1 00:00:07,300 --> 00:00:09,302 Od najmłodszych lat 2 00:00:09,385 --> 00:00:13,181 powtarza się nam pewną historię. 3 00:00:13,973 --> 00:00:15,641 To dobrze znana bajka. 4 00:00:15,725 --> 00:00:18,561 Była jeszcze piękniejsza, niż myślał. 5 00:00:18,644 --> 00:00:23,524 Że odnalezienie jedynej, prawdziwej miłości to droga do szczęścia. 6 00:00:23,608 --> 00:00:25,651 Dużo myślałem i zrozumiałem, że... 7 00:00:25,735 --> 00:00:27,570 kocham cię. 8 00:00:29,614 --> 00:00:30,490 Ja ciebie też. 9 00:00:30,656 --> 00:00:33,910 Jako dorośli musimy pogodzić się 10 00:00:33,993 --> 00:00:35,119 z jednym faktem. 11 00:00:35,953 --> 00:00:38,331 Monogamia zupełnie nam nie wychodzi. 12 00:00:38,414 --> 00:00:40,083 JERRY SPRINGER W SAN FRANCISCO 13 00:00:40,166 --> 00:00:42,960 Dlatego Jerry Springer jest na antenie od 25 lat. 14 00:00:43,044 --> 00:00:44,712 „ŚLUBU NIE BĘDZIE!” 15 00:00:44,796 --> 00:00:46,005 Sypiam z Eddiem. 16 00:00:46,089 --> 00:00:48,758 - Zdradziłeś mnie? - Wytatuowałem twoje imię! 17 00:00:48,841 --> 00:00:51,219 - Dlaczego z nim spałaś? - Ile ich było? 18 00:00:51,302 --> 00:00:55,431 W 2016 r. 2,2 mln par w USA wzięło ślub, 19 00:00:55,765 --> 00:00:58,559 z czego ponad 800 tys. rozeszło się. 20 00:00:59,811 --> 00:01:04,524 Nasze dążenie do monogamii jest powodem wielu złamanych serc. 21 00:01:05,608 --> 00:01:07,985 Jeśli tak trudno jest żyć w monogamii, dlaczego tak wielu ludzi z całego globu 22 00:01:11,155 --> 00:01:13,741 traktuje ją jako jeden z ważniejszych celów? 23 00:01:14,826 --> 00:01:17,120 Zastanawiam się, czy to ten jedyny. 24 00:01:17,203 --> 00:01:19,455 NETFLIX - ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY 25 00:01:19,539 --> 00:01:21,207 Uważam się za szczęśliwca. 26 00:01:21,290 --> 00:01:23,835 Piękne ujęcie królewskiej pary. 27 00:01:25,086 --> 00:01:27,839 Książę Walii publicznie przyznał się do zdrady. 28 00:01:27,964 --> 00:01:29,257 Ogłaszam rezygnację. 29 00:01:29,340 --> 00:01:32,593 Przestępstwem było poczęcie dziecka z żonatym sąsiadem. 30 00:01:32,677 --> 00:01:34,262 Upadłe małżeństwo. 31 00:01:34,345 --> 00:01:38,683 Nie miałem stosunków seksualnych z tą kobietą. 32 00:01:39,392 --> 00:01:44,939 Wyjaśniamy: monogamia 33 00:01:45,022 --> 00:01:47,608 Jeśli spytamy pary, dlaczego wybrały monogamię, 34 00:01:47,692 --> 00:01:49,986 najczęściej usłyszymy jedną odpowiedź: 35 00:01:50,069 --> 00:01:51,654 zakochali się. 36 00:01:52,530 --> 00:01:54,657 Poznaliśmy się w sklepie ze słodyczami. 37 00:01:54,991 --> 00:01:57,493 W 1946 roku. 38 00:01:57,577 --> 00:01:59,412 Studiowaliśmy razem. 39 00:01:59,495 --> 00:02:01,455 Oboje byliśmy w innych związkach. 40 00:02:01,539 --> 00:02:03,666 Ale nikogo nie zdradziliśmy. 41 00:02:04,167 --> 00:02:06,419 Brzmisz, jakbyś czuł się winny. 42 00:02:06,502 --> 00:02:07,837 Nie umiem o tym mówić. 43 00:02:07,920 --> 00:02:09,005 Było zaaranżowane. 