1
00:00:11,440 --> 00:00:15,600
Jestem w pełni odpowiedzialny za to,
jak potoczyło się moje życie.
2
00:00:17,920 --> 00:00:22,160
Ludzie często mówią,
że świat jest niesprawiedliwy.
3
00:00:22,240 --> 00:00:24,840
Nikt nie obiecywał,
że będzie sprawiedliwie.
4
00:00:28,240 --> 00:00:30,360
Ludzie muszą się z tym pogodzić.
5
00:00:32,759 --> 00:00:36,199
Nie ma co być z tego powodu zgorzkniałym.
6
00:00:37,840 --> 00:00:39,000
Takie jest życie.
7
00:00:41,960 --> 00:00:47,480
W 1976 R. W USA PRZYWRÓCONO
KARĘ ŚMIERCI.
8
00:00:48,760 --> 00:00:54,160
OD TEGO CZASU PONAD 8000 OSÓB
USŁYSZAŁO TAKI WYROK.
9
00:00:55,400 --> 00:00:58,160
OTO HISTORIA SKAZANEGO
NUMER 322534.
10
00:00:58,240 --> 00:01:02,640
Nazywam się James Robertson, mam 54 lata.
11
00:01:04,519 --> 00:01:07,279
Jestem w więzieniu od 37 lat.
12
00:01:09,280 --> 00:01:15,560
Skończyłem moją pierwotną odsiadkę
pod koniec lat 80.
13
00:01:17,120 --> 00:01:19,400
Ale dostałem kolejne wyroki.
14
00:01:20,520 --> 00:01:24,000
Nawet nie wiem, ile mam tej odsiadki.
Pewnie ze sto lat.
15
00:01:25,760 --> 00:01:29,400
W końcu uznałem, że to pierdolę,
chcę dostać karę śmierci.
16
00:01:34,120 --> 00:01:37,240
NETFLIX — SERIAL ORYGINALNY
17
00:01:39,000 --> 00:01:40,880
Podszedłem i strzeliłem.
18
00:01:40,960 --> 00:01:43,560
Potem jeszcze raz z bliska.
19
00:01:44,560 --> 00:01:48,320
Kula przebiła policzek
i zatrzymała się w szczęce.
20
00:01:49,440 --> 00:01:53,640
Zaciągnąłem go za biurko
i dźgnąłem około 25 razy.
21
00:01:58,600 --> 00:02:03,240
Nie mogłem uwierzyć,
że właśnie kogoś zabiłem.
22
00:02:06,360 --> 00:02:07,840
Nie mam wyrzutów sumienia.
23
00:02:14,320 --> 00:02:18,040
Zacząłem dźgać kolesia,
który spał na kanapie.
24
00:02:28,080 --> 00:02:33,000
OSTATECZNE ROZWIĄZANIE
25
00:02:36,560 --> 00:02:40,480
WIĘZIENIE STANOWE NA FLORYDZIE,
HRABSTWO BRADFORD
26
00:02:48,040 --> 00:02:53,360
W 2008 R. JAMES ROBERTSON
UDUSIŁ FRANKA HARTA.
27
00:02:54,800 --> 00:03:00,000
WCIĄŻ NIE JEST JASNE,
CO NIM KIEROWAŁO.
28
00:03:04,920 --> 00:03:06,720
Miałem dobre dzieciństwo.
29
00:03:07,840 --> 00:03:13,280
Pierwsze dwanaście lat
mieszkałem we wschodnim Orlando.
30
00:03:13,360 --> 00:03:14,560
Było tam...
31
00:03:15,720 --> 00:03:17,040
Jest trochę...
32
00:03:17,360 --> 00:03:20,280
Wtedy panował tam nieco wiejski klimat,
33
00:03:20,360 --> 00:03:23,160
choć to były przedmieścia.
34
00:03:26,800 --> 00:03:32,280
Myślę, że byliśmy czymś w rodzaju
niższej klasy średniej.
35
00:03:36,040 --> 00:03:39,680
Mieszkałem
w całkowicie białych dzielnicach.
36
00:03:39,760 --> 00:03:42,680
Mieszkałem w mieszanych dzielnicach.
37
00:03:46,000 --> 00:03:48,000
Chodziłem do białych szkół,
38
00:03:48,080 --> 00:03:50,280
do szkół, gdzie 90% to byli Czarni.
39
00:03:50,360 --> 00:03:52,960
Mieszkałem wszędzie.
40
00:03:58,480 --> 00:04:01,600
W gimnazjum nie bywałem często w szkole.
41
00:04:01,680 --> 00:04:03,280
Wagarowałem.
42
00:04:06,000 --> 00:04:07,280
Kochałem to.
43
00:04:07,360 --> 00:04:10,240
Uwielbiałem włóczyć się po ulicach,
brać dragi,
44
00:04:10,440 --> 00:04:11,960
imprezować z kumplami.
45
00:04:13,800 --> 00:04:15,440
Paliłem sporo zioła.
46
00:04:16,519 --> 00:04:21,239
Próbowałem też innych rzeczy, kwasu, PCP.
47
00:04:21,560 --> 00:04:26,200
Brałem metakwalon, diazepam, kokainę.
Takie rzeczy.
48
00:04:28,840 --> 00:04:32,320
Zacząłem trafiać na dołek w wieku 12 lat.
49
00:04:34,280 --> 00:04:40,000
Kradłem głównie rzeczy dla dzieciaków,
jakieś rowerki i takie tam.
50
00:04:43,720 --> 00:04:46,880
Miałem 16 lat. Włóczyłem się po ulicach.
51
00:04:46,960 --> 00:04:53,280
Szukałem miejsc,
do których mógłbym się włamać.
52
00:04:53,360 --> 00:04:55,120
Zdobyć kasę na towar.
53
00:04:56,600 --> 00:05:00,240
Niedaleko domu ktoś prowadził mały sklep.
54
00:05:01,280 --> 00:05:04,760
Włamałem się tam wcześniej
i ukradłem zestaw stereo.
55
00:05:04,920 --> 00:05:08,320
Wymieniłem to na towar.
56
00:05:08,960 --> 00:05:11,680
Wróciłem tam, żeby ukraść jakieś głośniki.
57
00:05:16,240 --> 00:05:18,400
Złapali mnie ochroniarze.
58
00:05:22,120 --> 00:05:25,160
Wdałem się z nimi w bójkę.
59
00:05:25,240 --> 00:05:27,840
Myślałem, że mam nóż w skarpetce.
60
00:05:27,920 --> 00:05:31,360
Próbowałem wyciągnąć nóż,
żeby ich dźgnąć i uciec.
61
00:05:31,440 --> 00:05:34,120
Nie mogłem go dosięgnąć. Trzymali mnie.
62
00:05:45,480 --> 00:05:48,360
Za to trafiłem do więzienia.
63
00:05:55,320 --> 00:05:57,320
KRÓTKO PO 17. URODZINACH
64
00:05:57,400 --> 00:06:01,440
JAMES ROBERTSON
TRAFIŁ DO WIĘZIENIA ZA WŁAMANIE,
65
00:06:01,520 --> 00:06:04,360
NAPAD Z BRONIĄ W RĘKU I UCIECZKĘ.
66
00:06:07,920 --> 00:06:10,200
Najpierw dostałem dziesięć lat.
67
00:06:12,600 --> 00:06:13,800
Potem...
68
00:06:14,320 --> 00:06:15,200
Coś się stało.
69
00:06:15,280 --> 00:06:17,440
Byłem zakładzie karnym w Cross City
70
00:06:17,520 --> 00:06:19,280
i jakiś koleś zginął.
71
00:06:19,360 --> 00:06:23,040
Nie ja go zabiłem, inni to zrobili,
72
00:06:23,120 --> 00:06:25,560
ale ja dostałem za to 15 lat.
73
00:06:28,520 --> 00:06:29,520
Próbowałem uciec.
