1
00:00:15,808 --> 00:00:17,643
Elke dag, overal...
2
00:00:17,727 --> 00:00:20,396
...worstelen miljoenen met dezelfde vraag:
3
00:00:20,480 --> 00:00:24,859
Uitroepteken, of geen uitroepteken?
4
00:00:26,861 --> 00:00:28,696
Uitroeptekens zijn vriendelijk.
5
00:00:29,113 --> 00:00:31,240
Maar kunnen ook te vriendelijk zijn.
6
00:00:32,283 --> 00:00:33,993
Ze laten enthousiasme zien...
7
00:00:34,077 --> 00:00:36,746
...maar het kan ook lijken
alsof je schreeuwt.
8
00:00:38,372 --> 00:00:40,625
In zakelijke mails
maken ze de toon lichter...
9
00:00:40,708 --> 00:00:43,127
...maar komt het ook minder serieus over.
10
00:00:44,587 --> 00:00:49,217
En als je geen uitroeptekens gebruikt,
kan je soms gemeen overkomen.
11
00:00:49,300 --> 00:00:52,970
Je schreef: 'Myra is bevallen,'
maar gebruikte geen uitroepteken.
12
00:00:53,054 --> 00:00:55,223
Elaine is er ooit voor gedumpt.
13
00:00:55,306 --> 00:00:58,434
Ik gebruik een uitroepteken
achter alle zinnen!
14
00:00:58,518 --> 00:01:00,478
Hier, en daar!
15
00:01:00,561 --> 00:01:04,357
Je kan er hier ook een zetten:
Ik ga!
16
00:01:04,440 --> 00:01:08,861
Hoe ze zakelijk worden ontvangen,
kan verschillen per geslacht.
17
00:01:08,986 --> 00:01:11,781
Indien verzonden
door een vrouwelijke collega...
18
00:01:11,864 --> 00:01:13,908
...vond 49%
van de mannelijke respondenten...
19
00:01:13,991 --> 00:01:17,870
...het gebruik van uitroeptekens
erg professioneel.
20
00:01:17,954 --> 00:01:21,666
Maar als dezelfde e-mail werd verzonden
door een man...
21
00:01:21,749 --> 00:01:23,835
...daalde dat percentage aanzienlijk.
22
00:01:24,627 --> 00:01:27,713
Mensen communiceren en innoveren.
23
00:01:28,297 --> 00:01:30,133
We stuurden een man naar de maan.
24
00:01:30,216 --> 00:01:33,761
Maar we hebben slechts drie manieren
om een zin te beëindigen.
25
00:01:34,470 --> 00:01:37,682
Uitroeptekens vind je overal
in onze cultuur...
26
00:01:37,765 --> 00:01:41,060
...hoewel het niet helemaal duidelijk is
wat ze betekenen.
27
00:01:41,644 --> 00:01:44,438
Waarom is een uitroepteken zo verwarrend?
28
00:01:45,773 --> 00:01:47,275
En is er iets beters?
29
00:01:49,777 --> 00:01:53,489
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIREREEKS
30
00:01:53,573 --> 00:01:55,408
Het is een vogel!
Het is een vliegtuig!!
31
00:01:55,491 --> 00:01:57,535
Doe het voor de krant.
-Wegwezen, Svengali!
32
00:01:57,618 --> 00:01:58,744
Waar zijn de mensen?
33
00:01:59,954 --> 00:02:01,539
Ik ben de beste!
34
00:02:05,001 --> 00:02:07,420
Dit is Jeopardy!
35
00:02:07,503 --> 00:02:11,924
Hou Amerika groots, uitroepteken!
36
00:02:12,008 --> 00:02:13,301
Ze sturen elkaar berichten.
37
00:02:13,384 --> 00:02:15,469
Het gaat niet om spelling.
Of grammatica.
38
00:02:15,553 --> 00:02:18,264
Alleen jij kan bosbranden voorkomen!
39
00:02:18,347 --> 00:02:20,349
Het is een uitroepteken!
40
00:02:20,433 --> 00:02:22,602
Een lijn met een puntje eronder.
41
00:02:25,771 --> 00:02:29,066
Wie kan ons beter helpen
bij het gebruik van uitroeptekens...
42
00:02:29,150 --> 00:02:33,905
...dan de hoge priesters van leestekens:
redacteurs?
43
00:02:33,988 --> 00:02:36,949
En er is geen betere manier om
de naakte waarheid te krijgen...
