1
00:00:06,549 --> 00:00:09,010
Znamy te ważne chwile w historii muzyki.
2
00:00:09,594 --> 00:00:12,722
Bitelsi lądują w USA
i rozpoczynają brytyjską inwazję.
3
00:00:14,557 --> 00:00:16,976
Jimi Hendrix wykonuje hymn USA. Madonna śpiewa na pierwszej gali VMA.
4
00:00:26,402 --> 00:00:28,071
Tego możecie nie znać.
5
00:00:28,154 --> 00:00:32,408
To Seo Taiji & Boys i ich występ
na konkursie w Korei Południowej.
6
00:00:33,493 --> 00:00:36,370
Wiecie jednak,
co ta chwila zapoczątkowała.
7
00:00:38,456 --> 00:00:40,541
Globalny przemysł znany jako…
8
00:00:43,628 --> 00:00:45,505
NETFLIX - ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY
9
00:00:45,588 --> 00:00:49,425
Koreańska popkultura,
która oczarowała Azję, wkracza i do USA.
10
00:00:49,509 --> 00:00:51,844
…przemysł wart pięć miliardów dolarów.
11
00:00:53,638 --> 00:00:56,974
Na lotnisku w Los Angeles
przywitano ich jak Bitelsów.
12
00:01:04,482 --> 00:01:09,779
WYJAŚNIAMY K-POP
13
00:01:09,862 --> 00:01:10,863
Zastanówmy się.
14
00:01:10,947 --> 00:01:11,781
2018, SEUL
15
00:01:11,864 --> 00:01:13,199
Jak Korea Południowa
16
00:01:13,282 --> 00:01:16,327
stworzyła przemysł o globalnej skali?
17
00:01:16,410 --> 00:01:17,954
2016, PARYŻ
18
00:01:18,037 --> 00:01:19,789
By znaleźć odpowiedź,
19
00:01:19,872 --> 00:01:22,708
musimy cofnąć się
do tej przełomowej chwili.
20
00:01:25,002 --> 00:01:26,712
Po twarzy Seo Taijiego widać,
21
00:01:26,796 --> 00:01:29,090
że opinia jury nie jest najlepsza.
22
00:01:29,590 --> 00:01:31,801
Moim zdaniem za mało
23
00:01:31,884 --> 00:01:33,761
w tym wszystkim melodii.
24
00:01:33,845 --> 00:01:34,929
EKSPERT DS. K-POPU
25
00:01:35,012 --> 00:01:36,973
Występ był prawdziwym szokiem
26
00:01:37,056 --> 00:01:39,016
dla wszystkich widzów.
27
00:01:39,100 --> 00:01:40,643
By zrozumieć dlaczego…
28
00:01:40,726 --> 00:01:42,228
DEBIUT SEO TAIJI AND BOYS
29
00:01:42,311 --> 00:01:45,439
…posłuchajcie, co było hitem
dziesięć lat wcześniej.
30
00:01:45,690 --> 00:01:46,816
„OCH, KOREO”
31
00:01:46,899 --> 00:01:49,152
Och, Koreo, nasz kraju
32
00:01:49,735 --> 00:01:51,779
Zawsze będę cię kochać!
33
00:01:51,863 --> 00:01:55,408
To pieśń patriotyczna
w stylu muzyki lat 80.
34
00:01:56,117 --> 00:01:57,952
Nosiła tytuł...
35
00:01:58,035 --> 00:01:59,120
„Och, Koreo”.
36
00:01:59,203 --> 00:02:00,454
Ciągle puszczali ją
37
00:02:00,538 --> 00:02:03,332
w radiu i telewizji.
38
00:02:04,167 --> 00:02:07,795
Było tak dlatego,
że uznano ją za bezpieczną,
39
00:02:07,879 --> 00:02:10,923
patriotyczną pieśń zleconą
i promowaną przez rząd.
40
00:02:12,049 --> 00:02:16,262
Kontrolę popkultury
rozpoczął dyktator Park Chung Hee.
41
00:02:16,429 --> 00:02:18,389
Trwała jeszcze po jego zabójstwie
42
00:02:18,472 --> 00:02:19,807
w 1979 roku.
43
00:02:21,267 --> 00:02:23,853
Rząd kontrolował wtedy telewizję, która nadawała
popularne programy muzyczne.
44
00:02:27,982 --> 00:02:29,275
Prawo do emisji
45
00:02:29,358 --> 00:02:32,778
miały piosenki patriotyczne
jak „Och, Koreo”…
46
00:02:34,947 --> 00:02:38,075
lub bezpieczne,
jak „You’re Too Far To Get Close To”,
47
00:02:38,159 --> 00:02:39,452
nieszkodliwa ballada.
