1
00:00:07,216 --> 00:00:08,843
Ik heb me altijd afgevraagd...
2
00:00:08,926 --> 00:00:12,638
...waarom horen we elke avond
wat de aandelenmarkt doet?
3
00:00:13,222 --> 00:00:15,433
...70 record noteringen tot nu toe...
4
00:00:15,516 --> 00:00:16,768
Door het plafond...
5
00:00:16,851 --> 00:00:18,853
Records voor emissieprijzen.
6
00:00:18,936 --> 00:00:20,688
Investeerders die profiteren...
7
00:00:20,772 --> 00:00:22,398
Als de aandelenmarkt hoog staat...
8
00:00:22,482 --> 00:00:25,151
...doet men alsof het ook goed gaat
met de economie.
9
00:00:25,735 --> 00:00:30,198
En in Amerika staat de aandelenmarkt
al zo'n 40 jaar hoog...
10
00:00:30,281 --> 00:00:32,408
Als de aandelen stijgen,
stijgt ook de welvaart.
11
00:00:32,492 --> 00:00:34,327
En is de economie gezonder.
12
00:00:34,410 --> 00:00:38,206
Wat de markt ons vertelt, is dat
we op weg zijn naar meer welvaart.
13
00:00:38,289 --> 00:00:41,834
Een aandelenmarkt die snel stijgt,
daar profiteert iedereen van...
14
00:00:41,918 --> 00:00:45,254
De aandelenmarkt is bijna
drie biljoen dollar in waarde gestegen...
15
00:00:45,338 --> 00:00:46,506
...sinds de verkiezingen.
16
00:00:47,048 --> 00:00:51,010
Maar als je kijkt naar alle gekochte
en verkochte goederen en diensten...
17
00:00:51,094 --> 00:00:54,388
...de echte economie,
dan is die groei juist afgenomen.
18
00:00:54,472 --> 00:00:56,140
GROEIPERCENTAGE BBP AMERIKA
19
00:00:56,224 --> 00:00:58,601
Salarissen zijn al jaren bevroren...
20
00:00:58,684 --> 00:01:01,395
...en de gemiddelde netto-waarde
van een Amerikaans gezin...
21
00:01:01,479 --> 00:01:04,107
...is nog niet hersteld
van de Grote Recessie.
22
00:01:04,190 --> 00:01:07,026
Dus wat meet die aandelenmarkt
nou precies?
23
00:01:09,278 --> 00:01:10,363
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIREREEKS
24
00:01:10,446 --> 00:01:12,490
De barometer van welvaart
is de aandelenmarkt.
25
00:01:12,573 --> 00:01:14,200
De Dow is gestegen met...
26
00:01:14,283 --> 00:01:16,160
De NASDAQ bereikt eindelijk 5.000.
27
00:01:16,244 --> 00:01:17,870
Investeerders kwijlen...
28
00:01:17,954 --> 00:01:19,330
Dividend!
29
00:01:19,413 --> 00:01:21,207
Een nieuw soort goudkoorts...
30
00:01:22,041 --> 00:01:24,877
Iedereen houdt de wereldwijde
economische groei in de gaten...
31
00:01:24,961 --> 00:01:26,504
Dit is historisch terrein...
32
00:01:26,587 --> 00:01:27,755
Aandelen terugkopen...
33
00:01:27,839 --> 00:01:30,800
Het is een fundamenteel
psychopathische filosofie.
34
00:01:31,884 --> 00:01:37,431
The Stock Market
35
00:01:40,351 --> 00:01:43,855
Om te begrijpen wat een aandelenmarkt
meet, helpt het om te denken...
36
00:01:43,938 --> 00:01:46,524
...aan een simpel bedrijf,
een limonadekraam.
37
00:01:46,607 --> 00:01:50,278
Jill doet het fantastisch.
-Maar ik denk groter.
38
00:01:50,695 --> 00:01:53,823
Ik wilde een lening,
maar de bank vond het te riskant.
39
00:01:54,198 --> 00:01:56,242
Grote investeerders kochten niets.
40
00:01:57,034 --> 00:01:58,327
Jill heeft nog een optie.
41
00:01:58,411 --> 00:01:59,453
LIMONADEKRAAM
AANDELEN
42
00:01:59,537 --> 00:02:02,081
Ze kan de markt op gaan,
en iedereen die dat wil...
43
00:02:02,165 --> 00:02:04,041
...een kans geven te investeren.
