1
00:00:07,216 --> 00:00:08,843
Πάντα αναρωτιόμουν.
2
00:00:08,926 --> 00:00:12,638
Γιατί πρέπει να ακούμε κάθε βράδυ
πώς πάει το χρηματιστήριο;
3
00:00:13,181 --> 00:00:15,433
Εβδομήντα ρεκόρ κλεισίματος ως τώρα.
4
00:00:15,516 --> 00:00:16,768
Άνοδος στα ύψη...
5
00:00:16,851 --> 00:00:18,853
Ρεκόρ στις IPO.
6
00:00:18,936 --> 00:00:20,146
Επενδυτές επωφελούνται...
7
00:00:20,980 --> 00:00:22,899
Όταν το χρηματιστήριο ευημερεί,
8
00:00:22,982 --> 00:00:25,151
πιστεύουμε το ίδιο για την οικονομία.
9
00:00:25,693 --> 00:00:30,198
Και στην Αμερική το χρηματιστήριο
ευημερεί επί σχεδόν 40 χρόνια.
10
00:00:30,281 --> 00:00:34,827
Χωρίς χρηματιστήριο δεν υπάρχει πλούτος,
ούτε υγεία για την αμερικανική οικονομία.
11
00:00:34,911 --> 00:00:38,206
Η αγορά μάς λέει
ότι είμαστε στον δρόμο της ευημερίας.
12
00:00:38,289 --> 00:00:41,834
Ένα χρηματιστήριο σε άνοδο
ωφελεί τους πάντες... Το χρηματιστήριο έχει κερδίσει
τρία τρισ. δολάρια σε αξία
13
00:00:45,546 --> 00:00:46,506
μετά τις εκλογές.
14
00:00:47,048 --> 00:00:51,010
Αν υπολογίσουμε το σύνολο των συναλλαγών
σε αγαθά και υπηρεσίες στις ΗΠΑ,
15
00:00:51,094 --> 00:00:54,514
την πραγματική οικονομία,
δεν υπάρχει πια γρήγορη ανάπτυξη.
16
00:00:54,597 --> 00:00:56,265
ΡΥΘΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΕΠ ΤΩΝ ΗΠΑ
17
00:00:56,349 --> 00:00:58,643
Οι μισθοί μένουν σταθεροί
εδώ και δεκαετίες,
18
00:00:58,726 --> 00:01:01,437
κι η καθαρή θέση
της μέσης αμερικανικής οικογένειας
19
00:01:01,521 --> 00:01:04,190
δεν έχει ανακάμψει ακόμα
από τη Μεγάλη Ύφεση.
20
00:01:04,273 --> 00:01:07,151
Οπότε τι ακριβώς μετρά το χρηματιστήριο;
21
00:01:09,278 --> 00:01:10,363
ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΕΙΡΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
ΤΟΥ NETFLIX
22
00:01:10,446 --> 00:01:12,490
Το χρηματιστήριο
καθρεφτίζει την ευημερία της Αμερικής.
23
00:01:12,573 --> 00:01:14,200
Ο Ντάου σημείωσε άνοδο...
24
00:01:14,283 --> 00:01:16,160
Ο NASDAQ άγγιξε επιτέλους τις 5.000...
25
00:01:16,244 --> 00:01:17,870
Τρέχουν τα σάλια επενδυτών...
26
00:01:17,954 --> 00:01:19,330
Μερίσματα!
27
00:01:19,413 --> 00:01:21,207
Σαν τον πυρετό του χρυσού...
28
00:01:22,041 --> 00:01:24,877
Βλέπουμε
την παγκόσμια οικονομική επέκταση...
29
00:01:24,961 --> 00:01:26,504
Ζούμε ιστορικές στιγμές...
30
00:01:26,587 --> 00:01:27,755
Επαναγορά μετοχών.
31
00:01:27,839 --> 00:01:31,050
Πρόκειται κατ' ουσίαν
για ψυχοπαθολογική φιλοσοφία.
32
00:01:31,884 --> 00:01:38,641
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
33
00:01:40,351 --> 00:01:43,855
Για να καταλάβουμε τι μετρούν
τα χρηματιστήρια, ας φανταστούμε
34
00:01:43,938 --> 00:01:46,524
μια απλή επιχείρηση,
όπως ο πάγκος λεμονάδας.
35
00:01:47,275 --> 00:01:48,151
Η Τζιλ σκίζει.
36
00:01:48,818 --> 00:01:50,278
Αλλά σκέφτομαι μακρύτερα.
37
00:01:50,778 --> 00:01:54,115
Ζήτησα δάνειο,
αλλά η τράπεζα το θεώρησε παράτολμο.
38
00:01:54,198 --> 00:01:55,199
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ
39
00:01:55,283 --> 00:01:56,784
Οι πλούσιοι δεν αγόραζαν.
40
00:01:57,034 --> 00:01:57,869
ΚΟΙΝΗ ΜΕΤΟΧΗ
41
00:01:57,952 --> 00:02:00,288
Η Τζιλ έχει επιλογή:
Καλεί σε δημόσια εγγραφή,
42
00:02:00,371 --> 00:02:02,039
δίνοντας σε όποιον θέλει,
43
00:02:02,123 --> 00:02:04,041
την ευκαιρία να επενδύσει.
44
00:02:04,125 --> 00:02:07,753
Υπάρχει η Αρχική Δημόσια Προσφορά ή IPO.
45
00:02:07,837 --> 00:02:11,132
Οι επενδυτές πληρώνουν ένα ποσό,
ένα δολ. π.χ., για μικρό μερίδιο
46
00:02:11,215 --> 00:02:13,217
ή μετοχή της επιχείρησης της Τζιλ.