44
00:02:37,033 --> 00:02:40,411
...dan tijdens het borreluurtje
van de vergadering van redacteuren.
45
00:02:40,494 --> 00:02:42,788
Hé! Jouw team heeft gewonnen.
Geweldig!
46
00:02:42,872 --> 00:02:44,123
Hemel!
47
00:02:44,207 --> 00:02:45,291
Allemachtig!
48
00:02:45,374 --> 00:02:49,295
Of, ik ben zwanger! Ik ben gescheiden!
49
00:02:49,378 --> 00:02:51,214
Ben ik allemaal niet. Wauw.
50
00:02:51,297 --> 00:02:55,259
Je krijgt één uitroepteken in je carrière.
Gebruik het verstandig.
51
00:02:55,343 --> 00:02:59,180
Tijdens mijn opleiding is verteld
ze zo min mogelijk te gebruiken.
52
00:02:59,513 --> 00:03:00,890
En ik luisterde niet...
53
00:03:00,973 --> 00:03:02,433
...omdat ik ze geweldig vind.
54
00:03:02,516 --> 00:03:05,019
Als je er meerdere gebruikt...
55
00:03:05,102 --> 00:03:07,563
...klink je als een overenthousiaste
14-jarige.
56
00:03:07,647 --> 00:03:11,025
In professionele correspondentie,
gebruik ik ze maximaal twee keer.
57
00:03:11,108 --> 00:03:15,738
Persoonlijk gebruik ik ze voortdurend.
58
00:03:16,656 --> 00:03:20,034
Het is verschrikkelijk
en ik heb hulp nodig.
59
00:03:20,117 --> 00:03:23,955
De vraag hoe ze te gebruiken
was ooit simpel.
60
00:03:24,872 --> 00:03:29,001
Je gebruikt een uitroepteken,
na een uitroep.
61
00:03:29,585 --> 00:03:33,673
Woorden zoals 'kijk',
'luister' en 'zie daar'...
62
00:03:33,756 --> 00:03:35,883
...die bedoeld zijn de aandacht te pakken.
63
00:03:35,967 --> 00:03:39,637
De Italiaanse dichter Alpoleio
da Urbisaglia claimt de uitvinding.
64
00:03:39,720 --> 00:03:41,389
HUMANIST, DICHTER
65
00:03:41,472 --> 00:03:44,558
Tijdens de Renaissance,
ervoer men de cultuur...
66
00:03:44,642 --> 00:03:46,727
PROFESSOR MIDDELEEUWSE ENGELSE LITERATUUR
67
00:03:46,811 --> 00:03:48,062
...als gebroken of vergaan.
68
00:03:48,145 --> 00:03:51,357
Men wilde teruggaan
voor een betere basis...
69
00:03:51,440 --> 00:03:54,235
...voor kunst, cultuur en maatschappij.
70
00:03:54,819 --> 00:03:58,739
Ze keken naar het oude Athene
en Rome...
71
00:03:58,823 --> 00:04:00,574
...en de tijd van Cicero.
72
00:04:01,784 --> 00:04:04,495
Da Urgisaglia besloot zijn
uitroepen te markeren...
73
00:04:04,578 --> 00:04:07,832
...om aan te geven dat ze enthousiaster
moesten worden voorgelezen.
74
00:04:07,915 --> 00:04:11,127
Hij noemde zijn creatie
de punctus admirativus...
75
00:04:11,210 --> 00:04:13,671
...of de punctus exclamativus.
76
00:04:13,754 --> 00:04:16,299
'Ik begon met het markeren...
77
00:04:16,382 --> 00:04:20,720
...met een gewone punctus,
en een komma in de lengte erboven.'
78
00:04:20,803 --> 00:04:25,224
Dit was het begin,
en het werd eeuwen zo gebruikt.
79
00:04:26,058 --> 00:04:30,313
Tegen de 18e eeuw, was het in Spanje
gebruikelijk ze om te draaien...
80
00:04:30,396 --> 00:04:32,606
...en ze ook ervoor te zetten.
81
00:04:33,482 --> 00:04:36,027
Missionarissen en Europese kolonisten...
82
00:04:36,110 --> 00:04:39,822
...verspreidden het gebruik
over de wereld en naar vele talen.
83
00:04:42,158 --> 00:04:43,909
Maar het gebruik ervan...
84
00:04:43,993 --> 00:04:47,496
...in teksten die origineel zonder waren,
kan lastig zijn.
85
00:04:48,164 --> 00:04:51,876
Toen een van de meesterwerken
in het Oud Engels, Beowulf...
