1 00:00:07,216 --> 00:00:08,843 Πάντα αναρωτιόμουν. 2 00:00:08,926 --> 00:00:12,638 Γιατί πρέπει να ακούμε κάθε βράδυ πώς πάει το χρηματιστήριο; 3 00:00:13,181 --> 00:00:15,433 Εβδομήντα ρεκόρ κλεισίματος ως τώρα. 4 00:00:15,516 --> 00:00:16,768 Άνοδος στα ύψη... 5 00:00:16,851 --> 00:00:18,853 Ρεκόρ στις IPO. 6 00:00:18,936 --> 00:00:20,146 Επενδυτές επωφελούνται... 7 00:00:20,980 --> 00:00:22,899 Όταν το χρηματιστήριο ευημερεί, 8 00:00:22,982 --> 00:00:25,151 πιστεύουμε το ίδιο για την οικονομία. 9 00:00:25,693 --> 00:00:30,198 Και στην Αμερική το χρηματιστήριο ευημερεί επί σχεδόν 40 χρόνια. 10 00:00:30,281 --> 00:00:34,827 Χωρίς χρηματιστήριο δεν υπάρχει πλούτος, ούτε υγεία για την αμερικανική οικονομία. 11 00:00:34,911 --> 00:00:38,206 Η αγορά μάς λέει ότι είμαστε στον δρόμο της ευημερίας. 12 00:00:38,289 --> 00:00:41,834 Ένα χρηματιστήριο σε άνοδο ωφελεί τους πάντες... Το χρηματιστήριο έχει κερδίσει τρία τρισ. δολάρια σε αξία 13 00:00:45,546 --> 00:00:46,506 μετά τις εκλογές. 14 00:00:47,048 --> 00:00:51,010 Αν υπολογίσουμε το σύνολο των συναλλαγών σε αγαθά και υπηρεσίες στις ΗΠΑ, 15 00:00:51,094 --> 00:00:54,514 την πραγματική οικονομία, δεν υπάρχει πια γρήγορη ανάπτυξη. 16 00:00:54,597 --> 00:00:56,265 ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΕΠ ΤΩΝ ΗΠΑ 17 00:00:56,349 --> 00:00:58,643 Οι μισθοί μένουν σταθεροί εδώ και δεκαετίες, 18 00:00:58,726 --> 00:01:01,437 κι η καθαρή θέση της μέσης αμερικανικής οικογένειας 19 00:01:01,521 --> 00:01:04,190 δεν έχει ανακάμψει ακόμα από τη Μεγάλη Ύφεση. 20 00:01:04,273 --> 00:01:07,151 Οπότε τι ακριβώς μετρά το χρηματιστήριο; 21 00:01:09,278 --> 00:01:10,363 ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΕΙΡΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΤΟΥ NETFLIX 22 00:01:10,446 --> 00:01:12,490 Το χρηματιστήριο καθρεφτίζει την ευημερία της Αμερικής. 23 00:01:12,573 --> 00:01:14,200 Ο Ντάου σημείωσε άνοδο... 24 00:01:14,283 --> 00:01:16,160 Ο NASDAQ άγγιξε επιτέλους τις 5.000... 25 00:01:16,244 --> 00:01:17,870 Τρέχουν τα σάλια επενδυτών... 26 00:01:17,954 --> 00:01:19,330 Μερίσματα! 27 00:01:19,413 --> 00:01:21,207 Σαν τον πυρετό του χρυσού... 28 00:01:22,041 --> 00:01:24,877 Βλέπουμε την παγκόσμια οικονομική επέκταση... 29 00:01:24,961 --> 00:01:26,504 Ζούμε ιστορικές στιγμές... 30 00:01:26,587 --> 00:01:27,755 Επαναγορά μετοχών. 31 00:01:27,839 --> 00:01:31,050 Πρόκειται κατ' ουσίαν για ψυχοπαθολογική φιλοσοφία. 32 00:01:31,884 --> 00:01:38,641 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ 33 00:01:40,351 --> 00:01:43,855 Για να καταλάβουμε τι μετρούν τα χρηματιστήρια, ας φανταστούμε 34 00:01:43,938 --> 00:01:46,524 μια απλή επιχείρηση, όπως ο πάγκος λεμονάδας. 35 00:01:47,275 --> 00:01:48,151 Η Τζιλ σκίζει. 36 00:01:48,818 --> 00:01:50,278 Αλλά σκέφτομαι μακρύτερα. 37 00:01:50,778 --> 00:01:54,115 Ζήτησα δάνειο, αλλά η τράπεζα το θεώρησε παράτολμο. 38 00:01:54,198 --> 00:01:55,199 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ 39 00:01:55,283 --> 00:01:56,784 Οι πλούσιοι δεν αγόραζαν. 40 00:01:57,034 --> 00:01:57,869 ΚΟΙΝΗ ΜΕΤΟΧΗ 41 00:01:57,952 --> 00:02:00,288 Η Τζιλ έχει επιλογή: Καλεί σε δημόσια εγγραφή, 42 00:02:00,371 --> 00:02:02,039 δίνοντας σε όποιον θέλει, 43 00:02:02,123 --> 00:02:04,041 την ευκαιρία να επενδύσει. 44 00:02:04,125 --> 00:02:07,753 Υπάρχει η Αρχική Δημόσια Προσφορά ή IPO. 45 00:02:07,837 --> 00:02:11,132 Οι επενδυτές πληρώνουν ένα ποσό, ένα δολ. π.