1 00:00:07,507 --> 00:00:12,387 1983'te Michael Jackson'ın bunu yapması televizyon tarihine geçti. 2 00:00:12,887 --> 00:00:15,515 Sadece 2,5 saniye sürmesine rağmen 3 00:00:16,099 --> 00:00:19,060 kültürde kalıcı bir iz bıraktı. 4 00:00:19,144 --> 00:00:22,772 Ama 30 yıl öncesinde Harlem'daki Apollo Theater'da 5 00:00:22,856 --> 00:00:25,358 Bill Bailey aynı hareketi yapmıştı. 6 00:00:25,984 --> 00:00:27,277 Bu çok olan bir şey. 7 00:00:27,360 --> 00:00:30,363 Madonna'nın 1990'daki "Vogue" koreografisi 8 00:00:30,447 --> 00:00:33,283 partilerde insanlara poz verdirdi. 9 00:00:33,366 --> 00:00:36,411 Ama voguing yıllardır bir yeraltı kültürüydü. 10 00:00:36,494 --> 00:00:40,248 Miley Cyrus, 2013'teki VMA'de poposunu salladıktan sonra 11 00:00:40,331 --> 00:00:43,126 twerk, Oxford Sözlüğü'ne girdi. 12 00:00:43,626 --> 00:00:46,671 Ama rapçi Big Freedia kliplerinde *** sallarken 13 00:00:46,755 --> 00:00:49,174 Miley hâlâ kısa pantolon giyiyordu. 14 00:00:49,257 --> 00:00:53,303 Bu video, 2019'daki en büyük dans çılgınlıklarından birini başlattı 15 00:00:53,386 --> 00:00:56,681 ve Charli D'Amelio'yu TikTok ünlüsü yaptı. 16 00:00:56,765 --> 00:01:01,311 {\an8}Ama The Renegade'i başka bir genç, Jalaiah Harmon bulmuştu. 17 00:01:01,394 --> 00:01:03,396 {\an8}Bunu haftalar önce paylaşmıştı. 18 00:01:03,480 --> 00:01:06,941 O dans sekansındaki hareketlerse çok daha önceye dayanıyor. 19 00:01:07,025 --> 00:01:10,111 Onlarca yıllık hip hop ve Afrika dansına. 20 00:01:10,612 --> 00:01:13,281 Sosyal dans aslında grup düşüncesidir. 21 00:01:13,364 --> 00:01:17,452 Birlikte nasıl hareket etmek istediğimizi düşünüp sonra da deneriz. 22 00:01:17,535 --> 00:01:20,371 Ve bu her zamankinden daha hızlı olmakta. 23 00:01:20,455 --> 00:01:21,915 En popülerleri neler? 24 00:01:21,998 --> 00:01:24,000 Cardi B'nin "Up"ı. 25 00:01:24,084 --> 00:01:26,961 Tanrım, Chris'le yarattık. Popüler bir dans. 26 00:01:27,045 --> 00:01:29,255 -Şu. -"Corvette Corvette." 27 00:01:29,339 --> 00:01:31,007 -"Corvette Corvette." -"Laffy Taffy." 28 00:01:31,091 --> 00:01:34,260 Popüler olmadan önce "Old Town Road"da dans ediyorduk. 29 00:01:34,344 --> 00:01:35,845 -Evet. -Şu da. 30 00:01:35,929 --> 00:01:36,846 Sallanıyorsun. 31 00:01:36,930 --> 00:01:38,014 Kilitle 32 00:01:38,098 --> 00:01:39,516 "Hit the Quan." 33 00:01:39,599 --> 00:01:41,684 -Duvara vur. -Sallanıp el çırp. 34 00:01:41,768 --> 00:01:43,061 Böyle, "Ju Ju On". 35 00:01:43,144 --> 00:01:47,440 Son iki yıldaki her hit şarkının dans meydan okuması oldu. 36 00:01:47,524 --> 00:01:51,069 Tüm bu danslar milyonlarca kişi tarafından yapıldı 37 00:01:51,152 --> 00:01:54,447 ama dans çılgınlıklarından çok para da kazanılabiliyor. 38 00:01:54,531 --> 00:01:57,033 Dans videoları dışında Charli D'Amelio'nun 39 00:01:57,117 --> 00:02:01,996 özel Dunkin' pijama takımıyla otururken ve başka özel Dunkin' ürünleriyle 40 00:02:02,080 --> 00:02:03,414 pozları bulunuyor. 41 00:02:03,498 --> 00:02:06,292 Dunkin' onun 117 milyonu aşan takipçilerine 42 00:02:06,376 --> 00:02:08,920 ulaşmanın peşindeki markalardan biri. 43 00:02:09,003 --> 00:02:12,549 Gönderi başına fiyat 100,000 doları bulabiliyor. 44 00:02:12,632 --> 00:02:16,052 Ve Fortnite oyunu dans çılgınlıklarını resmen satıyor. 45 00:02:16,136 --> 00:02:18,680 Böyle eklentilere ödenen birkaç dolar 46 00:02:18,763 --> 00:02:21,641 yıllık kâra toplamda milyarlar ekliyor. 47 00:02:21,724 --> 00:02:24,894 Dans trendlerinden en çok para kazananlarla 48 00:02:24,978 --> 00:02:29,482 diğerleri arasında çok net bir eşitsizlik var. 49 00:02:30,191 --> 00:02:32,110 Bir dansı çılgınlık yapan nedir? 50 00:02:33,111 --> 00:02:35,405 Ve kârı kim almalı? 51 00:02:36,865 --> 00:02:40,743 Baskılardan kurtulan bazı kadınlar çarlistonla stres atıyor. 52 00:02:40,827 --> 00:02:44,956 Artık dans ve eğlence oğlanlarla kızlar için aynı şey. 53 00:02:45,665 --> 00:02:49,043 Al Gore'la Macarena yapacağız. 