1 00:00:05,257 --> 00:00:06,216 Sahteler. 2 00:00:06,759 --> 00:00:07,593 Çakmalar. 3 00:00:08,427 --> 00:00:09,511 Her yerdeler. 4 00:00:10,179 --> 00:00:11,472 Bazısını anlamak kolay. 5 00:00:11,555 --> 00:00:13,056 SAHTE NESS GÖLÜ CANAVARI 6 00:00:13,140 --> 00:00:15,184 Bazılarını anlamak zaman alır. 7 00:00:15,267 --> 00:00:16,351 PLAYBACK SKANDALI GRAMMY'Yİ İADE ETTİRDİ 8 00:00:17,186 --> 00:00:18,270 Paramızdan... 9 00:00:18,353 --> 00:00:19,521 Bana benziyor. 10 00:00:20,022 --> 00:00:21,231 Araç gerecimize. 11 00:00:22,524 --> 00:00:26,153 İlaçlarımızdan, logolu giyim ürünlerine. 12 00:00:26,653 --> 00:00:29,490 Sahte ürünler, küresel ekonomiden yılda 13 00:00:29,573 --> 00:00:30,908 milyarlarca dolar çalıyor. 14 00:00:32,284 --> 00:00:36,371 Onlara gücünü veren, gerçek ürünü inanılmaz bir şekilde 15 00:00:36,455 --> 00:00:37,831 taklit edebilmeleri. 16 00:00:38,457 --> 00:00:40,959 Multimilyon dolarlık markaları sarsabilir, 17 00:00:41,710 --> 00:00:43,670 hükûmetlere güveni yok edebilir 18 00:00:43,754 --> 00:00:46,381 ve çok kötü suçlara kaynak olabilirler. 19 00:00:46,465 --> 00:00:47,299 HASKOVO BULGARİSTAN 20 00:00:47,382 --> 00:00:50,177 Teröristler sahte parayla saldırılarını finanse edebilir. 21 00:00:50,260 --> 00:00:51,261 Yuh! 22 00:00:52,095 --> 00:00:53,847 Sahteciler nasıl yırtıyor? 23 00:00:54,848 --> 00:00:56,058 Birazdan öğreneceğiz. 24 00:00:57,309 --> 00:00:58,644 Evet, bu sahte. 25 00:00:59,228 --> 00:01:00,312 Aynı anan gibi. 26 00:01:01,438 --> 00:01:02,481 Ne? 27 00:01:02,981 --> 00:01:07,653 Sahtecilik Ekonomileri Öldürüyor (Yardımcı da Oluyor) 28 00:01:09,530 --> 00:01:13,200 Hoşunuza gitse de gitmese de hepimiz para ile bağlıyız. 29 00:01:13,951 --> 00:01:17,204 Ben Kal Penn, küresel ekonomi denen 30 00:01:17,287 --> 00:01:19,039 şu dev canavarı keşfediyorum. 31 00:01:19,122 --> 00:01:20,791 KÜRESEL EKONOMİ DENEN ŞU DEV CANAVAR 32 00:01:27,214 --> 00:01:29,675 Para. Onunla borçlarımızı ödüyoruz, 33 00:01:29,758 --> 00:01:33,136 harcayıp iyi zaman geçiriyoruz, zor günler için biriktiriyoruz. 34 00:01:33,595 --> 00:01:36,890 Ama ABD'de sahte paralar neredeyse 35 00:01:36,974 --> 00:01:38,976 gerçeğiyle aynı süredir dolaşımda. 36 00:01:39,560 --> 00:01:40,978 Sahteciler ölü başkanlarımızı 37 00:01:41,061 --> 00:01:43,689 hedef alırken paramızı kim koruyor? 38 00:01:49,403 --> 00:01:51,530 Öğrenmek için başkentimizdeyim. 39 00:01:52,656 --> 00:01:55,409 BİRLEŞİK DEVLETLER GİZLİ SERVİSİ 40 00:01:55,492 --> 00:01:57,452 -Gizli Servis karargâhına hoş geldiniz. -Teşekkürler. 41 00:01:57,828 --> 00:02:01,248 Bu binada Gizli Servis'in tüm büyük bölümleri var. 42 00:02:01,331 --> 00:02:03,125 Bu da basamakları açıklıyor. 43 00:02:03,208 --> 00:02:05,043 Ajan Trent Everett'la tanışın. 44 00:02:05,127 --> 00:02:06,336 TRENT EVERETT GİZLİ SERVİS ÖZEL AJANI 45 00:02:06,420 --> 00:02:09,214 Güneş gözlüğü ve kulak aparatsız böyle gözüküyorlar. 46 00:02:10,799 --> 00:02:13,176 Birçok insan, Gizli Servis'in sahte para 47 00:02:13,260 --> 00:02:14,428 kovaladığını bilmez. 48 00:02:14,511 --> 00:02:17,222 Herkes Başkan ve ailesini koruduğunuzu sanır. 49 00:02:19,808 --> 00:02:21,935 Gizli Servis'in kuruluş nedeni, 50 00:02:22,019 --> 00:02:23,687 İç Savaş sonunda, raporlara göre 51 00:02:23,770 --> 00:02:25,731 ülkede dolaşımdaki paranın 52 00:02:25,814 --> 00:02:27,816 üçte biri ila yarısının sahte olmasıydı. 53 00:02:27,900 --> 00:02:29,234 -O kadar çok mu? -Evet. 54 00:02:30,319 --> 00:02:32,738 O yüzden 14 Nisan 1865'te 55 00:02:32,821 --> 00:02:35,657 Başkan Abraham Lincoln, Gizli Servis fikrini 56 00:02:35,741 --> 00:02:37,075 ilk kez tasarlar. 57 00:02:37,576 --> 00:02:40,412 Aynı akşam, Gizli Servis mevzuatı yazılıp 58 00:02:40,495 --> 00:02:42,331 masasına konduktan sonra 59 00:02:42,414 --> 00:02:45,083 Abraham Lincoln, Beyaz Saray'dan Ford Tiyatrosu'na gider 60 00:02:45,167 --> 00:02:48,086 ve orada John Wilkes Booth tarafından öldürülür. 61 00:02:48,170 --> 00:02:49,212 Vay canına! 62 00:02:49,963 --> 00:02:53,008 İç Savaş zamanı ABD'nin tek bir para birimi yoktu. 63 00:02:53,550 --> 00:02:57,387 Bankalar istediği miktarda ve stilde dolar basabiliyordu. 64 00:02:57,471 --> 00:03:00,098 Bu, sahteciliği kolaylaştırdı. 65 00:03:00,515 --> 00:03:03,060 Aşırı sahte banknot, enflasyona neden oldu. 66 00:03:03,310 --> 00:03:06,104 450 gram çayın fiyatı 35 dolara fırladı, 67 00:03:06,188 --> 00:03:09,107 bir varil un da 1.000 dolara mal oluyordu. 68 00:03:09,733 --> 00:03:12,903 Bu yüzden, ABD sahteciliği engellemek için 69 00:03:12,986 --> 00:03:14,738 harekete geçti. 70 00:03:17,324 --> 00:03:18,951 Bu kısmı seveceksin. 71 00:03:19,034 --> 00:03:20,953 İş arkadaşım Irina ile tanış, 72 00:03:21,036 --> 00:03:23,038 kendisi doküman analistidir. 73 00:03:23,121 --> 00:03:24,623 Suç Soruşturma Bölümü'ne hoş geldin. 74 00:03:24,706 --> 00:03:25,540 Hoş bulduk. 75 00:03:25,624 --> 00:03:27,793 Numune kütüphanesine gidip 76 00:03:27,876 --> 00:03:30,253 Gizli Servis'in sahte para koleksiyonuna 77 00:03:30,337 --> 00:03:32,089 göz atacağız. 78 00:03:32,172 --> 00:03:33,382 Paraya bakıyoruz. 79 00:03:34,383 --> 00:03:36,218 Irina Geiman'ın işi, ülkemizin 80 00:03:36,301 --> 00:03:39,221 para birimi sistemlerinin korunmasını sağlamak. 81 00:03:39,304 --> 00:03:41,807 Gizli Servis yılda 2,5 milyon parça 82 00:03:41,890 --> 00:03:43,642 karşıt para birimi görüyor. 83 00:03:44,059 --> 00:03:45,811 Para konusunda işi sıkı tutuyor. 84 00:03:45,894 --> 00:03:47,062 IRINA GEIMAN SAHTE DOKÜMAN UZMANI 85 00:03:47,145 --> 00:03:50,691 Burada birkaç sahte parayı dizdim, iki tane de 86 00:03:50,774 --> 00:03:51,858 hakiki para var. 87 00:03:51,942 --> 00:03:53,485 Mesela, bunlar hep gerçek. 88 00:03:53,568 --> 00:03:55,237 -Tamam. -Tutabilirsin. 89 00:03:55,320 --> 00:03:57,364 -Teşekkürler. Sağ ol. -Dur bakalım. 90 00:03:57,447 --> 00:03:59,783 -Olmaz mı? -Ne yazık ki bunu yapamazsın. 91 00:04:00,283 --> 00:04:01,994 Gizli Servis'in kuruluşundan beri 92 00:04:02,077 --> 00:04:04,454 Amerika, paramızı ve ona olan güveni 93 00:04:04,538 --> 00:04:07,541 korumak için sahtecilerle yarış hâlinde oldu. 94 00:04:07,624 --> 00:04:11,378 İşte kolay hatırlanabilir birkaç güvenlik özelliği. 95 00:04:12,045 --> 00:04:14,339 Mesela, geçirgen ışıkta bakınca 96 00:04:14,423 --> 00:04:17,759 kâğıdın içine saklanmış resimleri görebiliriz. 97 00:04:17,843 --> 00:04:20,762 Burada büyük bir beş var. 98 00:04:20,846 --> 00:04:22,848 Burada da solda üç küçük beş. 99 00:04:22,931 --> 00:04:25,058 Burada ince bir şerit var, 100 00:04:25,142 --> 00:04:26,393 portrenin sağında. 101 00:04:26,476 --> 00:04:27,394 Çok iyiymiş. 102 00:04:27,477 --> 00:04:31,481 100 dolarımızda ek özellik var. Üç boyutlu hareketli kurdele diyoruz. 103 00:04:31,898 --> 00:04:34,359 Banknotu ileri geri oynatırsan resimler de 104 00:04:34,443 --> 00:04:35,861 aşağı yukarı oynuyor. 105 00:04:36,820 --> 00:04:40,741 Bu yüzden aşırı paralıyken dükkâna gidersen 106 00:04:40,824 --> 00:04:42,284 -böyle yapıyorlar. -Evet. 107 00:04:42,367 --> 00:04:44,453 100'lük almıyoruz demeden önce. 108 00:04:46,288 --> 00:04:49,583 Burada da sıkça karşımıza çıkan başka sahte paralar var. 109 00:04:49,666 --> 00:04:51,877 Bunlarda gözüne bir şey çarpıyor mu? 110 00:04:51,960 --> 00:04:52,961 Tamam. 111 00:04:54,755 --> 00:04:55,922 Ben Franklin bile inanmamış. 112 00:04:59,634 --> 00:05:02,262 Grant kaç tane Güneyli heykeli kaldığını öğrenmiş. 113 00:05:04,723 --> 00:05:07,184 Bir dakika. Bu herif bana benziyor, 114 00:05:07,267 --> 00:05:09,644 yani Abraham Lincoln'den daha çok. 115 00:05:09,728 --> 00:05:12,731 Gizli Servis'in işinin büyük bir kısmı eğitim. 116 00:05:12,814 --> 00:05:13,899 Pek çok yardım etkinliği 117 00:05:13,982 --> 00:05:15,734 yapıyoruz, gerçek parayı 118 00:05:15,817 --> 00:05:17,569 fark etmeyi öğretiyoruz. 119 00:05:17,652 --> 00:05:19,780 Sahteciler teknoloji geliştirdikçe, 120 00:05:19,863 --> 00:05:22,574 ABD de parasını sahtecilikten korumak için 121 00:05:22,657 --> 00:05:25,911 yeni güvenlik önlemleri geliştirmek zorunda kaldı. 122 00:05:26,578 --> 00:05:29,414 Onların çabası olmasa ülke çoktan ekonomiyi 123 00:05:29,498 --> 00:05:33,043 çökertmek isteyen sahte para mucitleriyle dolardı. 124 00:05:38,590 --> 00:05:40,634 Selam olsun dünya vatandaşları! 125 00:05:40,717 --> 00:05:43,178 Ben Sahtekâr. 126 00:05:43,261 --> 00:05:45,097 Hükûmetlerin dengesini bozarım. 127 00:05:45,555 --> 00:05:47,682 Nükleer başlıklarla değil, 128 00:05:47,766 --> 00:05:50,602 basit bir fotokopi makinesiyle. 129 00:05:52,979 --> 00:05:55,524 Bir düğmeye basarak enflasyon yaratabilirim. 