χ., για μικρό μερίδιο 46 00:02:11,215 --> 00:02:13,217 ή μετοχή της επιχείρησης της Τζιλ. 47 00:02:13,342 --> 00:02:15,011 Η Τζιλ πουλά μετοχές. 48 00:02:15,678 --> 00:02:17,889 Κι επεκτείνω την αυτοκρατορία λεμονάδας μου! 49 00:02:17,972 --> 00:02:21,851 Σωστά, η Τζιλ ανοίγει με τα λεφτά νέους πάγκους λεμονάδων, 50 00:02:21,934 --> 00:02:24,145 κάτι που σημαίνει περισσότερα κέρδη. 51 00:02:24,228 --> 00:02:27,398 Μπορεί να επενδύσει κέρδη στην ανάπτυξη νέων προϊόντων. 52 00:02:27,481 --> 00:02:30,568 Μπορεί να δώσει και λεφτά πίσω στους επενδυτές της. 53 00:02:31,068 --> 00:02:32,320 Αυτά λέγονται μερίσματα. 54 00:02:32,403 --> 00:02:34,197 Δεν έχει την υποχρέωση, 55 00:02:34,280 --> 00:02:37,491 αλλά έτσι ενθουσιάζεται ο κόσμος με την εταιρεία της 56 00:02:37,575 --> 00:02:39,702 και ίσως αγοράσουν τις μετοχές της. 57 00:02:39,785 --> 00:02:43,748 Όπως ο Σαμ, που ήταν άρρωστος τη μέρα του IPO, αλλά θεωρεί... 58 00:02:43,831 --> 00:02:46,542 Η Τζιλ είναι η πιο έξυπνη κοπέλα στον κόσμο, 59 00:02:46,626 --> 00:02:48,878 και ξέρω ότι ο πάγκος λεμονάδας 60 00:02:48,961 --> 00:02:50,338 θα γίνει κάτι μεγάλο. 61 00:02:50,421 --> 00:02:54,717 Έτσι, προσφέρεται να αγοράσει μετοχές από μία αρχική επενδύτρια, 62 00:02:54,800 --> 00:02:56,552 στη διπλάσια τιμή. 63 00:02:56,636 --> 00:02:57,511 Σκέφτεται... 64 00:02:57,595 --> 00:03:01,224 Αν η Τζιλ πάει έτσι, αργότερα θα πουλήσω τις μετοχές πιο ακριβά. 65 00:03:01,307 --> 00:03:02,975 Αυτό είναι το χρηματιστήριο. 66 00:03:03,059 --> 00:03:05,728 Οι άνθρωποι πουλάνε κι αγοράζουν κομμάτια εταιρειών, 67 00:03:05,811 --> 00:03:09,232 εικάζοντας ποια θα είναι η αξία τους στο μέλλον. 68 00:03:09,774 --> 00:03:11,025 Στην πραγματική ζωή, 69 00:03:11,108 --> 00:03:14,403 αυτό γίνεται χιλιάδες φορές το δευτερόλεπτο παγκοσμίως. 70 00:03:15,071 --> 00:03:16,864 Χρηματιστήρια υπάρχουν παντού. 71 00:03:16,948 --> 00:03:19,825 Αλλά το Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης είναι το κορυφαίο. 72 00:03:19,909 --> 00:03:21,786 Υπάρχει από το 1792, 73 00:03:21,869 --> 00:03:25,248 όταν 24 χρηματιστές έβαλαν τα καλύτερά τους παντελόνια και καπέλα 74 00:03:25,831 --> 00:03:29,377 και συναντήθηκαν κάτω από έναν πλάτανο στη Γουόλ Στριτ. 75 00:03:29,460 --> 00:03:34,215 Σήμερα μετοχές μεγάλων εταιρειών, όπως η IBM και η GE, έχουν εισαχθεί εκεί. 76 00:03:34,674 --> 00:03:37,051 Ο NASDAQ είναι ο μικρότερος αδερφός. 77 00:03:37,134 --> 00:03:40,721 Γεννήθηκε το 1971 και δεν έχει φυσική τοποθεσία, 78 00:03:40,805 --> 00:03:42,807 οι συναλλαγές γίνονται ηλεκτρονικά. 79 00:03:42,890 --> 00:03:45,893 Εκεί βρίσκουμε τεχνολογικές εταιρείες όπως η Apple και το Facebook. 80 00:03:46,686 --> 00:03:49,814 Έτσι, αν θες να ξέρεις πώς πάει το χρηματιστήριο στην Αμερική, 81 00:03:49,897 --> 00:03:52,817 πρέπει να γνωρίζεις πώς πάνε αυτά τα δύο χρηματιστήρια. 82 00:03:52,900 --> 00:03:54,902 Εδώ υπεισέρχονται οι δείκτες. 83 00:03:54,986 --> 00:03:59,824 Μεταμορφώνουν τιμές μετοχών σε ένα καθαρό νούμερο. 84 00:03:59,907 --> 00:04:03,244 Ο δείκτης S&P 500 καταγράφει τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες 85 00:04:03,327 --> 00:04:04,954 και στα δύο χρηματιστήρια. 86 00:04:05,037 --> 00:04:08,541 Ενώ ο Ντάου Τζόουνς ακολουθεί μόνο τις 30 εταιρείες 87 00:04:08,624 --> 00:04:10,668 που θεωρεί πιο σημαντικές. 88 00:04:10,751 --> 00:04:14,839 Το 2015 απομάκρυνε την AT&T και την αντικατέστησε με την Apple. 