1
00:00:06,291 --> 00:00:08,416
EEN NETFLIX ORIGINAL-SERIE
2
00:00:12,750 --> 00:00:15,500
Ik ben David Farrier,
een journalist uit Nieuw Zeeland,
3
00:00:15,583 --> 00:00:18,791
en ik onderzoek duistere hotspots
over de hele wereld,
4
00:00:20,083 --> 00:00:22,916
plekken die bekend staan
om dood en ellende.
5
00:00:26,250 --> 00:00:28,708
Deze expeditie brengt me naar Kazachstan,
6
00:00:28,791 --> 00:00:31,750
waar ik een hardcore
duistere toerist ontmoet...
7
00:00:32,083 --> 00:00:36,416
Ik wil niet dat je sterft.
-Hopelijk komen we hier beiden levend uit.
8
00:00:36,750 --> 00:00:40,375
...om één van de meest
nucleair gebombardeerde plekken te zien...
9
00:00:42,416 --> 00:00:45,208
Is dit echt oké?
-Zolang je niets inademt.
10
00:00:45,625 --> 00:00:46,958
Jezus, dit is echt.
11
00:00:48,083 --> 00:00:49,958
...naar 't afgesloten Baikonur,
12
00:00:50,041 --> 00:00:53,541
geheim hoofdkwartier
van het Russische ruimtevaartprogramma.
13
00:00:58,166 --> 00:00:59,375
En ik ga undercover,
14
00:00:59,791 --> 00:01:04,041
om de vreemde en paranoïde
republiek Turkmenistan in te komen.
15
00:01:04,125 --> 00:01:07,500
Als ik iets kritisch zeg
over het regime of de regering...
16
00:01:07,583 --> 00:01:08,750
Doe maar niet.
17
00:01:09,125 --> 00:01:12,041
Zeg niets slechts,
voor 't geval dat ze luisteren.
18
00:01:12,500 --> 00:01:15,666
Er zitten hier journalisten vast.
Dat is beangstigend.
19
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Maar niet alles gaat volgens plan.
20
00:01:38,708 --> 00:01:42,083
DE STANS
21
00:01:43,625 --> 00:01:45,500
Ik reis naar centraal Azië,
22
00:01:45,583 --> 00:01:48,750
naar een groep van vijf landen
bekend als 'de Stans':
23
00:01:48,833 --> 00:01:51,041
Turkmenistan, Oezbekistan,
24
00:01:51,125 --> 00:01:53,625
Tadzjikistan, Kirgizië...
25
00:01:53,708 --> 00:01:55,125
...en Kazachstan.
26
00:01:55,916 --> 00:01:57,958
Ooit hoorden ze bij 't Sovjetrijk,
27
00:01:58,041 --> 00:02:00,916
nu staan ze bekend
om hun excentrieke leiders,
28
00:02:01,000 --> 00:02:03,416
extreme corruptie en geslotenheid.
29
00:02:03,500 --> 00:02:05,583
Perfect voor een duistere toerist.
30
00:02:07,083 --> 00:02:09,958
Ik begin m'n reis in de grote 'Stan,'
Kazachstan,
31
00:02:10,958 --> 00:02:13,625
een plek
met een dodelijk nucleair verleden.
32
00:02:19,291 --> 00:02:22,416
Kazachstan is 't op acht na grootste land
ter wereld,
33
00:02:22,500 --> 00:02:24,208
net zo groot als West Europa.
34
00:02:24,458 --> 00:02:27,958
Het is ook één van de meest
nucleair gebombardeerde plekken.
35
00:02:33,666 --> 00:02:36,875
Tussen 1949 en 1989...
36
00:02:37,166 --> 00:02:41,416
...detoneerde de voormalige Sovjet-Unie
hier honderden nucleaire wapens.
37
00:02:43,583 --> 00:02:47,291
De tests werden in het geheim gedaan
tijdens de Koude Oorlog,
38
00:02:47,375 --> 00:02:50,791
in 'n gebied bekend als
'de testlocatie van Semipalatinsk.'
39
00:02:55,791 --> 00:03:00,500
Ik wil zien hoe dit verwoeste gebied
er 30 jaar later bij ligt,
40
00:03:00,583 --> 00:03:03,500
en erachter komen wat decennia
van atoomproeven...
41
00:03:03,583 --> 00:03:05,500
...met de inwoners heeft gedaan.
42
00:03:07,500 --> 00:03:10,875
Deze reis maak ik samen
met 'n hardcore duistere toerist.
43
00:03:10,958 --> 00:03:11,791
Andy!
44
00:03:11,875 --> 00:03:15,083
Andy Drury is 'n bouwvakker uit Engeland
met 'n vrouw en kinderen.
45
00:03:15,166 --> 00:03:16,000
Het was goed.
46
00:03:16,083 --> 00:03:18,833
Maar Andy heeft een dubbelleven
als avonturier.
47
00:03:19,291 --> 00:03:23,958
Hij viert de laatste 25 jaar vakantie
in oorlogsgebieden over de hele wereld.
48
00:03:24,708 --> 00:03:27,833
Wat is het met oorlogsgebieden dat...
49
00:03:28,375 --> 00:03:29,416
Wat is het?
50
00:03:29,500 --> 00:03:33,000
't Laatste oorlogsgebied waar ik was,
toen ISIS ons aanviel,
51
00:03:33,333 --> 00:03:35,208
was erg intens.
52
00:03:35,291 --> 00:03:37,208
Op de frontlinie in Kirkuk.
53
00:03:37,458 --> 00:03:38,458
En...
54
00:03:39,125 --> 00:03:41,041
...'t veranderde in een massa-aanval.
55
00:03:41,416 --> 00:03:43,708
En dat geeft jou een soort...
56
00:03:43,791 --> 00:03:46,000
Ik wilde niet gedood worden.
-...kick.
57
00:03:46,125 --> 00:03:48,958
Maar de adrenaline werd
een soort verslaving.
58
00:03:50,375 --> 00:03:54,500
Andy's verslaving aan gevaar bracht hem
in oorlogsgebieden in Somalië,
59
00:03:54,583 --> 00:03:57,000
Pakistan, Syrië,
60
00:03:57,083 --> 00:03:59,250
Noord-Korea, Afghanistan,
61
00:03:59,333 --> 00:04:00,166
en Irak.
62
00:04:00,250 --> 00:04:03,791
Hier kunnen we elk moment
't doel worden van scherpschutters.
63
00:04:05,250 --> 00:04:06,958
Hoofd omlaag.
64
00:04:08,083 --> 00:04:12,333
Op deze reis is het gevaar net zo echt,
maar we kunnen het niet zien.
65
00:04:12,416 --> 00:04:14,208
Dat is het leuke aan straling.
66
00:04:14,750 --> 00:04:18,041
Ondanks het risico gaan Andy en ik
naar ground zero,
67
00:04:18,125 --> 00:04:20,000
in 't midden van 't testgebied.
68
00:04:20,250 --> 00:04:23,416
Het is ruim 'n dag rijden.
-Ik heb het onderzocht.
69
00:04:24,500 --> 00:04:26,875
Ik weet zelfs de naam van de eerste bom. Joe-1, naar Jozef Stalin.
70
00:04:29,875 --> 00:04:31,416
Wat geschiedenis voor je.
71
00:04:31,500 --> 00:04:33,583
Erover lezen is één ding,
72
00:04:33,666 --> 00:04:36,041
om zelf te komen is iets heel anders.
73
00:04:36,125 --> 00:04:40,083
Maar dat is het, ik wil het niet zien
in een documentaire.
74
00:04:40,166 --> 00:04:43,166
Het is beide nieuwsgierigheid.
Je wilt 't zelf zien.
75
00:04:43,250 --> 00:04:44,083
Ja.
76
00:04:47,083 --> 00:04:48,500
God...
-Moet je kijken.
77
00:04:48,583 --> 00:04:50,666
Dit...
-Ik ga niet meer rechtdoor!
78
00:04:53,125 --> 00:04:55,291
Niet van de weg rijden, alsjeblieft.
79
00:04:56,083 --> 00:04:58,791
Deze weg is verschrikkelijk.
80
00:04:59,416 --> 00:05:01,458
Ik wil niet dat je hier sterft.
-Dank je.
81
00:05:01,541 --> 00:05:05,541
Ik hoop dat we hier beiden
levend uit komen.
82
00:05:13,083 --> 00:05:15,750
Dit is een klassiek Kazachs probleem.
-Juist.
83
00:05:23,416 --> 00:05:27,125
Na een enorme rit,
komen we eindelijk in Koertsjatov.
