1
00:00:14,160 --> 00:00:17,640
Mereka cuba buat macam
saya bunuh seseorang dengan kejam.
2
00:00:17,640 --> 00:00:21,360
Bukan begitu. Saya mangsa jenayah benci.
3
00:00:23,360 --> 00:00:29,840
LEBIH DARIPADA 12,000 JENAYAH BENCI
DILAKUKAN SETIAP TAHUN DI AMERIKA SYARIKAT
4
00:00:30,360 --> 00:00:33,800
KEMUNGKINAN ORANG ASLI AMERIKA
MENJADI MANGSA JENAYAH GANAS
5
00:00:33,800 --> 00:00:36,600
ADALAH DUA KALI GANDA
BERBANDING WARGA AS LAIN
6
00:00:40,360 --> 00:00:42,760
Hati saya hancur apabila tahu dia mati.
7
00:00:46,640 --> 00:00:49,160
Sebab dia juga orang asli Amerika.
8
00:00:54,760 --> 00:00:58,200
Ia seperti membunuh
abang kandung saya. Itu yang saya rasa.
9
00:01:04,040 --> 00:01:09,320
INI KISAH BANDUAN #3015941
10
00:01:11,360 --> 00:01:13,960
Saya rasa semua orang
boleh jadi berbahaya.
11
00:01:13,960 --> 00:01:16,440
Orang kata saya zalim.
12
00:01:17,560 --> 00:01:19,840
Saya tak cakap saya tak bersalah.
13
00:01:19,840 --> 00:01:22,240
Saya baru bunuh seseorang dengan kejam.
14
00:01:28,080 --> 00:01:33,240
KESUDAHAN YANG KEJAM
15
00:01:33,880 --> 00:01:37,480
LADANG PENJARA NEGERI MONTANA
16
00:01:41,400 --> 00:01:46,360
PADA TAHUN 2013, MAKUEEYAPEE WHITFORD
DIDAKWA MELAKUKAN HOMISID SECARA SENGAJA
17
00:01:46,360 --> 00:01:49,840
SELEPAS MENIKAM
JOHN PIERRE, JR. SEHINGGA MATI.
18
00:01:52,160 --> 00:01:54,120
Saya dilahirkan di Montana.
19
00:01:54,120 --> 00:01:56,920
1980. 13 November 1980.
20
00:01:59,320 --> 00:02:02,600
Saya balik di dalam kotak kadbod
ke Tanah Rizab Blackfeet
21
00:02:02,600 --> 00:02:07,160
sebab kami tak ada duit
dan tak mampu beli kerusi bayi.
22
00:02:08,720 --> 00:02:11,760
Semua orang fikir
Amerika ialah tempat yang kaya.
23
00:02:13,280 --> 00:02:16,560
Tapi mereka tak faham,
tanah rizab orang asli Amerika
24
00:02:16,560 --> 00:02:18,480
bagaikan negara dunia ketiga.
25
00:02:24,080 --> 00:02:25,640
ESPRESO
26
00:02:25,640 --> 00:02:28,200
Datuk saya ialah Ketua Running Crane,
27
00:02:28,200 --> 00:02:31,240
iaitu ketua terakhir
puak orang asli Blackfeet.
28
00:02:34,840 --> 00:02:36,840
Ayah saya orang asli Amerika jati.
29
00:02:37,960 --> 00:02:40,600
Itu sebahagian daripada warisan saya.
30
00:02:42,720 --> 00:02:45,000
Tapi keluarga mak saya berkulit putih.
31
00:02:46,400 --> 00:02:49,320
Zaman kanak-kanak saya
tidak stabil langsung. Ya.
32
00:02:51,720 --> 00:02:58,040
IBU BAPA WHITFORD BERPISAH
SEMASA USIANYA KURANG DARIPADA SETAHUN
33
00:02:58,720 --> 00:03:01,640
DIA DIBESARKAN OLEH IBUNYA
34
00:03:01,640 --> 00:03:06,520
DAN TINGGAL JAUH DARI TANAH RIZAB
SEPANJANG ZAMAN KANAK-KANAKNYA
35
00:03:08,920 --> 00:03:12,880
Mak saya ada tujuh orang anak
dan semuanya berlainan ayah.
36
00:03:14,360 --> 00:03:17,240
Dia berpindah dari satu tempat
ke tempat lain.
37
00:03:19,160 --> 00:03:22,000
Saya pernah tinggal di Montana,
tinggal di Idaho,
38
00:03:22,000 --> 00:03:27,200
Washington, California, Oregon
dan di seluruh barat laut.
39
00:03:30,440 --> 00:03:34,080
Masa paling gembira
adalah ketika saya berusia lapan tahun
40
00:03:34,080 --> 00:03:36,680
semasa tinggal di Idaho
dengan ayah tiri saya.
41
00:03:38,880 --> 00:03:40,400
Dia tinggal di ladang.
42
00:03:40,400 --> 00:03:43,320
Saya tolong dia bina pagar
dan macam-macam lagi.
43
00:03:43,320 --> 00:03:44,920
Kami halau koyote.
44
00:03:50,400 --> 00:03:55,360
Tapi dia mula pukul mak saya
dan sebab itulah mak saya akhirnya lari.
45
00:03:58,320 --> 00:04:03,120
Jadi, saya lari dengan mak saya
dan tinggal dengan pak cik-pak cik saya.
46
00:04:04,080 --> 00:04:08,080
PADA USIA AWAL REMAJA,
WHITFORD BERPINDAH KE TACOMA, WASHINGTON
47
00:04:08,080 --> 00:04:11,960
UNTUK TINGGAL DENGAN SAUDARA MARA
SEBELAH AYAHNYA
48
00:04:13,000 --> 00:04:14,160
Ia huru-hara.
49
00:04:14,920 --> 00:04:19,000
Bahagian timur Tacoma
ialah sektor paling teruk di Washington.
50
00:04:19,000 --> 00:04:20,800
Kadar pembunuhan tertinggi.
51
00:04:20,800 --> 00:04:22,840
Ia penuh dengan keganasan geng.
52
00:04:25,280 --> 00:04:27,640
Saya terlibat dalam gaya hidup jenayah.
53
00:04:29,160 --> 00:04:31,000
Pak cik-pak cik saya bekerja
54
00:04:31,000 --> 00:04:34,200
dan mereka tak kisah
tentang aktiviti luar saya.
55
00:04:37,320 --> 00:04:39,920
Saya bangun dan bergerak
dari rumah ke rumah.
56
00:04:39,920 --> 00:04:43,080
Ya, aktiviti jenayah sangat berleluasa.
57
00:04:44,320 --> 00:04:50,360
APABILA WHITFORD 18 TAHUN,
DIA MENERIMA WANG DARIPADA PUAK BLACKFOOT
58
00:04:52,200 --> 00:04:56,720
Saya dapat duit semasa saya 18 tahun,
beli kereta dan macam-macam lagi.
59
00:04:57,600 --> 00:04:59,680
Saya mula membelanjakan wang,
60
00:04:59,680 --> 00:05:03,920
minum, ambil dadah, apa-apa sajalah.
Saya cuma berparti.
61
00:05:03,920 --> 00:05:08,080
Kemudian, saya kehabisan duit dan
62
00:05:09,400 --> 00:05:10,520
saya jadi buntu.
63
00:05:10,520 --> 00:05:11,720
BUKA
64
00:05:11,720 --> 00:05:13,880
Jadi, saya rompak hotel.
