1 00:00:08,051 --> 00:00:09,052 De dood. 2 00:00:09,178 --> 00:00:11,597 Het is de eindbestemming van ons allen. 3 00:00:11,930 --> 00:00:13,599 Je kunt er flink aan verdienen. 4 00:00:15,184 --> 00:00:18,520 Een Amerikaanse begrafenis kost $8000 tot $10.000. 5 00:00:19,188 --> 00:00:21,482 Er gaat jaarlijks $20 miljard in de sector om. 6 00:00:21,565 --> 00:00:22,691 Dat zijn alleen begrafenissen. 7 00:00:23,108 --> 00:00:24,860 Er is ook een ondergrondse industrie 8 00:00:25,194 --> 00:00:28,238 van advocaten, bedrijven, ambtenaren 9 00:00:28,322 --> 00:00:29,907 en minder officiële mensen... 10 00:00:30,699 --> 00:00:32,826 -Ben jij de huurmoordenaar? -Wie ben jij? 11 00:00:33,994 --> 00:00:37,748 ...die betaald worden om een prijs te zetten op het label aan je teen. 12 00:00:39,082 --> 00:00:41,543 Ze beslissen hoeveel je leven 13 00:00:42,211 --> 00:00:43,086 en je dood waard zijn 14 00:00:43,962 --> 00:00:46,381 of wat ze je nabestaanden moeten uitbetalen 15 00:00:46,465 --> 00:00:47,716 als je er niet meer bent. 16 00:00:48,759 --> 00:00:50,427 Hoeveel is mijn leven waard? 17 00:00:50,803 --> 00:00:52,679 Hoeveel kost een kist? 18 00:00:53,347 --> 00:00:57,100 Hoeveel seks moet ik hebben om mijn rendement te maximaliseren? 19 00:00:57,601 --> 00:01:00,813 Dit zijn maar een paar vragen die we ter aarde bestellen. 20 00:01:01,230 --> 00:01:03,690 Welkom bij de aflevering over de dood. 21 00:01:05,943 --> 00:01:08,403 DE DOODSAFLEVERING 22 00:01:09,863 --> 00:01:13,408 Of je het leuk vindt of niet, we zijn allemaal verbonden door geld. 23 00:01:13,992 --> 00:01:17,412 Ik ben Kal Penn en ik verken dit grote beest 24 00:01:17,454 --> 00:01:19,790 dat de wereldeconomie heet. 25 00:01:24,628 --> 00:01:26,505 Ten eerste, maak je geen zorgen. 26 00:01:26,588 --> 00:01:28,674 Een hele aflevering over de doodseconomie 27 00:01:28,757 --> 00:01:30,092 kan je nerveus maken. 28 00:01:30,551 --> 00:01:33,095 Ik denk niet graag aan mijn eigen dood. 29 00:01:33,178 --> 00:01:36,932 We hebben een teken nodig voor als het ongemakkelijk wordt. 30 00:01:39,017 --> 00:01:41,353 Misschien 'puppy's'? 31 00:01:55,784 --> 00:01:57,578 Hoeveel is een leven waard? 32 00:01:58,662 --> 00:02:01,748 Eén miljoen mensen zullen één miljoen antwoorden geven. 33 00:02:01,832 --> 00:02:04,084 Maar ik heb besloten het iemand te vragen 34 00:02:04,167 --> 00:02:07,129 die goed is in het beëindigen van levens. 35 00:02:07,212 --> 00:02:09,882 -Ben jij de huurmoordenaar? -Wie ben jij? 36 00:02:10,382 --> 00:02:11,425 Ik ben Kal. 37 00:02:12,509 --> 00:02:13,427 Oké. 38 00:02:13,969 --> 00:02:16,722 Ik hoef geen gordel om als we nergens heen gaan. 39 00:02:18,348 --> 00:02:19,683 We... 40 00:02:19,766 --> 00:02:21,852 Ten eerste, niet stotteren. 41 00:02:21,935 --> 00:02:23,020 -Ben je nerveus? -Oké. 42 00:02:23,103 --> 00:02:24,605 -Een beetje. -Oké. 43 00:02:24,688 --> 00:02:26,189 -Ontspan je, oké? -Oké. 44 00:02:26,273 --> 00:02:27,149 -Ja. -Oké. 45 00:02:27,608 --> 00:02:29,985 Hoe vinden mensen je als ze een huurmoordenaar zoeken? 46 00:02:30,068 --> 00:02:32,237 Ik sta niet in de Gouden Gids, geloof me. 47 00:02:32,321 --> 00:02:33,572 Dat bedoel ik. 48 00:02:33,655 --> 00:02:35,574 Onder 'huurmoordenaar' zeker. 49 00:02:35,657 --> 00:02:38,660 Verandert de prijs als iemand kinderen heeft? 50 00:02:38,744 --> 00:02:41,622 Als ze in een flat en niet in een huis wonen? 51 00:02:41,705 --> 00:02:43,248 Wat ben je? Een agent? 52 00:02:43,332 --> 00:02:44,750 Ben jij een agent? 53 00:02:44,833 --> 00:02:46,335 Ja, ik ben een agent. 54 00:02:46,418 --> 00:02:48,003 Ik wist het wel. 55 00:02:48,086 --> 00:02:49,755 -Oké. -Goed. Uitstappen, verdomme. 56 00:02:50,297 --> 00:02:52,591 Van de jaren 80 tot de vroege jaren 00 57 00:02:52,674 --> 00:02:56,094 had Dominick Polifrone zulke gesprekken 58 00:02:56,678 --> 00:02:58,055 op afgelegen parkeerplaatsen 59 00:02:58,138 --> 00:03:00,557 met wanhopige mensen die grof geld betaalden 60 00:03:00,641 --> 00:03:01,808 voor een moord. 61 00:03:02,225 --> 00:03:04,353 Ze dachten dat Dominick een huurmoordenaar was 62 00:03:04,436 --> 00:03:06,647 die bereid was voor hen te moorden. 63 00:03:06,730 --> 00:03:09,274 In het echt was hij een federale undercoveragent. 64 00:03:10,067 --> 00:03:11,485 HUURMOORDENAAR, VOORMALIG AGENT 65 00:03:11,568 --> 00:03:13,028 Zo werden mensen veroordeeld 66 00:03:13,111 --> 00:03:14,488 die levens wilden eindigen. 67 00:03:15,155 --> 00:03:16,698 Zoals in 1986, 68 00:03:16,782 --> 00:03:20,702 toen hij de maffiahuurmoordenaar Richard Kuklinski hielp pakken, 69 00:03:20,786 --> 00:03:24,831 die bekendstond als de IJsman, omdat hij zijn slachtoffers invroor na de dood. 70 00:03:25,874 --> 00:03:29,086 Undercover gaan als huurmoordenaar om een echte te arresteren 71 00:03:29,169 --> 00:03:31,380 was het dagelijkse werk van Dominick. 72 00:03:31,463 --> 00:03:34,299 Hij is een expert in de financiële kant van moord. 73 00:03:34,883 --> 00:03:36,176 Hoe werkt het? 74 00:03:36,259 --> 00:03:38,595 Wat je probeert te zeggen, is: 'Luister, 75 00:03:39,846 --> 00:03:42,265 'ik heb een probleem dat verholpen moet worden. 76 00:03:42,349 --> 00:03:45,018 'Mijn vrouw bedriegt me of ik heb iemand ontmoet 77 00:03:45,102 --> 00:03:46,269 'Ik wil van mijn vrouw af.' 78 00:03:46,728 --> 00:03:47,562 Oké. 79 00:03:47,646 --> 00:03:49,606 Hoe moet het gebeuren? Netjes? 80 00:03:49,690 --> 00:03:50,983 Moet het een ongeluk lijken? 81 00:03:51,066 --> 00:03:52,776 Er zijn meerdere opties. 82 00:03:52,859 --> 00:03:57,114 Zelfs bij een huurmoord heb je een menu met keuzes. 83 00:03:57,531 --> 00:03:58,615 -Een menu? -Niet... 84 00:03:58,699 --> 00:04:00,242 Zo stel ik me het voor. 85 00:04:00,325 --> 00:04:01,576 Je hebt... 86 00:04:01,660 --> 00:04:04,913 Ik wil weten of het er als een ongeluk moet uitzien. 87 00:04:06,248 --> 00:04:09,251 Of wil je een statement maken? 88 00:04:09,584 --> 00:04:13,338 Kun je vertellen hoeveel het kost om iemand te laten vermoorden? 89 00:04:13,422 --> 00:04:15,799 De prijs staat niet vast. 90 00:04:15,882 --> 00:04:17,342 Stel: je hebt twee klanten. 91 00:04:17,426 --> 00:04:21,847 De ene is CEO van een bedrijf en de andere is timmerman. 92 00:04:22,597 --> 00:04:25,100 Hoe vertel je ze hoeveel het gaat kosten? 93 00:04:25,183 --> 00:04:27,769 Ik probeer de persoon te doorgronden. 94 00:04:27,853 --> 00:04:30,522 -Oké. -Als je uit een rijk gezin komt, 95 00:04:31,732 --> 00:04:33,233 kan ik $10.000 zeggen. 96 00:04:33,316 --> 00:04:34,860 Stel dat het een timmerman is. 97 00:04:34,943 --> 00:04:38,196 Iemand werkt als automonteur... 98 00:04:38,280 --> 00:04:40,198 Dan is het $5000. 99 00:04:40,782 --> 00:04:44,244 Ik wist niet hoeveel het kost om iemand te laten doden, 100 00:04:44,327 --> 00:04:45,912 maar $5000 lijkt me laag. 101 00:04:45,996 --> 00:04:48,915 Als je een moord pleegt voor maffiamensen, 102 00:04:48,999 --> 00:04:52,294 kan het $10.000 of meer worden. 103 00:04:52,377 --> 00:04:53,837 -Oké. -Zeg eens of dit klopt. 104 00:04:53,920 --> 00:04:57,549 De prijs van een huurmoord is niet zoals de prijs van een pizzapunt. 105 00:04:57,632 --> 00:04:59,718 Die is niet $2 of $3, afhankelijk van de verkoper. 106 00:05:00,177 --> 00:05:02,429 Die hangt af van wie de moord bestelt 107 00:05:02,512 --> 00:05:04,890 en hoeveel je denkt dat ze kunnen betalen. 108 00:05:04,973 --> 00:05:06,141 -Dat klopt. -Oké. 109 00:05:06,224 --> 00:05:08,727 Betalen mensen cash of maken ze het geld over? 110 00:05:08,810 --> 00:05:10,228 Kan het digitaal? 111 00:05:10,353 --> 00:05:11,563 Ik ben toch geen bank. 112 00:05:11,646 --> 00:05:13,065 Ik bedoel... 113 00:05:13,148 --> 00:05:14,608 Geef je me een creditcard? 114 00:05:14,691 --> 00:05:16,359 Proberen mensen dat? 115 00:05:16,902 --> 00:05:18,236 -Nee, cash. -Cash dus. 116 00:05:18,612 --> 00:05:21,073 Als je een creditcard zou geven, zou ik je doden. 117 00:05:24,076 --> 00:05:29,039 Wat is de waarde van een mensenleven in de wereld van huurmoordenaars? 