89 00:04:14,922 --> 00:04:18,009 Ο Ντάου και ο S&P είναι μεγάλοι αμερικανικοί δείκτες, 90 00:04:18,092 --> 00:04:21,595 μα άλλες χώρες έχουν δικούς τους για τα χρηματιστήριά τους. 91 00:04:21,679 --> 00:04:23,014 Ο γερμανικός δείκτης Dax... 92 00:04:23,097 --> 00:04:25,141 Ο FTSE 100 του Λονδίνου... 93 00:04:25,224 --> 00:04:26,600 Ο δείκτης Nikkei... 94 00:04:26,684 --> 00:04:28,227 Ο δείκτης της Σανγκάης... 95 00:04:28,311 --> 00:04:32,231 Σήμερα πολλές μεγάλες εταιρείες έχουν εισαχθεί σε χρηματιστήρια, 96 00:04:32,315 --> 00:04:34,108 αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. 97 00:04:34,567 --> 00:04:37,153 Ένα τύπος, σχεδόν πάντα κάποιος άντρας ήταν, 98 00:04:37,236 --> 00:04:38,904 κινούσε τα νήματα. 99 00:04:38,988 --> 00:04:41,574 Οι μεγάλες εταιρείες τη δεκαετία του 1900 100 00:04:41,657 --> 00:04:43,451 ΛΙΝ ΣΤΑΟΥΤ, ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 101 00:04:43,534 --> 00:04:46,078 είχαν συνήθως έναν μέτοχο, όπως ο Άντριου Καρνέγκι... 102 00:04:46,162 --> 00:04:48,331 ΑΝΤΡΙΟΥ ΚΑΡΝΕΓΚΙ, ΑΤΣΑΛΙ 103 00:04:48,414 --> 00:04:49,415 ο Βάντερμπιλτ... 104 00:04:49,498 --> 00:04:51,709 ΚΟΡΝΙΛΙΟΥΣ ΒΑΝΤΕΡΜΠΙΛΤ, ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ 105 00:04:52,543 --> 00:04:53,544 ο Ροκεφέλερ. 106 00:04:53,627 --> 00:04:56,088 ΤΖΟΝ ΝΤ. ΡΟΚΕΦΕΛΕΡ, ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ 107 00:04:56,172 --> 00:04:59,675 Ασκούσαν στενό έλεγχο σε αυτές τις επιχειρήσεις. 108 00:04:59,759 --> 00:05:04,096 Όλο αυτό άρχισε να αλλάζει στις αρχές του 20ού αιώνα. 109 00:05:04,180 --> 00:05:08,267 Ξεκινήσαμε να βλέπουμε την άνοδο εταιρειών όπως η General Motors, 110 00:05:08,351 --> 00:05:10,728 η General Electric και η RCA. 111 00:05:10,811 --> 00:05:13,230 Οι εταιρείες ανακάλυψαν ό,τι κι η Τζιλ: 112 00:05:13,314 --> 00:05:15,983 Αν επιτρέψεις στο κοινό να αγοράζει μετοχές, 113 00:05:16,067 --> 00:05:17,818 αναπτύσσεσαι ταχύτερα. 114 00:05:18,235 --> 00:05:20,196 Οι μέτοχοι θέλουν να βγάλουν λεφτά. 115 00:05:20,279 --> 00:05:22,907 Έτσι, αν ο διευθύνων σύμβουλος πάρει μια κακή απόφαση, 116 00:05:22,990 --> 00:05:25,826 θα υπάρξει πώληση μετοχών κι αυτό θα ρίξει την τιμή. 117 00:05:26,702 --> 00:05:29,914 Και το αντίθετο ισχύει, η πιθανότητα μελλοντικής απόσβεσης 118 00:05:30,414 --> 00:05:33,209 ενθαρρύνει επενδύσεις σε παράτολμες νέες ιδέες. 119 00:05:33,292 --> 00:05:35,920 Αυτή είναι η όλη ιδέα του χρηματιστηρίου ως δύναμη για το καλό. 120 00:05:36,003 --> 00:05:38,297 Ωθεί τις εταιρείες να παίρνουν καλές αποφάσεις, 121 00:05:38,381 --> 00:05:41,175 ώστε να έχουν πιο πολλά χρήματα να επιστρέψουν στους μετόχους, 122 00:05:41,258 --> 00:05:45,596 να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, που είναι καλό για όλους. 123 00:05:45,679 --> 00:05:50,684 Στα μέσα του 20ού αιώνα πλέον η αμερικανική εισηγμένη επιχείρηση 124 00:05:51,102 --> 00:05:55,106 αποδεικνυόταν ένας από τους πιο αποτελεσματικούς, δυναμικούς 125 00:05:55,398 --> 00:05:58,192 και ευεργετικούς οργανισμούς στον κόσμο. 126 00:05:58,275 --> 00:06:01,987 Υπάρχει μια αίσθηση αυξανόμενης ευημερίας, και η Telephone Company 127 00:06:02,071 --> 00:06:03,989 είναι ευγνώμων που συμμετέχει. 128 00:06:04,115 --> 00:06:07,660 Μετά τον Β' Παγκόσμιο το χρηματιστήριο συνέβαλε στην ακμή 129 00:06:07,743 --> 00:06:09,829 της κοινής αμερικανικής ευημερίας. 