1 00:00:07,216 --> 00:00:08,843 Sam się nad tym zastanawiałem. 2 00:00:08,926 --> 00:00:12,638 Dlaczego codziennie przejmujemy się wydarzeniami na giełdzie? 3 00:00:13,222 --> 00:00:15,433 Rekordowe akcje na poziomie 70... 4 00:00:15,516 --> 00:00:16,768 Przebijają sufit... 5 00:00:16,851 --> 00:00:18,853 Przy rekordowym POP... 6 00:00:18,936 --> 00:00:20,146 Inwestorzy płyną na fali. 7 00:00:20,772 --> 00:00:22,398 Kiedy kwitnie giełda, 8 00:00:22,482 --> 00:00:25,151 mówi nam się, że kwitnie też gospodarka. 9 00:00:25,735 --> 00:00:30,198 W Ameryce giełda kwitnie od prawie 40 lat. 10 00:00:30,281 --> 00:00:32,408 Spadki na giełdzie to spadki w portfelach 11 00:00:32,492 --> 00:00:34,327 oraz w amerykańskiej gospodarce. 12 00:00:34,410 --> 00:00:38,206 Rynek mówi nam, że będziemy się bogacić. 13 00:00:38,289 --> 00:00:41,834 Giełda ma się wspaniale, na czym korzystają wszyscy... 14 00:00:41,918 --> 00:00:45,296 Giełda zyskała na wartości prawie trzy biliony dolarów 15 00:00:45,379 --> 00:00:46,506 od czasu wyborów. 16 00:00:47,048 --> 00:00:51,010 Ale jeśli weźmiemy pod uwagę ilość produktów i usług zakupionych w USA, 17 00:00:51,094 --> 00:00:56,140 zauważymy, że gospodarka nie rozwija się tak szybko jak dotąd. 18 00:00:56,224 --> 00:00:58,643 Zarobki praktycznie nie drgnęły od dekad, 19 00:00:58,726 --> 00:01:01,395 a średni majątek amerykańskiej rodziny 20 00:01:01,479 --> 00:01:03,856 wciąż nie odbił się od czasu kryzysu w 2008 r. 21 00:01:04,190 --> 00:01:07,026 Więc czego miarą jest giełda papierów wartościowych? 22 00:01:10,446 --> 00:01:12,490 Giełda jest barometrem dobrobytu Ameryki. 23 00:01:12,573 --> 00:01:14,200 Popatrzmy na DOW. Wzrósł o... 24 00:01:14,283 --> 00:01:16,160 NASDAQ w końcu dobił do 5000. 25 00:01:16,244 --> 00:01:17,870 Inwestorzy ślinią się... 26 00:01:17,954 --> 00:01:18,788 Dywidendy! 27 00:01:19,413 --> 00:01:20,581 To nowa gorączka złota... 28 00:01:22,041 --> 00:01:24,877 Gospodarka rozwija się na naszych oczach... 29 00:01:24,961 --> 00:01:26,504 To historyczne chwile... 30 00:01:26,587 --> 00:01:27,755 Skup aukcji... 31 00:01:27,839 --> 00:01:30,800 To zasadniczo psychopatyczna filozofia. 32 00:01:31,884 --> 00:01:37,431 Wyjaśniamy: Giełda 33 00:01:40,351 --> 00:01:43,855 Aby zrozumieć, czego pomiarem jest giełda, warto wyobrazić sobie 34 00:01:43,938 --> 00:01:46,524 małą firmę, jak stoisko z lemoniadą. 35 00:01:46,607 --> 00:01:50,278 - Jill zbija kokosy. - Ale chcę rozwinąć interes. 36 00:01:50,862 --> 00:01:53,781 Chciałam wziąć kredyt, ale bank uznał, że to za duże ryzyko. 37 00:01:54,198 --> 00:01:56,242 Bogaci inwestorzy nie byli chętni. 38 00:01:57,034 --> 00:01:58,327 Jill ma inną opcję. 39 00:01:58,494 --> 00:02:02,081 Może wejść na giełdę, dając ochotnikom 40 00:02:02,165 --> 00:02:04,041 szansę na zainwestowanie w jej firmę. 41 00:02:04,125 --> 00:02:07,753 Istnieje coś, co nazywamy Pierwszą Ofertą Publiczną (POP). 42 00:02:07,837 --> 00:02:11,090 Inwestorzy płacą pewną kwotę, na przykład dolara 43 00:02:11,174 --> 00:02:12,717 i zyskują części firmy Jill. 44 00:02:13,342 --> 00:02:14,886 Jill sprzedaje część akcji. 