118 00:05:29,581 --> 00:05:30,665 Niets. 119 00:05:30,749 --> 00:05:32,751 Niets. Interessant. 120 00:05:32,834 --> 00:05:35,087 Een leven in dat wereldje? 121 00:05:36,046 --> 00:05:37,339 Serieus? 122 00:05:38,173 --> 00:05:40,801 Hoeveel kost een huurmoord op mij? 123 00:05:41,468 --> 00:05:42,677 Ik zou die gratis doen. 124 00:05:43,762 --> 00:05:44,805 Fijn om te weten. 125 00:05:47,641 --> 00:05:49,851 In Dominicks wereld kost een levenseinde 126 00:05:49,935 --> 00:05:51,686 wat de markt kan verdragen. 127 00:05:52,187 --> 00:05:54,606 Wie de moord bestelt, moet van tevoren betalen. 128 00:05:55,023 --> 00:05:58,485 Wat gebeurt er als het andersom gaat? 129 00:05:58,568 --> 00:06:01,947 Wie bepaalt de prijs van een dood als iemand al is overleden? 130 00:06:07,077 --> 00:06:10,080 Als je zou overlijden door andermans schuld, 131 00:06:10,163 --> 00:06:12,958 kan dat worden bestempeld als een onrechtmatige dood 132 00:06:13,041 --> 00:06:15,127 en kunnen je nabestaanden binnenlopen. 133 00:06:15,210 --> 00:06:18,130 Hoeveel dat is, bepalen jongens zoals hij. 134 00:06:19,506 --> 00:06:21,967 Allen Hurkin-Torres is een gepensioneerde rechter 135 00:06:22,050 --> 00:06:25,679 die meer zaken dan bijna ieder ander heeft afgehandeld, 136 00:06:25,762 --> 00:06:28,223 wat meer dan 15.000 schikkingen opleverde. 137 00:06:28,306 --> 00:06:29,558 Maar in zijn vorige leven 138 00:06:29,641 --> 00:06:32,561 heeft Allen ook flink staan rocken in punktenten 139 00:06:32,644 --> 00:06:35,021 met zijn powerpopband The Speedies. 140 00:06:35,105 --> 00:06:38,817 Iedereen ziet je in een pak en dat is wie je bent. 141 00:06:38,900 --> 00:06:40,777 -Maar dat is mijn bandfoto. -Gast. 142 00:06:40,861 --> 00:06:43,113 Ik geef je een hint. Strepen. 143 00:06:43,572 --> 00:06:45,073 Echt niet. 144 00:06:45,157 --> 00:06:47,534 Allen werkt als privémediator 145 00:06:47,617 --> 00:06:50,495 en helpt tot schikkingen komen buiten de rechtszaal. 146 00:06:50,579 --> 00:06:54,416 Hij heeft meer dan $2 miljard aan schikkingen geregeld. 147 00:06:54,958 --> 00:06:56,168 Hoe snij ik de venkel? 148 00:06:56,251 --> 00:06:57,419 RECHTER ALLEN HURKIN-TORRES - MEDIATOR EN ROCKSTER 149 00:06:57,502 --> 00:06:58,545 Wat zegt je hart? 150 00:06:58,628 --> 00:07:00,088 Mijn hart zegt... Oké. 151 00:07:00,172 --> 00:07:02,382 Allens leven is een beetje rock-'n-roll, 152 00:07:02,465 --> 00:07:05,427 een beetje onrechtmatige dood en heel veel eten. 153 00:07:06,052 --> 00:07:08,180 Mijn taak in de rechtbank 154 00:07:08,263 --> 00:07:10,182 was anders dan die van de meeste rechters. 155 00:07:10,265 --> 00:07:13,101 Mijn taak was zaken weg te werken middels schikkingen, 156 00:07:13,185 --> 00:07:15,478 omdat we duizenden zaken hebben in Brooklyn. 157 00:07:15,562 --> 00:07:17,939 Aan wat voor zaken werkte je? 158 00:07:18,023 --> 00:07:21,193 Letselzaken en onrechtmatige-doodzaken. 159 00:07:22,068 --> 00:07:25,822 Het enige wat ik deed, was in zulke zaken bemiddelen. 160 00:07:25,906 --> 00:07:27,115 Iemand vroeg me eens 161 00:07:27,199 --> 00:07:30,118 wat het verschil was tussen letsel en onrechtmatige dood. 162 00:07:30,202 --> 00:07:31,953 Ik zei: 'Het is een letselzaak, 163 00:07:32,037 --> 00:07:33,997 'maar het is het ergste soort letsel. 164 00:07:34,080 --> 00:07:35,373 'Je bent dood.' 165 00:07:35,457 --> 00:07:36,833 Bij rechtszaken over de dood 166 00:07:36,917 --> 00:07:39,127 zijn er andere obstakels. 167 00:07:39,211 --> 00:07:41,963 Wat is goed en fout? Wat vinden we belangrijk? 168 00:07:42,881 --> 00:07:46,343 Een onrechtmatige-doodzaak is anders dan strafvervolging. 169 00:07:46,426 --> 00:07:48,136 Niemand gaat de cel in. 170 00:07:48,220 --> 00:07:52,265 Het recht wordt toegepast als een financiële transactie. 171 00:07:52,766 --> 00:07:55,644 Zo werd O.J. Simpson niet voor moord veroordeeld, 172 00:07:55,727 --> 00:07:57,771 maar was hij wel verantwoordelijk voor twee doden. 173 00:07:58,188 --> 00:08:00,774 Hij moest meer dan $25 miljoen betalen. 174 00:08:00,857 --> 00:08:02,192 JURY: SIMPSON MOET BETALEN 175 00:08:02,275 --> 00:08:05,403 Of toen een man stierf door de gevolgen van letsel dat hij kreeg 176 00:08:05,487 --> 00:08:08,615 toen hij een garnaal die door een restaurant vloog, ontweek 177 00:08:08,698 --> 00:08:10,033 en geopereerd moest worden. 178 00:08:10,742 --> 00:08:12,410 Zijn vrouw klaagde het restaurant aan 179 00:08:12,494 --> 00:08:16,373 en vond dat ze $10 miljoen moest krijgen voor het verlies van haar man. 180 00:08:17,123 --> 00:08:19,876 Helaas voor haar was de jury het niet met haar eens. 181 00:08:19,960 --> 00:08:21,253 JURY VERWERPT GARNALENCLAIM 182 00:08:21,336 --> 00:08:22,462 GEZIN WILDE $10 MILJOEN 183 00:08:25,924 --> 00:08:28,385 Wie klaagt wie aan in zo'n zaak? 184 00:08:28,468 --> 00:08:30,929 Vaak is het de man die meer geld verdient, 185 00:08:31,012 --> 00:08:34,307 die is gestorven en de vrouw klaagt iemand aan 186 00:08:34,391 --> 00:08:35,809 voor compensatie. 187 00:08:36,726 --> 00:08:38,311 Hoe bepaal je de waarde van een leven? 188 00:08:38,728 --> 00:08:41,481 De wetten verschillen per staat. 189 00:08:41,564 --> 00:08:43,316 Maar in staten als New York 190 00:08:43,400 --> 00:08:45,193 wordt de schade in geld uitgedrukt. 191 00:08:45,277 --> 00:08:47,112 Wat bedoel je daarmee? 192 00:08:47,195 --> 00:08:50,156 Wat je waard bent, is hoeveel geld je genereert. 193 00:08:50,240 --> 00:08:52,784 Je wordt gezien als een machine die geld produceert. 194 00:08:52,867 --> 00:08:54,869 Vaak gaat dat geld 195 00:08:54,953 --> 00:08:55,870 naar degene die je onderhoudt. 196 00:08:55,954 --> 00:08:58,832 Maar een deel van het probleem met die wetten 197 00:08:58,915 --> 00:09:01,710 is dat de dood van een kind niks waard is. 198 00:09:01,793 --> 00:09:03,044 Waarom? 199 00:09:03,128 --> 00:09:06,131 Omdat kinderen en senioren geen economische machine zijn. 200 00:09:06,214 --> 00:09:08,633 Ze produceren geen geld. Ze onderhouden niemand. 201 00:09:08,717 --> 00:09:11,553 De vraag is: wat is de waarde van dat kind 202 00:09:11,636 --> 00:09:13,596 en die oudere persoon? 203 00:09:14,180 --> 00:09:15,849 Het antwoord is: heel weinig. 204 00:09:15,932 --> 00:09:17,517 Wauw. Dat is raar. 205 00:09:17,600 --> 00:09:21,813 Het enige element dat ze hebben, is pijn en lijden 206 00:09:21,896 --> 00:09:25,400 voor een beperkte tijd voor de dood en net als die gaat gebeuren. 207 00:09:26,276 --> 00:09:27,694 Angst vlak voor de dood. 208 00:09:27,777 --> 00:09:30,238 Als een man op straat gewond is en schreeuwt: 209 00:09:30,322 --> 00:09:32,073 'De auto komt op me af. 210 00:09:32,157 --> 00:09:34,117 'Hij rijdt me aan. Dit gaat pijn doen.' 211 00:09:34,826 --> 00:09:35,910 ANGST VLAK VOOR DOOD 212 00:09:35,994 --> 00:09:39,205 Tenzij er pijn en lijden voor de dood is, 213 00:09:39,289 --> 00:09:41,041 heb je een zeer beperkte waarde. 214 00:09:41,624 --> 00:09:42,709 Waarom dan aanklagen? 215 00:09:42,792 --> 00:09:44,044 In overlijdenszaken 216 00:09:44,127 --> 00:09:46,880 missen ze iemand en het echte probleem is 217 00:09:46,963 --> 00:09:49,841 dat het systeem niemand kan terughalen. 218 00:09:49,924 --> 00:09:52,719 Ze willen catharsis. 219 00:09:52,802 --> 00:09:54,054 Het is therapie. 220 00:09:54,554 --> 00:09:56,681 Je praat met ze en hun grootste probleem 221 00:09:56,765 --> 00:09:58,808 is een schikkingsbedrag te bepalen. 222 00:09:58,892 --> 00:10:01,770 Ze denken dat, door '$40.000' te zeggen, 223 00:10:01,853 --> 00:10:03,563 ze hun dierbare een prijs geven. 224 00:10:03,646 --> 00:10:06,066 -Oké. -Ik doe meestal dit. 225 00:10:06,149 --> 00:10:09,069 Ik zeg: 'Jullie dierbare komt niet terug. 226 00:10:09,152 --> 00:10:11,613 'Het geld kan voor iets goeds gebruikt worden. 227 00:10:11,696 --> 00:10:12,989 'Voor je andere kind.' 228 00:10:13,073 --> 00:10:14,032 Als ze hebben gepraat, 229 00:10:14,115 --> 00:10:17,786 voelt het net als na een therapiesessie en catharsis. 230 00:10:17,869 --> 00:10:19,496 Je voelt dat je iets hebt gedaan. 