86
00:04:51,959 --> 00:04:54,545
...opnieuw werd ontdekt begin 1800...
87
00:04:54,628 --> 00:04:58,215
...was er veel discussie over het wel
of niet plaatsen van een uitroepteken...
88
00:04:58,299 --> 00:04:59,925
...achter het eerste woord.
89
00:05:01,677 --> 00:05:02,511
Wat?
90
00:05:02,595 --> 00:05:04,889
'Hwæt!'
Hetgeen betekent, luister...
91
00:05:04,972 --> 00:05:07,600
...of, in rap muziek,
vergelijkbaar met 'yo!' of 'heyo!'
92
00:05:13,689 --> 00:05:18,319
En Beowulf wordt een heel ander verhaal,
met andere leestekens.
93
00:05:18,402 --> 00:05:20,571
Hoort! We vernamen de roem
van SpeerDenen...
94
00:05:20,654 --> 00:05:24,825
...de koningen van naties, weleer,
nobele die goede daden verrichten!
95
00:05:26,911 --> 00:05:30,748
Met het uitroepteken is de verteller
enthousiast over dit verleden.
96
00:05:31,332 --> 00:05:36,962
Geen ander leesteken heeft de kracht
van het uitroepteken...
97
00:05:37,046 --> 00:05:39,173
...om een gevoel over te brengen.
98
00:05:39,757 --> 00:05:41,967
Tegen de 18e eeuw...
99
00:05:42,051 --> 00:05:45,679
...gebruikt men het niet alleen
grammaticaal, maar ook voor toon.
100
00:05:45,763 --> 00:05:48,682
'Vriend! Dit gedrag verbaast mij!'
101
00:05:48,766 --> 00:05:51,769
Belangrijke Amerikaanse schrijvers,
zoals Herman Melville...
102
00:05:51,852 --> 00:05:55,314
...omarmen het uitroepteken
om passie over te brengen.
103
00:05:55,981 --> 00:06:00,986
Zijn klassieker, Moby Dick,
had er 1683.
104
00:06:01,070 --> 00:06:03,197
'Ik zie hem nu...
105
00:06:03,280 --> 00:06:07,993
...lijkbleek, meelijwekkend
en totaal verloren!'
106
00:06:08,077 --> 00:06:13,207
Maar dan, na 1920,
gebruikt men het liever niet meer.
107
00:06:13,290 --> 00:06:16,043
Schrijvers beginnen het uitroepteken
te associëren met...
108
00:06:16,127 --> 00:06:17,002
LINGUÏST
109
00:06:17,086 --> 00:06:20,256
....aan de ene kant sensationele koppen
in de riooljournalistiek...
110
00:06:20,339 --> 00:06:25,177
...en aan de andere kant
sentimentele romans geschreven door dames.
111
00:06:25,261 --> 00:06:26,887
Zoals Mrs Southworth.
112
00:06:26,971 --> 00:06:30,349
In beide gevallen
is het uitroepteken niet mannelijk.
113
00:06:30,433 --> 00:06:31,767
Het wordt geminacht.
114
00:06:31,851 --> 00:06:34,562
En een van de invloedrijkste schrijvers
van die tijd...
115
00:06:34,645 --> 00:06:38,232
...was ook de mannelijkste,
Ernest Hemingway.
116
00:06:38,315 --> 00:06:41,694
The Old Man and the Sea,
had er één.
117
00:06:41,777 --> 00:06:43,737
'Nu!'
118
00:06:43,821 --> 00:06:46,991
Hemingway's tijdgenoot,
F. Scott Fitzgerald...
119
00:06:47,074 --> 00:06:50,286
...lijkt te zijn bezweken onder de druk.
120
00:06:50,369 --> 00:06:52,037
In haar memoires over hun relatie...
121
00:06:52,121 --> 00:06:55,040
...schreef Sheila Graham
dat Fitzgerald ooit zei:
122
00:06:55,124 --> 00:06:57,293
'Haal alle uitroeptekens weg.
123
00:06:57,376 --> 00:07:00,880
Een uitroepteken is
als lachen om je eigen grap.'
124
00:07:01,755 --> 00:07:05,301
Een gedachte die tot op heden
bestaat bij schrijvers.
125
00:07:05,384 --> 00:07:07,595
Het uitroepteken is wat overbodig.
126
00:07:07,678 --> 00:07:10,306
Het voegt onnodig wachten toe
aan het eind van een zin.