65
00:05:13,880 --> 00:05:16,120
Sebenarnya, ia agak lucu.
66
00:05:17,200 --> 00:05:18,800
Rompakan itu tak ada hasil.
67
00:05:19,680 --> 00:05:21,160
Ada wanita tua.
68
00:05:21,160 --> 00:05:23,640
Saya fikir, "Saya takkan rompak dia."
69
00:05:23,640 --> 00:05:27,800
Tapi saya dah masuk,
keluarkan pistol dan acu kepada dia.
70
00:05:27,800 --> 00:05:29,920
Saya pandang dia dan fikir,
71
00:05:29,920 --> 00:05:31,200
"Saya takkan buat."
72
00:05:31,200 --> 00:05:34,280
WHITFORD LARI DARI HOTEL,
73
00:05:34,280 --> 00:05:39,120
TAPI DIBURU POLIS DAN DITANGKAP
SELEPAS KERETANYA DIKEJAR
74
00:05:43,200 --> 00:05:45,160
Saya didakwa atas rompakan tahap pertama,
75
00:05:45,160 --> 00:05:47,320
tiga serangan tahap kedua,
76
00:05:47,320 --> 00:05:49,880
lari daripada polis
dan memiliki senjata berbahaya
77
00:05:49,880 --> 00:05:51,880
kerana tiga serangan tahap kedua
78
00:05:51,880 --> 00:05:55,920
adalah kerana saya memandu di luar jalan.
79
00:05:59,720 --> 00:06:02,800
PADA DISEMBER 1998,
WHITFORD DIHUKUM 10 TAHUN PENJARA
80
00:06:02,800 --> 00:06:06,760
DIA BERUSIA 18 TAHUN
81
00:06:09,200 --> 00:06:12,760
Ayah saya kata,
"Anggap penjara macam pengalaman kolej."
82
00:06:12,760 --> 00:06:15,920
Itu yang saya buat.
Saya belajar bersungguh-sungguh.
83
00:06:15,920 --> 00:06:18,720
Saya tak memiliki pendidikan
pada masa itu,
84
00:06:18,720 --> 00:06:21,320
saya berhenti sekolah semasa gred tujuh.
85
00:06:22,360 --> 00:06:24,880
Tapi saya baca buku, satu demi satu.
86
00:06:24,880 --> 00:06:26,800
Sebab itu penulisan saya bagus.
87
00:06:27,440 --> 00:06:32,640
SELEPAS ENAM BULAN PENJARA,
WHITFORD MENERIMA SIJIL SEKOLAH MENENGAH
88
00:06:32,640 --> 00:06:35,920
DIA TURUT MENYERTAI
KUMPULAN BANDUAN ORANG ASLI AMERIKA
89
00:06:35,920 --> 00:06:39,240
DAN MENGENALI WARISAN NENEK MOYANGNYA
BUAT KALI PERTAMA
90
00:06:40,760 --> 00:06:44,040
Apabila tiba di penjara,
saya banduan yang paling muda.
91
00:06:44,720 --> 00:06:47,640
Saudara sekaum nampak
dan mereka mula ajar saya
92
00:06:47,640 --> 00:06:50,040
tentang cara hidup tradisional kita.
93
00:06:51,680 --> 00:06:53,760
Ia dipanggil Indians of All Tribes.
94
00:06:54,840 --> 00:06:56,840
Ia tentang kemegahan orang asli.
95
00:06:57,720 --> 00:07:00,200
Tindakan pertama mereka
ialah mereka beri gendang
96
00:07:00,200 --> 00:07:02,080
dan saya jadi pembawa gendang.
97
00:07:05,440 --> 00:07:07,320
Sebab ia nadi orang asli.
98
00:07:11,280 --> 00:07:12,760
Saya jumpa diri saya.
99
00:07:18,480 --> 00:07:23,240
PADA USIA 28 TAHUN,
SELEPAS 10 TAHUN DI PENJARA,
100
00:07:23,240 --> 00:07:25,200
WHITFORD TELAH DIBEBASKAN
101
00:07:30,640 --> 00:07:36,080
DIA KEMUDIANNYA MENETAP
DI TANAH RIZAB BLACKFEET DI MONTANA
102
00:07:37,400 --> 00:07:38,640
Mulai saat itu,
103
00:07:38,640 --> 00:07:41,600
saya dapat teruskan hidup
dengan sangat baik.
104
00:07:44,120 --> 00:07:47,400
Dalam dua bulan,
saya bertemu dengan ibu anak saya
105
00:07:47,400 --> 00:07:49,680
dan kami terus serasi.
106
00:07:51,800 --> 00:07:55,000
Sebulan selepas itu,
dia hamil dengan anak lelaki saya.
107
00:07:56,560 --> 00:08:01,360
Dia hamil pula dengan anak perempuan saya
10 bulan selepas anak lelaki saya lahir.
108
00:08:03,800 --> 00:08:04,880
Saya suka.
109
00:08:05,440 --> 00:08:07,280
Anak-anak saya kebanggaan saya.
110
00:08:08,960 --> 00:08:10,880
Saya belajar sepenuh masa
111
00:08:10,880 --> 00:08:14,000
dan saya cemerlang di kolej.
Saya pelajar 4.0 GPA.
112
00:08:14,000 --> 00:08:17,720
Saya memasuki senarai dekan
di Kolej Komuniti Blackfeet.
113
00:08:17,720 --> 00:08:22,040
Saya nak dapatkan PhD dalam pengajian
undang-undang orang asli Amerika.
114
00:08:22,040 --> 00:08:25,720
{\an8}Terutamanya hak perjanjian dan hak kasino.
115
00:08:26,960 --> 00:08:29,600
IMPIAN WHITFORD
ADALAH UNTUK MEMPERJUANGKAN
116
00:08:29,600 --> 00:08:32,640
HAK SEMUA PUAK ORANG ASLI AMERIKA
117
00:08:33,160 --> 00:08:35,440
{\an8}SELAMAT DATANG KE TANAH BLACKFEET
118
00:08:35,440 --> 00:08:37,920
{\an8}Cara hidup saya
ialah cara hidup puak Blackfeet.
119
00:08:39,560 --> 00:08:42,600
Tapi saya juga yakin akan
perpaduan orang asli.
120
00:08:43,200 --> 00:08:45,480
Saya tahu lagu-lagu pelbagai puak.
121
00:08:45,480 --> 00:08:47,280
Saya nyanyi lagu semua orang.
122
00:08:48,080 --> 00:08:51,600
Bagi orang lain, ia tentang puak mereka
lawan puak saya,
123
00:08:51,600 --> 00:08:53,640
atau puak ini lawan puak itu.
124
00:08:53,640 --> 00:08:57,680
Kita patut galakkan perpaduan orang asli,
bukan perpecahan.
125
00:08:57,680 --> 00:08:59,680
Fahaman berpuak,
126
00:08:59,680 --> 00:09:03,520
itu salah satu perkara yang berlaku
dalam pembunuhan ini.
127
00:09:05,480 --> 00:09:09,320
WHITFORD MEMPUNYAI KAWAN RAPAT
DARI TANAH RIZAB BLACKFEET
128
00:09:09,320 --> 00:09:13,120
YANG BERKAHWIN DENGAN WANITA
DARIPADA PUAK SALISH
129
00:09:14,680 --> 00:09:16,760
Kawan saya Adrian After Buffalo,
130
00:09:17,360 --> 00:09:19,600
dia dan isterinya ada masalah
131
00:09:20,360 --> 00:09:22,720
dan dia mahu berbaik semula isterinya.