130 00:05:55,607 --> 00:05:58,026 İnanmadınız mı? Yugoslavya'ya sorun. 131 00:05:58,110 --> 00:06:00,403 Doğru. Artık öyle bir yer yok! 132 00:06:01,196 --> 00:06:04,116 Sahte banknotlar Yugoslavya ekonomisini bitirdi, 133 00:06:04,199 --> 00:06:06,243 tam da iç savaş sırasında! 134 00:06:07,202 --> 00:06:09,496 Sen bana rakip olamazsın Milošević. 135 00:06:10,789 --> 00:06:13,708 Küçültme ışını olan kötüler çok küçük düşünüyor. 136 00:06:14,084 --> 00:06:16,461 Ben kendim basarak cebinizdeki paranın 137 00:06:16,545 --> 00:06:18,088 değerini küçültürüm. 138 00:06:18,547 --> 00:06:20,048 Bombalar çok ilkel. 139 00:06:20,423 --> 00:06:23,093 Banknot atmak da o derece hasar verir. 140 00:06:25,387 --> 00:06:29,307 Neden Hitler 2. Dünya Savaşı'nda sahte İngiliz parası bastı? 141 00:06:29,391 --> 00:06:32,185 İngiltere Merkez Bankası beş paunt üstü paraları topladı! 142 00:06:32,269 --> 00:06:33,270 ALMANLAR SAHTE PARA ATIYOR! 143 00:06:37,566 --> 00:06:42,070 Nakde dayalı ekonomileri hedef alır, en fakir dünya halklarına zulmederim. 144 00:06:42,529 --> 00:06:45,991 Benden daha kötüsü varsa, kendileriyle tanışmak isterim. 145 00:06:46,074 --> 00:06:48,285 Böylece onları da seri kopyalarım! 146 00:06:49,911 --> 00:06:51,538 Eller yukarı, seni sahteci. 147 00:06:51,621 --> 00:06:53,748 Hayır, Sahtekâr! 148 00:06:54,749 --> 00:06:55,834 Kopyacı Kedi, tut! 149 00:06:59,296 --> 00:07:02,132 Kopyacı Kedi, keşke seni hiç klonlamasaydım. 150 00:07:02,215 --> 00:07:06,011 Artık adalete teslim olacaksın Sahtekâr. 151 00:07:06,094 --> 00:07:07,971 Ne? Nereye gitti? 152 00:07:09,890 --> 00:07:11,808 Seni ahmak! Ben her yerdeyim! 153 00:07:12,267 --> 00:07:15,687 Özellikle nakde dayalı ekonomilerde! 154 00:07:21,943 --> 00:07:23,320 HİNDİSTAN 155 00:07:24,029 --> 00:07:27,657 Hindistan, 1,3 milyardan fazla nüfusu olan bir ülke 156 00:07:27,741 --> 00:07:30,869 ve çoğu mali işlem nakitle yapılıyor, bu da ekonomiyi 157 00:07:30,952 --> 00:07:32,412 sahte paranın 158 00:07:32,495 --> 00:07:34,956 istikrarsızlaştırıcı etkisine açık hâle getiriyor. 159 00:07:35,373 --> 00:07:37,500 Bu eski paralarla ne yapabilirim? 160 00:07:37,584 --> 00:07:40,629 Bayım, onlarla hiçbir şey alamazsınız. Değersizdir. 161 00:07:40,712 --> 00:07:41,630 Kimse almaz mı? 162 00:07:41,713 --> 00:07:43,632 Hayır. Hindistan hükûmeti iptal etti. 163 00:07:43,715 --> 00:07:44,674 Ne yapabilirim? 164 00:07:44,758 --> 00:07:46,801 Yırtıp atabilirsiniz. 165 00:07:49,888 --> 00:07:53,350 Bunlarla rupi karşılığı hiçbir şey alamazsın, diyor. 166 00:07:54,643 --> 00:07:57,562 Neden tomarlarca Hint parası 167 00:07:57,646 --> 00:07:59,439 birden değersiz oldu? 168 00:07:59,522 --> 00:08:03,401 2015'te Hindistan'da sahte rupi korkutucu derecede 169 00:08:03,485 --> 00:08:05,111 artmaya başladı, 170 00:08:05,195 --> 00:08:09,157 esas olarak 500 ve 1.000 rupi banknotları kullanılıyordu. 171 00:08:09,241 --> 00:08:12,577 Çoğu kasten Pakistan'dan 172 00:08:12,661 --> 00:08:15,247 Hint ekonomisini bozmak için pompalandı. 173 00:08:15,330 --> 00:08:18,416 Bu yüzden 2016'da ülkeyi şok eden bir hamleyle 174 00:08:18,500 --> 00:08:19,834 LÜTFEN BAŞBAKAN'IN ULUSA İNGİLİZCE SESLENİŞİ İÇİN BEKLEYİN 175 00:08:19,918 --> 00:08:21,836 Başbakan, Hint parasını 176 00:08:21,920 --> 00:08:23,505 korumak için önlem aldı. 177 00:08:24,005 --> 00:08:25,882 Sınır ötesinden düşmanlar, 178 00:08:25,966 --> 00:08:27,175 BAŞBAKAN NARENDRA MODI 8 KASIM 2016 179 00:08:27,259 --> 00:08:30,428 operasyonlarını sahte banknotlarla yürütüyor. 180 00:08:30,804 --> 00:08:32,681 Sahte para, sahte banknotlar 181 00:08:33,348 --> 00:08:34,391 ve terörizm. 182 00:08:34,891 --> 00:08:38,228 Bu yolsuzluk ve kara para zincirini kırmak için 183 00:08:39,729 --> 00:08:43,900 şuna karar verdik, 500 184 00:08:45,026 --> 00:08:47,529 ve 1000 rupi banknotların 185 00:08:48,738 --> 00:08:50,156 kullanımda olanları 186 00:08:51,074 --> 00:08:54,160 bu gece yarısından itibaren 187 00:08:54,494 --> 00:08:56,079 geçersiz olacaktır. 188 00:08:57,080 --> 00:09:00,583 Başbakan'ın yaptığına "tedavülden kaldırma" deniyor. 189 00:09:00,667 --> 00:09:02,335 Yeni bir konsept değil. 190 00:09:02,419 --> 00:09:06,131 Geçmişte ülkeler bunu enflasyonla mücadele veya vergi kaçıranlar 191 00:09:06,214 --> 00:09:07,382 için kullandılar 192 00:09:07,465 --> 00:09:09,217 ama sahtecilere karşı değil. 193 00:09:10,093 --> 00:09:12,554 Paniğe gerek yok. 194 00:09:13,305 --> 00:09:15,015 Nasıl işlediğini anlatmak için, 195 00:09:15,098 --> 00:09:17,726 diyelim ki bu gece ABD hükûmeti size 196 00:09:17,809 --> 00:09:21,855 20, 50 ve 100'lük banknotlarınız artık geçersiz, diyor. 197 00:09:23,231 --> 00:09:27,360 Hindistan'daki paranın %85'inden fazlasına işte bu oldu. 198 00:09:29,529 --> 00:09:32,365 Başbakan, Hindistan ekonomisini çakma paralardan 199 00:09:32,449 --> 00:09:33,575 korumak için 200 00:09:33,658 --> 00:09:35,785 kötülerin yanında iyileri de attı 201 00:09:35,869 --> 00:09:38,371 ama bu beklenmedik sonuçlara sebep oldu. 202 00:09:39,456 --> 00:09:40,707 GARGI BHATTACHARJEE FİNANSAL ANALİST 203 00:09:40,790 --> 00:09:42,459 Gargi Bhattacharjee, 204 00:09:42,542 --> 00:09:46,546 2016 tedavülden kaldırışını ve etkilerini ön sıralardan takip eden 205 00:09:46,629 --> 00:09:48,840 bir finansal analist. 206 00:09:49,215 --> 00:09:51,301 Tedavülden kaldırma nasıl etkiledi? 207 00:09:51,843 --> 00:09:53,094 Bence büyük oranda. 208 00:09:53,178 --> 00:09:55,889 Burada gördüğünüz herkes nakitle çalışır. 209 00:09:55,972 --> 00:09:58,558 Muhtemelen çekle bile ödeme yapamazsınız 210 00:09:58,641 --> 00:10:00,727 çünkü onlara bir değer ifade etmez. 211 00:10:03,605 --> 00:10:05,774 Tedavülden kaldırmayı nereden duydunuz? 212 00:10:05,857 --> 00:10:07,776 İlk olarak nasıl idrak ettiniz? 213 00:10:07,859 --> 00:10:08,902 Televizyondaydı. 214 00:10:08,985 --> 00:10:13,073 Sekiz haberleri. Başbakan Narendra Modi birden 215 00:10:13,156 --> 00:10:14,491 konuşmaya başladı. 216 00:10:14,574 --> 00:10:19,537 Bazı banknotların o andan itibaren geçersiz olduğundan 217 00:10:19,621 --> 00:10:21,247 bahsediyordu. 218 00:10:21,331 --> 00:10:22,707 Verilen sebep de 219 00:10:22,791 --> 00:10:24,918 sahte paranın durdurulmasıydı. 220 00:10:25,001 --> 00:10:28,004 Yavaşça, yarım saat, kırk beş dakika içerisinde 221 00:10:28,088 --> 00:10:31,049 insanların ATM'lerde yılan gibi kıvrılan uzun kuyruklar 222 00:10:31,132 --> 00:10:33,176 oluşturduğunu gördüm. 223 00:10:33,259 --> 00:10:35,512 Çünkü ne olduğunu anlamamışlardı. 224 00:10:35,595 --> 00:10:36,930 Tam bir karmaşaydı. 225 00:10:39,015 --> 00:10:42,977 Ülke, Başbakan'ın dayattığı hamleye hazır değildi. 226 00:10:45,313 --> 00:10:46,940 Yenilenen para basılmıştı 227 00:10:47,023 --> 00:10:49,943 ama Hindistan ATM'lerindeki yeni paralar tükendi 228 00:10:50,026 --> 00:10:52,278 ve bazıları matiklere bile uymuyordu. 229 00:10:53,113 --> 00:10:55,073 Bunun yüzünden ölümler oldu. 230 00:10:55,156 --> 00:10:57,784 Çünkü birden merkezden uzaklarda bir kişi 231 00:10:57,867 --> 00:10:59,244 iflas etmiş oldu. 232 00:10:59,327 --> 00:11:01,538 Çiftçiler, işçiler öldü 233 00:11:01,621 --> 00:11:04,707 çünkü buna karşı koyacak paraları yoktu. 234 00:11:04,791 --> 00:11:07,669 Ne yiyecekler? Çocuklarını neyle besleyecekler? 235 00:11:07,752 --> 00:11:09,337 Bu yüzden ölenler mi oldu? 236 00:11:09,421 --> 00:11:10,338 Tabii ki. 237 00:11:10,422 --> 00:11:13,633 Tedavülden kaldırma pek çok başka şeye de yol açtı, 238 00:11:13,716 --> 00:11:17,053 sadece dikkati sahte paraya çekmenin dışına çıktı. 239 00:11:17,887 --> 00:11:20,890 Peki bu neden oldu? 240 00:11:20,974 --> 00:11:24,018 Hindistan'ın inanılmaz yetenekli ekonomistleri var. 241 00:11:24,102 --> 00:11:26,771 Başbakan'a bu öneriyi götüren kimdi? 242 00:11:26,855 --> 00:11:29,274 Neden bu kadar aşırı bir hamle yapıldı? 243 00:11:29,357 --> 00:11:31,901 Sekiz ila on kişinin tedavülden kaldırmayı 244 00:11:31,985 --> 00:11:33,445 bildiği söyleniyor. 245 00:11:33,528 --> 00:11:36,614 Ama Bay Anil Bokil adındaki kişi, 246 00:11:36,698 --> 00:11:40,618 bu fikri Başbakan'a veren ilk kişiymiş. 247 00:11:40,702 --> 00:11:43,997 Ama olaylar fikri anlattığı gibi gitmemiş. 248 00:11:45,915 --> 00:11:47,500 Bu, Anil Bokil. 249 00:11:47,584 --> 00:11:48,877 ANIL BOKIL TEDAVÜLDEN KALDIRMA POLİTİKASININ MİMARI 250 00:11:48,960 --> 00:11:50,628 Guru Amca da deniyor. 251 00:11:51,838 --> 00:11:55,049 Hindistan ekonomisini kurtarmayı kendine misyon edinmiş. 252 00:11:56,676 --> 00:11:59,512 Hindistan'ın krizi ancak tedavülden kaldırmayla 253 00:11:59,596 --> 00:12:01,848 çözülür gibi bir teori üretmiş. 