48
00:02:43,706 --> 00:02:45,374
PRODUCENT MUZYCZNY
49
00:02:45,458 --> 00:02:50,213
Wtedy istniały tylko trzy rozgłośnie,
50
00:02:50,296 --> 00:02:56,260
więc trudno było o coś nowego.
51
00:02:57,220 --> 00:03:01,224
Debiut telewizyjny Seo Taiji & Boys
wiosną 1992 roku
52
00:03:01,307 --> 00:03:05,603
pokazał, że postęp kulturowy
w Korei Południowej
53
00:03:05,686 --> 00:03:06,896
jest możliwy.
54
00:03:07,980 --> 00:03:10,858
Seo Taiji & Boys to symbol kulturowy,
55
00:03:10,942 --> 00:03:14,028
który ukazał przewrót
nie tylko w rozrywce,
56
00:03:14,111 --> 00:03:17,406
ale też w całym życiu Koreańczyków.
57
00:03:17,490 --> 00:03:19,951
Rapowali, nosili szerokie spodnie,
58
00:03:20,034 --> 00:03:21,869
tańczyli breakdance…
59
00:03:23,246 --> 00:03:26,832
To było zjawisko bez precedensu
w koreańskiej kulturze.
60
00:03:29,043 --> 00:03:30,795
WŁAŚCICIEL DEF DANCE SKOOL
61
00:03:30,878 --> 00:03:35,299
Kiedy byłem dzieckiem,
taniec wywoływał negatywne skojarzenia.
62
00:03:35,383 --> 00:03:39,095
Dorośli patrzyli na niego nieprzychylnie.
63
00:03:39,178 --> 00:03:41,389
Gazety zaczęły nazywać zespół
64
00:03:41,472 --> 00:03:44,100
koreańskim New Kids on the Block.
65
00:03:44,183 --> 00:03:48,062
Byli prekursorami w dziedzinie mody.
66
00:03:48,646 --> 00:03:55,486
Wprowadzili do Korei
hiphopową modę w amerykańskim stylu.
67
00:03:55,569 --> 00:03:56,904
GRUPA HIPHOPOWA
68
00:03:56,988 --> 00:04:03,035
Ich obecność w kulturze poszerzyła
horyzonty opinii publicznej.
69
00:04:05,371 --> 00:04:09,166
Weźmy przebój o buncie młodzieży
z 1995 roku, „Come Back Home” .
70
00:04:09,250 --> 00:04:10,876
PRZYSZŁOŚĆ „COME BACK HOME”
71
00:04:11,502 --> 00:04:15,715
Mój gniew wobec społeczeństwa
Rośnie z każdym dniem
72
00:04:15,965 --> 00:04:20,803
Przeradza się w odrazę
Prawda nie wychodzi na wierzch
73
00:04:21,804 --> 00:04:24,015
Utwór uniknął cenzury…
74
00:04:24,098 --> 00:04:25,141
KONIEC UCZCIWOŚCI
75
00:04:25,224 --> 00:04:27,059
…ale ich „Regret Of The Times”…
76
00:04:27,143 --> 00:04:28,686
TO NIE PIOSENKI DLA DZIECI
77
00:04:28,769 --> 00:04:31,897
…został zakazany za obrazę uczuć
starszego pokolenia.
78
00:04:32,481 --> 00:04:34,358
Mimo to Seo Taiji & Boys
79
00:04:34,442 --> 00:04:37,820
stali się jedną
z najpopularniejszych grup w Korei.
80
00:04:38,446 --> 00:04:39,947
Chcieli odejść w blasku,
81
00:04:40,031 --> 00:04:43,659
więc w szczytowym momencie
ogłosili koniec kariery.
82
00:04:44,285 --> 00:04:46,495
Wiedząc, jaką siłę ma obraz,
83
00:04:47,038 --> 00:04:49,081
wypuścili pożegnalny teledysk.
84
00:04:51,125 --> 00:04:54,920
Bardzo nam przykro, że odchodzą.
85
00:04:56,547 --> 00:04:58,257
Blisko 40 lat wcześniej
86
00:04:58,341 --> 00:05:02,511
Korea Południowa żyła w ubóstwie,
ale wzmocniła gospodarkę…
87
00:05:02,595 --> 00:05:04,347
MIEJSCE 34.
PKB 3,9 MLD DOL.
88
00:05:04,430 --> 00:05:07,683
...i w 1996 r., gdy Seo Taiji & Boys
zakończyli karierę,
89
00:05:07,767 --> 00:05:10,519
była 11. najbogatszym państwem na świecie.