45 00:02:15,678 --> 00:02:17,889 I rozwijam moje lemoniadowe imperium. 46 00:02:17,972 --> 00:02:21,851 Zgadza się. Jill może za te pieniądze otworzyć nowe stoiska, 47 00:02:21,934 --> 00:02:24,145 co zwiększy jej przychody. 48 00:02:24,228 --> 00:02:27,398 Może zainwestować w nowe produkty. 49 00:02:27,481 --> 00:02:30,526 Może też oddać część pieniędzy inwestorom 50 00:02:30,860 --> 00:02:32,320 w tak zwanych dywidendach. 51 00:02:32,403 --> 00:02:36,324 Nie musi tego robić, ale zwiększy to zainteresowanie 52 00:02:36,407 --> 00:02:39,702 jej firmą i nabędzie więcej potencjalnych inwestorów... 53 00:02:39,785 --> 00:02:43,664 ...takich jak Sam, który przegapił dzień POP, ale myśli... 54 00:02:43,748 --> 00:02:46,542 Jill to najbardziej ogarnięta dziewczyna na świecie 55 00:02:46,626 --> 00:02:48,878 i wiem, że pomysł ze stoiskami z lemoniadą 56 00:02:48,961 --> 00:02:50,338 na pewno wypali. 57 00:02:50,421 --> 00:02:54,717 Więc kupuje część udziałów od jednego z oryginalnych inwestorów 58 00:02:54,800 --> 00:02:56,552 za dwa razy tyle, ile zapłaciła. 59 00:02:56,636 --> 00:02:58,512 - Rozważa... - Jak tak dalej pójdzie, 60 00:02:58,679 --> 00:03:01,224 niedługo sprzedam te udziały z zyskiem. 61 00:03:01,307 --> 00:03:04,393 To właśnie Giełda Papierów Wartościowych. Ludzie handlujący 62 00:03:04,477 --> 00:03:05,728 małymi częściami firm 63 00:03:05,811 --> 00:03:09,232 w oparciu o jej oszacowaną przyszłą wartość. 64 00:03:09,774 --> 00:03:11,025 Z tym że w rzeczywistości 65 00:03:11,108 --> 00:03:14,403 ma to miejsce tysiące razy na sekundę dokoła globu. 66 00:03:14,987 --> 00:03:18,157 Podobne giełdy znajdują się w wielu miejscach, ale ta w Nowym Jorku 67 00:03:18,241 --> 00:03:21,786 to ich matka. Istnieje od 1792 r., 68 00:03:21,869 --> 00:03:25,790 kiedy to 24 brokerów giełdowych odstawiło się 69 00:03:25,873 --> 00:03:29,377 i spotkało pod Drzewem Buttonwood na Wall Street w Nowym Jorku. 70 00:03:29,460 --> 00:03:32,713 Dziś to właśnie tam udziały takich firm jak IBM 71 00:03:32,797 --> 00:03:37,051 czy GE znajdują swoich nabywców. NASDAQ jest ich młodszym bratem. 72 00:03:37,176 --> 00:03:40,721 Powstało w 1971 r. i jest niescentralizowane. 73 00:03:40,805 --> 00:03:42,807 Transakcje odbywają się elektronicznie. 74 00:03:42,890 --> 00:03:45,935 Tam też znajdziemy takie firmy jak Apple czy Facebook. 75 00:03:46,686 --> 00:03:49,814 Więc jeśli chcemy wiedzieć, jak ma się giełda, 76 00:03:49,897 --> 00:03:52,650 warto wiedzieć, jak mają się te dwa kursy. 77 00:03:52,733 --> 00:03:54,735 Tu do gry wchodzą indeksy. 78 00:03:54,986 --> 00:03:59,824 Biorą pod uwagę grupę cen akcji i zamieniają je w jedną liczbę. 79 00:03:59,907 --> 00:04:04,537 S&P 500 śledzi 500 największych firm z obu wymian, 80 00:04:04,620 --> 00:04:08,749 przy czym Dow jest bardziej ekskluzywny. Śledzi tylko 30 firm. 81 00:04:08,833 --> 00:04:13,296 ...które uznaje za najważniejsze. W 2015 wyrzuciło AT&T 82 00:04:13,379 --> 00:04:15,965 i zastąpiło je Applem. Dow i S&P 83 00:04:16,048 --> 00:04:19,969 są wielkimi amerykańskimi indeksami, ale inne kraje mają swoje własne 84 00:04:20,052 --> 00:04:21,595 do pomiaru giełdy. 