254 00:12:02,640 --> 00:12:04,809 Bu teorisini desteklemek için de 255 00:12:04,893 --> 00:12:06,519 herkesin yaptığını yapmış. 256 00:12:06,603 --> 00:12:07,770 PowerPoint sunumu hazırlamış. 257 00:12:08,688 --> 00:12:11,149 Guru Amca, bu PowerPoint sunumunu yapıp 258 00:12:11,232 --> 00:12:13,359 tedavülden kaldırmanın avantajlarını 259 00:12:13,443 --> 00:12:14,861 Hindistan'ın her yerinde anlatmış. 260 00:12:14,944 --> 00:12:17,071 Sonunda, yakında Başbakan olacak 261 00:12:17,155 --> 00:12:20,783 Modi ile dokuz dakikalık bir toplantı ayarlamayı başarmış. 262 00:12:21,201 --> 00:12:23,369 Modi, duyduklarını beğenmiş. 263 00:12:23,453 --> 00:12:26,581 Guru Amca'nın bir ekonomist olmamasına, 264 00:12:26,664 --> 00:12:28,124 hükûmetin bir çalışanı 265 00:12:28,208 --> 00:12:31,252 ya da politika üretme deneyimi olmamasına rağmen. 266 00:12:32,921 --> 00:12:33,880 Selam. 267 00:12:33,963 --> 00:12:37,133 Guru Amca'yla ve ArthaKranti adındaki 268 00:12:37,217 --> 00:12:38,801 beyin takımıyla buluşuyorum. 269 00:12:39,260 --> 00:12:41,679 Bu küçük grup bir şekilde Hindistan'ın 270 00:12:41,763 --> 00:12:43,723 ekonomik kararlarına etki etmiş. 271 00:12:44,849 --> 00:12:46,142 -Selam. Nasılsınız? -Merhaba. 272 00:12:47,352 --> 00:12:49,646 Daha önce burada çalışmıştım. 273 00:12:49,729 --> 00:12:52,690 Hindistan'a zamanında dönemedim... 274 00:12:52,774 --> 00:12:53,983 O yüzden kaybettin. 275 00:12:54,067 --> 00:12:56,569 Bu kadar para var. 276 00:12:56,653 --> 00:12:58,488 400 dolar kadar ediyor. 277 00:12:58,571 --> 00:12:59,948 Hiçbir değeri yok. 278 00:13:00,031 --> 00:13:02,909 Altın standardı gibi bir şeyle desteklenmiyor. 279 00:13:02,992 --> 00:13:04,744 -O zaman battım. -Evet. 280 00:13:04,827 --> 00:13:05,828 Tamam. 281 00:13:05,912 --> 00:13:08,540 Tedavülden kaldırmanın yürürlüğe girmesi 282 00:13:08,623 --> 00:13:10,625 ve bu ekonomik düzenleme, 283 00:13:11,084 --> 00:13:14,003 bunlar sahte paraya nasıl bağlandı? 284 00:13:14,629 --> 00:13:17,507 Hindistan'da para çok ham durumda. 285 00:13:17,590 --> 00:13:20,093 Banknotları dijital paradan daha çok kullanıyoruz. 286 00:13:20,176 --> 00:13:22,637 Dijital para gelişmiş bir para sistemi, 287 00:13:22,720 --> 00:13:23,846 yani güvenilir. 288 00:13:23,930 --> 00:13:27,559 Ama nakit ya da para birimi uygulamasını takip edersen 289 00:13:27,642 --> 00:13:30,937 hiçbir işlem sonrası arkanda iz bırakmazsın. 290 00:13:31,312 --> 00:13:33,940 Sahte para çok önemli bir konuydu. 291 00:13:34,315 --> 00:13:35,692 Peki nasıl ilgilenildi 292 00:13:35,775 --> 00:13:39,112 ve sizin önerinizle uygulama arasındaki fark neydi? 293 00:13:39,195 --> 00:13:42,407 Modi hükûmeti gerçekte neyi farklı yaptı? 294 00:13:42,490 --> 00:13:45,493 Paramızın %86'sının bir kerede tedavülden kalkmasını 295 00:13:45,577 --> 00:13:46,869 beklemiyorduk. 296 00:13:47,745 --> 00:13:51,207 Bizim önerimiz önce 1.000 rupinin kalkmasıydı. 297 00:13:51,291 --> 00:13:54,210 Altı ay sonra da 500'lük banknotlar. 298 00:13:54,669 --> 00:13:58,214 Ama yapılan çok kestirme bir çözüm oldu. 299 00:13:58,590 --> 00:14:00,925 Bu yüzden toplumda büyük acı yarattı. 300 00:14:01,676 --> 00:14:03,344 Ama operasyon gerekliydi. 301 00:14:04,053 --> 00:14:06,598 Eğer bir ülke sahte para ile mücadele edip 302 00:14:06,681 --> 00:14:07,765 ekonomisi için 303 00:14:07,849 --> 00:14:09,892 ileri gittiyse, önemli getirisi olmalı. 304 00:14:09,976 --> 00:14:11,394 Bu kadarı fazla geldi, 305 00:14:11,477 --> 00:14:14,397 yerel bir iş sahibiyle buluşup, biraz daha öğrenip 306 00:14:14,480 --> 00:14:16,774 stres atacağım. 307 00:14:18,443 --> 00:14:19,986 -Vikash. -Selam. 308 00:14:20,903 --> 00:14:21,988 VIKASH KAPUR İŞ SAHİBİ 309 00:14:22,071 --> 00:14:23,615 Vikash Kapur Hint prodüksiyon şirketi yönetiyor, 310 00:14:23,698 --> 00:14:27,160 tedavülden kaldırmanın etkilerini ilk elden yaşamış. 311 00:14:27,535 --> 00:14:29,662 Başbakan'ın değişiklikleri hakkında ne hissediyor? 312 00:14:30,705 --> 00:14:33,166 Bence yaptığı şekilde yapılmalıydı. 313 00:14:33,249 --> 00:14:37,128 1,3 milyar insana paranız artık işe yaramıyor 314 00:14:37,211 --> 00:14:39,297 diyebilmek cesaret ister. 315 00:14:39,380 --> 00:14:42,008 Yerinde olsaydım ben de aynısını yapardım 316 00:14:42,091 --> 00:14:44,677 çünkü ben de sahte paralara rastladım. 317 00:14:45,637 --> 00:14:48,389 Şu oluyor, bankaya sahte para yatırınca 318 00:14:48,473 --> 00:14:50,266 sen bilmiyorsun 319 00:14:50,350 --> 00:14:53,102 ama bankanın kontrol edebileceği makineler var. 320 00:14:53,186 --> 00:14:54,812 Sahte bir banknot çıkarsa 321 00:14:54,896 --> 00:14:57,440 sana bu sahte diyorlar ve o para gidiyor. 322 00:14:57,523 --> 00:14:59,025 O parayı kaybediyorsun. 323 00:14:59,108 --> 00:15:02,487 O yüzden bu tedavülden kaldırma işi olduğunda 324 00:15:02,570 --> 00:15:04,822 çok hikâye ortaya çıktı 325 00:15:04,906 --> 00:15:06,616 ve o zaman gerçekleri gördük. 326 00:15:06,699 --> 00:15:09,118 Aslında çok fazla sahte para varmış, 327 00:15:09,202 --> 00:15:12,538 dolaşıma girmiş, 328 00:15:12,622 --> 00:15:13,831 ülkenin içindeymiş. 329 00:15:14,332 --> 00:15:16,709 Senin gözlemlediğin zorluklar nelerdi? 330 00:15:16,793 --> 00:15:19,128 Orta sınıf altındaki ekonomik kesimin durumu nasıl? 331 00:15:19,629 --> 00:15:21,005 Acı vericiydi. 332 00:15:21,089 --> 00:15:23,508 Sıralarda bekliyorduk, sıraya giriyorduk. 333 00:15:23,591 --> 00:15:26,260 İnsanlar işlerinden çıkmak zorunda kaldı. 334 00:15:26,928 --> 00:15:28,262 O yüzden zordu. 335 00:15:28,346 --> 00:15:30,932 Ama sonra büyük resme baktım. 336 00:15:31,391 --> 00:15:32,975 Bu olduğundan beri 337 00:15:33,059 --> 00:15:35,186 vergi verenler iki katına çıktı. 338 00:15:35,269 --> 00:15:37,355 Sence insanların daha çok 339 00:15:37,438 --> 00:15:39,565 vergi vermesinin sebebi, hesap açmak 340 00:15:39,649 --> 00:15:42,193 zorunda kalıp kayıt altına girmeleri mi? 341 00:15:42,276 --> 00:15:44,028 Kesinlikle. Bu kolaylaştı. 342 00:15:44,112 --> 00:15:47,281 İnternetten ödemeler, hesap açmanın 343 00:15:47,365 --> 00:15:49,283 köylere kadar inmesi. 344 00:15:49,367 --> 00:15:53,246 Bu, insanların ekonomiyi anlamasını da sağladı. 345 00:15:53,329 --> 00:15:54,539 Onları eğitiyor. 346 00:15:54,622 --> 00:15:57,792 Gerçek dünyayla nasıl başa çıkacaklarını öğreniyorlar. 347 00:15:58,209 --> 00:16:01,129 Farklı sınıflardan insanların yüzleştiği zorlukları 348 00:16:01,587 --> 00:16:02,922 kabul ediyorsun 349 00:16:03,005 --> 00:16:04,882 ama olmak zorundaydı diyorsun 350 00:16:04,966 --> 00:16:06,884 çünkü kurtulmanın tek yolu... 351 00:16:06,968 --> 00:16:08,136 Evet. 352 00:16:08,219 --> 00:16:10,138 Evet, kesinlikle kabul ediyorum. 353 00:16:10,221 --> 00:16:11,806 Çünkü bence geç kalındı. 354 00:16:11,889 --> 00:16:13,850 Bunların hepsi geçince 355 00:16:13,933 --> 00:16:16,018 hükûmete faydası olacak. 356 00:16:16,102 --> 00:16:19,355 Daha iyi sağlık imkânları, altyapı, 357 00:16:19,439 --> 00:16:22,024 daha iyi yollar, okullar. 358 00:16:22,608 --> 00:16:25,403 Hükûmet, parası olursa daha iyi maaş verebilir, 359 00:16:25,486 --> 00:16:26,696 iyi öğretmen olunca 360 00:16:26,779 --> 00:16:29,073 çocuklar devlet okuluna gider. Her şey büyür. 361 00:16:29,365 --> 00:16:31,451 Bütün bunların üst üste eklenmesi 362 00:16:31,534 --> 00:16:32,660 bence çok iyi 363 00:16:32,744 --> 00:16:34,454 ve ülkenin ihtiyacı olan bu. 364 00:16:36,539 --> 00:16:37,915 Bütün bu çabadan sonra 365 00:16:38,624 --> 00:16:40,084 Hindistan ne durumda? 366 00:16:40,752 --> 00:16:42,837 Sahte para sorun olmaktan çıktı mı? 367 00:16:43,337 --> 00:16:44,881 Pek sayılmaz. 368 00:16:46,507 --> 00:16:50,845 Anlaşıldı ki yeni banknotların çoktan sahteleri üretilmiş. 369 00:16:50,928 --> 00:16:52,680 TEDAVÜLDEN KALDIRMA SAHTE PARAYI ENGELLEYEMEDİ 370 00:16:54,348 --> 00:16:56,517 Hindistan sorunu farklı ele alabilir miydi? 371 00:16:59,812 --> 00:17:02,190 Kendi sahte para sorunlarıyla uğraşırken 372 00:17:02,273 --> 00:17:04,650 Avrupa Birliği farklı bir yol izledi 373 00:17:04,734 --> 00:17:08,237 ve sahte parayı herkesin anlamasını kolaylaştırmaya çalıştı. 374 00:17:11,783 --> 00:17:12,867 Bu çok iyi. 375 00:17:12,950 --> 00:17:15,661 Burası bir nöroloğun ofisi. 376 00:17:15,745 --> 00:17:16,662 -İni. -İni. 377 00:17:16,746 --> 00:17:17,789 Aynen öyle. Evet. 378 00:17:18,247 --> 00:17:22,460 David Eagleman, Stanford Üniversitesi'nde bir nörobilim profesörü. 379 00:17:22,543 --> 00:17:26,214 Laboratuvarı da Sky Mall'un gizli yönetim karargâhına benziyor. 