54 00:02:49,127 --> 00:02:52,338 Herkes Soulja Boy dansını yapıyordu, Superman gibiydi. 55 00:02:52,422 --> 00:02:55,425 Kendi tarzlarını seçip ellerinden geleni yapıyorlar. 56 00:03:05,018 --> 00:03:09,689 DANS ÇILGINLIKLARI 57 00:03:10,190 --> 00:03:14,402 İnsanlar olarak çok zayıf hayvanlarız, pek hızlı değiliz. 58 00:03:14,485 --> 00:03:17,655 Pek güçlü değiliz, derimiz de çok yumuşak. 59 00:03:18,239 --> 00:03:21,618 Avcıların gözünde çok uygun bir avız. 60 00:03:21,701 --> 00:03:25,705 Evrimdeki bir teoriye göre bunun sonucunda bir numara öğrendik. 61 00:03:26,456 --> 00:03:28,833 Birlikte durup eş zamanlı hareket edince 62 00:03:28,917 --> 00:03:33,546 çok daha büyük bir hayvan gibi görünerek avcıları korkutup kaçırabiliyorduk. 63 00:03:33,630 --> 00:03:37,717 Başka bir deyişle, senkronizasyona ölmemek için başlamış olabiliriz. 64 00:03:37,800 --> 00:03:39,594 Doğamız hâline gelmiş. 65 00:03:39,677 --> 00:03:42,722 İki kişi yan yana sallanan sandalyelerde oturduğunda 66 00:03:42,805 --> 00:03:46,100 ileri geri gitmeleri fark etmeden paralel hâle gelir. 67 00:03:46,601 --> 00:03:50,480 Ve senkronizasyonla vücutlarımızda endorfin patlaması yaşanır. 68 00:03:50,563 --> 00:03:55,235 Böylece düşmanlarımızı korkutmak, tanrılarımıza tapmak, kutlama yapmak, 69 00:03:55,318 --> 00:03:58,404 yas tutmak ve topluluk olarak bağ kurmak için 70 00:03:58,488 --> 00:04:00,365 bunu daha çok yapmaya başlarız. 71 00:04:00,865 --> 00:04:03,284 Ama yabancıların senkronik hareket etmesi 72 00:04:03,368 --> 00:04:05,203 çok yeni bir durumdur. 73 00:04:05,286 --> 00:04:08,122 Dans çılgınlıklarının yaşam döngüleri harikadır 74 00:04:08,206 --> 00:04:10,458 ve birkaç kısımdan oluşur. 75 00:04:10,541 --> 00:04:13,169 1. AŞAMA 76 00:04:13,253 --> 00:04:14,587 İCAT 77 00:04:14,671 --> 00:04:16,965 Hep bunları yaratan bir topluluk olur. 78 00:04:17,048 --> 00:04:19,759 "Bu dans olsa ya" diye düşünmeye başlar. 79 00:04:19,842 --> 00:04:24,013 Sonra bu dansı başkalarıyla paylaşırlar. Genellikle kendi aralarında. 80 00:04:24,097 --> 00:04:25,431 Bu paylaşılan yer, 81 00:04:25,515 --> 00:04:30,103 dünyanın muhtemelen ilk dans çılgınlığında Avusturya'nın dağ köyleriydi. 82 00:04:30,812 --> 00:04:33,064 "Waltzen" Almancada "dönmek" demektir. 83 00:04:33,147 --> 00:04:37,318 Çiftler hem dönüyor hem de hep birlikte daire çiziyordu. 84 00:04:37,819 --> 00:04:41,823 Bu, Avrupa'nın saraylarında popüler olan danslardan çok farklıydı. 85 00:04:41,906 --> 00:04:44,158 Onlar katı ve zordu. 86 00:04:44,242 --> 00:04:47,453 Nereye bakılacağını, yüz ifadelerini bile belirleyen 87 00:04:47,537 --> 00:04:49,747 detaylı koreografileri vardı. 88 00:04:49,831 --> 00:04:56,671 Kadınlarla erkekler uzak duruyorlardı. Ama vals daha samimi, rahat ve hızlıydı. 89 00:04:56,754 --> 00:04:59,424 Hatta kadınlar eteklerini biraz kaldırıyordu. 90 00:04:59,507 --> 00:05:02,218 Bileklerini göstererek skandal yaratıyorlardı. 91 00:05:02,719 --> 00:05:05,013 Ama böyle harika bir dans bile 92 00:05:05,096 --> 00:05:08,391 yayılmanın bir yolunu bulamazsa çılgınlık hâline gelemez. 93 00:05:08,891 --> 00:05:10,685 YAYILMA 94 00:05:10,768 --> 00:05:14,897 Bir teoriye göre Napolyon Bonapart'ın ordusu 95 00:05:14,981 --> 00:05:19,819 1800'lerin başında Avrupa'da ilerleyerek valsi yaydı. 96 00:05:19,902 --> 00:05:22,238 Napolyon, İngiltere'yi işgal etmedi 97 00:05:22,322 --> 00:05:23,614 ama vals etti. 98 00:05:23,698 --> 00:05:27,952 Sonra gemilerle Atlas Okyanusu'ndan Birleşik Devletler'e geçti. 99 00:05:28,453 --> 00:05:30,705 Ama bu, yolculuğun sadece yarısı. 100 00:05:31,205 --> 00:05:34,500 Sonra kaçınılması neredeyse imkânsız olan kısım gelir. 101 00:05:34,584 --> 00:05:36,544 Nefretçiler ortaya çıkar. 