44
00:02:04,125 --> 00:02:07,753
Allereerst is er de beursintroductie,
de primaire emissie.
45
00:02:07,837 --> 00:02:11,090
Investeerders betalen een bedrag,
zeg een dollar, voor een stukje...
46
00:02:11,174 --> 00:02:12,717
...een aandeel in Jills bedrijf.
47
00:02:13,342 --> 00:02:14,886
Jill verkoopt een aantal aandelen.
48
00:02:15,678 --> 00:02:17,889
En mijn limonaderijk groeit.
49
00:02:17,972 --> 00:02:21,851
Jill kan dit geld gebruiken
om nieuwe kramen te openen...
50
00:02:21,934 --> 00:02:24,145
...hetgeen meer winst betekent.
51
00:02:24,228 --> 00:02:27,398
Jill kan ook een deel gebruiken
om nieuwe producten te ontwikkelen.
52
00:02:27,481 --> 00:02:30,776
Ze kan ook een deel van dat geld
teruggeven aan investeerders.
53
00:02:30,860 --> 00:02:32,320
Dat heet dividend.
54
00:02:32,403 --> 00:02:36,324
Dat hoeft ze niet te doen,
maar 't helpt wel om mensen enthousiast...
55
00:02:36,407 --> 00:02:39,702
...te krijgen over haar bedrijf
en aandelen te kopen.
56
00:02:39,785 --> 00:02:43,664
Zoals Sam, die ziek was op de dag
van uitgifte, maar hij vindt...
57
00:02:43,748 --> 00:02:46,542
Jill het slimste meisje
van de hele wereld...
58
00:02:46,626 --> 00:02:48,878
...en ik weet dat
dit limonadekraam-gebeuren...
59
00:02:48,961 --> 00:02:50,338
...enorm gaat worden.
60
00:02:50,421 --> 00:02:54,717
Dus biedt hij aan aandelen te kopen
van één van de originele investeerders...
61
00:02:54,800 --> 00:02:56,552
...voor het dubbele bedrag.
62
00:02:56,636 --> 00:02:58,512
Hij denkt...
-Als Jill zo doorgaat...
63
00:02:58,679 --> 00:03:01,224
...kan ik die aandelen
later zelfs voor meer verkopen.
64
00:03:01,307 --> 00:03:05,728
Dat is de aandelenmarkt, mensen kopen
en verkopen kleine stukjes van bedrijven.
65
00:03:05,811 --> 00:03:09,232
Gebaseerd op hoe ze
de toekomstige waarde inschatten.
66
00:03:09,774 --> 00:03:11,025
Alleen in het echt...
67
00:03:11,108 --> 00:03:14,403
...gebeurt het duizenden keren
per seconde, wereldwijd.
68
00:03:14,987 --> 00:03:18,157
Er zijn overal aandelenmarkten,
maar de New York Stock Exchange...
69
00:03:18,241 --> 00:03:21,786
...is de grootste van allemaal.
Hij bestaat vanaf 1792...
70
00:03:21,869 --> 00:03:25,790
...toen 24 effectenmakelaars
hun mooiste kleren aandeden...
71
00:03:25,873 --> 00:03:29,377
...en samenkwamen onder een boom
op Wall Street in New York City.
72
00:03:29,460 --> 00:03:32,713
Tegenwoordig is dat waar de grote
traditionele bedrijven als IBM...
73
00:03:32,797 --> 00:03:37,051
...en GE worden verhandeld.
De NASDAQ is het jongere hippe broertje.
74
00:03:37,176 --> 00:03:40,721
Geboren in 1971,
en heeft geen fysieke locatie...
75
00:03:40,805 --> 00:03:42,807
...alle handel is elektronisch.
76
00:03:42,890 --> 00:03:46,143
Daar vind je de Tech bedrijven,
zoals Apple en Facebook.
77
00:03:46,686 --> 00:03:49,814
Dus, als je in Amerika wilt weten
hoe de aandelenmarkt het doet...
78
00:03:49,897 --> 00:03:52,650
...dan wil je weten
hoe beide beurzen het doen.
79
00:03:52,733 --> 00:03:54,735
En dat gebeurt met indexen.
80
00:03:54,986 --> 00:03:59,824
Die vatten een heleboel aandelenprijzen
samen in één helder getal.
81
00:03:59,907 --> 00:04:04,537
De S&P 500 houdt de 500 grootste bedrijven
op beide beurzen in de gaten.