231 00:10:20,246 --> 00:10:23,249 Als je jezelf een prijs moest geven, 232 00:10:23,333 --> 00:10:24,834 wat zou je dan doen? 233 00:10:24,918 --> 00:10:26,586 Welke berekening maak je? 234 00:10:26,669 --> 00:10:27,837 Ik verdien veel, 235 00:10:27,921 --> 00:10:31,049 dus dat calculeer ik in. 236 00:10:31,132 --> 00:10:32,384 Ik ben 55. 237 00:10:32,467 --> 00:10:34,969 De vraag is: hoelang werk ik nog? 238 00:10:35,053 --> 00:10:36,554 Want er is verlies aan geld. 239 00:10:36,638 --> 00:10:39,849 Advocaten en rechters sterven in het harnas. 240 00:10:39,933 --> 00:10:42,102 Velen werken nog als ze in de 70 zijn. 241 00:10:42,185 --> 00:10:43,853 Zeg dat ik in de 70 ben. 242 00:10:43,937 --> 00:10:46,523 Vijftien keer mijn jaarinkomen 243 00:10:47,023 --> 00:10:48,483 is wat ik waard ben. 244 00:10:48,566 --> 00:10:52,320 Dus als Allens dood onverwacht komt, 245 00:10:52,404 --> 00:10:55,782 heeft hij een hoge waarde door zijn werk als rechter en mediator. 246 00:10:56,116 --> 00:10:57,659 Dat gebeurt vast niet gauw. 247 00:10:57,742 --> 00:11:00,286 Hij heeft de jaren 80 als drummer overleefd. 248 00:11:01,454 --> 00:11:02,997 Het is logisch. 249 00:11:03,081 --> 00:11:05,041 De wet kan je je leven niet teruggeven, 250 00:11:05,125 --> 00:11:08,378 maar kan je dierbaren wel geld geven. 251 00:11:08,461 --> 00:11:12,048 Ik denk graag dat ik meer waard ben dan mijn verloren inkomen. 252 00:11:12,757 --> 00:11:15,677 Hoe kan ik zoveel mogelijk rendement krijgen op mijn dood? 253 00:11:17,053 --> 00:11:19,305 Mijn dood moet veel opleveren. 254 00:11:19,389 --> 00:11:22,392 Stel je je eigen dood als tragisch voor? 255 00:11:22,475 --> 00:11:24,602 Dat hoop ik wel. 256 00:11:26,688 --> 00:11:30,108 Ik neem aan dat je geen groot inkomen hebt. 257 00:11:30,191 --> 00:11:31,651 Dat heb je goed geraden. 258 00:11:32,110 --> 00:11:33,528 -Kun je... -Ja, sorry. 259 00:11:33,611 --> 00:11:34,571 Bedankt. 260 00:11:34,654 --> 00:11:36,114 Naast het verloren inkomen 261 00:11:36,197 --> 00:11:38,199 is er geen vaste prijs voor een onrechtmatige dood. 262 00:11:38,283 --> 00:11:40,535 Het hangt af van wie je bent, hoe je sterft, 263 00:11:40,618 --> 00:11:42,495 wat voor arm gezin je achterlaat. 264 00:11:42,579 --> 00:11:43,872 Je bedoelt 'rijk gezin', toch? 265 00:11:44,289 --> 00:11:45,748 Dat hangt af van je verhaal. 266 00:11:46,749 --> 00:11:49,419 In onrechtmatige-doodzaken kennen jury's gemiddeld 267 00:11:49,502 --> 00:11:52,130 iets meer dan $2 miljoen toe. 268 00:11:52,505 --> 00:11:53,381 Dat is prima. 269 00:11:53,465 --> 00:11:56,134 Meer als je een tragisch verhaal hebt. 270 00:11:56,468 --> 00:11:57,427 Zoals Scarface. 271 00:11:57,510 --> 00:11:59,095 Meer zoals Steel Magnolias. 272 00:11:59,179 --> 00:12:00,847 Die heb ik nooit gezien. 273 00:12:01,431 --> 00:12:04,392 In 2001 stierf een 22-jarige aankomende speler van de Mets 274 00:12:04,476 --> 00:12:07,145 aan een automankement voordat hij het contract tekende. 275 00:12:07,228 --> 00:12:10,982 Dat gezin werd $131 miljoen toegekend. 276 00:12:12,942 --> 00:12:15,820 Je dood moet Oscarwaardig zijn. 277 00:12:16,446 --> 00:12:17,363 Zoals Michael Shannon 278 00:12:17,447 --> 00:12:19,365 in die seksvissenfilm of zo? 279 00:12:20,033 --> 00:12:21,159 Laten we maar focussen 280 00:12:21,242 --> 00:12:22,952 op wat je zult achterlaten. 281 00:12:23,036 --> 00:12:23,870 Ben je getrouwd? 282 00:12:24,871 --> 00:12:27,874 Mijn vrouw en ik houden niet van etiketten. 283 00:12:29,375 --> 00:12:30,502 Jury's wel. 284 00:12:30,585 --> 00:12:33,213 Als je met iemand trouwt, voeg je miljoenen toe. 285 00:12:34,172 --> 00:12:38,384 Een andere factor is dat sommige staten hedonistische schade toekennen. 286 00:12:38,468 --> 00:12:41,221 Dat betekent dat ze je weduwe kunnen compenseren 287 00:12:41,304 --> 00:12:43,515 vanwege het verlies van seksgenot met jou. 288 00:12:44,891 --> 00:12:48,728 Ze hoeft het genot niet te bewijzen... 289 00:12:49,854 --> 00:12:50,813 Toch? 290 00:12:52,148 --> 00:12:55,610 Nee. Zet je je in voor de gemeenschap? 291 00:12:55,693 --> 00:12:57,403 Doe je vrijwilligerswerk? 292 00:12:57,487 --> 00:12:59,197 -Ja. -Prachtig. 293 00:12:59,280 --> 00:13:01,533 Ik geef gratis mijn mening over knielen bij het volkslied. 294 00:13:02,534 --> 00:13:03,368 Oké. 295 00:13:05,161 --> 00:13:06,829 Ik zal eerlijk zijn. 296 00:13:06,913 --> 00:13:10,124 Ik denk dat je dood steeds minder onrechtmatig klinkt. 297 00:13:10,792 --> 00:13:12,460 Waarom wil je dat die wat oplevert? 298 00:13:13,086 --> 00:13:14,754 Ik heb altijd rijk willen zijn. 299 00:13:14,837 --> 00:13:17,674 Hoe wil je uitbetaald krijgen 300 00:13:17,757 --> 00:13:19,467 als je gestorven bent? 301 00:13:21,844 --> 00:13:25,348 Er zijn enkele elementen in dit scenario 302 00:13:25,431 --> 00:13:27,767 die ik niet goed heb doordacht. 303 00:13:28,309 --> 00:13:30,353 Misschien kun je een medium aanraden 304 00:13:30,436 --> 00:13:33,189 of een andere interdimensionale specialist. 305 00:13:33,731 --> 00:13:35,900 Zoals degene die je die magische ballen gaf. 306 00:13:37,443 --> 00:13:38,903 -Eruit. -Is parkeren gratis? 307 00:13:38,987 --> 00:13:41,114 -Niet voor jou. -Anders wel? 308 00:13:41,197 --> 00:13:43,533 -Voor anderen. -Mijn neef heeft me gebracht. 309 00:13:46,786 --> 00:13:48,997 Je kunt het ook anders aanpakken. 310 00:13:50,373 --> 00:13:52,041 CALIFORNIË 311 00:13:52,542 --> 00:13:55,503 In plaats van de prijs van een onrechtmatige dood te bepalen, 312 00:13:56,421 --> 00:13:59,048 kun je vragen: 'Wat is een dood voorkomen waard?' 313 00:13:59,132 --> 00:14:00,341 VERKEERSBORDENWINKEL 314 00:14:00,425 --> 00:14:03,303 Overheden en bedrijven moeten die vraag continu stellen. 315 00:14:12,895 --> 00:14:15,815 Mike Gatto is advocaat gespecialiseerd in letselschade. 316 00:14:16,149 --> 00:14:18,067 Als een actie of een gebrek aan actie 317 00:14:18,151 --> 00:14:21,321 door de overheid of een bedrijf leidt tot verwonding of dood, 318 00:14:21,404 --> 00:14:22,822 is Mike je man. 319 00:14:23,698 --> 00:14:24,782 Waarom zijn we hier? 320 00:14:24,866 --> 00:14:26,075 ONRECHTMATIGE-DOODADVOCAAT HOUDT VAN BORDEN 321 00:14:26,159 --> 00:14:29,662 Soms kan iets eenvoudigs als een verkeersbord levens redden. 322 00:14:29,746 --> 00:14:34,042 Gisteren nam ik verklaringen af in een zaak waarin twee motorrijders overleden 323 00:14:34,125 --> 00:14:37,462 doordat de gemeente naliet de motorrijders erop te wijzen 324 00:14:37,545 --> 00:14:40,048 dat de rotonde verhoogd was. 325 00:14:40,131 --> 00:14:41,549 Ze reden ertegen aan en stierven. 326 00:14:41,633 --> 00:14:42,550 Zo. 327 00:14:42,967 --> 00:14:44,469 Het teken. Puppy's. 328 00:14:50,767 --> 00:14:55,355 De prijs van zoiets eenvoudigs kan serieuze gevolgen hebben. 329 00:14:55,438 --> 00:14:57,565 De juridische stappen die je neemt, 330 00:14:57,649 --> 00:15:01,110 gaan vast verder dan de prijs van een paar verkeersborden. 331 00:15:01,194 --> 00:15:02,445 Veel verder. 332 00:15:02,528 --> 00:15:05,448 Hoeveel kost een verkeersbord? $40? 333 00:15:06,282 --> 00:15:07,909 Wordt er bij onrechtmatige-doodzaken 334 00:15:07,992 --> 00:15:10,244 achter de schermen een berekening gemaakt 335 00:15:10,328 --> 00:15:14,248 welke financiële compensatie een bedrijf of overheid kan uitbetalen? 336 00:15:14,332 --> 00:15:16,167 We geloven dat dat voorkomt. 337 00:15:16,250 --> 00:15:17,877 We komen er niet vaak achter, 338 00:15:17,960 --> 00:15:20,338 maar er zijn enkele zaken geweest 339 00:15:20,421 --> 00:15:22,340 die ons inzicht geven. 340 00:15:22,423 --> 00:15:24,008 Men kent de Ford Pinto wel. 341 00:15:24,092 --> 00:15:26,260 In de vroege jaren 70 342 00:15:27,970 --> 00:15:31,057 wilden ze de Pinto voor een lage prijs op de markt brengen. 343 00:15:31,140 --> 00:15:34,268 Ze wilden de auto voor $1999 verkopen. 344 00:15:34,352 --> 00:15:37,021 Op een moment beseften ze 345 00:15:39,148 --> 00:15:42,944 dat de gastank kon ontploffen en vlam kon vatten. 