132
00:09:23,400 --> 00:09:25,960
Isterinya di Polson, Montana.
133
00:09:28,160 --> 00:09:31,480
Dia minta tumpang. Saya kata,
"Aku hantar kau ke Polson
134
00:09:31,480 --> 00:09:33,840
untuk kau cari isteri dan anak-anak."
135
00:09:36,320 --> 00:09:38,520
Jadi, kami ke sana.
136
00:09:45,520 --> 00:09:49,680
POLSON TERLETAK
DI TANAH RIZAB ORANG ASLI FLATHEAD,
137
00:09:49,680 --> 00:09:52,760
TEMPAT TINGGAL PUAK SALISH DAN KOOTENAI
138
00:09:56,920 --> 00:09:58,600
Kami sewa hotel.
139
00:10:00,920 --> 00:10:02,760
Saya beli 30 tin Budweiser.
140
00:10:04,960 --> 00:10:08,640
Saya beritahu dia,
"Kau boleh memandu dan aku akan relaks."
141
00:10:08,640 --> 00:10:09,920
Itu yang kami buat.
142
00:10:10,600 --> 00:10:14,880
Kami mula memandu
dari satu tempat ke tempat seterusnya.
143
00:10:16,000 --> 00:10:17,560
Kami periksa beberapa bar.
144
00:10:18,680 --> 00:10:19,680
BUKA
145
00:10:19,680 --> 00:10:21,080
Sebelum bar tutup,
146
00:10:21,960 --> 00:10:24,080
kami dijemput ke parti di rumah.
147
00:10:34,160 --> 00:10:36,480
Kami sampai ke rumah itu dan saya kata,
148
00:10:36,480 --> 00:10:40,560
"Letak kereta, kita buka but
dan dengar muzik."
149
00:10:45,840 --> 00:10:47,120
Saya rasa bagus.
150
00:10:49,280 --> 00:10:53,400
Tapi parti itu di dalam rumah,
bukannya di luar.
151
00:10:53,400 --> 00:10:57,600
Jadi, saya fikir,
"Mungkin aku patut masuk ke dalam."
152
00:11:00,960 --> 00:11:06,720
Semasa saya masuk, saya buat lawak
untuk cuba berkawan dengan mereka.
153
00:11:06,720 --> 00:11:09,280
Saya kata,
"Hei, mana ahli puak Blackfeet?"
154
00:11:09,280 --> 00:11:10,800
Saya tengok begini,
155
00:11:10,800 --> 00:11:13,480
kerana jelas sekali
ini Tanah Rizab Flathead.
156
00:11:13,480 --> 00:11:15,640
Bukan Tanah Rizab Blackfeet.
157
00:11:17,320 --> 00:11:22,160
Saya nak buat lawak
untuk kenalkan diri kepada kumpulan ini.
158
00:11:23,000 --> 00:11:26,120
Seorang lelaki
yang berdiri di sebelah saya
159
00:11:27,800 --> 00:11:32,280
pandang saya dan dia kata,
"Celaka. Orang boleh
160
00:11:33,280 --> 00:11:36,560
kena serang
kalau cakap macam itu di sini."
161
00:11:39,120 --> 00:11:43,360
Mereka ada masalah
kerana puak Blackfeet dan Salish Kootenai
162
00:11:44,600 --> 00:11:49,040
bermusuhan sejak tahun 1800-an.
163
00:11:49,840 --> 00:11:52,160
Tapi saya tak tahu semua itu.
164
00:11:52,640 --> 00:11:56,600
Saya tak tahu kami ada permusuhan
dengan Salish dan Kootenai.
165
00:11:56,600 --> 00:11:59,240
Secara automatik, saya kata, "Tunggu."
166
00:11:59,240 --> 00:12:03,240
Saya di sebuah rumah,
berdiri di sebelah sekumpulan orang
167
00:12:04,000 --> 00:12:07,080
yang saya tak kenal
dan mereka cakap nak serang saya?
168
00:12:07,080 --> 00:12:08,760
Saya tak cakap apa-apa pun
169
00:12:10,160 --> 00:12:11,560
yang saya rasa
170
00:12:12,720 --> 00:12:15,040
berbunyi seperti penghinaan.
171
00:12:16,240 --> 00:12:19,280
Saya belajar di penjara,
jangan tunjuk rasa takut.
172
00:12:19,280 --> 00:12:23,160
Jangan tunjukkan ketakutan,
kerana apabila kita tunjuk ketakutan,
173
00:12:23,160 --> 00:12:24,800
mereka akan serang kita.
174
00:12:24,800 --> 00:12:29,440
Saya ada pisau sebab itu yang kami guna
untuk melindungi diri di tanah rizab.
175
00:12:29,440 --> 00:12:32,360
Saya keluarkan pisau dan kata,
176
00:12:32,360 --> 00:12:36,840
"Kalau sesiapa cuba serang aku,
aku akan pertahankan diri."
177
00:12:39,240 --> 00:12:41,880
Seorang lelaki lain berpaling
dan dia kata,
178
00:12:41,880 --> 00:12:44,360
"Semua orang ada pisau di sini."
179
00:12:46,760 --> 00:12:47,960
Dia keluarkan pisau.
180
00:12:47,960 --> 00:12:50,760
Pisaunya begitu. Itu cuma bilahnya.
181
00:12:52,760 --> 00:12:54,560
Saya pandang mereka dan kata,
182
00:12:56,360 --> 00:12:59,760
"Baiklah. Semua orang ada pisau.
Mari bertenang."
183
00:13:01,320 --> 00:13:03,440
Saya patah balik dan keluar.
184
00:13:04,920 --> 00:13:07,880
Saya tarik nafas
sebab saya di luar. Saya kata,
185
00:13:07,880 --> 00:13:09,240
"Okey, aku di luar.
186
00:13:10,480 --> 00:13:11,480
Aku okey."
187
00:13:17,920 --> 00:13:21,200
Lelaki ini, John Pierre Jr.,
keluar dari kegelapan,
188
00:13:21,200 --> 00:13:24,120
datang ke arah saya
macam dia nak lawan saya.
189
00:13:25,480 --> 00:13:27,160
Dia kata, "Hei, tahu tak?
190
00:13:27,160 --> 00:13:30,320
Blackfeet dan Salish Kootenai
musuh ketat."
191
00:13:31,840 --> 00:13:35,040
Saya kata, "Aku tak kisah,
aku pentingkan kemegahan orang asli.
192
00:13:35,040 --> 00:13:36,640
Aku tak kisah tentang puak."
193
00:13:37,320 --> 00:13:38,880
Dia pandang saya.
194
00:13:40,120 --> 00:13:42,760
Saya mula berjalan ke arah kereta saya.
195
00:13:43,880 --> 00:13:46,240
Kemudian, semua orang mula keluar...
196
00:13:49,880 --> 00:13:51,120
dan mengelilingi saya.
197
00:13:53,960 --> 00:13:56,320
John Pierre, Jr. serang saya.
198
00:13:57,920 --> 00:13:59,560
Saya pun keluarkan pisau
199
00:14:00,840 --> 00:14:02,400
dan tikam lelaki ini.
200
00:14:07,000 --> 00:14:09,600
SELEPAS WHITFORD TIKAM JOHN PIERRE, JR.,
201
00:14:09,600 --> 00:14:13,000
DIA DAN KAWANNYA MEMASUKI KERETA DAN LARI
202
00:14:14,920 --> 00:14:17,760
Saya mempertahankan diri
daripada jenayah benci.