84
00:05:27,208 --> 00:05:28,541
Oost west, thuis best.
85
00:05:31,458 --> 00:05:34,000
Deze stad is dicht bij de testlocatie,
86
00:05:34,666 --> 00:05:38,791
en was één van de meest geheime plekken
in de Sovjet-Unie
87
00:05:39,708 --> 00:05:42,875
Er zijn weinig hotel-opties
in dit deel van de wereld.
88
00:05:44,250 --> 00:05:45,500
We willen inchecken.
89
00:05:48,458 --> 00:05:49,541
Hier langs?
90
00:05:50,250 --> 00:05:51,958
Ik verwachtte geen Ritz...
91
00:05:52,041 --> 00:05:53,916
Dit is niet onheilspellend.
92
00:05:54,000 --> 00:05:57,250
...maar ik verwachtte wel meer
dan het Bates Motel.
93
00:05:57,333 --> 00:05:58,250
Het is best...
94
00:05:59,625 --> 00:06:00,458
...best goed.
95
00:06:03,583 --> 00:06:05,000
Goede interieur.
96
00:06:05,500 --> 00:06:06,625
Moderne TV.
97
00:06:07,666 --> 00:06:09,750
Wat wil je nog meer.
-Hij is schuin.
98
00:06:13,416 --> 00:06:16,291
Er zitten wat vlekken.
-Het is erg goed.
99
00:06:16,375 --> 00:06:19,208
...van een vorige...
-Laten we 't daar niet over hebben.
100
00:06:20,958 --> 00:06:23,500
Voor iemand die oorlogsgebieden bezoekt...
101
00:06:23,583 --> 00:06:25,833
...is Andy opvallend goed verzorgd.
102
00:06:26,333 --> 00:06:28,000
Hij heeft een geheim.
103
00:06:28,375 --> 00:06:31,250
Je hebt wat producten bij je.
104
00:06:31,333 --> 00:06:33,833
Dus het haar is erg belangrijk voor je.
105
00:06:33,916 --> 00:06:36,541
Ja.
-Föhn je het?
106
00:06:36,958 --> 00:06:38,250
Wat doe je eerst?
107
00:06:38,333 --> 00:06:40,000
Elke ochtend.
-Elke ochtend.
108
00:06:40,083 --> 00:06:42,333
En dan heb je verschillende producten.
109
00:06:42,416 --> 00:06:44,208
De wax komt voor de haarlak.
110
00:06:44,541 --> 00:06:46,791
Dus dat doe je eerst?
-Als eerste, ja.
111
00:06:47,416 --> 00:06:49,708
Er goed uitzien is belangrijk!
112
00:06:50,916 --> 00:06:54,125
Andy heeft duidelijk graag
overal controle over,
113
00:06:54,208 --> 00:06:56,208
van zijn haar tot de planning.
114
00:06:56,291 --> 00:06:58,833
Dit is iets wat is even snel heb gemaakt,
115
00:06:58,916 --> 00:07:01,500
't kost weinig moeite,
't is een idee van...
116
00:07:01,583 --> 00:07:03,916
Zodat je weet waar je aan begint.
-Ja.
117
00:07:04,000 --> 00:07:06,291
Z'n low-tech manier van organiseren...
118
00:07:06,375 --> 00:07:08,875
...past precies bij de lokale situatie.
119
00:07:08,958 --> 00:07:11,750
Het is geweldig
hoe ouderwets je systeem is.
120
00:07:11,833 --> 00:07:15,250
Sommigen zouden dit op 'n computer hebben.
Jij hebt 'n map.
121
00:07:31,708 --> 00:07:36,458
De volgende halte op de radioactieve reis
is 120 kilometer verderop,
122
00:07:36,541 --> 00:07:38,000
in een verlaten gebied.
123
00:07:38,333 --> 00:07:42,250
De Sovjets bliezen honderden kernbommen op
in dit gebied.
124
00:07:42,958 --> 00:07:45,375
Niet alleen om wapens te ontwikkelen.
125
00:07:45,458 --> 00:07:48,916
Sommige explosies werden gebruikt
om grote gaten te graven.
126
00:07:49,041 --> 00:07:49,875
Zoals deze.
127
00:07:50,625 --> 00:07:53,083
Kijk, dat is een meer.
-Dat is een meer.
128
00:07:54,500 --> 00:07:57,541
Dit meer werd in 1965 gemaakt...
129
00:07:57,625 --> 00:08:00,166
...met een ondergrondse
nucleaire explosie.
130
00:08:05,916 --> 00:08:08,916
Met een explosie tien keer groter
dan Hiroshima...
131
00:08:10,458 --> 00:08:13,000
...maakte de bom een 400 meter brede...
132
00:08:13,083 --> 00:08:14,791
...en 100 meter diepe krater.
133
00:08:15,750 --> 00:08:18,625
Ze noemden het 'Atoommeer.'
134
00:08:18,833 --> 00:08:21,625
Een extreme manier om dat te doen.
-Met een atoombom.
135
00:08:22,041 --> 00:08:24,083
Het is maar een naam!
136
00:08:25,291 --> 00:08:28,458
We hebben 'n lokale gids gevonden
die ons rondleidt.
137
00:08:28,583 --> 00:08:32,666
Konstantin vertelt dat de explosie
de oevers en 't water vervuilde.
138
00:08:33,458 --> 00:08:37,666
Dit water is 100 keer zo radioactief
als normaal drinkwater.
139
00:08:38,791 --> 00:08:42,000
En Andy stelt natuurlijk voor
om een duik te nemen.
140
00:08:42,375 --> 00:08:45,208
Ik heb deze mee.
Kan ik op 't oppervlak zwemmen?
141
00:08:45,833 --> 00:08:47,416
Ja. Het is veilig.
142
00:08:47,791 --> 00:08:51,208
Is het veilig om te zwemmen?
-Ja, maar duik niet te diep.
143
00:08:51,291 --> 00:08:56,500
Waarom wil ik niet te diep duiken?
Is het daar beneden radioactiever?
144
00:08:56,583 --> 00:08:58,708
Ja, dat is een probleem.
145
00:09:00,583 --> 00:09:01,583
't Is 'n probleem!
146
00:09:02,500 --> 00:09:07,333
Verrassend genoeg zitten er mensen
nonchalant te vissen in het Atoommeer.
147
00:09:08,375 --> 00:09:13,083
Een gekke vraag, maar ik heb gehoord
dat er vissen zijn met twee hoofden...
148
00:09:13,750 --> 00:09:16,916
Is dat niet waar?
-Dat gebeurt hier niet vaak.
149
00:09:17,000 --> 00:09:18,791
Geen tweekoppige vissen hier?
150
00:09:18,875 --> 00:09:20,250
Niet hier.
151
00:09:20,750 --> 00:09:24,125
Andy wil nog steeds graag zwemmen,
maar eerst...
152
00:09:24,208 --> 00:09:26,583
...nodigen de locals ons uit
om lekkere,
153
00:09:26,666 --> 00:09:29,333
en potentieel erg giftige vis te eten.
154
00:09:29,416 --> 00:09:30,708
Kun je ze eten?
155
00:09:30,791 --> 00:09:33,416
Niets mis mee.
-'Niets mis mee.'
156
00:09:36,000 --> 00:09:36,875
Oh, God.
157
00:09:37,375 --> 00:09:41,250
Ik weet niet zeker of ik gemuteerde vissen
met drie ogen wil eten.
158
00:09:42,166 --> 00:09:44,583
Ik heb eigenlijk liever worst dan vis.
159
00:09:45,625 --> 00:09:47,541
Maar dat is geen optie.
160
00:09:47,916 --> 00:09:50,625
Werk lekker wat atoom... vis naar binnen.
161
00:09:55,916 --> 00:09:57,541
Wodka erbij. Ja.
162
00:09:58,041 --> 00:10:01,625
Dus dit vernietigt eventuele straling.
Gedood door wodka.
163
00:10:05,041 --> 00:10:05,875
Proost.
164
00:10:06,958 --> 00:10:07,791
Proost.
165
00:10:10,291 --> 00:10:12,541
Ik neem er nog een.
-Vind je 't lekker?
166
00:10:12,625 --> 00:10:15,625
Nee! Ik ga zwemmen
en dat onthoud ik liever niet.
167
00:10:18,291 --> 00:10:19,666
Het is net jenevermoed.
168
00:10:22,500 --> 00:10:23,416
Oh, man.
169
00:10:24,250 --> 00:10:26,666
Eindelijk haalt Andy, of eerder de wodka,
170
00:10:27,000 --> 00:10:29,125
me over om mee te gaan zwemmen.
