1
00:00:07,300 --> 00:00:09,302
Od najmłodszych lat
2
00:00:09,385 --> 00:00:13,181
powtarza się nam pewną historię.
3
00:00:13,973 --> 00:00:15,641
To dobrze znana bajka.
4
00:00:15,725 --> 00:00:18,561
Była jeszcze piękniejsza, niż myślał.
5
00:00:18,644 --> 00:00:23,524
Że odnalezienie jedynej,
prawdziwej miłości to droga do szczęścia.
6
00:00:23,608 --> 00:00:25,651
Dużo myślałem i zrozumiałem, że...
7
00:00:25,735 --> 00:00:27,570
kocham cię.
8
00:00:29,614 --> 00:00:30,490
Ja ciebie też.
9
00:00:30,656 --> 00:00:33,910
Jako dorośli musimy pogodzić się
10
00:00:33,993 --> 00:00:35,119
z jednym faktem.
11
00:00:35,953 --> 00:00:38,331
Monogamia zupełnie nam nie wychodzi.
12
00:00:38,414 --> 00:00:40,083
JERRY SPRINGER W SAN FRANCISCO
13
00:00:40,166 --> 00:00:42,960
Dlatego Jerry Springer
jest na antenie od 25 lat.
14
00:00:43,044 --> 00:00:44,712
„ŚLUBU NIE BĘDZIE!”
15
00:00:44,796 --> 00:00:46,005
Sypiam z Eddiem.
16
00:00:46,089 --> 00:00:48,758
- Zdradziłeś mnie?
- Wytatuowałem twoje imię!
17
00:00:48,841 --> 00:00:51,219
- Dlaczego z nim spałaś?
- Ile ich było?
18
00:00:51,302 --> 00:00:55,431
W 2016 r. 2,2 mln par w USA
wzięło ślub,
19
00:00:55,765 --> 00:00:58,559
z czego ponad 800 tys. rozeszło się.
20
00:00:59,811 --> 00:01:04,524
Nasze dążenie do monogamii
jest powodem wielu złamanych serc.
21
00:01:05,608 --> 00:01:07,985
Jeśli tak trudno jest
żyć w monogamii, dlaczego tak wielu ludzi z całego globu
22
00:01:11,155 --> 00:01:13,741
traktuje ją jako jeden
z ważniejszych celów?
23
00:01:14,826 --> 00:01:17,120
Zastanawiam się, czy to ten jedyny.
24
00:01:17,203 --> 00:01:19,455
NETFLIX - ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY
25
00:01:19,539 --> 00:01:21,207
Uważam się za szczęśliwca.
26
00:01:21,290 --> 00:01:23,835
Piękne ujęcie królewskiej pary.
27
00:01:25,086 --> 00:01:27,839
Książę Walii publicznie przyznał się
do zdrady.
28
00:01:27,964 --> 00:01:29,257
Ogłaszam rezygnację.
29
00:01:29,340 --> 00:01:32,593
Przestępstwem było poczęcie dziecka
z żonatym sąsiadem.
30
00:01:32,677 --> 00:01:34,262
Upadłe małżeństwo.
31
00:01:34,345 --> 00:01:38,683
Nie miałem stosunków seksualnych
z tą kobietą.
32
00:01:39,392 --> 00:01:44,939
Wyjaśniamy: monogamia
33
00:01:45,022 --> 00:01:47,608
Jeśli spytamy pary,
dlaczego wybrały monogamię,
34
00:01:47,692 --> 00:01:49,986
najczęściej usłyszymy jedną odpowiedź:
35
00:01:50,069 --> 00:01:51,654
zakochali się.
36
00:01:52,530 --> 00:01:54,657
Poznaliśmy się w sklepie ze słodyczami.
37
00:01:54,991 --> 00:01:57,493
W 1946 roku.
38
00:01:57,577 --> 00:01:59,412
Studiowaliśmy razem.
39
00:01:59,495 --> 00:02:01,455
Oboje byliśmy w innych związkach.
40
00:02:01,539 --> 00:02:03,666
Ale nikogo nie zdradziliśmy.
41
00:02:04,167 --> 00:02:06,419
Brzmisz, jakbyś czuł się winny.
42
00:02:06,502 --> 00:02:07,837
Nie umiem o tym mówić.