47
00:02:13,342 --> 00:02:15,011
Η Τζιλ πουλά μετοχές.
48
00:02:15,678 --> 00:02:17,889
Κι επεκτείνω
την αυτοκρατορία λεμονάδας μου!
49
00:02:17,972 --> 00:02:21,851
Σωστά, η Τζιλ ανοίγει με τα λεφτά
νέους πάγκους λεμονάδων,
50
00:02:21,934 --> 00:02:24,145
κάτι που σημαίνει περισσότερα κέρδη.
51
00:02:24,228 --> 00:02:27,398
Μπορεί να επενδύσει κέρδη
στην ανάπτυξη νέων προϊόντων.
52
00:02:27,481 --> 00:02:30,568
Μπορεί να δώσει και λεφτά
πίσω στους επενδυτές της.
53
00:02:31,068 --> 00:02:32,320
Αυτά λέγονται μερίσματα.
54
00:02:32,403 --> 00:02:34,197
Δεν έχει την υποχρέωση,
55
00:02:34,280 --> 00:02:37,491
αλλά έτσι ενθουσιάζεται ο κόσμος
με την εταιρεία της
56
00:02:37,575 --> 00:02:39,702
και ίσως αγοράσουν τις μετοχές της.
57
00:02:39,785 --> 00:02:43,748
Όπως ο Σαμ, που ήταν άρρωστος
τη μέρα του IPO, αλλά θεωρεί...
58
00:02:43,831 --> 00:02:46,542
Η Τζιλ είναι η πιο έξυπνη κοπέλα
στον κόσμο,
59
00:02:46,626 --> 00:02:48,878
και ξέρω ότι ο πάγκος λεμονάδας
60
00:02:48,961 --> 00:02:50,338
θα γίνει κάτι μεγάλο.
61
00:02:50,421 --> 00:02:54,717
Έτσι, προσφέρεται να αγοράσει μετοχές
από μία αρχική επενδύτρια,
62
00:02:54,800 --> 00:02:56,552
στη διπλάσια τιμή.
63
00:02:56,636 --> 00:02:57,511
Σκέφτεται...
64
00:02:57,595 --> 00:03:01,224
Αν η Τζιλ πάει έτσι, αργότερα
θα πουλήσω τις μετοχές πιο ακριβά.
65
00:03:01,307 --> 00:03:02,975
Αυτό είναι το χρηματιστήριο.
66
00:03:03,059 --> 00:03:05,728
Οι άνθρωποι πουλάνε κι αγοράζουν
κομμάτια εταιρειών,
67
00:03:05,811 --> 00:03:09,232
εικάζοντας ποια θα είναι η αξία τους
στο μέλλον.
68
00:03:09,774 --> 00:03:11,025
Στην πραγματική ζωή,
69
00:03:11,108 --> 00:03:14,403
αυτό γίνεται χιλιάδες φορές
το δευτερόλεπτο παγκοσμίως.
70
00:03:15,071 --> 00:03:16,864
Χρηματιστήρια υπάρχουν παντού.
71
00:03:16,948 --> 00:03:19,825
Αλλά το Χρηματιστήριο Νέας Υόρκης
είναι το κορυφαίο.
72
00:03:19,909 --> 00:03:21,786
Υπάρχει από το 1792,
73
00:03:21,869 --> 00:03:25,248
όταν 24 χρηματιστές έβαλαν
τα καλύτερά τους παντελόνια και καπέλα
74
00:03:25,831 --> 00:03:29,377
και συναντήθηκαν κάτω από έναν πλάτανο
στη Γουόλ Στριτ.
75
00:03:29,460 --> 00:03:34,215
Σήμερα μετοχές μεγάλων εταιρειών,
όπως η IBM και η GE, έχουν εισαχθεί εκεί.
76
00:03:34,674 --> 00:03:37,051
Ο NASDAQ είναι ο μικρότερος αδερφός.
77
00:03:37,134 --> 00:03:40,721
Γεννήθηκε το 1971
και δεν έχει φυσική τοποθεσία,
78
00:03:40,805 --> 00:03:42,807
οι συναλλαγές γίνονται ηλεκτρονικά.
79
00:03:42,890 --> 00:03:45,893
Εκεί βρίσκουμε τεχνολογικές εταιρείες
όπως η Apple και το Facebook.
80
00:03:46,686 --> 00:03:49,814
Έτσι, αν θες να ξέρεις
πώς πάει το χρηματιστήριο στην Αμερική,
81
00:03:49,897 --> 00:03:52,817
πρέπει να γνωρίζεις πώς πάνε
αυτά τα δύο χρηματιστήρια.
82
00:03:52,900 --> 00:03:54,902
Εδώ υπεισέρχονται οι δείκτες.
83
00:03:54,986 --> 00:03:59,824
Μεταμορφώνουν τιμές μετοχών
σε ένα καθαρό νούμερο.
84
00:03:59,907 --> 00:04:03,244
Ο δείκτης S&P 500 καταγράφει
τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες
85
00:04:03,327 --> 00:04:04,954
και στα δύο χρηματιστήρια.
86
00:04:05,037 --> 00:04:08,541
Ενώ ο Ντάου Τζόουνς ακολουθεί μόνο
τις 30 εταιρείες
87
00:04:08,624 --> 00:04:10,668
που θεωρεί πιο σημαντικές.
88
00:04:10,751 --> 00:04:14,839
Το 2015 απομάκρυνε την AT&T
και την αντικατέστησε με την Apple.