346 00:15:44,070 --> 00:15:46,406 Het probleem kon voor $11 opgelost worden. 347 00:15:46,656 --> 00:15:47,532 Zo. 348 00:15:47,615 --> 00:15:51,994 Ford maakte berekeningen over de waarde van een mensenleven 349 00:15:52,620 --> 00:15:56,082 en de verwondingen die door de gastank veroorzaakt konden worden. 350 00:15:56,624 --> 00:16:00,420 Ze besloten niks te doen vanwege het geld. 351 00:16:00,878 --> 00:16:03,005 Is dat normaal in de zakenwereld? 352 00:16:03,089 --> 00:16:05,925 Dat mensen in een directiekamer zitten 353 00:16:06,008 --> 00:16:08,553 en uitrekenen of ze moeten gaan betalen 354 00:16:08,636 --> 00:16:11,597 als iemand doodgaat door iets wat ze doen? 355 00:16:11,681 --> 00:16:13,349 Ik ben bang van wel. 356 00:16:13,433 --> 00:16:14,767 We horen er alleen over 357 00:16:14,851 --> 00:16:17,729 als er rechtszaken zijn en bedrijven het moeten onthullen 358 00:16:17,812 --> 00:16:19,522 of als er een klokkenluider is. 359 00:16:19,605 --> 00:16:21,482 Het komt niet vaak aan het licht. 360 00:16:21,566 --> 00:16:23,151 Zijn zulke gesprekken 361 00:16:23,234 --> 00:16:25,653 routineus in de zakenwereld? 362 00:16:25,737 --> 00:16:28,740 Zulke berekeningen maken? In welk bedrijf dan ook. 363 00:16:28,823 --> 00:16:31,743 Ik denk dat het een verstandige zakelijke praktijk is. 364 00:16:31,826 --> 00:16:33,911 De vraag is: wat doe je met de informatie? 365 00:16:34,328 --> 00:16:36,956 Overheidsinstanties maken dezelfde berekeningen 366 00:16:37,039 --> 00:16:39,959 met de 'waarde van een statistisch leven'-maatstaf, 367 00:16:40,042 --> 00:16:41,335 de WSL. 368 00:16:42,003 --> 00:16:45,298 Middels een mix van onderzoek en marktanalyse 369 00:16:45,381 --> 00:16:48,634 komen instanties tot hun eigen WSL. 370 00:16:49,093 --> 00:16:50,428 Zo worden WSL's gebruikt. 371 00:16:50,970 --> 00:16:53,514 In 2007 overwoog het ministerie van Vervoer 372 00:16:53,598 --> 00:16:55,933 autofabrikanten te dwingen 373 00:16:56,017 --> 00:16:59,228 om herinneringssystemen voor passagiersgordels te installeren. 374 00:16:59,812 --> 00:17:03,316 Ze schatten in dat dat 44 levens per jaar zou redden. 375 00:17:04,942 --> 00:17:09,155 Maar de installatie zou de sector $325 miljoen kosten. 376 00:17:09,781 --> 00:17:12,575 Met een prijs van $7,4 miljoen per leven 377 00:17:12,658 --> 00:17:14,118 was dat bedrag hoger 378 00:17:14,202 --> 00:17:17,205 dan de toenmalige WSL van het ministerie van Vervoer. 379 00:17:17,288 --> 00:17:19,457 De veiligheidsmaatregel werd niet ingevoerd. 380 00:17:21,709 --> 00:17:23,252 Een prijs aan de dood hangen 381 00:17:23,336 --> 00:17:25,880 stimuleert bedrijven en overheidsinstanties 382 00:17:25,963 --> 00:17:27,048 om verantwoording te nemen. 383 00:17:28,174 --> 00:17:31,594 Maar die prijs wordt voor ons bepaald door instanties 384 00:17:31,677 --> 00:17:34,180 als rechters, jury's en mediators. 385 00:17:35,014 --> 00:17:37,016 Wat als we zelf de prijs konden bepalen? 386 00:17:37,099 --> 00:17:40,728 Zouden we dezelfde nuchtere, harde logica als professionals gebruiken? 387 00:17:46,734 --> 00:17:47,819 SPANJE 388 00:17:47,902 --> 00:17:50,988 Heb je je ooit afgevraagd wat je leven je waard is? 389 00:17:51,531 --> 00:17:54,200 Hoeveel moet je verdienen om de dood te riskeren? 390 00:17:54,283 --> 00:17:55,368 MOSSELOOGSTER 391 00:17:55,451 --> 00:17:57,662 Abrahán en Francisco berekenen dat elke dag. 392 00:17:57,745 --> 00:17:58,871 MOSSELOOGSTER 393 00:18:05,127 --> 00:18:06,838 Ze oogsten eendenmossels 394 00:18:06,921 --> 00:18:09,841 op vlijmscherpe rotsen in de Atlantische Oceaan 395 00:18:09,924 --> 00:18:11,968 aan de noordkust van het land. 396 00:18:12,051 --> 00:18:15,429 Het is gevaarlijk werk dat levens eist en goed betaalt. 397 00:18:15,513 --> 00:18:17,765 Die mossels zijn een delicatesse 398 00:18:17,849 --> 00:18:19,392 waarvoor veel wordt betaald. 399 00:18:19,725 --> 00:18:22,353 In toprestaurants moet men soms wel €100 betalen. 400 00:18:22,436 --> 00:18:26,065 Dat is bijna $120 per portie. 401 00:18:27,942 --> 00:18:30,319 Hoe vaak vallen er gewonden en doden? 402 00:18:30,403 --> 00:18:31,362 Is het normaal of... 403 00:18:31,445 --> 00:18:33,322 Er zijn elk jaar incidenten. 404 00:18:33,406 --> 00:18:37,618 Gebroken ribben, maar ook mensen die sterven. 405 00:18:38,035 --> 00:18:40,872 Twee jaar geleden ging een visser alleen naar de rotsen 406 00:18:40,955 --> 00:18:45,126 en toen hij een paar dagen later opdook, was hij dood. 407 00:19:06,731 --> 00:19:08,357 Dit zit er gestoord uit. 408 00:19:08,816 --> 00:19:10,860 Zelfs als de zee kalm is, zoek je 409 00:19:10,943 --> 00:19:12,236 de moeilijkste plekken 410 00:19:12,320 --> 00:19:14,363 om de beste mossels te krijgen. 411 00:19:15,823 --> 00:19:17,325 Waar bewaart hij ze? 412 00:19:17,408 --> 00:19:20,620 Hij doet ze in het T-shirt met een riem. 413 00:19:26,500 --> 00:19:28,336 Je moet goed opletten. 414 00:19:29,670 --> 00:19:33,007 Mijn moeder huilde bijna toen ik zei dat ik mijn vergunning wilde. 415 00:19:33,090 --> 00:19:34,383 'Dat is heel gevaarlijk.' 416 00:19:34,884 --> 00:19:36,052 Ja. Wauw. 417 00:19:37,553 --> 00:19:38,888 Er is paniek in zijn stem. 418 00:19:42,642 --> 00:19:44,936 Dit is volgens onze maatstaven gestoord, 419 00:19:45,019 --> 00:19:46,979 maar hoe is het vergeleken met anders? 420 00:19:47,063 --> 00:19:48,898 Vandaag is een heel goede dag. 421 00:19:49,315 --> 00:19:51,984 De zee is kalm. Je ziet die zelden zo. 422 00:19:52,068 --> 00:19:53,486 Wil je er één proberen? 423 00:19:53,569 --> 00:19:54,570 Graag. 424 00:19:55,404 --> 00:19:56,572 Hoe eet je die? 425 00:19:56,656 --> 00:19:58,658 Je moet zuigen. 426 00:19:58,741 --> 00:19:59,825 Gewoon afbijten? 427 00:19:59,909 --> 00:20:01,285 Ik vind ze rauw lekker. 428 00:20:06,958 --> 00:20:08,542 Het heeft de textuur van snot 429 00:20:08,626 --> 00:20:11,545 en de smaak van een ongelofelijk schone zee. 430 00:20:12,713 --> 00:20:14,715 Ik heb nooit snot gegeten. 431 00:20:14,799 --> 00:20:16,050 Ik ook niet. 432 00:20:20,680 --> 00:20:22,515 De meesten doen liever iets anders 433 00:20:22,598 --> 00:20:24,767 dan iets wat er zo gevaarlijk uitziet. 434 00:20:25,017 --> 00:20:27,395 Wat is de stimulans voor deze jongens? 435 00:20:28,145 --> 00:20:30,106 Wat verdien je normaliter? 436 00:20:30,189 --> 00:20:32,984 Ongeveer €500 in zulke omstandigheden. Ja, €500. 437 00:20:33,067 --> 00:20:34,568 Delen jullie dat? 438 00:20:35,486 --> 00:20:36,570 Per persoon. 439 00:20:36,654 --> 00:20:37,488 Per persoon? Zo. 440 00:20:37,571 --> 00:20:39,490 Dat is $600 per persoon. 441 00:20:39,824 --> 00:20:42,201 Vertel me eens over deze plek. 442 00:20:42,284 --> 00:20:44,578 Jullie komen hier voor jullie aan boord gaan. 443 00:20:44,662 --> 00:20:48,124 Als het weer slecht is en je niet op de boot kunt, 444 00:20:48,207 --> 00:20:49,750 kun je hier naar beneden. 445 00:20:50,084 --> 00:20:51,460 Ga je hier naar beneden? 446 00:20:51,877 --> 00:20:53,504 Het is een steile afgrond. 447 00:20:53,587 --> 00:20:57,258 Soms gebruik je een touw voor de gevaarlijkere plekken. 448 00:21:00,720 --> 00:21:02,805 Een paar jaar geleden was een collega 449 00:21:02,888 --> 00:21:06,517 van de klif aan het afdalen, toen hij tussen twee rotsen viel 450 00:21:06,600 --> 00:21:08,728 en gered moest worden met een helikopter. 451 00:21:08,811 --> 00:21:10,312 Jullie verdienen goed, 452 00:21:10,396 --> 00:21:12,189 maar jullie brengen jezelf 453 00:21:12,273 --> 00:21:13,899 ook in ernstig gevaar. 454 00:21:13,983 --> 00:21:14,984 Is dat het waard? 455 00:21:15,067 --> 00:21:18,571 Er is een toegevoegde waarde als je hier een passie voor hebt. 456 00:21:18,654 --> 00:21:20,156 Het is een verslaving, een drug. 457 00:21:20,239 --> 00:21:21,282 Wat is er zo mooi aan? 458 00:21:21,365 --> 00:21:23,868 De zee. Vissen. 459 00:21:24,869 --> 00:21:26,037 Eigen baas zijn. 460 00:21:26,162 --> 00:21:27,246 Ja, dit... 461 00:21:27,913 --> 00:21:31,876 Je moet het voelen om het uit te kunnen leggen. 