203
00:14:19,240 --> 00:14:21,840
Saya tikam dia sekali. Itu saja.
204
00:14:25,440 --> 00:14:27,360
Saya tahu mereka ada pisau.
205
00:14:28,880 --> 00:14:31,080
Saya rasa mereka akan serang saya.
206
00:14:32,520 --> 00:14:34,640
Kenapa mereka sasarkan saya?
207
00:14:34,640 --> 00:14:36,560
Sebab saya ahli puak Blackfeet.
208
00:14:36,560 --> 00:14:37,880
Itu jenayah benci.
209
00:14:39,440 --> 00:14:41,120
Itulah yang terjadi.
210
00:14:51,360 --> 00:14:56,920
BEBERAPA MINIT SELEPAS WHITFORD LARI,
POLIS TIBA DI TEMPAT KEJADIAN
211
00:15:04,800 --> 00:15:06,240
Saya buat rondaan.
212
00:15:09,520 --> 00:15:13,080
{\an8}Saya dan seorang lagi pegawai dihantar
213
00:15:13,080 --> 00:15:16,920
{\an8}kerana ada laporan parti yang bising.
214
00:15:17,840 --> 00:15:19,840
Kami cuma nak suruh mereka senyap.
215
00:15:21,520 --> 00:15:26,040
Kami sampai lebih kurang
dua atau tiga blok dari alamat,
216
00:15:26,560 --> 00:15:30,160
dan kami diberitahu ada kejadian tikaman.
217
00:15:32,960 --> 00:15:36,720
SYERIF
LAKE COUNTY
218
00:15:36,720 --> 00:15:38,280
Inilah tempatnya.
219
00:15:39,200 --> 00:15:44,400
Ada lelaki dan wanita muda yang berlari
dari tempat kejadian melalui jalan masuk,
220
00:15:44,400 --> 00:15:46,480
berlari di sekitar kenderaan kami.
221
00:15:51,080 --> 00:15:52,720
Apabila saya semakin dekat,
222
00:15:52,720 --> 00:15:57,400
saya nampak sekumpulan orang
mengelilingi lelaki yang duduk di sini.
223
00:15:59,920 --> 00:16:01,400
Lelaki itu John Pierre.
224
00:16:03,080 --> 00:16:05,960
Saya dah lama kenal dia
dan juga keluarga ini.
225
00:16:06,480 --> 00:16:10,680
Apabila saya bercakap dengan John,
226
00:16:10,680 --> 00:16:13,600
dia tak menjawab balik.
227
00:16:15,200 --> 00:16:18,200
Saya rasa dia sudah
dalam keadaan terkejut.
228
00:16:18,720 --> 00:16:24,200
Darah yang keluar
dan meresap ke bajunya cuma sedikit saja,
229
00:16:24,720 --> 00:16:29,720
jadi saya percaya
dia mengalami pendarahan dalaman.
230
00:16:30,560 --> 00:16:35,320
Saya bercakap dengannya
sehingga dia tak sedarkan diri.
231
00:16:35,320 --> 00:16:39,040
Kemudian, kami baringkan dia, periksa nadi
232
00:16:39,040 --> 00:16:40,880
dan kami memulakan CPR.
233
00:16:46,600 --> 00:16:51,960
JOHN PIERRE JR. MENGALAMI KECEDERAAN
PADA AORTA DAN ARTERI PULMONARI
234
00:16:51,960 --> 00:16:54,920
LALU MATI DALAM BEBERAPA MINIT
235
00:16:55,400 --> 00:17:01,200
DIA BERUSIA 26 TAHUN
236
00:17:09,360 --> 00:17:11,800
Kami uruskan banyak perkara buruk
237
00:17:12,320 --> 00:17:14,960
dan ia memang sukar apabila
238
00:17:14,960 --> 00:17:19,120
seseorang daripada komuniti mati
dengan sia-sia begini. Jadi...
239
00:17:31,000 --> 00:17:36,440
SAKSI-SAKSI MEMBERIKAN
GAMBARAN KENDERAAN WHITFORD KEPADA POLIS
240
00:17:39,960 --> 00:17:45,320
DALAM BEBERAPA JAM SELEPAS TIKAMAN,
TRAKNYA DIJUMPAI DI MOTEL KAWASAN ITU
241
00:17:46,000 --> 00:17:48,080
Kami mengepung motel itu.
242
00:17:54,480 --> 00:17:56,200
Kami ketuk pintu
243
00:17:56,200 --> 00:17:59,680
dan orang yang membuka pintu
ialah Encik Whitford.
244
00:18:02,800 --> 00:18:04,520
Biliknya agak kucar-kacir.
245
00:18:04,520 --> 00:18:07,600
Sampah di atas lantai.
Selimut di atas lantai.
246
00:18:08,120 --> 00:18:11,560
Mula-mula dia nafikan berada di parti itu.
247
00:18:13,280 --> 00:18:19,960
Kemudian, dia mengaku dia ke sana,
tapi menafikan sebarang perbalahan.
248
00:18:23,360 --> 00:18:27,520
Apabila kami menyoal seseorang
dan mereka asyik mengubah cerita,
249
00:18:27,520 --> 00:18:29,960
apa dia nak sorok? Kenapa ubah cerita?
250
00:18:29,960 --> 00:18:31,840
Orang biasa tak sorok apa-apa.
251
00:18:34,680 --> 00:18:39,120
Tapi itulah cara sesetengah orang
apabila mereka cuba lari daripada masalah.
252
00:18:50,360 --> 00:18:54,520
Polis datang ke bilik saya
dan saya cuba tipu mereka. Awak tahu?
253
00:18:54,520 --> 00:18:59,120
Saya mengaku, saya terlalu takut
untuk cakap apa-apa.
254
00:19:00,000 --> 00:19:02,240
Itu sebahagian daripada didikan saya.
255
00:19:02,240 --> 00:19:04,920
Jangan cakap dengan polis.
Jangan cakap apa-apa.
256
00:19:05,400 --> 00:19:08,720
Kami ada kesangsian
yang mendalam terhadap polis.
257
00:19:08,720 --> 00:19:13,720
Pak cik saya, David, ditembak dan dibunuh
oleh pegawai Jabatan Polis Tacoma.
258
00:19:14,920 --> 00:19:16,840
Kami tak mempercayai polis.
259
00:19:21,920 --> 00:19:24,920
Hanya kerana seseorang di tempat lain
260
00:19:24,920 --> 00:19:27,760
dilayan dengan tidak baik
oleh pihak berkuasa,
261
00:19:29,320 --> 00:19:33,760
tak bermakna kami tak boleh dipercayai
untuk melaksanakan tugas di sini.
262
00:19:33,760 --> 00:19:36,120
Jadi, saya rasa itu motivasinya,
263
00:19:36,120 --> 00:19:39,000
untuk menipu untuk cuba lari
264
00:19:39,000 --> 00:19:41,720
daripada akibat tindakannya malam itu.
265
00:19:45,080 --> 00:19:47,600
Bagi saya, dia tak menunjukkan penyesalan.
266
00:19:48,800 --> 00:19:51,520
Dia tak gembira apabila dia ditangkap
267
00:19:51,520 --> 00:19:56,320
dan dia tak mahu bertanggungjawab
atas perbuatannya.