102 00:05:36,627 --> 00:05:38,504 3. AŞAMA 103 00:05:38,588 --> 00:05:40,381 NEFRETÇİLER 104 00:05:40,465 --> 00:05:44,927 {\an8}ABD'deki Etiquette for Ladies'in 1840 baskısı, vals için 105 00:05:45,011 --> 00:05:49,307 {\an8}"İnsanların yakın durmasında, tavırlarda ve hareketlerde 106 00:05:49,390 --> 00:05:53,186 {\an8}bir kadının zarafetine yakışmayacak şeyler var" diye yazdı. 107 00:05:53,269 --> 00:05:55,355 {\an8}Bazıları da şiddetli duygulara, 108 00:05:55,438 --> 00:05:58,441 {\an8}ajitasyona, sinir semptomlarına sebep olabileceğini 109 00:05:58,524 --> 00:06:02,153 ve gençliğe, yanlış olduğu vaaz edilen birçok kötü davranıştan 110 00:06:02,236 --> 00:06:05,406 daha çok zarar verdiğini söyledi. Ama… 111 00:06:05,490 --> 00:06:08,826 Dans reddedilemez. İnsanların dans etmesi şart. 112 00:06:08,910 --> 00:06:10,995 Böylece son aşamaya geliyoruz. 113 00:06:11,079 --> 00:06:11,913 YAYGIN KABUL 114 00:06:11,996 --> 00:06:16,167 Vals çılgınlığı yaklaşık iki asır sürdü. 115 00:06:16,751 --> 00:06:19,462 Hit vals şarkısı "Mavi Tuna"yı besteleyen… 116 00:06:19,545 --> 00:06:20,797 …Johann Strauss… 117 00:06:20,880 --> 00:06:23,800 …gibi bestecileri meşhur etti. 118 00:06:23,883 --> 00:06:28,346 Muhtemelen bu valste eğilen, sallanan ve dönen kişi sayısı 119 00:06:28,846 --> 00:06:30,348 diğer hepsinden fazlaydı. 120 00:06:31,224 --> 00:06:34,310 Ama valsin günümüzde çılgınlığa dönüşmesi zor olurdu. 121 00:06:35,061 --> 00:06:38,898 Bunun en büyük sebebi de telefon ekranına sığmaması olurdu. 122 00:06:39,399 --> 00:06:40,483 TikTok danslarının 123 00:06:40,566 --> 00:06:44,153 hava trafiğini yönlendiriyormuş gibi göründüğünün şakası var. 124 00:06:44,237 --> 00:06:49,534 Çünkü üst beden çok kullanılıyor ve eklem hareketleri yapılıyor. 125 00:06:49,617 --> 00:06:53,746 Kadrajın içinde kalıyorlar, odakta da yüzleri oluyor. 126 00:06:53,830 --> 00:06:56,332 Charli D'Amelio, iyi bir video çekmekte 127 00:06:56,416 --> 00:06:59,377 yüz ifadelerinin en önemli unsur olduğunu söylerdi. 128 00:06:59,460 --> 00:07:02,171 İnsanlar canlı bir yüz ifadesi istiyor. 129 00:07:02,255 --> 00:07:07,176 {\an8}En popüler TikTok'çılar yüzlerini buruşturmayı biliyor. 130 00:07:07,260 --> 00:07:10,179 {\an8}Dillerini ısırmayı, şaşırmış gibi yapmayı da. 131 00:07:10,263 --> 00:07:12,723 Çok hızlı hareketlerle birlikte. 132 00:07:12,807 --> 00:07:16,269 Dans çılgınlıklarının yaşam döngüleri de hızlandı. 133 00:07:16,769 --> 00:07:18,729 Önce bir dans yaratıyorsunuz. 134 00:07:18,813 --> 00:07:25,278 Bir gün otobüsle eve dönerken sıkılmıştım. "İyi şarkıymış, bir dans bulayım" dedim. 135 00:07:25,361 --> 00:07:27,280 Sonra paylaşıyorsunuz. 136 00:07:27,363 --> 00:07:31,075 Belki de TikTok'ın rakiplerinden biri olan Dubsmash'te. 137 00:07:31,159 --> 00:07:32,452 Önce Dubsmash vardı. 138 00:07:32,535 --> 00:07:34,912 Tüm siyah yaratıcılar Dubsmash'teydi. 139 00:07:34,996 --> 00:07:38,416 Paylaştıktan sonra arkadaşlarınız da yapmaya başlıyor. 140 00:07:38,499 --> 00:07:39,792 Harika bir his. 141 00:07:39,876 --> 00:07:43,504 İnanılmaz bir biçimde arkadaşlarınızın arkadaşları da yapıyor. 142 00:07:43,588 --> 00:07:48,759 İçlerinden biri videosunu TikTok'a atıyor ve ünlü bir TikTok'çı dansınızı yapıyor. 143 00:07:48,843 --> 00:07:50,344 {\an8}İnanamıyorsunuz bile. 144 00:07:50,428 --> 00:07:53,264 Ve bir anda binlerce kişi yapmaya başlıyor. 145 00:07:53,347 --> 00:07:55,850 Dansım popüler oldu! 146 00:07:55,933 --> 00:07:58,978 Diğer büyük fenomenler de trende katılıyor. 147 00:07:59,061 --> 00:08:03,399 Sonra YouTube'cular dansı öğrettikleri videolar çekiyorlar. 148 00:08:03,483 --> 00:08:07,069 {\an8}Bu arada o ünlü TikTok'çının takipçi sayısı fırlıyor 149 00:08:07,153 --> 00:08:09,530 {\an8}ve bu büyük sayı güç anlamına geliyor. 150 00:08:09,614 --> 00:08:13,242 Çünkü plak şirketleri potansiyel bir pop yıldızı görebilir, 151 00:08:13,326 --> 00:08:17,038 ulusal kanalda bir program da albümlerini tanıtmaya çağırabilir. 152 00:08:17,121 --> 00:08:21,209 {\an8}Stüdyo konuğumuz Addison Rae. 153 00:08:22,210 --> 00:08:25,755 Ve TikTok'taki eğlenceli dans çılgınlıklarını göstermeye. 