74
00:06:29,600 --> 00:06:33,560
Kopnąłem na dziedzińcu strażnika,
chciałem mu zabrać spluwę.
75
00:06:36,000 --> 00:06:39,000
OSKARŻONY: JAMES ROBERTSON
76
00:06:39,080 --> 00:06:41,560
PRÓBA UCIECZKI: OSIEM LAT
77
00:06:41,640 --> 00:06:44,720
POBICIE FUNKCJONARIUSZA: PIĘĆ LAT
78
00:06:44,800 --> 00:06:49,880
W tamtym momencie źle się zachowywałem.
79
00:06:52,600 --> 00:06:56,240
Kara mi się wydłużyła.
Dźgałem kolesi i w ogóle.
80
00:06:57,560 --> 00:07:01,560
KRZYCZAŁ: „ODŁÓŻ NÓŻ, KURZY ŁBIE”.
81
00:07:01,640 --> 00:07:06,040
„JEANNIE LEŻAŁA PRZED 1-5-14
W KAŁUŻY KRWI”.
82
00:07:06,120 --> 00:07:10,400
NASKOCZYŁ NA MNIE, GDY SPAŁEM,
I ZACZĄŁ DŹGAĆ.
83
00:07:10,480 --> 00:07:14,080
KREW BYŁA WSZĘDZIE.
84
00:07:14,160 --> 00:07:17,600
Wciąż wdawałem się w bójki.
85
00:07:17,680 --> 00:07:20,400
Byłem buntownikiem, wiecie o co chodzi.
86
00:07:20,480 --> 00:07:23,880
Zaczęli srać żarem, że to problem.
87
00:07:23,960 --> 00:07:27,200
„To straszne, wdałeś się w bójkę”.
88
00:07:27,280 --> 00:07:30,040
I takie gadanie.
A czego się spodziewaliście?
89
00:07:30,560 --> 00:07:31,400
No czego?
90
00:07:35,720 --> 00:07:39,360
Takie rzeczy w więzieniu to normalka.
91
00:07:39,440 --> 00:07:40,280
To paka.
92
00:07:40,360 --> 00:07:43,480
Jest tu sporo złych ludzi,
93
00:07:43,560 --> 00:07:46,600
wiadomo, że więźniowie
będą wchodzić w konflikty.
94
00:07:46,960 --> 00:07:51,200
Ale podobno to ja jestem wichrzycielem,
tym złym.
95
00:08:02,320 --> 00:08:07,280
Wpakowałem się
w jakiś długoterminowy ścisły nadzór,
96
00:08:07,360 --> 00:08:09,440
gdzie wciąż siedzi się w celi.
97
00:08:11,040 --> 00:08:13,160
Wszystko mi zabrali,
98
00:08:13,240 --> 00:08:15,840
telewizor, moje rzeczy.
99
00:08:15,920 --> 00:08:18,560
To tortura. ŚCISŁY NADZÓR
100
00:08:23,520 --> 00:08:28,000
POLEGA NA ODSEPAROWANIU
OSADZONEGO OD RESZTY OSADZONYCH
101
00:08:29,040 --> 00:08:30,600
ZASADY ŚCISŁEGO NADZORU
102
00:08:30,680 --> 00:08:34,400
IZOLACJA DO 23 GODZIN DZIENNE
ĆWICZENIA: SZEŚĆ GODZIN
103
00:08:34,480 --> 00:08:35,800
Cały dzień w celi.
104
00:08:35,880 --> 00:08:39,400
Kilka razy w tygodniu cię wypuszczają
105
00:08:39,520 --> 00:08:43,560
na jakieś dwie godziny,
więc siedzi się jak w kojcu dla psa.
106
00:08:52,880 --> 00:08:55,040
Człowiek traci motywację.
107
00:08:55,120 --> 00:08:59,040
W ogóle nie widzi się słońca.
108
00:09:08,240 --> 00:09:10,400
Muszę co dzień znosić upokorzenie.
109
00:09:10,480 --> 00:09:12,760
Strażnicy cię poniżają, traktują jak gówno.
110
00:09:15,200 --> 00:09:17,840
Jakby mieli cię za pluskwę.
111
00:09:17,920 --> 00:09:22,200
To szaleństwo, bo to ci skurwiele,
których lubią, są pluskwami.
112
00:09:22,880 --> 00:09:26,880
ZAKŁAD KARNY NA FLORYDZIE
REJESTR PRZENOSIN WIĘŹNIA
113
00:09:33,320 --> 00:09:36,480
Rada do spraw ścisłego nadzoru
zawsze mi wypomina coś,
114
00:09:36,560 --> 00:09:41,320
co zrobiłem w latach 80. lub 90.
115
00:09:41,720 --> 00:09:43,960
„Masz nieciekawą historię”.
116
00:09:44,040 --> 00:09:45,520
A co to ma do rzeczy?
117
00:09:45,600 --> 00:09:50,440
To są twoje akta, twoja historia.
118
00:09:56,400 --> 00:09:59,280
Pod tym pretekstem trzymali mnie
pod ścisłym nadzorem.
119
00:09:59,360 --> 00:10:02,280
Nie wszystkich więźniów tak traktują.
120
00:10:02,360 --> 00:10:07,040
Niektórzy mają wyrok śmierci
i mogą chodzić po dziedzińcu.
121
00:10:09,600 --> 00:10:12,320
A ty siedzisz sam w celi.
122
00:10:12,720 --> 00:10:15,320
To nieludzkie. To szaleństwo.
123
00:10:18,680 --> 00:10:20,480
Pakują kogoś do celi,
124
00:10:20,560 --> 00:10:26,000
latami odbierają mu wszystkie przywileje.
125
00:10:26,080 --> 00:10:29,800
I widzę, jak innych wypuszczają
spod ścisłego nadzoru.
126
00:10:31,960 --> 00:10:36,720
Wiedziałem, że będą wynajdować powody,
żeby trzymać mnie pod ścisłym nadzorem.
127
00:10:37,640 --> 00:10:39,040
Przeróżne.
128
00:10:42,160 --> 00:10:46,120
Wnerwiłem się i uznałem, że kogoś zabiję. Zrobiłem to z premedytacją.
Chciałem trafić do celi śmierci.
129
00:11:04,000 --> 00:11:09,280
W 2008 R. JAMES ROBERTSON
TRAFIŁ DO CELI POD ŚCISŁYM NADZOREM
130
00:11:09,360 --> 00:11:11,000
Z FRANKIEM HARTEM.
131
00:11:15,640 --> 00:11:18,400
Postanowiłem zabić kolegę z celi.
132
00:11:18,480 --> 00:11:21,960
Byłem pewny, że jestem silniejszy.
133
00:11:23,320 --> 00:11:24,720
Był pedofilem.
134
00:11:25,880 --> 00:11:29,240
Nie chciałem mieć w celi pedofila.
135
00:11:29,320 --> 00:11:31,520
CZYNNOŚCI SEKSUALNE
W OBECNOŚCI DZIECKA
136
00:11:31,600 --> 00:11:35,160
Możecie mi wierzyć. Zaplanowałem to.
137
00:11:56,680 --> 00:11:59,040
Czekałem, aż skończy się obchód.
138
00:11:59,120 --> 00:12:03,360
Miałem 25-minutowe okienko, by to zrobić.
139
00:12:18,400 --> 00:12:22,160
Stanąłem obok niego, szturchnąłem go,
żeby go obudzić.
140
00:12:24,640 --> 00:12:25,880
Związałem skarpetki.
141
00:12:25,960 --> 00:12:28,920
Spytałem:
„Dasz się związać czy mam cię zabić?”.
142
00:12:29,640 --> 00:12:32,320
Odpowiedział: „Ani to, ani to”.
143
00:12:34,320 --> 00:12:36,800
Zacząłem się z nim szarpać.
144
00:12:46,160 --> 00:12:48,200
Zdobyłem przewagę i go udusiłem.