89
00:04:14,922 --> 00:04:18,009
Ο Ντάου και ο S&P
είναι μεγάλοι αμερικανικοί δείκτες,
90
00:04:18,092 --> 00:04:21,595
μα άλλες χώρες έχουν δικούς τους
για τα χρηματιστήριά τους.
91
00:04:21,679 --> 00:04:23,014
Ο γερμανικός δείκτης Dax...
92
00:04:23,097 --> 00:04:25,141
Ο FTSE 100 του Λονδίνου...
93
00:04:25,224 --> 00:04:26,600
Ο δείκτης Nikkei...
94
00:04:26,684 --> 00:04:28,227
Ο δείκτης της Σανγκάης...
95
00:04:28,311 --> 00:04:32,231
Σήμερα πολλές μεγάλες εταιρείες
έχουν εισαχθεί σε χρηματιστήρια,
96
00:04:32,315 --> 00:04:34,108
αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα.
97
00:04:34,567 --> 00:04:37,153
Ένα τύπος,
σχεδόν πάντα κάποιος άντρας ήταν,
98
00:04:37,236 --> 00:04:38,904
κινούσε τα νήματα.
99
00:04:38,988 --> 00:04:41,574
Οι μεγάλες εταιρείες τη δεκαετία του 1900
100
00:04:41,657 --> 00:04:43,451
ΛΙΝ ΣΤΑΟΥΤ, ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ
101
00:04:43,534 --> 00:04:46,078
είχαν συνήθως έναν μέτοχο,
όπως ο Άντριου Καρνέγκι...
102
00:04:46,162 --> 00:04:48,331
ΑΝΤΡΙΟΥ ΚΑΡΝΕΓΚΙ, ΑΤΣΑΛΙ
103
00:04:48,414 --> 00:04:49,415
ο Βάντερμπιλτ...
104
00:04:49,498 --> 00:04:51,709
ΚΟΡΝΙΛΙΟΥΣ ΒΑΝΤΕΡΜΠΙΛΤ, ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ
105
00:04:52,543 --> 00:04:53,544
ο Ροκεφέλερ.
106
00:04:53,627 --> 00:04:56,088
ΤΖΟΝ ΝΤ. ΡΟΚΕΦΕΛΕΡ, ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ
107
00:04:56,172 --> 00:04:59,675
Ασκούσαν στενό έλεγχο
σε αυτές τις επιχειρήσεις.
108
00:04:59,759 --> 00:05:04,096
Όλο αυτό άρχισε
να αλλάζει στις αρχές του 20ού αιώνα.
109
00:05:04,180 --> 00:05:08,267
Ξεκινήσαμε να βλέπουμε την άνοδο εταιρειών
όπως η General Motors,
110
00:05:08,351 --> 00:05:10,728
η General Electric και η RCA.
111
00:05:10,811 --> 00:05:13,230
Οι εταιρείες ανακάλυψαν ό,τι κι η Τζιλ:
112
00:05:13,314 --> 00:05:15,983
Αν επιτρέψεις στο κοινό
να αγοράζει μετοχές,
113
00:05:16,067 --> 00:05:17,818
αναπτύσσεσαι ταχύτερα.
114
00:05:18,235 --> 00:05:20,196
Οι μέτοχοι θέλουν να βγάλουν λεφτά.
115
00:05:20,279 --> 00:05:22,907
Έτσι, αν ο διευθύνων σύμβουλος
πάρει μια κακή απόφαση,
116
00:05:22,990 --> 00:05:25,826
θα υπάρξει πώληση μετοχών
κι αυτό θα ρίξει την τιμή.
117
00:05:26,702 --> 00:05:29,914
Και το αντίθετο ισχύει,
η πιθανότητα μελλοντικής απόσβεσης
118
00:05:30,414 --> 00:05:33,209
ενθαρρύνει επενδύσεις
σε παράτολμες νέες ιδέες.
119
00:05:33,292 --> 00:05:35,920
Αυτή είναι η όλη ιδέα του χρηματιστηρίου
ως δύναμη για το καλό.
120
00:05:36,003 --> 00:05:38,297
Ωθεί τις εταιρείες
να παίρνουν καλές αποφάσεις,
121
00:05:38,381 --> 00:05:41,175
ώστε να έχουν πιο πολλά χρήματα
να επιστρέψουν στους μετόχους,
122
00:05:41,258 --> 00:05:45,596
να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν
θέσεις εργασίας, που είναι καλό για όλους.
123
00:05:45,679 --> 00:05:50,684
Στα μέσα του 20ού αιώνα πλέον
η αμερικανική εισηγμένη επιχείρηση
124
00:05:51,102 --> 00:05:55,106
αποδεικνυόταν ένας
από τους πιο αποτελεσματικούς, δυναμικούς
125
00:05:55,398 --> 00:05:58,192
και ευεργετικούς οργανισμούς στον κόσμο.
126
00:05:58,275 --> 00:06:01,987
Υπάρχει μια αίσθηση αυξανόμενης ευημερίας,
και η Telephone Company
127
00:06:02,071 --> 00:06:03,989
είναι ευγνώμων που συμμετέχει.
128
00:06:04,115 --> 00:06:07,660
Μετά τον Β' Παγκόσμιο
το χρηματιστήριο συνέβαλε στην ακμή
129
00:06:07,743 --> 00:06:09,829
της κοινής αμερικανικής ευημερίας.
130
00:06:09,912 --> 00:06:12,748
Η νέα εποχή ξεκινά,
κάντε το σύστημα πιο δημοκρατικό,
131
00:06:12,832 --> 00:06:15,501
αυξήστε τη ροή κεφαλαίου
για τη χρηματοδότηση.