85 00:04:21,679 --> 00:04:23,014 Niemiecki indeks, Dax... 86 00:04:23,097 --> 00:04:25,141 Londyński indeks FTSE 100... 87 00:04:25,224 --> 00:04:26,600 Indeks Nikkei... 88 00:04:26,684 --> 00:04:28,227 Indeks szanghajski... 89 00:04:28,311 --> 00:04:31,772 Dzisiaj handluje się wieloma z największych firm świata. 90 00:04:32,064 --> 00:04:33,983 Ale nie zawsze tak było. 91 00:04:34,358 --> 00:04:38,904 Jeden facet, i zazwyczaj zawsze był to facet, dyktował wszystkie warunki. 92 00:04:38,988 --> 00:04:42,158 Większość dużych korporacji z XIX wieku miała wówczas... 93 00:04:42,241 --> 00:04:43,200 PROFESOR PRAWA FIRM 94 00:04:43,284 --> 00:04:46,078 ...jednego akcjonariusza, jak np. Andrew Carnegiego... 95 00:04:46,162 --> 00:04:48,164 ANDREW CARNEGIE STAL 96 00:04:48,289 --> 00:04:49,415 ...Vanderbilta... 97 00:04:49,498 --> 00:04:51,709 CORNELIUS VANDERBILT KOLEJE 98 00:04:52,418 --> 00:04:53,544 ...Rockefellera. 99 00:04:53,627 --> 00:04:56,088 JOHN D. ROCKEFELLER ROPA NAFTOWA 100 00:04:56,172 --> 00:04:59,675 Wszyscy trzymali ścisłą kontrolę nad swoimi biznesami. 101 00:04:59,759 --> 00:05:04,096 Zaczęło się to zmieniać na początku XX wieku. 102 00:05:04,180 --> 00:05:08,267 Widzimy początki takich firm jak General Motors, 103 00:05:08,351 --> 00:05:10,728 General Electric i RCA. 104 00:05:10,811 --> 00:05:13,230 Firmy odkryły to samo, co odkryła Jill. 105 00:05:13,314 --> 00:05:18,027 Jeśli pozwolisz ludziom kupować udziały, możesz rozwinąć biznes dużo szybciej. 106 00:05:18,110 --> 00:05:20,196 Udziałowcy chcą zarabiać, 107 00:05:20,279 --> 00:05:22,531 więc jeśli dyrektor podejmie złą decyzję, 108 00:05:22,990 --> 00:05:26,369 zaczną sprzedawać swoje udziały, co spowoduje spadek ceny. 109 00:05:26,702 --> 00:05:29,914 Działa to również w drugą stronę. Możliwość przyszłego zarobku 110 00:05:30,414 --> 00:05:33,209 zachęca ludzi do inwestowania w nowe, ryzykowne pomysły. 111 00:05:33,292 --> 00:05:35,920 W taki sposób giełda papierów przyczynia się do dobra. 112 00:05:36,003 --> 00:05:38,297 Motywuje firmy do podejmowania dobrych decyzji, 113 00:05:38,381 --> 00:05:41,175 więc mają więcej pieniędzy dla udziałowców 114 00:05:41,258 --> 00:05:45,304 oraz na rozwój i tworzenie nowych stanowisk pracy, a to dobre dla ogółu. 115 00:05:45,388 --> 00:05:50,684 W połowie XX wieku American Public Corporation 116 00:05:50,935 --> 00:05:55,189 była jedną z najsilniejszych, najbardziej efektywnych 117 00:05:55,272 --> 00:05:58,192 i przydatnych organizacji na świecie. 118 00:05:58,275 --> 00:06:01,987 Odczuwa się wzrost dobrobytu, a Telephone Company 119 00:06:02,071 --> 00:06:04,073 jest jego wdzięcznym uczestnikiem. 120 00:06:04,156 --> 00:06:07,660 W dekadach po drugiej wojnie światowej giełda pomogła stworzyć szczyt 121 00:06:07,743 --> 00:06:09,829 wspólnego amerykańskiego dobrobytu. 122 00:06:09,912 --> 00:06:12,748 Nadchodzi nowa era, tworzymy bardziej demokratyczny system, 123 00:06:12,832 --> 00:06:15,501 zwiększamy przepływ kapitału dla finansowania biznesu. 