130 00:06:09,912 --> 00:06:12,748 Η νέα εποχή ξεκινά, κάντε το σύστημα πιο δημοκρατικό, 131 00:06:12,832 --> 00:06:15,501 αυξήστε τη ροή κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση. 132 00:06:15,584 --> 00:06:19,922 Η επιχείρηση υποτίθεται ότι ήταν όχημα 133 00:06:20,005 --> 00:06:22,091 για ευκαιρίες επένδυσης, 134 00:06:22,174 --> 00:06:25,803 όχι μόνο για τους πολύ πλούσιους, αλλά και για τον μέσο Αμερικανό. 135 00:06:25,886 --> 00:06:29,432 Παράγει ανώτερες αποδόσεις για επενδυτές. 136 00:06:29,515 --> 00:06:31,058 Δεν πρέπει να επενδύσουμε; 137 00:06:31,142 --> 00:06:34,103 Εκατομμύρια ασφαλείς, καλοπληρωμένες δουλειές. 138 00:06:34,186 --> 00:06:38,649 Παράγει καινοτόμα προϊόντα που αγοράζονται ανά τον κόσμο. 139 00:06:38,732 --> 00:06:43,654 Στελέχη και διευθυντές θεωρούσαν τον εαυτό τους επόπτη ή διαχειριστή 140 00:06:43,904 --> 00:06:47,408 σπουδαίων εισηγμένων ιδρυμάτων που υποτίθεται θα υπηρετούσαν, 141 00:06:47,491 --> 00:06:50,911 όχι μόνο μετόχους, αλλά και ομολογιούχους, 142 00:06:50,995 --> 00:06:55,291 προμηθευτές, υπαλλήλους, την κοινότητα. 143 00:06:55,374 --> 00:06:58,961 Η Buick προσφέρει έναν χώρο ανάπαυσης για όλους. 144 00:06:59,587 --> 00:07:02,548 Κι έκανε την εμφάνισή του ο γενικός διευθυντής της, Άιβαν Γουάιλς. 145 00:07:02,631 --> 00:07:03,757 Η εταιρεία Du Pont... 146 00:07:03,841 --> 00:07:07,219 Η σύγχρονη χημεία και βιομηχανία συμμαχούν 147 00:07:07,303 --> 00:07:09,972 για να υπηρετήσουν τη σημερινή Αμερική. 148 00:07:10,055 --> 00:07:14,018 Αυτές οι εισηγμένες εταιρείες βοήθησαν στο χτίσιμο της μεσαίας τάξης 149 00:07:14,101 --> 00:07:15,853 κι όσοι έπαιζαν σωστά, 150 00:07:15,936 --> 00:07:18,939 έβγαζαν μια περιουσία από τις αγοραπωλησίες μετοχών. 151 00:07:19,148 --> 00:07:20,107 Όπως αυτός. 152 00:07:20,191 --> 00:07:22,693 Δουλεύω στον σιδηρόδρομο... 153 00:07:22,776 --> 00:07:26,113 Η παραδοσιακή μουσική είναι χόμπι του δισεκατομμυριούχου επενδυτή... 154 00:07:26,197 --> 00:07:27,239 Γουόρεν Μπάφετ. 155 00:07:27,323 --> 00:07:29,325 Ο κορυφαίος τιτάνας της Γουόλ Στριτ. 156 00:07:29,408 --> 00:07:30,576 Ο πιο διάσημος επενδυτής. 157 00:07:30,659 --> 00:07:33,078 Ο επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ έχει περιουσία 84 δισ. 158 00:07:33,162 --> 00:07:36,582 Ο Μπάφετ είναι γνωστός για ιδιαίτερο στιλ επένδυσης. 159 00:07:36,665 --> 00:07:37,917 ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΙΛΕΡ, ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ 160 00:07:38,000 --> 00:07:40,336 Επενδύσεις βάσει αξίας, προσεκτική ανάλυση εταιρείας, 161 00:07:40,419 --> 00:07:43,756 εξέταση ισολογισμού και επιχείρησης. 162 00:07:43,839 --> 00:07:47,718 Αλλά αν δεν έχετε χρόνο, να μια συμβουλή από τον ίδιο τον ειδικό. 163 00:07:47,801 --> 00:07:52,014 Αγοράστε κεφάλαιο χαμηλού κόστους του δείκτη S&P 500. 164 00:07:52,097 --> 00:07:56,268 Με το κεφάλαιο δείκτη βάζετε λίγα χρήματα σε όλες τις εταιρείες του δείκτη. 165 00:07:56,352 --> 00:07:59,647 Ουσιαστικά συμμετέχετε προσπαθώντας να επωφεληθείτε. 166 00:07:59,730 --> 00:08:03,526 Η άλλη επιλογή είναι να δώσετε χρήματα σε επαγγελματίες επενδυτές, 167 00:08:03,609 --> 00:08:06,153 που, έναντι αμοιβής, προσπαθούν να νικήσουν. 168 00:08:06,820 --> 00:08:10,157 Ο Μπάφετ πόνταρε 1.000.000 δολ. ότι ένας δείκτης κεφαλαίου σε 10 χρόνια 169 00:08:10,241 --> 00:08:13,744 θα φέρει μεγαλύτερα κέρδη από αντισταθμιστικό κεφάλαιο, και κέρδισε. 170 00:08:13,827 --> 00:08:17,873 Η επιλογή μετοχών είναι δύσκολη, αλλά υπάρχει μία δημοφιλής στρατηγική. 171 00:08:17,957 --> 00:08:19,959 Αυτός είναι ο Τζον Μέιναρντ Κέινς. 