171
00:10:29,208 --> 00:10:31,041
Je maakt dit onnodig moeilijk.
172
00:10:31,458 --> 00:10:32,750
Het zijn de zenuwen.
173
00:10:33,333 --> 00:10:35,333
David, waarom doen we dit?
174
00:10:35,875 --> 00:10:37,208
Ik denk omdat 't kan.
175
00:10:37,291 --> 00:10:39,666
Met Konstantin's woorden in gedachten...
176
00:10:39,750 --> 00:10:41,708
...blijven we aan 't oppervlak,
177
00:10:41,791 --> 00:10:44,750
weg van de radioactieve modder onderin.
178
00:10:48,500 --> 00:10:49,666
Dit is lekker!
179
00:10:53,375 --> 00:10:54,666
We hebben het gedaan.
180
00:10:55,625 --> 00:10:56,541
High five.
181
00:11:01,125 --> 00:11:03,291
Ik weet niet of dit een avontuur is,
182
00:11:03,375 --> 00:11:05,791
of dat we gewoon ongelofelijk stom zijn,
183
00:11:06,083 --> 00:11:09,625
maar terwijl ik hier drijf
voel ik een enorme opwinding,
184
00:11:10,125 --> 00:11:12,625
en voor heel even een gevoel van vrede.
185
00:11:13,416 --> 00:11:16,083
Dit is waar duister toerisme om draait:
186
00:11:16,166 --> 00:11:21,041
het normale leven ontvluchten om op
iets prachtigs en onverwachts te stuitten.
187
00:11:24,333 --> 00:11:26,333
Met frisse moed...
188
00:11:26,416 --> 00:11:29,875
...gaan Andy en ik naar de volgende halte
van onze tour,
189
00:11:29,958 --> 00:11:32,958
het centrum van de testlocatie,
ground zero,
190
00:11:33,458 --> 00:11:36,041
waar de Russen
al die atoombommen opbliezen.
191
00:11:36,125 --> 00:11:39,375
Wat is het gevaar als ik dit niet draag?
192
00:11:39,458 --> 00:11:42,000
Je kunt het stof op je schoenen inademen.
193
00:11:42,083 --> 00:11:45,041
Wat doet het stof?
Dan komt het stof in je lichaam?
194
00:11:45,125 --> 00:11:49,458
Als het in je longen komt
kan het kanker veroorzaken.
195
00:11:49,875 --> 00:11:52,250
Ja, stofkanker, stralingskanker...
196
00:11:52,333 --> 00:11:54,625
Die zijn verbonden.
-Ga ik hier dood?
197
00:11:54,916 --> 00:11:57,375
Zorg er gewoon voor dat je niks inademt.
198
00:11:59,333 --> 00:12:00,666
M'n hoofd is te groot.
199
00:12:00,750 --> 00:12:02,833
En ik heb veel haarlak in m'n haar.
200
00:12:03,000 --> 00:12:04,458
Is het echt oké?
201
00:12:04,666 --> 00:12:06,291
Ja.
-Wat kan er mis gaan?
202
00:12:06,375 --> 00:12:08,708
Het voelt totaal niet gevaarlijk, toch?
203
00:12:08,916 --> 00:12:10,375
Is het echt oké?
-Ja.
204
00:12:13,041 --> 00:12:16,500
Onze papieren beschermingspakken
stellen me niet gerust...
205
00:12:16,583 --> 00:12:18,250
...als we ground zero in gaan,
206
00:12:19,500 --> 00:12:23,791
Zeker omdat dit precies is
waar de eerste atoomexplosie was.
207
00:12:26,875 --> 00:12:30,333
De explosie was net zo krachtig
als de bom van Nagasaki,
208
00:12:30,416 --> 00:12:32,416
maar dat was nog maar 't begin.
209
00:12:32,875 --> 00:12:37,291
De Sovjets detoneerden hier
456 kernbommen,
210
00:12:38,041 --> 00:12:41,958
wat gelijk staat
aan ruim 2500 Hiroshima-bommen.
211
00:12:44,208 --> 00:12:48,916
Niet verrassend werd het gebied één
van 's werelds meest radioactieve plekken.
212
00:12:50,375 --> 00:12:54,458
Het enige wat er nog van over is
zijn deze vreemde, betonnen gebouwen,
213
00:12:54,541 --> 00:12:57,083
vanwaaruit de explosies
geobserveerd werden.
214
00:12:58,250 --> 00:13:00,541
Als je zegt dat dit 't epicentrum is.
215
00:13:00,625 --> 00:13:02,333
Wat bedoel je dan? Dat meer?
216
00:13:02,750 --> 00:13:03,875
Ja.
-Dat is de krater.
217
00:13:04,458 --> 00:13:06,375
Ongelofelijk dat 't zo groen is.
218
00:13:06,458 --> 00:13:09,125
Ik weet dat er water is,
maar het is vreemd.
219
00:13:09,208 --> 00:13:11,583
Ik had verwacht dat alles dood zou zijn.
220
00:13:11,916 --> 00:13:14,458
Het is net een oase in de woestijn, niet?
221
00:13:16,791 --> 00:13:20,750
Andy, gewapend met een geigerteller,
wil de grens opzoeken...
222
00:13:20,833 --> 00:13:23,291
...en zien hoe hoog de straling wordt.
223
00:13:23,791 --> 00:13:25,250
Hij schiet nu omhoog.
224
00:13:25,333 --> 00:13:27,250
Zes. 6.5.
225
00:13:27,750 --> 00:13:29,000
6.29.
226
00:13:29,416 --> 00:13:30,416
Het wordt hoger!
227
00:13:31,125 --> 00:13:32,083
Hoger en hoger.
228
00:13:32,166 --> 00:13:37,375
Een meting van zes is 20 keer zoveel
als in de verboden gebieden bij Chernobyl.
229
00:13:37,916 --> 00:13:40,416
Hij lijkt wel high van het gevaar.
230
00:13:40,500 --> 00:13:41,875
Andy vindt 't geweldig.
231
00:13:41,958 --> 00:13:43,541
En het is nu 14.
232
00:13:43,625 --> 00:13:45,250
Hier is het maximum.
233
00:13:46,041 --> 00:13:47,166
Veertien!
234
00:13:48,416 --> 00:13:50,250
Andy is in de atomische wolken,
235
00:13:50,333 --> 00:13:51,250
Veertien!
236
00:13:51,333 --> 00:13:53,375
maar ik begin nerveus te worden.
237
00:13:53,875 --> 00:13:55,125
Dat lijkt er meer op.
238
00:13:56,000 --> 00:13:58,500
Daar kwam je voor.
-Zag je me blij zijn?
239
00:13:58,583 --> 00:14:00,833
Ja, ik zag je blijer worden.
-Waarom?
240
00:14:00,916 --> 00:14:03,041
Net een kind met kerst.
-Danste ik?
241
00:14:03,541 --> 00:14:04,458
Ja.
242
00:14:04,541 --> 00:14:05,583
Oh, sorry.
243
00:14:06,375 --> 00:14:07,583
Ik kan niet dansen.
244
00:14:10,166 --> 00:14:14,041
We gaan terug naar 'n veilige plek
en doen de papieren pakken uit.
245
00:14:14,458 --> 00:14:17,041
Maar er mist nog een stukje
van de puzzel.
246
00:14:17,375 --> 00:14:20,333
Wat gebeurde er met al die mensen
die hier woonden?
247
00:14:20,583 --> 00:14:24,500
Ik las dat veel dorpelingen last kregen
van de straling.
248
00:14:24,958 --> 00:14:28,583
Sommigen werden zelfs gebruikt
als proefkonijnen bij de tests.
249
00:14:28,958 --> 00:14:32,625
Er waren mensen die blootgesteld werden
aan de straling,
250
00:14:32,708 --> 00:14:35,916
wat tot aangeboren afwijkingen leidde.
Dat is gebeurt.
251
00:14:36,458 --> 00:14:39,750
Ik heb die ervaring niet.
252
00:14:40,375 --> 00:14:43,125
Je leest verhalen over de explosies,
253
00:14:43,208 --> 00:14:46,333
ze werden aangemoedigd om te kijken,
om te zien wat er gebeurde.
254
00:14:46,416 --> 00:14:47,333
Klopt dat niet?
255
00:14:47,666 --> 00:14:49,625
Ik heb zelf geen informatie...
256
00:14:49,708 --> 00:14:53,000
...over mensen die direct leden
aan straling...