145
00:12:48,280 --> 00:12:49,880
To trwało...
146
00:12:51,240 --> 00:12:55,040
Nie wiem. Może pięć czy sześć minut.
147
00:12:55,120 --> 00:12:56,560
Może cztery.
148
00:12:59,080 --> 00:13:00,640
Nie mam wyrzutów sumienia.
149
00:13:05,400 --> 00:13:07,160
Robi to na was wrażenie, co?
150
00:13:15,760 --> 00:13:19,520
W końcu uznałem, że to pierdolę.
Chcę trafić do celi śmierci.
151
00:13:20,800 --> 00:13:22,120
Pieprzyć ścisły nadzór.
152
00:13:22,400 --> 00:13:26,200
Mam dość codziennego upokarzania.
Pieprzyć to.
153
00:13:28,040 --> 00:13:31,440
Patrzycie na mnie i myślicie:
„Cholera, to szaleniec”.
154
00:13:38,360 --> 00:13:42,680
JAMES ROBERTSON ZOSTAŁ USUNIĘTY
Z CELI POD ŚCISŁYM NADZOREM W DNIU,
155
00:13:42,760 --> 00:13:45,760
W KTÓRYM ZAMORDOWAŁ
FRANKA HARTA.
156
00:13:53,040 --> 00:13:57,360
CAPE CORAL, FLORYDA
157
00:14:10,360 --> 00:14:12,680
Poznałam Jamesa kilka lat temu,
158
00:14:12,760 --> 00:14:15,960
kiedy robiłam obchód po celach.
159
00:14:19,960 --> 00:14:24,440
Zwróciłam na niego uwagę,
bo miał wściekłość na twarzy.
160
00:14:24,520 --> 00:14:25,960
PIELĘGNIARKA W ZAKŁADZIE
161
00:14:26,640 --> 00:14:30,240
Było widać,
że ten mężczyzna się w środku gotował,
162
00:14:30,320 --> 00:14:33,120
mógł w każdej chwili wybuchnąć.
163
00:14:34,760 --> 00:14:37,080
Nie rozmawiał ze współosadzonymi,
164
00:14:37,720 --> 00:14:41,240
nie rozmawiał z pracownikami, z nikim.
165
00:14:45,760 --> 00:14:51,040
To właśnie jego milczenie mnie frapowało.
166
00:14:54,440 --> 00:14:55,920
I jego spojrzenie.
167
00:14:56,000 --> 00:15:00,560
Nie patrzył na ciebie, ale przez ciebie.
168
00:15:07,520 --> 00:15:09,520
Nazywam się Anne Otwell,
169
00:15:09,760 --> 00:15:13,520
W zakładzie karnym w Charlotte
pracuję od 1992 r.
170
00:15:14,160 --> 00:15:16,160
Jestem tam pielęgniarką.
171
00:15:16,320 --> 00:15:21,760
W chwili zabójstwa
pracowałam w dziale medycznym,
172
00:15:22,120 --> 00:15:25,080
zajmowałam się więźniami
z cel ogólnych i pod nadzorem.
173
00:15:31,160 --> 00:15:34,560
Osoby w celach pod ścisłym nadzorem
czują sporą frustrację,
174
00:15:34,960 --> 00:15:39,080
są źli, wiele osób próbuje się zabić.
175
00:15:39,240 --> 00:15:43,200
To wszystko efekty izolacji.
176
00:15:44,880 --> 00:15:47,640
Mogą wykonywać mniej telefonów,
177
00:15:47,920 --> 00:15:51,120
mają mniejszy przydział wizyt.
178
00:15:51,520 --> 00:15:53,360
Nie mają swobody.
179
00:15:56,240 --> 00:16:00,720
Po jakimś czasie
niektórzy więźniowie się łamią.
180
00:16:00,800 --> 00:16:02,960
Przesypiają większą część dnia.
181
00:16:05,000 --> 00:16:10,840
Ale w nocy ci więźniowie nie śpią,
tylko ze sobą walczą.
182
00:16:10,920 --> 00:16:14,760
Raz w jednej celi, raz w drugiej.
Słychać ich całą noc.
183
00:16:17,360 --> 00:16:22,280
Ścisły nadzór naprawdę wiele zmienia.
184
00:16:27,760 --> 00:16:31,120
Gdy tylko James trafił do więzienia,
185
00:16:31,520 --> 00:16:37,000
nie podobało mu się to,
jak działa system karny.
186
00:16:37,080 --> 00:16:38,560
Nie podobały mu się zasady
187
00:16:38,640 --> 00:16:41,120
obowiązujące w celach
pod ścisłym nadzorem.
188
00:16:44,040 --> 00:16:48,520
Chciał trafić do celi śmierci.
189
00:16:48,960 --> 00:16:54,080
Tam panują bardzo proste zasady.
190
00:16:54,400 --> 00:16:55,840
To potrafił znieść.
191
00:17:09,480 --> 00:17:14,200
Cela śmierci bardzo się różni
od celi pod ścisłym nadzorem.
192
00:17:15,480 --> 00:17:21,120
To jak przeprowadzka ze slumsów
do Beverly Hills.
193
00:17:22,079 --> 00:17:24,079
Mają telewizory,
194
00:17:24,200 --> 00:17:26,720
własną pościel, jeśli chcą.
195
00:17:26,800 --> 00:17:30,320
Jedzenie jest inne,
mają swoją pielęgniarkę,
196
00:17:32,120 --> 00:17:36,760
własną siłownię i jest tam cicho.
197
00:17:36,840 --> 00:17:39,360
Panuje tam cisza jak makiem zasiał.
198
00:17:41,280 --> 00:17:44,400
I, co ciekawe,
199
00:17:44,800 --> 00:17:47,400
mają tam poczucie wspólnoty,
200
00:17:47,920 --> 00:17:49,680
razem przez to przechodzą.
201
00:17:50,040 --> 00:17:54,600
Dla nich cela śmierci
to bezpieczna przystań.
202
00:17:57,360 --> 00:18:00,920
Poza tym oni wiedzą,
203
00:18:01,000 --> 00:18:03,840
że nie zostaną straceni nazajutrz.
204
00:18:03,920 --> 00:18:09,360
Mogą spędzić w celi śmierci nawet 25 lat,
205
00:18:09,640 --> 00:18:15,040
ale wiedzą, że nigdzie stąd nie pójdą,
czeka ich śmierć.
206
00:18:17,480 --> 00:18:19,320
Dotarli do domu.
207
00:18:19,600 --> 00:18:22,720
Większość z nich tak na to patrzy.
208
00:18:23,160 --> 00:18:25,600
Uwielbiają celę śmierci.
209
00:18:31,840 --> 00:18:34,720
Niektórzy mówią,
że James zabił Franka Harta,
210
00:18:34,800 --> 00:18:37,280
żeby poprawić warunki, w jakich żył.
211
00:18:38,640 --> 00:18:44,880
Moim zdaniem James jest narcystyczny.
212
00:18:44,960 --> 00:18:47,720
Chciał trafić do celi śmierci,
213
00:18:48,080 --> 00:18:51,480
żeby pokazać innym, że mu się udało.
214
00:18:51,560 --> 00:18:55,480
Tak jakby po maturze
dostał się na medycynę.
215
00:18:55,920 --> 00:18:59,520
W jego opinii dostał się do celi śmierci.
216
00:19:02,280 --> 00:19:06,800
Może chciał mieć telewizor i lepiej jeść,
217
00:19:06,880 --> 00:19:10,160
ale zrobił to
z powodu narcystycznego myślenia,
218
00:19:10,240 --> 00:19:14,120
że musi zrobić ze swoim życiem coś,
219
00:19:14,200 --> 00:19:16,720
co wszyscy zapamiętają.
220
00:19:37,080 --> 00:19:42,680
ZAKŁAD KARNY W JEFFERSON
221
00:19:48,120 --> 00:19:49,840
Nazywam się Robert Lynch.