268
00:20:05,800 --> 00:20:11,240
PADA DISEMBER 2014, WHITFORD DIBICARAKAN
ATAS TUDUHAN HOMISID SECARA SENGAJA
269
00:20:20,440 --> 00:20:24,160
Versi kejadian oleh pihak negeri
menggambarkan Whitford
270
00:20:24,160 --> 00:20:27,520
sebagai satu-satunya penyerang
pada malam itu.
271
00:20:29,360 --> 00:20:32,720
Tapi konsep itu tak masuk akal.
272
00:20:34,600 --> 00:20:36,720
Sama ada ia wajar atau tidak,
273
00:20:36,720 --> 00:20:40,160
{\an8}sebarang pertikaian
atau pergaduhan perlu ada
274
00:20:40,160 --> 00:20:42,560
{\an8}dua pihak yang terlibat.
275
00:20:42,560 --> 00:20:45,120
{\an8}Mesti ada apa-apa interaksi.
276
00:20:46,760 --> 00:20:51,000
Jadi, saya berpendapat bahawa
versi kejadian Mak boleh dipercayai.
277
00:20:54,840 --> 00:20:59,000
Nama saya Jennifer Streano.
Saya peguam perbicaraan Encik Whitford.
278
00:21:03,120 --> 00:21:05,520
PADA 22 DISEMBER 2014,
SELEPAS 6 HARI PERBICARAAN,
279
00:21:05,520 --> 00:21:07,440
MAKUEEYAPEE WHITFORD DIDAPATI BERSALAH
280
00:21:07,440 --> 00:21:10,040
DIA DIHUKUM 60 TAHUN PENJARA
281
00:21:11,000 --> 00:21:13,720
Anda layak untuk parol
selepas menjalani suku hukuman.
282
00:21:13,720 --> 00:21:15,840
Dia dihukum 60 tahun penjara,
283
00:21:15,840 --> 00:21:19,080
jadi dia patut layak untuk parol
selepas 15 tahun.
284
00:21:19,840 --> 00:21:22,840
Hakim menetapkan sekatan parol
selama 25 tahun,
285
00:21:22,840 --> 00:21:26,320
seperti dia menerima hukuman penjara
selama 100 tahun.
286
00:21:27,360 --> 00:21:29,360
Ia keputusan yang kejam.
287
00:21:31,400 --> 00:21:36,440
Semua yang dia usahakan semasa dewasa
untuk cuba baiki hidupnya
288
00:21:36,440 --> 00:21:37,880
musnah begitu saja.
289
00:21:39,640 --> 00:21:43,400
Semua itu kerana keputusan yang dibuat
dalam dua atau tiga saat.
290
00:21:43,400 --> 00:21:45,240
Ia sangat menyedihkan.
291
00:22:02,680 --> 00:22:06,280
Dari segi undang-undang,
Mak telah melakukan homisid.
292
00:22:06,880 --> 00:22:09,120
Tak ada persoalan tentang itu.
293
00:22:10,000 --> 00:22:12,880
Saya pasti dia menyesali keputusan itu.
294
00:22:12,880 --> 00:22:16,520
Satu nyawa melayang dan itu satu tragedi.
295
00:22:20,000 --> 00:22:24,160
Tapi ia dibenarkan di sisi undang-undang
untuk melakukan homisid
296
00:22:24,160 --> 00:22:25,840
jika nyawa anda diancam.
297
00:22:26,640 --> 00:22:30,640
Jadi, itulah persoalannya dalam kes ini.
298
00:22:30,640 --> 00:22:36,600
Mak buat keputusan sekelip mata
kerana dia takut nyawanya dalam bahaya,
299
00:22:37,360 --> 00:22:40,880
atau kerana dia marah
atau mempertahankan diri,
300
00:22:40,880 --> 00:22:44,200
atau dia cuma bertindak keterlaluan?
301
00:22:52,160 --> 00:22:55,200
Memang wajar kalau Mak memberi reaksi
302
00:22:55,200 --> 00:22:58,320
yang impulsif dalam keadaan begitu.
303
00:22:59,880 --> 00:23:03,400
Dia dibesarkan dalam keadaan tidak stabil,
304
00:23:04,160 --> 00:23:09,280
dan jelas sekali traumanya
mempengaruhi reaksinya malam itu.
305
00:23:29,040 --> 00:23:31,480
Kadangkala keganasan sangat mengejutkan
306
00:23:31,480 --> 00:23:36,520
sehingga saya rasa
ia membayangi semua kebaikan.
307
00:23:41,120 --> 00:23:44,000
Selepas Mak keluar
dari penjara di Washington,
308
00:23:44,960 --> 00:23:47,960
hidupnya menghala ke arah yang lebih baik.
309
00:23:52,120 --> 00:23:56,760
{\an8}Dia cuba sedaya upaya
untuk pastikan hidupnya stabil
310
00:23:56,760 --> 00:24:01,920
{\an8}dan benar-benar memperjuangkan
hak orang asli.
311
00:24:01,920 --> 00:24:05,800
Itu sangat penting baginya.
Itu sangat besar.
312
00:24:10,000 --> 00:24:12,880
Ia satu tragedi bagi saya
kerana ia tak berhasil.
313
00:24:13,640 --> 00:24:17,200
Tapi saya rasa Mak bertindak
314
00:24:17,200 --> 00:24:20,520
dengan satu-satunya cara
yang dia tahu ketika itu.
315
00:24:23,280 --> 00:24:26,640
Nama saya Amie dan saya adik Makueeyapee.
316
00:24:31,000 --> 00:24:36,320
Ayah Mak ialah ahli puak Blackfeet,
manakala ayah saya puak Cherokee.
317
00:24:37,960 --> 00:24:39,520
Tapi kami sama mak.
318
00:24:41,600 --> 00:24:47,000
Dia datang dari latar belakang
yang teruk dan ganas.
319
00:24:51,440 --> 00:24:54,280
Dia dapat anak semasa sangat muda,
pada usia 12 tahun.
320
00:24:54,280 --> 00:24:56,480
Dia 16 tahun ketika melahirkan saya.
321
00:24:58,880 --> 00:25:02,720
IBU AMIE DAN MAKUEEYAPEE
TERPAKSA MENYERAHKAN AMIE
322
00:25:02,720 --> 00:25:06,120
UNTUK DIJADIKAN ANAK ANGKAT
SEMASA DIA 2 TAHUN
323
00:25:08,240 --> 00:25:12,440
Pada masa itu, kerajaan boleh datang
dan rampas kanak-kanak,
324
00:25:12,440 --> 00:25:14,560
dan ia sah di sisi undang-undang.
325
00:25:17,960 --> 00:25:21,640
Kehilangan kami
menghancurkan mental mak kami
326
00:25:22,600 --> 00:25:25,880
sehingga dia tak dapat pulih daripadanya.
327
00:25:25,880 --> 00:25:30,040
Ia meninggalkan kesan,
seperti lubang yang tak dapat dia isi.
328
00:25:30,720 --> 00:25:34,080
Tiada apa-apa yang stabil atau normal.
329
00:25:35,560 --> 00:25:40,000
Dia buat pilihan yang sangat teruk
apabila melibatkan lelaki.
330
00:25:40,560 --> 00:25:43,000
Banyak alkohol, dadah,
331
00:25:43,600 --> 00:25:47,400
banyak penderaan fizikal dan cercaan.
332
00:25:51,120 --> 00:25:52,760
Mak membesar begitu.
