1
00:00:09,635 --> 00:00:12,972
Jest w naszym DNA coś,
nie potrafię tego wyjaśnić,
2
00:00:13,639 --> 00:00:18,644
co pcha nas do oznaczania naszego ciała
3
00:00:18,853 --> 00:00:21,773
w taki sposób, abyśmy odróżniali się
od innych.
4
00:00:22,356 --> 00:00:25,234
Każda małpa chce wyglądać inaczej
niż pozostałe.
5
00:00:25,401 --> 00:00:27,737
Obecnie tatuaże są wszędzie.
6
00:00:27,820 --> 00:00:28,905
Nad kolanem.
7
00:00:28,988 --> 00:00:30,531
- Na ramieniu.
- Na kostce.
8
00:00:30,615 --> 00:00:35,286
Na sportowcach, gwiazdach telewizji,
a nawet wybranych urzędnikach.
9
00:00:36,204 --> 00:00:40,124
W 2015 roku prawie co trzeci Amerykanin
miał minimum jeden tatuaż.
10
00:00:40,708 --> 00:00:43,211
Trzy lata wcześniej - jeden na pięciu.
11
00:00:43,961 --> 00:00:46,506
Obecnie są na całym świecie
zjazdy ich fanów,
12
00:00:46,589 --> 00:00:50,301
także w Brazylii, Indiach czy Egipcie.
13
00:00:50,384 --> 00:00:54,097
Jednak zaledwie 50 lat temu
tatuaże były niezwykle rzadkie.
14
00:00:54,597 --> 00:00:57,475
I wciąż tak jest
w niektórych rejonach świata.
15
00:00:58,184 --> 00:01:01,229
W Chinach zakazane jest ukazywanie ich
w telewizji.
16
00:01:02,730 --> 00:01:06,234
W Japonii ich posiadacze mają
zakaz wstępu do basenów i spa.
17
00:01:07,443 --> 00:01:09,070
W Zjednoczonych Emiratach Arabskich
18
00:01:09,153 --> 00:01:11,864
należy je usunąć,
aby móc wstąpić do wojska.
19
00:01:12,490 --> 00:01:15,910
Jednak ludzie oznaczali siebie
od zarania dziejów.
20
00:01:16,494 --> 00:01:18,746
Nie sądzę,
że pochodzą od jednego wydarzenia...
21
00:01:18,830 --> 00:01:20,081
L. KRUTAK
ANTROPOLOG TATUAŻY
22
00:01:20,164 --> 00:01:23,709
albo z jednego miejsca,
z którego się rozprzestrzeniły.
23
00:01:23,793 --> 00:01:26,671
Raczej wynaleziono je
w wielu miejscach niezależnie.
24
00:01:26,754 --> 00:01:32,301
Mamy tę naturalną potrzebę
oznaczania ważnych dla nas wydarzeń.
25
00:01:33,219 --> 00:01:35,763
Nie wiedzące o sobie
starożytne cywilizacje
26
00:01:35,847 --> 00:01:38,182
stworzyły własne kultury tatuażu.
27
00:01:38,266 --> 00:01:40,726
Znaleziono 61 tatuaży na Otzim,
człowieku lodu,
28
00:01:40,810 --> 00:01:44,147
którego 5000-letnią mumię znaleziono
we włoskich Alpach.
29
00:01:44,230 --> 00:01:45,064
3300 LAT P.N.E
30
00:01:45,148 --> 00:01:49,569
Skoro robiliśmy to od zawsze,
dlaczego teraz tylu ludzi się tatuuje?
31
00:01:50,111 --> 00:01:53,489
Z taką twarzą się urodziłam
i nic nie mogę z nią zrobić.
32
00:01:53,573 --> 00:01:55,158
To nie do końca prawda.
33
00:01:55,241 --> 00:01:59,412
Tatuaże nie są brzemieniem na zawsze,
przed którym ostrzegali rodzice.
34
00:01:59,495 --> 00:02:02,707
Tatuaże na Apo Ani pokazywały
jego wysoki status.
35
00:02:02,790 --> 00:02:04,834
Kiedyś skazańcy, motocykliści, żeglarze.
36
00:02:04,917 --> 00:02:08,796
Od czasów ludzi prymitywnych
tatuaże są znakiem wytrzymałości.
37
00:02:08,880 --> 00:02:12,967
Ten jest fajny. Ten też. I pomyślałam:
„też chcę mieć tatuaż”.
38
00:02:13,050 --> 00:02:16,345
Są częścią mnie. Moim uzewnętrznieniem.
39
00:02:17,013 --> 00:02:22,602
TATUAŻE
40
00:02:22,685 --> 00:02:25,021
Mam portrety dziadków na przedramieniu.