82
00:04:04,620 --> 00:04:08,749
Terwijl de DOW een stuk exclusiever is,
die volgt slechts de 30 bedrijven...
83
00:04:08,833 --> 00:04:13,296
...die het als meest belangrijk ziet.
In 2015 werd AT&T eruit gezet...
84
00:04:13,379 --> 00:04:15,965
...en vervangen door Apple.
De DOW en de S&P zijn...
85
00:04:16,048 --> 00:04:21,595
...Amerikaanse indexen, maar andere landen
hebben hun eigen indexen voor hun beurzen.
86
00:04:21,679 --> 00:04:23,014
De Duitse aandelenindex, DAX...
87
00:04:23,097 --> 00:04:25,141
Londens FTSE 100-index...
88
00:04:25,224 --> 00:04:26,600
De Nikkei-index...
89
00:04:26,684 --> 00:04:28,227
De Shanghai-index...
90
00:04:28,311 --> 00:04:31,981
Vandaag de dag, worden veel
grote bedrijven publiek verhandeld...
91
00:04:32,064 --> 00:04:33,983
...maar dat was niet altijd zo.
92
00:04:34,358 --> 00:04:38,904
Eén man, en meestal een man,
was meestal de baas.
93
00:04:38,988 --> 00:04:42,158
Grote bedrijven uit de 20e eeuw,
de meesten...
94
00:04:42,241 --> 00:04:43,617
PROFESSOR BEDRIJFSRECHT
95
00:04:43,701 --> 00:04:46,078
...hadden één aandeelhouder,
zoals Andrew Carnegie...
96
00:04:46,162 --> 00:04:48,164
STAAL
97
00:04:48,289 --> 00:04:49,415
Vanderbilt...
98
00:04:49,498 --> 00:04:51,709
SPOORWEGEN
99
00:04:52,418 --> 00:04:53,544
Rockefeller...
100
00:04:53,627 --> 00:04:56,088
OLIE
101
00:04:56,172 --> 00:04:59,675
Zij hielden allen de touwtjes
strak in handen.
102
00:04:59,759 --> 00:05:04,096
Dit veranderde
in het begin van de 20e eeuw.
103
00:05:04,180 --> 00:05:08,267
We zien de opkomst van bedrijven
als General Motors...
104
00:05:08,351 --> 00:05:10,728
...en General Electric en RCA.
105
00:05:10,811 --> 00:05:13,230
Bedrijven die ontdekken
wat Jill ook ontdekte...
106
00:05:13,314 --> 00:05:18,027
...als je mensen toestaat aandelen
te kopen, kan je veel sneller groeien.
107
00:05:18,110 --> 00:05:20,196
Aandeelhouders willen geld verdienen.
108
00:05:20,279 --> 00:05:22,907
Dus als de directeur
een slechte beslissing neemt..
109
00:05:22,990 --> 00:05:26,369
...gaan ze hun aandelen verkopen
en zal de prijs dalen.
110
00:05:26,702 --> 00:05:29,914
Het tegenovergestelde is ook waar,
goede vooruitzichten... ...moedigt mensen aan te investeren
in riskante nieuwe ideeën.
111
00:05:33,292 --> 00:05:35,920
Dat is het idee achter de beurs,
een drijfveer voor 'goed'.
112
00:05:36,003 --> 00:05:38,297
Het motiveert bedrijven
tot goede beslissingen...
113
00:05:38,381 --> 00:05:41,175
...zodat er meer geld is
voor de aandeelhouders...
114
00:05:41,258 --> 00:05:45,304
...en meer geld voor groei en banen,
en dat is goed voor iedereen.
115
00:05:45,388 --> 00:05:50,684
Halverwege de vorige eeuw, bleek dat
de Amerikaanse publieke onderneming...
116
00:05:50,935 --> 00:05:55,189
...één van de meest effectieve, sterke...
117
00:05:55,272 --> 00:05:58,192
...en renderende organisaties
ter wereld was.
118
00:05:58,275 --> 00:06:01,987
Er zijn groeimogelijkheden,
en The Telephone Company...
119
00:06:02,071 --> 00:06:04,073
...maakt daar dankbaar gebruik van.
120
00:06:04,156 --> 00:06:07,660
In de jaren na de tweede wereldoorlog,
hielp de beurs de hoogtijdagen...
121
00:06:07,743 --> 00:06:09,829
...van gedeelde welvaart te creëren.