222
00:19:50,600 --> 00:19:54,560
Odsiedziałem cztery lata
w jednoosobowej celi pod ścisłym nadzorem,
223
00:19:55,440 --> 00:19:58,320
więc wiem, na czym to polega.
224
00:20:00,040 --> 00:20:03,040
BYŁY KOLEGA Z CELI ROBERTSONA
225
00:20:04,680 --> 00:20:08,560
Byłem w kilku więzieniach
z Jamesem Robertsonem, Kurzym Łbem.
226
00:20:10,360 --> 00:20:16,960
Pierwszy raz siedzieliśmy razem
pod koniec lat 80. w więzieniu w Sumter.
227
00:20:17,760 --> 00:20:19,800
Dość dobrze go znam.
228
00:20:20,240 --> 00:20:24,360
Nie mam pojęcia, dlaczego powiedział,
że jestem przyjacielem.
229
00:20:24,720 --> 00:20:26,480
Uważam, że to kawał gnoja.
230
00:20:28,000 --> 00:20:30,720
Nie jesteśmy kumplami od kieliszka.
231
00:20:30,800 --> 00:20:36,920
Nie rozumiem, dlaczego powiedział,
że jest moim...
232
00:20:37,000 --> 00:20:38,880
Że jestem jego przyjacielem.
233
00:20:39,200 --> 00:20:41,160
Nabroiłem, trafiłem do więzienia,
234
00:20:41,560 --> 00:20:45,000
ale kiedy coś obiecuję, można mi wierzyć.
235
00:20:45,520 --> 00:20:47,960
Nie zaczepiam bezbronnych osób.
236
00:20:48,120 --> 00:20:50,280
Ale on tak nie myśli.
237
00:20:50,360 --> 00:20:51,880
On...
238
00:20:52,880 --> 00:20:57,040
jeśli uzna, że może ci coś zrobić
i ujdzie mu to na sucho, to to zrobi.
239
00:20:57,120 --> 00:21:00,640
Jeśli uzna, że mu się nie upiecze,
nie zrobi tego.
240
00:21:00,960 --> 00:21:04,840
Moim zdaniem tak postępuje tchórz.
241
00:21:11,040 --> 00:21:14,440
Problemem Kurzego Łba
jest jego nóż i agresja.
242
00:21:15,800 --> 00:21:18,200
Jeśli ma do kogoś wąty, sięga po nóż,
243
00:21:18,280 --> 00:21:21,520
zamiast po prostu przylać tej osobie.
244
00:21:22,640 --> 00:21:25,400
Nie zabija się kogoś dla samego zabicia.
245
00:21:25,480 --> 00:21:31,600
A on ma taki odruch,
że sięga po nóż z błahych powodów.
246
00:21:37,080 --> 00:21:40,200
James ma poważniejsze problemy
niż więzienie.
247
00:21:40,280 --> 00:21:42,400
Miał problemy, kiedy tam trafił.
248
00:21:42,480 --> 00:21:44,160
One tylko narosły.
249
00:21:47,360 --> 00:21:49,680
Jeśli masz dość ścisłego nadzoru,
250
00:21:49,760 --> 00:21:51,640
wystarczy robić, co każą.
251
00:21:51,720 --> 00:21:53,480
Tylko tego chcą.
252
00:21:53,840 --> 00:21:57,320
Nie wymagają od ciebie niczego wielkiego.
253
00:21:57,400 --> 00:21:59,800
Nie trzeba robić nic specjalnego.
254
00:21:59,880 --> 00:22:01,800
Kiedy trafiasz pod ścisły nadzór,
255
00:22:01,880 --> 00:22:05,360
wystarczy przez jakiś czas
się dobrze zachowywać
256
00:22:05,440 --> 00:22:07,800
i możesz wracać do cel ogólnych.
257
00:22:10,480 --> 00:22:14,320
Jeśli on twierdzi,
że to, co zrobił w latach 80. lub 90.,
258
00:22:14,400 --> 00:22:16,840
doprowadziło do tej sytuacji,
259
00:22:16,920 --> 00:22:18,400
to robi jakiś unik.
260
00:22:18,920 --> 00:22:20,760
Nie dziwi mnie to.
261
00:22:27,280 --> 00:22:30,600
Trafiasz do więzienia
i stajesz się lepszy lub gorszy.
262
00:22:31,400 --> 00:22:35,560
Wybór jest twój. Naprawdę.
263
00:22:35,640 --> 00:22:38,240
Możesz postanowić zostać tu na zawsze.
264
00:22:38,320 --> 00:22:41,440
Wystarczy wziąć nóż i zacząć dźgać ludzi.
265
00:22:41,520 --> 00:22:43,320
Zabij kogoś, to nie wyjdziesz.
266
00:22:46,640 --> 00:22:50,960
Kurzy Łeb nigdy się nie zmieni.
267
00:22:52,320 --> 00:22:54,160
Zawsze będzie zagrożeniem.
268
00:22:54,960 --> 00:22:56,640
Burzy bezpieczeństwo.
269
00:22:56,720 --> 00:23:01,120
Jest groźny dla ludzi wokół
i samego siebie.
270
00:23:01,840 --> 00:23:07,520
Jeśli zmęczyło go życie,
wystarczy wejść na górę piętrowego łóżka.
271
00:23:07,600 --> 00:23:10,160
I dać nura na główkę.
272
00:23:10,240 --> 00:23:13,800
Jeśli naprawdę jesteś zmęczony, zrób to.
273
00:23:13,880 --> 00:23:16,400
Weź maszynkę do golenia i po sprawie.
274
00:23:18,600 --> 00:23:21,880
Tak robią ci zmęczeni życiem.
A on wciąż żyje.
275
00:23:22,800 --> 00:23:24,160
Nie jest zmęczony.
276
00:23:33,640 --> 00:23:38,560
PORT CHARLOTTE, FLORYDA
277
00:23:54,920 --> 00:23:56,800
Kiedy James powiedział,
278
00:23:56,880 --> 00:24:01,880
że chce dostać karę śmierci,
nie wiedziałem, czy to możliwe.
279
00:24:01,960 --> 00:24:03,960
Czy obrona może o to poprosić?
280
00:24:04,040 --> 00:24:06,680
Nigdy nie miałem do czynienia
z taką sprawą.
281
00:24:08,480 --> 00:24:11,840
W 2009 R. JAMES ROBERTSON
USŁYSZAŁ ZARZUTY
282
00:24:11,920 --> 00:24:14,480
W SPRAWIE ZABICIA FRANKA HARTA,
283
00:24:15,800 --> 00:24:21,000
ALE NIE ZOSTAŁ OD RAZU SKAZANY
NA ŚMIERĆ.
284
00:24:22,080 --> 00:24:26,680
PRZEZ KOLEJNE TRZY LATA
ROBERTSON TOCZYŁ BÓJ PRAWNY,
285
00:24:26,760 --> 00:24:29,560
ŻEBY ZOSTAĆ SKAZANYM NA ŚMIERĆ.
286
00:24:31,200 --> 00:24:34,760
Mark De Sisto.
Reprezentuję Jamesa Robertsona.
287
00:24:34,840 --> 00:24:40,360
Jest oskarżonym. To sprawa numer 09812F.
288
00:24:40,520 --> 00:24:44,760
Poinstruowałem mojego prawnika,
pana Marka C. De Sisto,
289
00:24:44,840 --> 00:24:48,920
że ma ubiegać się o zmianę zarzutów
na morderstwo pierwszego stopnia
290
00:24:49,000 --> 00:24:51,400
i zawnioskować o karę śmierci.
291
00:24:51,480 --> 00:24:54,240
OŚWIADCZENIE POD PRZYSIĘGĄ
292
00:25:00,880 --> 00:25:05,200
Przede mną pan Robertson
miał czterech prawników.