41
00:02:25,104 --> 00:02:28,191
To jest kultowy budynek
z Południowego Minneapolis.
42
00:02:28,274 --> 00:02:31,235
Ten rower jest dla mojego pradziadka.
43
00:02:31,319 --> 00:02:32,195
STYL AMERYKAŃSKI
44
00:02:32,278 --> 00:02:33,196
Większość tatuaży...
45
00:02:33,279 --> 00:02:34,113
STYL JAPOŃSKI
46
00:02:34,197 --> 00:02:35,823
wywodzi się z kilku stylów.
47
00:02:35,907 --> 00:02:36,741
STYL PLEMIENNY
48
00:02:36,824 --> 00:02:40,286
Zrobiłem go kilka miesięcy
po 24-tych urodzinach.
49
00:02:40,369 --> 00:02:43,956
Tutaj mamy groty, a tu zęby rekina.
50
00:02:44,790 --> 00:02:48,127
A w tym miejscu skorupę żółwia.
51
00:02:48,211 --> 00:02:49,837
Służyły kiedyś za tarcze.
52
00:02:50,713 --> 00:02:52,506
To jest tatuaż wojownika.
53
00:02:52,590 --> 00:02:55,384
Wieki temu Polinezyjczycy tatuowali
takie wzory,
54
00:02:55,468 --> 00:02:57,178
aby uczcić zasługi bitewne.
55
00:02:57,929 --> 00:02:59,222
ALGERIA
56
00:02:59,305 --> 00:03:03,517
wśród rdzennych społeczności całego świata
przez tysiące lat.
57
00:03:03,601 --> 00:03:06,979
Przekazywano tradycje i zaznaczano wiek,
58
00:03:07,063 --> 00:03:09,607
przynależność do grupy i siłę duchową.
59
00:03:09,690 --> 00:03:11,901
Pierwsze narzędzia były proste,
60
00:03:11,984 --> 00:03:15,613
ciernie czy kawałki kości,
więc używano w starożytności
61
00:03:15,696 --> 00:03:17,615
prostych, geometrycznych wzorów.
62
00:03:18,241 --> 00:03:20,409
Często inspirowano się środowiskiem.
63
00:03:20,493 --> 00:03:24,121
Roślinami i zwierzętami, falami i górami,
słońcem i gwiazdami.
64
00:03:24,830 --> 00:03:26,958
Na wyspie jest się otoczonym roślinnością.
65
00:03:27,041 --> 00:03:28,376
E. FESTIN
TATUAŻYSTA PLEMIENNY
66
00:03:28,459 --> 00:03:31,671
Może ona inspirować pewne motywy.
67
00:03:31,754 --> 00:03:33,297
Wskazywać na zamieszkanie,
68
00:03:33,506 --> 00:03:35,591
a ludzie mogą poznać wzory i rzec:
69
00:03:35,675 --> 00:03:36,884
WHANG-OD
TATUATORKA KALINGA
70
00:03:36,968 --> 00:03:39,720
„To coś z tej części lasu i wyspy”
i nie tylko,
71
00:03:39,804 --> 00:03:43,099
bo będą też wiedzieć, jak rozmawiać
z tą osobą tak,
72
00:03:43,182 --> 00:03:44,642
aby okazać jej szacunek.
73
00:03:44,725 --> 00:03:49,438
Te tradycje przekazywane były
przez bohaterów kultury, nestorów rodów.
74
00:03:49,522 --> 00:03:50,690
TATUAŻE W SAMOA, 1924 R.
75
00:03:50,773 --> 00:03:52,525
Z tego się wywodzą.
76
00:03:52,608 --> 00:03:55,778
Za każdym razem,
gdy rytuał tatuażu był odtwarzany,
77
00:03:55,861 --> 00:03:58,823
przywoływano byty przeszłości.
78
00:03:58,906 --> 00:04:05,079
Moment uderzenia skóry przez tusz
ma ogromną siłę.
79
00:04:05,746 --> 00:04:08,374
I ten rytm. Prawie jak uderzanie w bęben.
80
00:04:11,085 --> 00:04:14,046
To daje wrażenie budzenia przodków.
81
00:04:15,798 --> 00:04:18,676
Dodatkowa osoba pomaga, rozciągając skórę.
82
00:04:18,759 --> 00:04:21,095
Sami tworzyli sadzę i tusz.
83
00:04:21,178 --> 00:04:24,807
Las zdawał się stanowić kolejny element.
84
00:04:26,100 --> 00:04:27,810
Tatuaż był bolesnym rytuałem,
85
00:04:27,893 --> 00:04:30,187
jego ukończenie wyznaczało
pozycję społeczną.
86
00:04:30,271 --> 00:04:31,397
TATUAŻE W SAMOA, 1924 R.