462 00:21:37,840 --> 00:21:39,341 Net als mensen hebben besloten 463 00:21:39,425 --> 00:21:42,845 dat eendenmossels een delicatesse zijn die een hoge prijs waard zijn, 464 00:21:44,305 --> 00:21:48,476 hebben Abrahán en Francisco besloten dat het geld dat ze verdienen voldoende is 465 00:21:48,559 --> 00:21:50,269 om hun leven te riskeren. 466 00:21:51,145 --> 00:21:53,022 Nu komen onzichtbare berekeningen 467 00:21:53,105 --> 00:21:54,774 die we dagelijks maken, 468 00:21:54,857 --> 00:21:56,817 maar vanuit een ander oogpunt. 469 00:22:01,363 --> 00:22:02,448 Men beseft vaak niet 470 00:22:02,531 --> 00:22:04,533 hoe onze keuzes waarde aan onze levens toekennen. 471 00:22:05,284 --> 00:22:07,703 Zoals een loonsverhoging voor gevaarlijk werk. 472 00:22:07,787 --> 00:22:11,082 Dakdekkers verdienen $4000 meer dan andere bouwvakkers, 473 00:22:11,165 --> 00:22:13,626 omdat de kans hoger is dat ze op het werk sterven. 474 00:22:13,709 --> 00:22:15,628 -Echt waar. -Cut. Pauze. 475 00:22:17,254 --> 00:22:19,548 Die keuzes reflecteren een kosten-batenanalyse 476 00:22:19,632 --> 00:22:22,510 van wat we bereid zijn te riskeren in ons leven. 477 00:22:22,593 --> 00:22:24,470 De overheid schat in 478 00:22:24,553 --> 00:22:26,263 hoeveel het kost om een sterfgeval te voorkomen, 479 00:22:26,347 --> 00:22:29,183 voordat die borden plaatst en helmen verplicht stelt. 480 00:22:29,266 --> 00:22:30,935 Als je het niet uitrekent, 481 00:22:31,018 --> 00:22:34,563 maak je intuïtief de berekening over welke gevaren je loopt. 482 00:22:34,647 --> 00:22:35,731 Hou me vast. 483 00:22:37,358 --> 00:22:39,819 Het is idioot om Russisch roulette te spelen, 484 00:22:39,902 --> 00:22:41,403 zelfs voor $1 miljoen. 485 00:22:41,487 --> 00:22:43,489 Het is de kans van één op zes dat je sterft niet waard. 486 00:22:43,906 --> 00:22:47,409 Maar je moet wel $6 uitgeven aan een rookmelder 487 00:22:47,493 --> 00:22:51,163 om de kans van één op één miljoen te elimineren dat je sterft bij brand. 488 00:22:51,455 --> 00:22:53,582 Leg deze in de kamer van mijn kinderen. 489 00:22:54,416 --> 00:22:57,336 Neem de linebacker van de 49ers, Chris Borland. 490 00:22:58,087 --> 00:23:00,756 Hij ging met pensioen na één seizoen in de NFL 491 00:23:00,840 --> 00:23:02,424 om hersenletsel te voorkomen. 492 00:23:02,508 --> 00:23:05,678 Hij gaf een driejarig contract van $2,3 miljoen op 493 00:23:05,761 --> 00:23:07,596 om die kans van 40% te elimineren. 494 00:23:07,680 --> 00:23:11,892 Voor hem zijn hersens die die berekening kunnen maken, meer waard dan het geld. 495 00:23:11,976 --> 00:23:13,185 Wat zijn jouw hersens waard? 496 00:23:16,272 --> 00:23:17,773 Snel geantwoord, hoor. 497 00:23:18,566 --> 00:23:21,527 Maar gevaren vermijden is niet altijd makkelijk. 498 00:23:21,610 --> 00:23:23,654 Niemand zal je aanvallen op kantoor, 499 00:23:23,737 --> 00:23:26,824 maar de hele dag op een stoel zitten, verdubbelt je kans 500 00:23:26,907 --> 00:23:30,744 op diabetes, een beroerte, kanker en dementie. 501 00:23:30,828 --> 00:23:33,789 Haal deze moordmachine weg. 502 00:23:35,374 --> 00:23:38,544 Niemand wil elk gevaar elimineren. 503 00:23:38,627 --> 00:23:39,879 Als je je totaal afsluit, 504 00:23:39,962 --> 00:23:42,047 kan je leven je één miljard waard zijn, 505 00:23:42,131 --> 00:23:43,716 maar ik zou het nooit doen. 506 00:23:43,799 --> 00:23:46,594 Elk gevaar uitbannen betekent al het plezier uitbannen. 507 00:23:46,677 --> 00:23:49,638 Dan zou ik oordopjes, selfies, liften, hotdogs, 508 00:23:49,722 --> 00:23:51,682 warm water, kerstbomen en bedframes moeten vermijden. 509 00:23:51,765 --> 00:23:52,766 Allemaal moordenaars. 510 00:23:53,350 --> 00:23:56,103 Eén op 700.000 Amerikanen sterft door uit bed te vallen. 511 00:23:56,187 --> 00:23:57,688 Dat is meer dan terrorisme. 512 00:23:58,063 --> 00:23:59,899 Maar ik leg mijn matras niet op de vloer, 513 00:23:59,982 --> 00:24:01,483 want ik ben geen 25 meer. 514 00:24:03,027 --> 00:24:04,153 Zo zie ik er alleen uit. 515 00:24:09,074 --> 00:24:12,119 Welke prijs je ook wilt betalen voor een rijk leven, 516 00:24:12,620 --> 00:24:16,123 er is één rekening die altijd komt. 517 00:24:19,210 --> 00:24:20,669 TSJECHIË 518 00:24:21,295 --> 00:24:23,589 Als je sterft, ben je verdwenen, 519 00:24:23,672 --> 00:24:27,134 maar er is een heel financieel systeem rond wat overblijft. 520 00:24:27,218 --> 00:24:29,178 Je letterlijke overblijfselen. 521 00:24:30,012 --> 00:24:32,598 De begraafplaats van de Allerheiligen-kerk 522 00:24:32,681 --> 00:24:35,517 is een van de vroegste voorbeelden van lijkeneconomie. 523 00:24:39,480 --> 00:24:40,564 Zo. 524 00:24:41,690 --> 00:24:44,360 Hoeveel botten en schedels liggen hier? 525 00:24:44,443 --> 00:24:45,736 Duizenden. 526 00:24:45,986 --> 00:24:48,030 Ongeveer 100.000 pijpbenen 527 00:24:48,530 --> 00:24:50,157 en 60.000 schedels. 528 00:24:54,620 --> 00:24:55,663 ARCHEOLOOG 529 00:24:55,746 --> 00:24:58,082 Filip Vemilsky werkt als archeoloog met de kerk. 530 00:24:58,165 --> 00:25:02,461 Volgens hem werd het klooster een 14e-eeuwse bezienswaardigheid 531 00:25:02,544 --> 00:25:05,047 nadat een monnik terugkwam met heilige aarde 532 00:25:05,130 --> 00:25:09,510 van de plek van Jezus' kruisiging en die over de begraafplaats strooide. 533 00:25:10,010 --> 00:25:13,180 Het is een legende die een sterk verkooppraatje werd. 534 00:25:13,264 --> 00:25:15,891 Als je een eeuwige rustplaats zoekt, 535 00:25:15,975 --> 00:25:18,978 gaat het om locatie, locatie, locatie. 536 00:25:19,353 --> 00:25:22,273 Dit gebied was verbonden met Jeruzalem en Golgotha, 537 00:25:22,356 --> 00:25:24,858 heilige plekken van het christendom. 538 00:25:24,942 --> 00:25:27,987 Er geschiedden ook wonderen in dit gebied. 539 00:25:28,112 --> 00:25:31,699 Voor christenen was dit een bijzondere plek 540 00:25:31,782 --> 00:25:33,534 met een bijzondere betekenis. 541 00:25:33,617 --> 00:25:35,202 Konden ze vragen wat ze wilden? 542 00:25:35,286 --> 00:25:36,745 Was dit betaalbaar? 543 00:25:36,829 --> 00:25:39,832 Ze moeten veel betalen 544 00:25:39,915 --> 00:25:42,543 om in dit gebied te worden begraven. 545 00:25:42,626 --> 00:25:46,130 Eenvoudige wederopstanding. Daar hangt een prijskaartje aan. 546 00:25:46,213 --> 00:25:47,798 Dat deden de monniken dan ook. 547 00:25:48,966 --> 00:25:53,095 Maar in de 14e eeuw sloeg de Zwarte Dood hard toe in Europa. 548 00:25:53,178 --> 00:25:55,848 Om plek te maken voor de miljoenen doden, 549 00:25:55,931 --> 00:25:58,976 moesten oudere lijken op de begraafplaats worden opgegraven 550 00:25:59,059 --> 00:26:03,063 en werden de botten hergebruikt voor het unieke decor 551 00:26:03,147 --> 00:26:04,690 waarmee de kerk is versierd. 552 00:26:04,773 --> 00:26:07,526 Inclusief een kroonluchter van menselijke botten. 553 00:26:08,485 --> 00:26:10,321 Om de boel wat gezelliger te maken. 554 00:26:12,281 --> 00:26:14,283 Het ziet er griezelig uit, 555 00:26:14,366 --> 00:26:16,618 maar door van botten Meccano-stukjes te maken, 556 00:26:16,702 --> 00:26:19,955 konden ze nieuwelingen blijven verwelkomen. 557 00:26:21,749 --> 00:26:24,168 De monniken die dit bouwden, begrepen 558 00:26:24,251 --> 00:26:28,547 dat angst voor wat er met lichamen en zielen na de dood gebeurt, 559 00:26:28,797 --> 00:26:31,091 krachtig is en moeilijk om mee om te gaan. 560 00:26:31,175 --> 00:26:33,719 Misschien wisten ze honderden jaren geleden 561 00:26:33,802 --> 00:26:36,513 dat wat mensen helpt met die gevoelens om te gaan, 562 00:26:36,597 --> 00:26:39,224 verkocht kan worden voor een hoge prijs. 563 00:26:41,810 --> 00:26:44,938 Er was 200 jaar geleden geen uitvaartsector. 564 00:26:45,022 --> 00:26:47,566 Toen liet je familie je in de grond zakken 565 00:26:47,649 --> 00:26:51,236 op de begraafplaats of in de achtertuin, net als je hamster. 