122
00:06:09,912 --> 00:06:12,748
Een nieuw tijdperk breekt aan,
het systeem democratischer...
123
00:06:12,832 --> 00:06:15,501
...de stroom van geld
voor financiering neemt toe.
124
00:06:15,584 --> 00:06:19,922
Het bedrijf moest een middel zijn...
125
00:06:20,005 --> 00:06:24,385
...voor investeringsmogelijkheden,
niet alleen voor de steenrijken...
126
00:06:24,468 --> 00:06:29,432
...maar ook voor de gewone Amerikaan.
Het genereerde geweldige opbrengsten.
127
00:06:29,515 --> 00:06:31,058
Moeten we niet investeren?
128
00:06:31,142 --> 00:06:34,103
Miljoenen vaste, goed betaalde banen.
129
00:06:34,186 --> 00:06:38,649
Innovatieve producten
die de hele wereld overgingen.
130
00:06:38,732 --> 00:06:43,654
Leidinggevenden en directeuren zagen
zichzelf als stewards of beheerders...
131
00:06:43,863 --> 00:06:47,408
...van grote publieke instituties,
met als doel het dienen...
132
00:06:47,491 --> 00:06:50,911
...van niet alleen aandeelhouders,
maar ook obligatiehouders...
133
00:06:50,995 --> 00:06:55,207
...leveranciers, werknemers
en de gemeenschap.
134
00:06:55,374 --> 00:06:59,503
Buick heeft een omgeving gecreëerd
voor de cowboy, en de geur van poepluiers.
135
00:06:59,587 --> 00:07:02,548
En de algemeen directeur, Ivan Wiles,
komt een kijkje nemen.
136
00:07:02,631 --> 00:07:03,757
Du Pont...
137
00:07:03,841 --> 00:07:07,219
Moderne scheikunde en
moderne industrie slaan de handen ineen...
138
00:07:07,303 --> 00:07:09,972
...om ons moderne Amerika te bedienen.
139
00:07:10,055 --> 00:07:14,018
Deze publieke bedrijven hebben geholpen
de middenklasse op te bouwen...
140
00:07:14,101 --> 00:07:16,270
...en diegenen die het goed speelden...
141
00:07:16,437 --> 00:07:19,106
...konden een fortuin verdienen
met aandelenhandel.
142
00:07:19,273 --> 00:07:20,107
Zoals hij.
143
00:07:20,191 --> 00:07:22,693
Ik heb op het spoor gewerkt...
144
00:07:22,776 --> 00:07:26,113
Folkmuziek is zijn hobby,
hij is de steenrijke investeerder...
145
00:07:26,197 --> 00:07:27,239
Warren Buffett.
146
00:07:27,323 --> 00:07:29,325
De grootste Wall Street-magnaat.
147
00:07:29,408 --> 00:07:30,576
Bekendste investeerder...
148
00:07:30,659 --> 00:07:33,078
Investeerder Warren Buffett
is 84 miljard waard.
149
00:07:33,162 --> 00:07:36,582
Buffett is beroemd
door zijn bijzondere investeringsstijl.
150
00:07:36,665 --> 00:07:37,917
ECONOOM, NOBELPRIJS WINNAAR
151
00:07:38,000 --> 00:07:40,377
Waarde-investering, zorgvuldige analyse...
152
00:07:40,461 --> 00:07:43,756
...kijken naar zowel de balans
als de onderneming.
153
00:07:43,839 --> 00:07:47,593
Maar als je daar geen tijd voor hebt,
hier een tip van de man zelf.
154
00:07:47,801 --> 00:07:52,014
Koop een S&P 500 goedkoop indexfonds.
155
00:07:52,097 --> 00:07:54,475
Een indexfonds stopt een klein deel
van jouw geld...
156
00:07:54,558 --> 00:07:56,268
...in elk bedrijf binnen de index.
157
00:07:56,352 --> 00:07:59,647
Je hangt als het waren je wagon
aan de aandelenmarkt-trein.
158
00:07:59,772 --> 00:08:03,317
Een andere optie is professionele
investeerders jouw geld te geven...
159
00:08:03,400 --> 00:08:06,111
...die, tegen betaling,
de beurs proberen te verslaan.
160
00:08:06,529 --> 00:08:10,115
Buffet ging ooit een weddenschap aan
met een hedgefonds, dat in 10 jaar tijd...
161
00:08:10,199 --> 00:08:12,284
...een indexfonds meer zou opleveren...