132
00:06:15,584 --> 00:06:19,922
Η επιχείρηση υποτίθεται ότι ήταν όχημα
133
00:06:20,005 --> 00:06:22,091
για ευκαιρίες επένδυσης,
134
00:06:22,174 --> 00:06:25,803
όχι μόνο για τους πολύ πλούσιους,
αλλά και για τον μέσο Αμερικανό.
135
00:06:25,886 --> 00:06:29,432
Παράγει ανώτερες αποδόσεις για επενδυτές.
136
00:06:29,515 --> 00:06:31,058
Δεν πρέπει να επενδύσουμε;
137
00:06:31,142 --> 00:06:34,103
Εκατομμύρια ασφαλείς,
καλοπληρωμένες δουλειές.
138
00:06:34,186 --> 00:06:38,649
Παράγει καινοτόμα προϊόντα
που αγοράζονται ανά τον κόσμο.
139
00:06:38,732 --> 00:06:43,654
Στελέχη και διευθυντές θεωρούσαν
τον εαυτό τους επόπτη ή διαχειριστή
140
00:06:43,904 --> 00:06:47,408
σπουδαίων εισηγμένων ιδρυμάτων
που υποτίθεται θα υπηρετούσαν,
141
00:06:47,491 --> 00:06:50,911
όχι μόνο μετόχους, αλλά και ομολογιούχους,
142
00:06:50,995 --> 00:06:55,291
προμηθευτές, υπαλλήλους, την κοινότητα.
143
00:06:55,374 --> 00:06:58,961
Η Buick προσφέρει
έναν χώρο ανάπαυσης για όλους.
144
00:06:59,587 --> 00:07:02,548
Κι έκανε την εμφάνισή του
ο γενικός διευθυντής της, Άιβαν Γουάιλς.
145
00:07:02,631 --> 00:07:03,757
Η εταιρεία Du Pont...
146
00:07:03,841 --> 00:07:07,219
Η σύγχρονη χημεία και βιομηχανία συμμαχούν
147
00:07:07,303 --> 00:07:09,972
για να υπηρετήσουν τη σημερινή Αμερική.
148
00:07:10,055 --> 00:07:14,018
Αυτές οι εισηγμένες εταιρείες βοήθησαν
στο χτίσιμο της μεσαίας τάξης
149
00:07:14,101 --> 00:07:15,853
κι όσοι έπαιζαν σωστά,
150
00:07:15,936 --> 00:07:18,939
έβγαζαν μια περιουσία
από τις αγοραπωλησίες μετοχών.
151
00:07:19,148 --> 00:07:20,107
Όπως αυτός.
152
00:07:20,191 --> 00:07:22,693
Δουλεύω στον σιδηρόδρομο...
153
00:07:22,776 --> 00:07:26,113
Η παραδοσιακή μουσική είναι χόμπι
του δισεκατομμυριούχου επενδυτή...
154
00:07:26,197 --> 00:07:27,239
Γουόρεν Μπάφετ.
155
00:07:27,323 --> 00:07:29,325
Ο κορυφαίος τιτάνας της Γουόλ Στριτ.
156
00:07:29,408 --> 00:07:30,576
Ο πιο διάσημος επενδυτής.
157
00:07:30,659 --> 00:07:33,078
Ο επενδυτής Γουόρεν Μπάφετ
έχει περιουσία 84 δισ.
158
00:07:33,162 --> 00:07:36,582
Ο Μπάφετ είναι γνωστός
για ιδιαίτερο στιλ επένδυσης.
159
00:07:36,665 --> 00:07:37,917
ΡΟΜΠΕΡΤ ΣΙΛΕΡ, ΝΟΜΠΕΛΙΣΤΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
160
00:07:38,000 --> 00:07:40,336
Επενδύσεις βάσει αξίας,
προσεκτική ανάλυση εταιρείας,
161
00:07:40,419 --> 00:07:43,756
εξέταση ισολογισμού και επιχείρησης.
162
00:07:43,839 --> 00:07:47,718
Αλλά αν δεν έχετε χρόνο,
να μια συμβουλή από τον ίδιο τον ειδικό.
163
00:07:47,801 --> 00:07:52,014
Αγοράστε κεφάλαιο χαμηλού κόστους
του δείκτη S&P 500.
164
00:07:52,097 --> 00:07:56,268
Με το κεφάλαιο δείκτη βάζετε λίγα χρήματα
σε όλες τις εταιρείες του δείκτη.
165
00:07:56,352 --> 00:07:59,647
Ουσιαστικά συμμετέχετε
προσπαθώντας να επωφεληθείτε.
166
00:07:59,730 --> 00:08:03,526
Η άλλη επιλογή είναι να δώσετε
χρήματα σε επαγγελματίες επενδυτές,
167
00:08:03,609 --> 00:08:06,153
που, έναντι αμοιβής,
προσπαθούν να νικήσουν.
168
00:08:06,820 --> 00:08:10,157
Ο Μπάφετ πόνταρε 1.000.000 δολ.
ότι ένας δείκτης κεφαλαίου σε 10 χρόνια
169
00:08:10,241 --> 00:08:13,744
θα φέρει μεγαλύτερα κέρδη
από αντισταθμιστικό κεφάλαιο, και κέρδισε.
170
00:08:13,827 --> 00:08:17,873
Η επιλογή μετοχών είναι δύσκολη,
αλλά υπάρχει μία δημοφιλής στρατηγική.
171
00:08:17,957 --> 00:08:19,959
Αυτός είναι ο Τζον Μέιναρντ Κέινς.
172
00:08:20,042 --> 00:08:22,336
Το επικό του μουστάκι
είναι χαρακτηριστικό.