566 00:26:52,363 --> 00:26:54,531 Maar toen Abraham Lincoln werd vermoord, 567 00:26:54,782 --> 00:26:57,201 werd hij de eerste president die werd bewaard 568 00:26:57,284 --> 00:27:00,579 middels een oude methode die nu 'balsemen' heet. 569 00:27:00,954 --> 00:27:04,541 Zoveel rouwenden zagen Lincolns glimmende, bewaarde lichaam 570 00:27:04,625 --> 00:27:07,711 tijdens de afscheidstournee dat balsemen viral ging. 571 00:27:08,045 --> 00:27:10,214 Begrafenisondernemers sprongen erop in, 572 00:27:10,297 --> 00:27:12,883 mortuaria doken overal in de VS op 573 00:27:12,966 --> 00:27:16,595 en begrafenisondernemers begonnen geld te vragen voor kisten, 574 00:27:16,678 --> 00:27:18,222 het opbaren en grafstenen. 575 00:27:18,972 --> 00:27:22,017 Algauw werden postmortale make-overs gewoon. 576 00:27:22,101 --> 00:27:25,813 Als je een politiek kopstuk was, zoals Vladimir Lenin of Eva Perón, 577 00:27:25,896 --> 00:27:28,065 werd het een must. 578 00:27:28,482 --> 00:27:30,943 De gewone mensen beseften algauw 579 00:27:31,026 --> 00:27:34,988 dat ze hun dode dierbaren voor een hoge prijs moesten terugkopen. 580 00:27:37,241 --> 00:27:40,077 Ze waren niet goedkoop, maar wel knap. 581 00:27:45,124 --> 00:27:46,583 MALEISIË 582 00:27:47,418 --> 00:27:50,337 Amerika zit in de zak van de uitvaartsector, 583 00:27:50,421 --> 00:27:54,216 maar de sector rond de dood was 30 jaar geleden in Maleisië onbekend. 584 00:27:54,842 --> 00:27:57,886 Voor die tijd beheerde de overheid de begraafplaatsen 585 00:27:57,970 --> 00:28:00,472 vaak met een onprofessionele dienstverlening. 586 00:28:00,889 --> 00:28:03,100 Families moesten daarvoor kiezen 587 00:28:03,183 --> 00:28:05,978 of hun dierbaren op hun eigen land begraven. 588 00:28:06,061 --> 00:28:10,149 Maar Frank Choos vader had een visie en bouwde een bedrijf rondom begraven. 589 00:28:10,232 --> 00:28:11,608 DIRECTEUR HERDENKINGSPARK XIAO EN 590 00:28:11,692 --> 00:28:14,695 Het is een relatief nieuw idee in Maleisië 591 00:28:14,778 --> 00:28:17,990 dat er een plek is voor uitvaartdienstverlening. 592 00:28:18,073 --> 00:28:19,616 Hoe begon het? 593 00:28:19,700 --> 00:28:21,743 We begonnen in de vroege jaren 80. 594 00:28:22,161 --> 00:28:25,164 In Maleisië waren alle begraafplaatsen van de overheid. 595 00:28:25,247 --> 00:28:28,208 Die bepaalde welk gebied een begraafplaats werd. 596 00:28:28,292 --> 00:28:32,212 Mijn nu overleden vader dacht: hoe doen ze dat in andere landen? 597 00:28:32,296 --> 00:28:34,882 Hij nam ons mee naar allerlei landen 598 00:28:34,965 --> 00:28:39,261 en dan gingen we naar begraafplaatsen en herdenkingsparken. 599 00:28:39,344 --> 00:28:41,013 Halverwege de jaren 80 600 00:28:41,096 --> 00:28:44,391 besloot hij: ik wil dit in Maleisië introduceren. 601 00:28:49,646 --> 00:28:53,817 We verzorgen alle aspecten, van mortuarium met balseming 602 00:28:53,901 --> 00:28:57,529 tot afscheidszaaltjes waar mensen een wake kunnen houden, 603 00:28:57,613 --> 00:29:00,324 het crematorium en de parken. 604 00:29:00,407 --> 00:29:04,286 Franks familie importeerde al die westerse uitvaartmogelijkheden, 605 00:29:04,369 --> 00:29:08,624 maar het succes kwam voort uit aanbieden wat in zijn cultuur belangrijk was, 606 00:29:08,707 --> 00:29:09,875 en een persoonlijke toets. 607 00:29:09,958 --> 00:29:13,295 In dit gebouw huisvesten we de familiestenen. 608 00:29:13,378 --> 00:29:17,049 We bieden tweemaandelijkse gebeden door monniken aan. 609 00:29:18,884 --> 00:29:22,221 Ik neem je mee naar de opslagplaats voor crematieoverblijfselen. 610 00:29:23,805 --> 00:29:25,432 Er zijn hier ook tempels 611 00:29:25,516 --> 00:29:28,352 gericht op een mix van boeddhisme, christendom, 612 00:29:28,435 --> 00:29:31,146 hindoeïsme en Chinese geloofsovertuigingen. 613 00:29:31,480 --> 00:29:34,274 In Maleisië is dit een heel nieuwe doodseconomie 614 00:29:34,358 --> 00:29:37,444 met prijskaartjes tot 40.000 ringgit 615 00:29:37,528 --> 00:29:39,363 of $10.000. 616 00:29:40,572 --> 00:29:43,534 Waar je ook naartoe denkt te reizen in het hiernamaals, 617 00:29:43,617 --> 00:29:45,118 dit is de toegangspoort. 618 00:29:50,791 --> 00:29:51,792 Wauw. 619 00:29:55,128 --> 00:29:59,007 Hier kun je foto's en inscripties in doen. 620 00:29:59,091 --> 00:30:00,676 Staan de urnen erin? 621 00:30:00,759 --> 00:30:03,845 Ja, er komen urnen in. Deze zijn voor stellen. 622 00:30:03,929 --> 00:30:04,972 Oké. 623 00:30:05,055 --> 00:30:07,599 Eerst was men sceptisch, 624 00:30:07,683 --> 00:30:11,228 vooral omdat de meesten nooit een goede uitvaart hadden meegemaakt 625 00:30:11,311 --> 00:30:15,023 en geen goede manier kenden om dierbaren te herdenken. 626 00:30:15,732 --> 00:30:17,317 Nu, 30 jaar later, 627 00:30:17,401 --> 00:30:20,153 hebben we 100 herdenkingsparken in het hele land. 628 00:30:20,237 --> 00:30:21,738 Ze doken overal op. 629 00:30:22,322 --> 00:30:24,658 Franks vader bewees dat uitvaartdiensten, 630 00:30:24,741 --> 00:30:26,618 zoals de meeste succesvolle bedrijven, 631 00:30:26,702 --> 00:30:29,621 kunnen worden afgestemd op specifieke markten en mensen. 632 00:30:30,539 --> 00:30:33,417 Maar hoe gespecialiseerd wordt de doodssector 633 00:30:33,500 --> 00:30:35,502 in zijn jacht op klanten? 634 00:30:39,006 --> 00:30:40,299 DUITSLAND 635 00:30:41,925 --> 00:30:43,176 In het Duitse Hamburg 636 00:30:43,260 --> 00:30:44,761 zijn HSV-voetbalfans 637 00:30:44,845 --> 00:30:48,140 echte fanatiekelingen. 638 00:30:48,765 --> 00:30:51,226 In dit enorme stadion rouwen fervente sportfans 639 00:30:51,310 --> 00:30:53,312 niet om het verlies van een wedstrijd, 640 00:30:53,395 --> 00:30:54,980 maar ook om hun dierbaren. 641 00:30:55,063 --> 00:30:58,400 Dit komt doordat het is gesitueerd naast een begraafplaats 642 00:30:58,483 --> 00:31:00,569 die is afgestemd op zijn unieke fans. 643 00:31:01,278 --> 00:31:03,238 Lars Rehder is de beheerder. 644 00:31:03,864 --> 00:31:07,492 De ingang is een voetbaldoel met de originele maat. 645 00:31:07,909 --> 00:31:08,994 -Cool. -Ja. 646 00:31:09,077 --> 00:31:12,414 De mensen die hier begraven worden, hebben het clubsymbool. 647 00:31:12,497 --> 00:31:14,916 Hoeveel kost een begrafenis hier? 648 00:31:15,000 --> 00:31:20,672 Ongeveer $4000 als je een graf zoals dat wilt. 649 00:31:20,756 --> 00:31:24,760 Er zijn 20 mensen in één graf begraven. 650 00:31:24,843 --> 00:31:25,761 Wauw. Oké. 651 00:31:25,844 --> 00:31:27,095 Dat is goedkoper. 652 00:31:27,179 --> 00:31:28,096 Ja. 653 00:31:28,347 --> 00:31:32,267 Als je een graf wilt met maar twee mensen, 654 00:31:32,351 --> 00:31:35,604 kan dat tot $15.000 kosten. 655 00:31:35,687 --> 00:31:40,525 Zijn in dat grote graf 20 mensen begraven? 656 00:31:40,609 --> 00:31:41,568 -Ja. -Een familie? 657 00:31:41,652 --> 00:31:42,694 Het is geen familie. 658 00:31:42,778 --> 00:31:45,322 Het kan een fanclub zijn die de kosten deelt. 659 00:31:45,405 --> 00:31:47,491 -Wil je hier begraven worden? -Ja. 660 00:31:47,574 --> 00:31:49,743 -O, ja? -Het is een mooie plek, vind ik. 661 00:31:51,036 --> 00:31:55,082 Deze begraafplaats geeft een nieuwe betekenis aan 'diehard'-fan. 662 00:31:55,332 --> 00:31:56,583 Ik ben Yankee-fan, 663 00:31:56,667 --> 00:31:59,211 maar ik wil niet naast hun stadion worden begraven. 664 00:31:59,294 --> 00:32:01,713 Dan ben ik niet zo'n grote fan als ik dacht. 665 00:32:01,797 --> 00:32:02,798 Ja, ik begrijp het. 666 00:32:02,881 --> 00:32:07,094 Het idee om de dood te verbinden aan iets waar je van houdt, 667 00:32:07,177 --> 00:32:08,095 is logisch. 668 00:32:08,178 --> 00:32:10,806 Je kunt het niet meenemen. 669 00:32:10,889 --> 00:32:11,932 Of wel? 670 00:32:12,933 --> 00:32:15,310 HONGKONG 671 00:32:19,981 --> 00:32:24,277 Alles in deze winkel is bedoeld om mee te nemen na je dood. 672 00:32:24,361 --> 00:32:27,864 Als je in het hiernamaals een haan wilt, kun je die meenemen. 673 00:32:27,948 --> 00:32:30,075 Alles is van papier gemaakt. 674 00:32:30,951 --> 00:32:31,910 Dit is geweldig. 675 00:32:31,993 --> 00:32:33,120 Alles is om te verbranden. 676 00:32:33,203 --> 00:32:35,122 Bij het taoïstische geloof hoort 677 00:32:35,205 --> 00:32:38,792 dat je spullen naar je dierbaren in het hiernamaals kunt sturen 678 00:32:38,875 --> 00:32:41,002 als je een papieren versie verbrandt. 