154 00:08:25,838 --> 00:08:27,548 Sizinkini de. 155 00:08:27,632 --> 00:08:30,176 Dansım Jimmy Fallon'a çıktığında önce… 156 00:08:30,676 --> 00:08:32,845 Addison Rae'in yaptığını gördüm ve… 157 00:08:32,929 --> 00:08:35,848 Şoke oldum. "Tanrım" dedim. 158 00:08:35,932 --> 00:08:41,270 "Vay canına, dansım ulusal kanalda" dedim. Bir sürü insan dansımı görüyordu. 159 00:08:41,354 --> 00:08:45,107 Ama Mya'yla benim dansımız olduğunu bilmiyorlardı, o kötüydü. 160 00:08:45,191 --> 00:08:50,738 2021'deki o Jimmy Fallon bölümünde dansların yaratıcılarının adı söylenmedi. 161 00:08:50,821 --> 00:08:53,199 Bunların çoğu siyah gençlerdi. 162 00:08:53,282 --> 00:08:55,493 Oturup düşünmeye başlayınca 163 00:08:55,576 --> 00:08:59,205 "Ah be, keşke kendi dansımı yapan ben olsaydım" diyorsun. 164 00:08:59,288 --> 00:09:04,001 Ve bu his, neredeyse dans çılgınlıkları kadar eski. 165 00:09:04,085 --> 00:09:05,503 Çünkü valsten sonra 166 00:09:05,586 --> 00:09:08,214 çoğu dans çılgınlığı Avrupa'dan çıkmadı. 167 00:09:08,297 --> 00:09:11,509 Afrikalı Amerikalı toplumunda başladılar. 168 00:09:11,592 --> 00:09:15,429 Afrikalı Amerikalılar köleleştirilip ABD'ye getirildiğinde 169 00:09:15,513 --> 00:09:17,098 davul çalmak yasaklandı. 170 00:09:17,181 --> 00:09:21,060 Biz de vücudumuzda ritim tutmayı öğrendik. 171 00:09:23,437 --> 00:09:26,357 Bu, basit bir Pattin' Juba ritmi. 172 00:09:26,440 --> 00:09:30,528 -Köleliğin kaldırılmasından sonra… -Çarlistonun temeli oldu. 173 00:09:30,611 --> 00:09:32,822 Çarliston, adını siyah Amerikalıların 174 00:09:32,905 --> 00:09:36,951 özgürlüklerinin ilk yıllarında onu yarattıkları yerden alır. 175 00:09:37,034 --> 00:09:39,579 İnsanların canlılığı ifade ettiği 176 00:09:39,662 --> 00:09:43,374 ve "South Carolina'da değil de büyük bir şehirde yaşasam 177 00:09:43,457 --> 00:09:47,169 nasıl dans ederdim?" diye düşündüğü bir dans oldu. 178 00:09:50,881 --> 00:09:52,717 Sonra da yayıldı. 179 00:09:52,800 --> 00:09:54,677 Çoğu kişiye göre, dansı yayan 180 00:09:54,760 --> 00:09:59,557 çalarken çarliston dansı da yapan gezici bir öksüzler bandosuydu. 181 00:10:00,474 --> 00:10:03,436 Milyonlarca Afrikalı Amerikalı kuzeye göç ettiğinde 182 00:10:03,519 --> 00:10:05,313 dansı da beraberinde götürdü. 183 00:10:05,396 --> 00:10:09,483 Tam gece kulüpleri yükselişe geçerken New York City'ye geldiler. 184 00:10:09,567 --> 00:10:12,612 Dansı orada çağdaş genç beyazlar kucakladı. 185 00:10:12,695 --> 00:10:14,989 Aileleriyse hor gördü. 186 00:10:15,573 --> 00:10:17,074 Birçok şehir yasakladı. 187 00:10:17,158 --> 00:10:20,745 Doktorlar çarliston dizinin yaşam süresini kısaltabileceğini, 188 00:10:20,828 --> 00:10:25,666 bu dansla kalplerini fazla yoran, bir sürü sağlık sorunu yaşayan gençlerin 189 00:10:25,750 --> 00:10:28,044 kendilerini tükettiklerini söylüyordu. 190 00:10:28,127 --> 00:10:30,504 Ama dans durdurulamadı. 191 00:10:30,588 --> 00:10:31,839 1923'te Broadway'de 192 00:10:31,922 --> 00:10:35,134 tamamı siyahlardan oluşan ilk prodüksiyonlardan birinde 193 00:10:35,217 --> 00:10:36,344 {\an8}ilk kez sahnelendi. 194 00:10:36,844 --> 00:10:39,722 {\an8}Sonra Amerikalı dansçı Josephine Baker, 195 00:10:39,805 --> 00:10:43,517 {\an8}döneminin Beyoncé'si onu Avrupa'da çeşitli yerlere götürdü 196 00:10:43,601 --> 00:10:46,646 {\an8}ve seyirciler görmek için salonlara koştu. 197 00:10:46,729 --> 00:10:51,317 Çarliston, 20'li yılların ruhunu yakaladı ve herkes yapmaya başladı. 198 00:10:51,400 --> 00:10:53,110 Heyecanlı bir geleceğin, 199 00:10:53,194 --> 00:10:59,075 jest olarak bunu yapmak istiyorum, umudu ve canlılığı vardı. 200 00:10:59,158 --> 00:11:02,745 Çarliston bize Kükreyen 20'leri hatırlatan şeylerden biri. 201 00:11:02,828 --> 00:11:05,414 Tarzı, enerjiyi, kişileri. 