127
00:07:10,389 --> 00:07:11,307
SCHRIJVER, WIRED
128
00:07:11,390 --> 00:07:15,060
Ik gebruik ze niet,
noch privé, noch zakelijk.
129
00:07:16,061 --> 00:07:19,607
Schrijvers mogen ze dan mijden,
niet iedereen deed dat.
130
00:07:20,483 --> 00:07:24,278
Advertenties omarmden het uitroepteken...
131
00:07:24,361 --> 00:07:27,448
...om je aandacht te krijgen
en je dingen te verkopen.
132
00:07:28,574 --> 00:07:32,077
Tussen de jaren 30 en 40/50...
133
00:07:32,161 --> 00:07:36,290
...verdubbelde het aantal advertenties
met uitroeptekens erin.
134
00:07:36,373 --> 00:07:40,836
En terwijl adverteerders verliefd waren
op het uitroepteken...
135
00:07:40,920 --> 00:07:44,965
...ontstond een van de meest succesvolle
leestekeninnovaties:
136
00:07:45,049 --> 00:07:47,510
de interrobang.
137
00:07:49,470 --> 00:07:54,683
Er was nooit een symbool
dat er twee als één gebruikte.
138
00:07:54,767 --> 00:07:56,227
VROUW UITVINDER INTERROBANG
139
00:07:56,310 --> 00:07:58,145
Het waren er altijd twee of drie...
140
00:07:58,229 --> 00:08:00,147
...wat onelegant is.
141
00:08:00,231 --> 00:08:02,858
Penny en haar overleden echtgenoot,
Martin Speckter...
142
00:08:02,942 --> 00:08:07,488
...hadden een succesvol reclamebureau
tijdens het Mad Men-tijdperk.
143
00:08:07,571 --> 00:08:10,074
We ontmoetten elkaar in september,
trouwden in december.
144
00:08:10,157 --> 00:08:16,497
Ik ging altijd dansen en drinken,
maar hij dronk niet en danste niet.
145
00:08:17,498 --> 00:08:20,042
Dus moest ik andere interesses vinden.
146
00:08:20,709 --> 00:08:21,794
Een daarvan...
147
00:08:21,877 --> 00:08:25,673
...was werken aan een typografisch blad,
Type Talks.
148
00:08:25,756 --> 00:08:29,260
We zaten te eten,
en er ontbraken vier pagina's.
149
00:08:29,343 --> 00:08:33,055
En plotseling bedacht hij de interrobang.
150
00:08:33,722 --> 00:08:36,392
Hij belde de tekenaars
met wie wij werkten...
151
00:08:36,475 --> 00:08:40,396
...en zei:
'Is er nu iemand die kan tekenen?'
152
00:08:40,479 --> 00:08:43,941
We gingen erheen.
We waren er tot drie uur 's nachts. En hij bedacht een aantal versies
voor de interrobang.
153
00:08:47,987 --> 00:08:50,990
De naam is een combinatie van 'interro',
van vraag...
154
00:08:51,073 --> 00:08:53,576
...en 'bang' van uitroepteken...
155
00:08:53,659 --> 00:08:57,371
...een term waarvan men zegt
dat hij uit stripboeken komt.
156
00:08:58,455 --> 00:09:01,875
Martin Speckters interobang
maakte een veelbelovende start.
157
00:09:02,459 --> 00:09:05,212
Hij werd toegevoegd
aan het lettertype Americana...
158
00:09:05,296 --> 00:09:08,465
...en op diverse typemachines.
159
00:09:09,133 --> 00:09:13,137
Het werd zelfs de titel van een
Italiaanse erotische triller in 1969.
160
00:09:13,220 --> 00:09:15,723
Wil je met hem vrijen? Waarom dit eindeloze ondervragen?
161
00:09:18,392 --> 00:09:22,146
Het opnieuw ontwerpen van het uitroepteken
leek de oplossing.
162
00:09:22,229 --> 00:09:23,063
'PLUK DE VOGEL'
163
00:09:23,147 --> 00:09:26,859
De Franse schrijver Hervé Bazin
introduceerde de accalamation point...
164
00:09:26,942 --> 00:09:29,403
...een uiting van goodwill of welkom...
165
00:09:29,486 --> 00:09:30,946
..het certitude point...
166
00:09:31,030 --> 00:09:33,741
...als je iets
met absolute zekerheid wilt zeggen...
167
00:09:33,824 --> 00:09:38,621
...en het autoriteitsteken,
om je kennis weer te geven.
168
00:09:39,622 --> 00:09:44,460
Maar geen van daarvan heeft het gemaakt.