173
00:08:22,419 --> 00:08:23,587
Αυτός είχε την ιδέα.
174
00:08:23,671 --> 00:08:25,256
Ήταν νομπελίστας,
175
00:08:25,339 --> 00:08:28,634
οικονομολόγος του 20ού αιώνα
με μεγάλη επιρροή.
176
00:08:28,717 --> 00:08:30,844
Παρατήρησε
κάτι που έκαναν οι εφημερίδες.
177
00:08:30,928 --> 00:08:31,762
ΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΨΗΦΙΖΟΥΝ!
178
00:08:31,845 --> 00:08:33,847
Είχαν μια ολόκληρη σελίδα
179
00:08:34,682 --> 00:08:39,186
με φωτογραφίες όμορφων προσώπων
και διάλεγες
180
00:08:39,270 --> 00:08:43,440
τα έξι ομορφότερα
σημειώνοντάς τα ταξινομημένα
181
00:08:43,524 --> 00:08:45,609
και τους τα ταχυδρομούσες.
182
00:08:46,026 --> 00:08:49,572
Η εφημερίδα ταξινομούσε όλα τα πρόσωπα
με βάση τις ψήφους
183
00:08:50,114 --> 00:08:53,534
και νικούσε αυτός
που είχε επιλέξει ό,τι και τα πλήθη.
184
00:08:53,826 --> 00:08:55,286
Ας το σκεφτούμε.
185
00:08:55,661 --> 00:08:59,456
Να επιλέξω αυτό που εγώ θεωρώ
ως το ομορφότερο πρόσωπο;
186
00:08:59,540 --> 00:09:03,419
Όχι, θα διαλέξω με βάση το τι επιλέγουν
οι άλλοι ως ομορφότερα πρόσωπα.
187
00:09:03,502 --> 00:09:05,588
Αυτό περίπου συμβαίνει στο χρηματιστήριο.
188
00:09:06,046 --> 00:09:09,967
Δεν είναι η πραγματική αξία των εταιρειών
που ορίζει τις τιμές των μετοχών τους.
189
00:09:10,050 --> 00:09:14,138
Είναι η πιο δημοφιλής ιστορία
που ο κόσμος πιστεύει για τις εταιρείες.
190
00:09:14,471 --> 00:09:17,182
Ενίοτε οι ιστορίες
έχουν σύμμαχο τα δεδομένα.
191
00:09:17,433 --> 00:09:20,561
Η μετοχή της Chipotle βυθίστηκε
πάνω από το ένα τρίτο,
192
00:09:20,686 --> 00:09:25,065
ως συνέπεια μετά τα κρούσματα μόλυνσης
από E. coli, σαλμονέλα, νοροϊό
193
00:09:25,149 --> 00:09:26,233
στα εστιατόριά της.
194
00:09:26,317 --> 00:09:30,738
Το σκάνδαλο ρύπων στη Volkswagen
έστειλε τη μετοχή σε ελεύθερη πτώση.
195
00:09:30,821 --> 00:09:33,449
Ενίοτε όμως
οι ιστορίες είναι απλώς κράχτες.
196
00:09:33,532 --> 00:09:37,119
Οι εταιρείες διαδικτύου είναι
οι πιο καυτές και προσοδοφόρες επενδύσεις
197
00:09:37,202 --> 00:09:38,329
σε μια γενιά.
198
00:09:38,412 --> 00:09:41,749
Έχουν πάει την αξία στη στρατόσφαιρα.
Η Lycos,
199
00:09:41,832 --> 00:09:43,292
η Excite, η Yahoo...
200
00:09:43,375 --> 00:09:46,128
Οι ιντερνετικές μετοχές
συνεχίζουν τη μετεωρική άνοδο.
201
00:09:46,211 --> 00:09:49,632
Τη δεκαετία του 1990 έλεγαν
ότι οι διαδικτυακές εταιρείες
202
00:09:49,715 --> 00:09:50,799
θα κυριαρχήσουν.
203
00:09:50,883 --> 00:09:53,344
Δεν πρέπει να κυνηγούν το κέρδος.
204
00:09:53,427 --> 00:09:55,429
Είναι καλή ιστορία, μερικώς σωστή.
205
00:09:55,512 --> 00:09:58,223
Έχουμε εταιρείες
όπως η Amazon κι η Google.
206
00:09:58,307 --> 00:09:59,350
Το πρόβλημα είναι
207
00:09:59,433 --> 00:10:03,729
ότι κανείς δεν είχε τρόπο να υπολογίσει
πόσο ψηλά πρέπει να είναι η αγορά.
208
00:10:03,812 --> 00:10:05,356
Είναι άνοδος χωρίς τέλος;
209
00:10:05,439 --> 00:10:07,650
Άλλαξε η οικονομία για πάντα;
210
00:10:07,733 --> 00:10:11,528
Ξέρεις ότι κάτι πάει στραβά
όταν όλοι μιλούν για κάτι τέτοιο.
211
00:10:11,612 --> 00:10:14,031
Είναι φούσκα, σαν φαινόμενο χιονοστιβάδας,
212
00:10:14,114 --> 00:10:17,701
πάει όλο και πιο ψηλά.
Δεν μπορεί να συνεχιστεί για πάντα.
213
00:10:17,785 --> 00:10:21,288
Η ιστοσελίδα Honeymoon κλείνει
σε πολλά μέρη του κόσμου.
214
00:10:21,372 --> 00:10:23,749
Πολλές ιστοσελίδες έγιναν φωτοβολίδες.
215
00:10:23,832 --> 00:10:26,210
Χάθηκαν 300.000 θέσεις
εργασίας στην τεχνολογία. Περιγράφηκε ως σκέτος πάταγος.