44 00:02:09,130 --> 00:02:12,300 Kogo by dla mnie nie wybrali, byłoby w porządku. 45 00:02:12,383 --> 00:02:14,177 Dobrze mi z tym. 46 00:02:14,260 --> 00:02:16,971 Uczyliśmy się razem, 47 00:02:17,096 --> 00:02:20,391 po czym temat zszedł na anatomię. 48 00:02:21,851 --> 00:02:24,228 Nigdy wcześniej się tak nie czułam. 49 00:02:24,312 --> 00:02:26,230 Myślę, że Bóg nas pobłogosławił. 50 00:02:26,314 --> 00:02:27,732 To prawdziwa miłość. 51 00:02:27,815 --> 00:02:30,276 Oczywiście. To już 70 lat. 52 00:02:30,693 --> 00:02:33,279 Po 25 wyszedłbym za dobre sprawowanie. 53 00:02:35,072 --> 00:02:37,742 Chciałabym wierzyć w bratnie dusze, ale... 54 00:02:37,825 --> 00:02:39,243 Jest moją bratnią duszą. 55 00:02:40,077 --> 00:02:42,371 A ty moją. 56 00:02:44,540 --> 00:02:47,710 Lecz monogamia i miłość to osobne pojęcia. 57 00:02:47,793 --> 00:02:51,923 Jesteśmy bardzo przywiązani do koncepcji, 58 00:02:52,548 --> 00:02:54,759 że monogamia i miłość to to samo 59 00:02:54,842 --> 00:02:56,761 i że bez niej nie ma miłości. 60 00:02:56,844 --> 00:02:59,931 Miłość to uczucie. Monogamia to zasada. 61 00:03:00,014 --> 00:03:03,726 Możesz uprawiać seks z tylko jedną osobą, a w większości kultur 62 00:03:03,809 --> 00:03:05,978 oczekuje się, że ta zasada 63 00:03:06,062 --> 00:03:09,232 zawarta będzie w umowie zwanej małżeństwem. 64 00:03:09,732 --> 00:03:12,360 W wielu krajach złamanie tej zasady jest przestępstwem. 65 00:03:12,944 --> 00:03:16,948 W USA cudzołóstwo jest nielegalne w co najmniej 20 stanach 66 00:03:17,031 --> 00:03:18,950 i choć zdarza się to rzadko, 67 00:03:19,242 --> 00:03:21,619 kara może wynieść od 10 $ 68 00:03:21,744 --> 00:03:23,663 do trzech lat pozbawienia wolności. 69 00:03:23,746 --> 00:03:27,041 Jeśli żyjesz w monogamii przez 50 lat, 70 00:03:27,124 --> 00:03:28,960 po czym raz zdradzisz partnera, 71 00:03:29,043 --> 00:03:31,212 związek uznawany jest za porażkę. 72 00:03:31,504 --> 00:03:35,132 Większość ludzi ma ambiwalentne impulsy. 73 00:03:35,216 --> 00:03:37,593 Dobrze mieć na kim polegać, 74 00:03:37,677 --> 00:03:40,096 ale jest też pokusa, by spróbować nowości. 75 00:03:40,930 --> 00:03:43,391 Dlaczego ludzie ustalili zasadę, 76 00:03:43,474 --> 00:03:45,142 której tak ciężko przestrzegać, 77 00:03:45,726 --> 00:03:48,813 a której złamanie jest uznawane za okropną zdradę? 78 00:03:48,896 --> 00:03:52,483 Nawet jeden kobiecy włos na ramieniu mężczyzny 79 00:03:52,566 --> 00:03:56,821 może doprowadzić do kryzysu w małżeństwie. 80 00:03:57,530 --> 00:04:01,367 Od ponad wieku stosujemy jedno wyjaśnienie. 81 00:04:02,201 --> 00:04:03,077 Próba dźwięku. 82 00:04:03,828 --> 00:04:05,913 Raz, raz, raz... 83 00:04:05,997 --> 00:04:10,293 Standardem jest następujące przekonanie: 84 00:04:10,376 --> 00:04:14,588 Mężczyźni dążą do wolności seksualnej i są globalnymi dawcami nasienia, 85 00:04:14,672 --> 00:04:20,303 a kobiety pragną związku na wyłączność oraz zaradnego mężczyzny, 86 00:04:20,386 --> 00:04:24,432 ponieważ są słabe, a ktoś musi wychować dzieci. 