162
00:08:12,409 --> 00:08:17,873
...en hij won. Aandelen kiezen is lastig,
maar er is een populaire strategie.
163
00:08:17,957 --> 00:08:19,959
Deze man, John Maynard Keynes.
164
00:08:20,042 --> 00:08:22,336
Je kan hem herkennen
aan zijn geweldige snor.
165
00:08:22,419 --> 00:08:25,256
Hij bedacht het,
Keynes was een Nobelprijs-winnaar...
166
00:08:25,339 --> 00:08:29,093
...en één van de meest invloedrijke
economen van de 20e eeuw...
167
00:08:29,176 --> 00:08:31,762
...hij merkte dat kranten iets deden.
168
00:08:31,845 --> 00:08:33,847
Ze vulden een hele pagina...
169
00:08:34,682 --> 00:08:39,186
...met foto's van knappe gezichten
en je moest de...
170
00:08:39,270 --> 00:08:43,357
...zes mooiste kiezen,
rangschikken naar mooiste...
171
00:08:43,440 --> 00:08:45,442
...en opsturen naar de krant.
172
00:08:46,026 --> 00:08:49,613
De krant maakte dan een overzicht
op basis van het aantal stemmen...
173
00:08:50,114 --> 00:08:53,742
...en de winnaar was dus degene die het
beste paste bij de smaak van het publiek.
174
00:08:53,826 --> 00:08:58,080
Laten we daar eens over nadenken.
Kies ik echt welke ik...
175
00:08:58,163 --> 00:09:01,959
...de mooiste vind? Nee, ik moet kiezen
wat anderen zien...
176
00:09:02,042 --> 00:09:03,419
...als de mooiste.
177
00:09:03,502 --> 00:09:05,588
En dat is ook wat gebeurt op
de aandelenmarkt.
178
00:09:05,671 --> 00:09:09,633
Het is niet de echte waarde
van bedrijven die de prijs bepaalt. Het is het beste verhaal
wat mensen geloven van dit bedrijf.
179
00:09:14,346 --> 00:09:17,141
Soms worden de verhalen
ondersteund door feiten.
180
00:09:17,391 --> 00:09:20,477
Chipotle-aandelen zijn meer dan
één derde gekelderd.
181
00:09:20,561 --> 00:09:22,938
Na het nieuws van diverse uitbraken...
182
00:09:23,022 --> 00:09:26,191
...waaronder E.coli, Salmonella en
Norovirus, gelinkt aan deze keten.
183
00:09:26,275 --> 00:09:30,738
Het sjoemelschandaal brengt de aandelen
van Volkswagen in vrije val.
184
00:09:30,821 --> 00:09:33,449
Maar soms zijn deze verhalen een hype.
185
00:09:33,532 --> 00:09:37,119
Internetbedrijven zijn
de meest lucratieve investeringen...
186
00:09:37,202 --> 00:09:38,329
...in generaties.
187
00:09:38,412 --> 00:09:41,749
Ze drijven de waarde
tot buitenaardse hoogtes. Lycos...
188
00:09:41,832 --> 00:09:43,292
...Excite, Yahoo...
189
00:09:43,375 --> 00:09:46,128
Internetaandelen blijven maar stijgen.
190
00:09:46,211 --> 00:09:50,799
Het verhaal in de jaren 90 was dat
internetbedrijven zouden gaan domineren.
191
00:09:50,883 --> 00:09:53,344
Deze bedrijven
zouden geen winst moeten maken.
192
00:09:53,427 --> 00:09:55,429
Een goed verhaal,
en gedeeltelijk ook waar.
193
00:09:55,512 --> 00:09:58,223
We hebben bedrijven zoals Amazon,
Google...
194
00:09:58,307 --> 00:10:02,102
Het probleem is, dat niemand een manier
had om de waarde te bepalen...
195
00:10:02,186 --> 00:10:03,729
...hoe hoog moest de markt zijn?
196
00:10:03,812 --> 00:10:05,356
Is het een hausse zonder einde?
197
00:10:05,439 --> 00:10:07,650
Is de economie voor altijd veranderd?
198
00:10:07,733 --> 00:10:10,194
Je weet dat er iets mis is
als iedereen...
199
00:10:10,277 --> 00:10:14,114
...het hierover heeft.
Het is een bubbel, een sneeuwbal...
200
00:10:14,198 --> 00:10:17,701
...het wordt groter en groter.