333
00:26:05,720 --> 00:26:09,080
Insiden keganasan pertama saya
ketika berusia tiga tahun.
334
00:26:09,840 --> 00:26:12,920
Dua budak yang tinggal di seberang jalan,
335
00:26:12,920 --> 00:26:16,160
kami selalu main
dalam lopak lumpur dan sebagainya.
336
00:26:22,960 --> 00:26:24,160
Ia sukar.
337
00:26:25,360 --> 00:26:27,080
Sukar untuk cakap tentangnya.
338
00:26:32,000 --> 00:26:36,560
Ia berakhir
dengan jiran sebelah rumah kami,
339
00:26:36,560 --> 00:26:40,280
yang ada hubungan sulit dengan mak saya
tapi saya tak tahu.
340
00:26:41,680 --> 00:26:43,760
Mak bawa saya dan adik saya ke sana
341
00:26:43,760 --> 00:26:45,680
dan ada pertengkaran di rumah itu.
342
00:26:47,640 --> 00:26:52,320
Akhirnya dia tembak isterinya
lima kali di dada
343
00:26:52,320 --> 00:26:54,720
menggunakan Magnum .357.
344
00:26:57,080 --> 00:26:59,600
Wanita itu mati dalam dakapan mak saya.
345
00:27:00,720 --> 00:27:04,080
Saya tak ingat dia lari,
tapi apabila polis menangkapnya,
346
00:27:04,080 --> 00:27:08,080
dia tembak anak-anaknya sekali di perut,
mereka berdua terbunuh
347
00:27:08,760 --> 00:27:10,440
dan dia tembak kepalanya.
348
00:27:10,440 --> 00:27:12,080
Dia tembak kepala sendiri
349
00:27:12,840 --> 00:27:14,280
dan...
350
00:27:14,280 --> 00:27:18,800
Saya cuma boleh pegang adik saya
dan lindungi dia, dan...
351
00:27:20,880 --> 00:27:23,160
Saya boleh beritahu banyak keganasan lain.
352
00:27:23,160 --> 00:27:25,240
Tapi itulah permulaan hidup saya.
353
00:27:27,520 --> 00:27:29,960
Itu memori yang sangat mendalam.
354
00:27:38,520 --> 00:27:43,160
Saya bersimpati kepada Mak sewaktu kecil
kerana pengalaman itu,
355
00:27:44,240 --> 00:27:46,040
saya pasti, amatlah dahsyat.
356
00:27:48,800 --> 00:27:53,880
Sejak dia kecil lagi,
dia terpaksa berdepan dengan realiti
357
00:27:53,880 --> 00:27:56,720
bahawa mereka boleh bunuh dia.
358
00:27:56,720 --> 00:28:01,600
Itu pengajaran hidup
yang saya rasa kekal dalam dirinya.
359
00:28:02,240 --> 00:28:05,840
Saya rasa ia memainkan peranan
360
00:28:05,840 --> 00:28:09,600
dalam punca dia bertindak dengan ganas
361
00:28:09,600 --> 00:28:13,640
apabila dia berada dalam situasi
yang membuatkan dia rasa terancam.
362
00:28:15,760 --> 00:28:17,760
Ada orang cuba sakiti dia,
363
00:28:17,760 --> 00:28:22,520
dia mengingati zaman kanak-kanak
dan cuba melindungi diri sendiri.
364
00:28:27,160 --> 00:28:30,520
Keluarga Pierre
berhak rasa marah terhadap Mak.
365
00:28:31,400 --> 00:28:33,480
John Pierre tak patut mati.
366
00:28:35,920 --> 00:28:38,880
Tapi saya rasa
Mak tak berniat untuk bunuh dia.
367
00:28:39,680 --> 00:28:43,160
Saya rasa dia cuma nak larikan diri
sebelum dia dicederakan.
368
00:28:51,120 --> 00:28:56,520
{\an8}TANAH RIZAB ORANG ASLI FLATHEAD
PABLO, MONTANA
369
00:28:56,520 --> 00:28:59,320
{\an8}Dalam lagi macam itu.
370
00:29:00,160 --> 00:29:02,440
- Ya. Campak masuk.
- Itu dia!
371
00:29:02,440 --> 00:29:05,600
Bagus. Kemudian, tanam. Sedia? Cepat.
372
00:29:05,600 --> 00:29:11,400
KELUARGA JOHN PIERRE, JR.
TIDAK MAHU TERLIBAT DALAM RANCANGAN INI
373
00:29:11,400 --> 00:29:14,480
Sangat bagus. Ya.
374
00:29:15,960 --> 00:29:19,440
MAGNUS HALLOW IALAH KAWAN
KEPADA JOHN PIERRE, JR.
375
00:29:19,440 --> 00:29:25,400
DAN BERADA DI PARTI ITU
PADA MALAM KEMATIANNYA
376
00:29:28,120 --> 00:29:31,600
Saya pergi ke parti itu
kira-kira pukul tiga pagi.
377
00:29:33,760 --> 00:29:36,160
Semua orang berparti di luar.
378
00:29:36,160 --> 00:29:38,440
Semua orang ketawa.
379
00:29:40,360 --> 00:29:44,000
Semasa masuk ke dalam rumah,
saya terserempak dengan Whitford.
380
00:29:44,560 --> 00:29:46,960
MAGNUS TIDAK KENAL WHITFORD
381
00:29:46,960 --> 00:29:50,640
TAPI MEREKA BERINTERAKSI SEBENTAR
382
00:29:51,560 --> 00:29:54,800
Whitford agak tegang.
383
00:29:58,440 --> 00:30:00,760
Tanah Rizab Blackfoot dan tanah rizab ini
384
00:30:01,640 --> 00:30:05,200
{\an8}adalah dua tanah
385
00:30:06,920 --> 00:30:08,520
yang sangat berbeza.
386
00:30:09,560 --> 00:30:13,920
Masih ada rasa tak percaya
antara dua puak kami?
387
00:30:16,880 --> 00:30:17,840
Ya.
388
00:30:19,920 --> 00:30:24,520
Kami mula berbual dan dia kata,
"Hei, kau kenal semua orang di sini?"
389
00:30:25,000 --> 00:30:28,240
Saya kata, "Ya, aku kenal mereka semua."
390
00:30:30,160 --> 00:30:35,640
Tiba-tiba saja, dia berhenti
di tengah-tengah perbualan kami,
391
00:30:37,000 --> 00:30:40,640
dan dia memutuskan
untuk berkongsi dengan saya,
392
00:30:40,640 --> 00:30:42,520
"Aku rasa terancam."
393
00:30:46,480 --> 00:30:47,560
Ia seperti
394
00:30:48,280 --> 00:30:49,680
bertukar tiba-tiba.
395
00:30:51,360 --> 00:30:53,000
Dia kata...
396
00:30:53,000 --> 00:30:56,920
Dia keluarkan pisau dari poketnya,
pisau potong sayur
397
00:30:56,920 --> 00:31:01,360
yang ada pita putih
atau pita pelekat pada pemegangnya.
398
00:31:02,000 --> 00:31:05,720
Dia kata, "Ini untuk sesiapa yang mahu
399
00:31:05,720 --> 00:31:08,400
cakap besar atau memulakan sesuatu."
400
00:31:08,880 --> 00:31:11,840
Saya kata, "Simpan pisau itu!
401
00:31:11,840 --> 00:31:14,760
Mereka semua keluarga
dan kawan-kawan aku."