90
00:05:11,771 --> 00:05:12,813
Oto Lee Soo Man,
91
00:05:12,897 --> 00:05:15,816
koreański artysta,
który został biznesmenem i uznał, że podbije muzyką świat.
92
00:05:18,903 --> 00:05:24,158
Należy podkreślać,
że to produkcje koreańskie
93
00:05:24,241 --> 00:05:29,163
i sprzedawać muzykę jako towar kulturowy.
94
00:05:30,289 --> 00:05:33,250
Pierwszy udany produkt
Lee Soo Mana to H.O.T.
95
00:05:34,710 --> 00:05:35,920
„Candy”.
96
00:05:36,003 --> 00:05:38,005
Występowałem z tym w szkole.
97
00:05:38,089 --> 00:05:39,965
Najważniejsze były rękawiczki.
98
00:05:40,049 --> 00:05:42,676
Tak, mowa o rękawicach narciarskich.
99
00:05:42,760 --> 00:05:45,429
Porównując występy
Seo Taiji & Boys i H.O.T.,
100
00:05:45,513 --> 00:05:47,598
łatwo dostrzec podobieństwo.
101
00:05:47,681 --> 00:05:51,894
Łączyli hip-hop z muzyką taneczną
i ubierali się jak narciarze.
102
00:05:51,977 --> 00:05:54,230
Oczywiście uwielbiamy H.O.T.,
103
00:05:54,313 --> 00:05:57,149
ale ich teledyski były przedziwne.
104
00:05:59,693 --> 00:06:02,947
Ludzie nosili te rękawiczki na ulicy.
105
00:06:03,030 --> 00:06:05,241
Nie mogłem się nadziwić.
106
00:06:05,324 --> 00:06:09,995
Wystarczyło,
że raz ubrali się jak narciarze
107
00:06:10,079 --> 00:06:14,125
i nagle wszyscy zaczęli ich naśladować.
108
00:06:15,376 --> 00:06:17,586
Była też choreografia taneczna.
109
00:06:17,753 --> 00:06:19,755
I ten taniec…
110
00:06:20,423 --> 00:06:22,091
Właśnie.
111
00:06:22,174 --> 00:06:25,428
Nazywał się man chi chun,
czyli „taniec z młotkiem”.
112
00:06:25,511 --> 00:06:28,139
Wszystkie dzieciaki kochają takie ruchy.
113
00:06:28,222 --> 00:06:29,723
Bez wyjątku.
114
00:06:32,017 --> 00:06:33,936
To był ogromny przebój.
115
00:06:34,437 --> 00:06:38,315
Jakieś 200 piosenek
miało powtórzyć jego sukces.
116
00:06:38,399 --> 00:06:41,235
Lee Soo Man odnalazł niszę na rynku
117
00:06:41,735 --> 00:06:45,489
i rok później,
kiedy Azję dotknął kryzys finansowy,
118
00:06:45,573 --> 00:06:48,909
rząd Korei wpadł na ten sam pomysł
co Lee Soo Man.
119
00:06:48,993 --> 00:06:53,330
Kultura miała potencjał zostać
nowym towarem eksportowym kraju.
120
00:06:53,414 --> 00:06:56,041
Wprowadzono nawet
ustawę wspierającą sztukę…
121
00:06:56,125 --> 00:06:57,585
USTAWA O PROMOCJI KULTURY
122
00:06:57,668 --> 00:07:01,088
…i przeznaczono co najmniej
1% budżetu na rozwój kultury.
123
00:07:01,172 --> 00:07:04,008
Przetrzeć szlaki miały trzy wytwórnie.
124
00:07:04,091 --> 00:07:07,636
SM Entertainment Lee Soo Mana
oraz dwie inne agencje:
125
00:07:07,720 --> 00:07:09,305
JYP i YG.
126
00:07:09,513 --> 00:07:12,475
Założycielem YG był sam Yang Hyun Suk,
127
00:07:12,600 --> 00:07:15,144
członek Seo Taiji & Boys.
128
00:07:15,352 --> 00:07:18,397
Wytwórnie opracowały
formułę tworzenia k-popu.
129
00:07:18,481 --> 00:07:19,982
Wciąż jest w użyciu.
130
00:07:25,488 --> 00:07:29,283
„K” w wyrazie „k-pop”
oznacza „koreański”, czyli…
131
00:07:29,366 --> 00:07:31,285
…koreański pop.
132
00:07:31,368 --> 00:07:34,163
Laikom opisałabym k-pop jako…
133
00:07:34,246 --> 00:07:35,247
Pop na sterydach.