87
00:04:31,480 --> 00:04:35,109
To miało szczególne znaczenie
w kulturach Pacyfiku, np. na Samoa.
88
00:04:35,192 --> 00:04:38,112
Tam, proste wzory,
przedstawiające zwierzęta
89
00:04:38,195 --> 00:04:40,948
takie jak gogo, mewa czy stonoga,
90
00:04:41,032 --> 00:04:43,576
symbole siły wspólnoty,
91
00:04:43,659 --> 00:04:47,580
stawały się tatuażami oplatającymi
dolne plecy i nogi.
92
00:04:48,331 --> 00:04:52,168
Sztuka tatuażu tamtych regionów
rozwijała się przez pokolenia
93
00:04:52,251 --> 00:04:54,462
do pojawienia się odkrywców z Europy.
94
00:04:54,795 --> 00:04:58,090
W Europie tatuaże nie były wtedy popularne
od tysiącleci.
95
00:04:58,174 --> 00:04:59,008
KSIĘGA KAPŁAŃSKA
96
00:04:59,091 --> 00:05:00,176
Wiele religii
97
00:05:00,259 --> 00:05:02,762
postrzegało tatuaże jako profanację ciała.
98
00:05:02,845 --> 00:05:04,096
NIE ZNACZYĆ CIAŁA
99
00:05:04,180 --> 00:05:06,515
A gdy brytyjski odkrywca, James Cook
100
00:05:06,599 --> 00:05:09,935
dopłynął do pacyficznej wyspy Tahiti
w roku 1769,
101
00:05:10,019 --> 00:05:12,396
wraz z załogą opisał
tamtejsze tradycje tatuowania.
102
00:05:12,480 --> 00:05:13,606
DZIENNIK PODRÓŻY Cook pisał:
103
00:05:14,899 --> 00:05:18,652
„Ludzie obu płci malowali ciała,
co nazywali tattow”.
104
00:05:18,736 --> 00:05:19,570
13 LIPCA 1769 R.
105
00:05:19,653 --> 00:05:23,491
Pochodzące z Tahiti słowo tattow
zyskało dziś światową popularność.
106
00:05:24,533 --> 00:05:27,953
Gdy tylko Europejczycy odkryli tamtejsze
zwyczaje tatuowania,
107
00:05:28,037 --> 00:05:29,455
zaczęli z nimi walczyć.
108
00:05:29,538 --> 00:05:33,209
Fale kolonizatorów i misjonarzy,
idących w ślady Cooka,
109
00:05:33,292 --> 00:05:36,796
objęły kontrolę nad wyspani
i zakazały tradycyjnych tatuaży.
110
00:05:37,171 --> 00:05:39,590
Eliminacja rytuału tatuowania
111
00:05:39,673 --> 00:05:45,179
ułatwiłaby podporządkowanie plemion
ideałom Zachodu,
112
00:05:45,262 --> 00:05:49,433
a także załamała lokalne systemy przekonań
i hierarchii.
113
00:05:49,517 --> 00:05:51,185
Kolonializm i Kościół
114
00:05:51,477 --> 00:05:54,522
częściowo wymazały historię ich przodków,
115
00:05:54,814 --> 00:05:57,358
usunęły z kart historii,
116
00:05:57,441 --> 00:05:59,819
doprowadziły do kryzysu tożsamości
117
00:05:59,902 --> 00:06:01,570
i ułatwiły asymilację.
118
00:06:01,737 --> 00:06:04,281
Tradycje te nigdy nie zostały wytępione
119
00:06:04,365 --> 00:06:07,326
i wiele oryginalnych wzorów utrwalili
120
00:06:07,743 --> 00:06:10,413
antropolodzy i podróżnicy.
121
00:06:10,496 --> 00:06:11,705
FILIPINY, 1896 R.
122
00:06:11,789 --> 00:06:14,125
Tatuażyści, po setkach lat,
123
00:06:14,208 --> 00:06:17,336
nawiązują do tych wzorców
w tatuażach plemiennych.
124
00:06:18,754 --> 00:06:20,423
TRADYCYJNY STYL JAPOŃSKI
125
00:06:20,506 --> 00:06:23,342
Ten jest moim ulubionym.
126
00:06:24,760 --> 00:06:26,011
Po prostu krzesło.
127
00:06:26,387 --> 00:06:29,640
Gdy zacząłem się tatuować,
chodziło o bycie twardym
128
00:06:29,723 --> 00:06:34,228
i był ten wizerunek:
„Jestem twardzielem i potrafię to znieść”
129
00:06:34,311 --> 00:06:37,064
oraz pokonywanie czegoś, pokonywanie bólu.