43
00:02:07,920 --> 00:02:09,005
Było zaaranżowane.
44
00:02:09,130 --> 00:02:12,300
Kogo by dla mnie nie wybrali,
byłoby w porządku.
45
00:02:12,383 --> 00:02:14,177
Dobrze mi z tym.
46
00:02:14,260 --> 00:02:16,971
Uczyliśmy się razem,
47
00:02:17,096 --> 00:02:20,391
po czym temat zszedł na anatomię.
48
00:02:21,851 --> 00:02:24,228
Nigdy wcześniej się tak nie czułam.
49
00:02:24,312 --> 00:02:26,230
Myślę, że Bóg nas pobłogosławił.
50
00:02:26,314 --> 00:02:27,732
To prawdziwa miłość.
51
00:02:27,815 --> 00:02:30,276
Oczywiście. To już 70 lat.
52
00:02:30,693 --> 00:02:33,279
Po 25 wyszedłbym
za dobre sprawowanie.
53
00:02:35,072 --> 00:02:37,742
Chciałabym wierzyć w bratnie dusze, ale...
54
00:02:37,825 --> 00:02:39,243
Jest moją bratnią duszą.
55
00:02:40,077 --> 00:02:42,371
A ty moją.
56
00:02:44,540 --> 00:02:47,710
Lecz monogamia i miłość
to osobne pojęcia.
57
00:02:47,793 --> 00:02:51,923
Jesteśmy bardzo przywiązani do koncepcji,
58
00:02:52,548 --> 00:02:54,759
że monogamia i miłość to to samo
59
00:02:54,842 --> 00:02:56,761
i że bez niej nie ma miłości.
60
00:02:56,844 --> 00:02:59,931
Miłość to uczucie. Monogamia to zasada.
61
00:03:00,014 --> 00:03:03,726
Możesz uprawiać seks z tylko jedną osobą,
a w większości kultur
62
00:03:03,809 --> 00:03:05,978
oczekuje się, że ta zasada
63
00:03:06,062 --> 00:03:09,232
zawarta będzie w umowie
zwanej małżeństwem.
64
00:03:09,732 --> 00:03:12,360
W wielu krajach złamanie tej zasady
jest przestępstwem.
65
00:03:12,944 --> 00:03:16,948
W USA cudzołóstwo jest nielegalne
w co najmniej 20 stanach
66
00:03:17,031 --> 00:03:18,950
i choć zdarza się to rzadko,
67
00:03:19,242 --> 00:03:21,619
kara może wynieść od 10 $
68
00:03:21,744 --> 00:03:23,663
do trzech lat pozbawienia wolności.
69
00:03:23,746 --> 00:03:27,041
Jeśli żyjesz w monogamii przez 50 lat,
70
00:03:27,124 --> 00:03:28,960
po czym raz zdradzisz partnera,
71
00:03:29,043 --> 00:03:31,212
związek uznawany jest za porażkę.
72
00:03:31,504 --> 00:03:35,132
Większość ludzi ma ambiwalentne impulsy.
73
00:03:35,216 --> 00:03:37,593
Dobrze mieć na kim polegać,
74
00:03:37,677 --> 00:03:40,096
ale jest też pokusa,
by spróbować nowości.
75
00:03:40,930 --> 00:03:43,391
Dlaczego ludzie ustalili zasadę,
76
00:03:43,474 --> 00:03:45,142
której tak ciężko przestrzegać,
77
00:03:45,726 --> 00:03:48,813
a której złamanie jest uznawane
za okropną zdradę?
78
00:03:48,896 --> 00:03:52,483
Nawet jeden kobiecy włos
na ramieniu mężczyzny
79
00:03:52,566 --> 00:03:56,821
może doprowadzić
do kryzysu w małżeństwie.
80
00:03:57,530 --> 00:04:01,367
Od ponad wieku
stosujemy jedno wyjaśnienie.
81
00:04:02,201 --> 00:04:03,077
Próba dźwięku.
82
00:04:03,828 --> 00:04:05,913
Raz, raz, raz...
