1
00:00:01,111 --> 00:00:04,014
Dit programma bevat beelden die
2
00:00:04,080 --> 00:00:06,049
voor kijkers schokkend kunnen zijn.
3
00:00:22,599 --> 00:00:28,238
Kim Jong-Un is de zon
waaromheen alles in Noord-Korea draait.
4
00:00:29,639 --> 00:00:32,742
Hij is een wrede leider
5
00:00:33,710 --> 00:00:38,715
die niet aarzelt
om snel en hard te handelen
6
00:00:38,782 --> 00:00:43,086
tegenover ieder die een bedreiging vormt
voor de staat, en dus voor hem.
7
00:00:47,457 --> 00:00:51,861
Kim Jong-Un was nog maar 28
toen hij de leider van zijn land werd,
8
00:00:52,762 --> 00:00:55,065
de derde leider van Noord-Korea.
9
00:00:56,166 --> 00:01:01,004
Hij nam het kernwapenprogramma over
van zijn vader en breidde het verder uit.
10
00:01:03,673 --> 00:01:06,943
De prestaties op het gebied
van ballistische raketten
11
00:01:07,010 --> 00:01:08,545
en kernwapens in Noord-Korea
12
00:01:09,512 --> 00:01:12,749
zijn het resultaat van Kim Jong-Uns
eigenschappen als leider.
13
00:01:13,783 --> 00:01:15,518
Hij heeft de prestaties
14
00:01:15,752 --> 00:01:19,489
van zijn vader en grootvader
ver overtroffen.
15
00:01:22,893 --> 00:01:25,795
Je kunt deze man niet begrijpen
16
00:01:25,996 --> 00:01:30,367
zonder de familie te begrijpen
waarin hij werd geboren
17
00:01:30,433 --> 00:01:35,538
en de invloed
die zijn grootvader op hem had.
18
00:01:42,412 --> 00:01:44,714
Een gesprek met de Amerikaanse president
19
00:01:45,482 --> 00:01:48,585
was zijn vader en grootvader nooit gelukt.
20
00:02:01,398 --> 00:02:06,002
Hij is het hoofd van 's werelds vierde
grootste leger, maar wie is Kim Jong-Un?
21
00:02:07,837 --> 00:02:12,208
Dit is het verhaal van hoe de jongste Kim
de leiding van zijn land op zich nam
22
00:02:13,610 --> 00:02:18,815
en de reputatie van zijn familie gebruikte
voor een plek op het wereldtoneel.
23
00:02:42,706 --> 00:02:47,611
28 DECEMBER 2011
24
00:03:09,499 --> 00:03:13,370
De plotselinge dood van Kim Jong-Il,
de tweede leider van het land,
25
00:03:13,837 --> 00:03:16,006
schokte het Noord-Koreaanse volk.
26
00:03:17,841 --> 00:03:21,144
De toekomst van deze schurkenstaat
was nu een wereldwijde zorg
27
00:03:22,579 --> 00:03:27,817
en de belangrijkste prioriteit
van de toenmalige directeur van de CIA.
28
00:03:27,884 --> 00:03:32,389
DAVID PETRAEUS - Voormalige CIA-directeur
29
00:03:32,989 --> 00:03:36,893
Ik herinner me de onzekerheid.
30
00:03:38,361 --> 00:03:42,032
Hoe zou Kim Jong-Un als leider worden?
31
00:03:44,467 --> 00:03:48,605
Hij was nog jong, eind 20.
32
00:03:49,139 --> 00:03:55,679
Hij was onbeproefd
en naar verluidt impulsief en koppig.
33
00:03:56,580 --> 00:04:00,584
Wat zou hij doen met het kernprogramma
en het raketprogramma?
34
00:04:03,220 --> 00:04:08,458
Al die factoren moesten we overwegen
35
00:04:08,658 --> 00:04:11,361
en zo voelden we ons toen.
36
00:04:16,733 --> 00:04:18,768
Noord-Korea was een unieke staat.
37
00:04:19,269 --> 00:04:23,406
Een communistisch land,
maar onder het bewind van één familie.
38
00:04:24,007 --> 00:04:27,310
GROOTVADER
39
00:04:27,410 --> 00:04:30,380
Het was opgericht
door Kim Jong-Uns grootvader,
40
00:04:30,714 --> 00:04:33,216
die elke andere communistische dictator
had overleefd
41
00:04:33,516 --> 00:04:37,454
voor hij het de macht doorgaf aan
zijn oudste zoon, Kim Jong-Uns vader.
42
00:04:37,520 --> 00:04:39,756
VADER
43
00:04:39,823 --> 00:04:42,325
Door zijn vroege dood
op 70-jarige leeftijd
44
00:04:42,525 --> 00:04:44,628
was er weinig gedaan aan de opvolging
45
00:04:44,694 --> 00:04:48,031
toen Kim Jong-Un opeens de macht kreeg.
46
00:04:54,804 --> 00:04:57,807
De CIA wilde weten wie hij was.
47
00:05:03,313 --> 00:05:06,049
Zulke beelden worden altijd bestudeerd.
48
00:05:06,116 --> 00:05:10,620
De analisten probeerden er
met alle macht iets uit te halen.
49
00:05:10,687 --> 00:05:13,490
Maar er was geen solide basis.
50
00:05:13,790 --> 00:05:17,827
De psychoanalyse van zo iemand,
51
00:05:17,894 --> 00:05:21,965
over wie we zo weinig wisten,
was bijna onmogelijk.
52
00:05:24,167 --> 00:05:27,704
Eén reden dat de inlichtingendienst
zo weinig informatie had,
53
00:05:28,004 --> 00:05:31,775
was dat Kim Jong-Un niet altijd
de duidelijke opvolger was geweest.
54
00:05:35,879 --> 00:05:38,748
Zijn vader had vijf kinderen,
55
00:05:40,650 --> 00:05:45,288
waaronder een dochter,
maar er zijn geen foto's van haar bekend.
56
00:05:47,824 --> 00:05:50,493
Zijn jongste kind was ook een dochter,
57
00:05:50,760 --> 00:05:53,163
maar Noord-Korea was niet klaar
voor een vrouw.
58
00:05:55,966 --> 00:05:59,436
Van de drie bekende zonen
was Kim Jong-Nam de oudste.
59
00:06:00,303 --> 00:06:02,372
Hij leek ooit een goede keuze.
60
00:06:04,174 --> 00:06:05,809
Bent u Mr Kim Jong-Nam?
61
00:06:06,009 --> 00:06:08,345
Als u het niet zeker weet,
waarom volgt u me dan?
62
00:06:10,247 --> 00:06:13,049
In de vroege jaren 2000
verhuisde hij naar China,
63
00:06:13,850 --> 00:06:15,952
waardoor hij geen optie meer was.
64
00:06:18,989 --> 00:06:23,426
De volgende zoon, Kim Jong-Chul,
had geen interesse in politiek.
65
00:06:23,760 --> 00:06:25,729
Hij speelde liever gitaar in een band.
66
00:06:25,795 --> 00:06:27,664
Waarom bent u in Londen, Mr Kim?
67
00:06:27,731 --> 00:06:28,732
2015 - ZELDZAME BEELDEN
68
00:06:28,798 --> 00:06:32,335
Hij leeft teruggetrokken, maar is
in het buitenland bij concerten gezien.
69
00:06:32,402 --> 00:06:34,738
Dit zou Kim Jong-Chul zijn.
70
00:06:35,071 --> 00:06:36,573
Hij lachte
71
00:06:36,773 --> 00:06:40,977
bij een concert van Eric Clapton
in de Royal Albert Hall in Londen.