130
00:06:37,481 --> 00:06:40,734
Teraz nie jest to już nic wielkiego.
131
00:06:41,402 --> 00:06:44,697
To krzesło jest z pewnością
współczesną wersją tatuażu,
132
00:06:44,780 --> 00:06:46,407
ale spójrzmy na drugą rękę.
133
00:06:46,490 --> 00:06:49,452
Te fale i porywy wiatru przez długi czas
134
00:06:49,535 --> 00:06:52,204
były zarezerwowane
dla japońskich przestępców.
135
00:06:52,288 --> 00:06:53,456
HAZARDZIŚCI, OK. 1946 R.
136
00:06:53,539 --> 00:06:56,000
Tatuażami karano przestępców w Japonii
137
00:06:56,083 --> 00:06:59,003
przez wieki,
przeważnie na rękach albo twarzy.
138
00:06:59,086 --> 00:07:02,298
Ta praktyka wymarła jednak
do końca XVII wieku,
139
00:07:02,381 --> 00:07:06,886
zapewne przez rozwój ozdobnych tatuaży,
którymi przestępcy mogli maskować karne.
140
00:07:07,219 --> 00:07:10,222
Tatuowanie zyskało tam na popularności
w 1827 roku,
141
00:07:10,306 --> 00:07:13,058
gdy malarz drewna, Utagawa Kuniyoshi,
142
00:07:13,142 --> 00:07:16,854
stworzył serię obrazków
opartych na popularnej książce Suikoden,
143
00:07:16,937 --> 00:07:20,858
ukazujących legendarnych renegatów,
z których część nosiła tatuaże.
144
00:07:20,941 --> 00:07:22,610
Jego dzieła były sensacją.
145
00:07:23,068 --> 00:07:26,322
Prawie natychmiast ludzie koło Edo,
dzisiejszego Tokio,
146
00:07:26,405 --> 00:07:28,657
zaczęli tatuować sobie tych bohaterów.
147
00:07:29,325 --> 00:07:30,993
HORIYOSHI III
JAPOŃSKI MISTRZ TATUAŻU
148
00:07:31,076 --> 00:07:34,205
Tatuaże są oznaką władzy.
Maluje się na plecach
149
00:07:34,288 --> 00:07:38,417
postać bohatera,
aby posiąść jego cechy.
150
00:07:39,001 --> 00:07:41,545
Tatuaże z jego wzorami były ogromne...
151
00:07:41,962 --> 00:07:45,174
często pokrywały całe plecy
jednym wizerunkiem.
152
00:07:46,175 --> 00:07:51,597
Wcześniej tatuaże były układankami.
153
00:07:51,680 --> 00:07:58,479
On uczynił całe ciało płótnem
dla jednego motywu.
154
00:07:59,480 --> 00:08:02,900
Ten styl znany jest
jako tradycyjny japoński czyli irezumi.
155
00:08:03,609 --> 00:08:06,278
Pojedynczy obraz może być tworzony
przez lata.
156
00:08:07,279 --> 00:08:11,825
Wyróżnia się jasnymi kolorami, wielkością,
motywami mitycznymi i potworami
157
00:08:11,909 --> 00:08:13,077
o wyolbrzymionych cechach
158
00:08:13,160 --> 00:08:16,580
i otoczonych elementami przyrody,
np. chmurami i falami.
159
00:08:17,540 --> 00:08:19,333
DOSTOJNICY JAPONII WCZESNY MEIJI
1877 R.
160
00:08:19,416 --> 00:08:23,879
Japoński rząd zakazał tatuowania
w XIX wieku, więc irezumi przyjęli
161
00:08:23,963 --> 00:08:26,549
ludzie pragnący wizerunku
osoby niebezpiecznej. Siła i strach są jednym i tym samym.
162
00:08:29,301 --> 00:08:32,137
Nie boją się słabych.
163
00:08:32,221 --> 00:08:37,810
Słabeusze nie mają do czynienia
z tym, co legendarne i mityczne.
164
00:08:37,893 --> 00:08:41,605
Tatuaże są dziś dozwolone w Japonii,
ale wciąż często kojarzone
165
00:08:41,689 --> 00:08:45,025
z kryminalistami,
którzy nosili je przez wiele pokoleń.
166
00:08:45,109 --> 00:08:49,154
Ten rodzaj sztuki stał się symbolem
japońskiej mafii, Yakuzy.
167
00:08:49,613 --> 00:08:50,698
W reszcie świata,
168
00:08:50,781 --> 00:08:54,702
tradycyjny styl japoński stał się
popularny i wpływowy.
169
00:08:54,785 --> 00:08:57,746
Współgra z budową i kształtem ciała,
170
00:08:57,830 --> 00:09:01,542
co zawsze czyniło go
intrygującym i egzotycznym.