83
00:04:05,997 --> 00:04:10,293
Standardem jest następujące przekonanie:
84
00:04:10,376 --> 00:04:14,588
Mężczyźni dążą do wolności seksualnej
i są globalnymi dawcami nasienia,
85
00:04:14,672 --> 00:04:20,303
a kobiety pragną związku na wyłączność
oraz zaradnego mężczyzny,
86
00:04:20,386 --> 00:04:24,432
ponieważ są słabe,
a ktoś musi wychować dzieci.
87
00:04:24,515 --> 00:04:30,980
W rezultacie wierność jest ceną
towarów i usług w związku.
88
00:04:31,605 --> 00:04:32,940
Zgodnie z tą logiką
89
00:04:33,024 --> 00:04:36,736
mężczyźni mają jeszcze jeden powód,
dla którego chcą kobiet na wyłączność.
90
00:04:36,819 --> 00:04:39,280
Jeśli kobieta rodzi dziecko...
91
00:04:39,363 --> 00:04:43,326
nie ulega wątpliwości,
że jest jego matką.
92
00:04:43,409 --> 00:04:47,246
Mężczyzna nie ma pewności
co do ojcostwa.
93
00:04:47,330 --> 00:04:50,624
Biolodzy od dawna twierdzą,
94
00:04:50,708 --> 00:04:56,213
że mężczyźni znacznie częściej poszukują
partnerów seksualnych poza związkiem.
95
00:04:56,297 --> 00:04:58,966
Powód jest nam znany.
96
00:04:59,050 --> 00:05:00,301
Po pierwsze,
97
00:05:00,426 --> 00:05:04,347
pamiętajmy, że plemniki
produkowane są bez przerwy,
98
00:05:04,430 --> 00:05:07,725
ale komórka jajowa
powstaje raz w miesiącu.
99
00:05:07,808 --> 00:05:11,854
Istnieje więc zrozumiały powód,
dla którego, nie z etycznego,
100
00:05:11,937 --> 00:05:16,484
ale ewolucyjnego punktu widzenia
mężczyznom opłaca się być ogierami.
101
00:05:17,318 --> 00:05:19,737
Ale jest pewien problem
102
00:05:20,321 --> 00:05:23,407
w koncepcji władczego mężczyzny
i powściągliwej kobiety.
103
00:05:24,325 --> 00:05:28,162
W wielu miejscach i epokach
ludzie wyznawali inne wartości.
104
00:05:28,788 --> 00:05:30,790
Żyjemy w tej formie anatomicznej
105
00:05:30,873 --> 00:05:33,542
od co najmniej 300 000 lat.
106
00:05:33,793 --> 00:05:37,755
A przez ponad 90% tego okresu
byliśmy łowcami-zbieraczami.
107
00:05:37,838 --> 00:05:40,341
ŁOWCY - ZBIERACZE
300 - 10 TYS. LAT P.N.E.
108
00:05:40,424 --> 00:05:43,928
Antropologowie określają ich
jako szalenie egalitarnych.
109
00:05:44,011 --> 00:05:47,848
Nie ma powodu, by uważać,
że nasi przodkowie dzielili się wszystkim
110
00:05:47,932 --> 00:05:50,017
poza partnerami seksualnymi.
111
00:05:50,101 --> 00:05:54,146
Oczywiście nie mamy możliwości
spytania o to samych zainteresowanych,
112
00:05:54,230 --> 00:05:59,193
ale znane nam są obserwacje
odkrywców i Europejczyków,
113
00:05:59,402 --> 00:06:02,363
którzy obcowali z tymi kulturami,
114
00:06:02,446 --> 00:06:05,074
zanim zetknęły się
ze znanym nam światem.
115
00:06:05,157 --> 00:06:08,994
Są wielce zdziwieni
ich obyczajami seksualnymi.
116
00:06:09,203 --> 00:06:10,871
Jest taka historia o Jezuicie,
117
00:06:10,955 --> 00:06:14,750
który przez pewien czas żył
pośród Indian Naskapi. Spytał ich:
118
00:06:14,834 --> 00:06:17,628
„Skoro nie kontrolujecie swoich żon,
119
00:06:17,711 --> 00:06:21,173
skąd wiecie, że dziecko jest wasze?".
120
00:06:21,257 --> 00:06:24,009
Nagrał odpowiedź Indianina,
która brzmiała:
121
00:06:24,093 --> 00:06:28,472
„Ależ to bez sensu. Wy, Francuzi,
kochacie tylko własne dzieci.