380 00:17:26,589 --> 00:17:30,218 2013'te Avrupa Merkez Bankası tarafından duyusal yedekleme 381 00:17:30,510 --> 00:17:33,846 ve beyin esnekliği bilgilerinden faydalanarak 382 00:17:33,930 --> 00:17:36,891 sahteciliğe dayanıklı bir banknot tasarlaması için 383 00:17:36,974 --> 00:17:38,434 işe alınmış. 384 00:17:38,643 --> 00:17:40,937 Yani pek çok ortak noktamız var. 385 00:17:41,646 --> 00:17:42,688 Nörologsunuz. 386 00:17:42,772 --> 00:17:46,400 Bir nörolog banknot tasarımı işine nasıl girer? 387 00:17:46,943 --> 00:17:47,902 DAVID EAGLEMAN NÖROLOG 388 00:17:47,985 --> 00:17:49,403 Sahteciliği anlamanın 389 00:17:49,487 --> 00:17:51,656 büyük kısmı, insanların neyi görüp 390 00:17:51,739 --> 00:17:52,615 görmediğini anlamak. 391 00:17:52,698 --> 00:17:56,077 Hükûmetler güvenlik özelliklerine büyük yatırım yapıyor 392 00:17:56,160 --> 00:17:59,080 ama bunları normalde dikkat etmezsek görmüyoruz. 393 00:17:59,163 --> 00:18:00,790 -İlginç. Tamam. -Evet. 394 00:18:00,873 --> 00:18:03,709 Avrupa Merkez Bankası ise bir kampanya ile 395 00:18:03,793 --> 00:18:06,003 insanları paraya bakmaya yönlendirdi. 396 00:18:06,087 --> 00:18:08,881 Şunu dediler, "Sadece para alıp vermeyin, 397 00:18:08,965 --> 00:18:10,925 "durup bakın, dikkat edin." 398 00:18:11,342 --> 00:18:12,927 Tabii bu işe yaramadı. 399 00:18:13,010 --> 00:18:15,638 Bana biri sahte 50 dolar verse, 400 00:18:16,389 --> 00:18:18,057 sahte mi bilemem 401 00:18:18,140 --> 00:18:21,102 ve işe yarıyorsa vatandaş olarak bana fark etmez. 402 00:18:21,185 --> 00:18:22,937 Artık amaçları nasıl daha iyi 403 00:18:23,020 --> 00:18:24,897 bir banknot tasarlayacakları. 404 00:18:24,981 --> 00:18:26,983 Nörobilime böyle dönmüşler. 405 00:18:27,066 --> 00:18:29,652 Önerileriniz ne oldu? Sonunda ne yaptılar? 406 00:18:29,735 --> 00:18:32,196 Farklı birkaç öneride bulundum. 407 00:18:32,280 --> 00:18:33,823 İlki şuydu, 408 00:18:33,906 --> 00:18:36,659 Avrupa'da bütün paralar aynı boyutta yapılsın. 409 00:18:36,742 --> 00:18:38,995 -Çünkü banknotları... -Evet. 410 00:18:39,078 --> 00:18:41,038 Banknotları farklı boyutta. 411 00:18:41,122 --> 00:18:44,208 Aynı boyda olursa belirgin farkların tespiti için 412 00:18:44,292 --> 00:18:46,294 bir saniye daha bilfiil baktırır. 413 00:18:46,711 --> 00:18:47,837 Ama farklı boyutta 414 00:18:47,920 --> 00:18:50,256 zaten bildiğinizi hissedip verirsiniz. 415 00:18:50,339 --> 00:18:54,427 İkinci önerim de, banknot üzerindeki filigranla ilgiliydi 416 00:18:54,510 --> 00:18:56,053 çünkü bir bina resmiydi. 417 00:18:56,137 --> 00:18:59,724 Anladık ki binalarla ilgili ne olduğunu tanıyabilecek 418 00:18:59,807 --> 00:19:02,226 çok fazla sinirsel yapımız yokmuş. 419 00:19:02,310 --> 00:19:05,354 Oysa yüz tanımaya adanmış bir yapımız var. 420 00:19:05,438 --> 00:19:07,315 Filigranlar, banknotların 421 00:19:07,398 --> 00:19:10,234 sahteleştirilmesindeki en zor kısım. 422 00:19:10,318 --> 00:19:14,322 Bu sayede sonunda mitik figür Europa'nın 423 00:19:14,405 --> 00:19:15,865 filigranını kullandılar. 424 00:19:17,283 --> 00:19:18,659 Üçüncü önerim de şuydu, 425 00:19:18,784 --> 00:19:22,288 banknotun üzerindeki görsel çok kalabalık, dikkati dağıtıyor 426 00:19:22,371 --> 00:19:25,583 ve bunun güvenlik özellikleriyle bir ilgisi de yok. 427 00:19:25,666 --> 00:19:27,251 Şunu yapmanı istiyorum. 428 00:19:27,335 --> 00:19:30,838 Bu banknotu al ve beş saniye bak. 429 00:19:30,922 --> 00:19:31,923 Tamam. 430 00:19:32,840 --> 00:19:35,009 -Evet. -Sonra da bana geri ver 431 00:19:35,092 --> 00:19:37,803 ve sana yeni vereceğim. Bana farkı söyle. 432 00:19:40,348 --> 00:19:41,682 Farkı söyleyemem. 433 00:19:41,766 --> 00:19:43,476 Bu, bir banknotun üstüne 434 00:19:43,559 --> 00:19:46,395 ne kadar çok şey koyarsanız, açık farkları bile 435 00:19:46,479 --> 00:19:49,649 fark etmenin güçleştiğini gösteriyor. 436 00:19:49,732 --> 00:19:52,026 Bu banknotlar birbirinden çok farklı. 437 00:19:52,109 --> 00:19:53,945 Üstlerindeki holograma bak. 438 00:19:54,028 --> 00:19:55,780 Bu, hükûmetin o kadar 439 00:19:55,863 --> 00:19:57,949 yatırım yaptığı güvenlik özelliği. 440 00:19:58,032 --> 00:20:00,284 Vay. Bu çok belli belirsiz. 441 00:20:00,368 --> 00:20:02,578 Çok belirsiz ve işte olay da bu. 442 00:20:02,662 --> 00:20:04,830 Üstündeki bir sürü şeyden dolayı, 443 00:20:04,914 --> 00:20:06,374 bunu görmen zorlaştı. 444 00:20:06,457 --> 00:20:07,750 Evet, doğru. 445 00:20:07,833 --> 00:20:10,544 O yüzden dedim ki gerçekten ihtiyacınız olan, 446 00:20:10,628 --> 00:20:12,129 tamamen boş bir banknot 447 00:20:12,213 --> 00:20:13,506 ve ortasında bir hologram. 448 00:20:13,589 --> 00:20:16,342 Diğer her şeyden kurtulun, dikkat dağıtıyor. 449 00:20:16,425 --> 00:20:17,718 Anlıyorum. 450 00:20:17,802 --> 00:20:19,679 Basitlik sonuçta 451 00:20:19,762 --> 00:20:22,473 tüketicinin kolayca fark edebilmesini sağlıyor. 452 00:20:22,556 --> 00:20:24,558 Evet. Avrupa Birliği ise 453 00:20:24,642 --> 00:20:26,143 bunun iyi bir öneri olduğunu 454 00:20:26,227 --> 00:20:28,229 ama yapamayacaklarını söyledi. 455 00:20:28,312 --> 00:20:31,315 Ülkeler soylu gözükmek için güzel para isterler. 456 00:20:31,399 --> 00:20:33,985 O zaman önemli gözükürler. 457 00:20:34,068 --> 00:20:36,153 O yüzden mantıklı olsa da, 458 00:20:36,237 --> 00:20:38,322 boş, tek hologramlı bir para 459 00:20:38,406 --> 00:20:39,323 istemediler. 460 00:20:39,407 --> 00:20:41,409 Hükûmetler için paranın üstünde ne olduğu 461 00:20:41,492 --> 00:20:43,619 biraz gösterişçilikle ilgili yani. 462 00:20:43,703 --> 00:20:45,871 -Marka gözüksün diye mi? -Kesinlikle. 463 00:20:46,747 --> 00:20:50,501 Gösterişçiliğin bir ülkenin para birimini tehlikeye attığını 464 00:20:50,584 --> 00:20:51,961 düşünemiyorum ama mantıklı. 465 00:20:52,044 --> 00:20:56,132 Sonuçta iyi gözükmek isteriz ama buna paramız yoktur. 466 00:20:56,716 --> 00:20:58,843 Sahte markalar da bunun için var. 467 00:20:58,926 --> 00:21:02,430 Sevdiğimiz, bildiğimiz, hatta üstümüze giydiğimiz markaların 468 00:21:02,513 --> 00:21:05,016 dünya çapında sahteleri üretiliyor. 469 00:21:05,099 --> 00:21:07,184 Mesela, gerçek bir Hermès çanta 470 00:21:07,268 --> 00:21:10,563 100.000 dolardan fazla tutar. 471 00:21:10,646 --> 00:21:14,442 Ama sahtesini birkaç yüz dolara kapabilirsiniz. 472 00:21:14,900 --> 00:21:18,779 Bu şekilde sahte ürünler yasal firmalardan her yıl 473 00:21:18,863 --> 00:21:20,948 460 milyar dolar çalıyor. 474 00:21:26,162 --> 00:21:28,581 Hong Kong küresel bir finans merkezi. 475 00:21:28,664 --> 00:21:30,875 Telif hakkı kanunlarının 476 00:21:30,958 --> 00:21:33,085 çok seyrek uygulandığı Çin'e olan 477 00:21:33,169 --> 00:21:34,754 yakınlığı sayesinde 478 00:21:34,837 --> 00:21:38,299 dünyanın sahte ürün pazarının yaklaşık %25'ine sahip. 479 00:21:39,467 --> 00:21:41,761 Peki, hangisi gerçek, hangisi sahte? 480 00:21:41,844 --> 00:21:43,345 Kim bununla ilgili bir şey yapıyor? 481 00:21:43,763 --> 00:21:45,931 Bunların cevabını bulmaya geldim. 482 00:21:46,557 --> 00:21:49,185 Kal, işte Hong Kong'un Kadın Ürünleri Pazarı. 483 00:21:49,268 --> 00:21:51,062 İçinden geçip dünyanın her yerinden 484 00:21:51,145 --> 00:21:52,730 sahte ürün almaya gelmiş 485 00:21:52,813 --> 00:21:54,356 pek çok insan göreceğiz. 486 00:21:54,440 --> 00:21:55,274 Tamam. 487 00:21:55,357 --> 00:21:59,070 Bütün bu trafik, ABD'den gelen talepten dolayı denebilir. 488 00:21:59,153 --> 00:22:01,530 Ted Kavowras eski bir New York polisi, 489 00:22:01,614 --> 00:22:04,408 artık uluslararası bir sahtecilik savaşçısı. 490 00:22:04,492 --> 00:22:06,911 Küresel markalar, ürünleri 491 00:22:06,994 --> 00:22:08,412 taklit edilmesin diye onu tutuyor. 492 00:22:10,790 --> 00:22:12,583 Bir ülke ya da polis, hatta bir şirket olarak 493 00:22:12,666 --> 00:22:14,585 sahtecilik karşıtı bir çaba içindeyseniz 494 00:22:14,668 --> 00:22:15,669 TED KAVOWRAS ÖZEL DEDEKTİF 495 00:22:15,753 --> 00:22:18,214 farklı katmanlara saldırmanız gerekir. 496 00:22:18,839 --> 00:22:20,591 Satış noktasını hedef almak 497 00:22:20,674 --> 00:22:23,010 sahteciliğe karşı hamlelerden biridir. 498 00:22:23,594 --> 00:22:26,347 Mesela kulaklıklar Paul Frank, değil mi? 499 00:22:26,430 --> 00:22:27,431 %100 sahte. 500 00:22:27,515 --> 00:22:29,517 -Sahte olduğu belli. -Evet. 501 00:22:29,600 --> 00:22:31,560 Yıldız Savaşları, Örümcek Adam, 502 00:22:31,644 --> 00:22:33,938 Marvel çizgi romanlarından uyarlama filmler. 503 00:22:34,021 --> 00:22:35,147 My Little Pony. 504 00:22:36,857 --> 00:22:40,277 Bu pazar, turistlerin bir iki ürün almaya geldiği bir yer 505 00:22:40,361 --> 00:22:42,947 ama denizaşırı büyük alıcılar fabrikaya gider. 506 00:22:43,030 --> 00:22:44,406 "Büyük alıcı" kimdir? 