72
00:06:45,582 --> 00:06:50,620
Zo werd Kim Jong-Un,
op papier de derde troonopvolger,
73
00:06:51,454 --> 00:06:54,090
de enige optie
om de familiedynastie voort te zetten.
74
00:07:01,031 --> 00:07:04,935
Mijn eerste indruk was
hoe kwetsbaar hij was.
75
00:07:06,803 --> 00:07:09,539
Maar ik vroeg me af
of dat verdriet vermengd was met angst.
76
00:07:13,810 --> 00:07:19,583
Hij nam geen rijk land over,
77
00:07:20,951 --> 00:07:24,521
vol met de geneugten des levens.
78
00:07:26,022 --> 00:07:29,192
Dit is een land
met een chronisch voedseltekort,
79
00:07:29,793 --> 00:07:34,464
weinig elektriciteit
en geïsoleerd van de buitenwereld.
80
00:07:36,600 --> 00:07:39,636
Het is geen makkelijke taak.
81
00:07:39,769 --> 00:07:43,974
JEAN H. LEE - Voormalige directeur
in Pyongyang, Associated Press
82
00:07:44,908 --> 00:07:47,444
Ik was de eerste Amerikaanse journalist
83
00:07:47,510 --> 00:07:51,248
die in het lokale persbureau
in Pyongyang mocht werken.
84
00:07:51,314 --> 00:07:57,087
Ik kon met Noord-Koreanen praten
over wat ze hadden gehoord
85
00:07:57,254 --> 00:08:01,091
over deze jongeman,
of in ieder geval de propaganda over hem.
86
00:08:06,897 --> 00:08:10,634
We hoorden dat Kim Jong-Un
anders zou zijn dan zijn vader,
87
00:08:12,002 --> 00:08:16,740
eerder zoals zijn grootvader,
die geliefd was door zijn volk
88
00:08:17,073 --> 00:08:20,143
en in alle opzichten
zeer charismatisch was geweest.
89
00:08:22,245 --> 00:08:26,349
Hij wilde laten zien dat hij een man
van het volk was, net als zijn grootvader.
90
00:08:26,783 --> 00:08:30,587
Dus hij zat vaak op de grond
91
00:08:30,654 --> 00:08:33,990
met kinderen op zijn schoot
of in zijn armen.
92
00:08:34,057 --> 00:08:39,129
Dat is heel strategisch,
het beeld van zijn grootvader nastreven.
93
00:08:40,497 --> 00:08:44,267
Hij lijkt veel op zijn grootvader,
dus dat helpt.
94
00:08:44,801 --> 00:08:46,670
Met alle accessoires,
95
00:08:46,736 --> 00:08:50,640
zoals de strohoed die precies lijkt
op de strohoed van zijn grootvader,
96
00:08:51,007 --> 00:08:52,475
en hetzelfde loopje.
97
00:08:55,545 --> 00:08:57,280
Noord-Koreanen herinneren zich dat.
98
00:09:00,283 --> 00:09:04,020
Dus zo maakt Kim Jong-Un gebruik
van de reputatie van zijn grootvader
99
00:09:04,087 --> 00:09:06,590
om zijn rol als leider te bevestigen.
100
00:09:08,558 --> 00:09:11,061
Kim Jong-Un wilde profiteren
van de goddelijke status
101
00:09:11,127 --> 00:09:13,430
van zijn vader en grootvader,
102
00:09:14,331 --> 00:09:16,833
maar hij wilde een god zijn
van de 21e eeuw
103
00:09:17,033 --> 00:09:20,136
die het Noord-Koreaanse volk
een gevoel van moderniteit zou geven.
104
00:09:26,610 --> 00:09:29,546
Om te laten zien
dat hij een ander soort leider was,
105
00:09:29,613 --> 00:09:32,949
verscheen zijn vrouw in het openbaar.
106
00:09:34,551 --> 00:09:40,624
Dat was heel betekenisvol, want zijn vader
verscheen zelden in het openbaar.
107
00:09:40,690 --> 00:09:45,328
We wisten niet wie zijn vrouw was.
Hij had zijn familie nooit geïntroduceerd.
108
00:09:46,129 --> 00:09:51,401
En nu hadden ze Kim Jong-Uns vrouw.
Ze was mooi en elegant.
109
00:09:51,935 --> 00:09:54,938
Dat is heel krachtig in zo'n maatschappij.
110
00:09:55,005 --> 00:09:58,975
Dat betekende dat de mensen werden
aangemoedigd om individueler te zijn.
111
00:10:01,845 --> 00:10:05,949
Volgens sommige inlichtingendiensten
komt deze moderne openheid
112
00:10:06,016 --> 00:10:09,019
door Kims vormingsjaren
buiten Noord-Korea.
113
00:10:14,624 --> 00:10:18,328
Als tiener bracht hij negen jaar door
op een school in Zwitserland.
114
00:10:19,829 --> 00:10:23,567
Toen Kim Jong-Un leider werd,
hadden de media interesse in deze tijd.
115
00:10:23,633 --> 00:10:25,068
KIM JONG-UN DE SCHOOLJONGEN
116
00:10:25,135 --> 00:10:30,073
Nieuwsagentschappen vroegen
zijn voormalige klasgenoten om inzicht.
117
00:10:31,975 --> 00:10:38,682
Hij was meestal verlegen en stil.
118
00:10:40,050 --> 00:10:43,353
Maar niet als we basketbal speelden.
119
00:10:43,420 --> 00:10:46,990
Hij kon heel agressief zijn,
maar op een positieve manier,
120
00:10:47,057 --> 00:10:50,060
en roepen en schelden.
121
00:10:53,129 --> 00:10:57,901
Volgens zijn verzorgers in Zwitserland
was hij fan van de Chicago Bulls
122
00:10:57,968 --> 00:11:00,804
en sliep hij met een basketbal in bed.
123
00:11:02,539 --> 00:11:04,241
We willen allemaal graag weten
124
00:11:04,307 --> 00:11:07,777
hoezeer Kim Jong-Uns tijd in Zwitserland
hem heeft gevormd,
125
00:11:08,845 --> 00:11:13,216
want natuurlijk werd hij blootgesteld
aan westerse ideeën.
126
00:11:15,018 --> 00:11:18,154
Dat zagen we
al vroeg in zijn heerschappij.
127
00:11:22,826 --> 00:11:23,827
Het is interessant.
128
00:11:23,894 --> 00:11:29,933
Hij had zijn eigen persoonlijke popgroep,
de meisjesband Moranbong Aktan.
129
00:11:30,934 --> 00:11:33,637
Ze waren toen heel populair in Pyongyang.
130
00:11:33,703 --> 00:11:36,473
Ze droegen zeer onthullende kleding,
131
00:11:36,539 --> 00:11:39,643
zoals strapless jurken
en heel korte minirokken,
132
00:11:39,709 --> 00:11:42,078
en speelden elektrische instrumenten.
133
00:11:43,146 --> 00:11:45,582
We hoorden ze de muziek van Rocky spelen,
134
00:11:45,649 --> 00:11:47,617
een typische Amerikaanse film.
135
00:11:49,653 --> 00:11:55,225
Dus heel fris en modern voor Noord-Korea.
136
00:12:08,605 --> 00:12:11,942
Kim Jong-Un.
137
00:12:14,077 --> 00:12:16,112
Kim heeft de militaire parades
138
00:12:16,446 --> 00:12:19,216
van zijn vader
en zijn grootvader behouden,
139
00:12:20,183 --> 00:12:24,187
maar hij gebruikte zijn macht ook
voor zijn eigen persoonlijke interesses.