679 00:32:41,086 --> 00:32:42,838 De dood hoeft niet saai te zijn. 680 00:32:42,921 --> 00:32:46,842 Het is een oud, Chinees ritueel, bewerkt voor de moderne economie. 681 00:32:47,676 --> 00:32:49,720 Dit is de beste, 682 00:32:49,803 --> 00:32:50,929 omdat die zo ouderwets is. 683 00:32:52,139 --> 00:32:54,057 Er staat 'Marlbero'. 684 00:32:54,766 --> 00:32:56,351 Dit is allemaal leuk 685 00:32:56,435 --> 00:32:58,937 voor je kant-en-klare spullen voor de eeuwigheid, 686 00:32:59,020 --> 00:33:00,647 maar als je iets op maat gemaakt wilt, 687 00:33:00,731 --> 00:33:02,607 is er maar één bestemming. 688 00:33:06,737 --> 00:33:10,866 Mr Ha staat bekend als de koning van papieroffers. 689 00:33:11,116 --> 00:33:12,868 Ik kom leren van de expert 690 00:33:12,951 --> 00:33:16,329 over de economie van winkelen voor de zojuist overledenen. 691 00:33:17,706 --> 00:33:21,084 Vanuit het Chinese taoïsme en boeddhisme 692 00:33:21,168 --> 00:33:23,754 is er het geloof dat waardevolle spullen overgedragen moeten worden 693 00:33:23,837 --> 00:33:25,964 van generatie op generatie. 694 00:33:26,715 --> 00:33:31,720 Het idee is dat, als je deze papieroffers in dit leven verbrandt, 695 00:33:32,137 --> 00:33:35,557 je dierbaren ze zullen ontvangen in het hiernamaals. 696 00:33:36,099 --> 00:33:37,225 PAPIERMEESTER 697 00:33:37,309 --> 00:33:40,562 Als iemand een papieroffer verbrandt voor de dode, 698 00:33:40,645 --> 00:33:43,231 is dat dan symbolisch of letterlijk bedoeld? 699 00:33:43,315 --> 00:33:45,776 Deze offers dienen zowel de levenden als de doden. 700 00:33:46,359 --> 00:33:50,906 Een zoon die nog geen papieren huis voor zijn vader heeft verbrand, 701 00:33:50,989 --> 00:33:52,866 kan tijden niet slapen, 702 00:33:52,949 --> 00:33:56,536 omdat hij zich afvraagt of zijn vader 703 00:33:56,620 --> 00:34:00,749 een huis heeft om in te wonen in de onderwereld. 704 00:34:00,832 --> 00:34:05,212 Kun je me een voorbeeld geven van wat mensen je vragen te maken? 705 00:34:05,629 --> 00:34:07,923 Ik herinner me één geval waarin de overledene 706 00:34:08,006 --> 00:34:09,925 een maffiabaas was. 707 00:34:10,008 --> 00:34:12,677 We moesten voor zijn begrafenis offers maken 708 00:34:12,761 --> 00:34:14,596 die leken op zijn handlangers 709 00:34:14,679 --> 00:34:16,681 en een wapen of een slagzwaard droegen, 710 00:34:16,765 --> 00:34:21,770 zodat zijn macht en autoriteit werden verbeeld. 711 00:34:21,853 --> 00:34:24,898 Die maffiabaas kon al zijn jongens meenemen 712 00:34:24,981 --> 00:34:25,982 naar het hiernamaals. 713 00:34:26,066 --> 00:34:27,025 Precies. 714 00:34:27,108 --> 00:34:29,903 Vragen mensen om dingen die ze nooit hebben gehad? 715 00:34:29,986 --> 00:34:31,488 Gaat het om verlangens? 716 00:34:31,947 --> 00:34:33,031 Ja. 717 00:34:33,114 --> 00:34:35,659 Dat is de echte betekenis van papieroffers. 718 00:34:35,742 --> 00:34:38,787 Als de overledene nooit in een Rolls-Royce heeft gereden 719 00:34:38,870 --> 00:34:40,497 toen diegene nog leefde, 720 00:34:40,580 --> 00:34:44,125 kan de familie papieroffers bestellen die op die zaken lijken. 721 00:34:44,209 --> 00:34:46,795 Je probeert de dromen van de dode te verwezenlijken. 722 00:34:47,379 --> 00:34:50,423 Als je het niet breed hebt, 723 00:34:50,507 --> 00:34:51,967 is er dan toch de verwachting 724 00:34:52,050 --> 00:34:55,720 dat je papieren goederen koopt voor je dierbare voor de ceremonie? 725 00:34:55,804 --> 00:34:58,223 Het ergste is het op het Chinese vasteland. 726 00:34:58,306 --> 00:35:00,141 Om een dure begrafenis te betalen, 727 00:35:00,225 --> 00:35:02,269 leent de familie van de dode soms zoveel 728 00:35:02,352 --> 00:35:06,690 dat ze acht tot tien jaar moeten afbetalen. 729 00:35:06,773 --> 00:35:12,362 Wauw. Ik snap het nu. Wat een last voor de families. 730 00:35:12,445 --> 00:35:13,572 Dan verkopen ze hun huis. 731 00:35:13,655 --> 00:35:17,367 Verkopen ze hun huis om de uitvaart te betalen? 732 00:35:17,450 --> 00:35:18,368 Ja. 733 00:35:18,451 --> 00:35:20,954 Sommigen zijn bereid een offer te brengen 734 00:35:21,037 --> 00:35:22,831 om een offer te brengen. 735 00:35:22,914 --> 00:35:25,208 Ik weet niet of iemand 736 00:35:25,292 --> 00:35:27,544 flink gaat betalen voor mijn hiernamaals, 737 00:35:27,627 --> 00:35:30,964 dus heb ik Mr Ha gevraagd om mijn lievelingsdingen te maken, 738 00:35:31,047 --> 00:35:33,341 zodat ik die vast kan verbranden. 739 00:35:33,425 --> 00:35:34,634 Dat kan toch geen kwaad? 740 00:35:37,178 --> 00:35:38,555 Dat is mijn hond. 741 00:35:40,473 --> 00:35:43,351 Dat heb je goed gedaan. 742 00:35:43,435 --> 00:35:44,769 Ze leeft nog. 743 00:35:45,645 --> 00:35:46,938 Dat blijft ze voor altijd. 744 00:35:47,022 --> 00:35:48,899 Anders gaat het mis met me. 745 00:35:51,318 --> 00:35:53,862 Ik ken haar menselijke eigenschappen toe, 746 00:35:53,945 --> 00:35:56,489 dus ik kan haar toch niet verbranden? 747 00:35:56,573 --> 00:35:58,450 Papieroffers van dieren zijn niet taboe, 748 00:35:58,533 --> 00:36:01,244 omdat ze dieren zijn, geen mensen. 749 00:36:01,328 --> 00:36:04,039 Je kunt je hondvormige offer verbranden voor je dood. 750 00:36:04,122 --> 00:36:05,624 Jullie zullen herenigd worden. 751 00:36:05,707 --> 00:36:07,918 Zo werkt het dus. Mooi. 752 00:36:08,001 --> 00:36:09,252 Geweldig. 753 00:36:09,628 --> 00:36:11,880 Dit is zodat ik wifi heb. 754 00:36:11,963 --> 00:36:13,465 Heb je het wachtwoord? 755 00:36:14,257 --> 00:36:16,551 Dat moet je zelf uitzoeken. 756 00:36:17,677 --> 00:36:18,595 Oké. 757 00:36:19,262 --> 00:36:20,972 Taco's en bonen. 758 00:36:21,056 --> 00:36:23,642 Die zullen je goed vullen in de onderwereld. 759 00:36:23,725 --> 00:36:25,018 Steeds weer, hoop ik. 760 00:36:25,477 --> 00:36:26,603 Mooi. 761 00:36:26,686 --> 00:36:28,355 Dit is een joggingpak. 762 00:36:30,273 --> 00:36:31,399 Dat staat je goed. 763 00:36:31,483 --> 00:36:33,777 Hoeveel moet ik betalen voor deze vier dingen? 764 00:36:33,860 --> 00:36:37,822 Het kostte meer dan drie dagen om ze te maken. 765 00:36:37,906 --> 00:36:39,407 De prijs is 11.000 HKD. 766 00:36:39,491 --> 00:36:43,328 Ik zal je dus bijna $2000 geven als ik wegga. 767 00:36:43,411 --> 00:36:45,705 Bedankt. Ik ben er blij mee. 768 00:36:50,377 --> 00:36:53,630 Ik heb net $2000 uitgegeven aan papier-maché. 769 00:36:54,297 --> 00:36:55,882 Dat is veel geld om te verbranden. 770 00:36:55,966 --> 00:36:57,467 Letterlijk. 771 00:36:58,510 --> 00:37:00,303 Mensen geven veel uit aan de dood. 772 00:37:01,388 --> 00:37:04,474 Doordat niemand weet wat er aan de andere kant is, 773 00:37:04,557 --> 00:37:08,353 kun je weinig inbrengen tegen hoeveel geld iemand op tafel legt. 774 00:37:10,021 --> 00:37:13,566 Ik vraag me af of de economische keuzes die we maken rondom de dood, 775 00:37:13,650 --> 00:37:15,568 op redelijke argumenten gestoeld zijn. 776 00:37:17,445 --> 00:37:21,032 Waarom denken we geld te moeten steken in afscheid nemen van dierbaren? 777 00:37:28,415 --> 00:37:31,084 CALIFORNIË 778 00:37:31,793 --> 00:37:34,337 Caitlin Doughty verdient aan de dood. 779 00:37:34,421 --> 00:37:35,630 Voor een begrafenisondernemer 780 00:37:35,714 --> 00:37:39,092 heeft ze radicale ideeën over de motor achter de uitvaartsector. 781 00:37:39,759 --> 00:37:45,265 Het idee is dat je je dierbare 782 00:37:45,348 --> 00:37:47,308 naar een uitvaartcentrum moet brengen 783 00:37:47,392 --> 00:37:49,310 en niet betrokken bent bij het proces, 784 00:37:49,394 --> 00:37:51,438 behalve opdagen bij de begrafenis. 785 00:37:51,521 --> 00:37:54,524 Ik dacht altijd dat je dat moest doen. 786 00:37:54,607 --> 00:37:56,526 Staat dat niet in de wet? 787 00:37:56,609 --> 00:37:57,652 NATUURLIJKE BEGRAFENISONDERNEMER 788 00:37:57,736 --> 00:38:00,530 Nee. Een deel van wat ik doe, is kennis verspreiden 789 00:38:00,613 --> 00:38:02,699 en mensen vertellen dat men betrokken kan zijn. 790 00:38:03,033 --> 00:38:05,035 Er zijn andere opties voor uitvaarten. 