172 00:08:20,042 --> 00:08:22,336 Το επικό του μουστάκι είναι χαρακτηριστικό. 173 00:08:22,419 --> 00:08:23,587 Αυτός είχε την ιδέα. 174 00:08:23,671 --> 00:08:25,256 Ήταν νομπελίστας, 175 00:08:25,339 --> 00:08:28,634 οικονομολόγος του 20ού αιώνα με μεγάλη επιρροή. 176 00:08:28,717 --> 00:08:30,844 Παρατήρησε κάτι που έκαναν οι εφημερίδες. 177 00:08:30,928 --> 00:08:31,762 ΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΨΗΦΙΖΟΥΝ! 178 00:08:31,845 --> 00:08:33,847 Είχαν μια ολόκληρη σελίδα 179 00:08:34,682 --> 00:08:39,186 με φωτογραφίες όμορφων προσώπων και διάλεγες 180 00:08:39,270 --> 00:08:43,440 τα έξι ομορφότερα σημειώνοντάς τα ταξινομημένα 181 00:08:43,524 --> 00:08:45,609 και τους τα ταχυδρομούσες. 182 00:08:46,026 --> 00:08:49,572 Η εφημερίδα ταξινομούσε όλα τα πρόσωπα με βάση τις ψήφους 183 00:08:50,114 --> 00:08:53,534 και νικούσε αυτός που είχε επιλέξει ό,τι και τα πλήθη. 184 00:08:53,826 --> 00:08:55,286 Ας το σκεφτούμε. 185 00:08:55,661 --> 00:08:59,456 Να επιλέξω αυτό που εγώ θεωρώ ως το ομορφότερο πρόσωπο; 186 00:08:59,540 --> 00:09:03,419 Όχι, θα διαλέξω με βάση το τι επιλέγουν οι άλλοι ως ομορφότερα πρόσωπα. 187 00:09:03,502 --> 00:09:05,588 Αυτό περίπου συμβαίνει στο χρηματιστήριο. 188 00:09:06,046 --> 00:09:09,967 Δεν είναι η πραγματική αξία των εταιρειών που ορίζει τις τιμές των μετοχών τους. 189 00:09:10,050 --> 00:09:14,138 Είναι η πιο δημοφιλής ιστορία που ο κόσμος πιστεύει για τις εταιρείες. 190 00:09:14,471 --> 00:09:17,182 Ενίοτε οι ιστορίες έχουν σύμμαχο τα δεδομένα. 191 00:09:17,433 --> 00:09:20,561 Η μετοχή της Chipotle βυθίστηκε πάνω από το ένα τρίτο, 192 00:09:20,686 --> 00:09:25,065 ως συνέπεια μετά τα κρούσματα μόλυνσης από E. coli, σαλμονέλα, νοροϊό 193 00:09:25,149 --> 00:09:26,233 στα εστιατόριά της. 194 00:09:26,317 --> 00:09:30,738 Το σκάνδαλο ρύπων στη Volkswagen έστειλε τη μετοχή σε ελεύθερη πτώση. 195 00:09:30,821 --> 00:09:33,449 Ενίοτε όμως οι ιστορίες είναι απλώς κράχτες. 196 00:09:33,532 --> 00:09:37,119 Οι εταιρείες διαδικτύου είναι οι πιο καυτές και προσοδοφόρες επενδύσεις 197 00:09:37,202 --> 00:09:38,329 σε μια γενιά. 198 00:09:38,412 --> 00:09:41,749 Έχουν πάει την αξία στη στρατόσφαιρα. Η Lycos, 199 00:09:41,832 --> 00:09:43,292 η Excite, η Yahoo... 200 00:09:43,375 --> 00:09:46,128 Οι ιντερνετικές μετοχές συνεχίζουν τη μετεωρική άνοδο. 201 00:09:46,211 --> 00:09:49,632 Τη δεκαετία του 1990 έλεγαν ότι οι διαδικτυακές εταιρείες 202 00:09:49,715 --> 00:09:50,799 θα κυριαρχήσουν. 203 00:09:50,883 --> 00:09:53,344 Δεν πρέπει να κυνηγούν το κέρδος. 204 00:09:53,427 --> 00:09:55,429 Είναι καλή ιστορία, μερικώς σωστή. 205 00:09:55,512 --> 00:09:58,223 Έχουμε εταιρείες όπως η Amazon κι η Google. 206 00:09:58,307 --> 00:09:59,350 Το πρόβλημα είναι 207 00:09:59,433 --> 00:10:03,729 ότι κανείς δεν είχε τρόπο να υπολογίσει πόσο ψηλά πρέπει να είναι η αγορά. 208 00:10:03,812 --> 00:10:05,356 Είναι άνοδος χωρίς τέλος; 209 00:10:05,439 --> 00:10:07,650 Άλλαξε η οικονομία για πάντα; 210 00:10:07,733 --> 00:10:11,528 Ξέρεις ότι κάτι πάει στραβά όταν όλοι μιλούν για κάτι τέτοιο. 211 00:10:11,612 --> 00:10:14,031 Είναι φούσκα, σαν φαινόμενο χιονοστιβάδας, 212 00:10:14,114 --> 00:10:17,701 πάει όλο και πιο ψηλά. Δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα. 213 00:10:17,785 --> 00:10:21,288 Η ιστοσελίδα Honeymoon κλείνει σε πολλά μέρη του κόσμου. 214 00:10:21,372 --> 00:10:23,749 Πολλές ιστοσελίδες έγιναν φωτοβολίδες. 