140
00:12:25,288 --> 00:12:29,759
In 2013 nodigde hij
een van zijn helden uit.
141
00:12:29,926 --> 00:12:35,232
DE BASKETBAL-STER
142
00:12:39,703 --> 00:12:41,071
Ik ben Dennis Rodman.
143
00:12:41,838 --> 00:12:43,807
Ik speelde basketbal
voor de Chicago Bulls,
144
00:12:45,108 --> 00:12:47,677
Detroit Pistons en LA Lakers.
145
00:12:49,112 --> 00:12:52,282
Ik heb films gemaakt en boeken geschreven.
146
00:12:53,049 --> 00:12:57,354
De cover en titel zijn geweldig.
I Should Be Dead By Now.
147
00:12:57,420 --> 00:12:58,722
Ik heb alles gedaan.
148
00:13:04,294 --> 00:13:05,729
Dat ben ik. Dennis Rodman.
149
00:13:06,496 --> 00:13:08,164
DENNIS RODMAN - Basketballer
150
00:13:08,298 --> 00:13:10,300
Ik wist niets over Noord-Korea.
151
00:13:15,438 --> 00:13:19,776
Er gebeurde iets in 2013.
152
00:13:20,243 --> 00:13:23,880
De leider van Noord-Korea wilde
153
00:13:23,947 --> 00:13:25,582
van de Chicago Bulls.
154
00:13:26,516 --> 00:13:30,787
Ik hoorde later
dat ze Michael Jordan hadden gevraagd.
155
00:13:31,488 --> 00:13:33,557
Hij had geweigerd om te gaan.
156
00:13:33,623 --> 00:13:36,092
Dus ik was de tweede optie.
157
00:13:36,526 --> 00:13:39,729
Ze vroegen: 'Wil je naar Noord-Korea?'
Ik zei: 'Ja, hoor.'
158
00:13:42,699 --> 00:13:46,002
Ik maakte me geen zorgen.
Ik deed alsof ik naar Vegas ging.
159
00:13:46,403 --> 00:13:48,805
Een van mijn krankzinnige reisjes.
160
00:13:48,872 --> 00:13:51,074
Rondhangen met enkele hoeren.
161
00:13:51,141 --> 00:13:55,145
Rondhangen bij het zwembad. Heel cool.
162
00:13:55,512 --> 00:13:57,514
Ik dacht: dit zet ik op mijn cv.
163
00:13:59,416 --> 00:14:03,053
Dat was mijn idee.
Basketbal gaan spelen. Meer niet.
164
00:14:03,119 --> 00:14:05,522
Handen schudden, foto's maken. Klaar.
165
00:14:07,090 --> 00:14:08,992
Het zou een grote schok worden.
166
00:14:21,371 --> 00:14:24,374
De voormalige NBA-ster Dennis Rodman
167
00:14:24,441 --> 00:14:29,045
zou deelnemen aan de vreemdste
uitwedstrijd van zijn hele carrière.
168
00:14:38,788 --> 00:14:43,894
Ik liep het stadion binnen.
Toen deed een van de leiders...
169
00:14:45,428 --> 00:14:46,763
Ik dacht: wat gebeurt hier?
170
00:14:46,830 --> 00:14:51,501
Hij zei: 'Kom hier zitten.'
Ik zei: 'Oké, geweldig.'
171
00:14:51,568 --> 00:14:53,904
Ik wist nog steeds niet wat er gebeurde.
172
00:14:55,839 --> 00:14:58,775
Toen stonden de mensen op
en begonnen te klappen.
173
00:15:03,980 --> 00:15:08,184
Ik dacht dat ze voor mij klapten.
Ik dacht dat ik cool was.
174
00:15:10,186 --> 00:15:12,489
Toen keek ik naar links. Ik dacht:
175
00:15:13,056 --> 00:15:16,993
klappen ze voor hem?
Ik wist nog steeds niet wie hij was.
176
00:15:40,350 --> 00:15:41,351
Dit ken ik.
177
00:15:44,154 --> 00:15:45,422
Dat is gestoord.
178
00:15:46,690 --> 00:15:50,994
Dat brengt me terug in de tijd.
Het laat zien hoe machtig hij is.
179
00:15:52,596 --> 00:15:56,266
Dat ging zo tien, 15 minuten door.
180
00:15:56,700 --> 00:15:59,736
Ik deed ook mee. Ik dacht: waarom klap ik?
181
00:15:59,970 --> 00:16:02,772
Ik ben Amerikaan.
Ik wist niet wat ik deed.
182
00:16:02,839 --> 00:16:06,610
Ik dacht: ik kan net zo goed meedoen.
183
00:16:11,047 --> 00:16:14,451
Het was ontzagwekkend
om mensen te zien huilen.
184
00:16:15,585 --> 00:16:17,921
Ik heb in mijn leven
veel vreemde dingen gezien.
185
00:16:17,988 --> 00:16:20,423
Ik heb veel mensen en presidenten gezien.
186
00:16:20,490 --> 00:16:23,059
Ik heb veel dingen gezien,
maar daar was ik van onder de indruk.
187
00:16:24,527 --> 00:16:27,264
Toen besefte ik eindelijk
wat er aan de hand was.
188
00:16:28,198 --> 00:16:30,500
Team, op drie. Eén, twee, drie.
189
00:16:35,238 --> 00:16:38,308
Toen de wedstrijd was begonnen,
begon hij met me te praten.
190
00:16:39,242 --> 00:16:42,379
Ik wist niet wat hij zei.
Hij sprak Koreaans.
191
00:16:42,445 --> 00:16:45,081
Hij ging de hele wedstrijd
door over basketbal.
192
00:16:45,148 --> 00:16:46,850
We bleven de hele wedstrijd praten.
193
00:16:47,784 --> 00:16:50,921
Hij is een grote fan
van basketbal in Amerika
194
00:16:50,987 --> 00:16:53,590
en vooral van de Chicago Bulls.
195
00:16:54,958 --> 00:16:58,828
Het klikte meteen tussen ons
en we bleven maar praten en lachen.
196
00:16:58,895 --> 00:17:01,364
Hij zei: 'Alles wat je wilt, is van jou.'
197
00:17:01,531 --> 00:17:03,066
De tolk zei:
198
00:17:03,466 --> 00:17:08,038
'Dennis, je bent een van de weinige
bezoekers aan ons land
199
00:17:08,672 --> 00:17:13,944
'en je bent een van de weinige mensen
die naast onze leider hebben gezeten.
200
00:17:18,415 --> 00:17:20,750
'Om de een of andere reden mag hij je.'
201
00:17:25,855 --> 00:17:31,861
Jullie zijn heel aardig geweest
tegen mij en mijn compadres uit Amerika.
202
00:17:33,296 --> 00:17:37,901
Bedankt. U bent een vriend voor het leven.
203
00:17:42,672 --> 00:17:45,075
Ik begon me op mijn gemak te voelen.
204
00:17:46,710 --> 00:17:50,480
Het was gewoon gezellig,
alsof we al jaren beste vrienden waren.
205
00:17:52,148 --> 00:17:55,385
Hij zei:
'Dennis, kom terug wanneer je wilt.
206
00:17:55,452 --> 00:17:57,287
'Ik wil dat je regelmatig terugkomt.'
207
00:17:57,354 --> 00:18:00,156
Ik zei: 'Oké.
Ik kom elke drie maanden terug.'
208
00:18:00,223 --> 00:18:01,658
Hij zei: 'Ja, doe dat.'