507 00:22:44,490 --> 00:22:47,284 Büyük alıcılar konteynerle alır, kendi ülke pazarında satar. 508 00:22:47,368 --> 00:22:49,370 -Nakliye konteyneri mi? -Evet, 6 ila 12 metrelik. 509 00:22:49,453 --> 00:22:53,582 Büyük alıcı bu tip ürünleri bir konteyner kadar mı alıyor? 510 00:22:53,666 --> 00:22:54,750 Hem de bir sürü. 511 00:22:54,834 --> 00:22:57,336 -O yüzden amacım fabrikanın... -Anladım. 512 00:22:57,419 --> 00:22:59,463 ...üretimini durdurup ürünün pazara inmesini önlemek. 513 00:23:03,384 --> 00:23:05,511 Ted, Hong Kong'daki ofisinden işleri yürütüyor. 514 00:23:05,594 --> 00:23:07,763 Yakaladığı türlü sahte ürün, 515 00:23:07,847 --> 00:23:10,933 uluslararası gizemli adam havasıyla karışmış. 516 00:23:12,601 --> 00:23:14,812 İşimiz, onlarla irtibat kurup 517 00:23:14,895 --> 00:23:16,605 yaptıklarının kanıtını toplamak. 518 00:23:16,689 --> 00:23:19,400 Bunu da yabancı alıcı gibi görünerek yapıyoruz. 519 00:23:21,026 --> 00:23:22,987 Bunun için de kılık değiştirip 520 00:23:23,070 --> 00:23:24,738 ne yaptıkları belgeliyoruz. 521 00:23:24,822 --> 00:23:25,906 Bu çok iyi. 522 00:23:25,990 --> 00:23:28,617 Arap prensi ya da Meksikalı uyuşturucu satıcısı olabilirim. 523 00:23:28,701 --> 00:23:30,619 Ya da sadece iş adamı olup... 524 00:23:30,703 --> 00:23:32,288 Şimdi meraklandım, 525 00:23:32,371 --> 00:23:34,540 oyunculuktan emekli olunca... 526 00:23:34,623 --> 00:23:35,791 Bu oyunculuğa mı geçersin? 527 00:23:35,875 --> 00:23:38,419 Gelirim, işe alırsın ve kılık değiştiririm. 528 00:23:39,044 --> 00:23:41,547 Ele geçirdiğin en ilginç şey neydi? 529 00:23:41,630 --> 00:23:44,884 Sanırım en ilginci uyuşturucu test takımıydı. 530 00:23:46,594 --> 00:23:47,887 Ellerinde sahte bir 531 00:23:48,596 --> 00:23:51,849 anatomik organ var, onu kullanarak 532 00:23:51,932 --> 00:23:53,517 idrar testini geçiyorsun. 533 00:23:53,601 --> 00:23:56,145 İşeyen sahte bir çük mü? 534 00:23:56,228 --> 00:23:57,980 Evet, onun bile sahtesi var. 535 00:23:58,063 --> 00:23:59,315 Dur biraz. 536 00:24:00,232 --> 00:24:02,735 Yani bunun gerçeği var. 537 00:24:02,818 --> 00:24:04,028 Evet. 538 00:24:04,111 --> 00:24:05,654 Ama bu çakma olanı. 539 00:24:05,738 --> 00:24:06,655 Evet. 540 00:24:06,739 --> 00:24:09,783 Yani bunu üreten insanlar 541 00:24:09,867 --> 00:24:12,411 kârı mı düşürdüler? 542 00:24:13,245 --> 00:24:14,246 Evet. 543 00:24:15,706 --> 00:24:17,333 Sahte penisin olduğunu 544 00:24:17,416 --> 00:24:19,877 anlasalar çok utanç verici olurdu. 545 00:24:20,252 --> 00:24:23,172 Ama gerçekten tehlikeli sahte ürünler de var. 546 00:24:23,631 --> 00:24:25,883 -Bunlar nedir? -Sahte elektrik düğmesi. 547 00:24:25,966 --> 00:24:27,927 Yok artık. Yani çalışmıyor mu? 548 00:24:28,010 --> 00:24:28,928 Gücü mü düşük? 549 00:24:29,011 --> 00:24:31,263 Sahtesini yapan fabrikalar var 550 00:24:31,347 --> 00:24:33,933 ve bakırın içine iletkenlik için az alüminyum koyuyorlar. 551 00:24:34,016 --> 00:24:36,310 Sorun şu ki daha az bakır, 552 00:24:36,393 --> 00:24:38,270 daha çok alüminyum olunca çabuk alev alıyor. 553 00:24:38,354 --> 00:24:40,356 -Çok kötü. -Önemli bir güvenlik sorunu. 554 00:24:40,439 --> 00:24:42,399 Bunlar nereye gider? Kim alır? 555 00:24:42,483 --> 00:24:44,777 İnşaatta bir müteahhitsin diyelim, 556 00:24:44,860 --> 00:24:47,571 o kişi tehlikeli sahte ürün aldığını bilir mi? 557 00:24:47,655 --> 00:24:50,366 Tüketici, son kullanıcı bunu bilemez. 558 00:24:50,449 --> 00:24:54,662 Bunun gibi bir düğmeyle bir çocuk uyurken bina alev alabilir. 559 00:24:54,745 --> 00:24:56,080 Peki bu insanlar 560 00:24:56,163 --> 00:24:58,040 ne yaptıklarının farkındaydı 561 00:24:58,123 --> 00:24:59,208 ama umursamıyorlar mıydı? 562 00:24:59,291 --> 00:25:00,376 -Umursamıyorlardı. -Evet. 563 00:25:00,459 --> 00:25:02,503 Biliyorlar. Nasıl bilmezsin? 564 00:25:02,586 --> 00:25:05,381 Bunu yapmayı istiyorlar ve insanları umursamıyorlar. 565 00:25:05,464 --> 00:25:06,757 Vay be. 566 00:25:06,840 --> 00:25:10,177 Bu biraz karanlık ve korkunç olmaya başladı. 567 00:25:11,387 --> 00:25:13,681 Sahteciler sadece sokakta takılan 568 00:25:13,764 --> 00:25:15,307 düşük seviye suçlular değil. 569 00:25:15,391 --> 00:25:18,394 İşleyişleri düşündüğümden çok daha karmaşık. 570 00:25:19,019 --> 00:25:20,437 Keşke uzman biri olsaydı da 571 00:25:20,521 --> 00:25:23,774 bu suçun ne kadar karanlık olabileceğini anlatsaydı. 572 00:25:25,943 --> 00:25:29,154 Alastair Gray, on yıldan uzun süredir 573 00:25:29,238 --> 00:25:30,406 fikir hakları dedektifi. 574 00:25:30,489 --> 00:25:34,827 Ona göre internet, sahte ve taklit ürünler için sıradaki vitrin. 575 00:25:36,996 --> 00:25:39,248 Sokak seviyesinde gördüğümüz, 576 00:25:39,331 --> 00:25:41,667 bu işin katmanlarından sadece biri 577 00:25:41,750 --> 00:25:43,919 ve tüketicinin gördüğü o son nokta. 578 00:25:44,003 --> 00:25:45,170 Ama bu değişti. 579 00:25:45,254 --> 00:25:46,255 ALASTAIR GRAY FİKİR HAKLARI DEDEKTİFİ 580 00:25:46,338 --> 00:25:48,549 Çoğu işlem artık internette. 581 00:25:48,632 --> 00:25:50,801 İnternet, Vahşi Batı gibi. 582 00:25:51,844 --> 00:25:54,888 Bu işin internet tarafını hiç düşünmemiştim. 583 00:25:54,972 --> 00:25:57,057 Çoğu insan böyle mi alıyor? 584 00:25:57,141 --> 00:26:00,019 Evet, sahtecilikte neredeyse bir evrim var. 585 00:26:00,102 --> 00:26:02,104 Marka ihlaline doğru gidiyor. 586 00:26:02,187 --> 00:26:05,607 Yani bir markaysanız ve popüler ürünleriniz varsa 587 00:26:05,691 --> 00:26:08,736 sahteciler güvenilir siteleri dolandırıp 588 00:26:08,819 --> 00:26:12,364 resmî bir şirket hesabındaki görüntüleri kullanarak 589 00:26:12,448 --> 00:26:15,159 logoları, her şeyi alabiliyor. Yasal sanılıyor. 590 00:26:15,242 --> 00:26:17,244 İndirimli ürün kovalayanlar da var 591 00:26:17,328 --> 00:26:19,455 ve asıl kandırılan da onlar oluyor, 592 00:26:19,538 --> 00:26:20,581 sahteleri alıyorlar. 593 00:26:20,664 --> 00:26:23,083 Suç tarafında olup da ne yaptığını bilen 594 00:26:24,376 --> 00:26:25,377 kaç insan var? 595 00:26:25,461 --> 00:26:28,088 İnternet sayfası yapanlar, orada çalışanlar, 596 00:26:28,172 --> 00:26:31,050 yasal bir şirketle çalıştıklarını mı sanıyorlar? 597 00:26:31,133 --> 00:26:33,302 Bir suçluyla çalıştıklarını biliyorlar mı? 598 00:26:33,385 --> 00:26:35,721 İkisi de mümkün. İnanılmaz bir hikâye vardı, 599 00:26:35,804 --> 00:26:38,349 Çin'de koca bir Apple Mağazası 600 00:26:38,432 --> 00:26:39,558 aslında Apple değilmiş. 601 00:26:39,641 --> 00:26:41,018 -Yok artık. Gerçekten mi? -Evet. 602 00:26:41,101 --> 00:26:44,188 Herkeste Dâhi tişörtleri, tam marka düzenlemesiyle. 603 00:26:44,271 --> 00:26:46,398 Çalışanlar bile Apple sanıyormuş. 604 00:26:46,482 --> 00:26:47,941 -Bu delilik. -Evet. 605 00:26:50,110 --> 00:26:53,906 Sahtecilik her tür endüstriyi etkiliyor. 606 00:26:53,989 --> 00:26:56,533 Sırf sahte ilaçlar yüzünden 607 00:26:56,617 --> 00:26:58,577 yılda 700.000 ölüm gerçekleşiyor. 608 00:26:58,660 --> 00:26:59,661 Vay be. 609 00:26:59,745 --> 00:27:01,246 O zaman korkunç oluyor. 610 00:27:01,330 --> 00:27:02,456 İnsan hayatıyla oynanıyor. 611 00:27:02,539 --> 00:27:04,666 Alırken işe yarar diyorlar 612 00:27:04,750 --> 00:27:06,085 ama işe yaramazsa... 613 00:27:06,752 --> 00:27:08,045 Oyun bitiyor. 614 00:27:08,128 --> 00:27:10,506 Toplum sağlığını etkileyen başka neler var? 615 00:27:10,589 --> 00:27:14,760 Teröristlerin sahte ürünleri kullanarak saldırılarını 616 00:27:14,843 --> 00:27:16,387 finanse ettiği ispatlandı. 617 00:27:16,470 --> 00:27:17,471 Vay be. 618 00:27:17,554 --> 00:27:19,598 Ocak 2015'teki Paris Saldırıları. 619 00:27:20,933 --> 00:27:24,770 Chérif Kouachi, internet üzerinden Çin'den sahte ürün almış, 620 00:27:24,853 --> 00:27:26,647 onları Paris'te pazarda satarak 621 00:27:26,730 --> 00:27:30,234 30 ila 50 bin avro arası kazanmış. 622 00:27:30,859 --> 00:27:33,862 Bu parayla da Umman ve Yemen'e seyahat edip 623 00:27:33,946 --> 00:27:36,365 oralarda El Kaide'den eğitim almış. 624 00:27:36,448 --> 00:27:37,449 Vay canına. 625 00:27:37,533 --> 00:27:39,034 Demek Paris Saldırıları'nı doğrudan 626 00:27:39,118 --> 00:27:41,829 sahte tişört ve ürün alanlar finanse etmiş. 627 00:27:41,912 --> 00:27:43,080 Evet. 628 00:27:43,163 --> 00:27:44,998 Bu çok saçma. Gerçekten üzücü. 629 00:27:45,457 --> 00:27:48,168 Yatırımın geri dönüşü inanılmaz. 630 00:27:48,794 --> 00:27:52,047 Tişörtü bir dolardan daha ucuza mal ediyorsan 631 00:27:52,131 --> 00:27:54,425 ve üstüne bir marka koyabiliyorsan 632 00:27:54,508 --> 00:27:58,679 kâr payın inanılmaz oluyor, 400 katına bile satabiliyorsun. 633 00:27:58,762 --> 00:28:03,016 Ayrıca çok az sahtecilik suçu hapis cezası alıyor. 