791 00:38:05,118 --> 00:38:08,246 Ze kunnen minder duur en betekenisvoller zijn. 792 00:38:08,329 --> 00:38:12,000 Er zijn veel veilige en legale dingen die je met dode lichamen kunt doen 793 00:38:12,083 --> 00:38:14,544 waar je misschien niks van afweet. 794 00:38:14,627 --> 00:38:17,964 Wat zo interessant is aan de dood overal ter wereld, 795 00:38:18,048 --> 00:38:21,217 is dat onze exportproducten 796 00:38:21,301 --> 00:38:24,012 de slechtste delen van de Amerikaanse cultuur zijn. 797 00:38:24,095 --> 00:38:25,638 -Zelfs in de dood? -Ja. 798 00:38:26,181 --> 00:38:29,726 De dood die wij exporteren, is de kapitalistische dood. 799 00:38:29,809 --> 00:38:33,646 Die zegt dat hoe meer je koopt voor je dierbare, 800 00:38:33,730 --> 00:38:34,856 hoe meer je om diegene geeft 801 00:38:34,981 --> 00:38:37,942 en we moeten die zaken scheiden. 802 00:38:38,026 --> 00:38:40,403 Kun je me kort vertellen 803 00:38:40,487 --> 00:38:44,074 wat je aantrok in dit werk en wat je er mooi aan vindt? 804 00:38:44,157 --> 00:38:47,744 Natuurlijk. Ik heb tien jaar in de uitvaartsector gewerkt 805 00:38:47,827 --> 00:38:50,413 en ik begon als bediener van het crematorium. 806 00:38:50,497 --> 00:38:52,457 Ik begon als degene op de achtergrond 807 00:38:52,540 --> 00:38:55,752 bij de grote, industriële machines die de lichamen cremeren. 808 00:38:55,835 --> 00:39:00,590 Het eerste wat ik merkte, is dat ik er vaak als enige bij was. 809 00:39:00,673 --> 00:39:04,594 Er was geen familie bij. Ik cremeerde je moeder, vader of zus in mijn eentje. 810 00:39:04,677 --> 00:39:07,430 Dat vond ik choquerend. Waarom sta ik hier alleen? 811 00:39:07,514 --> 00:39:09,349 Ik begon te begrijpen 812 00:39:09,432 --> 00:39:13,394 dat het onze maatschappij is die ons niet vertelt 813 00:39:13,478 --> 00:39:16,439 dat we betrokken moeten zijn bij de dood en uitvaarten. 814 00:39:16,523 --> 00:39:17,941 Dat we erbij moeten zijn 815 00:39:18,024 --> 00:39:20,318 of zelfs dat dat mag. 816 00:39:20,401 --> 00:39:23,988 De Amerikaanse dood was 150 jaar geleden 817 00:39:24,072 --> 00:39:26,699 totaal in handen van de familie. 818 00:39:26,783 --> 00:39:30,578 Iemand sterft thuis en hij of zij wordt daar afgelegd. 819 00:39:30,662 --> 00:39:35,333 Je buurman maakt de kist die je op je eigen schouders naar het graf draagt. 820 00:39:35,416 --> 00:39:37,919 De familie en gemeenschap zijn volledig betrokken. 821 00:39:38,586 --> 00:39:40,130 Rond het begin van de 20e eeuw 822 00:39:40,213 --> 00:39:42,382 kreeg je mensen die zeggen: 823 00:39:42,465 --> 00:39:44,926 'Interessant. We kunnen hier geld aan verdienen.' 824 00:39:45,009 --> 00:39:48,972 We kunnen zeggen dat het veiliger en hygiënischer is 825 00:39:49,055 --> 00:39:50,807 als wij de lichamen meenemen, 826 00:39:50,890 --> 00:39:53,685 wij voor ze zorgen en jullie ervoor betalen. 827 00:39:53,768 --> 00:39:55,687 Tijdens de afgelopen 100 jaar 828 00:39:55,770 --> 00:39:57,564 zijn we gehersenspoeld 829 00:39:57,647 --> 00:40:01,651 dat dat de veilige en legale manier is om het te doen. 830 00:40:01,734 --> 00:40:02,819 Dat is niet waar. 831 00:40:02,902 --> 00:40:06,573 Je hoeft het lichaam niet over te dragen aan de begrafenisondernemer 832 00:40:06,656 --> 00:40:08,324 om het chemisch te laten bewerken 833 00:40:08,408 --> 00:40:11,035 en het je terug te laten verkopen als een product. 834 00:40:11,119 --> 00:40:11,953 Oké. 835 00:40:12,036 --> 00:40:14,038 Je kunt voor een natuurbegrafenis kiezen. 836 00:40:14,122 --> 00:40:19,002 Dat heb je een rieten kist of lijkwade in een ondiep graf. 837 00:40:19,085 --> 00:40:22,380 Je desintegreert in de aarde eromheen 838 00:40:22,463 --> 00:40:24,549 en groeit door in een boom, een struik, 839 00:40:24,632 --> 00:40:26,301 een bloem of iets moois. 840 00:40:27,677 --> 00:40:28,928 Dit is dus een lijkwade. 841 00:40:29,012 --> 00:40:30,221 Dit is een lijkwade. 842 00:40:30,722 --> 00:40:32,015 -Wil je hem proberen? -Ja. 843 00:40:32,098 --> 00:40:33,641 -Ga maar liggen. -Oké. 844 00:40:33,725 --> 00:40:35,310 -Laat het avontuur beginnen. -Ja. 845 00:40:36,144 --> 00:40:38,146 We leggen je op je zij. 846 00:40:38,563 --> 00:40:40,440 Je hoofd blijft onbedekt. 847 00:40:42,400 --> 00:40:44,068 Dit is net kamperen. 848 00:40:44,319 --> 00:40:46,196 Het lijkt inderdaad net kamperen. 849 00:40:46,863 --> 00:40:48,489 Hier binden we die vast. 850 00:40:48,573 --> 00:40:50,074 Niemand stopt je zo in. 851 00:40:50,533 --> 00:40:52,202 Ik ben de leidster. 852 00:40:52,285 --> 00:40:54,204 Hopelijk bevalt Kamp Dood je. 853 00:40:55,163 --> 00:40:57,749 Ik zou nu wel lekker kunnen slapen. 854 00:40:57,832 --> 00:40:59,375 Wacht tot je gezicht bedekt is. 855 00:40:59,459 --> 00:41:00,585 Kijk hoe het dan voelt. 856 00:41:00,668 --> 00:41:02,253 -Ben je er klaar voor? -Ja. 857 00:41:02,337 --> 00:41:03,338 Dit is het moment. 858 00:41:03,421 --> 00:41:04,505 Dag, jongens. 859 00:41:08,885 --> 00:41:11,387 Als je niet kunt ademen, moet je het laten weten. 860 00:41:11,471 --> 00:41:12,430 Ik laat het weten. 861 00:41:12,513 --> 00:41:15,433 'Begrafenisondernemer doodt man.' Die kop wil ik niet. 862 00:41:15,516 --> 00:41:17,227 Als ik doodga, lig ik klaar, hè? 863 00:41:18,144 --> 00:41:19,896 Er hoeft niks meer te gebeuren. 864 00:41:19,979 --> 00:41:22,065 Klaar. Je kunt het graf graven. 865 00:41:26,527 --> 00:41:29,781 Jij, mijn vriend, ligt in een lijkwade. 866 00:41:29,864 --> 00:41:31,074 Hoe voel je je? 867 00:41:31,157 --> 00:41:32,075 Niet slecht. 868 00:41:32,492 --> 00:41:33,952 Je ziet er goed uit. Prachtig. 869 00:41:34,035 --> 00:41:35,078 Ja? Bedankt. 870 00:41:35,161 --> 00:41:36,329 Ik snap het wel. 871 00:41:36,412 --> 00:41:38,539 Als dit een optie is, 872 00:41:38,623 --> 00:41:41,542 waarom zou je je dan laten opsluiten in een kist? 873 00:41:46,798 --> 00:41:49,300 Rouw kan ons tot radicale keuzes leiden. 874 00:41:49,384 --> 00:41:51,678 Vaak zijn die niet economisch van aard. 875 00:41:53,137 --> 00:41:55,598 Het is duidelijk dat er een economie is ontstaan 876 00:41:55,682 --> 00:41:58,184 rondom elk aspect van de dood. 877 00:41:59,269 --> 00:42:02,563 Rouwen om onze dierbaren kost ons geld. 878 00:42:02,647 --> 00:42:05,817 Iemand onverwachts verliezen 879 00:42:05,900 --> 00:42:08,236 kan leiden tot enorme bedragen. 880 00:42:09,654 --> 00:42:11,739 Als ik mijn vijanden wil uitschakelen, 881 00:42:11,823 --> 00:42:13,992 moet ik cashgeld meenemen. 882 00:42:15,785 --> 00:42:18,413 De rekensommen achter die keuzes 883 00:42:18,496 --> 00:42:20,081 kunnen ingewikkeld zijn, 884 00:42:20,164 --> 00:42:22,500 maar geld besteden in de economie rond de dood 885 00:42:22,625 --> 00:42:25,962 lijkt respijt te bieden van de existentiële angst 886 00:42:26,045 --> 00:42:29,382 die voortkomt uit de wetenschap dat de dood komt 887 00:42:30,341 --> 00:42:31,426 voor ons allemaal. 888 00:42:33,803 --> 00:42:36,264 Nu is het tijd voor puppy's. 889 00:43:03,416 --> 00:43:05,126 -Eruit. -Is het gratis parkeren? 890 00:43:05,209 --> 00:43:06,294 -Nee. -Oké. 891 00:43:09,339 --> 00:43:11,049 -Fijne Pasen. -Ja. 892 00:43:14,427 --> 00:43:16,220 -Ga weg. -Bedankt. 893 00:43:16,304 --> 00:43:18,181 Ken je goede advocaten? 894 00:43:18,264 --> 00:43:19,432 Ik bel de politie. 895 00:43:20,516 --> 00:43:21,476 Ken je Sting? 896 00:43:23,436 --> 00:43:24,479 Een slechte grap. 897 00:43:24,562 --> 00:43:28,858 ...dat ze je weduwe kunnen compenseren vanwege het verlies van seksgenot met jou. 898 00:43:29,567 --> 00:43:31,569 Wil je van mijn seks genieten? 899 00:43:31,652 --> 00:43:33,529 Wat een rare... 900 00:43:33,613 --> 00:43:36,282 -Dat ga ik mijn vrouw zeggen -...Victoriaanse roman. 901 00:43:36,366 --> 00:43:37,700 Dat moet ik opschrijven. 902 00:43:37,784 --> 00:43:39,160 Dat zeg ik tegen mijn vrouw. 903 00:43:39,243 --> 00:43:41,329 Wil je van mijn seks genieten? 904 00:43:44,582 --> 00:43:45,541 Shit. 905 00:43:47,126 --> 00:43:48,086 Shit.