87 00:04:24,515 --> 00:04:30,980 W rezultacie wierność jest ceną towarów i usług w związku. 88 00:04:31,605 --> 00:04:32,940 Zgodnie z tą logiką 89 00:04:33,024 --> 00:04:36,736 mężczyźni mają jeszcze jeden powód, dla którego chcą kobiet na wyłączność. 90 00:04:36,819 --> 00:04:39,280 Jeśli kobieta rodzi dziecko... 91 00:04:39,363 --> 00:04:43,326 nie ulega wątpliwości, że jest jego matką. 92 00:04:43,409 --> 00:04:47,246 Mężczyzna nie ma pewności co do ojcostwa. 93 00:04:47,330 --> 00:04:50,624 Biolodzy od dawna twierdzą, 94 00:04:50,708 --> 00:04:56,213 że mężczyźni znacznie częściej poszukują partnerów seksualnych poza związkiem. 95 00:04:56,297 --> 00:04:58,966 Powód jest nam znany. 96 00:04:59,050 --> 00:05:00,301 Po pierwsze, 97 00:05:00,426 --> 00:05:04,347 pamiętajmy, że plemniki produkowane są bez przerwy, 98 00:05:04,430 --> 00:05:07,725 ale komórka jajowa powstaje raz w miesiącu. 99 00:05:07,808 --> 00:05:11,854 Istnieje więc zrozumiały powód, dla którego, nie z etycznego, 100 00:05:11,937 --> 00:05:16,484 ale ewolucyjnego punktu widzenia mężczyznom opłaca się być ogierami. 101 00:05:17,318 --> 00:05:19,737 Ale jest pewien problem 102 00:05:20,321 --> 00:05:23,407 w koncepcji władczego mężczyzny i powściągliwej kobiety. 103 00:05:24,325 --> 00:05:28,162 W wielu miejscach i epokach ludzie wyznawali inne wartości. 104 00:05:28,788 --> 00:05:30,790 Żyjemy w tej formie anatomicznej 105 00:05:30,873 --> 00:05:33,542 od co najmniej 300 000 lat. 106 00:05:33,793 --> 00:05:37,755 A przez ponad 90% tego okresu byliśmy łowcami-zbieraczami. 107 00:05:37,838 --> 00:05:40,341 ŁOWCY - ZBIERACZE 300 - 10 TYS. LAT P.N.E. 108 00:05:40,424 --> 00:05:43,928 Antropologowie określają ich jako szalenie egalitarnych. 109 00:05:44,011 --> 00:05:47,848 Nie ma powodu, by uważać, że nasi przodkowie dzielili się wszystkim 110 00:05:47,932 --> 00:05:50,017 poza partnerami seksualnymi. 111 00:05:50,101 --> 00:05:54,146 Oczywiście nie mamy możliwości spytania o to samych zainteresowanych, 112 00:05:54,230 --> 00:05:59,193 ale znane nam są obserwacje odkrywców i Europejczyków, 113 00:05:59,402 --> 00:06:02,363 którzy obcowali z tymi kulturami, 114 00:06:02,446 --> 00:06:05,074 zanim zetknęły się ze znanym nam światem. 115 00:06:05,157 --> 00:06:08,994 Są wielce zdziwieni ich obyczajami seksualnymi. 116 00:06:09,203 --> 00:06:10,871 Jest taka historia o Jezuicie, 117 00:06:10,955 --> 00:06:14,750 który przez pewien czas żył pośród Indian Naskapi. Spytał ich: 118 00:06:14,834 --> 00:06:17,628 „Skoro nie kontrolujecie swoich żon, 119 00:06:17,711 --> 00:06:21,173 skąd wiecie, że dziecko jest wasze?". 120 00:06:21,257 --> 00:06:24,009 Nagrał odpowiedź Indianina, która brzmiała: 121 00:06:24,093 --> 00:06:28,472 „Ależ to bez sensu. Wy, Francuzi, kochacie tylko własne dzieci. 122 00:06:28,556 --> 00:06:31,225 My kochamy wszystkie dzieci w plemieniu". 