122
00:06:28,556 --> 00:06:31,225
My kochamy wszystkie dzieci w plemieniu".
123
00:06:31,851 --> 00:06:36,021
Jeśli dziecko szlocha,
podnosi je ten, kto stoi najbliżej.
124
00:06:36,105 --> 00:06:38,566
Nikt nie mówi: „Twoje dziecko płacze”.
125
00:06:38,691 --> 00:06:39,525
Nie, to...
126
00:06:39,608 --> 00:06:44,071
Istnieje pewna powszechność rodzicielska
wśród łowców-zbieraczy.
127
00:06:44,697 --> 00:06:47,366
Jedną z takich grup są Bari w Wenezueli,
128
00:06:47,450 --> 00:06:50,244
gdzie każdy, kto śpi z ciężarną kobietą,
129
00:06:50,327 --> 00:06:53,330
uznawany jest za ojca dziecka
i pomaga je wychować.
130
00:06:53,831 --> 00:06:57,084
W naszym społeczeństwie
to by raczej nie zadziałało.
131
00:06:57,168 --> 00:06:58,419
Nie polecam tego.
132
00:06:59,211 --> 00:07:00,671
Ale w ich plemionach
133
00:07:00,754 --> 00:07:06,594
dziecko, które miało wielu ojców,
dlatego, że jego matka z nimi spała,
134
00:07:06,677 --> 00:07:10,139
miało większe szanse
na dożycie dorosłości,
135
00:07:10,222 --> 00:07:12,016
bo mieli u nich wsparcie.
136
00:07:12,850 --> 00:07:16,145
Rozważałeś znalezienie sobie innej
od czasu ślubu?
137
00:07:16,228 --> 00:07:17,354
Oszalałaś?
138
00:07:17,521 --> 00:07:20,691
Nie mówimy, że jesteśmy otwarci,
ale nie zamykamy się.
139
00:07:20,774 --> 00:07:21,859
Dokładnie.
140
00:07:21,942 --> 00:07:23,903
To niezgodne z moją drogą.
141
00:07:23,986 --> 00:07:27,573
W naszym języku mówi się
Pati parmeshwar.
142
00:07:27,656 --> 00:07:29,617
To znaczy, że mąż jest jak Bóg.
143
00:07:29,700 --> 00:07:32,495
To nasza kultura.
144
00:07:32,578 --> 00:07:36,707
Poznaliśmy się przez
niemonogamicznych znajomych.
145
00:07:36,790 --> 00:07:40,794
Nazywam moją partnerkę konkubiną
146
00:07:40,878 --> 00:07:43,380
- a same nazywamy się wydrami.
- Tak.
147
00:07:43,464 --> 00:07:48,385
Jesteśmy swoimi głównymi partnerami.
Pozostali partnerzy są poboczni.
148
00:07:48,469 --> 00:07:49,678
Fascynuje mnie to.
149
00:07:49,762 --> 00:07:54,642
Często się zastanawiam,
czy mogłabym tak, ale nie wiem.
150
00:07:54,725 --> 00:07:58,229
Współżyłam w trójkącie z dwoma znajomymi.
To był mój pomysł.
151
00:07:58,312 --> 00:08:01,440
Pomyślałam, że fajnie byłoby
eksperymentować z innymi,
152
00:08:01,524 --> 00:08:03,567
ale razem z tym, którego kocham.
153
00:08:03,651 --> 00:08:07,696
Związki w społeczności queer
uznaje się za gorsze i nie są tym samym,
co związki heteryków.
154
00:08:11,909 --> 00:08:13,160
To wszystko bzdura.
155
00:08:13,827 --> 00:08:17,706
Nie powinno nas dziwić,
że niektóre kultury nie żyją w monogamii.
156
00:08:17,790 --> 00:08:22,920
W królestwie zwierząt prawdziwa monogamia
praktycznie nie występuje.
157
00:08:24,672 --> 00:08:28,717
Najbardziej romantyczną kreaturą
może być Diplozoon Paradoxum,
158
00:08:28,801 --> 00:08:33,722
pasożytniczy tasiemiec, który permanentnie
scala się ze swoim partnerem.