171
00:09:01,625 --> 00:09:04,420
Wielu ludzi tego szuka
w tatuażach, prawda?
172
00:09:04,503 --> 00:09:08,382
Wzięcie czegoś obcego i egzotycznego
i uczynienia częścią siebie.
173
00:09:08,799 --> 00:09:11,719
Dlatego wciąż widzimy wiatr, fale
i karpie koi,
174
00:09:11,802 --> 00:09:14,805
które ponad sto lat temu drukowano
na drewnie.
175
00:09:15,889 --> 00:09:17,349
Niedawno wzięliśmy ślub.
176
00:09:17,433 --> 00:09:19,977
Zrobiliśmy pasujące tatuaże,
typowe serca,
177
00:09:20,060 --> 00:09:23,355
moje ma jej imię, a jej moje.
178
00:09:23,856 --> 00:09:26,775
Serca i napisy
to typowe amerykańskie tatuaże,
179
00:09:26,859 --> 00:09:29,820
ale dawniej posiadali je tylko marynarze.
180
00:09:29,903 --> 00:09:31,447
Święci, pomóżcie marynarzowi,
181
00:09:31,530 --> 00:09:34,992
Wspaniale być marynarzem
W noc taką jak ta
182
00:09:35,075 --> 00:09:37,328
Noc taką jak ta
183
00:09:37,828 --> 00:09:39,830
C.W. ELDRIDGE
TATUAŻYSTA STYLU AMERYKAŃSKIEGO
184
00:09:39,913 --> 00:09:43,292
To prawda, marynarze tatuowali się
od zawsze,
185
00:09:43,375 --> 00:09:45,669
od wielu wieków.
186
00:09:46,128 --> 00:09:48,756
Tatuaże żeglarskie
zawierały często inicjały,
187
00:09:48,839 --> 00:09:51,133
motywy marynistyczne i patriotyczne.
188
00:09:52,009 --> 00:09:56,263
Wzorce były na kartkach zwanych fleszami
i wisiały na ścianach.
189
00:09:57,306 --> 00:10:00,809
Podobnie do plemiennych,
podkreślały przynależność do grupy,
190
00:10:00,893 --> 00:10:02,895
a także osiągnięcia na morzu,
191
00:10:03,187 --> 00:10:04,521
jak tatuaż jaskółki.
192
00:10:05,356 --> 00:10:08,734
Marynarze mogli go otrzymać
za przepłynięcie ok. 9 000 km,
193
00:10:08,817 --> 00:10:12,196
co było kiedyś niezwykle trudne
i niebezpieczne. Żeglarz, posiadający jeden lub dwa
takie tatuaże, budził szacunek.
194
00:10:16,158 --> 00:10:19,203
Możliwe, że widzieliście też
tatuaż żaglowca.
195
00:10:19,286 --> 00:10:20,913
Dawniej zdobywano go
196
00:10:20,996 --> 00:10:23,332
okrążając przylądek Horn
u wybrzeża Chile.
197
00:10:23,415 --> 00:10:24,249
PRZYLĄDEK HORN
198
00:10:24,333 --> 00:10:29,380
Marynarze mieli też zwyczaj upamiętniania
egzotycznych miejsc, które odwiedzili.
199
00:10:29,463 --> 00:10:32,841
To na pamiątkę Palestyny.
Byłem tam od 1937 do 1939 roku.
200
00:10:32,925 --> 00:10:36,011
Zawitałem też do Egiptu.
Zrobiłem wtedy ten.
201
00:10:36,345 --> 00:10:38,597
A ten jest z Irlandii z 1936 roku.
202
00:10:38,681 --> 00:10:39,932
PATENT - MASZYNA DO TATUAŻU
203
00:10:40,015 --> 00:10:43,894
Ten styl był popularny, gdy wynaleziono
maszynę do tatuażu w 1891 r.,
204
00:10:43,977 --> 00:10:46,397
co przyspieszyło proces tatuowania.
205
00:10:46,480 --> 00:10:52,194
Zapoczątkowało to też innowacje
w branży tatuażu,
206
00:10:52,277 --> 00:10:55,114
niektórzy tatuowali całe ciało,
207
00:10:55,197 --> 00:10:59,785
pragnąc uczynić z tego atrakcję
pokazywaną w cyrku.
208
00:11:00,953 --> 00:11:05,374
Próbka niezrównanych dziwaków,
których zobaczysz za nędzny grosz!
209
00:11:05,999 --> 00:11:10,337
Twórcy elektrycznych tatuaży zamieniali
żeglarzy i cyrkowców w płótna,
210
00:11:10,421 --> 00:11:13,257
pokrywając ich ciała wymyślnymi wzorami.