134
00:07:35,331 --> 00:07:38,250
Nie chcę nazywać zespołów towarami,
135
00:07:38,501 --> 00:07:41,462
ale powstają pod pewien wzór.
136
00:07:41,545 --> 00:07:44,340
To nie jest muzyka cyniczna,
137
00:07:44,423 --> 00:07:47,009
tylko czysty optymizm.
138
00:07:47,426 --> 00:07:49,553
PREZENTERKI RADIOWE
139
00:07:49,637 --> 00:07:53,974
Nawet na koreańskim rynku
dyskutuje się o tym, czym jest k-pop.
140
00:07:54,058 --> 00:07:55,768
To tylko zespoły z Korei? Trzeba być idolem młodzieży?
141
00:07:58,312 --> 00:08:00,231
Świat zna termin „k-pop”.
142
00:08:00,314 --> 00:08:02,358
W Korei mówi się „grupy idoli”,
143
00:08:02,441 --> 00:08:05,319
bo są owocem konkretnego procesu.
144
00:08:06,111 --> 00:08:07,363
KROK 1: PRZESŁUCHANIA
145
00:08:07,446 --> 00:08:09,281
Wytwórnia organizuje casting...
146
00:08:09,365 --> 00:08:10,366
KROK 2: SZKOLENIE
147
00:08:10,449 --> 00:08:12,451
…uczy zwycięzców tańca i śpiewu..
148
00:08:12,535 --> 00:08:13,911
KROK 3: GRUPOWANIE
149
00:08:13,994 --> 00:08:16,080
...i łączy ich w dopracowane grupy.
150
00:08:16,163 --> 00:08:17,831
Proces może trwać latami
151
00:08:18,165 --> 00:08:20,376
i nie zapoczątkował go k-pop.
152
00:08:21,627 --> 00:08:24,505
Podobnie działało Motown,
153
00:08:24,588 --> 00:08:28,050
wytwórnia stojąca za The Supremes,
The Temptations
154
00:08:28,133 --> 00:08:29,760
i The Jackson Five.
155
00:08:29,843 --> 00:08:31,303
Tak jak ci ostatni,
156
00:08:31,387 --> 00:08:34,098
grupy k-popowe
mają zwykle pięciu członków,
157
00:08:34,181 --> 00:08:37,560
a często wielu więcej,
i każdy ma wyznaczoną rolę.
158
00:08:38,394 --> 00:08:41,146
WSPÓŁPRACOWNICZKA BILLBOARD MAGAZINE
159
00:08:41,230 --> 00:08:44,316
Członkowie grupy
rzadko są do siebie podobni.
160
00:08:44,400 --> 00:08:48,445
Często noszą tytuły zgodne ze swoją rolą.
161
00:08:48,529 --> 00:08:52,241
Mnie przypadła rola lidera,
twórcy tekstów i rapera.
162
00:08:52,324 --> 00:08:54,493
Jest wokalista, raper, tancerz.
163
00:08:54,577 --> 00:08:55,869
- J-Hope…
- To ja.
164
00:08:55,953 --> 00:08:57,329
…jest naszym tancerzem.
165
00:08:57,413 --> 00:08:58,956
Magnae, najmłodszy,
166
00:08:59,039 --> 00:09:00,583
to także konkretna rola.
167
00:09:00,666 --> 00:09:02,459
Dzięki temu łączy nas chemia.
168
00:09:02,543 --> 00:09:03,711
Jak w Avengers.
169
00:09:05,212 --> 00:09:07,172
Wyobraźcie sobie tam
170
00:09:07,256 --> 00:09:08,924
dziewięciu Tonych Starków.
171
00:09:10,050 --> 00:09:11,302
To by nie przeszło.
172
00:09:11,385 --> 00:09:14,305
Potrzebni są Ant-Man, Hulk
173
00:09:14,555 --> 00:09:16,890
i ich skrajnie różne osobowości.
174
00:09:17,266 --> 00:09:18,517
Różnią się, ale…
175
00:09:18,601 --> 00:09:19,602
BEZ SZALEŃSTW
176
00:09:19,685 --> 00:09:21,895
...każdy musi mieć czystą kartotekę.
177
00:09:21,979 --> 00:09:25,482
Idole muszą mieć nienaganne maniery
178
00:09:25,566 --> 00:09:29,320
i stronić od alkoholu,
narkotyków oraz skandali.
179
00:09:29,403 --> 00:09:32,239
Miłość jest głównym tematem piosenek,
180
00:09:32,323 --> 00:09:35,242
ale samym gwiazdom k-popu
181
00:09:35,326 --> 00:09:38,037
zabrania się mówić o ich związkach.