124 00:06:15,584 --> 00:06:19,922 Korporacja miała być nośnikiem 125 00:06:20,005 --> 00:06:24,385 możliwości inwestycyjnych nie tylko dla bardzo bogatych, 126 00:06:24,468 --> 00:06:29,432 ale dla przeciętnych Amerykanów. Generuje ogromne zwroty dla inwestorów. 127 00:06:29,515 --> 00:06:31,058 Może powinniśmy zainwestować? 128 00:06:31,142 --> 00:06:34,103 Miliony stałych, dobrze płatnych prac. 129 00:06:34,186 --> 00:06:38,649 Produkuje innowacyjne produkty kupowane na całym świecie. 130 00:06:38,732 --> 00:06:43,654 Kierownicy i dyrektorzy uważali siebie za administratorów lub powierników 131 00:06:43,904 --> 00:06:47,324 wielkich publicznych instytucji, które miały służyć 132 00:06:47,408 --> 00:06:50,911 nie tylko akcjonariuszom, ale też obligatariuszom, 133 00:06:50,995 --> 00:06:55,207 dostawcom, pracownikom, całej wspólnocie. Buick wprowadził zmiany dla kowbojów i pieluszek zapachowych. 134 00:06:59,587 --> 00:07:02,548 Główny manager Buick, Ivan Wiles, odwiedza siedzibę firmy. 135 00:07:02,631 --> 00:07:03,757 Firma Du Pont... 136 00:07:03,841 --> 00:07:07,219 Nowoczesna chemia i przemysł łączą siły, 137 00:07:07,303 --> 00:07:09,972 by służyć naszej nowoczesnej Ameryce. 138 00:07:10,055 --> 00:07:14,018 Te publiczne korporacje pomogły w budowie amerykańskiej klasy średniej, 139 00:07:14,101 --> 00:07:15,853 a ludzie, którzy wiedzieli jak, 140 00:07:16,437 --> 00:07:18,772 mogli zarobić fortunę, inwestując na giełdzie. 141 00:07:19,273 --> 00:07:20,107 Jak ten facet. 142 00:07:20,191 --> 00:07:22,693 Pracowałem na kolei... 143 00:07:22,776 --> 00:07:26,113 Muzyka folk to tylko jego hobby, jest głównie inwestorem miliarderem... 144 00:07:26,197 --> 00:07:27,239 Warren Buffett... 145 00:07:27,323 --> 00:07:29,325 Największy tytan Wall Street. 146 00:07:29,408 --> 00:07:30,576 Najsłynniejszy inwestor. 147 00:07:30,659 --> 00:07:33,078 Inwestor Warren Buffet wart jest 84 miliardy. 148 00:07:33,162 --> 00:07:36,582 Buffett jest znany z konkretnego stylu inwestowania. 149 00:07:36,665 --> 00:07:37,917 NOBLISTA Z EKONOMII 150 00:07:38,000 --> 00:07:40,377 Inwestowanie w wartość, ostrożna analiza firm, 151 00:07:40,461 --> 00:07:43,756 sprawdzanie ich wydatności. 152 00:07:43,839 --> 00:07:47,593 Ale jak nie macie na to czasu, oto rada od samego Buffetta. 153 00:07:47,801 --> 00:07:52,014 Kupcie tani fundusz indeksowy S&P 500. 154 00:07:52,097 --> 00:07:54,475 Fundusz indeksowy odkłada trochę pieniędzy 155 00:07:54,558 --> 00:07:56,268 we wszystkich firmach w indeksie. 156 00:07:56,352 --> 00:07:59,647 Jednym słowem łapiesz kurs na giełdę papierów. 157 00:07:59,772 --> 00:08:03,317 Inną opcją jest przekazanie pieniędzy profesjonalnym inwestorom, 158 00:08:03,400 --> 00:08:06,111 którzy, za opłatą, spróbują pokonać giełdę. 159 00:08:06,612 --> 00:08:10,115 Buffet założył się z funduszem hedgingowym o milion dolarów, że przez 10 lat 160 00:08:10,199 --> 00:08:12,284 fundusz indeksowy zarobi więcej. 161 00:08:12,368 --> 00:08:17,873 I wygrał. Wybieranie akcji to trudna gra, ale jest jedna popularna strategia. 162 00:08:17,957 --> 00:08:19,959 Tego faceta, Johna Maynarda Keynesa, 163 00:08:20,042 --> 00:08:22,336 możecie pamiętać dzięki epickim wąsom. 