202 00:11:05,498 --> 00:11:07,625 Ama orijinal dansı unutursak 203 00:11:07,708 --> 00:11:11,003 temsil ettiği tarihi unutmamız kolaylaşır. 204 00:11:12,380 --> 00:11:13,464 Ve tek bir kişi 205 00:11:13,547 --> 00:11:18,511 aynı anda milyonlarca kişiye yaydığı dans çılgınlığının sahibi sayıldığında 206 00:11:18,594 --> 00:11:21,013 süreç daha da karmaşık hâle geliyor. 207 00:11:21,764 --> 00:11:23,516 Karşınızda Chubby Checker! 208 00:11:25,184 --> 00:11:27,353 En hoşuma giden şey seyirciler. 209 00:11:27,436 --> 00:11:29,271 Koltuklarında oturmuşlar, 210 00:11:29,355 --> 00:11:32,441 yanlış bir ritimle tempo tutuyorlar. 211 00:11:32,525 --> 00:11:34,652 Birbirlerine şüpheyle bakıyorlar. 212 00:11:34,735 --> 00:11:38,406 Sevmeliler mi, denemeliler mi, emin olamıyor gibiler. 213 00:11:38,489 --> 00:11:40,282 Programın sunucusu Dick Clark, 214 00:11:40,366 --> 00:11:42,952 Chubby Checker'dan kayıt yapma izni almıştı. 215 00:11:43,035 --> 00:11:46,539 Orijinal kayıt birkaç yıl önce R&B listelerine girmişti. 216 00:11:46,622 --> 00:11:48,666 {\an8}Hank Ballard and the Midnighters'tan. 217 00:11:48,749 --> 00:11:53,087 {\an8}Ama ABD'de iki kez birinci olan ve yabancı listelere giren 218 00:11:53,170 --> 00:11:54,880 Checker'ın kaydı oldu. 219 00:11:55,589 --> 00:11:56,841 Birkaç yıl öncesinde 220 00:11:56,924 --> 00:12:00,553 Elvis'ın kalça çevirmeleri ülkede şok etkisi yaratmıştı. 221 00:12:00,636 --> 00:12:04,390 Birkaç yıl sonrasındaysa gençlik kültürü radikalleşecekti. 222 00:12:04,890 --> 00:12:07,017 Tvist tam dönemine uygun bir danstı. 223 00:12:07,101 --> 00:12:10,813 Ebeveynleri üzecek kadar seksiydi ama fazla da değildi. 224 00:12:10,896 --> 00:12:13,357 Tvisti çarlistonda yapabilirsin. 225 00:12:13,441 --> 00:12:15,860 Tvisti Cakewalk'ta da yapabilirsin. 226 00:12:15,943 --> 00:12:17,737 Kendi başına bir dans değil. 227 00:12:17,820 --> 00:12:20,698 Ama başarısının sırrı da buydu. 228 00:12:20,781 --> 00:12:21,907 Çok kolaydı. 229 00:12:21,991 --> 00:12:25,119 Tvist yapmak için hiçbir şey öğrenmek gerekmiyordu. 230 00:12:25,202 --> 00:12:28,664 Chubby Checker kolay danslarla devam etti. 231 00:12:28,748 --> 00:12:35,254 Örneğin Fly, Pony Time, Let's Twist Again ve 1962'deki Limbo Rock. 232 00:12:35,963 --> 00:12:40,593 Plak şirketleri de onu izledi. Dans çılgınlıkları iyi plak sattırıyordu. 233 00:12:40,676 --> 00:12:44,972 Bazıları hareket öğretmeyi denedi. Ama fotoğraflarla kolay değildi. 234 00:12:45,055 --> 00:12:46,307 Onlar da genellikle… 235 00:12:46,390 --> 00:12:47,475 …Johann Strauss… 236 00:12:47,558 --> 00:12:53,439 …iki asır önce ne yaptıysa onu yaptılar. Popüler olan dans akımlarına katıldılar. 237 00:12:53,522 --> 00:12:57,067 The Contours'tan "Do You Love Me" nakarata iki dans sığdırdı. 238 00:12:57,151 --> 00:13:00,237 {\an8}Mashed Potato yapabilirim 239 00:13:00,321 --> 00:13:03,199 {\an8}Tvist yapabilirim 240 00:13:05,117 --> 00:13:07,828 Sonra dans çılgınlıkları funk havasına büründü. 241 00:13:07,912 --> 00:13:10,664 Soul Train 1971'de başladı. 242 00:13:11,707 --> 00:13:17,171 Başka bir gezegen gibi. Her bir dansçı daha öncekilerle ilişkili bir şey yapıyor. 243 00:13:17,254 --> 00:13:19,131 Ama eşsiz de. 244 00:13:19,799 --> 00:13:21,217 Soul Train, Amerika'da 245 00:13:21,300 --> 00:13:24,595 siyahların siyahlar için yaptığı ilk ulusal programdı. 246 00:13:25,638 --> 00:13:30,643 İzleyince katılıp dans etmek, kendi hareketlerini göstermek istiyorsun. 247 00:13:32,311 --> 00:13:34,605 Onu denemeyeyim. Ağır bir hareket. 248 00:13:34,688 --> 00:13:38,400 Amerikan tarihinin en uzun süren televizyon programı oldu. 249 00:13:38,484 --> 00:13:43,823 Funky Chicken, popping, Robot ve tabii Soul Train Line hareketlerini 250 00:13:43,906 --> 00:13:45,157 popüler hâle getirdi. 251 00:13:45,825 --> 00:13:48,494 Bu danslar iyi plak sattırıyordu 252 00:13:48,577 --> 00:13:51,413 ama kendileri değerli değildi. 253 00:13:51,497 --> 00:13:54,208 Çünkü telif hakları muhtemelen alınamıyordu. 