215 00:10:23,832 --> 00:10:26,210 Χάθηκαν 300.000 θέσεις εργασίας στην τεχνολογία. Περιγράφηκε ως σκέτος πάταγος. 216 00:10:28,754 --> 00:10:31,548 Η πτώση ήταν πρωτόγνωρη στην αμερικανική αγορά, 217 00:10:31,632 --> 00:10:34,301 έμποροι και επενδυτές σοκαρίστηκαν. 218 00:10:34,385 --> 00:10:36,303 Όταν σκάνε οι φούσκες, 219 00:10:36,387 --> 00:10:39,932 δεν πλήττονται μόνο οι επενδυτές, αλλά όλη η οικονομία. 220 00:10:40,015 --> 00:10:42,976 Εκατομμύρια κόσμος χάνει τη δουλειά του, εταιρείες πτωχεύουν, 221 00:10:43,060 --> 00:10:44,895 και θρυμματίζονται συντάξεις. 222 00:10:44,978 --> 00:10:48,774 Μα κι όταν το χρηματιστήριο είναι ψηλά κι οι επενδυτές βγάζουν χρήματα, 223 00:10:48,857 --> 00:10:50,359 πάλι πλήττεται η οικονομία. 224 00:10:50,442 --> 00:10:53,612 Βαδίζουμε προς τις μεγαλύτερες ενεργειακές ελλείψεις 225 00:10:53,821 --> 00:10:55,406 μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. 226 00:10:55,489 --> 00:10:59,034 Οι οδηγοί έκαναν ουρές από τα ξημερώματα για να βρουν βενζίνη 227 00:10:59,118 --> 00:11:00,244 να βγάλουν τη μέρα. 228 00:11:00,327 --> 00:11:02,413 Έχεις θυμό για την άνοδο των τιμών; 229 00:11:02,496 --> 00:11:05,040 Έχω απογοητευτεί και αηδιάσει με όλο αυτό. 230 00:11:05,124 --> 00:11:08,919 Υπήρχε μια γενική αίσθηση ανησυχίας ότι κάτι δεν πήγαινε καλά 231 00:11:09,002 --> 00:11:10,421 στην οικονομία των ΗΠΑ. 232 00:11:10,671 --> 00:11:13,132 Και τελικά η ευθύνη αποδόθηκε 233 00:11:13,507 --> 00:11:17,845 στον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης των μεγάλων εισηγμένων επιχειρήσεων. 234 00:11:17,928 --> 00:11:19,972 Τις ευθύνες απέδωσε ο Μίλτον Φρίντμαν. 235 00:11:20,055 --> 00:11:21,014 ΜΙΛΤΟΝ ΦΡΙΝΤΜΑΝ, 1979 236 00:11:21,098 --> 00:11:22,141 Διάσημος οικονομολόγος, 237 00:11:22,224 --> 00:11:25,894 που τον καλούσαν σε τοκ σόου για να εξηγεί τη φιλοσοφία του. 238 00:11:25,978 --> 00:11:29,189 Έχετε αμφιβάλει ποτέ για τον καπιταλισμό; 239 00:11:29,815 --> 00:11:32,067 Κι αν η απληστία είναι καλή ιδέα; 240 00:11:32,151 --> 00:11:35,696 Γνωρίζετε εσείς κοινωνία που να μη λειτουργεί με απληστία; 241 00:11:35,779 --> 00:11:38,031 Θυμάστε τον τροχό; Δεν του άρεσε. 242 00:11:38,115 --> 00:11:41,577 Πίστευε ότι έπρεπε να 'χει μία ακτίνα, τους μετόχους. 243 00:11:42,035 --> 00:11:45,247 Το 1970 δημοσίευσε ένα πετυχημένο άρθρο. 244 00:11:45,330 --> 00:11:48,667 Το διάσημο άρθρο, που δημοσιεύτηκε στους New York Times, 245 00:11:49,209 --> 00:11:54,673 έλεγε ότι επειδή οι εταιρείες ήταν στην κατοχή των μετόχων τους, 246 00:11:54,757 --> 00:11:58,552 η μόνη υποχρέωση της επιχείρησης ήταν να έχει κέρδη. 247 00:11:58,635 --> 00:12:02,806 Ο Γκόρντον Γκέκο στο Wall Street είναι η επιτομή της φιλοσοφίας του Φρίντμαν. 248 00:12:02,890 --> 00:12:07,102 Η εταιρεία είναι δική σας, σωστά, εσείς είστε ο μέτοχος, 249 00:12:07,186 --> 00:12:10,689 και σας διαλύουν πανηγυρικά οι γραφειοκράτες. 250 00:12:10,898 --> 00:12:15,319 Η απληστία -δεν υπάρχει καλύτερη λέξη- είναι καλή. 251 00:12:16,069 --> 00:12:18,322 Οι επιχειρήσεις ακολούθησαν τη συμβουλή του. 252 00:12:18,405 --> 00:12:24,036 Συνέδεσαν τον μισθό των υψηλών στελεχών με την απόδοση της τιμής της μετοχής. 253 00:12:24,119 --> 00:12:27,831 Επομένως, αν το 80% του μισθού του διευθύνοντος συμβούλου 254 00:12:27,915 --> 00:12:30,876 βασίζεται στο τι θα κάνει τον επόμενο χρόνο η τιμή, 255 00:12:30,959 --> 00:12:35,756 τότε, αυτός ή αυτή θα κάνει ό,τι μπορεί για να ανέβει η τιμή της μετοχής. 