,056
…en kan hem zo doden.

250
00:33:05,441 --> 00:33:08,361
Maar hij heeft
te veel honger om het op te geven.

251
00:33:26,879 --> 00:33:29,424
Opmerkelijk genoeg laat de oude poema…

252
00:33:30,675 --> 00:33:32,719
…de jonge eten.

253
00:33:33,302 --> 00:33:36,514
Gedrag dat zeer zeldzaam is bij mannetjes.

254
00:33:38,850 --> 00:33:42,145
Machito's moed
heeft hem meer tijd opgeleverd…

255
00:33:43,688 --> 00:33:46,774
…maar z'n reis is nog maar net begonnen.

256
00:33:52,572 --> 00:33:55,658
Mannelijke poema's reizen ver en snel.

257
00:33:56,492 --> 00:34:00,830
Daardoor is er weinig bekend
over hun onafhankelijke levens.

258
00:34:06,002 --> 00:34:10,339
Er zijn er maar weinig
die het eerste jaar alleen overleven.

259
00:34:12,675 --> 00:34:15,553
Met wat geluk is hij een van hen.

260
00:34:33,863 --> 00:34:35,740
Het is kerstavond…

261
00:34:35,823 --> 00:34:39,494
…en de kust van Kersteiland is felrood.

262
00:34:42,872 --> 00:34:44,207
Eens in de tien jaar…

263
00:34:44,707 --> 00:34:48,544
…zijn de oceaanstromingen
precies goed voor de krabben.

264
00:34:50,797 --> 00:34:53,633
En dit is een van de grootste ooit gezien.

265
00:34:55,426 --> 00:34:57,470
Miljarden bedekken de riffen.

266
00:35:04,352 --> 00:35:07,021
Tot verbijstering van de bewoners.

267
00:35:07,939 --> 00:35:10,525
Ze proberen het droge te bereiken…

268
00:35:11,567 --> 00:35:13,236
…op welke manier dan ook.

269
00:35:17,698 --> 00:35:21,077
Ze moeten naar het bos
waar hun ouders vandaan kwamen…

270
00:35:21,160 --> 00:35:25,581
…en waar ze veilig zijn,
slechts twee kilometer verderop.

271
00:35:26,999 --> 00:35:30,378
Maar hun ouders
waren niet zo groot als een speldenknop.

272
00:35:33,464 --> 00:35:37,135
Nu werpen ze hun pantser af
en verwisselen ze hun wetsuits…

273
00:35:37,218 --> 00:35:40,138
…voor iets waarin ze
makkelijker kunnen ademen.

274
00:35:43,808 --> 00:35:44,725
Klaar.

275
00:35:45,434 --> 00:35:47,770
Maar voor ze het strand verlaten…

276
00:35:50,398 --> 00:35:53,317
…worden ze onverwachts aangevallen.

277
00:35:58,865 --> 00:35:59,824
Moeder?

278
00:36:04,912 --> 00:36:10,084
Volwassen rode krabben zijn
duidelijk niet erg kindvriendelijk.

279
00:36:12,753 --> 00:36:15,798
Tijd om het strand te verlaten, en snel.

280
00:36:20,052 --> 00:36:23,598
Daarvoor moet je de zeewering beklimmen.

281
00:36:25,558 --> 00:36:29,228
Net zo vervaarlijk
als een wolkenkrabber voor ons zou zijn.

282
00:36:35,526 --> 00:36:39,030
Eenmaal boven moeten ze
door het plaatsje kruipen.

283
00:36:46,078 --> 00:36:48,497
Het is moeilijk om niet op te vallen…

284
00:36:48,581 --> 00:36:52,001
…als je deel uitmaakt
van een leger van miljarden.

285
00:37:09,852 --> 00:37:12,605
De wereld is heel erg gevaarlijk…

286
00:37:12,688 --> 00:37:14,774
…als je heel erg klein bent.

287
00:37:16,025 --> 00:37:18,277
Dus ze moeten uitkijken.

288
00:37:25,910 --> 00:37:29,455
De bosrand. De veiligheid is in zicht.

289
00:37:30,539 --> 00:37:32,416
Ze moeten nog wel opletten.

290
00:37:36,337 --> 00:37:38,297
Hazewindmieren…

291
00:37:39,590 --> 00:37:41,509
…die krabbetjes eten.