257
00:14:53,083 --> 00:14:54,458
...of afwijkingen.
258
00:14:54,541 --> 00:14:56,208
Ik denk dat het wel zo was.
259
00:14:56,291 --> 00:14:57,291
Ja.
-Dat moet wel.
260
00:14:58,791 --> 00:15:01,208
Ik weet niet of het de taalbarrière is,
261
00:15:01,291 --> 00:15:03,208
of dat hij 'n officiële gids is,
262
00:15:03,291 --> 00:15:05,750
maar Konstantin wil niet toegeven...
263
00:15:05,833 --> 00:15:08,916
...dat er iemand heeft geleden
onder de kernproeven.
264
00:15:09,250 --> 00:15:12,166
We hebben gehoord dat straling
van de explosies...
265
00:15:12,250 --> 00:15:14,958
...hier gezondheidsproblemen
heeft veroorzaakt.
266
00:15:16,333 --> 00:15:19,375
Konstantins ontkenning
maakt ons nieuwsgierig,
267
00:15:19,625 --> 00:15:22,000
en de journalist in mij wil meer weten.
268
00:15:22,416 --> 00:15:25,250
Ik spoor dr. Toleukhan Nurmagambetov op,
269
00:15:25,333 --> 00:15:27,333
het hoofd van de kraamkliniek,
270
00:15:27,416 --> 00:15:29,250
die er 'n andere kijk op heeft.
271
00:15:29,708 --> 00:15:32,541
Toen ze begonnen
rekenden ze op de wind.
272
00:15:32,625 --> 00:15:34,041
Daarom dachten ze...
273
00:15:34,125 --> 00:15:40,541
...dat de nucleaire wolken en uitstoot
hier niet zouden blijven.
274
00:15:41,041 --> 00:15:46,625
Maar ze hebben
alle omliggende gebieden bestraald.
275
00:15:46,708 --> 00:15:50,375
De frequentie
van stralingsgerelateerde ziekte is enorm.
276
00:15:50,458 --> 00:15:53,875
De dokter zegt dat straling
z'n vrouw en kind heeft gedood,
277
00:15:53,958 --> 00:15:56,750
dus ik snap waarom hij
de waarheid verkondigt.
278
00:15:57,458 --> 00:15:59,125
Maar dit gebeurt nog steeds,
279
00:15:59,625 --> 00:16:01,583
en dat maakt hem net zo kwaad.
280
00:16:01,666 --> 00:16:07,708
Als je het weeshuis bezoekt
zul je het zien en begrijpen.
281
00:16:10,583 --> 00:16:15,708
De dokter wil dat we 'n weeshuis bezoeken
waar verlaten kinderen worden opgevangen.
282
00:16:15,791 --> 00:16:19,041
Volgens hem lijden velen van hen
onder de straling.
283
00:16:19,583 --> 00:16:23,333
Ik voel me nu ongemakkelijk,
een beetje emotioneel.
284
00:16:23,875 --> 00:16:26,375
Andy en ik zijn wat ongerust.
285
00:16:27,583 --> 00:16:32,000
Deze duistere tour brengt ons
op een compleet onverwachte plek.
286
00:16:45,791 --> 00:16:48,333
Het getroffen landschap zien was één ding,
287
00:16:48,416 --> 00:16:53,666
maar oog in oog staan met de menselijke
gevolgen is hartverscheurend.
288
00:16:56,416 --> 00:16:59,500
Ze is vijf jaar. Verlamd. Kan niet lopen.
289
00:17:01,000 --> 00:17:01,958
Ze is prachtig.
290
00:17:04,083 --> 00:17:04,916
Hey!
291
00:17:06,750 --> 00:17:08,958
Deze plek raakt me echt. En is die dat het Andy ook raakt.
292
00:17:12,166 --> 00:17:15,041
Hoe is dit voor jou, Andy?
Hoe voel je je?
293
00:17:15,166 --> 00:17:16,000
Ontdaan.
294
00:17:17,916 --> 00:17:20,250
Ik hou er niet van als kinderen lijden.
295
00:17:20,875 --> 00:17:24,500
Dat was m'n grootste angst,
kinderen zien die ongelukkig zijn,
296
00:17:24,583 --> 00:17:27,583
slecht worden behandeld.
Maar ze zitten hier goed.
297
00:17:27,666 --> 00:17:31,291
Deze opvang is werkelijk fantastisch.
298
00:17:35,958 --> 00:17:39,000
Waarom was het belangrijk voor jou
om dit te zien?
299
00:17:40,916 --> 00:17:44,041
Het zwemmen in 't meer
en grappen maken en...
300
00:17:44,916 --> 00:17:47,958
...plezier hebben, was prima.
Dat moet ook kunnen. Maar om dan hier te komen
en de effecten te zien.
301
00:17:51,833 --> 00:17:53,458
Dat is een grote les.
302
00:17:58,166 --> 00:17:59,166
Tot ziens!
303
00:18:01,166 --> 00:18:04,000
Ik heb nog nooit zoiets gezien
als dat weeshuis.
304
00:18:05,750 --> 00:18:08,250
We kwamen hier op zoek naar avontuur,
305
00:18:08,500 --> 00:18:13,000
en om te zien hoe de situatie
30 jaar na 't einde van de kernproeven is.
306
00:18:13,666 --> 00:18:16,666
Wat hadden niet verwacht
de gevolgen te zien...
307
00:18:16,750 --> 00:18:19,250
...die de tests op dit moment nog hebben.
308
00:18:20,916 --> 00:18:23,750
Wat ik hier heb gezien
zal me altijd bijblijven.
309
00:18:27,625 --> 00:18:30,458
M'n volgende bestemming is ook
in Kazachstan,
310
00:18:30,541 --> 00:18:33,541
maar 2.000 kilometer ten westen
van de testlocatie.
311
00:18:40,416 --> 00:18:43,958
Bajkonoer was 't hart
van 't Russische ruimtevaartprogramma.
312
00:18:44,041 --> 00:18:45,833
Deze plek was zo geheim...
313
00:18:45,916 --> 00:18:49,541
..dat 't tot de val van de Sovjet-Unie
niet op de kaart stond.
314
00:18:49,875 --> 00:18:52,083
Zelfs nu is 't een afgesloten stad,
315
00:18:52,291 --> 00:18:54,166
waar je moeilijk binnen komt,
316
00:18:54,458 --> 00:18:56,375
bewaakt door speciale eenheden.
317
00:18:56,791 --> 00:18:59,875
De perfecte bestemming
voor 'n duistere toerist.
318
00:19:00,375 --> 00:19:04,541
Ik wil de geheime basis
met m'n eigen ogen zien.
319
00:19:05,916 --> 00:19:09,291
Bajkonoer wordt door de Russen
van Kazachstan gehuurd,
320
00:19:09,416 --> 00:19:12,333
en is nog steeds 't thuis
van hun ruimteprogramma.
321
00:19:12,416 --> 00:19:16,416
Astronaut Yuri Gagarin lanceerde hier
in 1961,
322
00:19:16,500 --> 00:19:18,833
en werd de eerst man in de ruimte,
323
00:19:18,916 --> 00:19:24,083
en bracht daarmee de U.S.S.R. voor
op de VS in de internationale ruimterace.
324
00:19:35,500 --> 00:19:38,291
Na jaren van absolute geheimhouding...
325
00:19:38,375 --> 00:19:41,500
...heeft Bajkonoer
nu z'n deuren geopend...
326
00:19:41,583 --> 00:19:44,666
...voor een klein aantal
rijke toeristen...
327
00:19:45,208 --> 00:19:47,625
...die graag duizenden dollars betalen...
328
00:19:47,708 --> 00:19:50,916
...om een projectiel van 300 ton
te zien lanceren.
329
00:19:53,791 --> 00:19:55,541
Hoe is het tot nu toe?
-Top.
330
00:19:55,625 --> 00:19:57,041
We staan vooraan.
331
00:19:57,125 --> 00:19:59,875
Er zijn hier misschien 100 mensen.
332
00:19:59,958 --> 00:20:02,458
Lance, een zakenman uit Ohio, wacht al vijf jaar op dit moment.
333
00:20:05,125 --> 00:20:09,875
Wat is het met deze raket
en wat we nu zien wat je opwindt?
334
00:20:10,333 --> 00:20:13,083
Ik weet nog dat in de Koude Oorlog...
335
00:20:13,166 --> 00:20:16,458
...alles over hun rakettechnologie
zo geheim was,
336
00:20:16,541 --> 00:20:19,083
en om dat nu te zien
en vooraan te staan...