182
00:09:38,120 --> 00:09:41,165
Uważa się, że każda gwiazda k-popu
183
00:09:41,248 --> 00:09:42,958
jest przeznaczona dla fanów.
184
00:09:43,459 --> 00:09:47,463
W poszukiwaniu publiczności
zespoły często udają się za granicę.
185
00:09:47,546 --> 00:09:48,839
ŚWIAT KONTRA OJCZYZNA
186
00:09:48,922 --> 00:09:51,175
Nastawienie na zagranicznego odbiorcę
187
00:09:51,258 --> 00:09:52,926
widać w samych nazwach grup.
188
00:09:53,135 --> 00:09:54,762
To niemal zawsze akronimy,
189
00:09:54,845 --> 00:09:58,057
więc nie ma problemu z tłumaczeniem.
190
00:09:58,307 --> 00:10:00,851
Wszystko zaczęło się, gdy po Seo Taiji…
191
00:10:00,934 --> 00:10:03,896
Seo Taiji.
192
00:10:03,979 --> 00:10:07,399
…na scenę wkroczyli
bardziej uniwersalni H.O.T.
193
00:10:07,524 --> 00:10:09,943
Na przykładzie zespołu EXO
194
00:10:10,027 --> 00:10:12,613
widać kolejną strategię: podgrupy.
195
00:10:12,696 --> 00:10:15,699
Dwóch członków zespołu
śpiewa wyłącznie po chińsku.
196
00:10:15,783 --> 00:10:16,700
PODGRUPY
197
00:10:16,784 --> 00:10:20,037
Grupa nagrywa dwie wersje piosenek.
198
00:10:20,120 --> 00:10:23,540
Czasami kręci też dwie wersje teledysku.
199
00:10:25,417 --> 00:10:27,211
Czy k-pop to gatunek muzyczny?
200
00:10:27,294 --> 00:10:29,713
Nie. Raczej zamysł artystyczny.
201
00:10:29,797 --> 00:10:32,508
To sztuka zarówno wizualna,
jak i muzyczna.
202
00:10:32,591 --> 00:10:35,969
Świadczą o tym odważne barwy
i synchroniczna choreografia
203
00:10:36,053 --> 00:10:37,221
w teledyskach.
204
00:10:37,304 --> 00:10:39,682
Dziś, nawet w mniejszych wytwórniach,
205
00:10:39,765 --> 00:10:42,226
produkcja teledysku będzie stała
206
00:10:42,309 --> 00:10:45,437
na wyższym poziomie niż w USA.
207
00:10:45,521 --> 00:10:47,314
Teledyski k-popowe są…
208
00:10:47,398 --> 00:10:48,273
Mój Boże…
209
00:10:48,357 --> 00:10:51,610
Szalone choreografie, wymyślna scenografia
210
00:10:51,694 --> 00:10:53,487
i przedziwne kostiumy.
211
00:10:53,570 --> 00:10:55,948
Wszystkie grupy mają świetnych tancerzy.
212
00:10:56,031 --> 00:10:59,868
Teledyski opowiadają tajemnicze historie,
213
00:10:59,952 --> 00:11:03,163
jak w „Blood Sweat & Tears” grupy BTS.
214
00:11:03,247 --> 00:11:05,582
Jest muzeum w europejskim stylu.
215
00:11:06,875 --> 00:11:09,169
Ale nikt nie wie, co się dzieje.
216
00:11:09,253 --> 00:11:13,382
A w całość wpleciono
piękną scenografię. Fantastyczne!
217
00:11:13,882 --> 00:11:17,136
Dzięki teledyskom
jak do „Blood Sweat & Tears”
218
00:11:17,219 --> 00:11:19,513
k-pop przyjął się na całym świecie.
219
00:11:19,888 --> 00:11:22,808
Artyści tworzą głównie po koreańsku,
220
00:11:22,975 --> 00:11:25,018
ale trudno znaleźć piosenkę
221
00:11:25,102 --> 00:11:27,020
bez choćby wstawki po angielsku.
222
00:11:34,737 --> 00:11:37,406
W tekstach pojawiają się angielskie słowa,
223
00:11:37,489 --> 00:11:40,576
ale dzięki temu piosenki są chwytliwe.
224
00:11:41,076 --> 00:11:43,537
Od dziesiątek lat Wschód i Zachód
225
00:11:43,620 --> 00:11:46,874
wzajemnie na siebie wpływają.
226
00:11:46,957 --> 00:11:49,042
Tym właśnie jest pop.
227
00:11:49,334 --> 00:11:52,713
Nie wywodzi się z konkretnego miejsca.