292
00:37:45,012 --> 00:37:46,639
Degenen die het halen…

293
00:37:47,390 --> 00:37:49,892
…zijn thuis voor Kerstmis.

294
00:37:53,771 --> 00:37:57,733
Ze zullen de komende
vijf jaar eten en groeien…

295
00:37:58,484 --> 00:38:01,612
…voor ze teruggaan naar de zee…

296
00:38:02,238 --> 00:38:05,032
…en zelf krabbetjes krijgen.

297
00:38:12,206 --> 00:38:17,253
De eerste reis van een dier
is bijna altijd de moeilijkste.

298
00:38:18,713 --> 00:38:21,382
Maar sommige zijn
helemaal afschrikwekkend.

299
00:38:26,971 --> 00:38:28,931
Jonge jufferkraanvogels…

300
00:38:29,015 --> 00:38:33,060
…staan voor een van
de zwaarste vogelmigraties.

301
00:38:37,481 --> 00:38:39,567
Ze ontvluchten het koude Mongolië…

302
00:38:39,650 --> 00:38:43,404
…en trekken naar het zuiden
om te overwinteren in India.

303
00:38:45,781 --> 00:38:49,076
Maar de reis ernaartoe
was niet altijd zo zwaar.

304
00:38:56,125 --> 00:39:02,048
Vijfenveertig miljoen jaar geleden
was het land onder hen relatief vlak.

305
00:39:02,131 --> 00:39:06,010
Toen werd het samengedrukt
en omhoog geduwd in grote plooien…

306
00:39:06,093 --> 00:39:10,348
…waardoor de hoogste
bergketen op aarde ontstond.

307
00:39:11,724 --> 00:39:13,351
De Himalaya.

308
00:39:19,648 --> 00:39:24,862
De kraanvogels moeten nu
klimmen tot 8000 meter boven zeeniveau.

309
00:39:27,823 --> 00:39:31,660
Hoe hoger ze vliegen, hoe minder zuurstof.

310
00:39:40,378 --> 00:39:43,422
Uitgeput zijn ze kwetsbaar voor aanvallen.

311
00:39:50,679 --> 00:39:55,351
Steenarenden, opgetild door de warme
lucht die opstijgt vanaf de hellingen…

312
00:39:55,976 --> 00:39:58,354
…zweven boven de kraanvogels.

313
00:40:12,243 --> 00:40:14,995
En dan duiken ze naar beneden.

314
00:40:32,012 --> 00:40:36,183
Om zo'n grote prooi neer te halen
werken de adelaars in paren.

315
00:40:49,238 --> 00:40:51,157
De eerste reis van dit kuiken…

316
00:40:52,450 --> 00:40:53,951
…is de laatste.

317
00:41:10,885 --> 00:41:13,804
Er zijn lagere, veiligere routes dan deze.

318
00:41:14,972 --> 00:41:20,019
Maar hun instinct is om in
dezelfde richting te vliegen als altijd.

319
00:41:32,031 --> 00:41:35,618
Tot voor kort
werden ze geconfronteerd met jagers…

320
00:41:35,701 --> 00:41:39,163
…en het verlies van
veel van hun foerageergebieden.

321
00:41:46,795 --> 00:41:50,633
Toen veranderde
een klein dorpje in Noord-India…

322
00:41:51,217 --> 00:41:53,010
…hun toekomst.

323
00:42:12,613 --> 00:42:17,785
De mensen van Khichan begonnen
de kraanvogels te voeden en beschermen.

324
00:42:34,927 --> 00:42:38,180
Elke winter kwamen er meer kraanvogels.

325
00:42:46,897 --> 00:42:50,734
Elk jaar bezoeken 15.000 van hen Khichan.

326
00:42:54,029 --> 00:42:58,075
Het is de grootste
samenkomst van deze soort.

327
00:43:01,412 --> 00:43:06,083
Voor de kuikens is de zuidwaartse reis
over 's werelds hoogste bergketen…

328
00:43:06,166 --> 00:43:07,751
…eindelijk achter de rug.

329
00:43:08,502 --> 00:43:10,296
Tot volgend jaar.