209
00:18:06,463 --> 00:18:09,132
Dennis Rodman is terug in Noord-Korea.
210
00:18:09,432 --> 00:18:12,702
Hij zal zijn vriend,
de dictator Kim Jong-Un, ontmoeten.
211
00:18:14,070 --> 00:18:16,339
Dit is een privéreis voor Mr Rodman.
212
00:18:17,440 --> 00:18:22,212
Onze ideeën over Noord-Korea
zijn niet veranderd.
213
00:18:26,583 --> 00:18:28,919
Ik ben geen president of politicus.
214
00:18:30,320 --> 00:18:33,123
Hij lijkt meer op jou,
op hem, op iedereen.
215
00:18:33,189 --> 00:18:36,092
Hij wil zich gewoon ontspannen.
'Oké. Geweldig. Cool.'
216
00:18:39,396 --> 00:18:44,167
We rookten buiten sigaren
en dronken tequila en wodka.
217
00:18:44,568 --> 00:18:49,139
Dat is de eerste keer dat hij zei
dat hij graag naar Amerika wilde.
218
00:18:51,107 --> 00:18:54,511
Hij zei: 'Ik wil graag in Amerika
een basketbalwedstrijd zien.'
219
00:18:54,578 --> 00:18:56,413
Ik vroeg: 'Wat wil je zien?'
220
00:18:56,479 --> 00:18:59,716
Hij zei: 'Ik wil
naar het Madison Square Garden-gebouw.'
221
00:18:59,783 --> 00:19:03,253
Hij bleef het maar herhalen.
'Madison Square Garden-gebouw.'
222
00:19:03,486 --> 00:19:05,755
Hij deed steeds dit met zijn handen.
223
00:19:05,822 --> 00:19:09,559
Ik zei: 'Je kunt doen wat je wilt.'
Hij zei: 'Ik wil gaan, maar ik kan niet.'
224
00:19:09,626 --> 00:19:12,195
Hij zei: 'Omdat mensen me niet mogen.'
225
00:19:12,963 --> 00:19:14,598
Ik dacht: wauw.
226
00:19:18,301 --> 00:19:20,337
Hoe was je reis?
-Geweldig.
227
00:19:20,403 --> 00:19:23,139
Kim Jong-Un.
-Hoe geweldig was het?
228
00:19:23,673 --> 00:19:26,343
Ik kom over een week terug.
229
00:19:27,010 --> 00:19:28,845
Is Dennis Rodman nu de man
230
00:19:28,912 --> 00:19:31,147
die meer weet over Kim Jong-Un
dan heel Amerika?
231
00:19:31,214 --> 00:19:33,650
Hij is die man. Er is niemand bij de CIA
232
00:19:33,717 --> 00:19:37,354
die je meer kan vertellen
over Kim Jong-Un dan Dennis Rodman.
233
00:19:37,420 --> 00:19:38,855
En dat is eng.
234
00:20:02,946 --> 00:20:07,684
Met Rodmans bezoek aan Pyongyang
kwam een droom van Kim Jong-Un uit.
235
00:20:13,490 --> 00:20:17,394
Maar een almachtige dictator zijn
van het geheimzinnigste land op aarde
236
00:20:17,460 --> 00:20:19,429
was niet zonder uitdagingen.
237
00:20:22,132 --> 00:20:27,237
Generaals in het hart van het regime
wilden de jonge Kim te slim af zijn
238
00:20:27,304 --> 00:20:29,973
om de onervaren leider omver te werpen.
239
00:20:32,709 --> 00:20:34,678
Maar Kim Jong-Un zou laten zien
240
00:20:34,844 --> 00:20:38,982
dat hij net zo meedogenloos was
als de Kims die hem waren voorgegaan.
241
00:20:47,023 --> 00:20:49,960
Dit programma bevat beelden die
242
00:20:50,026 --> 00:20:51,661
voor kijkers schokkend kunnen zijn.
243
00:21:02,272 --> 00:21:05,542
Kim Jong-Un is een 21e-eeuwse dictator.
244
00:21:09,246 --> 00:21:11,982
Hij is niet bang voor vooruitgang,
245
00:21:13,717 --> 00:21:16,720
maar de volledige controle behouden
is fundamenteel,
246
00:21:18,188 --> 00:21:21,091
evenals de trouw
van zijn binnenste kringen.
247
00:21:23,727 --> 00:21:25,695
Een van de dingen die ik wilde
248
00:21:25,762 --> 00:21:27,931
als journalist in Noord-Korea,
249
00:21:27,998 --> 00:21:31,101
was een gesloten bijeenkomst bijwonen.
250
00:21:32,702 --> 00:21:35,805
Ik wilde weten
hoe het achter gesloten deuren was.
251
00:21:35,872 --> 00:21:39,709
En je krijgt veel meer te zien dan op tv.
252
00:21:42,045 --> 00:21:44,748
Ze weten dat ze
bij het lied voor Kim Jong-Un
253
00:21:44,814 --> 00:21:47,617
moeten opspringen en juichen.
254
00:21:49,586 --> 00:21:52,455
Maar een van de dingen die me toen opviel,
255
00:21:52,522 --> 00:21:55,058
was dat iemand niet opsprong
256
00:21:55,892 --> 00:22:00,630
en klapte zoals de rest.
Dat was opvallend.
257
00:22:02,232 --> 00:22:05,135
Jang Song-Thaek bleef zitten.
258
00:22:08,338 --> 00:22:13,777
DE OOM DIE NIET APPLAUDISSEERDE
259
00:22:15,245 --> 00:22:18,582
Jang Song-Thaek was Kim Jong-Uns oom.
260
00:22:20,584 --> 00:22:22,986
Begin jaren 70 trouwde hij
met Kim Kyong-Hui,
261
00:22:23,954 --> 00:22:26,423
de enige zus van Kim Jong-Uns vader.
262
00:22:27,591 --> 00:22:29,359
Hij werkte voor het familiebedrijf
263
00:22:29,826 --> 00:22:32,996
en dankzij de ongeëvenaarde toegang
tot de Kims
264
00:22:33,063 --> 00:22:36,166
werd hij een van de machtigste figuren
van het regime.
265
00:22:41,171 --> 00:22:44,241
Vanwege zijn positie in de familie
266
00:22:44,541 --> 00:22:50,580
was hij goed op de hoogte
van wat er gebeurde in de machtsstructuur.
267
00:22:50,647 --> 00:22:54,484
Maar hij was zich ook bewust
van wat er buiten de familie gebeurde.
268
00:22:55,218 --> 00:22:59,789
RA JONG-YIL - Voormalige directeur,
Zuid-Koreaanse inlichtingendienst
269
00:23:02,893 --> 00:23:09,266
Jang Song-Thaek was de tweede man
in de machtshiërarchie in Noord-Korea.
270
00:23:10,267 --> 00:23:16,573
Hij was een heel bekwame man,
maar ook charmant.
271
00:23:19,242 --> 00:23:22,579
Hij bevond zich bijna altijd
recht achter Kim Jong-Uns schouder
272
00:23:22,646 --> 00:23:24,447
als ik Kim Jong-Un zag.
273
00:23:31,221 --> 00:23:34,591
Hij was een interessante persoon.
Hij was opgeleid in Rusland.
274
00:23:34,958 --> 00:23:39,129
Dus hij was bekend met de buitenwereld.
275
00:23:39,195 --> 00:23:42,032
Hij had ook goede betrekkingen met China,
276
00:23:42,098 --> 00:23:46,269
dus hij was iemand die veel connecties
met de buitenwereld had opgebouwd.