337
00:20:19,166 --> 00:20:22,291
...is iets waarvan ik dacht
dat het nooit zou kunnen.
338
00:20:23,250 --> 00:20:24,083
Daar gaan we.
339
00:20:26,208 --> 00:20:28,375
Zie je dit?
-Je kunt 't voelen.
340
00:20:30,000 --> 00:20:33,625
Ja, nu snap je waarom ik er al vijf jaar
aan denk.
341
00:20:35,375 --> 00:20:36,458
Die moet ik nemen.
342
00:20:36,666 --> 00:20:40,250
De enorme Soyuz-raket wordt
naar 't lanceerplatform gebracht,
343
00:20:40,750 --> 00:20:44,333
voor z'n bemande missie
naar 't internationale ruimtestation.
344
00:20:44,416 --> 00:20:47,083
En Lance is niet
de enige ruimte-gek hier.
345
00:20:47,166 --> 00:20:49,166
Veel mensen nemen selfies.
346
00:20:51,291 --> 00:20:53,000
De technologie is geweldig.
347
00:20:53,250 --> 00:20:57,500
Deze raket lijkt op iets uit een
science-fiction film uit de jaren '50.
348
00:20:57,916 --> 00:20:59,916
Dat is niet verrassend,
349
00:21:00,541 --> 00:21:05,083
want Lance vertelt me dat deze raket
op 50 jaar oude ontwerpen is gebaseerd.
350
00:21:05,166 --> 00:21:08,083
Dit klinkt als technologische prehistorie,
351
00:21:08,541 --> 00:21:12,291
en ik vraag me af of 't veilig is
om er mensen mee te lanceren.
352
00:21:12,708 --> 00:21:15,916
Ben je nerveus als hij opstijgt?
Ik ben altijd bezorgd.
353
00:21:16,000 --> 00:21:16,958
Veel brandstof.
354
00:21:17,416 --> 00:21:18,791
Drie mensen.
355
00:21:18,875 --> 00:21:20,500
Ik ben nu al bang.
356
00:21:21,625 --> 00:21:23,291
Hij is 50 jaar oud!
357
00:21:23,750 --> 00:21:25,791
Ik denk dat je als astronaut...
358
00:21:25,875 --> 00:21:28,458
...vrede hebt met...
359
00:21:29,250 --> 00:21:31,958
'Als ik ga,
dan is dit hoe ik had moeten gaan.'
360
00:21:32,500 --> 00:21:34,041
Wat een manier om te gaan.
361
00:21:36,041 --> 00:21:40,750
Maar zo dicht bij de raket zijn maakt me
nog banger dat er iets fout gaat.
362
00:21:41,708 --> 00:21:46,666
't Russische ruimteprogramma had
de laatste jaren een reeks ongelukken.
363
00:21:47,166 --> 00:21:51,083
De Proton-M-raket heeft de laatste 10 jaar
negen keer gefaald.
364
00:21:52,541 --> 00:21:57,375
Dus de duistere toerist in me vraagt zich
af of we een raketexplosie gaan zien,
365
00:21:57,458 --> 00:21:59,166
in plaats van een lancering.
366
00:21:59,541 --> 00:22:03,708
De wereld heeft immers
genoeg ruimterampen gezien.
367
00:22:05,000 --> 00:22:09,000
Mijn God,
de shuttle Challenger is geëxplodeerd.
368
00:22:14,541 --> 00:22:19,000
Bij onze tour hoort een bezoek
aan een lokale ruimtevaarttentoonstelling.
369
00:22:19,750 --> 00:22:23,875
Eén ding wat ik hier heb geleerd
is hoe klein astronauten moeten zijn.
370
00:22:27,583 --> 00:22:28,750
Je bent te lang.
371
00:22:31,458 --> 00:22:32,291
Jeetje.
372
00:22:33,750 --> 00:22:35,916
Ja, het is zo klein.
373
00:22:36,833 --> 00:22:37,791
Jezus!
374
00:22:38,291 --> 00:22:40,291
Het is klein.
-Dit is onpraktisch.
375
00:22:41,250 --> 00:22:43,708
Mijn lengte van 1 meter 88...
376
00:22:43,791 --> 00:22:47,083
...betekent dat ik nooit
in de ruimte zal komen.
377
00:22:47,166 --> 00:22:50,125
Ik hoor dat astronauten
twee dagen...
378
00:22:50,208 --> 00:22:52,041
...in dit kleine blik zitten.
379
00:22:52,125 --> 00:22:54,541
Je moet klein zijn om astronaut te zijn.
380
00:22:56,916 --> 00:22:59,416
Wie is gek genoeg om deze baan te willen?
381
00:23:00,791 --> 00:23:01,833
Deze gasten.
382
00:23:02,833 --> 00:23:06,250
Ik ontdek dat er een persconferentie is
met de astronauten.
383
00:23:06,625 --> 00:23:11,541
Bajkonoer is de enige plek ter wereld
waar bemande raketten mogen opstijgen.
384
00:23:11,625 --> 00:23:15,083
Amerikaanse en Russische astronauten
zitten naast elkaar.
385
00:23:15,166 --> 00:23:18,125
...en een vierde crewlid uit de VS...
386
00:23:18,208 --> 00:23:21,208
...verhoogt niet alleen
de onderzoekscapaciteiten,
387
00:23:21,291 --> 00:23:24,000
maar ook andere capaciteiten
aan boord.
388
00:23:24,125 --> 00:23:27,958
Iedereens vragen zijn erg wetenschappelijk
en technisch.
389
00:23:28,416 --> 00:23:30,041
Dit gaat mij boven m'n pet.
390
00:23:31,250 --> 00:23:34,875
Ik krijg de microfoon aangeboden
en kan er niet meer onderuit.
391
00:23:34,958 --> 00:23:38,958
...wat we willen, om wetenschappelijke
doelen te halen dan normaal.
392
00:23:40,416 --> 00:23:43,708
Hoi, mijn naam is David.
Ik kom uit Nieuw Zeeland.
393
00:23:43,791 --> 00:23:46,416
Sorry. Kunnen we deze vraag afmaken?
394
00:23:46,875 --> 00:23:48,375
Het spijt me.
-Dank je.
395
00:23:49,625 --> 00:23:53,625
Dit is duidelijk niet m'n beste moment
in de journalistiek.
396
00:23:53,708 --> 00:23:56,666
Ik zal dat zoveel mogelijk doen, gewoon...
397
00:23:56,750 --> 00:23:58,458
...naar de aarde kijken.
398
00:23:59,416 --> 00:24:03,250
Hoi, ben ik weer. Sorry dat ik stoorde.
Ik was zenuwachtig.
399
00:24:03,625 --> 00:24:06,083
De ruimte is een mysterie voor me.
400
00:24:06,166 --> 00:24:11,500
Ik vraag me af, wat zie jij
als 't grootste punt van de ruimtevaart?
401
00:24:11,583 --> 00:24:14,833
We gaan al even de ruimte in,
het is opwindend,
402
00:24:14,916 --> 00:24:17,125
ik zag de raket, die is geweldig...
403
00:24:17,625 --> 00:24:18,875
Maar wat is het doel?
404
00:24:19,458 --> 00:24:23,208
Bedankt voor je vraag.
Het is een diepzinnige vraag.
405
00:24:24,208 --> 00:24:30,666
Mijn favoriete ruimtefilm
is Apollo 13.
406
00:24:31,208 --> 00:24:34,458
Tom Hanks speelde de hoofdrol
in die film...
407
00:24:34,875 --> 00:24:36,458
...als een astronaut.
408
00:24:36,541 --> 00:24:40,041
Hij kreeg een soortgelijke vraag.
409
00:24:40,541 --> 00:24:44,500
Waarom gaan we door
nu we de eersten op de maan zijn?
410
00:24:44,916 --> 00:24:47,291
En zijn geweldige antwoord is: Stel je voor dat Christopher Columbus...
411
00:24:49,875 --> 00:24:53,541
...terugkwam van de Nieuwe Wereld
en niemand hem gevolgd was.
412
00:24:54,291 --> 00:24:57,083
Dat is genoeg motivatie voor mij.
413
00:24:59,375 --> 00:25:00,875
Ze hebben me overgehaald!
414
00:25:01,416 --> 00:25:06,125
Mijn vraag klonk naïef,
maar ze noemden hem diepgaand.
415
00:25:10,500 --> 00:25:14,916
We kijken toe terwijl de astronauten
hun families vaarwel wensen.