293
00:25:06,760 --> 00:25:09,160
Ostatni obrońca zrezygnował,
294
00:25:09,240 --> 00:25:14,520
bo pokłócili się z Robertsonem
o wnioskowanie o karę śmierci.
295
00:25:15,880 --> 00:25:20,680
Jego prawnicy podkreślali,
że to rozsądny facet, mogli się dogadać.
296
00:25:20,760 --> 00:25:24,560
Nie przerywał im, nie był agresywny,
nie mieli problemów.
297
00:25:24,640 --> 00:25:28,920
Mówili, że chciał dostać wyrok śmierci
i nie chciał zrozumieć,
298
00:25:29,000 --> 00:25:32,000
że wtedy kara śmierci
nie wchodziła w grę.
299
00:25:36,440 --> 00:25:40,680
Moje pierwsze spotkanie z Robertsonem
trwało jakieś 15-20 sekund.
300
00:25:40,760 --> 00:25:43,440
Był w areszcie w sądzie.
301
00:25:44,920 --> 00:25:48,120
Powiedziałem mu, że będę go reprezentować, i spytałem,
czy chce walczyć o karę śmierci.
302
00:25:51,480 --> 00:25:54,200
Potwierdził,
a ja powiedziałem, że się odezwę.
303
00:25:55,680 --> 00:26:00,640
To było krótkie spotkanie.
Nie wiedziałem, jak do niego podejść.
304
00:26:01,760 --> 00:26:05,240
Ale wydawał się zadowolony,
że będę prowadzić tę sprawę.
305
00:26:08,760 --> 00:26:13,320
Wiedziałem, że pan Robertson sporo czasu
spędził w celi pod ścisłym nadzorem.
306
00:26:14,200 --> 00:26:20,960
Moim inni klienci spędzali tam
maksymalnie osiem czy dziewięć miesięcy.
307
00:26:22,040 --> 00:26:23,960
Nie słyszałem o nikim innym,
308
00:26:24,040 --> 00:26:28,320
kto by przesiedział niemal całe życie
w celi pod ścisłym nadzorem.
309
00:26:32,560 --> 00:26:37,800
To musi w jakiś negatywny sposób
wpływać na psychikę.
310
00:26:39,520 --> 00:26:42,760
Nie widziałem,
żeby to komukolwiek pomogło.
311
00:27:05,920 --> 00:27:09,520
Oczywiście wiele osób
na początku mnie pytało,
312
00:27:09,600 --> 00:27:13,960
dlaczego mój klient chce dostać
karę śmierci,
313
00:27:14,040 --> 00:27:16,320
czy jest zdrowy na umyśle.
314
00:27:18,960 --> 00:27:22,720
Zanim zostałem przydzielony do tej sprawy,
315
00:27:22,800 --> 00:27:27,280
czwarty obrońca Robertsona
próbował dowieść jego niepoczytalności.
316
00:27:28,680 --> 00:27:32,440
W terminologii prawniczej
mówiąc o niepoczytalności,
317
00:27:32,520 --> 00:27:37,320
określamy, czy sprawca rozumiał różnicę
między dobrem a złem w momencie zbrodni.
318
00:27:39,400 --> 00:27:44,520
W stanie Floryda stan psychiczny sprawcy
jest oceniany przez dwóch lekarzy.
319
00:27:46,280 --> 00:27:49,240
Zarówno psycholog, jak i psychiatra
potwierdzili,
320
00:27:49,320 --> 00:27:52,440
że pan Robertson
był poczytalny w momencie zbrodni,
321
00:27:52,520 --> 00:27:55,680
a sędzia przyjął punkt widzenia lekarzy.
322
00:28:24,960 --> 00:28:28,200
W 2012 R. DEPARTAMENT WIĘZIENNICTWA
STANU FLORYDA
323
00:28:28,280 --> 00:28:30,280
PRZYGOTOWAŁ RAPORT
PRZEDPROCESOWY
324
00:28:30,360 --> 00:28:32,040
NA TEMAT JAMESA ROBERTSONA.
325
00:28:33,160 --> 00:28:35,960
TEN RAPORT, ZNANY JAKO PSI,
326
00:28:36,040 --> 00:28:40,440
BYŁ KLUCZOWY DLA PODJĘCIA DECYZJI
O PRZYSZŁOŚCI ROBERTSONA. OPRACOWAŁ GO MIKE GOTTFRIED.
327
00:28:51,040 --> 00:28:53,440
Każdy ma jakąś historię.
328
00:28:54,800 --> 00:28:58,240
Każdy robi rzeczy dobre i złe.
329
00:28:59,960 --> 00:29:01,800
Raport przedprocesowy opisuje,
330
00:29:01,880 --> 00:29:07,080
jakim James Robertson był człowiekiem,
a nie więźniem.
331
00:29:08,680 --> 00:29:12,560
Miał to przeczytać każdy,
kto brał udział w sprawie.
332
00:29:12,640 --> 00:29:16,120
Opisałem to, czego nie wiedzieli
o tym osadzonym.
333
00:29:16,200 --> 00:29:18,640
Nakreśliłem tło socjoekonomiczne.
334
00:29:20,000 --> 00:29:24,720
Kim byli jego rodzice?
Gdzie się uczył? Jakie ma wykształcenie?
335
00:29:25,200 --> 00:29:30,080
Nadużywanie narkotyków i alkoholu,
pomoc psychologiczna.
336
00:29:31,040 --> 00:29:35,240
Po to jest PSI.
Powstaje przy współpracy osadzonego.
337
00:29:35,560 --> 00:29:36,760
Opowiedz o sobie.
338
00:29:42,240 --> 00:29:45,320
Przeprowadziłem wywiad
z Jamesem Robertsonem.
339
00:29:45,400 --> 00:29:47,800
Byłem z nim szczery, przedstawiłem się,
340
00:29:47,880 --> 00:29:50,720
powiedziałem, po co robię z nim wywiad.
341
00:29:50,920 --> 00:29:55,920
Współpracował ze mną,
nie zachowywał się źle.
342
00:29:56,160 --> 00:30:00,720
Nie dał mi powodu,
żebym czuł się niekomfortowo.
343
00:30:01,240 --> 00:30:04,800
Rozmawialiśmy jakąś godzinę,
może półtorej.
344
00:30:10,960 --> 00:30:13,880
James Robertson jest agresywny,
345
00:30:13,960 --> 00:30:18,000
bo dorastał pośród agresji.
346
00:30:18,080 --> 00:30:19,400
DODATKOWE INFORMACJE
347
00:30:19,480 --> 00:30:21,040
HISTORIA RODZINY, ZWIĄZKÓW
348
00:30:21,120 --> 00:30:23,360
Problemy z jego rodzicami.
349
00:30:23,640 --> 00:30:27,240
Opowiadał, jak bito go rózgą.
350
00:30:28,720 --> 00:30:32,080
Rodzice się rozwiedli, wzięli znów ślub,
rozwód, alkohol.
351
00:30:32,160 --> 00:30:34,760
Wprost kipiało tam od agresji.
352
00:30:36,720 --> 00:30:39,520
A to wszystko prowadzi do tego,
353
00:30:40,400 --> 00:30:45,440
do listy jego wcześniejszych wyroków.
354
00:30:45,720 --> 00:30:48,960
To bardzo długa lista.
355
00:30:51,160 --> 00:30:55,520
Możemy zaobserwować u Robertsona
wolno rozwijający się schemat agresji.
356
00:30:56,960 --> 00:31:00,440
Pierwszy raz został skazany,
gdy miał 12 lat. Kradzież.
357
00:31:00,560 --> 00:31:02,160
Dziecięcy wybryk.
358
00:31:02,240 --> 00:31:05,280
Potem jednak dokonał włamania.
359
00:31:07,160 --> 00:31:12,240
Potem chodził do szkoły dla chłopców,
jednak nie dało się go wychowywać.
360
00:31:12,320 --> 00:31:16,440
Nie można sobie z nim było poradzić.