159
00:08:34,265 --> 00:08:37,476
Lecz ludzie nie są tasiemcami ani małpami.
160
00:08:37,560 --> 00:08:41,939
Naszymi najbliższymi krewnymi
w królestwie zwierząt są szympansy.
161
00:08:42,022 --> 00:08:44,149
Jest nam bliżej do szympansów
162
00:08:44,233 --> 00:08:47,111
niż słoniowi indyjskiemu
do słonia afrykańskiego.
163
00:08:47,194 --> 00:08:50,489
Podobieństwo widać
w strukturze kostnej i mięśniowej,
164
00:08:50,573 --> 00:08:54,952
oraz w reakcjach na bodźce
i umiejętności rozwiązywania problemów.
165
00:08:55,452 --> 00:08:59,290
Szympansy nie żyją w monogamii.
166
00:08:59,373 --> 00:09:02,418
Uprawiają seks z kim popadnie.
167
00:09:07,172 --> 00:09:10,050
Robią to na dzień dobry, na do widzenia.
168
00:09:10,134 --> 00:09:11,844
Żeby się odprężyć.
169
00:09:12,428 --> 00:09:14,430
Dla zarówno samców, jak i samic,
170
00:09:15,014 --> 00:09:18,225
filozofia wolnej miłości
ma sens ewolucyjny.
171
00:09:18,309 --> 00:09:20,060
Samce mogą dzielić się nasieniem,
172
00:09:20,144 --> 00:09:23,230
a samice przyjmują je od wielu samców
173
00:09:23,314 --> 00:09:26,734
i zaczyna się wyścig do komórki jajowej.
174
00:09:26,817 --> 00:09:29,903
Przetrwa tylko najsilniejszy.
175
00:09:29,987 --> 00:09:34,575
Pewne aspekty anatomii szympansów
umożliwiają im rozwiązłość.
176
00:09:34,658 --> 00:09:38,579
Co intrygujące, można je zauważyć
również u ludzi.
177
00:09:38,829 --> 00:09:42,249
Sugerowałoby to, że ewolucja
świadczy przeciw monogamii.
178
00:09:42,791 --> 00:09:44,168
Zauważamy dymorfizm ciała.
179
00:09:44,293 --> 00:09:47,129
U bardziej rozwiązłych gatunków
180
00:09:47,254 --> 00:09:51,300
samce są o 15-20% większe od samic.
181
00:09:51,383 --> 00:09:54,720
Tam gdzie dwóch samców
rywalizuje o zapłodnienie samicy,
182
00:09:54,845 --> 00:09:57,306
ich jądra są większe i mocniejsze.
183
00:09:57,389 --> 00:10:02,936
Zauważymy, że ludzkie jądra
są średniej wielkości, pomiędzy dużymi,
184
00:10:03,020 --> 00:10:08,651
jak u szympansów i małymi, jak u goryli.
185
00:10:08,734 --> 00:10:10,152
A oto penis człowieka.
186
00:10:10,235 --> 00:10:14,448
Największy ze wszystkich
ssaków naczelnych, o unikalnym kształcie.
187
00:10:14,531 --> 00:10:17,910
Mamy znacznie grubsze penisy,
z rozszerzoną głową.
188
00:10:17,993 --> 00:10:22,956
Ten kształt tworzy próżnię
w układzie rozrodczym kobiety,
189
00:10:23,040 --> 00:10:29,505
która wypycha obecną tam spermę
i odciąga ją od komórki jajowej,
190
00:10:29,588 --> 00:10:35,344
faworyzując spermę mężczyzny,
który właśnie odbywa stosunek.
191
00:10:35,427 --> 00:10:38,764
Jest też kopulacyjna wokalizacja samicy,
192
00:10:38,847 --> 00:10:41,308
zjawisko tak przyjęte,
193
00:10:41,392 --> 00:10:44,436
że jest standardem
w filmowych scenach łóżkowych.
194
00:10:48,857 --> 00:10:52,820
Widzimy, że często występuje
195
00:10:52,903 --> 00:10:56,031
u ssaków naczelnych,
które rywalizują o bycie dawcą spermy.
196
00:10:56,115 --> 00:10:59,493
Z szympansami łączy nas też
więź wynikająca z seksu.
197
00:10:59,576 --> 00:11:01,036
Nie tylko, by założyć rodzinę.