277
00:23:46,536 --> 00:23:50,974
Het zou kunnen dat Kim Jong-Un
278
00:23:51,041 --> 00:23:54,411
dat verdacht en bedreigend vond.
279
00:23:55,078 --> 00:23:58,148
JANG SONG-THAEK MET CHINESE
PRESIDENT, HU JINTAO - 2012
280
00:23:58,215 --> 00:24:03,019
Er gingen geruchten rond
dat hij van plan was
281
00:24:03,086 --> 00:24:08,592
om met de leider van China Kim Jong-Un
te vervangen voor zijn stiefbroer.
282
00:24:10,160 --> 00:24:15,398
In elke tirannie
moet je constant op je hoede zijn
283
00:24:15,465 --> 00:24:21,037
over wie een gevaar vormt
voor de veiligheid van de troon.
284
00:24:24,207 --> 00:24:26,977
Oom Jang bleef
op en neer reizen van en naar China.
285
00:24:28,912 --> 00:24:32,949
Maar tijdens een regeringsvergadering
in Pyongyang in december 2013
286
00:24:33,450 --> 00:24:37,354
besefte hij
dat zijn rol in de partij voorbij was.
287
00:24:38,021 --> 00:24:42,058
In de vergadering beschuldigden
zelfs zijn beste vrienden hem
288
00:24:42,125 --> 00:24:48,164
van serieuze misdrijven tegen de staat,
tegen de leider.
289
00:24:49,432 --> 00:24:54,938
Hij werd meegenomen en gearresteerd.
290
00:24:55,505 --> 00:24:59,042
Zijn gezicht laat
sporen van marteling zien.
291
00:24:59,376 --> 00:25:03,680
De bewakers waren zorgvuldig gekozen.
292
00:25:03,747 --> 00:25:08,585
Ze torenden boven hem uit.
Dit was zo in scène gezet
293
00:25:08,652 --> 00:25:14,224
om elke illusie over Jang Song-Thaek
teniet te doen.
294
00:25:17,127 --> 00:25:22,566
Het regime wilde hem vernederen,
hem onteren.
295
00:25:25,669 --> 00:25:28,405
Een artikel in de staatskrant
vermeldde misdrijven
296
00:25:28,471 --> 00:25:32,475
zoals het vergokken van staatsgelden,
verduistering en zelfs overspel.
297
00:25:33,710 --> 00:25:35,812
Jang mocht zich niet verdedigen.
298
00:25:36,313 --> 00:25:40,183
Dit was een showproces
en de rechters kwamen snel tot een vonnis.
299
00:25:41,685 --> 00:25:46,890
Hij werd ter dood veroordeeld
en onmiddellijk geëxecuteerd.
300
00:25:47,324 --> 00:25:50,160
Kim Jong-Uns oom is geëxecuteerd.
301
00:25:50,393 --> 00:25:53,029
Het officiële
Noord-Koreaanse nieuwsagentschap
302
00:25:53,096 --> 00:25:57,434
noemde hem 'menselijk uitschot
en erger dan een hond'.
303
00:25:58,702 --> 00:26:05,675
We weten dat Jang Song-Thaek
werd geëxecuteerd door luchtafweergeschut.
304
00:26:06,710 --> 00:26:09,646
Er waren dus niet veel sporen.
305
00:26:12,382 --> 00:26:15,018
Zijn lichaam was volledig verwoest,
306
00:26:15,952 --> 00:26:19,122
dus er is niets van hem over
in deze wereld.
307
00:26:22,192 --> 00:26:24,728
Het bezorgde niet alleen mij rillingen,
308
00:26:24,794 --> 00:26:28,798
maar alle elites van Noord-Korea.
309
00:26:28,865 --> 00:26:32,736
Het moest een voorbeeld zijn
dat niemand onaantastbaar is.
310
00:26:38,808 --> 00:26:40,610
Kim markeerde
de executie met een nieuw lied
311
00:26:41,444 --> 00:26:44,114
van Noord-Korea's favoriete meisjesband.
312
00:26:50,387 --> 00:26:54,291
Hij is de drijvende kracht achter Korea
313
00:26:54,357 --> 00:26:57,994
In zijn handen ligt het lot van het volk
314
00:26:58,328 --> 00:27:02,766
Zijn idealen zijn onze dromen en hoop
315
00:27:02,832 --> 00:27:07,037
Die al onze bloemen laat bloeien
316
00:27:07,604 --> 00:27:11,107
We zullen trouw zijn
317
00:27:11,174 --> 00:27:15,045
Aan de grote kameraad Kim Jong-Un
318
00:27:17,147 --> 00:27:23,453
Elk beeld, alles wat mensen zien,
is gemaakt.
319
00:27:26,122 --> 00:27:29,092
Ze huren artiesten en muzikanten in
320
00:27:29,159 --> 00:27:33,396
die door de regering worden gesteund
om kunst, muziek en gedichten te maken
321
00:27:33,463 --> 00:27:38,668
om het grotere narratief te steunen.
322
00:27:40,804 --> 00:27:43,006
Noord-Korea is het beste land op aarde
323
00:27:43,073 --> 00:27:48,678
en de Kims zijn de goden
die het Noord-Koreaanse volk leiden.
324
00:27:49,312 --> 00:27:52,115
JIEUN BAEK
Auteur - North Korea's Hidden Revolution
325
00:28:00,724 --> 00:28:05,028
Kim wilde dat zijn volk geloofde in
de nieuwe visie van een 21e-eeuws Korea.
326
00:28:10,033 --> 00:28:11,768
Maar het was niet optioneel.
327
00:28:13,970 --> 00:28:17,007
Twijfel aan Kim of het regime
328
00:28:17,073 --> 00:28:21,444
of contact met de buitenwereld
was een fatale fout.
329
00:28:22,512 --> 00:28:27,717
In de vroege jaren van Kims heerschappij
verdriedubbelden de openbare executies.
330
00:28:28,018 --> 00:28:29,319
Wapens klaar.
331
00:28:29,386 --> 00:28:31,254
Eén schot.
332
00:28:32,455 --> 00:28:33,456
Vuur.
333
00:28:33,523 --> 00:28:36,826
Bij executies worden ze drie keer geraakt,
334
00:28:37,427 --> 00:28:40,030
meestal in het hoofd, de borst en de buik.
335
00:28:40,096 --> 00:28:41,131
Vuur.
336
00:28:42,432 --> 00:28:45,068
Ze zijn vastgebonden,
zodat ze niet kunnen bewegen,
337
00:28:45,135 --> 00:28:50,674
maar het idee is dat je voorover valt
als je wordt geraakt, vooral in de maag.
338
00:28:50,740 --> 00:28:52,275
Eén schot.
339
00:28:54,110 --> 00:28:55,378
Vuur.
340
00:28:56,012 --> 00:29:00,550
Sommige Noord-Koreaanse vrienden
zeggen dat het gestoord is
341
00:29:00,617 --> 00:29:03,220
dat zelfs op het moment van zijn dood
342
00:29:03,653 --> 00:29:08,024
een Noord-Koreaan wordt gedwongen
om te buigen voor de staat.
343
00:29:09,626 --> 00:29:10,694
Vuur.
344
00:29:12,896 --> 00:29:14,097
Vuur.
345
00:29:14,664 --> 00:29:16,132
Van geboorte...
346
00:29:16,199 --> 00:29:17,200
Vuur.
347
00:29:17,267 --> 00:29:19,236
...tot executie...
348
00:29:19,302 --> 00:29:20,503
Stop met vuren.