361
00:31:16,520 --> 00:31:18,360
Wagary, bójki.
362
00:31:19,640 --> 00:31:22,000
Schemat się rozrasta.
363
00:31:23,040 --> 00:31:27,800
I to się za nim ciągnęło aż do dnia,
gdy stanął przed sędzią
364
00:31:27,880 --> 00:31:32,520
w hrabstwie Orange na Florydzie,
gdzie dostał wyrok dziesięciu lat.
365
00:31:33,560 --> 00:31:37,120
Co ciekawe, w momencie wydania wyroku,
366
00:31:37,200 --> 00:31:41,040
do 17. urodzin miał jeszcze 15 dni.
367
00:31:42,000 --> 00:31:45,000
Może sąd mógł postąpić inaczej?
368
00:31:45,080 --> 00:31:48,480
W sądzie dla nieletnich
stawiają na poprawę.
369
00:31:49,280 --> 00:31:53,240
W sądzie dla dorosłych
częściej chodzi o karę.
370
00:31:54,240 --> 00:31:56,240
I to była jego kara.
371
00:32:02,000 --> 00:32:05,840
Ale on się nie podporządkował.
372
00:32:06,720 --> 00:32:09,560
Zaczął popełniać zbrodnie w więzieniu.
373
00:32:11,480 --> 00:32:14,480
O czymś świadczy
te 79 raportów dyscyplinarnych.
374
00:32:14,800 --> 00:32:18,880
Napaść z bronią w ręku.
375
00:32:18,960 --> 00:32:22,000
Udało mu się przemycić broń do zakładu.
376
00:32:23,160 --> 00:32:29,640
Napaść, próba napaści, udział w bójkach.
377
00:32:30,120 --> 00:32:34,320
Pełen wachlarz
wszystkich możliwych wykroczeń.
378
00:32:36,520 --> 00:32:40,760
Człowiek siedzi w potwornych warunkach
w celi pod ścisłym nadzorem.
379
00:32:41,000 --> 00:32:47,000
Wiedzie koszmarne życie w więzieniu,
ale to go nie spowalnia.
380
00:32:47,680 --> 00:32:52,800
To podsyca jego wewnętrzny ogień,
napędza go.
381
00:32:55,160 --> 00:32:59,000
Niektórym osadzonym pobyt
w celi pod ścisłym nadzorem nie pomaga.
382
00:32:59,080 --> 00:33:04,760
Twardnieją,
robią się agresywni, niebezpieczni.
383
00:33:05,840 --> 00:33:08,640
Tak było w przypadku Jamesa Robertsona.
384
00:33:08,720 --> 00:33:12,600
Spędził tyle czasu w tej celi
i stał się jeszcze gorszy.
385
00:33:12,680 --> 00:33:16,120
Zrobił się agresywniejszy,
bardziej wyrachowany, okrutny.
386
00:33:17,720 --> 00:33:22,200
Wierzę, że w 2008 r. osadzony Hart,
jego kolega z celi,
387
00:33:22,280 --> 00:33:24,040
posłużył mu za środek do celu.
388
00:33:36,560 --> 00:33:40,480
Oto rekomendacje wynikające
z raportu przedprocesowego,
389
00:33:40,560 --> 00:33:42,320
ostatni akapit.
390
00:33:43,200 --> 00:33:47,520
„Po zebraniu i przeanalizowaniu informacji
391
00:33:50,720 --> 00:33:52,560
w przypadku wyroku skazującego
392
00:33:53,360 --> 00:33:56,000
sugerujemy zastosowanie kary śmierci”.
393
00:33:58,440 --> 00:34:02,520
Czy ta sugestia
miała być dla Robertsona nagrodą?
394
00:34:02,600 --> 00:34:03,840
Nie.
395
00:34:04,560 --> 00:34:06,560
Nie chcę go nagradzać.
396
00:34:07,640 --> 00:34:09,880
Zrobił coś odrażającego.
397
00:34:10,239 --> 00:34:12,759
Jest więcej okoliczności obciążających
398
00:34:12,840 --> 00:34:16,000
niż łagodzących,
dlatego kara śmierci jest wskazana.
399
00:34:23,840 --> 00:34:27,320
DNIA 18 GRUDNIA 2012 R.
JAMES ROBERTSON
400
00:34:27,400 --> 00:34:30,840
ZOSTAŁ W KOŃCU SKAZANY
NA KARĘ ŚMIERCI
401
00:34:30,920 --> 00:34:34,080
I TRAFIŁ DO CELI ŚMIERCI.
402
00:35:00,680 --> 00:35:04,360
Spytałem pana Robertsona,
dlaczego zależy mu na karze śmierci.
403
00:35:04,440 --> 00:35:06,080
Skąd taki pomysł?
404
00:35:07,800 --> 00:35:09,360
Powiedział: „Starzeję się.
405
00:35:09,440 --> 00:35:13,720
Koleś z celi obok ślepnie, ma 65 lat
i wszyscy nim pomiatają.
406
00:35:13,800 --> 00:35:17,720
Ludzie mu częściej podskakują,
inni więźniowie i strażnicy.
407
00:35:18,640 --> 00:35:22,280
Nie chcę, żeby mnie to spotkało,
gdy się zestarzeję.
408
00:35:24,400 --> 00:35:25,960
Kiedyś ja zadawałem ból,
409
00:35:26,040 --> 00:35:28,920
teraz ból będzie zadawany mnie.
410
00:35:29,000 --> 00:35:30,760
Nie chcę tego znosić”.
411
00:35:32,560 --> 00:35:36,520
Nie chce się zestarzeć
i zostać łatwą ofiarą.
412
00:35:42,360 --> 00:35:46,280
Czy Robertson zasługuje na współczucie?
Zapewne.
413
00:35:47,440 --> 00:35:52,760
Oczywiście sam popełnił zbrodnię,
przez którą skończył w więzieniu.
414
00:35:52,840 --> 00:35:56,120
Jednak gdy tam trafił, był młody.
415
00:35:56,200 --> 00:36:00,040
Był dzieciakiem, siedemnastolatkiem.
Nikt go nie wychowywał.
416
00:36:00,120 --> 00:36:03,760
Jego rodzice byli alkoholikami
i narkomanami.
417
00:36:03,840 --> 00:36:04,720
Nie miał wzoru.
418
00:36:07,560 --> 00:36:10,520
Kiedy zsumujemy wszystko,
przez co przeszedł,
419
00:36:10,600 --> 00:36:13,480
zwłaszcza pobyt w celi
pod ścisłym nadzorem,
420
00:36:13,560 --> 00:36:15,440
to trzeba mu trochę współczuć.
421
00:36:24,200 --> 00:36:28,440
Nie postrzegam go jako okrutnej osoby,
którą trzeba zabić.
422
00:36:28,960 --> 00:36:30,320
On tego chce.
423
00:36:30,400 --> 00:36:34,720
On jest osobą, która nie jest w stanie
zadośćuczynić swoim czynom.
424
00:36:43,160 --> 00:36:45,080
Pójdę na jego egzekucję.
425
00:36:45,160 --> 00:36:48,760
Na pewno. Od początku chciałem to zrobić.
426
00:36:53,200 --> 00:36:57,160
Pewnie będę tam
jedyną przyjazną mu i znaną twarzą.
427
00:36:59,200 --> 00:37:02,280
Nie chcę, żeby umierał,
nie mając świadomości,
428
00:37:02,360 --> 00:37:03,880
że ktoś był tam do końca.
429
00:37:06,400 --> 00:37:12,520
Chcę tam być, dlatego często sprawdzam,
czy nie ogłosili daty egzekucji.
430
00:37:21,040 --> 00:37:26,000
JAMES ROBERTSON SPĘDZIŁ W
WIĘZIENIU PONAD 37 LAT,
431
00:37:26,080 --> 00:37:30,800
Z CZEGO NIEMAL 20
W CELI POD ŚCISŁYM NADZOREM
432
00:37:30,880 --> 00:37:35,000
I PIĘĆ W CELI ŚMIERCI.