Ze kwamen te laat.
169
00:09:45,377 --> 00:09:48,631
Een andere design trend
had zijn intrede gedaan.
170
00:09:49,256 --> 00:09:52,384
De beroemde Doyle Dane-advertenties
van Volkswagen...
171
00:09:52,468 --> 00:09:55,679
...maakten de Kever geliefd
begin jaren 60...
172
00:09:55,763 --> 00:09:58,599
...en gingen de hele andere kant op.
173
00:09:58,682 --> 00:10:02,603
VW luidde de eenvoud van Helvetica
en een punt in...
174
00:10:02,686 --> 00:10:06,231
...in tegenstelling
tot concurrenten als Chevrolet.
175
00:10:07,066 --> 00:10:09,943
In advertenties daalde het gebruik...
176
00:10:10,611 --> 00:10:15,032
...maar in tv-series
gebaseerd op stripboeken juist niet.
177
00:10:15,115 --> 00:10:17,826
Neem de originele Batman-serie op tv...
178
00:10:17,910 --> 00:10:20,788
...met teksten als:
'Wham,' en ballonnetjes.
179
00:10:20,871 --> 00:10:23,791
Dus we kunnen ze waarderen,
zolang je begrijpt...
180
00:10:23,874 --> 00:10:25,793
...dat ze niet te serieus zijn.
181
00:10:25,876 --> 00:10:27,503
En zo mag je ze ook gebruiken...
182
00:10:27,586 --> 00:10:32,132
...maar altijd in de betekenis van:
'Ik meen het niet echt.'
183
00:10:32,216 --> 00:10:36,220
Uitroeptekens zag je ook in de
pop art van Roy Lichtenstein...
184
00:10:36,303 --> 00:10:40,432
...populaire musicaltitels,
en in verkiezingsslogans...
185
00:10:40,516 --> 00:10:44,186
...tot uiteindelijk satire
er een einde aan maakte.
186
00:10:45,229 --> 00:10:51,026
Populaire cultuur is in die periode
bijna een obsessie...
187
00:10:51,110 --> 00:10:54,154
...maar altijd met een zekere mate
van afstand.
188
00:10:54,238 --> 00:10:56,281
Het is ironisch. Absurdistisch.
189
00:10:57,074 --> 00:10:59,952
En deze verschuiving valt samen
met een andere:
190
00:11:00,411 --> 00:11:02,663
vrouwen op de arbeidsmarkt.
191
00:11:03,122 --> 00:11:06,792
In een gezagspositie
moet een vrouw aan twee dingen voldoen.
192
00:11:08,794 --> 00:11:11,505
Als ze voldoet aan het vrouwelijk beeld...
193
00:11:11,588 --> 00:11:14,883
...zal ze aardig worden gevonden,
maar worden onderschat.
194
00:11:14,967 --> 00:11:19,304
Als ze voldoet als manager of leider,
wordt ze gerespecteerd...
195
00:11:19,388 --> 00:11:20,431
GEWELDIGE LEIDER
196
00:11:20,514 --> 00:11:21,348
ONUITSTAANBAAR
197
00:11:21,432 --> 00:11:24,435
...maar noemt men haar
dat woord beginnend met een B.
198
00:11:25,018 --> 00:11:27,646
Een punt is direct en wellicht streng.
199
00:11:27,730 --> 00:11:31,150
Uitroeptekens werden code voor aardig.
200
00:11:31,233 --> 00:11:33,569
Als ik jou vraag:
'Wil je uit vanavond?'
201
00:11:33,652 --> 00:11:35,112
En jij zegt: 'Ja.'
202
00:11:36,196 --> 00:11:37,906
Dan denk ik niet dat je echt wilt.
203
00:11:37,990 --> 00:11:39,032
Ja!
204
00:11:39,116 --> 00:11:43,162
Je moet enthousiast zijn
in je schrijfstijl.
205
00:11:43,245 --> 00:11:46,790
Als er geen uitroepteken staat,
lijkt het alsof je het niet meent.
206
00:11:46,874 --> 00:11:49,376
En veel vrouwen,
hebben er meerdere nodig.
207
00:11:50,127 --> 00:11:53,881
In een studie uit 2006,
de enige ooit gedaan...
208
00:11:53,964 --> 00:11:58,177
...bleek dat bijna driekwart van alle
uitroeptekens in online correspondentie...
209
00:11:58,260 --> 00:11:59,803
...van vrouwen was.