634 00:28:03,684 --> 00:28:05,936 Çoğu örnekte ufak bir cezayla yırtıp 635 00:28:06,019 --> 00:28:08,439 sonra tekrar işe dönebiliyorsun. 636 00:28:08,522 --> 00:28:11,567 Kârın bu kadar yüksekken neden dönmeyesin ki? 637 00:28:12,317 --> 00:28:14,778 Sahteciliği keşfetmenin beni bir suç dünyasına 638 00:28:14,862 --> 00:28:16,947 getirebileceğini biliyordum 639 00:28:17,072 --> 00:28:19,158 ama en azından daha eğlenceli, 640 00:28:19,241 --> 00:28:22,077 Hızlı ve Öfkeli tarzı bir suç dünyası bekliyordum, 641 00:28:22,161 --> 00:28:24,288 hızlı arabalar, havalı takma isimler falan. 642 00:28:26,540 --> 00:28:29,168 Bir dakika. Şimdi buluşacağım adamın adı... 643 00:28:30,294 --> 00:28:32,629 Trappy, yani Tuzakçı. Hiç şüpheli değil. 644 00:28:33,172 --> 00:28:35,299 Bu gözlerden uzak kâğıt deposunda. 645 00:28:35,382 --> 00:28:37,593 Perili bir Dunder Mifflin'e benziyor. 646 00:28:57,321 --> 00:28:58,614 Nedir burası? 647 00:28:58,947 --> 00:29:01,617 Bir dron yarış pisti mi yoksa kâğıt deposu mu? 648 00:29:01,700 --> 00:29:02,659 -Yani... -Sanırım ikisi de. 649 00:29:02,743 --> 00:29:04,161 Hafta içi kâğıt deposu, 650 00:29:04,244 --> 00:29:06,705 hafta sonu da yarış pistimizi kuruyoruz. 651 00:29:09,583 --> 00:29:11,084 -Videolu gözlükler var. -Tamam. 652 00:29:11,168 --> 00:29:13,670 Dronun gözünden görüyoruz. 653 00:29:13,754 --> 00:29:15,297 Dron bir uzantınmış gibi oluyor 654 00:29:15,380 --> 00:29:18,091 ve her türlü ortamda uçabiliyorsun. 655 00:29:21,220 --> 00:29:23,305 Havada çarpıştılar, bir şey yok. 656 00:29:25,432 --> 00:29:26,350 RAPHAEL "TRAPPY" PIRKER TEAM BLACKSHEEP CEO'SU 657 00:29:26,433 --> 00:29:29,520 Trappy sadece hafta sonları arkadaşının deposunda dron yarıştırmıyor. 658 00:29:29,603 --> 00:29:32,105 Aynı zamanda hobi pazarı için 659 00:29:32,189 --> 00:29:35,192 çeşitli dron parçaları üreten 660 00:29:35,275 --> 00:29:37,653 Team BlackSheep'in de sahibi. 661 00:29:38,237 --> 00:29:40,489 Sorun şu ki, dron endüstrisi 662 00:29:40,572 --> 00:29:42,908 sahte ürüne çok açık. 663 00:29:43,367 --> 00:29:46,828 Trappy'nin şirketi Ted Kavowras gibi birini tutabilecek kadar büyük değil. 664 00:29:47,246 --> 00:29:49,206 Sahtecileri nasıl atlatıyor? 665 00:29:50,958 --> 00:29:52,000 Bu boyutta bir şirketin, 666 00:29:52,084 --> 00:29:54,127 özellikle de bu pazarda, 667 00:29:54,211 --> 00:29:57,172 çanta dolusu patent belgesi olmaz, 668 00:29:57,256 --> 00:29:58,507 patenti bile olmaz. 669 00:29:58,590 --> 00:30:00,259 Çünkü bir patent alana kadar 670 00:30:00,342 --> 00:30:02,844 ürün çoktan eskimiş olur ve raftan kalkar. 671 00:30:02,928 --> 00:30:05,556 Ne tür sahtecilikle uğraşıyorsunuz? 672 00:30:05,639 --> 00:30:08,308 Üç tip insan var. 673 00:30:08,392 --> 00:30:09,935 Olduğu gibi sahteciler, 674 00:30:10,477 --> 00:30:13,021 birebir ürüne benzer bir şey üretenler, 675 00:30:13,105 --> 00:30:14,439 hem de sizin markanızla. 676 00:30:14,523 --> 00:30:16,525 Bir de kloncular var. 677 00:30:16,608 --> 00:30:18,986 Sizin ürüne benzer bir şey yapıp 678 00:30:19,069 --> 00:30:20,779 üstüne kendi markasını basanlar. 679 00:30:20,862 --> 00:30:22,281 Tabii kopyacılar var, 680 00:30:22,364 --> 00:30:24,491 ürününüzü yeniden tasarlayanlar. 681 00:30:24,575 --> 00:30:26,451 Ürününüzü alıp parçalarına ayırırlar, 682 00:30:26,535 --> 00:30:28,495 ona özel teknolojisini çözüp 683 00:30:28,579 --> 00:30:31,498 AR-GE'sini, bütün geliştirme emeklerimizi alıp 684 00:30:31,582 --> 00:30:34,001 kendi ürünlerine uygulayanlar. 685 00:30:34,084 --> 00:30:36,211 Piyasaya ciddi bir kopya çıkması 686 00:30:36,295 --> 00:30:38,964 yaklaşık altı ay sürüyor. 687 00:30:39,047 --> 00:30:42,509 Ama bu süre de hızla azalıyor. 688 00:30:42,593 --> 00:30:43,760 Yani yetişiyorlar. 689 00:30:44,469 --> 00:30:46,930 Size zararı var mı? En çok hangi parça... 690 00:30:47,014 --> 00:30:49,308 Esas zarar kopyacılardan geliyor, 691 00:30:49,391 --> 00:30:52,019 geliştirmemizin çoğunu alıyorlar 692 00:30:52,102 --> 00:30:54,187 ve hiçbir AR-GE yatırımları yok. 693 00:30:54,855 --> 00:30:58,108 Bu sayede çok daha düşük fiyat çekebiliyorlar 694 00:30:58,191 --> 00:30:59,693 ve ayak uydurmak zorunda kalıyoruz. 695 00:30:59,776 --> 00:31:01,111 Nasıl mücadele ediyorsunuz? 696 00:31:01,194 --> 00:31:03,488 Mücadelede çok yaratıcı davranıyoruz. 697 00:31:03,572 --> 00:31:04,406 Tamam. 698 00:31:04,489 --> 00:31:07,784 Kopyalandığımız zaman yeni geliştirmeler çıkarıyoruz, 699 00:31:07,868 --> 00:31:10,162 böylece döngü baştan başlıyor. 700 00:31:10,245 --> 00:31:11,455 Mesela bu ürün. 701 00:31:11,538 --> 00:31:13,165 Uzaktan kumanda bağlantısı. 702 00:31:13,248 --> 00:31:15,042 100 km'ye kadar menzili var. 703 00:31:15,125 --> 00:31:17,544 Bizim geliştirdiğimiz son derece ileri bir ürün. 704 00:31:17,628 --> 00:31:19,546 Büyük AR-GE emeği var. 705 00:31:20,088 --> 00:31:23,175 Bunun üzerinde telsiz uzmanları iki yıl çalıştı. 706 00:31:23,258 --> 00:31:25,594 Bunun kopyası şimdi maliyeti fiyatına satışta. 707 00:31:26,720 --> 00:31:28,472 Ama iki yıl önce 708 00:31:28,555 --> 00:31:30,223 bunu tahmin ettik 709 00:31:30,307 --> 00:31:32,893 ve ortaya çıkarılabilecek gizli özellikler ekledik. 710 00:31:32,976 --> 00:31:34,061 Çok iyi. 711 00:31:34,144 --> 00:31:36,855 Zamanla yeni geliştirmeleri ortaya çıkarıyoruz, 712 00:31:36,938 --> 00:31:38,106 bunlar zaten ürünün içinde. 713 00:31:38,190 --> 00:31:41,193 Böylece kopya ürün alanları yenisini satın almaya 714 00:31:41,276 --> 00:31:42,152 zorluyoruz. 715 00:31:42,235 --> 00:31:44,571 Uzun vadede onlara daha pahalıya patlıyor 716 00:31:44,655 --> 00:31:47,366 ve eninde sonunda aydınlanıp 717 00:31:47,991 --> 00:31:49,785 gerçek ürünü alıyorlar. 718 00:31:51,161 --> 00:31:53,080 Dron pazarı, 719 00:31:53,163 --> 00:31:54,831 kopyacılar yüzünden 720 00:31:54,915 --> 00:31:58,585 geliştirilen süper yeni teknolojiler sayesinde ileri gidiyor. 721 00:31:58,669 --> 00:32:02,339 Mucitlerin ve kopyacıların birbirine yardımcı olduğuna inanmak güç. 722 00:32:02,839 --> 00:32:05,884 Ama bu doğanın olduğu kadar doğal ekonominin de 723 00:32:05,967 --> 00:32:07,886 bir parçası. 724 00:32:09,471 --> 00:32:11,932 Buluşçuların ve kopyacıların ilişkisi 725 00:32:12,015 --> 00:32:14,559 aynen avcı ve leşçi ilişkisine benzer. 726 00:32:14,643 --> 00:32:15,852 Ne kadar güçlüyüm. 727 00:32:16,561 --> 00:32:18,689 Türünü öldürmekte bir numarayım. 728 00:32:19,064 --> 00:32:21,608 Bir ortak yaşama evrilmişlerdir, 729 00:32:21,733 --> 00:32:23,527 bazen tartışmalı olsa da. 730 00:32:23,652 --> 00:32:26,071 İnanmıyorum! Şuna bak! 731 00:32:26,405 --> 00:32:28,615 Bu harika. Dalga mı geçiyorsun? 732 00:32:28,699 --> 00:32:30,826 Hey. Siktir git, akbaba. 733 00:32:31,410 --> 00:32:33,120 Siktir git! 734 00:32:34,287 --> 00:32:36,456 Bu denge, ekonomide 735 00:32:36,540 --> 00:32:39,793 fikrî hakları koruyan patentle sağlanır. 736 00:32:39,876 --> 00:32:41,712 Bu avın hakkı bana ait. 737 00:32:42,295 --> 00:32:44,214 Yani benim, geri bas. 738 00:32:44,297 --> 00:32:45,757 Tamam, anladık. 739 00:32:46,049 --> 00:32:47,384 Taze et yiyemiyorum. 740 00:32:47,467 --> 00:32:49,803 İkinci sınıf vatandaş gibi çürüyene kadar beklerim. 741 00:32:49,886 --> 00:32:50,887 Evet, aynen öyle. 742 00:32:51,888 --> 00:32:52,889 Tamam. 743 00:32:53,515 --> 00:32:54,975 Avcı, aynen buluşçu gibi... 744 00:32:55,058 --> 00:32:56,476 Tazeymiş. 745 00:32:57,227 --> 00:33:00,355 ...sıkı çalışmasının ödülünü geçici bir hâkimiyet kurarak alır. 746 00:33:01,273 --> 00:33:03,650 Evet. İşte bu. 747 00:33:03,734 --> 00:33:06,695 Böylece icadının getirisini tek başına üstlenir. 748 00:33:06,778 --> 00:33:09,239 Hadi ama. Zaman doldu. Artık benim sıram. 749 00:33:09,322 --> 00:33:10,198 Hayır! 750 00:33:11,700 --> 00:33:12,993 Hayır! 751 00:33:13,577 --> 00:33:14,411 Gözlerim! 752 00:33:14,494 --> 00:33:16,872 Hepsi benim. Bütün bunlar. 753 00:33:16,955 --> 00:33:18,498 Birazını yarın yiyeceğim, 754 00:33:18,582 --> 00:33:20,917 sonraki gün birazını daha yerim. 755 00:33:21,001 --> 00:33:23,420 Ekstra korumam sağ olsun. 756 00:33:25,422 --> 00:33:26,631 -Yapma! -Acelem yok. 757 00:33:26,715 --> 00:33:27,716 Gagam! 758 00:33:28,383 --> 00:33:30,177 Önce biraz şekerleme yapayım. 759 00:33:30,260 --> 00:33:34,806 Bu şekilde patent koruması çok güçlüyse geliştirmeye soğutulmuş olur. 760 00:33:34,890 --> 00:33:38,477 Buluşçu artık sonraki yeniliği avlamaya hevesli değildir. 761 00:33:40,103 --> 00:33:42,272 Ama hiçbir koruma olmasaydı da 762 00:33:42,355 --> 00:33:44,316 leşçiler harekete geçecekti. 