416
00:25:16,083 --> 00:25:19,041
Nu ik ze voor 't eerst
in hun ruimtepakken zie,
417
00:25:19,125 --> 00:25:20,791
slechts meters voor me,
418
00:25:21,208 --> 00:25:24,875
realiseer ik me
dat ze dappere helden zijn,
419
00:25:25,041 --> 00:25:26,791
zeker voor hun kinderen,
420
00:25:26,875 --> 00:25:29,208
terwijl ze vaarwel zeggen door 't glas.
421
00:25:29,625 --> 00:25:31,916
Wat mooi, de familie die dit doet.
422
00:25:32,458 --> 00:25:33,416
Het is prachtig.
423
00:25:33,958 --> 00:25:37,875
Je moet een geweldig persoon zijn
om in een oude raket te stappen,
424
00:25:37,958 --> 00:25:41,291
met honderden tonnen brandstof
onder je stoel.
425
00:25:46,000 --> 00:25:50,000
Vijf minuten tot de lancering.
Bevestig, Bajkonoer leiding.
426
00:25:50,500 --> 00:25:53,000
Ook al staan we een kilometer
van de raket,
427
00:25:53,083 --> 00:25:55,750
het lijkt nog steeds
beangstigend dicht bij.
428
00:25:56,333 --> 00:25:57,791
De spanning is enorm.
429
00:25:57,875 --> 00:26:00,916
Bajkonoer... Een minuut tot gereedheid.
430
00:26:01,000 --> 00:26:04,000
Alles is goed aan boord.
Ze zijn klaar voor lancering.
431
00:26:05,291 --> 00:26:08,041
Brandstofdruk van de booster
is gestart.
432
00:26:08,541 --> 00:26:09,625
Interne kracht.
433
00:26:39,416 --> 00:26:40,916
De lancering is episch...
434
00:26:41,000 --> 00:26:42,791
...en oorverdovend.
435
00:26:42,875 --> 00:26:46,083
Het voelt als een uniek moment.
436
00:26:46,875 --> 00:26:48,875
Ik heb nog nooit zoiets gehoord.
437
00:26:49,791 --> 00:26:51,583
God, wat wordt hij snel klein.
438
00:26:52,916 --> 00:26:55,708
Ik kwam kijken
wat de aantrekkingskracht was...
439
00:26:55,791 --> 00:26:58,125
...van deze verborgen en verboden plek.
440
00:26:58,625 --> 00:27:01,000
En nu denk ik dat ik het weet.
441
00:27:01,083 --> 00:27:01,916
Ongelofelijk.
442
00:27:02,000 --> 00:27:04,333
Het was nog beter dan ik had verwacht.
443
00:27:04,750 --> 00:27:06,833
Ik was bang dat hij zou exploderen.
444
00:27:06,916 --> 00:27:09,583
Ik ben blij dat iedereen nog leeft.
445
00:27:09,666 --> 00:27:11,041
Ze zijn in de ruimte.
446
00:27:13,750 --> 00:27:14,583
Alsjeblieft.
447
00:27:17,583 --> 00:27:21,291
Ik begreep nog niet waarom je zo ver reist
om 'n raket te zien,
448
00:27:21,375 --> 00:27:22,541
maar nu snap ik 't.
449
00:27:23,291 --> 00:27:25,000
Proost.
-Proost.
450
00:27:31,125 --> 00:27:35,166
Mijn laatste halte is vier uur rijden
en twee vluchten verderop,
451
00:27:35,250 --> 00:27:37,250
in het land Turkmenistan.
452
00:27:40,000 --> 00:27:42,500
De voormalig Sovjet-republiek
is berucht...
453
00:27:42,583 --> 00:27:46,083
...als één van 's werelds geïsoleerde
en verdrukte plekken.
454
00:27:46,875 --> 00:27:48,333
Vergelijkbaar met Noord Korea.
455
00:27:49,250 --> 00:27:51,833
Het is meestal afgesloten van de wereld,
456
00:27:51,916 --> 00:27:54,583
en buitenlandse journalisten
zijn niet welkom.
457
00:27:54,833 --> 00:27:56,791
Maar ik heb m'n reis gepland...
458
00:27:56,875 --> 00:27:59,583
...tijdens een onbekende
Olympische spin-off,
459
00:28:00,208 --> 00:28:02,833
de Asian Indoor & Martial Arts Games.
460
00:28:04,791 --> 00:28:06,666
Ik kom 't land alleen binnen...
461
00:28:06,750 --> 00:28:09,958
...door te doen
alsof ik een sportjournalist ben.
462
00:28:10,958 --> 00:28:14,000
Dames en heren,
welkom in Asjchabad.
463
00:28:14,791 --> 00:28:18,666
Ik wil zien hoe 't leven is
in dit kluizenaars-koninkrijk.
464
00:28:19,208 --> 00:28:21,333
En ik weet dat de kans klein is,
465
00:28:21,416 --> 00:28:24,416
maar ik heb 'n interview
met de president aangevraagd.
466
00:28:24,500 --> 00:28:28,916
Asjchabad wordt beschreven
als Las Vegas ontmoet Noord Korea,
467
00:28:29,458 --> 00:28:32,208
en qua architectuur klopt dat zeker.
468
00:28:33,083 --> 00:28:35,500
Maar er is iets vreemds aan de hand.
469
00:28:37,458 --> 00:28:41,000
De stad organiseert
een groot sportevenement,
470
00:28:41,083 --> 00:28:42,916
maar het lijkt bijna verlaten.
471
00:28:44,583 --> 00:28:47,208
Zelfs het luxe sportdorp is een spookstad,
472
00:28:48,083 --> 00:28:50,958
op beveiligers en ambtenaren...
473
00:28:51,041 --> 00:28:53,250
...die onze aankomst volgen na.
474
00:28:54,583 --> 00:28:58,375
Ik begin me achterdochtig te voelen
als ik in 't hotel kom.
475
00:29:04,166 --> 00:29:06,750
Een kleine klik uit de microfoon.
476
00:29:10,833 --> 00:29:12,791
En een klik uit.
477
00:29:13,666 --> 00:29:19,750
Dat was een duidelijke klik aan
en een duidelijke klik uit.
478
00:29:19,833 --> 00:29:21,125
Dat is gewoon vreemd!
479
00:29:24,625 --> 00:29:28,791
En achterdocht is gerechtvaardigd
in een land met een leider...
480
00:29:28,875 --> 00:29:31,375
...als president
Gurbanguly Berdimuhamedow.
481
00:29:32,458 --> 00:29:35,958
De voormalig tandarts en dictator,
'n man van vele talenten,
482
00:29:36,041 --> 00:29:38,916
beheerst de pers
en zijn imago nauwlettend,
483
00:29:39,666 --> 00:29:42,750
of hij nu 't leger laat zien
hoe goed hij is met messen,
484
00:29:43,416 --> 00:29:45,875
of zijn liefde voor dieren demonstreert.
485
00:29:46,875 --> 00:29:50,625
Hij is ook een muzikant
die z'n eigen nummers schrijft en zingt,
486
00:29:51,416 --> 00:29:53,625
en zijn gitaarsolo's zijn zo goed...
487
00:29:54,083 --> 00:29:56,791
...dat ze niet
door mensen gezien mogen worden.
488
00:30:01,291 --> 00:30:02,958
Maar hij duldt geen kritiek.
489
00:30:04,666 --> 00:30:09,583
De laatste 20 jaar zijn mensen die zich
uitgesproken hebben, zelfs journalisten,
490
00:30:09,666 --> 00:30:13,375
gevangen genomen, vervolgd
en naar verluidt gemarteld.
491
00:30:18,250 --> 00:30:21,750
De president is een beangstigend
maar fascinerend persoon.
492
00:30:21,833 --> 00:30:23,166
Hij is angstaanjagend,
493
00:30:23,583 --> 00:30:25,833
maar ik hoop dat hij bij de spelen is.
494
00:30:26,291 --> 00:30:30,416
Mijn Russische gids Aziz is mee
om me te helpen deze plek te begrijpen.
495
00:30:30,541 --> 00:30:31,791
Hij komt hier vaker.
496
00:30:32,041 --> 00:30:34,750
Als we daar filmen en ik wil...
497
00:30:35,250 --> 00:30:39,208
...iemand op straat aanspreken,
498
00:30:39,291 --> 00:30:43,333
en ik zeg iets kritisch over 't regime
of de regering...
499
00:30:43,416 --> 00:30:46,750
Dat kun je beter niet doen.
Als je iets kritisch zegt,
500
00:30:47,333 --> 00:30:51,250
dan kan dat degene met wie je spreekt
in gevaar brengen...