210
00:12:00,387 --> 00:12:02,431
Maar het geeft nog steeds...
211
00:12:02,514 --> 00:12:05,184
...passie en ironie aan...
212
00:12:05,768 --> 00:12:09,605
...volume, opdrachten, actie,
waarschuwingen, verrassing...
213
00:12:09,688 --> 00:12:11,732
...en natuurlijk, uitroepen... ...zoals de tweets van Donald Trump.
214
00:12:13,942 --> 00:12:18,447
Overdag op kantoor
tweet ik naar bepaalde mensen.
215
00:12:18,530 --> 00:12:20,783
U roept: 'Uitroepteken!'
-Ja, klopt.
216
00:12:21,366 --> 00:12:24,244
Het uitroepteken heeft zich niet zozeer
ontwikkeld...
217
00:12:24,328 --> 00:12:26,872
...maar het heeft betekenis gekregen.
218
00:12:26,955 --> 00:12:29,625
We hebben er veel betekenis
aan gegeven, toch?
219
00:12:29,708 --> 00:12:31,126
Het kan van alles zijn.
220
00:12:31,210 --> 00:12:33,253
En daarom is het eigenlijk niets.
221
00:12:34,463 --> 00:12:38,884
We schrijven elkaar continu,
via e-mail, sms en sociale media...
222
00:12:38,967 --> 00:12:40,886
Onze manier van communiceren is veranderd.
223
00:12:40,969 --> 00:12:43,013
Op veel manieren beleeft
het uitroepteken...
224
00:12:43,096 --> 00:12:45,307
...zijn hoogtijdagen op het internet.
225
00:12:45,974 --> 00:12:49,436
'Verslag: Kanye West moet intrekken
bij Kris Jenner...
226
00:12:49,520 --> 00:12:51,271
...van Kim Kardashian!'
227
00:12:51,814 --> 00:12:53,482
Het is absurd.
228
00:12:54,441 --> 00:12:59,613
Je ziet koppen
die totaal overdreven zijn...
229
00:12:59,696 --> 00:13:05,369
...en zich aanpassen aan internettaal
op een unieke en interessante manier.
230
00:13:05,452 --> 00:13:08,497
Online is het gewoon lollig.
We spelen ermee.
231
00:13:09,081 --> 00:13:12,000
Op Twitter zet ik vijf uitroeptekens
in een tweet...
232
00:13:12,084 --> 00:13:14,503
...omdat het lekker maf is.
233
00:13:14,586 --> 00:13:17,756
Dat is de bedoeling.
Je probeert een emotie op te roepen.
234
00:13:19,758 --> 00:13:24,638
Online en op mobiels zijn er veel
manieren om intonatie over te brengen.
235
00:13:25,222 --> 00:13:28,934
Emoticons, emoji's, memes, gifjes.
236
00:13:29,017 --> 00:13:31,144
Allemaal manieren om te zeggen:
237
00:13:31,228 --> 00:13:35,983
'Neem me niet letterlijk,
en denk niet dat het negatief is.'
238
00:13:36,066 --> 00:13:38,110
Veel laat gewoon goodwill zien...
239
00:13:38,193 --> 00:13:41,572
...maar er is nu
zo veel communicatie online...
240
00:13:41,655 --> 00:13:46,368
...dat vooral ouderen zich zorgen maken,
zoals altijd.
241
00:13:46,451 --> 00:13:49,079
Ze vinden het kentekenplaattaal.
242
00:13:49,162 --> 00:13:53,667
LOL, bijvoorbeeld,
of LMAO, ik lig in een deuk.
243
00:13:53,750 --> 00:13:55,544
IDK, voor ik weet het niet.
244
00:13:55,627 --> 00:13:58,505
Linguïsten wijzen erop
dat dit altijd al bestond.
245
00:13:58,589 --> 00:14:01,091
Bijvoorbeeld, ZSM.
246
00:14:01,174 --> 00:14:06,805
Het is hetzelfde proces,
taal verandert en past zich aan...
247
00:14:06,889 --> 00:14:08,140
...aan huidige behoeftes.
248
00:14:08,223 --> 00:14:10,309
Taal en schrijven
moeten veranderlijk zijn...
249
00:14:10,392 --> 00:14:13,520
...dunnetjes.
Je moet het kunnen uitrekken.
250
00:14:13,604 --> 00:14:16,565
Op veel manieren is het internet
nog nieuw en jong...
251
00:14:16,648 --> 00:14:20,277
...en als het Wilde Westen.
Alles mag wel zo'n beetje.