Maar kan niet altijd doorgaan. De mooie Dot Com-tijd
nadert op veel plaatsen zijn eind.
201
00:10:21,372 --> 00:10:23,749
Veel Dot Com veranderen in Dot Bom.
202
00:10:23,832 --> 00:10:26,210
...300.000 banen verloren. Omschreven als adembenemend.
203
00:10:28,754 --> 00:10:31,507
De waarde daalde zo snel,
nooit eerder vertoond...
204
00:10:31,590 --> 00:10:34,301
...handelaren en investeerders
in schok.
205
00:10:34,385 --> 00:10:36,303
Als beurs-bubbels barsten...
206
00:10:36,387 --> 00:10:39,932
...treft dat niet alleen investeerders,
maar de hele economie.
207
00:10:40,015 --> 00:10:42,976
Miljoenen kunnen hun baan verliezen,
bedrijven gaan op de fles...
208
00:10:43,060 --> 00:10:44,895
...en pensioenen gaan onderuit.
209
00:10:44,978 --> 00:10:48,774
Maar als de beurzen floreren
en investeerders verdienen...
210
00:10:48,857 --> 00:10:50,359
...kan dat ook niet goed zijn.
211
00:10:50,442 --> 00:10:53,737
We stevenen af
op het meest acute energiecrisis...
212
00:10:53,821 --> 00:10:55,406
...sinds de Tweede Wereldoorlog.
213
00:10:55,489 --> 00:11:00,244
Vroeg in de morgen stonden er al
enorme rijen voor benzine voor een dag.
214
00:11:00,327 --> 00:11:02,413
Ben je boos over
hoe de prijzen zijn gestegen?
215
00:11:02,496 --> 00:11:05,040
Ik ben zeer ontdaan en walg ervan.
216
00:11:05,124 --> 00:11:08,919
Er was algehele bezorgdheid
dat er iets was fout gegaan...
217
00:11:09,002 --> 00:11:10,587
...in de Amerikaanse economie.
218
00:11:10,671 --> 00:11:16,135
En uiteindelijk wees iedereen
naar de manier waarop grote bedrijven...
219
00:11:16,218 --> 00:11:17,845
...werden gerund.
220
00:11:17,928 --> 00:11:20,472
Ontmoet degene
die dit het hardste riep, Milton Friedman.
221
00:11:20,556 --> 00:11:24,017
Een bekend econoom,
vaak te zien in populaire talkshows.
222
00:11:24,101 --> 00:11:25,894
Om deze filosofie te helpen verklaren.
223
00:11:25,978 --> 00:11:29,189
Twijfelde u ooit aan kapitalisme?
224
00:11:29,690 --> 00:11:32,067
En of hebzucht een goede basis is?
225
00:11:32,151 --> 00:11:35,696
Kent u een maatschappij
die niet op hebzucht is gebaseerd?
226
00:11:35,779 --> 00:11:38,031
Kent u deze nog?
Friedman was geen fan.
227
00:11:38,115 --> 00:11:41,577
Hij vond dat er maar één deel moest zijn,
aandeelhouders.
228
00:11:41,660 --> 00:11:45,539
In 1970 publiceerde hij
een succesvol artikel.
229
00:11:45,622 --> 00:11:48,625
Het beroemde artikel
in de New York Times...
230
00:11:49,209 --> 00:11:54,673
...waarin hij aangaf dat omdat bedrijven
in handen waren van aandeelhouders...
231
00:11:54,757 --> 00:11:58,552
...hun enige verplichting was
om winst te maken.
232
00:11:58,635 --> 00:12:02,806
Gordon Gekko's personage in de film
Wall Street verpersoonlijkt die filosofie.
233
00:12:02,890 --> 00:12:06,226
Jullie bezitten het bedrijf,
ja jullie, de aandeelhouders...
234
00:12:06,310 --> 00:12:10,689
...en jullie wordt een oor aangenaaid
door deze, deze bureaucraten.
235
00:12:10,773 --> 00:12:15,319
Hebzucht,
bij gebrek aan een beter woord, is goed.
236
00:12:16,069 --> 00:12:18,322
En bedrijven namen zijn advies aan.
237
00:12:18,405 --> 00:12:23,994
Het salaris van hoge functionarissen
werd gekoppeld aan aandelenkoersen.
238
00:12:24,077 --> 00:12:27,790
Tja, als 80% van het salaris
van de directeur...
239
00:12:27,873 --> 00:12:30,876
...wordt bepaald door de aandelenkoers...