256 00:12:36,340 --> 00:12:43,013 Ακόμη κι αν οι συνέπειες έχουν ζημία σε υπαλλήλους, πελάτες, την κοινωνία, 257 00:12:43,096 --> 00:12:43,931 το περιβάλλον, 258 00:12:44,014 --> 00:12:46,642 ή και την ίδια την εταιρεία μακροπρόθεσμα. 259 00:12:46,725 --> 00:12:50,646 Οι διευθύνοντες σύμβουλοι βάζουν πιο πολλά σε ό,τι αυξάνει τις τιμές μετοχών 260 00:12:50,729 --> 00:12:53,607 βραχυπρόθεσμα, όπως η μείωση εξόδων ή η επαναγορά δικών τους μετοχών... 261 00:12:53,690 --> 00:12:54,691 ΕΠΑΝΑΓΟΡΕΣ ΜΕΤΟΧΩΝ 262 00:12:54,775 --> 00:12:57,861 για να μειώσουν την προμήθεια και να ανεβάσουν τεχνητά την τιμή. 263 00:12:58,153 --> 00:13:03,534 Μεταξύ 2007 και 2016, με αυτόν τον τρόπο εταιρείες στον S&P 500 264 00:13:03,617 --> 00:13:05,994 ξόδεψαν πάνω από το μισό των κερδών τους. 265 00:13:06,078 --> 00:13:09,540 Ένα άλλο 39 τοις εκατό πήγε στους μετόχους ως μερίσματα 266 00:13:09,665 --> 00:13:13,001 και δεν άφησε περιθώριο για αύξηση μισθών ή επέκταση, 267 00:13:13,085 --> 00:13:14,419 ή ανάπτυξη προϊόντων, 268 00:13:14,503 --> 00:13:17,506 πράγματα καλά για την οικονομία μακροπρόθεσμα. 269 00:13:17,881 --> 00:13:19,967 Αν έχεις μία οπτική ότι σε 100 χρόνια... 270 00:13:20,050 --> 00:13:21,760 ΧΑΝΚ ΝΙΟΥΕΛ ΠΡΩΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ WAUSAU PAPER 271 00:13:21,844 --> 00:13:26,056 θα υπάρχεις, ίσως με άλλο προϊόν, αλλά θέλεις να υπάρχεις ως εταιρεία, 272 00:13:26,139 --> 00:13:27,182 οι επιλογές σου, 273 00:13:27,266 --> 00:13:31,562 όσον αφορά στις επενδύσεις, ανθρώπους και στο κεφάλαιο, είναι διαφορετικές 274 00:13:31,728 --> 00:13:36,275 απ' ό,τι αν θέλεις να επενδύσεις και να έχεις απόδοση σε 24 μήνες. 275 00:13:36,692 --> 00:13:39,695 Το 2012 η εταιρεία Wausau Paper έκανε επενδύσεις, 276 00:13:39,778 --> 00:13:43,532 για να περάσουν τα εργοστάσιά της από το χαρτί εκτύπωσης ή τετραδίου 277 00:13:43,615 --> 00:13:44,992 στο χαρτί καθαριότητας. 278 00:13:45,075 --> 00:13:47,619 Όταν όμως ένα αντισταθμιστικό κεφάλαιο αγόρασε μετοχές, 279 00:13:47,703 --> 00:13:50,038 ώθησε την εταιρεία στη μείωση κόστους. 280 00:13:50,122 --> 00:13:52,165 Έλεγαν ότι δεν το χρειάζονται. 281 00:13:52,249 --> 00:13:54,793 Προτιμούσαν αύξηση μερίσματος. 282 00:13:54,960 --> 00:13:56,587 Ως διοίκηση, διαφωνούμε. 283 00:13:56,670 --> 00:13:58,338 ΤΖΕΦ ΓΟΥΕΪΖΕΝΜΠΕΡΓΚΕΡ ΠΡΩΗΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ WAUSAU PAPER 284 00:13:58,422 --> 00:14:01,049 Προτείναμε μείωση μισθού για να κρατήσουμε το μαγαζί. 285 00:14:01,133 --> 00:14:05,470 Η Wausau Paper θα κλείσει το χαρτοποιείο στο Μπρόκο ως τις 31 Μαρτίου. 286 00:14:05,554 --> 00:14:07,973 Αφήνοντας 450 ανθρώπους χωρίς δουλειά. 287 00:14:08,056 --> 00:14:11,393 Τα νέα είναι καταστροφικά, όχι μόνο για όσους θα χάσουν τη δουλειά τους, 288 00:14:11,476 --> 00:14:14,897 μα για όλη την κοινότητα του Μπρόκο, όπου ξεκίνησαν όλα. 289 00:14:14,980 --> 00:14:18,275 Ήταν 7 Δεκεμβρίου και δεν θα το ξεχάσω ποτέ. 290 00:14:18,567 --> 00:14:22,070 Η επέτειος του Περλ Χάρμπορ, αλλά κι η μέρα που έθαβα τον πατέρα μου, 291 00:14:22,779 --> 00:14:24,239 και που έχασα τη δουλειά μου. 292 00:14:24,323 --> 00:14:27,993 Την επόμενη μέρα πήγα στη δουλειά, και είδα ένα φρενοκομείο. 293 00:14:28,076 --> 00:14:30,370 Κόσμος που έκλαιγε, 294 00:14:30,746 --> 00:14:31,830 με ένα "γιατί;" 295 00:14:35,459 --> 00:14:36,293 Ήταν ένα σοκ. 296 00:14:36,376 --> 00:14:41,465 Η ανησυχία μου είναι ότι εξελιχθήκαμε στην πολύ πιο βραχυπρόθεσμη άποψη 297 00:14:41,548 --> 00:14:43,300 περί δικαιωμάτων μετόχων, 298 00:14:43,383 --> 00:14:48,430 έναντι μιας πιο μακροπρόθεσμης άποψης ευθυνών των φορέων. 