216
00:10:28,754 --> 00:10:31,548
Η πτώση ήταν πρωτόγνωρη
στην αμερικανική αγορά,
217
00:10:31,632 --> 00:10:34,301
έμποροι και επενδυτές σοκαρίστηκαν.
218
00:10:34,385 --> 00:10:36,303
Όταν σκάνε οι φούσκες,
219
00:10:36,387 --> 00:10:39,932
δεν πλήττονται μόνο οι επενδυτές,
αλλά όλη η οικονομία.
220
00:10:40,015 --> 00:10:42,976
Εκατομμύρια κόσμος χάνει τη δουλειά του,
εταιρείες πτωχεύουν,
221
00:10:43,060 --> 00:10:44,895
και θρυμματίζονται συντάξεις.
222
00:10:44,978 --> 00:10:48,774
Μα κι όταν το χρηματιστήριο είναι ψηλά
κι οι επενδυτές βγάζουν χρήματα,
223
00:10:48,857 --> 00:10:50,359
πάλι πλήττεται η οικονομία.
224
00:10:50,442 --> 00:10:53,612
Βαδίζουμε προς τις μεγαλύτερες
ενεργειακές ελλείψεις
225
00:10:53,821 --> 00:10:55,406
μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
226
00:10:55,489 --> 00:10:59,034
Οι οδηγοί έκαναν ουρές από τα ξημερώματα
για να βρουν βενζίνη
227
00:10:59,118 --> 00:11:00,244
να βγάλουν τη μέρα.
228
00:11:00,327 --> 00:11:02,413
Έχεις θυμό για την άνοδο των τιμών;
229
00:11:02,496 --> 00:11:05,040
Έχω απογοητευτεί και αηδιάσει με όλο αυτό.
230
00:11:05,124 --> 00:11:08,919
Υπήρχε μια γενική αίσθηση ανησυχίας
ότι κάτι δεν πήγαινε καλά
231
00:11:09,002 --> 00:11:10,421
στην οικονομία των ΗΠΑ.
232
00:11:10,671 --> 00:11:13,132
Και τελικά η ευθύνη αποδόθηκε
233
00:11:13,507 --> 00:11:17,845
στον τρόπο λειτουργίας και διοίκησης
των μεγάλων εισηγμένων επιχειρήσεων.
234
00:11:17,928 --> 00:11:19,972
Τις ευθύνες απέδωσε ο Μίλτον Φρίντμαν.
235
00:11:20,055 --> 00:11:21,014
ΜΙΛΤΟΝ ΦΡΙΝΤΜΑΝ, 1979
236
00:11:21,098 --> 00:11:22,141
Διάσημος οικονομολόγος,
237
00:11:22,224 --> 00:11:25,894
που τον καλούσαν σε τοκ σόου
για να εξηγεί τη φιλοσοφία του.
238
00:11:25,978 --> 00:11:29,189
Έχετε αμφιβάλει ποτέ για τον καπιταλισμό;
239
00:11:29,815 --> 00:11:32,067
Κι αν η απληστία είναι καλή ιδέα;
240
00:11:32,151 --> 00:11:35,696
Γνωρίζετε εσείς κοινωνία
που να μη λειτουργεί με απληστία;
241
00:11:35,779 --> 00:11:38,031
Θυμάστε τον τροχό; Δεν του άρεσε.
242
00:11:38,115 --> 00:11:41,577
Πίστευε ότι έπρεπε να 'χει μία ακτίνα,
τους μετόχους.
243
00:11:42,035 --> 00:11:45,247
Το 1970 δημοσίευσε ένα πετυχημένο άρθρο.
244
00:11:45,330 --> 00:11:48,667
Το διάσημο άρθρο,
που δημοσιεύτηκε στους New York Times,
245
00:11:49,209 --> 00:11:54,673
έλεγε ότι επειδή οι εταιρείες ήταν
στην κατοχή των μετόχων τους,
246
00:11:54,757 --> 00:11:58,552
η μόνη υποχρέωση της επιχείρησης
ήταν να έχει κέρδη.
247
00:11:58,635 --> 00:12:02,806
Ο Γκόρντον Γκέκο στο Wall Street είναι
η επιτομή της φιλοσοφίας του Φρίντμαν.
248
00:12:02,890 --> 00:12:07,102
Η εταιρεία είναι δική σας, σωστά,
εσείς είστε ο μέτοχος,
249
00:12:07,186 --> 00:12:10,689
και σας διαλύουν πανηγυρικά
οι γραφειοκράτες.
250
00:12:10,898 --> 00:12:15,319
Η απληστία -δεν υπάρχει καλύτερη λέξη-
είναι καλή.
251
00:12:16,069 --> 00:12:18,322
Οι επιχειρήσεις
ακολούθησαν τη συμβουλή του.
252
00:12:18,405 --> 00:12:24,036
Συνέδεσαν τον μισθό των υψηλών στελεχών
με την απόδοση της τιμής της μετοχής.
253
00:12:24,119 --> 00:12:27,831
Επομένως, αν το 80% του μισθού
του διευθύνοντος συμβούλου
254
00:12:27,915 --> 00:12:30,876
βασίζεται στο τι θα κάνει
τον επόμενο χρόνο η τιμή,
255
00:12:30,959 --> 00:12:35,756
τότε, αυτός ή αυτή θα κάνει ό,τι μπορεί
για να ανέβει η τιμή της μετοχής.