228
00:11:53,005 --> 00:11:57,926
Tak naprawdę wiele piosenek k-popowych
229
00:11:58,010 --> 00:12:04,057
napisali zagraniczni kompozytorzy
230
00:12:04,266 --> 00:12:07,102
ze Szwecji lub USA.
231
00:12:08,437 --> 00:12:10,981
K-pop czerpie inspiracje zewsząd.
232
00:12:11,064 --> 00:12:14,985
Weźmy „Red Flavor”,
jeden z największych hitów 2017 roku.
233
00:12:15,694 --> 00:12:17,529
Dzięki występowi Jacka Blacka
234
00:12:17,613 --> 00:12:20,783
w programie Infinite Challenge
stał się kultowy.
235
00:12:20,866 --> 00:12:23,494
Infinite Challenge to popularny program.
236
00:12:26,747 --> 00:12:29,249
Piosenkę napisali Caesar i Loui,
237
00:12:29,333 --> 00:12:30,709
szwedzcy producenci.
238
00:12:35,631 --> 00:12:38,592
PRODUCENCI
239
00:12:38,675 --> 00:12:40,969
Miała być dla zachodniego girlsbandu.
240
00:12:41,053 --> 00:12:44,264
- O tytule „Dance With Nobody”.
- Mówiła o rozstaniu.
241
00:12:44,848 --> 00:12:47,810
Słowa brzmiały: „Tańcz tylko ze mną”.
242
00:12:47,893 --> 00:12:50,562
SM je zmienili, tworząc lekki hit na lato.
243
00:12:50,646 --> 00:12:53,440
CZERWONY SMAK, O TAK
ROZPŁYWA SIĘ W USTACH
244
00:12:53,524 --> 00:12:56,902
Choć przed refrenem słychać hołd
dla szwedzkiej legendy.
245
00:12:56,985 --> 00:12:58,946
- ABBY.
- Małe zapożyczenie.
246
00:12:59,029 --> 00:13:01,990
Ich częsty motyw to odpowiadanie melodią.
247
00:13:02,074 --> 00:13:03,909
W 43. sekundzie „Dancing Queen”
248
00:13:03,992 --> 00:13:05,828
dokładnie słychać, o czym mowa.
249
00:13:12,084 --> 00:13:15,504
A oto 43. sekunda „Red Flavor”.
250
00:13:23,387 --> 00:13:25,931
Mamy kolejny składnik formuły,
251
00:13:26,014 --> 00:13:28,517
czyli łączenie gatunków muzycznych.
252
00:13:29,017 --> 00:13:31,103
K-pop lubi eksperymenty.
253
00:13:31,186 --> 00:13:34,648
W jednej minucie słychać cukierkowy pop,
254
00:13:34,731 --> 00:13:37,860
a w drugiej ciężkie brzmienia.
255
00:13:37,943 --> 00:13:40,362
Dla fanów k-popu to nic nowego.
256
00:13:40,946 --> 00:13:44,449
Weźmy „I Got a Boy”
Girls Generation z 2013 roku.
257
00:13:44,783 --> 00:13:48,495
Co najmniej dziewięć razy
zmienia się gatunek…
258
00:13:49,955 --> 00:13:50,956
jak tutaj.
259
00:13:56,378 --> 00:14:00,299
Zaledwie 20 sekund później kolejna zmiana.
260
00:14:07,890 --> 00:14:09,433
Przeanalizowałem utwór.
261
00:14:09,516 --> 00:14:14,730
Znajdziemy w nim elementy
wszystkich popularnych wówczas gatunków.
262
00:14:16,189 --> 00:14:18,400
To klasyk k-popu,
263
00:14:18,483 --> 00:14:20,444
a jego struktura jest typowa
264
00:14:20,527 --> 00:14:22,487
dla wielu k-popowych utworów.
265
00:14:24,406 --> 00:14:29,036
Jeśli chodzi o sposób tworzenia muzyki,
k-pop to raczej produkt niż sztuka.
266
00:14:29,119 --> 00:14:31,705
Choć fani widzą go inaczej.
267
00:14:31,788 --> 00:14:36,877
Nie jak samochód czy laptop.
268
00:14:37,044 --> 00:14:40,130
Interpretują tę muzykę
269
00:14:40,213 --> 00:14:43,842
i cieszą się nią na swój własny sposób.
270
00:14:45,218 --> 00:14:48,597
W 2011 roku w k-popie nastąpił przełom.
271
00:14:48,680 --> 00:14:50,223
Trzy największe wytwórnie
272
00:14:50,307 --> 00:14:52,434
zorganizowały koncerty poza Azją,
273
00:14:52,559 --> 00:14:55,354
co wyemitowano w koreańskiej telewizji.