254 00:13:55,584 --> 00:13:57,628 Bir emsal telif hakkı davasında 255 00:13:57,711 --> 00:14:00,965 birisi telefon rehberinin telif hakkını almak istemişti. 256 00:14:01,048 --> 00:14:04,802 Telif Hakları Ofisi de "Hayır, alamazsınız" dedi. 257 00:14:05,386 --> 00:14:09,098 Ama o kararda telefon defterinden daha yaratıcı olan her şeyin 258 00:14:09,181 --> 00:14:11,433 telif hakkının alınabileceği söylendi. 259 00:14:11,517 --> 00:14:13,269 Ama gerçekte bu olmuyor. 260 00:14:13,352 --> 00:14:18,983 {\an8}ABD Telif Hakları Ofisi'ne göre dansın "koreografik çalışma" olması gerekiyor. 261 00:14:19,733 --> 00:14:23,571 Ve şu unsurların en az birine sahip olanlara öyle deniyor: 262 00:14:24,780 --> 00:14:29,952 "Uyumlu ve anlamlı bir dizi olarak düzenlenmiş ritmik hareketler. 263 00:14:31,036 --> 00:14:35,457 Yetenekli kişilerce yapılıp seyirciye bir hikâye anlatmalı 264 00:14:35,541 --> 00:14:37,418 ve müzikle uyumlu olmalıdır." 265 00:14:38,294 --> 00:14:41,088 Tabii ki bale böyledir. Neredeyse tüm baleler. 266 00:14:41,171 --> 00:14:43,257 Bunu sosyal bir ortamda 267 00:14:43,340 --> 00:14:45,843 amatörlerin kendi eğlencesi için yarattığı 268 00:14:45,926 --> 00:14:48,929 çarliston gibi danslarla karşılaştıralım. 269 00:14:49,597 --> 00:14:51,974 Bu nedenle Telif Hakları Ofisi 270 00:14:52,474 --> 00:14:55,811 sosyal dans olarak gördüğü dansları kaydetmek istemedi. 271 00:14:55,895 --> 00:14:58,480 Hatta ABD Telif Hakları Ofisi 272 00:14:58,564 --> 00:15:04,445 "Sosyal danslar ve basit rutinler eser olarak kaydedilemez" diyor. 273 00:15:04,528 --> 00:15:08,282 Salon, square ve swing danslarını da örnek veriyor. 274 00:15:09,158 --> 00:15:13,203 Ama bu kurallar MTV çağından önce yazıldı. 275 00:15:13,829 --> 00:15:17,041 Michael Jackson'ın 1983'teki "Beat It"i gibi klipler 276 00:15:17,124 --> 00:15:19,043 yeni bir sanat formuydu. 277 00:15:19,585 --> 00:15:22,046 Hatta bu, bir pop şarkısıyla 278 00:15:22,129 --> 00:15:26,967 ona özgü zor bir dansı eşleştiren ilk klipti. 279 00:15:27,551 --> 00:15:31,972 Bir dansa tekrar tekrar çalışılabilen yeni bir dönemin başlangıcıydı. 280 00:15:32,056 --> 00:15:34,183 Örneğin MC Hammer'ın Hammer dansına. 281 00:15:35,476 --> 00:15:36,310 Dur Hammer vakti 282 00:15:36,393 --> 00:15:38,479 The Digital Underground'dan Humpty'ye. 283 00:15:38,562 --> 00:15:41,231 {\an8}Humpty Hump yap Hadi, Humpty Hump yap 284 00:15:41,315 --> 00:15:43,150 {\an8}Madonna'nın voguing yorumuna. 285 00:15:43,233 --> 00:15:45,069 Vogue 286 00:15:45,152 --> 00:15:46,904 Ve tabii Macarena'ya. 287 00:15:46,987 --> 00:15:48,072 Hey Macarena 288 00:15:49,323 --> 00:15:53,702 Ve YouTube'la dansların dünyayı dolaşması hiç olmadığı kadar kolaylaştı. 289 00:15:53,786 --> 00:15:57,373 2000'lerde insanlar Chicken Noodle Soup dansı, Passinho yapıp 290 00:15:57,456 --> 00:16:00,793 Dougie dansını birbirlerine öğretiyorlardı. 291 00:16:00,876 --> 00:16:04,713 Sonra Psy'ın "Gangnam Style"ı YouTube'un altını üstüne getirdi. 292 00:16:06,799 --> 00:16:10,844 Cidden, videolarda olabilecek maksimum izlenme sayısını aştı, 293 00:16:10,928 --> 00:16:13,931 sitenin izlenme limitlerini yenilemeleri gerekti. 294 00:16:15,307 --> 00:16:18,143 Sonra dans çılgınlıklarının daha da zor olduğu 295 00:16:18,227 --> 00:16:21,981 Dubsmash ve TikTok gibi sosyal medya uygulamaları çıktı. 296 00:16:22,064 --> 00:16:25,067 Hatta onlara "dans meydan okuması" deniyor. 297 00:16:25,150 --> 00:16:26,777 Artık en büyük çılgınlıklar 298 00:16:26,860 --> 00:16:30,447 plak satışlarını artırmak isteyen müzisyenlerden gelmiyor. 299 00:16:30,531 --> 00:16:33,784 Bir sanatçının şarkısını alıp onda dans ederek 300 00:16:33,867 --> 00:16:36,537 ün ve para kazanan hayranlardan geliyor. 301 00:16:37,162 --> 00:16:43,293 Ve bu dansları çok yetenekli insanlar bir tür seyirci kitlesine yapıyor. 