402
00:31:15,520 --> 00:31:17,800
Saya kata, "Semua orang okey di sini."
403
00:31:19,160 --> 00:31:22,000
Entah apa yang bermain dalam fikirannya.
404
00:31:22,760 --> 00:31:25,080
Dia macam nampak benda menakutkan.
405
00:31:27,440 --> 00:31:33,000
TAK LAMA KEMUDIAN,
MAGNUS DAN WHITFORD KELUAR
406
00:31:33,000 --> 00:31:35,720
MEREKA SERTAI SATU KUMPULAN
407
00:31:35,720 --> 00:31:38,600
TERMASUK KAWAN WHITFORD,
ADRIAN AFTER BUFFALO,
408
00:31:38,600 --> 00:31:39,920
DAN JOHN PIERRE, JR.
409
00:31:41,640 --> 00:31:43,880
Kami mula berbual.
410
00:31:44,720 --> 00:31:48,560
Whitford atau Adrian kata, "Piikani."
411
00:31:49,640 --> 00:31:54,040
Saya ingat, muka John berubah
macam dia ditumbuk.
412
00:31:58,480 --> 00:32:01,000
Piikani bermaksud saudara
dalam bahasa Blackfeet.
413
00:32:01,520 --> 00:32:04,320
John kata,
414
00:32:05,160 --> 00:32:06,880
"Jadi, kau puak Blackfeet?"
415
00:32:07,480 --> 00:32:08,560
Dia jawab, "Ya."
416
00:32:08,560 --> 00:32:11,320
John kata, "Aku puak Kootenai."
417
00:32:11,320 --> 00:32:16,120
Dah beratus-ratus tahun
Kootenai dan Blackfeet bermusuh ketat.
418
00:32:17,440 --> 00:32:22,800
Saya rasa John mahu
menunjukkan kuasa di situ.
419
00:32:23,320 --> 00:32:26,120
"Ini tanah rizab tempahan aku.
420
00:32:27,040 --> 00:32:29,760
Kalau kau ada masalah,
kami boleh uruskannya."
421
00:32:31,040 --> 00:32:34,360
Pergaduhan berlaku.
Kadangkala orang dipukul.
422
00:32:34,360 --> 00:32:39,360
Jadi, fikiran pertama saya ialah,
"Jangan biar perkara lebih buruk berlaku."
423
00:32:41,320 --> 00:32:43,520
Saya cuba meredakan keadaan.
424
00:32:43,520 --> 00:32:47,640
"Tak, itu beratus-ratus tahun lalu.
Zaman dah berubah."
425
00:32:48,240 --> 00:32:54,320
MEMIKIRKAN KETEGANGAN TELAH REDA,
MAGNUS MASUK KE RUMAH SEMULA
426
00:32:55,960 --> 00:32:58,880
Saya masuk dalam seminit setengah
427
00:32:59,840 --> 00:33:00,920
atau dua minit.
428
00:33:01,960 --> 00:33:06,080
Kawan saya lari ke dalam rumah dan kata,
"Mereka tikam John.
429
00:33:06,080 --> 00:33:09,160
Mereka tikam John! Keluar sekarang!"
430
00:33:10,080 --> 00:33:12,600
Jadi, saya lari keluar.
431
00:33:14,600 --> 00:33:16,600
John terbaring di tanah.
432
00:33:17,120 --> 00:33:19,680
Dia tak beri apa-apa tindak balas.
433
00:33:19,680 --> 00:33:22,520
Dia masih bernafas dan...
434
00:33:28,120 --> 00:33:30,120
Kami tak boleh buat apa-apa.
435
00:33:42,120 --> 00:33:44,640
John suka bergaduh.
436
00:33:44,640 --> 00:33:49,440
Mungkin dia mahu bertumbuk.
Mungkin itu yang dia mahu.
437
00:33:51,200 --> 00:33:54,480
Tapi dia tak patut mati.
438
00:33:57,400 --> 00:33:59,240
John berkeluarga.
439
00:34:00,640 --> 00:34:02,800
Dia jaga dua anak lelakinya.
440
00:34:04,480 --> 00:34:06,680
Merekalah tumpuan hidupnya.
441
00:34:07,400 --> 00:34:11,880
Dia sepatutnya masih ada
bersama keluarga dan orang tersayang.
442
00:34:13,120 --> 00:34:14,200
Tapi tak boleh.
443
00:34:18,120 --> 00:34:19,960
Saya rasa Whitford paranoid.
444
00:34:22,240 --> 00:34:26,680
Saya jumpa dia selama 15 minit
dan dia rampas lelaki yang bergelar kawan,
445
00:34:26,680 --> 00:34:29,200
saudara, ayah dan pak cik.
446
00:34:30,240 --> 00:34:33,400
Jadi, saya tak peduli tentang Whitford.
447
00:34:47,720 --> 00:34:52,640
{\an8}MAHKAMAH LAKE COUNTY
448
00:34:52,640 --> 00:34:55,160
SELEPAS PENANGKAPANNYA,
449
00:34:55,160 --> 00:34:59,920
LEBIH 18 BULAN
WHITFORD MENUNGGU PERBICARAAN
450
00:34:59,920 --> 00:35:01,920
DI PENJARA LAKE COUNTY
451
00:35:01,920 --> 00:35:07,440
BLOK A
452
00:35:09,000 --> 00:35:14,200
Saya percaya Encik Whitford yakin
yang dia tak buat salah,
453
00:35:14,920 --> 00:35:18,640
dan orang lain mahu ganggu dia
atau cederakan dia.
454
00:35:19,840 --> 00:35:23,520
Keadaannya memaksa dia
berfikir begitu sejak kecil.
455
00:35:23,520 --> 00:35:25,280
KURUNGAN ASING 1
456
00:35:28,920 --> 00:35:30,040
{\an8}KOMANDER JOHN TODD
457
00:35:30,040 --> 00:35:32,440
{\an8}Saya John Todd,
salah seorang komander penjara
458
00:35:32,440 --> 00:35:35,080
{\an8}untuk Pejabat Syerif Lake County
di Polson, Montana.
459
00:35:36,880 --> 00:35:41,720
Saya salah seorang pegawai senior
ketika En. Whitford dipenjarakan di sini.
460
00:35:42,760 --> 00:35:45,080
Encik Whitford boleh bertindak ganas,
461
00:35:46,160 --> 00:35:47,520
dan ia selalu terjadi.
462
00:35:48,560 --> 00:35:52,040
Jika kemahuannya tak tercapai,
dia terus bertindak ganas.
463
00:35:52,640 --> 00:35:56,080
Kami tak dapat agak
jika kami akan bergaduh dengan dia,
464
00:35:56,080 --> 00:35:59,520
berguling di lantai
atau jika dia akan bekerjasama.
465
00:36:03,720 --> 00:36:06,120
Saya boleh katakan dia seorang pembuli.
466
00:36:07,480 --> 00:36:10,080
Dia kacau lelaki
yang lebih kecil dan lemah
467
00:36:10,080 --> 00:36:13,960
dan terus kacau sehingga mereka meradang.
468
00:36:14,760 --> 00:36:17,200
Kemudian, dia akan sakiti
atau cuba sakiti mereka.
469
00:36:17,200 --> 00:36:19,280
Dia tak pernah salah.
470
00:36:19,280 --> 00:36:22,080
"Mereka buat. Mereka mula.
Itu salah mereka."