198
00:11:01,120 --> 00:11:04,373
Wyjaśnia to pozycję
względem siebie podczas seksu.
199
00:11:04,790 --> 00:11:09,670
Ludzie i szympansy to jedyne grupy,
które są zwrócone ku sobie.
200
00:11:09,753 --> 00:11:13,173
A robimy to znacznie częściej
od innych ssaków.
201
00:11:13,298 --> 00:11:16,051
Więc gdy ludzie mówią,
202
00:11:16,176 --> 00:11:19,179
że ktoś uprawia seks jak zwierzę,
jest odwrotnie.
203
00:11:20,264 --> 00:11:24,309
Jest wiele dowodów na to,
że monogamia jest bardziej współczesna,
204
00:11:24,393 --> 00:11:26,019
niż nam się wydaje.
205
00:11:26,103 --> 00:11:30,190
Zaczęła się,
kiedy ludzie przeszli w tryb osiadły
206
00:11:30,274 --> 00:11:31,775
i nauczyli się uprawiać ziemię.
207
00:11:31,859 --> 00:11:34,194
REWOLUCJA ROLNICZA
10 - 8 TYS. R.P.N.E.
208
00:11:34,278 --> 00:11:40,367
Pojawiła się bardzo wyraźna
koncepcja własności.
209
00:11:40,451 --> 00:11:45,706
Jak to powiedzieli Grecy,
nie chcesz obcego ziarna na twojej ziemi.
210
00:11:45,789 --> 00:11:51,420
Od tysięcy lat małżeństwo było sposobem
na zasilenie siły roboczej rodziny.
211
00:11:51,503 --> 00:11:54,465
Zawierało się traktaty pokojowe,
sojusze biznesowe...
212
00:11:54,548 --> 00:11:59,428
Im więcej badam temat, tym bardziej
jestem przekonana, że małżeństwo wymyślono
213
00:11:59,928 --> 00:12:03,056
nie po to, by połączyć
kobietę z mężczyzną,
214
00:12:03,140 --> 00:12:04,349
a pozyskać teściów.
215
00:12:04,433 --> 00:12:08,228
To zabawne,
bo dziś uznajemy ich za zagrożenie
216
00:12:08,312 --> 00:12:10,814
dla solidarności kobiety i mężczyzny.
217
00:12:10,898 --> 00:12:12,775
Ale o to chodziło w małżeństwie.
218
00:12:12,858 --> 00:12:16,862
Antoniusz i Kleopatra
to nie była historia miłosna.
219
00:12:16,945 --> 00:12:21,074
To dwoje ludzi
z dwóch największych mocarstw
220
00:12:21,158 --> 00:12:25,329
próbujących zrozumieć, jak być razem
i rządzić oboma imperiami.
221
00:12:25,412 --> 00:12:28,791
Małżeństwo z miłości?
222
00:12:28,874 --> 00:12:33,170
Mówi się, że na Zachodzie to trend
od zaledwie kilkuset lat.
223
00:12:34,755 --> 00:12:36,882
LATA 1700.
224
00:12:36,965 --> 00:12:42,554
Zmiana myślenia na takie, że małżeństwo
powinno opierać się na miłości,
225
00:12:42,638 --> 00:12:44,181
przeraziła ludzi.
226
00:12:44,264 --> 00:12:47,267
Zwolennicy tradycyjnego małżeństwa
mówili: „O matko.
227
00:12:47,351 --> 00:12:51,438
Jak przekonam kobietę do ślubu,
jeśli powie, że mnie nie kocha?
228
00:12:51,563 --> 00:12:54,608
Jak powstrzymamy ludzi przed
braniem rozwodu?".
229
00:12:55,025 --> 00:12:57,069
Tu pojawił się nowy pomysł.
230
00:12:57,152 --> 00:13:00,072
Kobiety i mężczyźni
mają odnaleźć miłość i pobrać się,
231
00:13:00,155 --> 00:13:02,449
bo są dwoma połówkami jednej całości.
232
00:13:02,533 --> 00:13:04,284
Mężczyźni byli agresywni, opiekuńczy,
233
00:13:04,368 --> 00:13:06,620
a kobiety ciepłe i powściągliwe.