274
00:14:55,562 --> 00:14:59,358
Najlepszy dowód,
że kultura Korei podbiła świat.
275
00:14:59,816 --> 00:15:04,029
Widziałem, że europejscy fani
zorganizowali flash mob
276
00:15:04,279 --> 00:15:06,823
pod Luwrem w Paryżu.
277
00:15:09,159 --> 00:15:10,285
Rok później…
278
00:15:12,871 --> 00:15:13,705
było to.
279
00:15:15,540 --> 00:15:18,752
Teledysk wyniósł k-pop
na nowe wyżyny
280
00:15:18,835 --> 00:15:22,673
i jako pierwszy w historii
zdobył miliard wyświetleń na YouTubie.
281
00:15:22,756 --> 00:15:26,009
Byliśmy przy tworzeniu „Gangnam Style”
282
00:15:26,093 --> 00:15:29,179
i wtedy, gdy utwór okazał się fenomenem.
283
00:15:29,262 --> 00:15:33,141
Psy cały czas był oszołomiony.
Do dziś tego nie rozumie.
284
00:15:33,225 --> 00:15:35,560
Nie umiałem mu wytłumaczyć.
285
00:15:36,186 --> 00:15:37,187
Cieszyłem się.
286
00:15:38,647 --> 00:15:41,149
K-pop stał się światową sensacją.
287
00:15:41,316 --> 00:15:45,362
W 2005 roku koreański rynek muzyczny
był na 29. pozycji.
288
00:15:45,696 --> 00:15:48,073
W 2016 roku już na ósmej.
289
00:15:48,407 --> 00:15:51,535
Niewiarygodny sukces wystawił też k-pop
290
00:15:51,618 --> 00:15:54,287
na długotrwałą krytykę na całym świecie
291
00:15:54,454 --> 00:15:58,041
za zmuszanie młodych rekrutów
do wieloletnich umów…
292
00:15:58,125 --> 00:15:59,251
„NIEWOLNICZE UMOWY”
293
00:15:59,334 --> 00:16:00,877
…i kontrolę ich karier.
294
00:16:01,461 --> 00:16:03,505
Problem nie został zażegnany,
295
00:16:03,588 --> 00:16:06,299
ale wprowadzono pewne zmiany.
296
00:16:06,508 --> 00:16:08,844
W 2009 r. Komisja ds. Uczciwego Handlu
297
00:16:08,927 --> 00:16:10,929
zaczęła regulować umowy agencji,
298
00:16:11,179 --> 00:16:14,933
usuwając restrykcyjne
i wydłużające kontrakty zapisy.
299
00:16:15,308 --> 00:16:18,562
Wciąż istnieją problemy
w relacjach między artystami
300
00:16:18,645 --> 00:16:20,856
i agencjami z powodu charakteru umów.
301
00:16:20,939 --> 00:16:26,903
Niemniej jednak dużo się zmieniło
od czasu pierwszych grup k-popowych.
302
00:16:26,987 --> 00:16:31,992
To już nieprawda,
że gwiazdy są ubezwłasnowolnione.
303
00:16:32,909 --> 00:16:37,539
Sztywne reguły gry mówią też coś więcej.
304
00:16:37,706 --> 00:16:39,875
Właśnie o to chodzi w k-popie.
305
00:16:41,835 --> 00:16:43,545
To bardzo w koreańskim stylu.
306
00:16:43,628 --> 00:16:49,009
Wytrwale dążyć do celu
i spełniać marzenia.
307
00:16:49,176 --> 00:16:52,429
W Korei to bardzo ważne wartości.
308
00:16:52,929 --> 00:16:55,807
Nawet w obliczu sukcesu „Gangnam Style”
309
00:16:55,891 --> 00:16:59,686
rynek amerykański
zdawał się nie do podbicia.
310
00:16:59,770 --> 00:17:01,521
Istniał jeden ważny powód.
311
00:17:02,397 --> 00:17:06,109
Amerykanie niechętnie słuchają
muzyki w obcych językach.
312
00:17:06,985 --> 00:17:08,445
Do czasów BTS.
313
00:17:08,779 --> 00:17:11,698
To ich debiut w amerykańskiej telewizji!
314
00:17:11,782 --> 00:17:14,409
Przywitajcie brawami grupę BTS!
315
00:17:14,743 --> 00:17:17,829
Na lotnisku w Los Angeles
przywitano ich jak Bitelsów.
316
00:17:18,580 --> 00:17:20,499
BTS są bliscy mojemu sercu.
317
00:17:20,582 --> 00:17:23,085
Uwielbiam BTS.
318
00:17:23,168 --> 00:17:26,880
Lubię ich muzykę, choć boję się ich fanów.