433
00:37:36,640 --> 00:37:43,640
PRZEZ TEN CZAS NIEMAL NIE MIAŁ
KONTAKTU ZE ŚWIATEM ZEWNĘTRZNYM.
434
00:38:01,400 --> 00:38:05,840
HRABSTWO GREENE, TENNESSEE
435
00:38:14,040 --> 00:38:17,440
Nazywam się Darrell Moshor,
mieszkam w Greenville.
436
00:38:17,720 --> 00:38:20,320
Mam żonę i trójkę dzieci.
437
00:38:26,120 --> 00:38:28,800
James Robertson to mój kuzyn.
438
00:38:29,160 --> 00:38:31,320
Nasze matki są siostrami.
439
00:38:33,840 --> 00:38:39,440
Przeprowadziłem się do Tennessee z Florydy
w sierpniu 2006 r.
440
00:38:42,600 --> 00:38:46,200
Przed przeprowadzką
nigdy nie widziałem śniegu.
441
00:38:50,520 --> 00:38:55,560
Rodzina Jamesa, jego rodzice,
z jakiegoś powodu o nim zapomnieli.
442
00:38:56,800 --> 00:39:00,920
Jego dwaj bracia
nie kontaktowali się z nim od 25 lat.
443
00:39:02,360 --> 00:39:08,040
W ogóle mu nie pomagali, nawet finansowo.
444
00:39:08,120 --> 00:39:12,160
A gdy się jest w więzieniu,
nawet listy potrafią dużo dać.
445
00:39:13,280 --> 00:39:15,760
Nie było z ich strony żadnego wsparcia.
446
00:39:16,440 --> 00:39:19,000
Tylko ja mam z nim teraz kontakt.
447
00:39:23,920 --> 00:39:27,240
DARRELL BYŁ ZBYT MAŁY,
ŻEBY POZNAĆ JAMESA,
448
00:39:27,320 --> 00:39:29,760
ZANIM TEN TRAFIŁ DO WIĘZIENIA.
449
00:39:31,400 --> 00:39:33,680
NAWIĄZALI KONTAKT ROK PO TYM,
450
00:39:33,760 --> 00:39:36,800
JAK JAMESON ZOSTAŁ SKAZANY
NA ŚMIERĆ.
451
00:39:41,080 --> 00:39:43,920
Skontaktowałem się z Jamesem
452
00:39:44,000 --> 00:39:47,640
koło 2013 lub 2014 roku.
453
00:39:50,200 --> 00:39:52,880
Zawdzięczam to Bogu.
454
00:39:52,960 --> 00:39:56,200
To on mi podsunął myśl,
żeby do niego napisać.
455
00:39:57,880 --> 00:40:00,640
Nie wiedziałem, że jest w celi śmierci.
456
00:40:02,680 --> 00:40:05,720
Napisałem do niego list
na jakieś pół strony.
457
00:40:05,800 --> 00:40:09,320
Niedługo później mi odpisał.
458
00:40:10,800 --> 00:40:14,560
Mamy kontakt od jakichś czterech lat.
459
00:40:18,360 --> 00:40:19,480
Jak było?
460
00:40:22,440 --> 00:40:27,200
Na początku napisał: „Mam nadzieję,
że będziecie częścią mojego życia,
461
00:40:27,280 --> 00:40:29,360
ale pewnie będziecie jak inni.
462
00:40:29,640 --> 00:40:32,680
Miesiąc, dwa, a potem mnie zostawicie”.
463
00:40:33,280 --> 00:40:35,920
Po jakimś roku napisał w liście:
464
00:40:36,000 --> 00:40:38,960
„Jestem spokojny. Nie zostawicie mnie”.
465
00:40:42,080 --> 00:40:44,640
Najbardziej wyróżniają się kartki.
466
00:40:45,640 --> 00:40:46,840
Wszystkie od Jamesa.
467
00:40:47,320 --> 00:40:52,480
To kartka, którą napisał do mojej żony,
Naomi, nazywa ją „siorą”.
468
00:40:52,560 --> 00:40:56,040
„Podziwiam cię,
że tak wspaniale wychowujesz
469
00:40:56,120 --> 00:40:58,120
trójkę wspaniałych dzieci.
470
00:40:58,200 --> 00:41:01,920
Doceniam to, że poświęcasz się,
żeby być kochającą matką”.
471
00:41:06,880 --> 00:41:11,000
Na początku kończył listy:
„To cześć. Jimmy”.
472
00:41:11,080 --> 00:41:13,680
Potem zaczął pisać: „Kocham cię, bracie”.
473
00:41:13,760 --> 00:41:17,200
Potem: „Kocham cię, Darrell”.
Teraz pisze: „Bóg z tobą”.
474
00:41:17,280 --> 00:41:21,480
„Niech roztacza nad tobą swój blask”,
„kocham was”.
475
00:41:25,680 --> 00:41:29,440
Jakby jego twarde serce nieco zmiękło.
476
00:41:31,640 --> 00:41:35,880
Wcześniej nie zaznał takiej miłości,
jaką mu okazujemy.
477
00:41:36,360 --> 00:41:38,480
To odmieniło jego życie. Po tym, jak się skontaktowaliśmy,
478
00:41:52,080 --> 00:41:55,240
James kilka razy powiedział:
„Nie miałem rodziny.
479
00:41:55,400 --> 00:41:58,320
Nikogo do kochania, nikt nie kochał mnie”.
480
00:42:01,520 --> 00:42:04,080
„Nigdy nie żyłem, tylko istniałem”.
481
00:42:06,360 --> 00:42:08,480
On nigdy nie pracował.
482
00:42:09,120 --> 00:42:11,880
Nigdy nie był z kobietą.
483
00:42:11,960 --> 00:42:16,240
Nie wie, jak to jest mieć dzieci,
nie był żonaty.
484
00:42:16,320 --> 00:42:19,880
To rzeczy,
które wszyscy w tym świecie robimy,
485
00:42:19,960 --> 00:42:23,080
ale on żyje w innym świecie.
486
00:42:26,640 --> 00:42:28,960
Czy jego życie zostało zmarnowane?
487
00:42:30,240 --> 00:42:32,080
Tak sądzę.
488
00:42:32,160 --> 00:42:35,160
To zaczęło się, gdy był malutki.
489
00:42:36,960 --> 00:42:40,800
Istnieją rodzice,
którzy kochają swoje dzieci na zabój,
490
00:42:40,880 --> 00:42:43,480
ale jego rodzice tacy nie byli.
491
00:42:44,560 --> 00:42:46,200
Miał trudne dzieciństwo
492
00:42:46,280 --> 00:42:49,080
i trafił do więzienia
w wieku 16 czy 17 lat.
493
00:42:51,400 --> 00:42:55,320
Przecież nie urodził się okrutny.
494
00:42:56,280 --> 00:42:58,240
Nigdy nie był kochany.
495
00:43:11,520 --> 00:43:13,840
Nie wiem, kiedy go stracą.
496
00:43:13,920 --> 00:43:15,840
O tym decydują władze Florydy.
497
00:43:18,240 --> 00:43:19,880
Rozmawiałem z nim o tym,
498
00:43:22,000 --> 00:43:25,840
żeby odwołał się od kary śmierci.
499
00:43:26,640 --> 00:43:29,120
Żeby pobył z nami dłużej.
500
00:43:29,200 --> 00:43:33,640
Ale byłem egoistą,
bo on woli zostać stracony.
501
00:43:33,720 --> 00:43:37,360
Nie chce przeżyć kolejnych 40 lat
w więzieniu.
502
00:43:41,360 --> 00:43:42,640
Będę tam.
503
00:43:43,000 --> 00:43:45,400
Na pewno. Ktoś musi przy nim być.
504
00:43:49,160 --> 00:43:50,640
Myślałem o tym.