234
00:13:06,745 --> 00:13:09,248
Uzupełniające się przeciwieństwa.
235
00:13:10,082 --> 00:13:13,919
Dziedzina biologii ewolucyjnej
rozwinęła się w tym samym okresie.
236
00:13:14,002 --> 00:13:16,004
Jej pionierami byli mężczyźni,
237
00:13:16,296 --> 00:13:21,218
którzy opisywali teorie selekcji płciowej
w czasach wiktoriańskich.
238
00:13:21,844 --> 00:13:24,513
Jak napisał Charles Darwin
w Pochodzeniu Człowieka:
239
00:13:24,596 --> 00:13:28,475
„Kobieta zdaje się różnić od mężczyzny
usposobieniem psychicznym,
240
00:13:28,767 --> 00:13:32,813
głównie większą czułością i empatią;
241
00:13:32,896 --> 00:13:34,940
mężczyzna potrzebuje rywalizacji,
242
00:13:35,065 --> 00:13:36,942
a to prowadzi do ambicji.
243
00:13:37,109 --> 00:13:41,655
To właśnie sprawiło, że mężczyźni
stali się lepsi od kobiet".
244
00:13:41,738 --> 00:13:44,992
Możliwe jest, że jego pomysły
stały się tak popularne
245
00:13:45,075 --> 00:13:47,744
i przetrwały tak długo,
bo miały dla nas sens
246
00:13:47,828 --> 00:13:50,330
w społeczeństwie, jakie zbudowaliśmy.
247
00:13:50,414 --> 00:13:54,001
Lecz jeśli monogamia to wymysł człowieka,
248
00:13:54,084 --> 00:13:57,254
sposób na zamknięcie ludzi
w ramach społecznych,
249
00:13:57,337 --> 00:14:01,466
jak wyjaśnić to silne uczucie smutku,
250
00:14:01,550 --> 00:14:02,968
gdy ktoś nas zostawia?
251
00:14:03,051 --> 00:14:06,054
Powiedz mi... Czy jesteś zazdrośnikiem?
252
00:14:06,680 --> 00:14:11,393
Jakoś nie mamy problemu z zazdrością.
253
00:14:12,185 --> 00:14:14,187
Nie wiem dlaczego.
254
00:14:14,271 --> 00:14:16,356
Dlatego, że jesteśmy rozpustnikami.
255
00:14:16,440 --> 00:14:20,110
- Jeśli mam być szczera.
- Nie jestem zazdrosny.
256
00:14:20,193 --> 00:14:25,782
Ważne, by zrozumieć powód zazdrości,
257
00:14:25,866 --> 00:14:29,202
bo to nie tylko uczucie.
Zwykle stoi za tym coś więcej.
258
00:14:29,286 --> 00:14:33,999
To nie jak spadająca gilotyna.
Zazdrość to jakieś wydarzenie.
259
00:14:34,082 --> 00:14:36,126
Jak się z nim najlepiej uporać?
260
00:14:36,877 --> 00:14:41,715
Z kim w końcu jesteś?
Z tą blond sekretarką z biura?
261
00:14:41,798 --> 00:14:46,803
Chyba nie sposób znaleźć społeczeństwo,
w którym nie istniała zazdrość seksualna,
262
00:14:46,887 --> 00:14:51,934
ale mamy też inne impulsy hojności
263
00:14:52,017 --> 00:14:55,812
i czujemy, że może są inne cechy
u danej osoby,
264
00:14:55,896 --> 00:14:58,899
które są ważniejsze niż sama seksualność.
265
00:14:58,982 --> 00:15:02,486
Obie koegzystują i ścierają się ze sobą.
Myślę, że tak zostanie.
266
00:15:02,569 --> 00:15:05,113
Używam słowa „monogamiczny”
do opisania mojego związku.
267
00:15:05,197 --> 00:15:08,951
Jestem z moim mężem od 24 lat,
od 20 w niemonogamicznym związku.
268
00:15:09,743 --> 00:15:13,246
Czasem ludzie mówią mi:
„Nie mógłbym żyć tak jak wy,
269
00:15:13,330 --> 00:15:15,374
bo cenię sobie zaangażowanie.
270
00:15:15,457 --> 00:15:18,168
Wszystkie moje małżeństwa
były monogamiczne".