211
00:11:13,340 --> 00:11:16,093
Myślę, że cyrk miał ogromny wpływ
212
00:11:16,176 --> 00:11:20,180
na wzrost popularności sztuki tatuażu
na obszarach wiejskich.
213
00:11:20,264 --> 00:11:25,310
Jest wielu tatuatorów starej szkoły,
którzy dorastali na początku XX wieku
214
00:11:25,394 --> 00:11:31,608
i przypisują zainteresowanie tatuażem
osobom z występów przydrożnych.
215
00:11:31,692 --> 00:11:36,864
To pokazało drobnym miastom
środkowego wschodu zupełnie inny świat.
216
00:11:37,865 --> 00:11:41,076
Ten styl jest dziś znany
jako tradycyjny amerykański...
217
00:11:42,619 --> 00:11:46,832
Symbole z grubymi konturami, jasne barwy
i czarne cienie,
218
00:11:47,291 --> 00:11:49,918
także to, co marynarze tatuowali
przez wieki,
219
00:11:50,002 --> 00:11:52,880
czyli serca, jaskółki i kotwice
220
00:11:52,963 --> 00:11:55,215
są dziś najpopularniejszymi tatuażami.
221
00:11:56,258 --> 00:11:58,927
Moi rodzice nie wiedzą o moich tatuażach.
222
00:11:59,428 --> 00:12:02,431
Posiadanie przeze mnie tatuaży
żenowałoby ich,
223
00:12:02,848 --> 00:12:06,769
mimo tego, że zawsze mnie interesowały.
224
00:12:06,852 --> 00:12:09,521
Myślę, że nigdy nie zdali sobie
z tego sprawy,
225
00:12:09,605 --> 00:12:13,817
więc nie chciałem wywrócić ich świata
do góry nogami, mówiąc im o tym.
226
00:12:14,318 --> 00:12:15,611
JAPOŃSKIE WIĘZIENIE, 1850 R.
227
00:12:15,694 --> 00:12:19,281
Gangi Japonii i reszty świata
długo wykorzystywały złą sławę tatuaży
228
00:12:19,364 --> 00:12:22,785
jako sposób na aparycję groźną
i dystansującą od społeczeństwa.
229
00:12:23,243 --> 00:12:27,748
Tatuaże były w więzieniach, gdzie osadzeni
kłuli się improwizowanymi igłami,
230
00:12:27,831 --> 00:12:29,833
strunami gitarowymi i sadzą.
231
00:12:29,917 --> 00:12:31,960
To zostało zrobione z walkmana
232
00:12:32,044 --> 00:12:36,173
i użyte przez osadzonego
do wykłucia więziennych tatuaży.
233
00:12:36,340 --> 00:12:39,802
Tatuaże więzienne miały często
wąskie kontury i czarny kolor,
234
00:12:39,885 --> 00:12:41,553
co wykuło specjalny styl.
235
00:12:42,179 --> 00:12:45,808
Tatuaże stały się ważne dla tożsamości
dla gangów i motocyklistów,
236
00:12:45,891 --> 00:12:47,059
kryminalnego podziemia... PRZESTĘPCA
AUTOR: H. ELLIS
237
00:12:48,393 --> 00:12:49,937
i przez długi czas niczym więcej.
238
00:12:50,020 --> 00:12:52,397
TATUOWANIE POPULARNE WŚRÓD PRZESTĘPCÓW
239
00:12:56,527 --> 00:12:59,196
Myślę, że może się wydawać,
że jest moda na to,
240
00:12:59,279 --> 00:13:01,073
tylu ludzi się tatuuje,
241
00:13:01,156 --> 00:13:03,826
i to prawda, nigdy tylu ludzi
tego nie robiło.
242
00:13:04,993 --> 00:13:08,163
Myślę jednak, że złożyło się na to
wiele czynników.
243
00:13:08,247 --> 00:13:09,373
S. TAMEZ
TATUATORKA Z USA
244
00:13:09,706 --> 00:13:10,707
PISMO LIFE, 10.03.1972
245
00:13:10,791 --> 00:13:13,210
W latach 70. wizerunek tatuażu
zaczął się zmieniać.
246
00:13:13,293 --> 00:13:17,673
Były na błyszczących stronach wpływowych
amerykańskich magazynów jak Life,
247
00:13:17,756 --> 00:13:19,132
który w 1972 roku
248
00:13:19,216 --> 00:13:23,011
zadeklarował, że starożytna sztuka tatuażu
wróciła do łask.
249
00:13:23,804 --> 00:13:25,848
Salony dla marynarzy rozwinęły się
250
00:13:25,931 --> 00:13:30,018
i zaczęły oferować i wymyślać
spersonalizowane tatuaże.