256
00:12:36,340 --> 00:12:43,013
Ακόμη κι αν οι συνέπειες έχουν ζημία
σε υπαλλήλους, πελάτες, την κοινωνία,
257
00:12:43,096 --> 00:12:43,931
το περιβάλλον,
258
00:12:44,014 --> 00:12:46,642
ή και την ίδια την εταιρεία μακροπρόθεσμα.
259
00:12:46,725 --> 00:12:50,646
Οι διευθύνοντες σύμβουλοι βάζουν πιο πολλά
σε ό,τι αυξάνει τις τιμές μετοχών
260
00:12:50,729 --> 00:12:53,607
βραχυπρόθεσμα, όπως η μείωση εξόδων
ή η επαναγορά δικών τους μετοχών...
261
00:12:53,690 --> 00:12:54,691
ΕΠΑΝΑΓΟΡΕΣ ΜΕΤΟΧΩΝ
262
00:12:54,775 --> 00:12:57,861
για να μειώσουν την προμήθεια
και να ανεβάσουν τεχνητά την τιμή.
263
00:12:58,153 --> 00:13:03,534
Μεταξύ 2007 και 2016,
με αυτόν τον τρόπο εταιρείες στον S&P 500
264
00:13:03,617 --> 00:13:05,994
ξόδεψαν πάνω
από το μισό των κερδών τους.
265
00:13:06,078 --> 00:13:09,540
Ένα άλλο 39 τοις εκατό πήγε στους μετόχους
ως μερίσματα
266
00:13:09,665 --> 00:13:13,001
και δεν άφησε περιθώριο
για αύξηση μισθών ή επέκταση,
267
00:13:13,085 --> 00:13:14,419
ή ανάπτυξη προϊόντων,
268
00:13:14,503 --> 00:13:17,506
πράγματα καλά
για την οικονομία μακροπρόθεσμα.
269
00:13:17,881 --> 00:13:19,967
Αν έχεις μία οπτική ότι σε 100 χρόνια...
270
00:13:20,050 --> 00:13:21,760
ΧΑΝΚ ΝΙΟΥΕΛ
ΠΡΩΗΝ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ WAUSAU PAPER
271
00:13:21,844 --> 00:13:26,056
θα υπάρχεις, ίσως με άλλο προϊόν,
αλλά θέλεις να υπάρχεις ως εταιρεία,
272
00:13:26,139 --> 00:13:27,182
οι επιλογές σου,
273
00:13:27,266 --> 00:13:31,562
όσον αφορά στις επενδύσεις, ανθρώπους
και στο κεφάλαιο, είναι διαφορετικές
274
00:13:31,728 --> 00:13:36,275
απ' ό,τι αν θέλεις να επενδύσεις
και να έχεις απόδοση σε 24 μήνες.
275
00:13:36,692 --> 00:13:39,695
Το 2012
η εταιρεία Wausau Paper έκανε επενδύσεις,
276
00:13:39,778 --> 00:13:43,532
για να περάσουν τα εργοστάσιά της
από το χαρτί εκτύπωσης ή τετραδίου
277
00:13:43,615 --> 00:13:44,992
στο χαρτί καθαριότητας.
278
00:13:45,075 --> 00:13:47,619
Όταν όμως ένα αντισταθμιστικό κεφάλαιο
αγόρασε μετοχές,
279
00:13:47,703 --> 00:13:50,038
ώθησε την εταιρεία στη μείωση κόστους.
280
00:13:50,122 --> 00:13:52,165
Έλεγαν ότι δεν το χρειάζονται.
281
00:13:52,249 --> 00:13:54,793
Προτιμούσαν αύξηση μερίσματος.
282
00:13:54,960 --> 00:13:56,587
Ως διοίκηση, διαφωνούμε.
283
00:13:56,670 --> 00:13:58,338
ΤΖΕΦ ΓΟΥΕΪΖΕΝΜΠΕΡΓΚΕΡ
ΠΡΩΗΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ WAUSAU PAPER
284
00:13:58,422 --> 00:14:01,049
Προτείναμε μείωση μισθού
για να κρατήσουμε το μαγαζί.
285
00:14:01,133 --> 00:14:05,470
Η Wausau Paper θα κλείσει το χαρτοποιείο
στο Μπρόκο ως τις 31 Μαρτίου.
286
00:14:05,554 --> 00:14:07,973
Αφήνοντας 450 ανθρώπους χωρίς δουλειά.
287
00:14:08,056 --> 00:14:11,393
Τα νέα είναι καταστροφικά, όχι μόνο
για όσους θα χάσουν τη δουλειά τους,
288
00:14:11,476 --> 00:14:14,897
μα για όλη την κοινότητα του Μπρόκο,
όπου ξεκίνησαν όλα.
289
00:14:14,980 --> 00:14:18,275
Ήταν 7 Δεκεμβρίου
και δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
290
00:14:18,567 --> 00:14:22,070
Η επέτειος του Περλ Χάρμπορ,
αλλά κι η μέρα που έθαβα τον πατέρα μου,
291
00:14:22,779 --> 00:14:24,239
και που έχασα τη δουλειά μου.
292
00:14:24,323 --> 00:14:27,993
Την επόμενη μέρα πήγα στη δουλειά,
και είδα ένα φρενοκομείο.
293
00:14:28,076 --> 00:14:30,370
Κόσμος που έκλαιγε,
294
00:14:30,746 --> 00:14:31,830
με ένα "γιατί;"
295
00:14:35,459 --> 00:14:36,293
Ήταν ένα σοκ.
296
00:14:36,376 --> 00:14:41,465
Η ανησυχία μου είναι ότι εξελιχθήκαμε
στην πολύ πιο βραχυπρόθεσμη άποψη
297
00:14:41,548 --> 00:14:43,300
περί δικαιωμάτων μετόχων,
298
00:14:43,383 --> 00:14:48,430
έναντι μιας πιο μακροπρόθεσμης άποψης
ευθυνών των φορέων.