501
00:30:51,333 --> 00:30:53,666
Op dat moment.
-...locals, ja.
502
00:30:53,916 --> 00:30:57,000
Ik las dat kamers en telefoons
afgeluisterd worden?
503
00:30:57,458 --> 00:31:03,041
Ik heb dezelfde waarschuwing gehad.
504
00:31:04,416 --> 00:31:06,416
Met mijn groeiende achterdocht...
505
00:31:06,708 --> 00:31:10,791
...hoop ik dat ik de president
niet beledig in m'n slaap.
506
00:31:15,000 --> 00:31:18,750
De volgende ochtend doe ik iets
wat ik nog nooit heb gedaan.
507
00:31:19,291 --> 00:31:21,208
Ik ga op zoek naar afluisterapparatuur.
508
00:31:21,291 --> 00:31:25,041
Mijn techniek is geïnspireerd
door de slechte films die ik ken.
509
00:31:25,333 --> 00:31:28,250
Ik hou vooral van de president
van Turkmenistan.
510
00:31:28,333 --> 00:31:29,750
Hij is een knappe man.
511
00:31:30,916 --> 00:31:34,541
Ik kan niet wachten tot ik hem zie
bij de spelen.
512
00:31:37,083 --> 00:31:39,958
Man, wat zijn deze bedden comfortabel.
513
00:31:40,041 --> 00:31:43,000
Ik heb m'n kamer afgebroken,
er zijn geen microfoons...
514
00:31:43,083 --> 00:31:44,625
...voor zover ik kan zien.
515
00:31:44,708 --> 00:31:45,583
Dat is fijn.
516
00:31:45,666 --> 00:31:46,958
Ik faal als spion,
517
00:31:47,041 --> 00:31:51,416
dus 't is weer tijd om in m'n rol
van sportjournalist te kruipen.
518
00:31:53,000 --> 00:31:55,500
Dit complex is gebouwd
voor dit evenement.
519
00:31:56,500 --> 00:31:59,083
Het kostte vijf miljard,
520
00:32:00,208 --> 00:32:04,083
wat nog meer is dan de Olympische Spelen
in Rio.
521
00:32:05,583 --> 00:32:09,375
In Rio kwamen 400.000
buitenlandse toeristen.
522
00:32:09,458 --> 00:32:11,750
Dat is hier duidelijk niet het geval.
523
00:32:13,500 --> 00:32:15,333
Het is hier bijna verlaten.
524
00:32:15,416 --> 00:32:18,583
Het voelt alsof ik
de enige buitenlandse bezoeker ben,
525
00:32:19,333 --> 00:32:20,916
wat jammer is...
526
00:32:21,041 --> 00:32:25,125
...aangezien de spelen al zijn begonnen
voor de openingsceremonie.
527
00:32:26,666 --> 00:32:32,333
Ik vrees dat de andere journalisten snel
door mijn gebrek aan kennis heen zien.
528
00:32:37,583 --> 00:32:40,791
Maar ik heb niets te vrezen.
Hier is ook geen pers.
529
00:32:42,583 --> 00:32:47,333
Zonder aanwezige media vraag ik me af
hoeveel bezoekers en zouden komen.
530
00:32:47,916 --> 00:32:50,125
Ze verwachten 100.000 toeschouwers?
531
00:32:50,208 --> 00:32:52,666
Het is bijgesteld
naar 30.000, dacht ik.
532
00:32:53,625 --> 00:32:57,833
Het lijkt alsof ze de tribune vullen
met schoolkinderen.
533
00:32:58,708 --> 00:33:00,916
Ze hebben allemaal hetzelfde uniform.
534
00:33:03,666 --> 00:33:06,625
Ik zie ook veel vrouwen in 't publiek.
535
00:33:07,416 --> 00:33:12,500
Riemworstelen heeft natuurlijk
veel vrouwelijke fans in Turkmenistan.
536
00:33:12,958 --> 00:33:15,291
Of misschien is er iets anders gaande.
537
00:33:15,875 --> 00:33:19,500
Je wilt niets negatiefs zeggen
voor 't geval dat ze luisteren.
538
00:33:21,416 --> 00:33:25,375
Ik besluit Asjchabad
en de strenge beveiliging te verlaten...
539
00:33:25,458 --> 00:33:28,583
...om te kijken of het buiten de stad
meer relaxed is.
540
00:33:31,041 --> 00:33:34,958
En wat is een beter excuus
dan 'n bekende toeristische bestemming?
541
00:33:35,916 --> 00:33:39,250
De Poort naar de hel
is een brandende krater.
542
00:33:39,875 --> 00:33:44,250
Het is 't resultaat van een Sovjet-
boorongeluk dat gedoofd moest worden...
543
00:33:44,333 --> 00:33:46,416
...door de olie in brand te zetten.
544
00:33:46,500 --> 00:33:49,166
Maar 40 jaar later brandt 't nog steeds.
545
00:33:50,500 --> 00:33:53,041
Het blijkt dat Aziz er graag heen wil,
546
00:33:53,500 --> 00:33:57,458
en hij heeft een uitgedacht
maar bizar plan voor als we er zijn.
547
00:33:58,291 --> 00:33:59,958
Heb je er zin in?
548
00:34:00,041 --> 00:34:04,625
Ja, ik droom er al jaren van
om iets te koken op 't Duivelsvuur.
549
00:34:04,708 --> 00:34:06,916
De volgende stap is dat waarmaken.
550
00:34:07,625 --> 00:34:10,583
Wat kunnen we daar het beste koken?
551
00:34:10,666 --> 00:34:11,500
Omelet?
552
00:34:11,583 --> 00:34:12,541
Dat is aan jou.
553
00:34:13,166 --> 00:34:14,625
We hebben geen eieren,
554
00:34:14,708 --> 00:34:17,875
maar Aziz heeft wat oude snacks
om mee te oefenen.
555
00:34:17,958 --> 00:34:19,500
Ze liggen in de krater...
556
00:34:21,125 --> 00:34:21,958
Oh, God...
557
00:34:22,041 --> 00:34:23,375
Ja.
-Let op de krater.
558
00:34:23,708 --> 00:34:24,708
Het is geen vis!
559
00:34:25,458 --> 00:34:26,291
Omlaag.
560
00:34:27,708 --> 00:34:30,000
Ik kan hem vijf seconden
omhoog houden.
561
00:34:30,166 --> 00:34:32,333
Maar om een ei te koken kost zeker,
562
00:34:32,416 --> 00:34:33,791
wat, twee minuten?
-Ja.
563
00:34:34,166 --> 00:34:35,208
Ik weet 't niet.
564
00:34:37,458 --> 00:34:41,416
Maar onze plannen vallen in 't water
als we de tourbus instappen.
565
00:34:41,500 --> 00:34:44,750
Dat is een probleem.
-Ik heb m'n manager gesproken...
566
00:34:44,833 --> 00:34:49,125
We horen dat de president
de hele stad heeft afgesloten...
567
00:34:49,208 --> 00:34:50,833
...van de rest van 't land,
568
00:34:50,916 --> 00:34:53,000
en dat journalisten niet weg mogen.
569
00:34:55,041 --> 00:34:58,875
Als troost krijgen we een tour
van de binnenstad aangeboden,
570
00:34:59,375 --> 00:35:03,041
een kans om de president z'n
monumenten en beelden te zien.
571
00:35:03,583 --> 00:35:05,000
Je mag filmen, maar...
572
00:35:05,500 --> 00:35:06,916
...zonder mij.
-Zonder jou?
573
00:35:07,000 --> 00:35:07,833
Zonder mij.
574
00:35:08,541 --> 00:35:12,750
't Blijkt dat we zelfs geen locals
mogen filmen, waaronder de chauffeur.
575
00:35:13,208 --> 00:35:15,083
Je mag alle plekken filmen. De gebouwen zijn indrukwekkend.
576
00:35:17,500 --> 00:35:19,708
Elk nieuw gebouw is van wit marmer.
577
00:35:19,791 --> 00:35:21,041
Wit marmer?
-Ja.
578
00:35:21,583 --> 00:35:24,333
Naast zijn liefde voor wit marmer...
579
00:35:24,416 --> 00:35:28,916
...heeft de president een kinderachtige
obsessie met Guiness World Records.
580
00:35:29,208 --> 00:35:31,833
Asjchabad houdt 't record...
581
00:35:31,916 --> 00:35:35,166
...voor meeste gebouwen
met wit-marmeren bekleding.
582
00:35:35,250 --> 00:35:37,833
Dat was het TV-gebouw.
-TV-gebouw?