299 00:14:48,513 --> 00:14:52,017 Αυτή η τάση επικρατεί τον τελευταίο καιρό και έχει αποκτήσει 300 00:14:52,351 --> 00:14:55,145 περισσότερη δύναμη και κύρος. 301 00:14:55,228 --> 00:14:56,772 Απειλεί σοβαρά 302 00:14:57,022 --> 00:15:02,486 την ικανότητα των εταιρειών να επιδιώξουν τα πρότζεκτ που οδηγούν 303 00:15:02,569 --> 00:15:05,906 σε μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα κι οικονομική ανάπτυξη. 304 00:15:06,573 --> 00:15:10,118 Απόλυση εργαζομένων, κλείσιμο εργοστασίων, χαμηλοί μισθοί. 305 00:15:10,494 --> 00:15:13,205 Πράγματα άσχημα για την οικονομία εν συνόλω, 306 00:15:13,288 --> 00:15:16,708 αλλά εξαιρετικά για βραχυπρόθεσμα κέρδη 307 00:15:16,792 --> 00:15:19,419 κι αυτό είναι που νοιάζει το χρηματιστήριο. 308 00:15:19,503 --> 00:15:21,672 Το χρηματιστήριο άρχισε εξαίσια... 309 00:15:21,755 --> 00:15:22,965 Ακόμη ένα ρεκόρ... 310 00:15:23,048 --> 00:15:24,800 Μέρα ρεκόρ στη Γουόλ Στριτ... 311 00:15:24,883 --> 00:15:27,886 Η οικονομία των ΗΠΑ καλπάζει, όπως κι οι ταύροι της Γουόλ Στριτ. 312 00:15:27,970 --> 00:15:29,471 Μεγάλη μέρα για τη Γουόλ Στριτ... 313 00:15:29,554 --> 00:15:32,015 Ο δείκτης S&P 500 σε άνοδο-ρεκόρ. 314 00:15:32,724 --> 00:15:34,935 Και καθώς μεγαλώνει το χρηματιστήριο, 315 00:15:35,018 --> 00:15:37,396 μεγαλώνουν κι οι επιταγές των διευθύνοντων συμβούλων. 316 00:15:38,230 --> 00:15:40,482 Το 1973 ο μέσος διευθύνων σύμβουλος 317 00:15:40,565 --> 00:15:43,860 έβγαζε περίπου 22 φορές περισσότερα από τον μέσο εργάτη. 318 00:15:43,944 --> 00:15:48,073 Το 2016 πλέον έβγαζε 271 φορές περισσότερα. 319 00:15:48,657 --> 00:15:52,995 Και όσο μεγαλώνει το χρηματιστήριο, λιγότεροι Αμερικανοί επωφελούνται. 320 00:15:53,370 --> 00:15:57,165 Το ποσοστό Αμερικανών που επενδύουν βρίσκεται στο κατώτατο σημείο 321 00:15:57,249 --> 00:16:00,419 των τελευταίων 20 ετών, καθώς η μεσαία τάξη αποσύρθηκε. 322 00:16:00,502 --> 00:16:04,631 Έτσι, δεν είναι έκπληξη ότι αφού αυξήθηκαν οι τιμές μετοχών στις ΗΠΑ, 323 00:16:04,965 --> 00:16:06,633 αυξήθηκαν κι οι ανισότητες. 324 00:16:06,717 --> 00:16:08,802 Δεν είναι ανάγκη όμως να 'ναι έτσι. 325 00:16:09,553 --> 00:16:12,014 Χάρη στα χρηματιστήρια μπορούμε να αποφασίσουμε 326 00:16:12,097 --> 00:16:16,226 ποιες εταιρείες αξίζουν να πετύχουν και ποιες ιδέες αξίζουν το ρίσκο. 327 00:16:16,560 --> 00:16:19,604 Υπάρχει κάτι στο να δίνεις στον κόσμο παιχνίδια να παίζει. 328 00:16:19,688 --> 00:16:23,233 Όλες οι επιτυχημένες χώρες διαθέτουν χρηματιστήρια. 329 00:16:23,525 --> 00:16:25,902 Κι αυτές που επιχείρησαν να τα κλείσουν 330 00:16:26,236 --> 00:16:28,405 τώρα πλέον τα θεσπίζουν. 331 00:16:28,488 --> 00:16:31,950 Οι μέτοχοι επηρεάζουν τη συμπεριφορά των εταιρειών, 332 00:16:32,034 --> 00:16:33,618 ποια συμφέροντα εξασφαλίζουν. 333 00:16:33,702 --> 00:16:37,456 Οι περισσότεροι σκεφτόμαστε το μακροπρόθεσμο μέλλον μας. 334 00:16:38,040 --> 00:16:42,169 Νοιαζόμαστε για τους γείτονες, τα παιδιά και τα εγγόνια μας. 335 00:16:42,669 --> 00:16:47,591 Έχουμε αξίες και ηθική και θέλουμε οι εταιρείες μας να βγάλουν λεφτά, 336 00:16:47,674 --> 00:16:50,135 κάνοντας πράγματα καλά για τον κόσμο 337 00:16:50,302 --> 00:16:53,472 και όχι βλάπτοντας ανθρώπους και καταστρέφοντας. 338 00:16:53,889 --> 00:16:56,767 Αυτό πραγματικά θέλουν οι περισσότεροι μέτοχοι.