251
00:13:30,102 --> 00:13:33,021
Tatuaże przestały piętnować
swoich właścicieli
252
00:13:33,105 --> 00:13:35,399
i to zachęciło nowych klientów.
253
00:13:35,691 --> 00:13:37,776
Zaczynają się tatuować kobiety,
254
00:13:37,860 --> 00:13:40,863
a przecież stanowią połowę ludności.
255
00:13:40,946 --> 00:13:45,868
To było preludium do ich emancypacji
i odzyskania władzy nad swoim ciałem,
256
00:13:45,951 --> 00:13:48,203
także upowszechnienie sztuki
257
00:13:48,287 --> 00:13:53,292
oraz początki istnienia nowej grupy ludzi
- fanów tatuażu.
258
00:13:53,375 --> 00:13:56,795
To stanowiło ważny krok
i jednym z istotnych czynników,
259
00:13:56,879 --> 00:14:00,007
który wszystko napędzał,
był aspekt wizualny.
260
00:14:00,424 --> 00:14:04,177
Tatuaże stały się
znacznie bardziej widoczne w roku 1981.
261
00:14:04,261 --> 00:14:05,387
Pojawiło się MTV.
262
00:14:05,470 --> 00:14:07,139
Panie i panowie, rock and roll.
263
00:14:08,765 --> 00:14:11,476
To było wspaniałe.
264
00:14:11,560 --> 00:14:15,606
Pamiętam początki MTV w telewizji.
265
00:14:16,356 --> 00:14:18,358
To mnie zachwyciło.
266
00:14:18,442 --> 00:14:21,653
Siedziałem sobie z małym notesem
267
00:14:21,737 --> 00:14:24,281
i odhaczałem w nim
268
00:14:24,364 --> 00:14:29,244
każdą wytatuowaną osobę,
którą pokazali na MTV.
269
00:14:29,328 --> 00:14:34,207
Po godzinie było ze 40 czy 50 znaków.
270
00:14:34,291 --> 00:14:38,921
To miało ogromny wpływ
271
00:14:39,004 --> 00:14:41,882
na opinie o tym, kto się tatuuje.
272
00:14:46,470 --> 00:14:48,013
Świetnie pamiętam ten klip.
273
00:14:51,558 --> 00:14:52,726
Co o tym myślę?
274
00:14:53,393 --> 00:14:55,312
To samo się broni.
275
00:14:55,395 --> 00:14:56,229
Prawda?
276
00:14:56,563 --> 00:14:59,608
To był synonim wspaniałości
w tamtych czasach.
277
00:15:00,025 --> 00:15:03,236
Widzi się tatuaże na rękach,
podobne wzory na bluzce.
278
00:15:03,320 --> 00:15:04,237
TATUAŻ NA BLUZCE
279
00:15:04,321 --> 00:15:07,532
To jest po prostu zajebiste.
280
00:15:07,616 --> 00:15:08,867
To wszystko spaja.
281
00:15:10,410 --> 00:15:13,330
Ludzie zaczęli łączyć różne style tatuażu
282
00:15:13,413 --> 00:15:15,624
na zupełnie nowe sposoby, po swojemu.
283
00:15:16,291 --> 00:15:17,417
Zaczęli adaptować
284
00:15:17,501 --> 00:15:20,712
czarno-szare kreski stylu więziennego,
285
00:15:21,463 --> 00:15:24,383
dodając pismo i realizm
do gamy możliwości.
286
00:15:24,925 --> 00:15:28,387
To jest Adam Levine.
287
00:15:28,887 --> 00:15:30,305
Tatuuje go mój przyjaciel.
288
00:15:30,389 --> 00:15:31,223
ADAM LEVINE, MUZYK
289
00:15:31,306 --> 00:15:32,975
Kwitnąca wiśnia, wietrzny motyw.
290
00:15:33,058 --> 00:15:33,976
TRADYCYJNY JAPOŃSKI
291
00:15:34,059 --> 00:15:36,853
I nagle pośrodku tatuaż
w stylu amerykańskim, z mamą.
292
00:15:37,270 --> 00:15:38,647
Są też litery.
293
00:15:38,730 --> 00:15:42,901
To świetne połączenie
wszystkich stylów estetycznych.
294
00:15:42,985 --> 00:15:45,404
To przykład wielu różnych stylów.
295
00:15:45,487 --> 00:15:47,823
Jest tu ikonografia. Bardzo osobiste.
296
00:15:47,906 --> 00:15:49,449
KOSTKA, MODLITWA, SKRZYDŁA
297
00:15:49,533 --> 00:15:51,910
To różni szkołę amerykańską od japońskiej.