349
00:29:22,138 --> 00:29:24,174
...gebeurt alles
in naam van de familie Kim.
350
00:29:38,622 --> 00:29:41,491
Er is een oude Koreaanse legende
351
00:29:41,558 --> 00:29:43,226
die de meeste Koreanen zullen kennen.
352
00:29:44,828 --> 00:29:47,631
Het verhaal van de eerste koning
van de Joseon-dynastie.
353
00:29:49,833 --> 00:29:51,134
Hij had meerdere zonen.
354
00:29:52,469 --> 00:29:54,871
Toen hij de macht moest overdragen,
355
00:29:55,105 --> 00:30:00,243
koos hij één zoon
en dat veroorzaakte rivaliteit.
356
00:30:02,178 --> 00:30:04,014
Een van hen doodde de anderen.
357
00:30:08,251 --> 00:30:11,988
Deze parabel is bekend
als de Hamheung-chasa.
358
00:30:12,956 --> 00:30:17,494
Dat verhaal bezorgde me rillingen
359
00:30:17,561 --> 00:30:23,400
omdat ik dacht dat dit verhaal
van broers die vechten om de troon,
360
00:30:24,067 --> 00:30:30,240
van broedermoordenaars,
deel uitmaakt van hun oude geschiedenis.
361
00:30:34,377 --> 00:30:38,348
De familie Kim zou
een 21e-eeuws hoofdstuk toevoegen
362
00:30:38,415 --> 00:30:41,218
aan de legendarische verhalen
van de Koreaanse dynastieën.
363
00:30:42,185 --> 00:30:45,722
Kim Jong-Un had
een oudere halfbroer, Kim Jong-Nam.
364
00:30:46,723 --> 00:30:51,228
Hij was de eerste zoon van hun vader
en niet bang om zijn mening te zeggen.
365
00:30:52,729 --> 00:30:57,867
DE GROTE BROER
366
00:31:03,707 --> 00:31:06,877
Ik kreeg tien jaar geleden
interesse in Noord-Korea.
367
00:31:09,646 --> 00:31:15,752
Ik specialiseerde in Noord-Koreaanse
politiek en verzamelde informatie.
368
00:31:16,219 --> 00:31:19,556
Er zijn veel mensen
met belangen in Noord-Korea
369
00:31:19,623 --> 00:31:21,124
en ik heb contact met hen.
370
00:31:22,559 --> 00:31:26,696
Uw vader is Mr Kim Jong-Il?
371
00:31:27,130 --> 00:31:30,300
Dat is een belachelijke vraag.
-Oké. Sorry.
372
00:31:32,469 --> 00:31:36,873
Kim Jong-Nam had
zo'n tien jaar in Europa gestudeerd
373
00:31:36,940 --> 00:31:39,876
en aspecten van
de westerse cultuur geabsorbeerd
374
00:31:39,943 --> 00:31:44,381
die niet bepaald aansloten
op Noord-Koreaanse politieke prioriteiten.
375
00:31:45,348 --> 00:31:49,519
Kim Jong-Nam reisde de wereld rond
met een vals paspoort,
376
00:31:49,753 --> 00:31:53,356
maar werd opgepakt in Japan
op weg naar Tokyo Disneyland.
377
00:31:53,857 --> 00:31:58,495
Het was een grote schande voor de familie
en leidde tot een bittere breuk.
378
00:32:00,130 --> 00:32:04,701
Kim Jong-Nam ging begin jaren 2000
buiten Noord-Korea wonen.
379
00:32:04,768 --> 00:32:08,572
Dat weerhield Kim Jong-Nam er niet van
om een bepaalde machtsbasis te hebben
380
00:32:08,638 --> 00:32:11,608
en banden
met andere Noord-Koreaanse elites,
381
00:32:11,675 --> 00:32:15,145
maar hij had niets te maken
382
00:32:15,212 --> 00:32:19,349
met de dagelijkse routine
van het Noord-Koreaanse regime
383
00:32:19,416 --> 00:32:23,753
en als opvolger kun je
daar niet te ver van af staan.
384
00:32:27,190 --> 00:32:28,725
Hallo. Bent u Mr Kim Jong-Nam?
385
00:32:28,792 --> 00:32:31,294
Ja.
-Hallo.
386
00:32:31,962 --> 00:32:33,363
Als oudste kind
387
00:32:33,430 --> 00:32:37,133
liet Kim Jong-Nam vaak zijn mening horen
over Noord-Korea en zijn toekomst.
388
00:32:38,235 --> 00:32:41,338
Vanuit een nieuwe basis in China
sprak hij met journalisten.
389
00:32:41,671 --> 00:32:45,542
De locatie moest verborgen blijven,
zodat niemand zou weten waar hij was.
390
00:32:45,609 --> 00:32:49,045
Vindt u het best dat u als eerste zoon
geen troonopvolger bent?
391
00:32:49,112 --> 00:32:53,683
Ik heb geen spijt.
392
00:32:53,750 --> 00:32:57,854
Ik wilde geen leider worden.
393
00:32:59,823 --> 00:33:04,561
Persoonlijk ben ik tegen
een derde generatie van de dynastie.
394
00:33:07,864 --> 00:33:12,869
Het feit dat een lid van de familie Kim
395
00:33:12,936 --> 00:33:15,105
hun gesloten regime bekritiseerde,
396
00:33:15,538 --> 00:33:19,943
zelfs van buitenaf,
was zeer belangrijk en heel dapper.
397
00:33:20,243 --> 00:33:23,380
YOJI GOMI
Journalist, krant Tokyo Shimbun
398
00:33:23,446 --> 00:33:27,851
In 2011 stemde Kim Jong-Nam in
met een diepgaand interview
399
00:33:28,084 --> 00:33:30,820
in de Aziatische gokhoofdstad, Macau.
400
00:33:34,124 --> 00:33:37,260
Toen ik Kim Jong-Nam in Macau ontmoette,
401
00:33:37,327 --> 00:33:40,964
was ik natuurlijk verrast en nerveus.
402
00:33:41,364 --> 00:33:44,834
Hij leek ook heel nerveus.
403
00:33:44,901 --> 00:33:48,905
Toen we elkaar de hand schudden,
was zijn palm bezweet.
404
00:33:50,340 --> 00:33:53,476
Toen begon ik hem vragen te stellen.
405
00:33:53,543 --> 00:33:57,547
Ik vroeg hem over kernwapens
en de interne zaken van Noord-Korea.
406
00:33:58,014 --> 00:34:04,921
Tot mijn verbazing
leek hij serieus en intelligent.
407
00:34:06,790 --> 00:34:09,326
Hun correspondentie zette zich voort
via e-mail.
408
00:34:09,859 --> 00:34:14,097
Kim Jong-Nam was geen voorstander
van de voortzetting van de Kim-dynastie.
409
00:34:14,164 --> 00:34:17,400
'Het is een kwestie van gezond verstand
dat een derde generatie
410
00:34:17,467 --> 00:34:21,338
van de Kim-dynastie
volkomen onaanvaardbaar is.'
411
00:34:22,672 --> 00:34:27,177
Dus toen Kim Jong-Un leider werd,
kreeg de correspondentie meer betekenis
412
00:34:28,178 --> 00:34:31,348
en Gomi vroeg om toestemming
om hun e-mails te publiceren.
413
00:34:35,051 --> 00:34:37,387
Hij vroeg me om te wachten.
414
00:34:39,022 --> 00:34:41,558
Maar grote veranderingen hadden plaats
in Noord-Korea,
415
00:34:41,625 --> 00:34:47,097
dus ik vond het belangrijk
om het boek te publiceren.