164 00:08:22,419 --> 00:08:25,256 To on wymyślił tę metodę. Keynes był noblistą 165 00:08:25,339 --> 00:08:29,677 i jednym z najbardziej wpływowych ekonomistów XX wieku, i zauważył, 166 00:08:29,760 --> 00:08:31,762 że gazety stosują pewien zabieg. Cała strona w gazecie 167 00:08:34,682 --> 00:08:39,186 była poświęcona zdjęciom ładnych twarzy, i miałeś wybrać 168 00:08:39,270 --> 00:08:43,357 sześć najładniejszych, zaznaczyć je w kolejności 169 00:08:43,440 --> 00:08:45,442 i wysłać do nich pocztą. 170 00:08:46,026 --> 00:08:49,613 Gazeta ustawiała wszystkie twarze w zależności od ilości głosów 171 00:08:50,114 --> 00:08:53,742 i zwycięzcą była osoba wybrana przez największą liczbę osób. 172 00:08:53,826 --> 00:08:58,080 Pomyślmy o tym konkursie. Czy naprawdę mam wybrać tę, która jest dla mnie 173 00:08:58,163 --> 00:09:01,959 najładniejszą twarzą? Nie, powinienem wybrać tak, 174 00:09:02,042 --> 00:09:03,419 jak myślą inni. 175 00:09:03,502 --> 00:09:05,588 Mniej więcej tak działa giełda. 176 00:09:05,671 --> 00:09:09,633 To nie prawdziwa wartość firm dyktuje ceny ich akcji, tylko najpopularniejsza historia o tych firmach, w którą wierzą ludzie. 177 00:09:14,555 --> 00:09:16,932 Czasem historie są poparte faktami. 178 00:09:17,391 --> 00:09:20,477 Akcje Chipotle spadły o ponad jedną trzecią. 179 00:09:20,561 --> 00:09:22,938 Nadeszło to zaraz po kilku epidemiach, 180 00:09:23,022 --> 00:09:26,191 wliczając E. coli, Salmonellę i Norovirusa. 181 00:09:26,275 --> 00:09:30,738 Skandal z emisją wstrząsa Volkswagenem i pogrąża ich akcje. 182 00:09:30,821 --> 00:09:33,449 Ale czasem te historie to tylko plotki. 183 00:09:33,532 --> 00:09:37,119 Firmy internetowe są najgorętszymi i najlepiej opłacalnymi inwestycjami 184 00:09:37,202 --> 00:09:38,329 całego pokolenia. 185 00:09:38,412 --> 00:09:41,749 Podbiły swoją wartość w kosmos. Lycos, 186 00:09:41,832 --> 00:09:43,292 Excite, Yahoo... 187 00:09:43,375 --> 00:09:46,128 Te internetowe akcje kontynuują swój wzrost. 188 00:09:46,211 --> 00:09:49,590 Myślenie w latach 90-tych było takie, że firmy internetowe 189 00:09:49,673 --> 00:09:50,799 będą dominować. 190 00:09:50,883 --> 00:09:53,344 I że nie powinny próbować zarobić. 191 00:09:53,427 --> 00:09:55,429 To dobra historia, częściowo prawdziwa. 192 00:09:55,512 --> 00:09:58,223 Mamy firmy jak Amazon, Google. 193 00:09:58,307 --> 00:10:02,102 Problem w tym, że nikt nie miał jak ustalić, 194 00:10:02,186 --> 00:10:03,729 jak wysoko powinien sięgać rynek. 195 00:10:03,812 --> 00:10:05,356 Czy to wzrost bez końca? 196 00:10:05,439 --> 00:10:07,650 Czy gospodarka zmieniła się na zawsze? 197 00:10:07,733 --> 00:10:10,194 Wiesz, że coś jest nie tak, gdy wszyscy 198 00:10:10,277 --> 00:10:14,114 o tym mówią. To bańka, jak efekt kuli śnieżnej, 199 00:10:14,198 --> 00:10:17,701 pnie się wyżej i wyżej. Nie może tak być bez końca. Dot Com Honeymoon zamyka się w wielu miejscach na świecie. 200 00:10:21,372 --> 00:10:23,749 Wiele ich filii okazało się niewypałami. 201 00:10:23,832 --> 00:10:26,210 300 000 technicznych stanowisk zniknęło. To absolutnie szokujące. 