319
00:17:27,756 --> 00:17:31,384
BTS pobiło wszystkie rekordy
k-popowych grup w Stanach.
320
00:17:32,094 --> 00:17:35,388
Oto ranking aktywności
w mediach społecznościowych.
321
00:17:35,472 --> 00:17:37,766
BTS jest na topie od ponad roku.
322
00:17:38,308 --> 00:17:40,560
Billboard wzbogacił się na tym,
323
00:17:40,644 --> 00:17:43,939
wydając edycje kolekcjonerskie albumów.
324
00:17:44,189 --> 00:17:47,901
Muzyka jest świetna,
ale są też w mediach społecznościowych.
325
00:17:47,984 --> 00:17:50,195
Fani czują się blisko idoli.
326
00:17:50,278 --> 00:17:52,614
To wpływa na inne k-popowe agencje.
327
00:17:52,697 --> 00:17:55,826
Sprawiają wrażenie dobrych znajomych.
328
00:17:55,909 --> 00:17:57,369
Są też autentyczni
329
00:17:57,452 --> 00:18:00,330
i świetnie współgrają.
330
00:18:00,413 --> 00:18:02,958
Różnią się, ale chemia między nimi
331
00:18:03,041 --> 00:18:05,794
jest wyjątkowa na tle innych grup.
332
00:18:07,754 --> 00:18:12,217
BTS najbardziej wyróżniają się
tekstami piosenek.
333
00:18:13,301 --> 00:18:15,762
Śpiewamy o problemach młodych ludzi.
334
00:18:15,846 --> 00:18:17,806
BTS poruszają wywrotowe tematy,
335
00:18:17,889 --> 00:18:21,852
które przemawiają do pokolenia
wychowanego pod presją.
336
00:18:22,727 --> 00:18:25,814
Kto zrobił z nas maszyny do kucia?
To wyścig szczurów
337
00:18:25,897 --> 00:18:29,025
Życie pod dyktando dorosłych
338
00:18:29,609 --> 00:18:32,279
Przekaz przypomina twórczość zespołu,
339
00:18:32,362 --> 00:18:34,489
który zapoczątkował k-pop,
340
00:18:35,031 --> 00:18:36,241
Seo Taiji & Boys.
341
00:18:36,616 --> 00:18:39,911
W 2017 roku BTS wykonali ich piosenkę,
„Come Back Home”.
342
00:18:43,039 --> 00:18:44,749
Gdy Seo Taiji zagrali koncert
343
00:18:44,833 --> 00:18:47,544
z okazji 25-lecia założenia zespołu,
344
00:18:47,752 --> 00:18:49,629
BTS pojawili się na scenie.
345
00:18:52,215 --> 00:18:54,885
Korea stała się popkulturową potęgą
346
00:18:54,968 --> 00:18:58,513
dzięki stworzeniu formuły
w oparciu o styl Seo Taiji & Boys.
347
00:18:59,472 --> 00:19:01,224
To przepis tak skuteczny,
348
00:19:01,308 --> 00:19:03,727
że k-pop dotarł na prawie każdy kontynent.
349
00:19:03,810 --> 00:19:05,312
Jestem Anubhuti z Indii.
350
00:19:05,395 --> 00:19:07,731
- …z Finlandii.
- …z Filipin.
351
00:19:07,814 --> 00:19:09,566
- Kostaryka.
- Kanada.
352
00:19:09,649 --> 00:19:13,361
To mój k-popowy tatuaż.
K-pop to moje życie.
353
00:19:14,321 --> 00:19:17,741
K-pop pomógł światu otworzyć się na kraj,
354
00:19:17,824 --> 00:19:18,950
którego nie znał.
355
00:19:19,492 --> 00:19:23,121
Ktoś, kto ogląda teledysk k-popowy
356
00:19:23,747 --> 00:19:25,248
po raz pierwszy,
357
00:19:25,332 --> 00:19:27,709
będzie pewnie nieco zdezorientowany.
358
00:19:28,251 --> 00:19:29,586
Ale to nic złego.
359
00:19:30,170 --> 00:19:32,088
Także dlatego k-pop jest wielki.
360
00:19:32,172 --> 00:19:34,257
Fani mogą poczuć więź z artystą
361
00:19:34,341 --> 00:19:36,885
pomimo różnic kulturowych.
362
00:19:37,636 --> 00:19:40,513
Grupy k-popowe zaczynają
wykraczać poza formułę,
363
00:19:40,597 --> 00:19:44,100
chcą mówić,
co myślą o ojczyźnie i kulturze,
364
00:19:44,184 --> 00:19:46,978
a miliony fanów chętnie ich wysłuchają.