299
00:14:48,513 --> 00:14:52,017
Αυτή η τάση επικρατεί τον τελευταίο καιρό
και έχει αποκτήσει
300
00:14:52,351 --> 00:14:55,145
περισσότερη δύναμη και κύρος.
301
00:14:55,228 --> 00:14:56,772
Απειλεί σοβαρά
302
00:14:57,022 --> 00:15:02,486
την ικανότητα των εταιρειών
να επιδιώξουν τα πρότζεκτ που οδηγούν
303
00:15:02,569 --> 00:15:05,906
σε μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα
κι οικονομική ανάπτυξη.
304
00:15:06,573 --> 00:15:10,118
Απόλυση εργαζομένων, κλείσιμο εργοστασίων,
χαμηλοί μισθοί.
305
00:15:10,494 --> 00:15:13,205
Πράγματα άσχημα
για την οικονομία εν συνόλω,
306
00:15:13,288 --> 00:15:16,708
αλλά εξαιρετικά για βραχυπρόθεσμα κέρδη
307
00:15:16,792 --> 00:15:19,419
κι αυτό είναι
που νοιάζει το χρηματιστήριο.
308
00:15:19,503 --> 00:15:21,672
Το χρηματιστήριο άρχισε εξαίσια...
309
00:15:21,755 --> 00:15:22,965
Ακόμη ένα ρεκόρ...
310
00:15:23,048 --> 00:15:24,800
Μέρα ρεκόρ στη Γουόλ Στριτ...
311
00:15:24,883 --> 00:15:27,886
Η οικονομία των ΗΠΑ καλπάζει,
όπως κι οι ταύροι της Γουόλ Στριτ.
312
00:15:27,970 --> 00:15:29,471
Μεγάλη μέρα για τη Γουόλ Στριτ...
313
00:15:29,554 --> 00:15:32,015
Ο δείκτης S&P 500 σε άνοδο-ρεκόρ.
314
00:15:32,724 --> 00:15:34,935
Και καθώς μεγαλώνει το χρηματιστήριο,
315
00:15:35,018 --> 00:15:37,396
μεγαλώνουν κι οι επιταγές
των διευθύνοντων συμβούλων.
316
00:15:38,230 --> 00:15:40,482
Το 1973 ο μέσος διευθύνων σύμβουλος
317
00:15:40,565 --> 00:15:43,860
έβγαζε περίπου 22 φορές περισσότερα
από τον μέσο εργάτη.
318
00:15:43,944 --> 00:15:48,073
Το 2016 πλέον
έβγαζε 271 φορές περισσότερα.
319
00:15:48,657 --> 00:15:52,995
Και όσο μεγαλώνει το χρηματιστήριο,
λιγότεροι Αμερικανοί επωφελούνται.
320
00:15:53,370 --> 00:15:57,165
Το ποσοστό Αμερικανών που επενδύουν
βρίσκεται στο κατώτατο σημείο
321
00:15:57,249 --> 00:16:00,419
των τελευταίων 20 ετών,
καθώς η μεσαία τάξη αποσύρθηκε.
322
00:16:00,502 --> 00:16:04,631
Έτσι, δεν είναι έκπληξη ότι αφού αυξήθηκαν
οι τιμές μετοχών στις ΗΠΑ,
323
00:16:04,965 --> 00:16:06,633
αυξήθηκαν κι οι ανισότητες.
324
00:16:06,717 --> 00:16:08,802
Δεν είναι ανάγκη όμως να 'ναι έτσι.
325
00:16:09,553 --> 00:16:12,014
Χάρη στα χρηματιστήρια μπορούμε
να αποφασίσουμε
326
00:16:12,097 --> 00:16:16,226
ποιες εταιρείες αξίζουν να πετύχουν
και ποιες ιδέες αξίζουν το ρίσκο.
327
00:16:16,560 --> 00:16:19,604
Υπάρχει κάτι στο να δίνεις
στον κόσμο παιχνίδια να παίζει.
328
00:16:19,688 --> 00:16:23,233
Όλες οι επιτυχημένες χώρες
διαθέτουν χρηματιστήρια.
329
00:16:23,525 --> 00:16:25,902
Κι αυτές που επιχείρησαν να τα κλείσουν
330
00:16:26,236 --> 00:16:28,405
τώρα πλέον τα θεσπίζουν.
331
00:16:28,488 --> 00:16:31,950
Οι μέτοχοι επηρεάζουν
τη συμπεριφορά των εταιρειών,
332
00:16:32,034 --> 00:16:33,618
ποια συμφέροντα εξασφαλίζουν.
333
00:16:33,702 --> 00:16:37,456
Οι περισσότεροι σκεφτόμαστε
το μακροπρόθεσμο μέλλον μας.
334
00:16:38,040 --> 00:16:42,169
Νοιαζόμαστε για τους γείτονες,
τα παιδιά και τα εγγόνια μας.
335
00:16:42,669 --> 00:16:47,591
Έχουμε αξίες και ηθική και θέλουμε
οι εταιρείες μας να βγάλουν λεφτά,
336
00:16:47,674 --> 00:16:50,135
κάνοντας πράγματα καλά για τον κόσμο
337
00:16:50,302 --> 00:16:53,472
και όχι βλάπτοντας ανθρώπους
και καταστρέφοντας.
338
00:16:53,889 --> 00:16:56,767
Αυτό πραγματικά θέλουν
οι περισσότεροι μέτοχοι.