763 00:33:44,399 --> 00:33:47,486 Gömülün arkadaşlar. Leş ziyafeti var. 764 00:33:48,153 --> 00:33:49,905 Ne? Hadi ama! 765 00:33:49,988 --> 00:33:50,989 Evet. 766 00:33:51,072 --> 00:33:54,367 Leşçi, zararsız otlakçıdan ölümcül parazite dönüşür. 767 00:33:54,451 --> 00:33:55,869 Akbaba zamanı! 768 00:33:56,620 --> 00:33:59,498 Avcı emeklerinin karşılığını alamazsa da... 769 00:33:59,581 --> 00:34:00,874 Bu iğrenç. 770 00:34:00,957 --> 00:34:04,044 ...sonraki ava yönelmeye kaynağı kalmamış olur. 771 00:34:04,544 --> 00:34:07,214 Buluşçuların, ürünlerinden para kazanamayınca 772 00:34:07,297 --> 00:34:10,008 sonraki buluşları için araştırma geliştirmeye 773 00:34:10,091 --> 00:34:12,010 kaynak bulamadıkları gibi. 774 00:34:12,093 --> 00:34:14,846 Ne kadardır çalıların arasında çömelip 775 00:34:15,514 --> 00:34:18,058 bu avı takip ettiğimi biliyor musun tipsiz hindi? 776 00:34:18,141 --> 00:34:19,518 -Hey, hop. -Hey, hop! 777 00:34:20,227 --> 00:34:22,979 Doğa da ekonomi gibi acımasız olabilir. 778 00:34:23,063 --> 00:34:24,940 Bir şey diyeyim mi? Ben yokum. 779 00:34:25,482 --> 00:34:28,610 Sana kendi kendine antilop avlarken kolay gelsin. 780 00:34:28,693 --> 00:34:29,694 İyi. 781 00:34:29,778 --> 00:34:31,571 Bu senaryoda, avcının sağladığı 782 00:34:31,655 --> 00:34:34,157 ekosistemi ayakta tutan ziyafet ortamı olmadan 783 00:34:34,241 --> 00:34:35,992 ikisi de ölür. 784 00:34:36,076 --> 00:34:39,704 Gevşek derileri çürümüş cesetlerinden sarkar 785 00:34:39,788 --> 00:34:41,748 ve eğer şanslılarsa ceket olur. 786 00:34:41,832 --> 00:34:44,584 -Hop! -Evet, seni duyabiliyoruz. 787 00:34:44,668 --> 00:34:45,794 Bu hoş değil. 788 00:34:45,877 --> 00:34:46,837 Özür dilerim. 789 00:34:46,920 --> 00:34:48,964 Sadece saygıdan seni giymezdim. 790 00:34:50,131 --> 00:34:51,550 Sağ ol, ben de seni giymezdim. 791 00:34:51,633 --> 00:34:52,676 -Sağ ol. -Evet. 792 00:34:52,759 --> 00:34:54,261 -Umarım bir şeyler öğrenmişsindir. -Evet. 793 00:34:54,344 --> 00:34:55,428 -Kendine iyi bak. -Sen de. 794 00:34:55,512 --> 00:34:56,429 Görüşürüz. 795 00:35:08,900 --> 00:35:13,405 Başka insanların fikirlerini kopyalamak geliştiriciliğin gerekli bir parçası. 796 00:35:13,488 --> 00:35:15,866 Bazı endüstriler, kopyacılarla buluşçuların 797 00:35:15,949 --> 00:35:18,702 uyum içerisinde yaşadığı bir çevrede gelişir. 798 00:35:18,785 --> 00:35:20,203 Doğru hamleler yapanlar 799 00:35:20,287 --> 00:35:22,706 modası geçecekmiş gibi para kazanabilir. 800 00:35:23,915 --> 00:35:27,335 Lüks tasarımcı için çakmaların en güzel yanı 801 00:35:27,419 --> 00:35:29,421 geçiş uyuşturucusu gibi olmalarıdır. 802 00:35:29,504 --> 00:35:32,966 Bilirsin, bir nefes alırsın, marka heyecanı yaşarsın, 803 00:35:33,049 --> 00:35:34,467 çakmasını giyersin 804 00:35:34,551 --> 00:35:37,053 ve "Vay be, keşke gerçek bir Gucci'm olsa." dersin. 805 00:35:37,470 --> 00:35:40,181 Bu da moda bağımlılığının eroinidir. 806 00:35:42,642 --> 00:35:45,270 Johanna Blakley, ABD fikrî hak kanunlarını 807 00:35:45,353 --> 00:35:48,481 ve bunun geliştirmeye etkisini keşfetmiş, medya odaklı 808 00:35:48,565 --> 00:35:50,734 bir düşünce takımını yönetiyor. 809 00:35:51,151 --> 00:35:54,112 Çakma ve sahte ürün arasındaki fark nedir? 810 00:35:54,195 --> 00:35:57,198 Çakma, moda endüstrisinde tamamen yasal olan 811 00:35:57,282 --> 00:35:58,575 bir uygulamadır. 812 00:35:58,658 --> 00:36:02,913 Anlamı da birinin, tasarımını başkasının tasarımına 813 00:36:02,996 --> 00:36:04,247 benzetmesidir. 814 00:36:04,664 --> 00:36:06,791 Yani kimse fikrin sahibi değildir. 815 00:36:06,875 --> 00:36:09,044 Moda endüstrisinde insanların 816 00:36:09,127 --> 00:36:11,254 tek sahip olduğu kendi isimleridir 817 00:36:11,338 --> 00:36:12,797 ve bu, iş için çok iyidir. 818 00:36:12,881 --> 00:36:15,884 Markanın tescilli ismine sahiptirler. 819 00:36:15,967 --> 00:36:16,968 İlginç. 820 00:36:17,052 --> 00:36:20,138 Sıklıkla gerçekten pahalı ve üzerinde logolarla dolu 821 00:36:20,221 --> 00:36:22,307 çantalar görmenin sebebi budur 822 00:36:22,390 --> 00:36:26,102 çünkü çakma sanatçısının kopyalayamayacağı o logodur. 823 00:36:26,519 --> 00:36:27,520 Tamam, anladım. 824 00:36:27,604 --> 00:36:31,066 Yani eğer logo elbisenin tasarımıyla birleştirilmişse 825 00:36:31,149 --> 00:36:32,776 bunu kopyalamak çok zordur. 826 00:36:33,276 --> 00:36:36,237 Bu da müşterilerin ne satın aldıklarını 827 00:36:36,321 --> 00:36:38,031 anlamalarını sağlar. 828 00:36:38,114 --> 00:36:39,699 Bu da iyidir. İnsanlar bilmeli. 829 00:36:39,783 --> 00:36:41,117 Bilerek karar veriyorlar. 830 00:36:41,201 --> 00:36:42,577 Tamam, anladım. O zaman 831 00:36:42,661 --> 00:36:46,456 üst seviye bir marka bir el çantasını ne kadar... 832 00:36:46,539 --> 00:36:48,041 El çantası fiyatları nasıl? 833 00:36:48,625 --> 00:36:49,793 -Fahiş. -Tamam. 834 00:36:49,918 --> 00:36:51,628 -Fahiş fiyatlarda. -Binler mi? 835 00:36:51,711 --> 00:36:53,380 -Tabii. -Bir çanta 10.000 dolar mı? 836 00:36:53,463 --> 00:36:55,298 -Evet! -Ciddi mi? Bu normal mi? 837 00:36:55,382 --> 00:36:56,758 -Daha da mı? -Barneys'e git! 838 00:36:57,384 --> 00:36:59,511 -Hayır! -Olmaz. 839 00:36:59,594 --> 00:37:01,179 Nefesin kesilir. 840 00:37:01,262 --> 00:37:03,932 O zaman bir çantaya 10.000 dolar diyelim, 841 00:37:04,015 --> 00:37:06,101 başka insanlar benzer çanta yapar 842 00:37:06,184 --> 00:37:08,770 ama logosu yoktur. 843 00:37:08,853 --> 00:37:11,648 -Bu hiç sorun olmaz. -Hiç. 844 00:37:11,731 --> 00:37:15,402 Çünkü moda tasarımları faydacı konulardır. 845 00:37:16,111 --> 00:37:19,823 Bir faydaya hizmet ettikleri için de, 846 00:37:19,906 --> 00:37:23,410 telif hakkı koruması uygulanmaz. 847 00:37:24,285 --> 00:37:26,913 Bu da çok ironik çünkü biz hep modayı 848 00:37:26,997 --> 00:37:28,999 havalı, eğlenceli 849 00:37:29,082 --> 00:37:30,625 ve tamamen gereksiz görürüz. 850 00:37:30,750 --> 00:37:33,044 Altındaki amacı unuturuz, bu da 851 00:37:33,128 --> 00:37:34,587 çıplak bedenleri örtmektir. 852 00:37:34,671 --> 00:37:36,589 Peki bunun faydası ne? 853 00:37:36,673 --> 00:37:40,760 Tam da telif hakkı koruması olmadığı için 854 00:37:40,844 --> 00:37:44,431 moda kendisini bir sanat seviyesine yükseltmiştir. 855 00:37:49,269 --> 00:37:52,313 Her an işinizin çalınabileceği 856 00:37:52,397 --> 00:37:53,898 endüstriyi oluşturacak kadar 857 00:37:53,982 --> 00:37:56,234 büyük bir teşvik yapısı var. 858 00:37:58,028 --> 00:37:59,487 Lüks tasarımcılardan çalmak 859 00:37:59,571 --> 00:38:01,698 artık bir bilime dönüştü. 860 00:38:01,781 --> 00:38:03,867 Tabii ki şikâyet ediyorlar 861 00:38:03,950 --> 00:38:07,579 ama sonuçta stiliniz çalınıyorsa 862 00:38:07,662 --> 00:38:09,456 modayı belirliyorsunuzdur. 863 00:38:09,539 --> 00:38:10,790 Kopyalandınız. 864 00:38:10,874 --> 00:38:14,002 Zeitgeist'a dokunabildiniz, mevzuyu kavradınız. 865 00:38:14,085 --> 00:38:15,503 -Taç sizin. -Tamam. 866 00:38:16,463 --> 00:38:18,715 Ama bu durumda modayı belirleyenlerin 867 00:38:18,798 --> 00:38:20,425 oradan uzaklaşması gerekir. 868 00:38:21,176 --> 00:38:23,178 -Sonraki yeniliği bulmalılar. -Artık havalı değil. 869 00:38:23,261 --> 00:38:25,055 Hayır, artık... 870 00:38:25,138 --> 00:38:27,265 Sürüden olmak istemezler. 871 00:38:27,348 --> 00:38:28,433 Hayır. 872 00:38:28,850 --> 00:38:29,684 Tamam. 873 00:38:29,768 --> 00:38:31,978 Gerçekten ilginç olan da 874 00:38:32,062 --> 00:38:36,024 başka birkaç endüstri daha telif hakkı ile korunamaz. 875 00:38:36,399 --> 00:38:39,611 Yemek sektörü. Şefler tariflerinin sahibi değildir. 876 00:38:39,694 --> 00:38:40,695 Mobilya. 877 00:38:40,779 --> 00:38:42,947 Faydacı objeler oldukları için 878 00:38:43,031 --> 00:38:46,242 en meşhur moda tasarımcıları bile tasarımlarının sahibi değildir. 879 00:38:46,326 --> 00:38:47,744 Komedyenler de. 880 00:38:47,827 --> 00:38:51,372 Komedyenler imza şakalar üretir çünkü şakalarına sahip değillerdir. 881 00:38:51,456 --> 00:38:54,459 İronik olan ise böyle olması iş için çok iyidir. 882 00:38:54,542 --> 00:38:59,589 Yeni ürünler için sürekli bir istek yaratıyorsanız 883 00:39:00,507 --> 00:39:02,967 kapitalist ekonomide bu çok iyidir. 884 00:39:03,885 --> 00:39:07,514 Ustaca bir geliştirme yeni bir büyük fikir olabilir 885 00:39:07,597 --> 00:39:09,808 ya da bir başkasınınkini çalmak için yenilikçi bir metot. 886 00:39:12,936 --> 00:39:17,649 Tek bir orijinal fikri alıp sonsuza kadar döndürebilecek bir yer varsa 887 00:39:18,066 --> 00:39:21,486 o da bununla bilinen Tinseltown'dır. 888 00:39:22,195 --> 00:39:23,238 Hadi bakalım. 889 00:39:23,321 --> 00:39:25,532 -Asylum'ın iç kısımları. -Vay. 890 00:39:26,116 --> 00:39:28,201 Asylum Stüdyoları'na hoş geldiniz, 891 00:39:28,284 --> 00:39:30,662 en bilinen eserleri ise... 892 00:39:32,747 --> 00:39:34,582 Bu kötü çocuğu hatırlarsın. 