505
00:43:51,120 --> 00:43:53,960
Nie chcę tam być, ale on chce, bym był.
506
00:43:54,160 --> 00:43:58,360
Powiedział mi, że nie muszę,
ale wiem, że tego chce.
507
00:43:58,440 --> 00:44:00,160
Sądzę, że to ważne.
508
00:44:17,680 --> 00:44:20,240
SZEŚĆDZIESIĄT PIĘĆ DNI
PO PIERWSZYM WYWIADZIE
509
00:44:20,320 --> 00:44:22,560
DEPARTAMENT WIĘZIENNICTWA
STANU FLORYDA
510
00:44:22,640 --> 00:44:25,280
UDZIELIŁ ZGODY NA KOLEJNY WYWIAD
Z ROBERTSONEM.
511
00:44:29,560 --> 00:44:31,360
Nie umiem wyrazić,
512
00:44:31,440 --> 00:44:34,200
jak dobrze mieć kogoś,
komu na mnie zależy.
513
00:44:34,280 --> 00:44:37,320
To naprawdę dobre uczucie.
514
00:44:39,760 --> 00:44:42,480
Dużo lepiej się czuję.
515
00:44:42,560 --> 00:44:45,520
Nie chcę już pakować się w tarapaty,
516
00:44:45,600 --> 00:44:49,960
żeby nie stracić przywilejów,
żeby mógł mnie odwiedzać.
517
00:44:50,040 --> 00:44:53,240
To dla mnie taka marchewka na kiju.
518
00:44:56,800 --> 00:44:59,760
Smutno mi się patrzy, jak wychodzi.
519
00:45:19,600 --> 00:45:23,560
Biorę na siebie pełną odpowiedzialność.
520
00:45:23,800 --> 00:45:26,120
Resztę życia spędzę w więzieniu.
521
00:45:26,200 --> 00:45:29,720
Jestem za to w pełni odpowiedzialny.
522
00:45:35,040 --> 00:45:36,880
Nie będę się złościł.
523
00:45:37,040 --> 00:45:40,120
Nie będę zgorzkniały. Kiedyś taki byłem.
524
00:45:40,920 --> 00:45:42,480
Byłem zgorzkniały,
525
00:45:42,560 --> 00:45:48,040
gdy obwiniałem innych o to,
jak mi się ułożyło życie.
526
00:45:48,280 --> 00:45:49,960
Ale przestałem to robić.
527
00:45:51,640 --> 00:45:53,640
To kwestia zasad.
528
00:45:53,720 --> 00:45:56,680
Musze stawić czoło konsekwencjom,
być twardy.
529
00:45:58,840 --> 00:46:04,240
Nie lubię słuchać, jak inni narzekają
i obwiniają cały świat za swoje problemy.
530
00:46:06,840 --> 00:46:08,920
Życie nie jest sprawiedliwe.
531
00:46:12,680 --> 00:46:16,760
Mówi się o tym,
jaki to świat jest niesprawiedliwy,
532
00:46:17,000 --> 00:46:19,360
ale nikt nie obiecywał, że będzie inaczej.
533
00:46:19,440 --> 00:46:23,760
Nie ma tam na górze
człowieka w szacie i z laską,
534
00:46:23,840 --> 00:46:28,080
który mówi:
„Zrobię tak, że będzie sprawiedliwie”.
535
00:46:28,200 --> 00:46:30,440
Ludzie muszą się z tym pogodzić.
536
00:46:34,400 --> 00:46:39,320
Starasz się naprawiać świat,
chcesz, żeby był lepszy,
537
00:46:39,600 --> 00:46:42,720
ale nic nie jest idealne.
538
00:46:47,320 --> 00:46:51,840
Chciałbym, żeby strażnicy stworzyli
bardziej ludzki system.
539
00:46:51,920 --> 00:46:54,400
Żeby wszyscy skazani mieli więcej swobody.
540
00:46:54,560 --> 00:46:56,920
Byłbym bardziej zrównoważony,
541
00:46:57,000 --> 00:46:59,600
gdybym nie był zamknięty tyle lat.
542
00:47:10,560 --> 00:47:14,560
Jestem gotowy na śmierć.
Nie odwołuję się od wyroku.
543
00:47:14,760 --> 00:47:17,600
Jestem gotowy. Byłem już wcześniej.
544
00:47:17,840 --> 00:47:20,280
Ostatnio pytaliście:
545
00:47:21,000 --> 00:47:24,400
„Co będziesz czuł za dwa lata?”.
546
00:47:24,480 --> 00:47:26,520
Ale ja jestem gotowy.
547
00:47:26,840 --> 00:47:30,040
To koniec. Odsiedziałem swoje.
548
00:47:30,120 --> 00:47:33,760
To tak jakby mnie gdzieś przenosili.
Już po wszystkim.
549
00:47:36,360 --> 00:47:38,320
Jakbym ich oszukiwał.
550
00:47:45,680 --> 00:47:47,560
Lista jest długa.
551
00:47:47,640 --> 00:47:54,600
Na egzekucję czeka tu
jakaś setka więźniów, więc nie wiem...
552
00:47:54,680 --> 00:47:56,640
Może to chwilę potrwać.
553
00:47:57,360 --> 00:47:59,120
Może to będzie niedługo.
554
00:48:08,320 --> 00:48:11,160
Wiem, jak to zrobią. Znam procedurę.
555
00:48:11,240 --> 00:48:13,240
Wsadzają cię w jakiś...
556
00:48:15,200 --> 00:48:19,040
jakby kaftan,
żebyś nie mógł ruszać rękami,
557
00:48:19,120 --> 00:48:22,080
bo mógłbyś zacząć się szarpać,
558
00:48:22,160 --> 00:48:24,040
chociaż ja nie zamierzam.
559
00:48:24,200 --> 00:48:26,760
To tylko... Sam nie wiem.
560
00:48:26,840 --> 00:48:30,800
Może ma to po prostu wyglądać
bardziej dramatycznie.
561
00:48:31,320 --> 00:48:36,400
Ma być dziko,
jakby przywiązywali Hannibala Lectera...
562
00:48:38,400 --> 00:48:40,880
Sam nie wiem.
563
00:48:42,440 --> 00:48:46,600
Nie przeszkadza mi to.
Dają ci jedynie zastrzyk.
564
00:48:46,800 --> 00:48:49,400
Wolę, żeby zrobili mi zastrzyk
565
00:48:49,480 --> 00:48:52,120
niż żeby usmażyli mnie na krześle.
566
00:48:52,200 --> 00:48:54,120
Ale tak też mogę odejść.
567
00:48:54,200 --> 00:48:58,000
Całe te bzdury,
o których piszą w gazetach,
568
00:48:58,080 --> 00:49:03,080
że zabijają cię w nieludzki sposób,
569
00:49:03,160 --> 00:49:04,720
to stek bzdur.
570
00:49:12,600 --> 00:49:15,520
Dajcie spokój,
przecież oni wstrzykują chemię,
571
00:49:15,600 --> 00:49:18,880
która cię usypia,
a ty nie wiesz, co się dzieje.
572
00:49:18,960 --> 00:49:20,280
Nic nie czujesz.
573
00:49:24,440 --> 00:49:25,880
Ostatnie pytanie.
574
00:49:25,960 --> 00:49:32,920
Gdybyś miał powiedzieć coś o tym,
jak chciałbyś zostać zapamiętany,
575
00:49:33,000 --> 00:49:34,240
co byś powiedział?
576
00:49:41,080 --> 00:49:43,440
Ktoś, kto zawsze mówi prawdę.
577
00:49:47,440 --> 00:49:48,320
Tak.
578
00:49:56,200 --> 00:49:58,320
JAMES ROBERTSON WCIĄŻ CZEKA
579
00:49:58,400 --> 00:50:01,400
NA WYZNACZENIE DATY
SWOJEJ EGZEKUCJI.