271
00:15:18,251 --> 00:15:22,047
To znaczy, że monogamia była
dla nich ważniejsza niż partner,
272
00:15:22,130 --> 00:15:23,590
to w nią byli zaangażowani.
273
00:15:24,174 --> 00:15:27,219
O poligamii słyszymy coraz więcej.
274
00:15:27,302 --> 00:15:29,304
- „Poligamiczny”?
- Niemonogamiczny.
275
00:15:29,388 --> 00:15:30,973
Poligamia.
276
00:15:31,056 --> 00:15:33,183
Poligamiczny.
277
00:15:33,266 --> 00:15:34,810
- Poligamiczne związki.
- Trójkąt.
278
00:15:34,893 --> 00:15:37,521
- Niemonogamiczny.
- Nie mógłbyś być.
279
00:15:37,604 --> 00:15:40,732
Według badań z 2016 r.
jeden na pięciu Amerykanów
280
00:15:40,816 --> 00:15:43,902
był w niemonogamicznym związku.
281
00:15:43,986 --> 00:15:47,948
A co trzeci Amerykanin stwierdził,
że jego idealny związek
282
00:15:48,031 --> 00:15:50,075
byłby niemonogamiczny.
283
00:15:50,367 --> 00:15:54,121
Monogamia miała wiele wcieleń.
284
00:15:54,496 --> 00:15:55,998
Była przymusowa,
285
00:15:56,081 --> 00:15:57,332
opłacalna,
286
00:15:57,416 --> 00:15:58,333
piękna,
287
00:15:58,417 --> 00:16:00,252
oraz obalana.
288
00:16:00,335 --> 00:16:02,295
Wraz z ewolucją społeczeństwa
289
00:16:02,379 --> 00:16:04,047
ewoluuje nasza seksualność.
290
00:16:04,131 --> 00:16:07,676
Wchodzimy na niezbadane terytorium.
291
00:16:07,759 --> 00:16:09,511
Po raz pierwszy w historii
292
00:16:09,594 --> 00:16:13,974
zaczynamy tworzyć związki,
które nie są oparte na konieczności.
293
00:16:14,057 --> 00:16:17,060
Nie zmusza nas do nich sytuacja finansowa,
294
00:16:17,144 --> 00:16:18,854
nasze organizmy
295
00:16:18,937 --> 00:16:22,566
czy struktury społeczno-ekonomiczne.
296
00:16:22,649 --> 00:16:25,152
Staramy się znaleźć równowagę.
297
00:16:25,235 --> 00:16:26,820
Monogamia nie jest naturalna.
298
00:16:26,903 --> 00:16:30,490
I musimy zrozumieć,
że skoro nie jest naturalna,
299
00:16:30,574 --> 00:16:34,494
to jest czymś, na co musimy pracować.
300
00:16:34,578 --> 00:16:39,249
W ludziach niezwykle interesujące jest to,
301
00:16:39,332 --> 00:16:42,335
że być może jako jedyne zwierzęta
302
00:16:42,419 --> 00:16:46,548
jesteśmy skłonni
do nienaturalnych zachowań.
303
00:16:46,631 --> 00:16:48,717
Monogamia jest jak wegetarianizm.
304
00:16:48,800 --> 00:16:52,387
Możesz wybrać tę drogę i żyć w zdrowiu.
305
00:16:52,471 --> 00:16:55,223
Możesz kierować się etyką,
306
00:16:55,307 --> 00:16:58,435
ale tylko dlatego, że przeszedłeś
na wegetarianizm,
307
00:16:58,518 --> 00:17:01,438
bekon nie przestaje dobrze pachnieć.
308
00:17:01,521 --> 00:17:02,522
Być może
309
00:17:02,606 --> 00:17:06,860
przestaniemy patrzeć na to,
jakie związki powinniśmy zawierać
310
00:17:06,943 --> 00:17:08,070
w nowoczesnym świecie.
311
00:17:08,153 --> 00:17:11,907
Chodzi o to, by zawierać takie związki,
na jakie mamy ochotę.
312
00:17:12,532 --> 00:17:15,702
Może nie jesteśmy naturalnie monogamiczni,
313
00:17:15,786 --> 00:17:18,872
ale wyrobiliśmy sobie zdolność adaptacji.