893 00:39:34,666 --> 00:39:37,710 Sharknado 3'te yörüngeye girerken 894 00:39:37,794 --> 00:39:39,087 yanan balık. 895 00:39:39,170 --> 00:39:40,755 Zavallı kurtulamadı. 896 00:39:40,839 --> 00:39:42,298 -Yazık. -Trajedi. 897 00:39:42,382 --> 00:39:47,220 Altı ayrı Sharknado filmi var ama David Latt ve ortağı Paul Bales 898 00:39:47,303 --> 00:39:50,390 imparatorluklarını "mockbuster" sayesinde kurmuşlar. 899 00:39:50,473 --> 00:39:52,934 250'den fazla filmle, 900 00:39:53,017 --> 00:39:56,729 bu adamlar yılda 30 milyon dolardan fazla kazanıyor. 901 00:39:57,105 --> 00:39:59,774 -Thor sizin mi? -Biz de bir tane yaptık. 902 00:39:59,899 --> 00:40:02,235 -Halka mal olmuş versiyonu. -İlginç. 903 00:40:02,318 --> 00:40:04,112 Böyle olduğunu anlamamıştım. 904 00:40:04,195 --> 00:40:05,655 Evet, onlar da anlamadı. 905 00:40:05,738 --> 00:40:07,323 Her neyse, işte burada... 906 00:40:07,949 --> 00:40:10,660 Ne izlediğinizden ne kadar emin olamazsanız 907 00:40:10,743 --> 00:40:12,120 o kadar başarılılar. 908 00:40:13,037 --> 00:40:17,250 Mockbuster'larınızla biliniyorsunuz. 909 00:40:17,333 --> 00:40:19,002 Ne olduklarını anlatır mısınız? 910 00:40:19,294 --> 00:40:20,920 Bu terime bayıldım. Doğru mu? 911 00:40:21,004 --> 00:40:24,507 Doğru. Tescili falan bile var, yani... 912 00:40:24,591 --> 00:40:25,967 Bu doğru. 913 00:40:26,050 --> 00:40:28,803 Yani, biri çalmaya kalkarsa başı belaya girer. 914 00:40:28,887 --> 00:40:32,432 Bu tarz film yapmak için stüdyoların herhangi bir filmi alınıp 915 00:40:32,515 --> 00:40:34,142 ondan bir taslak çıkarılır. 916 00:40:34,225 --> 00:40:37,854 Yani Transformers adında dönüşen dev robotlar olan bir film varsa 917 00:40:37,937 --> 00:40:40,481 biz de muhtemelen Transmorphers'ı yaparız. 918 00:40:41,107 --> 00:40:42,066 Çıkın! 919 00:40:42,150 --> 00:40:44,986 TRANSMORPHERS, 2007 ASYLUM STÜDYOLARI 920 00:40:45,069 --> 00:40:47,739 Takımı iniş noktasına çağır. Blackthorn, defol git buradan. 921 00:40:49,032 --> 00:40:50,325 Büyük stüdyoların yaptığının 922 00:40:50,867 --> 00:40:52,785 taslağını çıkarmaktan bahsettin. Bu nedir? 923 00:40:53,369 --> 00:40:56,873 Taslak çıkarma, stüdyoların yıllardır kullandığı 924 00:40:56,956 --> 00:40:59,167 daha kibar, ince bir tanım olsa da 925 00:40:59,459 --> 00:41:01,252 sonuçta aynı anlama geliyor. 926 00:41:01,336 --> 00:41:02,503 Mesela... 927 00:41:02,587 --> 00:41:04,923 Ben Paramount'sam, Warner Bros'a, Universal'a bakıp 928 00:41:05,006 --> 00:41:06,758 "Yıldız Savaşları filmi çıkıyor, 929 00:41:06,841 --> 00:41:09,010 "ben de bir uzay filmi yapayım da 930 00:41:09,344 --> 00:41:10,595 "bundan para kazanayım 931 00:41:10,678 --> 00:41:13,681 "çünkü buna dair bir sürü tanıtım ve haber döner." 932 00:41:13,765 --> 00:41:16,184 Yıllar önce Da Vinci Şifresi çıkmıştı, 933 00:41:16,267 --> 00:41:18,978 biz de The Da Vinci Treasure diye bir film yaptık. 934 00:41:20,104 --> 00:41:23,316 Orijinali yapan şirket bu versiyona sorun çıkardı mı? 935 00:41:23,399 --> 00:41:25,610 Bence kendi versiyonlarını sevmediler. 936 00:41:25,693 --> 00:41:28,696 Evet ama içerikle hiçbir ilgisi yoktu. 937 00:41:28,780 --> 00:41:31,324 Sadece pazarlama kısmı. Stüdyonun biri de 938 00:41:31,407 --> 00:41:35,078 gelip bize "Sizin fontun A'sı bizimkine çok yakın." demişti. 939 00:41:35,161 --> 00:41:36,913 Biz de fontu değiştiriverdik 940 00:41:36,996 --> 00:41:38,957 ve film planlandığı gibi çıktı. 941 00:41:40,500 --> 00:41:44,545 Film endüstrisinde sıklıkla benzer hikâyelerin piyasada 942 00:41:44,629 --> 00:41:46,422 büyük başarı kazandığı görülüyor. 943 00:41:47,590 --> 00:41:52,095 1998'de Dünya uzaydan gelen uçan taşlar tarafından yok edilecekti. İki kere. 944 00:41:52,762 --> 00:41:56,140 Önce Derin Darbe geldi, iki ay sonra da Armageddon. 945 00:41:56,224 --> 00:41:59,352 Siz daha genç havalı çocuklar, bu iki filmin yerine 946 00:41:59,435 --> 00:42:01,854 The Avengers ve Justice League'i koyun. 947 00:42:03,898 --> 00:42:05,858 Bu konudaki ilgim biraz bencilce 948 00:42:05,942 --> 00:42:07,318 çünkü ben de aktörüm. 949 00:42:07,402 --> 00:42:10,655 Aslında filmlerimizin korsan izlenmesinden hoşlanmam. 950 00:42:10,738 --> 00:42:14,450 Harold & Kumar Go To White Castle'ın ilk DVD baskısı 951 00:42:14,534 --> 00:42:15,660 50 milyon kazandırdı. 952 00:42:15,743 --> 00:42:17,537 Sanırım. Doğru hatırlıyorsam. 953 00:42:17,620 --> 00:42:20,957 Sonra insanlar bedavaya, yasa dışı indirmeye başladı. 954 00:42:21,040 --> 00:42:22,417 O para kaybedildi. 955 00:42:22,500 --> 00:42:24,919 İyi tarafı ise bir porno parodisi var, 956 00:42:25,003 --> 00:42:26,879 Harold & Kumar Escape from Guantanamo Bay. 957 00:42:26,963 --> 00:42:28,298 Bence bu muhteşem. 958 00:42:28,381 --> 00:42:30,633 Çünkü gerektiği kadar değiştirmişler, 959 00:42:30,717 --> 00:42:32,719 ne kastettikleri belli. 960 00:42:32,802 --> 00:42:35,096 Sanırım adı "Farold ve Fubar" falandı. 961 00:42:35,722 --> 00:42:38,558 Fikrî haklar olarak çizgi nedir? 962 00:42:38,641 --> 00:42:41,936 Nasıl Fikrî Haklar Kanunu'nu çiğnemediğinizden emin olup 963 00:42:42,020 --> 00:42:44,272 izleyicinin aslında ne istediği üzerinden 964 00:42:44,355 --> 00:42:45,481 çıkar sağlıyorsunuz? 965 00:42:45,565 --> 00:42:48,401 Önce mockbust ya da taslak çıkarmanın 966 00:42:48,484 --> 00:42:50,987 korsanlıktan farkını anlamak lazım. 967 00:42:51,070 --> 00:42:54,532 Transformers'ı ya da Transmorphers'ı yasal olmadan, 968 00:42:54,615 --> 00:42:57,535 para vermeden, sadece izlemek için indiriyorsan 969 00:42:57,618 --> 00:42:58,953 o zaman çalıyorsundur. 970 00:42:59,037 --> 00:43:00,288 Bizim yaptığımız şu, 971 00:43:00,371 --> 00:43:03,041 biz robotlar hakkında bir film yapıyoruz. 972 00:43:03,124 --> 00:43:06,794 İçeriğini ya da yıldızlarını çalmıyoruz. 973 00:43:06,878 --> 00:43:08,421 Mark Wahlberg bizde yok. 974 00:43:08,504 --> 00:43:12,467 Bizde Mark Stahlberg var. Bir de... 975 00:43:12,550 --> 00:43:13,634 Hayır, o porno versiyonu. 976 00:43:13,718 --> 00:43:14,886 Doğru. 977 00:43:15,845 --> 00:43:19,599 Belki kimse The Da Vinci Treasure'ı Oscar'a aday göstermeyecek. 978 00:43:19,682 --> 00:43:21,768 Ama kopyalamanın geliştirmeye 979 00:43:21,851 --> 00:43:25,772 yol açtığı ve endüstriyi geri kalmak yerine dönüştürüp 980 00:43:25,855 --> 00:43:27,440 ileri götürdüğü örnekler var. 981 00:43:27,523 --> 00:43:29,317 Reçeteli ilaçları düşünün. 982 00:43:29,650 --> 00:43:32,320 FDA ilaçlara yeni patentler veriyor, 983 00:43:32,403 --> 00:43:34,530 böylece şirketler ilaç üretip para kazanıyor. 984 00:43:34,614 --> 00:43:36,240 Ama patent süresi dolunca 985 00:43:36,324 --> 00:43:37,658 eşdeğer versiyonu çıkıyor 986 00:43:37,742 --> 00:43:40,995 ve daha uygun fiyata rekabet ortamı yaratıyor. 987 00:43:41,079 --> 00:43:42,914 Marketlerdeki eşdeğer markalar 988 00:43:42,997 --> 00:43:45,875 içerik olarak isimli markayla aynı da olsa 989 00:43:45,958 --> 00:43:49,045 maliyeti çok daha düşük oluyor çünkü tanıtımı az 990 00:43:49,128 --> 00:43:50,588 ve gösterişli paketi yok. 991 00:43:51,089 --> 00:43:53,091 Eğer bir ekonomi, 992 00:43:53,174 --> 00:43:55,051 fikrî hakları koruma ile 993 00:43:55,134 --> 00:43:57,804 kopyacıların geliştirmeyi tetikleme 994 00:43:57,887 --> 00:44:01,099 ya da daha iyi ürünü ucuza üretme dengesini tutturabiliyorsa, 995 00:44:01,182 --> 00:44:03,976 o zaman sahteciliğin bunda bir rolü oluyor, 996 00:44:04,060 --> 00:44:05,311 başrol olmasa bile. 997 00:44:05,395 --> 00:44:07,438 Sahteciler bazen gelişime, 998 00:44:07,522 --> 00:44:09,148 bazen pis işlere, 999 00:44:09,232 --> 00:44:12,110 bazen de buna yol açıyorlar. 1000 00:44:12,193 --> 00:44:14,404 FAROLD VE FUBAR ALTSIZ KADINLAR HAVUZ PARTİSİ 1001 00:44:14,487 --> 00:44:17,198 Ama bu eseri üreten sinema dâhileri, bunu size 1002 00:44:17,281 --> 00:44:18,574 göstermemize izin vermediler. 1003 00:44:18,658 --> 00:44:20,701 Onların fikrî haklarına saygıyla 1004 00:44:20,785 --> 00:44:21,869 kendimiz yaptık. 1005 00:44:57,488 --> 00:44:58,406 Oyun! 1006 00:45:03,286 --> 00:45:04,287 Evet. 1007 00:45:04,370 --> 00:45:05,538 Ha siktir. 1008 00:45:05,955 --> 00:45:07,790 Yemeden önce eti kontrol ederim. 1009 00:45:07,874 --> 00:45:10,668 Bu... Boktan bir et. 1010 00:45:12,044 --> 00:45:13,671 Bu inanılmaz. 1011 00:45:13,754 --> 00:45:16,716 Ne kadardır çalıların arasında çömelip sapık gibi 1012 00:45:16,799 --> 00:45:18,885 bu avı takip ettim, biliyor musun? 1013 00:45:19,635 --> 00:45:21,512 Evet, giyimin aynı öyle zaten. 1014 00:45:21,846 --> 00:45:22,889 Bu ne cüret?