330
00:43:20,097 --> 00:43:22,099
In deze veranderende wereld…

331
00:43:22,182 --> 00:43:26,103
…hebben migrerende dieren
onze hulp meer dan ooit nodig.

332
00:43:29,231 --> 00:43:31,275
De tropische bossen van Yunnan…

333
00:43:31,358 --> 00:43:35,988
…zijn het laatste thuis van
de bedreigde wilde olifanten van China.

334
00:43:53,297 --> 00:43:55,132
In maart 2020…

335
00:43:56,008 --> 00:44:00,888
…werd het bos getroffen door
de grootste en langste droogte ooit.

336
00:44:03,265 --> 00:44:04,725
Bomen stierven…

337
00:44:06,060 --> 00:44:08,187
…en olifanten verhongerden.

338
00:44:15,444 --> 00:44:18,322
Nu er een nieuw lid
van de familie geboren wordt…

339
00:44:21,909 --> 00:44:24,745
…besloot de kudde te verhuizen.

340
00:44:27,831 --> 00:44:31,001
Maar dit zou geen gewone reis worden.

341
00:44:33,212 --> 00:44:36,715
Hun verhaal sprak tot de verbeelding.

342
00:44:39,551 --> 00:44:42,596
Hier was het grootste landdier…

343
00:44:43,806 --> 00:44:45,849
…op zoek naar een verblijfplaats…

344
00:44:47,601 --> 00:44:50,688
…in het dichtstbevolkte land op aarde.

345
00:44:57,361 --> 00:44:59,071
De familie trok noordwaarts…

346
00:44:59,154 --> 00:45:03,492
…naar een heel ander China dan ze kenden.

347
00:45:06,787 --> 00:45:10,582
Acht maanden lang
trokken ze door nieuwe gebieden…

348
00:45:11,208 --> 00:45:13,669
…maar konden nergens een plek vinden.

349
00:45:15,087 --> 00:45:19,091
Dus hun nieuwste
aanwinst werd onderweg geboren.

350
00:45:22,094 --> 00:45:25,180
Dat was heel
ongebruikelijk voor olifanten.

351
00:45:27,683 --> 00:45:31,270
De start van z'n leven
zou erg vermoeiend zijn.

352
00:45:34,857 --> 00:45:39,486
Maar de familie van 17
moest blijven reizen.

353
00:45:51,749 --> 00:45:54,918
En voor degenen die pas net konden lopen…

354
00:45:55,002 --> 00:45:57,129
…was elke hindernis een probleem.

355
00:46:00,424 --> 00:46:01,717
En elke helling…

356
00:46:02,634 --> 00:46:03,719
…een steile.

357
00:46:11,393 --> 00:46:15,147
Ze trokken nog 400 kilometer verder.

358
00:46:18,233 --> 00:46:23,030
En hoe verder ze naar het noorden
sjokten, hoe minder ze er hoorden.

359
00:46:28,452 --> 00:46:29,828
Om te eten of drinken…

360
00:46:31,497 --> 00:46:33,624
…moesten ze wel stelen.

361
00:46:38,587 --> 00:46:40,172
Maar opmerkelijk genoeg…

362
00:46:41,256 --> 00:46:43,467
…joegen mensen hen niet weg…

363
00:46:44,593 --> 00:46:46,887
…maar gaven hen een veilige doorgang…

364
00:46:48,931 --> 00:46:51,308
…en lieten hen plunderen.

365
00:47:01,276 --> 00:47:03,237
Na een jaar marcheren…

366
00:47:03,904 --> 00:47:05,572
…waren ze uitgeput.

367
00:47:13,956 --> 00:47:16,458
Olifanten slapen meestal staand…

368
00:47:16,542 --> 00:47:21,171
…en gaan alleen liggen
als ze helemaal uitgeput zijn.

369
00:47:26,885 --> 00:47:29,638
Als we onze planeet blijven veranderen…

370
00:47:30,264 --> 00:47:31,890
…zullen steeds meer dieren…

371
00:47:31,974 --> 00:47:35,853
…gedwongen worden
om nieuwe reizen zoals deze te maken.

372
00:47:46,363 --> 00:47:51,702
Maar hun volgende migratie
zou de meest bijzondere zijn.

373
00:49:23,377 --> 00:49:26,213
Ondertiteld door: Irene Witpaard