202 00:10:28,754 --> 00:10:31,507 To bezprecedensowy spadek na amerykańskiej giełdzie. 203 00:10:31,590 --> 00:10:34,301 Ludzie nie dowierzali. 204 00:10:34,385 --> 00:10:36,303 Kiedy pęka bańka na giełdzie, 205 00:10:36,387 --> 00:10:39,932 nie tracą jedynie inwestorzy, ale cała gospodarka. 206 00:10:40,015 --> 00:10:42,976 Miliony ludzi traci prace, upadają firmy 207 00:10:43,060 --> 00:10:44,895 i obniżane są emerytury. 208 00:10:44,978 --> 00:10:48,774 Lecz nawet podczas dobrej koniunktury i gdy zarabiają inwestorzy, 209 00:10:48,857 --> 00:10:50,359 może to być niekorzystne. 210 00:10:50,442 --> 00:10:53,779 Czeka nas największy kryzys energetyczny 211 00:10:53,862 --> 00:10:55,030 od czasu II Wojny. 212 00:10:55,489 --> 00:10:59,034 Kierowcy zaczęli ustawiać się w kolejce przed świtem w nadziei, 213 00:10:59,118 --> 00:11:00,244 że wystarczy benzyny. 214 00:11:00,327 --> 00:11:02,413 Czy złości się pani na podwyżki cen? 215 00:11:02,496 --> 00:11:05,040 Jestem absolutnie przybita tym, co się dzieje. 216 00:11:05,124 --> 00:11:08,919 Dominowało wrażenie, że coś złego stało się 217 00:11:09,002 --> 00:11:10,587 z amerykańską gospodarką. 218 00:11:10,671 --> 00:11:16,135 W końcu znaleziono winowajcę w postaci państwowych korporacji, 219 00:11:16,218 --> 00:11:17,845 którymi źle zarządzano. 220 00:11:17,928 --> 00:11:20,472 A oto ten, który wskazał winnych, Milton Friedman. 221 00:11:20,556 --> 00:11:24,017 Ekonomista cieszący się taką sławą, że gościł w programach telewizyjnych, 222 00:11:24,101 --> 00:11:25,894 gdzie tłumaczył swój światopogląd. 223 00:11:25,978 --> 00:11:29,189 Czy miał pan kiedykolwiek chwilę zwątpienia w kapitalizm? 224 00:11:29,690 --> 00:11:32,067 W to, że nie można zbudować kraju na chciwości? 225 00:11:32,151 --> 00:11:35,696 A czy istnieje społeczeństwo, które nie operuje na chciwości? 226 00:11:35,779 --> 00:11:38,031 Pamiętacie to koło? Friedman nie był jego fanem. 227 00:11:38,115 --> 00:11:41,577 Uważał, że powinno mieć jedną szprychę - udziałowców. 228 00:11:41,660 --> 00:11:45,205 W 1970 r. opublikował bestsellerowy komentarz prasowy. 229 00:11:45,289 --> 00:11:48,667 W swoim słynnym artykule, który pojawił się w New York Times, 230 00:11:49,209 --> 00:11:54,673 napisał, że korporacje należą do udziałowców, 231 00:11:54,757 --> 00:11:58,552 więc jedynym zobowiązaniem firmy jest generowanie zysków. 232 00:11:58,635 --> 00:12:00,596 Postać Gordona Gekko z filmu Wall Street 233 00:12:00,679 --> 00:12:02,806 jest uosobieniem filozofii Friedmana. 234 00:12:02,890 --> 00:12:07,019 Ta firma należy do was. Tak, do was, udziałowców. 235 00:12:07,144 --> 00:12:10,689 A okradają was ci biurokraci. 236 00:12:10,773 --> 00:12:15,319 Chciwość jest pożyteczna. 237 00:12:15,986 --> 00:12:18,197 Korporacje posłuchały jego rad. 238 00:12:18,405 --> 00:12:23,994 Uzależnili pensje dyrektorów od cen akcji. 