240
00:12:30,959 --> 00:12:35,631
...dan doet hij of zij er alles aan
deze te verhogen.
241
00:12:36,298 --> 00:12:43,013
Zelfs als de gevolgen schadelijk zijn
voor personeel, klanten, maatschappij...
242
00:12:43,096 --> 00:12:46,642
...het milieu, of zelfs het bedrijf zelf
op de lange termijn.
243
00:12:46,725 --> 00:12:50,229
Directeuren sluisden meer geld
naar zaken die op korte termijn...
244
00:12:50,312 --> 00:12:54,525
...de prijs van het aandeel op zouden
drijven, zoals kosten besparen of eigen...
245
00:12:54,608 --> 00:12:57,861
...aandelen inkopen om de toevoer
te verminderen.
246
00:12:57,945 --> 00:13:03,492
Tussen 2007 en 2016,
was dit hoe S&P 500 bedrijven...
247
00:13:03,575 --> 00:13:05,828
...meer dan de helft
van hun inkomen hebben besteed.
248
00:13:05,911 --> 00:13:09,289
En 39% ging als dividend
naar aandeelhouders.
249
00:13:09,373 --> 00:13:13,001
Dus bleef er weinig over
voor loonsverhoging of uitbreiding...
250
00:13:13,085 --> 00:13:15,504
...producten ontwikkelen,
dingen die goed zijn...
251
00:13:15,587 --> 00:13:17,673
...op lange termijn voor een economie.
252
00:13:18,382 --> 00:13:20,551
Als je een langetermijnvisie hebt,
en over 100 jaar...
253
00:13:20,634 --> 00:13:21,760
VOORMALIG DIRECTEUR, WAUSAU PAPIER
254
00:13:21,844 --> 00:13:24,555
...nog steeds een bedrijf wilt zijn...
255
00:13:24,638 --> 00:13:27,182
...en wilt bestaan.
Dan zijn de keuzes die je maakt...
256
00:13:27,266 --> 00:13:32,145
...in investeren,
mensen of kapitaal anders...
257
00:13:32,229 --> 00:13:36,275
...dan wanneer je
binnen 24 maanden winst wil maken.
258
00:13:36,358 --> 00:13:39,695
In 2012 deed
de Wausau papierfabriek investeringen...
259
00:13:39,778 --> 00:13:43,448
...om over te gaan
van print- en schrijfpapier...
260
00:13:43,532 --> 00:13:44,992
...naar tissues.
261
00:13:45,075 --> 00:13:48,495
Maar toen kocht een hedgefonds
een deel van de aandelen en drong aan...
262
00:13:48,579 --> 00:13:50,038
...op kostenvermindering.
263
00:13:50,122 --> 00:13:52,165
Hun argument was,
we hoeven dat niet te doen.
264
00:13:52,249 --> 00:13:56,587
We zien liever een dividendstijging.
Wij waren het er niet mee eens.
265
00:13:56,670 --> 00:13:57,754
VOORMALIG MACHINIST
266
00:13:57,838 --> 00:13:59,256
We wilden salaris inleveren.
267
00:13:59,339 --> 00:14:01,049
Om onze baan te houden.
268
00:14:01,133 --> 00:14:05,470
Wausau Papier kondigt het plan aan
zijn fabriek in Brokaw te sluiten...
269
00:14:05,554 --> 00:14:07,973
Zo'n 450 mensen zonder werk.
270
00:14:08,056 --> 00:14:11,393
Het nieuws is desastreus,
niet alleen voor de werknemers...
271
00:14:11,476 --> 00:14:14,897
...maar voor de hele gemeenschap,
waar de fabriek ooit begon.
272
00:14:14,980 --> 00:14:19,526
Op 7 december, ik vergeet het nooit,
de dag van Pearl Harbor...
273
00:14:19,610 --> 00:14:22,112
...de dag dat ik mijn vader begroef...
274
00:14:22,529 --> 00:14:24,281
...en de dag dat ik mijn baan verloor.
275
00:14:24,364 --> 00:14:28,035
De volgende dag kwam ik op het werk,
het was een gekkenhuis.
276
00:14:28,160 --> 00:14:30,662
Mensen huilden.
277
00:14:30,746 --> 00:14:31,830
Waarom?
278
00:14:35,375 --> 00:14:36,293
Het was een schok.
279
00:14:36,376 --> 00:14:41,465
Mijn zorg is dat we alleen nog
naar de korte termijn kijken...