302 00:16:43,377 --> 00:16:48,173 Ama bu danslar Telif Hakları Ofisi'nde kaydedilebilir mi, henüz net değil. 303 00:16:48,257 --> 00:16:50,926 Koreografiye dair çok az içtihat var aslında. 304 00:16:51,010 --> 00:16:53,512 O Fortnite danslarının yaratıcıları oyunun 305 00:16:53,595 --> 00:16:57,850 eserlerinden haksız kazanç sağladığı iddiasıyla davalar açtı. 306 00:16:57,933 --> 00:17:02,104 Alfonso Ribeiro da dâhil. Onu Carlton olarak tanıyor olabilirsiniz. 307 00:17:02,187 --> 00:17:03,939 Ama bir Kaliforniya mahkemesi 308 00:17:04,023 --> 00:17:06,608 "Telif Hakları Ofisi'ne kaydedilmeli" dedi. 309 00:17:06,692 --> 00:17:08,360 Alfonso'nun davasında da 310 00:17:08,444 --> 00:17:12,406 Telif Hakları Ofisi, bu dansın çok basit bir rutin olduğunu söyledi. 311 00:17:12,489 --> 00:17:14,283 Bu yüzden uygun değildi. 312 00:17:14,366 --> 00:17:15,743 İronilerden biri de bu. 313 00:17:15,826 --> 00:17:18,871 Fortnite'ın yaptığı bir şeye dokunmaya kalksanız 314 00:17:18,954 --> 00:17:23,167 10 avukatı telif hakkı ihlalinden dava açıp evinizi almakla tehdit eder. 315 00:17:23,250 --> 00:17:25,836 Çarliston bile Fortnite'ta var. 316 00:17:25,919 --> 00:17:29,339 Hatta Fortnite'ın bu yaptıklarından utanması gerekiyor  317 00:17:29,423 --> 00:17:30,466 ama utanmıyor. 318 00:17:30,549 --> 00:17:35,971 Ama dansta genellikle telif hakkı olmaması yaratıcılığı besleyen de bir şey oldu. 319 00:17:36,055 --> 00:17:37,306 Dans hareketleri için 320 00:17:37,389 --> 00:17:41,143 insanlar birbirlerine karşı harıl harıl telif hakkı kovalarsa 321 00:17:41,226 --> 00:17:43,228 kaybolan bir şeyler olacaktır. 322 00:17:43,312 --> 00:17:45,689 Yaratıcı pratik kaybolur. 323 00:17:45,773 --> 00:17:52,237 Herkesin bir öncekini yeniden yorumlayıp kendi yorumunu katması yitirilir. 324 00:17:52,321 --> 00:17:55,908 Sosyal dansın sosyal kısmı gitmiş olur. 325 00:17:56,492 --> 00:18:00,079 Ve aslında günümüzün dans çılgınlıklarının yaratıcıları 326 00:18:00,162 --> 00:18:03,749 danslarını yapanların onlara ödeme yapmasını değil, 327 00:18:03,832 --> 00:18:05,375 adlarını anmasını istiyor. 328 00:18:05,459 --> 00:18:07,252 Bu danslarla popüler olanların 329 00:18:07,336 --> 00:18:09,797 kendilerini tanıtmada çok imkânı oluyor. 330 00:18:09,880 --> 00:18:14,301 Adlarının anılmaması bu nedenle bu eserlerin yaratıcılarına zarar veriyor. 331 00:18:14,384 --> 00:18:18,555 {\an8}Siyah TikTok yaratıcıları 2021 yazında greve gitti. 332 00:18:18,639 --> 00:18:20,682 {\an8}Dans kültürümüzün büyük kısmını 333 00:18:20,766 --> 00:18:24,561 {\an8}onların yaratıcılığına borçlu olduğumuz görülsün diye. 334 00:18:24,645 --> 00:18:28,440 Dansı kendilerinin yaratmadığının farkındalarsa adımızı ansınlar. 335 00:18:28,524 --> 00:18:30,901 O kadar zor değil. Gerçekten. 336 00:18:31,610 --> 00:18:33,028 Ama en azından 337 00:18:33,112 --> 00:18:37,074 yaratıcının adını anma kültürü değişim emareleri göstermeye başladı. 338 00:18:37,157 --> 00:18:41,954 Artık popüler bir fenomenseniz ve birinin dansını yapıyorsanız 339 00:18:42,037 --> 00:18:44,164 açıklama bölümüne 340 00:18:44,748 --> 00:18:49,336 dansın yaratıcısı anlamında "DC" yazıp o kişiyi etiketlemeniz bekleniyor. 341 00:18:49,419 --> 00:18:53,257 Fortnite bile son dans ifadelerinin yaratıcılarını etiketleyip 342 00:18:53,340 --> 00:18:54,883 adlarını anmaya başladı. 343 00:18:54,967 --> 00:18:57,678 Jimmy Fallon'ın Addison Rae bölümü de 344 00:18:57,761 --> 00:19:00,639 anında tepki topladı. Sonra… 345 00:19:00,722 --> 00:19:06,061 Mesaj geldiğinde arabadaydım, büyükannemi alacaktım. 346 00:19:06,145 --> 00:19:08,689 Zıpladım, "Anne, bak!" diye bağırdım. 347 00:19:08,772 --> 00:19:11,275 Çok heyecanlandım. "Tanrım" dedim. 348 00:19:11,358 --> 00:19:12,651 Çok mutlu oldum. 349 00:19:12,734 --> 00:19:13,777 Rüya sandım. 350 00:19:13,861 --> 00:19:19,575 Ulusal bir kanala çıkıp o kadar insana kendi dansımı göstereceğime inanamadım. 