471
00:36:22,080 --> 00:36:25,640
Walaupun dia yang mengacau dan mengganggu.
472
00:36:25,640 --> 00:36:28,880
MAHKAMAH LAKE COUNTY
473
00:36:28,880 --> 00:36:31,240
Dia selalu kata, "Aku Blackfeet.
474
00:36:32,160 --> 00:36:35,240
Kita berada
di tanah rizab Salish dan Kootenai."
475
00:36:36,640 --> 00:36:42,680
Dia akan terus bergaduh
dengan sesiapa saja.
476
00:36:45,880 --> 00:36:50,680
Dia pilih untuk terus percaya
yang dia ditindas dan dibuli,
477
00:36:50,680 --> 00:36:54,240
jadi reaksinya adalah untuk berlawan.
478
00:36:56,040 --> 00:36:57,720
Itulah Encik Whitford.
479
00:37:03,240 --> 00:37:06,360
EMPAT BULAN SELEPAS TEMU BUAL PERTAMANYA,
480
00:37:06,360 --> 00:37:09,080
MAKUEEYAPEE WHITFORD
TIDAK DIBERI KEBENARAN
481
00:37:09,080 --> 00:37:11,800
UNTUK TERLIBAT DALAM TEMU BUAL KEDUA
482
00:37:12,360 --> 00:37:17,360
DIA DITEMPATKAN DALAM KURUNGAN DISIPLIN
483
00:37:17,360 --> 00:37:21,560
DISEBABKAN MASALAH TINGKAH LAKU
YANG BERTERUSAN
484
00:37:33,880 --> 00:37:39,040
Pendirian Whitford ialah
dia mangsa jenayah benci.
485
00:37:39,920 --> 00:37:44,600
Tapi tak ada banyak bukti
yang menyokong ceritanya.
486
00:37:46,640 --> 00:37:50,000
Semua saksi lain,
semua bukti lain dan sebagainya
487
00:37:50,000 --> 00:37:55,080
bertentangan dengan dakwaannya
yang dia mempertahankan diri.
488
00:37:56,520 --> 00:37:59,880
JAMES MANLEY IALAH HAKIM
DALAM PERBICARAAN WHITFORD
489
00:37:59,880 --> 00:38:02,360
DAN TELAH MEMUTUSKAN HUKUMANNYA
490
00:38:05,640 --> 00:38:09,400
{\an8}Blackfeet dan Salish
pernah berperang pada waktu dulu.
491
00:38:09,400 --> 00:38:11,800
{\an8}Tapi itu 170 tahun lalu.
492
00:38:11,800 --> 00:38:16,800
Walaupun kadangkala masih ada
persaingan atau ketegangan,
493
00:38:16,800 --> 00:38:19,920
mereka telah berkahwin campur
dan berinteraksi.
494
00:38:19,920 --> 00:38:22,600
Malah, ramai puak Blackfeet datang ke sini
495
00:38:22,600 --> 00:38:25,440
untuk belajar di kolej atau mencari kerja.
496
00:38:25,440 --> 00:38:26,880
{\an8}BILIK MAHKAMAH
MONTANA
497
00:38:26,880 --> 00:38:31,160
{\an8}Jadi, keterangan Whitford
bahawa dia dikelilingi oleh puak Salish,
498
00:38:31,160 --> 00:38:34,120
maka ia jenayah benci
dan dia perlu mempertahankan diri,
499
00:38:34,120 --> 00:38:36,880
itu bukan hujah yang meyakinkan.
500
00:38:37,520 --> 00:38:39,760
Tiada sebab untuk semua ini terjadi.
501
00:38:43,280 --> 00:38:46,440
Saya jatuhkan hukuman 60 tahun penjara
502
00:38:47,160 --> 00:38:53,240
dengan 25 tahun minimum
sebelum layak dipertimbangkan untuk parol.
503
00:38:54,400 --> 00:38:57,360
Saya rasa itu hukuman yang adil.
504
00:38:59,680 --> 00:39:03,240
Kesan tindakannya kepada John Pierre
juga sangat serius.
505
00:39:21,960 --> 00:39:24,840
Pada pendapat saya,
saya tak patut dihukum.
506
00:39:24,840 --> 00:39:27,600
Saya sepatutnya keluar dari mahkamah itu.
507
00:39:28,120 --> 00:39:29,800
Ini kes mempertahankan diri.
508
00:39:30,960 --> 00:39:35,440
Mereka tak suka
apabila saya sebut tentang Blackfeet.
509
00:39:37,560 --> 00:39:40,240
Ia jenayah benci disebabkan puak saya.
510
00:39:40,240 --> 00:39:43,720
Bangsa mereka sebagai puak Kootenai
511
00:39:43,720 --> 00:39:46,280
dan bangsa saya sebagai puak Blackfeet.
512
00:39:47,160 --> 00:39:48,720
Itulah sebabnya.
513
00:39:55,640 --> 00:40:00,280
Sebenarnya, ia merisaukan saya
untuk dengar dia cakap begitu,
514
00:40:00,280 --> 00:40:03,280
kerana dalam fikirannya,
dia tak buat salah.
515
00:40:05,240 --> 00:40:07,920
Kebanyakan orang,
termasuk orang yang jujur,
516
00:40:08,640 --> 00:40:12,680
mencipta semula kejadian
dalam minda mereka tanpa sedar
517
00:40:12,680 --> 00:40:17,000
agar ia konsisten
dengan keperluan psikologi mereka.
518
00:40:17,680 --> 00:40:20,320
Saya syak itulah yang terjadi.
519
00:40:22,560 --> 00:40:25,160
Encik Whitford
dan kawan yang bersamanya itu
520
00:40:25,160 --> 00:40:30,000
sudah minum lebih kurang 30 tin bir
sebelum pergi ke parti ini.
521
00:40:30,880 --> 00:40:35,760
Sama ada dia ingat emosi, motif
atau punca perbuatannya dengan tepat,
522
00:40:35,760 --> 00:40:38,080
saya rasa ia meragukan.
523
00:40:44,680 --> 00:40:47,600
Daripada pemahaman saya
tentang kelakuan En. Whitford
524
00:40:47,600 --> 00:40:49,440
di penjara sejak itu,
525
00:40:49,440 --> 00:40:50,880
dia tak berubah.
526
00:40:52,080 --> 00:40:54,800
Deminya sendiri,
saya harap dia akan berubah
527
00:40:54,800 --> 00:40:58,240
kerana jika tidak, dia akan berada
di penjara seluruh hidup.
528
00:41:01,560 --> 00:41:04,920
Jika saya boleh tanya dia satu soalan,
saya nak tanya,
529
00:41:04,920 --> 00:41:07,400
"Selepas semua ini,
awak tak belajar apa-apa?
530
00:41:07,400 --> 00:41:10,640
Awak tak ambil pengajaran
daripada tragedi ini?"
531
00:41:11,720 --> 00:41:15,840
Dia telah bunuh seorang
dan itu tidak mengganggunya.
532
00:41:15,840 --> 00:41:18,360
Dia cuma kasihankan diri sendiri.
533
00:41:26,200 --> 00:41:32,400
WHITFORD TERUS MENGEKALKAN PENDIRIAN
BAHAWA DIA MEMPERTAHANKAN DIRI
534
00:41:32,400 --> 00:41:37,680
DAN DIA MERUPAKAN MANGSA JENAYAH BENCI
535
00:42:08,040 --> 00:42:10,960
{\an8}Terjemahan sari kata oleh Liyana Osman