239 00:12:24,077 --> 00:12:27,790 Jeśli 80% wynagrodzenia dyrektora generalnego 240 00:12:27,873 --> 00:12:30,876 zależy od ceny akcji w przyszłym roku, 241 00:12:30,959 --> 00:12:35,631 zrobi, co w jego mocy, by podnieść ich cenę. 242 00:12:36,089 --> 00:12:43,013 Nawet jeśli wpłynie to negatywnie na pracowników, konsumenta, społeczeństwo, 243 00:12:43,096 --> 00:12:44,640 środowisko czy nawet 244 00:12:44,723 --> 00:12:46,642 dalsze działanie korporacji. 245 00:12:46,725 --> 00:12:50,229 Dyrektorzy inwestują więcej pieniędzy w to, co podniesie ceny akcji 246 00:12:50,312 --> 00:12:54,525 na krótką metę, jak obcinanie wydatków czy kupowanie własnych udziałów 247 00:12:54,608 --> 00:12:57,861 w celu zmniejszenia podaży i sztucznego podbicia cen. 248 00:12:57,945 --> 00:13:03,492 Od 2007 do 2016 r. właśnie w ten sposób największe firmy 249 00:13:03,575 --> 00:13:05,828 wydały ponad połowę swojego budżetu. 250 00:13:05,911 --> 00:13:09,289 Kolejne 39% wydano na dywidendy dla akcjonariuszy, 251 00:13:09,373 --> 00:13:13,001 co nie zostawiło dużo na podwyżki, rozrost firmy 252 00:13:13,085 --> 00:13:15,504 lub rozwój produktów, rzeczy korzystnych 253 00:13:15,587 --> 00:13:17,422 dla gospodarki. 254 00:13:18,382 --> 00:13:21,468 Powiedzmy, że mam długotrwały plan, żeby za 100 lat 255 00:13:21,552 --> 00:13:24,555 moja firma wciąż istniała, może robiąc coś innego, 256 00:13:24,638 --> 00:13:27,182 ale nadal chcę być jej częścią. Więc moje decyzje 257 00:13:27,266 --> 00:13:32,145 przy inwestowaniu i zatrudnianiu ludzi będą inne od tych, które podjąłbym, 258 00:13:32,229 --> 00:13:36,275 gdybym chciał zarobić w ciągu 24 miesięcy. 259 00:13:36,358 --> 00:13:39,194 W 2012 r. firma papiernicza Wasau 260 00:13:39,278 --> 00:13:43,365 chciała zacząć produkować w swoich fabrykach papier toaletowy 261 00:13:43,448 --> 00:13:44,992 zamiast tego do druku i pisania. 262 00:13:45,075 --> 00:13:48,495 Ale wtedy fundusz hedgingowy wykupił kilka udziałów i zmusił firmę 263 00:13:48,579 --> 00:13:50,038 do cięć kosztów. 264 00:13:50,122 --> 00:13:52,165 Uważali, że nie musimy wprowadzać zmian. 265 00:13:52,249 --> 00:13:54,918 Chcieli, żebyśmy zwiększyli dywidendy. 266 00:13:55,002 --> 00:13:56,587 Jako zarząd nie zgodziliśmy się. 267 00:13:56,670 --> 00:13:57,754 BYŁY MECHANIK 268 00:13:57,838 --> 00:13:59,256 Chcieliśmy obniżenia pensji, 269 00:13:59,339 --> 00:14:01,049 żeby tylko firma działała. 270 00:14:01,133 --> 00:14:05,470 Wausau Paper zamierza zamknąć Brokaw Mill do 31 marca... 271 00:14:05,554 --> 00:14:07,973 ...pozbawiając około 450 ludzi bez pracy. 272 00:14:08,056 --> 00:14:11,393 Wiadomości są tragiczne nie tylko dla osób, które stracą pracę, 273 00:14:11,476 --> 00:14:14,897 ale też dla społeczności Brokaw, gdzie firma powstała. 274 00:14:14,980 --> 00:14:19,526 Siódmego grudnia. Nigdy tego nie zapomnę. To data ataku na Pearl Harbor, 275 00:14:19,610 --> 00:14:22,112 ale tego dnia pochowałem ojca 276 00:14:22,529 --> 00:14:24,281 i wtedy straciłem pracę. 277 00:14:24,364 --> 00:14:28,035 Następnego dnia przyszedłem do pracy i był tam istny cyrk. 278 00:14:28,160 --> 00:14:30,662 Ludzie płakali. 279 00:14:30,746 --> 00:14:31,830 Po co to wszystko? 