298
00:15:51,994 --> 00:15:54,705
Japońska używa motywu przewodniego
299
00:15:54,788 --> 00:15:59,292
i dodaje powtarzalne elementy jako tło,
300
00:15:59,376 --> 00:16:01,253
wiatr, wodę, ogień...
301
00:16:01,336 --> 00:16:06,049
Amerykańskie tatuaże mają element
powiązany z pamięcią.
302
00:16:06,133 --> 00:16:09,803
Zupełnie inaczej niż w japońskim stylu,
303
00:16:09,886 --> 00:16:16,059
w którym to mitologia
gra pierwsze skrzypce.
304
00:16:16,143 --> 00:16:18,687
Amerykański styl tradycyjny
polega na gromadzeniu,
305
00:16:18,770 --> 00:16:20,022
to tego przykład.
306
00:16:20,105 --> 00:16:23,692
Wspólnym mianownikiem
jest użycie czarnego i szarego.
307
00:16:24,776 --> 00:16:27,779
Wszystkie style tatuażu są teraz
w naszym zasięgu.
308
00:16:28,238 --> 00:16:31,658
Od wejścia Instagramu liczba wytatuowanych
w USA podwoiła się,
309
00:16:31,742 --> 00:16:32,743
AMERYKANIE Z TATUAŻAMI
310
00:16:33,326 --> 00:16:37,247
a tatuażyści zaskakują innowacjami
i poszerzają możliwości tatuażu.
311
00:16:38,373 --> 00:16:41,084
Ze względu na wzrost liczby
tatuujących się,
312
00:16:41,168 --> 00:16:43,462
wzrosła też liczba tych,
którzy ich żałują.
313
00:16:43,545 --> 00:16:46,465
Joe żąda 2 200 dolarów odszkodowania
od salonu tatuażu.
314
00:16:46,548 --> 00:16:50,510
Mówi, że tyle kosztuje
usunięcie wytatuowanego słowa.
315
00:16:50,594 --> 00:16:53,805
Usuwanie tatuaży
jest globalną, wielomiliardową branżą,
316
00:16:53,889 --> 00:16:54,806
która rośnie...
317
00:16:54,890 --> 00:16:56,349
ŚWIATOWY RYNEK USUWANIA TATUAŻY
318
00:16:56,433 --> 00:16:58,560
z Indiami, Japonią i USA na czele.
319
00:16:59,519 --> 00:17:04,191
Miałem zrobiony tatuaż w więzieniu,
bo myślałem, że zwiększy szacunek do mnie
320
00:17:04,274 --> 00:17:09,071
albo członkowie przeciwnego gangu
będą się mnie bać.
321
00:17:09,154 --> 00:17:13,158
Chodziło o respekt, styl życia, wiadomo.
322
00:17:13,241 --> 00:17:16,828
Z pewnością wolę go usunąć niż zakryć.
323
00:17:16,912 --> 00:17:18,246
ROZWAŻAŁEŚ USUNIĘCIE TATUAŻY?
324
00:17:18,330 --> 00:17:20,624
Większość posiadaczy nie chce ich usuwać.
325
00:17:20,707 --> 00:17:21,541
NIE: 78%
326
00:17:21,625 --> 00:17:24,795
Badania wykazały,
że tatuaż może zwiększyć samoocenę.
327
00:17:25,087 --> 00:17:28,006
Ludzie zgłaszali
znaczną poprawę samooceny
328
00:17:28,090 --> 00:17:29,758
i postrzegania własnego ciała...
329
00:17:29,841 --> 00:17:30,675
TATUAŻ I EGO
330
00:17:30,759 --> 00:17:33,136
opisując to jako kreowanie siebie.
331
00:17:36,681 --> 00:17:42,312
To element inicjacji, tatuowanie się...
332
00:17:43,063 --> 00:17:45,524
to akceptacja bólu.
333
00:17:45,607 --> 00:17:49,236
Należy się poświęcić,
aby nosić taką sztukę.
334
00:17:49,528 --> 00:17:52,447
To jest magia tatuażu.
335
00:17:52,531 --> 00:17:56,743
To daje mi władzę nad ciałem.
336
00:17:56,827 --> 00:17:58,537
To noszenie kilku przesłań.
337
00:17:58,620 --> 00:18:03,166
Dzielenie się garstką informacji o sobie,
także tymi, których nie powiedziałoby się.
338
00:18:03,250 --> 00:18:07,045
Każdy chce wyrazić się
najlepiej jak potrafi,
339
00:18:07,129 --> 00:18:09,589
a tatuaże na to świetnie się nadają.
340
00:18:09,673 --> 00:18:11,675
Kocham tatuaże. Myślę, że są super
341
00:18:11,758 --> 00:18:14,553
i stanowią wspaniałą formę
ekspresji życia.