416
00:34:47,163 --> 00:34:49,866
Hij antwoordde: 'Ik snap het.
417
00:34:49,933 --> 00:34:55,138
'Maar wij zullen
geen contact meer hebben.'
418
00:35:01,811 --> 00:35:03,013
Later dat jaar
419
00:35:03,446 --> 00:35:08,652
onderschepten de Zuid-Koreanen
naar verluidt een memo van Kim Jong-Un.
420
00:35:08,985 --> 00:35:13,256
'Ik haat hem. Ruim hem uit de weg.'
421
00:35:14,658 --> 00:35:17,827
KUALA LUMPUR, MALEISIË - 13 februari 2017
422
00:35:20,297 --> 00:35:22,632
Camerabeelden luchthaven
423
00:35:22,699 --> 00:35:28,271
Camerabeelden plaatsten Kim Jong-Nam
op het vliegveld van Kuala Lumpur
424
00:35:28,672 --> 00:35:30,140
in de vertrekhal.
425
00:35:33,310 --> 00:35:35,045
Twee vrouwen kwamen uit het niets,
426
00:35:35,445 --> 00:35:38,381
elk met verschillende elementen
van het VX-zenuwgas.
427
00:35:39,516 --> 00:35:41,651
Ze wreven hun handen over zijn gezicht
428
00:35:42,285 --> 00:35:45,488
om de chemicaliën
te combineren tot een dodelijk gif.
429
00:35:46,923 --> 00:35:50,694
In paniek vroeg Kim Jong-Nam om hulp,
430
00:35:54,130 --> 00:35:57,033
maar enkele minuten later was hij dood.
431
00:36:01,171 --> 00:36:04,841
Even was ik sprakeloos.
432
00:36:07,744 --> 00:36:10,547
We waren zo hecht geweest.
433
00:36:11,114 --> 00:36:13,850
Ik was heel bedroefd.
434
00:36:15,552 --> 00:36:21,658
Het doet nog steeds pijn.
435
00:36:22,459 --> 00:36:25,295
Volgens Zuid-Korea
is het zeer waarschijnlijk
436
00:36:25,362 --> 00:36:28,031
dat Noord-Korea
achter deze geheimzinnige moord zat.
437
00:36:29,466 --> 00:36:32,769
We weten niet of dit een bevel was
van Kim Jong-Un.
438
00:36:35,272 --> 00:36:40,477
Maar hij vond de aanwezigheid
van zijn broer duidelijk irritant.
439
00:36:43,179 --> 00:36:45,248
De moord op zijn halfbroer
440
00:36:45,315 --> 00:36:49,119
maakte geen einde
aan de kritiek binnen de familie Kim.
441
00:36:52,422 --> 00:36:54,291
Ongeveer een maand nadat de halfbroer
442
00:36:54,357 --> 00:36:59,062
van Noord-Korea's dictator werd vermoord
op het vliegveld van Kuala Lumpur,
443
00:36:59,129 --> 00:37:03,733
verscheen deze video met de zoon
van de vermoorde man, Kim Han-Sol.
444
00:37:03,934 --> 00:37:08,171
Ik ben Kim Han-Sol, uit Noord-Korea.
445
00:37:08,238 --> 00:37:12,175
Ik hoor bij de familie Kim.
Hier is mijn paspoort.
446
00:37:13,343 --> 00:37:19,082
Hij is begin 20.
Hij heeft zijn hele leven voor hem.
447
00:37:19,416 --> 00:37:23,386
Voor zover we weten,
is hij heel veelbelovend,
448
00:37:23,987 --> 00:37:28,091
maar mogelijk moet hij
de rest van zijn leven vluchten,
449
00:37:29,960 --> 00:37:34,698
want hij vormt
een mogelijke bedreiging voor die troon.
450
00:37:35,832 --> 00:37:38,868
Hij is lid van de familie Kim
en heeft dezelfde stamboom.
451
00:37:40,303 --> 00:37:42,973
Mijn vader werd
enkele dagen geleden vermoord.
452
00:37:43,273 --> 00:37:46,009
Ik ben nu bij mijn moeder en zus.
453
00:37:46,076 --> 00:37:51,281
Hopelijk wordt dit snel beter. Ja.
454
00:37:56,152 --> 00:38:00,290
Na de moord op zijn halfbroer
en de executie van zijn oom
455
00:38:00,357 --> 00:38:04,494
kon Kim Jong-Un wijzigingen aanbrengen
in zijn binnenste kring.
456
00:38:06,329 --> 00:38:07,797
Hij gaf zijn jongere zus
457
00:38:08,131 --> 00:38:11,635
een belangrijke rol
in het politbureau van de partij.
458
00:38:13,436 --> 00:38:18,008
De volgende stap van de jonge leider was
een grotere rol op het wereldtoneel.
459
00:38:18,875 --> 00:38:22,279
Hij bereikte dit
met een aantal raketlanceringen
460
00:38:22,345 --> 00:38:24,915
om de groeiende militaire macht
van het regime te laten zien.
461
00:38:30,787 --> 00:38:32,889
Noord-Korea lanceerde
een langeafstandsraket...
462
00:38:32,956 --> 00:38:35,191
Nog een raket werd
dit weekend gelanceerd...
463
00:38:35,258 --> 00:38:37,627
Noord-Korea laat de Verenigde Staten zien
464
00:38:37,961 --> 00:38:39,863
dat zijn macht niet kan worden genegeerd.
465
00:38:42,766 --> 00:38:44,167
Kim lokte Amerika uit.
466
00:38:45,435 --> 00:38:48,204
Dit was een typische familiezet.
467
00:38:51,441 --> 00:38:55,111
Maar voor Kim Jong-Un leek
deze tactiek averechts te werken.
468
00:38:55,645 --> 00:38:58,415
Noord-Korea's inzet op kernwapens
469
00:38:58,782 --> 00:39:01,985
leidt alleen tot meer isolatie.
Het is geen teken van kracht.
470
00:39:06,122 --> 00:39:09,292
Net toen het leek
alsof Kim Jong-Un Noord-Korea
471
00:39:09,359 --> 00:39:11,294
in een diplomatieke wildernis
had geleid...
472
00:39:11,361 --> 00:39:12,662
Kim Jong-Un.
473
00:39:12,896 --> 00:39:14,965
Amerika.
474
00:39:15,031 --> 00:39:17,901
...betrad een nieuw soort politicus
het strijdperk.
475
00:39:21,538 --> 00:39:23,640
Een van de kranten belde onlangs.
476
00:39:23,707 --> 00:39:28,612
Ze vroegen: 'Zou je de leider
van Noord-Korea willen spreken?'
477
00:39:29,446 --> 00:39:32,449
Ik zei: 'Absoluut. Waarom niet?
478
00:39:33,650 --> 00:39:36,319
'Natuurlijk. Ik praat met iedereen.'
479
00:39:45,929 --> 00:39:49,199
Kim Jong-Un had
in zijn eerste vijf jaar als leider
480
00:39:49,266 --> 00:39:51,368
zijn binnenste kringen gezuiverd.
481
00:39:51,434 --> 00:39:52,736
Kim Jong-Un.
482
00:39:53,203 --> 00:39:54,571
Vuur.
483
00:39:59,342 --> 00:40:02,379
Toen richtte hij
zijn aandacht op het wereldtoneel.
484
00:40:04,114 --> 00:40:07,150
Goedemorgen, Amerika.
De grootste verrassing ooit.