280 00:14:35,375 --> 00:14:36,293 To był szok. 281 00:14:36,376 --> 00:14:41,465 Martwi mnie to, że skupiamy się dziś na krótkoterminowych zyskach 282 00:14:41,548 --> 00:14:43,300 dla akcjonariuszy 283 00:14:43,383 --> 00:14:48,013 zamiast na długoterminowej odpowiedzialności interesariuszy. 284 00:14:48,513 --> 00:14:53,268 To trend, który działa od jakiegoś czasu i stał się 285 00:14:53,352 --> 00:14:55,145 wszechobecny. 286 00:14:55,228 --> 00:15:00,776 Ogranicza szanse na to, że korporacje zainwestują 287 00:15:00,859 --> 00:15:04,696 w projekty, które prowadzą do długoterminowego rozwoju 288 00:15:04,780 --> 00:15:05,906 i wzrostu gospodarczego. 289 00:15:06,615 --> 00:15:10,118 Zwalnianie pracowników, zamykanie fabryk czy utrzymywanie niskich płac 290 00:15:10,494 --> 00:15:13,205 to praktyki niekorzystne dla gospodarki, 291 00:15:13,288 --> 00:15:16,708 ale mogą być bardzo korzystne dla krótkotrwałych zysków firmy. 292 00:15:16,792 --> 00:15:19,419 A tym właśnie interesuje się giełda papierów. 293 00:15:19,503 --> 00:15:21,672 Giełda papierów zaliczyła imponujący start... 294 00:15:21,755 --> 00:15:22,965 Kolejny rekord dzisiaj... 295 00:15:23,048 --> 00:15:24,758 Rekordowy dzień na Wall Street... 296 00:15:24,841 --> 00:15:27,886 Amerykańska gospodarka brnie do przodu, tak jak byki z Wall Street. 297 00:15:27,970 --> 00:15:29,471 To był ważny dzień... 298 00:15:29,554 --> 00:15:32,391 S&P 500 pobiło nowy rekord. 299 00:15:32,683 --> 00:15:36,853 Czeki dyrektorów rosną wraz z cenami akcji. 300 00:15:38,188 --> 00:15:42,234 W 1973 r. przeciętny dyrektor zarabiał 22 razy więcej 301 00:15:42,317 --> 00:15:48,073 niż przeciętny pracownik. W 2016 r. już 271 razy więcej. 302 00:15:48,615 --> 00:15:52,953 I gdy giełda rosła, coraz mniej Amerykanów na tym korzystało. 303 00:15:53,370 --> 00:15:57,165 Grupa Amerykanów inwestujących na giełdzie jest najniższa 304 00:15:57,249 --> 00:16:00,002 od 20 lat, odkąd odpadła z niej klasa średnia. 305 00:16:00,502 --> 00:16:04,631 Więc nie zaskakuje, że nierówności społeczne zwiększyły się 306 00:16:04,881 --> 00:16:08,385 wraz z wzrostem cen akcji. Ale nie musi tak być. 307 00:16:09,553 --> 00:16:12,014 Giełda daje ludziom szansę decydować, 308 00:16:12,097 --> 00:16:16,476 które firmy zasługują na sukces, które pomysły są warte ryzyka. 309 00:16:16,560 --> 00:16:19,604 Ludzie potrzebują takiego zajęcia. 310 00:16:19,688 --> 00:16:23,233 Wszystkie kraje odnoszące sukcesy mają giełdę, 311 00:16:23,316 --> 00:16:25,652 a kraje, które chciały ją zamknąć, 312 00:16:25,736 --> 00:16:28,405 zmieniły zdanie i wróciły do niej. 313 00:16:28,488 --> 00:16:31,950 Akcjonariusze mają wpływ na to, jak firmy się zachowują, 314 00:16:32,034 --> 00:16:33,618 czyje korzyści biorą pod uwagę. 315 00:16:33,702 --> 00:16:37,456 Większość z nas myśli o naszej dalekiej przyszłości. 316 00:16:37,539 --> 00:16:42,169 Troszczymy się o naszych sąsiadów, nasze dzieci i wnuki. 317 00:16:42,252 --> 00:16:47,591 Mamy wartości i moralność i chcemy, by nasze firmy zarabiały, 318 00:16:47,674 --> 00:16:50,135 robiąc rzeczy dobre dla świata, 319 00:16:50,218 --> 00:16:53,764 a nie krzywdząc ludzi i szkodząc mu. 320 00:16:53,889 --> 00:16:56,433 Tego chce większość akcjonariuszy.