280
00:14:41,548 --> 00:14:43,300
...naar aandeelhouders...
281
00:14:43,383 --> 00:14:48,013
...versus lang termijn visies
inclusief verantwoordelijkheden.
282
00:14:48,513 --> 00:14:53,268
Deze trend is er al een tijdje
en wordt alleen maar...
283
00:14:53,352 --> 00:14:55,145
...sterker en belangrijker.
284
00:14:55,228 --> 00:15:00,776
Het bedreigt het vermogen
van onze bedrijven om te streven...
285
00:15:00,859 --> 00:15:04,696
...naar projecten die goed zijn
voor de lange termijn...
286
00:15:04,780 --> 00:15:05,906
...en economische groei.
287
00:15:06,615 --> 00:15:10,118
Ontslagen werknemers,
fabrieken die sluiten, lage lonen.
288
00:15:10,494 --> 00:15:13,205
Allemaal slecht voor de economie
als geheel...
289
00:15:13,288 --> 00:15:16,708
...maar geweldig voor winst
op korte termijn...
290
00:15:16,792 --> 00:15:19,419
...en dat is waar het
de aandelenmarkt om gaat.
291
00:15:19,503 --> 00:15:21,672
De aandelenmarkt begon fantastisch...
292
00:15:21,755 --> 00:15:22,965
Nog een record dag...
293
00:15:23,048 --> 00:15:24,758
Een dag voor in de boeken...
294
00:15:24,841 --> 00:15:27,886
De Amerikaanse economie stormt vooruit,
net als de stieren op Wall Street.
295
00:15:27,970 --> 00:15:29,471
Een belangrijke dag op Wall Street...
296
00:15:29,554 --> 00:15:32,599
De S&P 500 hoger dan ooit.
297
00:15:32,683 --> 00:15:36,853
En de uitbetalingen aan directeuren
steeg mee.
298
00:15:38,188 --> 00:15:42,234
In 1973 verdiende de gemiddelde directeur
zo'n 22 keer meer...
299
00:15:42,317 --> 00:15:48,073
...dan de gemiddelde werker.
In 2016, was dit 271 keer zoveel.
300
00:15:48,490 --> 00:15:53,036
En hoe meer de aandelenmarkt groeit,
hoe minder Amerikanen hiervan profiteren.
301
00:15:53,370 --> 00:15:57,165
Het aantal Amerikanen met aandelen
is op het laagste punt...
302
00:15:57,249 --> 00:16:00,168
...in 20 jaar,
de middenklasse doet niet meer mee.
303
00:16:00,502 --> 00:16:04,631
Dus is het geen verrassing
dat het stijgen van de aandeelprijzen...
304
00:16:04,881 --> 00:16:08,385
...de ongelijkheid heeft doen toenemen.
Maar dit hoeft niet.
305
00:16:09,553 --> 00:16:12,014
Aandelenmarkten geven mensen
een kans te beslissen...
306
00:16:12,097 --> 00:16:16,476
...welke bedrijven een kans krijgen
op succes, en welke ideeën.
307
00:16:16,560 --> 00:16:19,604
En er gebeurt iets
als je mensen de kans geeft te spelen.
308
00:16:19,688 --> 00:16:23,233
Als je kijkt naar succesvolle landen,
hebben ze allemaal aandelenmarkten.
309
00:16:23,316 --> 00:16:25,652
En landen die wilden stoppen...
310
00:16:25,736 --> 00:16:28,405
...komen hierop terug
en stellen ze weer in.
311
00:16:28,488 --> 00:16:31,950
Aandeelhouders kunnen het gedrag
van bedrijven beïnvloeden...
312
00:16:32,034 --> 00:16:33,618
...wiens belangen ze behartigen.
313
00:16:33,702 --> 00:16:37,456
De meeste van ons denken
aan onze langetermijn-toekomst.
314
00:16:37,539 --> 00:16:42,169
We geven om onze buren,
onze kinderen en kleinkinderen.
315
00:16:42,252 --> 00:16:47,591
We hebben normen en waarden,
en willen dat bedrijven winst maken...
316
00:16:47,674 --> 00:16:50,135
...met zaken die goed zijn
voor de wereld...
317
00:16:50,218 --> 00:16:53,764
...en niet door mensen kwaad te doen
en het te vernietigen.
318
00:16:53,889 --> 00:16:56,767
Dat is wat de meeste belanghebbenden
echt willen.