485
00:40:07,217 --> 00:40:10,754
Donald J. Trump is
de 45e president van de Verenigde Staten.
486
00:40:10,820 --> 00:40:13,290
Amerika.
487
00:40:13,790 --> 00:40:18,528
Die man in Noord-Korea is een maniak.
488
00:40:19,162 --> 00:40:22,065
Ere wie ere toekomt.
Hoeveel jongemannen...
489
00:40:22,132 --> 00:40:24,568
Het is verbazingwekkend. Hoe doet hij dat?
490
00:40:24,634 --> 00:40:26,870
Hij neemt de leiding over en is de baas.
491
00:40:26,937 --> 00:40:28,805
Hij schakelt zijn oom en anderen uit.
492
00:40:28,872 --> 00:40:30,106
Hij speelt geen spelletjes.
493
00:40:30,740 --> 00:40:32,943
12 FEBRUARI 2017
494
00:40:34,744 --> 00:40:37,781
Noord-Korea's eerste raketlancering
onder president Trump.
495
00:40:38,281 --> 00:40:40,517
6 MAART 2017
496
00:40:40,584 --> 00:40:42,252
De vroege maanden
van Trumps presidentschap
497
00:40:42,586 --> 00:40:43,587
21 MEI 2017
498
00:40:43,687 --> 00:40:47,891
werden onderbroken door lanceringen met
als hoogtepunt op Onafhankelijkheidsdag
499
00:40:47,958 --> 00:40:51,394
de test van een raket
die Alaska kon bereiken.
500
00:41:03,106 --> 00:41:07,410
Het regime noemde de lancering
'een geschenk voor de Amerikaanse eikels'.
501
00:41:10,513 --> 00:41:13,550
De Verenigde Staten hebben
veel kracht en geduld.
502
00:41:15,952 --> 00:41:19,122
Maar als het land zichzelf
of zijn bondgenoten moet verdedigen,
503
00:41:20,523 --> 00:41:26,162
hebben we geen keuze
en zullen we Noord-Korea vernietigen.
504
00:41:36,640 --> 00:41:43,580
De raketman richt zichzelf
en zijn regime te gronde.
505
00:41:50,153 --> 00:41:51,855
Terwijl Trump de wet voorschreef,
506
00:41:52,289 --> 00:41:55,725
zou Noord-Korea weldra
een cruciale mijlpaal bereiken.
507
00:42:04,000 --> 00:42:07,103
Noord-Korea heeft
een krachtige nieuwe raket getest.
508
00:42:07,170 --> 00:42:10,273
Volgens expert kan die
het Amerikaanse vasteland bereiken.
509
00:42:16,046 --> 00:42:20,717
Kim Jong-Un gaf een verklaring uit
dat zijn kernwapenprogramma voltooid was.
510
00:42:21,751 --> 00:42:23,853
Hij was klaar om te praten.
511
00:42:27,357 --> 00:42:30,927
Hij begon met een bezoek
aan zijn Zuid-Koreaanse tegenhanger.
512
00:42:32,729 --> 00:42:34,364
Na een succesvolle top
513
00:42:34,965 --> 00:42:39,269
wist hij een ontmoeting te regelen
met president Trump in Singapore.
514
00:42:42,372 --> 00:42:46,243
Toen we hem voor het eerst zagen
in 2010 en 2011,
515
00:42:46,309 --> 00:42:50,814
was hij een onbekende jongeman
met een babyface.
516
00:42:52,482 --> 00:42:54,684
Hij was niet echt geloofwaardig.
517
00:42:57,621 --> 00:43:04,527
Hij is nu een leider
met een gevaarlijk kernwapenarsenaal.
518
00:43:05,262 --> 00:43:07,631
Dat is een heel andere positie
519
00:43:07,697 --> 00:43:12,068
om met andere landen
te praten en te onderhandelen.
520
00:43:24,014 --> 00:43:28,818
12 JUNI 2018
521
00:43:28,885 --> 00:43:30,620
Ik wist dat dingen zouden veranderen.
522
00:43:30,820 --> 00:43:34,491
Ik wist het. Ik was de enige.
Niemand luisterde ooit naar me.
523
00:43:34,991 --> 00:43:38,528
Ik werd vaak met de dood bedreigd.
Ik moest alles beschermen.
524
00:43:38,595 --> 00:43:39,596
HISTORISCHE TOP
525
00:43:39,663 --> 00:43:41,298
En ik geloof in Noord-Korea.
526
00:43:42,832 --> 00:43:47,604
Vandaag is een grote dag voor iedereen.
Singapore, Tokio, China, alles.
527
00:43:50,707 --> 00:43:52,776
De Noord-Koreanen zullen zien
528
00:43:52,842 --> 00:43:55,445
dat hun kleine land dat zo weinig heeft...
529
00:43:55,512 --> 00:43:57,881
Bedankt.
-...zo belangrijk is
530
00:43:57,948 --> 00:44:02,719
dat hun leider aan tafel zit
met de president van de Verenigde Staten.
531
00:44:05,021 --> 00:44:08,091
Dat was zijn vader en grootvader
nooit gelukt.
532
00:44:10,860 --> 00:44:13,330
Heel goed.
533
00:44:14,564 --> 00:44:18,201
Uitstekende relatie. Bedankt.
534
00:44:19,202 --> 00:44:22,305
Kim Jong-Un had een enorme coup bereikt.
535
00:44:22,706 --> 00:44:27,477
Hij had de leider van de vrije wereld
op gelijke voet ontmoet.
536
00:44:32,048 --> 00:44:38,488
Al 70 jaar overtuigen
de grootvader, vader en zoon
537
00:44:38,989 --> 00:44:43,059
het Noord-Koreaanse volk ervan
dat ze goden zijn.
538
00:44:58,475 --> 00:45:00,911
Dit zijn de USB's.
539
00:45:00,977 --> 00:45:02,379
Deze verkopen goed, hè?
540
00:45:02,445 --> 00:45:05,348
Hier staan veel recente films
en tv-series op.
541
00:45:05,415 --> 00:45:09,452
Voor Kim Jong-Un
is de achilleshiel van zijn land
542
00:45:10,120 --> 00:45:13,924
toegang tot buitenlandse informatie
door zijn volk.
543
00:45:17,727 --> 00:45:23,233
Dus hoe meer de burgers
toegang krijgen tot buitenlandse media
544
00:45:23,300 --> 00:45:27,437
en hoe meer ze vragen beginnen te stellen
over hun realiteit in Noord-Korea,
545
00:45:27,504 --> 00:45:31,107
hoe meer ze twijfelen aan
de politieke legitimiteit van de staat.
546
00:45:31,541 --> 00:45:34,444
Dat brengt Kim Jong-Un
in een heel gevaarlijke positie.
547
00:45:37,314 --> 00:45:40,517
Als mensen niet langer geloven
dat ze goden zijn,
548
00:45:41,718 --> 00:45:46,690
betekent dat het einde
van de fundamentele basis voor dit land.
549
00:45:48,058 --> 00:45:54,097
Zonder die politieke legitimiteit
heeft hij niets meer om op te staan.
550
00:46:18,455 --> 00:46:24,761
Al 70 jaar lang houdt de familie Kim
het volk letterlijk in het duister.
551
00:46:26,696 --> 00:46:31,034
De geheimzinnigste staat op aarde blijft
afgesloten van de buitenwereld.
552
00:46:32,102 --> 00:46:37,173
Het kluizenaarskoninkrijk, nog steeds
onder de heerschappij van één familie.
553
00:46:58,428 --> 00:47:00,430
Vertaling: Maaike van der Heijden