351 00:19:19,658 --> 00:19:22,452 Özür dileme sayılabilecek bir kısım oldu 352 00:19:22,536 --> 00:19:26,623 {\an8}ve gerçek yaratıcılar Amerika'ya danslarını gösterebildiler. 353 00:19:26,707 --> 00:19:28,876 {\an8}Jimmy Fallon'a çıktıktan sonra 354 00:19:28,959 --> 00:19:32,171 {\an8}bir sürü fırsat elde ettim. 355 00:19:32,254 --> 00:19:35,090 {\an8}Bir sürü tanıtım işi aldım, takipçi kazandım. 356 00:19:35,174 --> 00:19:39,428 İki ünlü rapçi beni bir klip için Los Angeles'a götürdü. 357 00:19:39,511 --> 00:19:41,346 En son bunu yaptım. 358 00:19:41,847 --> 00:19:45,893 Jimmy Fallon tecrübemden kaynaklandığına eminim. 359 00:19:45,976 --> 00:19:50,063 Çok büyük biri olmayı umuyorum. Çok büyük biri olacağım. 360 00:19:50,731 --> 00:19:51,732 Buradayım. 361 00:19:56,904 --> 00:19:59,573 Dans, bir hayal kurma fırsatı. 362 00:20:00,324 --> 00:20:01,742 Bu hayal kurma fırsatına 363 00:20:01,825 --> 00:20:06,079 Afrikalı Amerikalılar olarak tarihimizde erişememiş olabiliriz. 364 00:20:07,456 --> 00:20:12,211 Afrikalı Amerikalıların sosyal yaşama erişimi engellendi. 365 00:20:12,294 --> 00:20:15,214 Ama dansta başka bir şey mümkün. 366 00:20:16,131 --> 00:20:18,592 Dansta öfkeyi ifade edebiliyoruz. 367 00:20:18,675 --> 00:20:20,510 Arzuyu ifade edebiliyoruz. 368 00:20:21,470 --> 00:20:24,473 Geleceğe dair bir merakı ifade edebiliyoruz, 369 00:20:24,556 --> 00:20:27,100 "50 yıl sonrası nasıl olabilir?" dediğimiz. 370 00:20:27,184 --> 00:20:30,938 "Ben biliyorum, dans hâline getireyim. Robot gibi dans edeyim. 371 00:20:31,021 --> 00:20:34,733 Bu, gelecekteki ihtimalleri hayal etmeme yardımcı olacaktır." 372 00:20:37,027 --> 00:20:40,739 Voguing, 1980'lerde Harlem'daki beyaz olmayan kuir toplumlarının 373 00:20:40,822 --> 00:20:42,241 manken, kraliyet mensubu 374 00:20:42,324 --> 00:20:46,745 veya istediği herhangi biri olabileceği bir dünyayı düşlediği dönemde doğdu. 375 00:20:47,246 --> 00:20:48,872 Moonwalk, kölelik döneminde 376 00:20:48,956 --> 00:20:51,792 davulların yasaklanmasına yaratıcı bir yanıt olan 377 00:20:51,875 --> 00:20:53,919 tap dansı geleneğinden geliyor. 378 00:20:54,419 --> 00:20:56,004 Twerk hareketi de 379 00:20:56,088 --> 00:20:59,841 birçok Batı Afrika dansında temel bir harekettir. 380 00:20:59,925 --> 00:21:03,136 Genellikle yaşamın kutlandığı törenlerde yapılır. 381 00:21:04,388 --> 00:21:06,014 Yaratıcıları anılmadığında 382 00:21:06,098 --> 00:21:10,769 dansların kuşaktan kuşağa aktarılıp her bir kuşak tarafından değiştirilen, 383 00:21:10,852 --> 00:21:13,522 onları tanımlayan tarihî eserler olduğunu 384 00:21:14,189 --> 00:21:16,275 unutmak kolaylaşır. 385 00:21:17,067 --> 00:21:21,321 Atalarımız eş zamanlı harekete güçlü görünmek için başlamış olabilir. 386 00:21:21,405 --> 00:21:22,906 Ama araştırmalar 387 00:21:22,990 --> 00:21:26,451 dansın bizi birbirimize karşı daha empati sahibi, sabırlı, 388 00:21:26,535 --> 00:21:29,538 cömert ve daha az ön yargılı yaptığını gösteriyor. 389 00:21:30,205 --> 00:21:33,625 Ve araştırmacıların "kendi-öteki bulanıklaşması" dediği şey 390 00:21:33,709 --> 00:21:34,626 ortaya çıkıyor. 391 00:21:35,127 --> 00:21:38,297 Başkaları bizim bir uzantımızmış gibi geliyor. 392 00:21:38,964 --> 00:21:40,382 Dans hayattır. Değil mi? 393 00:21:41,216 --> 00:21:42,426 Hayatın ta kendisi. 394 00:21:42,509 --> 00:21:46,096 Dans ediyorum çünkü kendimi en özgür hissettiğim an o. 395 00:21:46,179 --> 00:21:48,515 Konuşma, iletişim kurma biçimim. 396 00:21:48,598 --> 00:21:49,850 Beni insan yapan şey. 397 00:21:49,933 --> 00:21:55,105 En savunmasız kaldığımız iletişim şekli bence. 398 00:21:55,188 --> 00:21:59,026 Dansta mesele sırf romantik partner bulmak 399 00:21:59,109 --> 00:22:02,612 veya bildiğin bir şeyi göstermek değil. 400 00:22:02,696 --> 00:22:07,242 Dans, olmak istediğimiz kişiyi paylaşma fırsatı da veriyor bize. 401 00:22:41,151 --> 00:22:44,404 Alt yazı çevirmeni: Hazal Ünlüçay