583
00:35:37,916 --> 00:35:40,500
Die staat ook in 't Guiness boek.
584
00:35:41,125 --> 00:35:43,416
Deze toren won 't wereldrecord voor...
585
00:35:43,500 --> 00:35:46,125
...'grootste bouwkundige beeld
van een ster.'
586
00:35:46,208 --> 00:35:48,000
Dat is belachelijk. Wat is 't?
587
00:35:48,083 --> 00:35:50,541
Net als 't London Eye.
Het Turkmen Eye.
588
00:35:50,625 --> 00:35:54,166
Weer een record
voor de felbegeerde titel van...
589
00:35:54,250 --> 00:35:56,375
...'grootste overdekte reuzenrad.'
590
00:35:56,458 --> 00:35:59,791
Is dit allemaal gebouwd
voor de mensen die hier wonen?
591
00:35:59,875 --> 00:36:02,958
Is dit het...
-Waarom is dit... Oh, mijn God.
592
00:36:03,041 --> 00:36:05,166
Waarom is dit allemaal gebouwd?
593
00:36:07,541 --> 00:36:09,750
Er is nergens op bespaard, hè?
594
00:36:10,333 --> 00:36:11,958
Het is een teken van macht.
595
00:36:12,041 --> 00:36:13,875
Ja, het is allemaal macht, hè?
596
00:36:16,125 --> 00:36:18,833
Fonteinen in de woestijn
tonen macht en rijkdom,
597
00:36:19,458 --> 00:36:23,875
maar niets is duidelijker dan wanneer
de president een enorm gouden beeld...
598
00:36:23,958 --> 00:36:27,750
...van zichzelf op een paard
op een soort ijsschots laat bouwen.
599
00:36:32,000 --> 00:36:35,708
Het is veel om te verwerken, niet?
Er is hier niemand.
600
00:36:36,333 --> 00:36:40,458
Leeg. Al die dingen worden gebouwd,
maar wie kan ervan genieten?
601
00:36:41,750 --> 00:36:44,833
Ik kwam hier
om het kluizenaars-koninkrijk te zien,
602
00:36:45,041 --> 00:36:48,333
en ik ben gevangen
in een lege marmeren stad.
603
00:36:49,166 --> 00:36:51,916
Vanavond is de openingsceremonie
van de spelen,
604
00:36:52,000 --> 00:36:55,916
en mijn kans om de man
die dit alles heeft gebouwd te zien.
605
00:36:56,625 --> 00:37:00,291
Maar terug in het hotel
gaat alles mis.
606
00:37:05,583 --> 00:37:07,125
Het doet echt pijn.
607
00:37:07,708 --> 00:37:10,541
Ik leunde op 'n spiegel in m'n kamer
en die brak,
608
00:37:10,625 --> 00:37:13,125
en veroorzaakte een grote snee
in m'n hand.
609
00:37:13,208 --> 00:37:14,250
Het doet pijn.
610
00:37:15,875 --> 00:37:18,708
Het bloed spuit uit m'n hand
en ik heb veel pijn.
611
00:37:20,875 --> 00:37:24,000
Dus ik moet naar het ziekenhuis
met Aziz als vertaler.
612
00:37:25,958 --> 00:37:29,333
Mijn enige kans om de president
in levende lijve te zien,
613
00:37:29,666 --> 00:37:31,291
en ik lig in 't ziekenhuis.
614
00:37:33,000 --> 00:37:35,208
En dan is er een vreemde wending.
615
00:37:35,291 --> 00:37:37,916
Ik dacht dat ik 'n lokale verdoving kreeg,
616
00:37:38,000 --> 00:37:39,625
maar ze geven me ketamine,
617
00:37:39,708 --> 00:37:42,083
een paardenmiddel en feestdrug,
618
00:37:42,166 --> 00:37:44,166
en ze ontslaan me gewoon.
619
00:37:44,250 --> 00:37:45,125
Hoe gaat het?
620
00:37:45,208 --> 00:37:46,875
Prima.
621
00:37:47,541 --> 00:37:49,750
Ik ga van lijden naar extase.
622
00:37:51,541 --> 00:37:54,041
De ceremonie begint over zes minuten.
623
00:37:54,333 --> 00:37:58,875
Het is m'n laatste kans om de opening
en misschien de president te zien,
624
00:37:58,958 --> 00:38:00,750
als ik de ingang kan vinden.
625
00:38:12,750 --> 00:38:13,583
Is het hier? Bedankt.
626
00:38:25,833 --> 00:38:29,083
Ik ben net op tijd voor de speech
van de president.
627
00:38:29,541 --> 00:38:31,958
En daar is hij, in hoogst eigen persoon,
628
00:38:32,541 --> 00:38:35,166
president Gurbanguly Berdimuhamedow,
629
00:38:35,250 --> 00:38:37,125
de man die dit alles leidt.
630
00:38:37,666 --> 00:38:38,875
Beste vrienden,
631
00:38:39,625 --> 00:38:45,958
Ik verklaar de vijfde Asian Indoor
& Martial Arts Games... geopend!
632
00:38:56,416 --> 00:38:59,250
De openingsceremonie is erg overdreven,
633
00:38:59,541 --> 00:39:00,958
en, verrassing,
634
00:39:01,375 --> 00:39:04,291
nog duurder dan die
van de Spelen in Rio.
635
00:39:07,250 --> 00:39:09,541
Ik weet niet of het de medicatie is,
636
00:39:09,750 --> 00:39:11,875
maar dit lijkt compleet gestoord.
637
00:39:29,875 --> 00:39:31,833
Het is krankzinnig.
638
00:39:32,458 --> 00:39:33,666
En na drie uur...
639
00:39:34,083 --> 00:39:35,416
Ja, drie uur,
640
00:39:35,791 --> 00:39:37,458
komen we bij de finale,
641
00:39:37,875 --> 00:39:41,375
een uitgebreide ceremonie te paard
om de vlam aan te steken.
642
00:39:42,000 --> 00:39:43,208
Omhoog, paardje.
643
00:39:44,291 --> 00:39:45,375
Je moet omhoog.
644
00:39:45,666 --> 00:39:46,833
Het is een ramp.
645
00:39:47,291 --> 00:39:49,583
Oh, God, het paard wil niet omhoog.
646
00:39:49,916 --> 00:39:52,416
Ik kan 't niet aan,
dit is verschrikkelijk.
647
00:39:52,833 --> 00:39:54,791
Ik maak me zorgen om het paard...
648
00:39:55,125 --> 00:39:56,250
...en z'n ruiter.
649
00:39:56,333 --> 00:39:57,625
Oh, Jezus!
650
00:39:58,250 --> 00:39:59,958
Het duurt te lang,
651
00:40:00,041 --> 00:40:02,291
en ze moeten het aansteken zonder hem.
652
00:40:08,125 --> 00:40:09,208
Godzijdank.
653
00:40:14,666 --> 00:40:16,125
De spelen zijn begonnen!
654
00:40:16,708 --> 00:40:18,666
Maar ik ben enorm teleurgesteld.
655
00:40:19,541 --> 00:40:24,000
Dit geld had beter besteed kunnen worden
aan vijf miljoen andere dingen,
656
00:40:24,750 --> 00:40:27,166
waarvan er 40.000 in dit stadion zitten.
657
00:40:32,458 --> 00:40:34,333
Ik moet mijn reis staken,
658
00:40:34,416 --> 00:40:37,833
en vertrek de volgende dag
om mijn hand na te laten kijken.
659
00:40:37,916 --> 00:40:41,583
Ik heb de hoop opgegeven dat ik
de president nog zal zien.
660
00:40:42,375 --> 00:40:47,541
Maar m'n korte verblijf in dit vreemde,
door reuzenraderen geobsedeerde regime...
661
00:40:47,625 --> 00:40:49,083
...heeft indruk gemaakt.
662
00:40:50,708 --> 00:40:53,875
En een paar dagen later
stuurt Aziz me een video.
663
00:40:54,583 --> 00:40:58,000
Hij heeft zichzelf
naar de Poort van de hel gesmokkeld,
664
00:40:58,083 --> 00:40:59,791
en heeft die eieren gebakken.
665
00:41:03,458 --> 00:41:06,125
Ik heb geluk gehad
dat ik hier ben geweest...
666
00:41:06,583 --> 00:41:08,125
...en weer kan vertrekken.
667
00:41:08,458 --> 00:41:13,958
Ik leer dat het echte plezier van duister
toerisme soms het simpele besef is...
668
00:41:14,333 --> 00:41:16,583
...van hoe goed je het thuis hebt.