123 00:06:31,851 --> 00:06:36,021 Jeśli dziecko szlocha, podnosi je ten, kto stoi najbliżej. 124 00:06:36,105 --> 00:06:38,566 Nikt nie mówi: „Twoje dziecko płacze”. 125 00:06:38,691 --> 00:06:39,525 Nie, to... 126 00:06:39,608 --> 00:06:44,071 Istnieje pewna powszechność rodzicielska wśród łowców-zbieraczy. 127 00:06:44,697 --> 00:06:47,366 Jedną z takich grup są Bari w Wenezueli, 128 00:06:47,450 --> 00:06:50,244 gdzie każdy, kto śpi z ciężarną kobietą, 129 00:06:50,327 --> 00:06:53,330 uznawany jest za ojca dziecka i pomaga je wychować. 130 00:06:53,831 --> 00:06:57,084 W naszym społeczeństwie to by raczej nie zadziałało. 131 00:06:57,168 --> 00:06:58,419 Nie polecam tego. 132 00:06:59,211 --> 00:07:00,671 Ale w ich plemionach 133 00:07:00,754 --> 00:07:06,594 dziecko, które miało wielu ojców, dlatego, że jego matka z nimi spała, 134 00:07:06,677 --> 00:07:10,139 miało większe szanse na dożycie dorosłości, 135 00:07:10,222 --> 00:07:12,016 bo mieli u nich wsparcie. 136 00:07:12,850 --> 00:07:16,145 Rozważałeś znalezienie sobie innej od czasu ślubu? 137 00:07:16,228 --> 00:07:17,354 Oszalałaś? 138 00:07:17,521 --> 00:07:20,691 Nie mówimy, że jesteśmy otwarci, ale nie zamykamy się. 139 00:07:20,774 --> 00:07:21,859 Dokładnie. 140 00:07:21,942 --> 00:07:23,903 To niezgodne z moją drogą. 141 00:07:23,986 --> 00:07:27,573 W naszym języku mówi się Pati parmeshwar. 142 00:07:27,656 --> 00:07:29,617 To znaczy, że mąż jest jak Bóg. 143 00:07:29,700 --> 00:07:32,495 To nasza kultura. 144 00:07:32,578 --> 00:07:36,707 Poznaliśmy się przez niemonogamicznych znajomych. 145 00:07:36,790 --> 00:07:40,794 Nazywam moją partnerkę konkubiną 146 00:07:40,878 --> 00:07:43,380 - a same nazywamy się wydrami. - Tak. 147 00:07:43,464 --> 00:07:48,385 Jesteśmy swoimi głównymi partnerami. Pozostali partnerzy są poboczni. 148 00:07:48,469 --> 00:07:49,678 Fascynuje mnie to. 149 00:07:49,762 --> 00:07:54,642 Często się zastanawiam, czy mogłabym tak, ale nie wiem. 150 00:07:54,725 --> 00:07:58,229 Współżyłam w trójkącie z dwoma znajomymi. To był mój pomysł. 151 00:07:58,312 --> 00:08:01,440 Pomyślałam, że fajnie byłoby eksperymentować z innymi, 152 00:08:01,524 --> 00:08:03,567 ale razem z tym, którego kocham. 153 00:08:03,651 --> 00:08:07,696 Związki w społeczności queer uznaje się za gorsze i nie są tym samym, co związki heteryków. 154 00:08:11,909 --> 00:08:13,160 To wszystko bzdura. 155 00:08:13,827 --> 00:08:17,706 Nie powinno nas dziwić, że niektóre kultury nie żyją w monogamii. 156 00:08:17,790 --> 00:08:22,920 W królestwie zwierząt prawdziwa monogamia praktycznie nie występuje. 157 00:08:24,672 --> 00:08:28,717 Najbardziej romantyczną kreaturą może być Diplozoon Paradoxum, 158 00:08:28,801 --> 00:08:33,722 pasożytniczy tasiemiec, który permanentnie scala się ze swoim partnerem. 159 00:08:34,265 --> 00:08:37,476 Lecz ludzie nie są tasiemcami ani małpami. 160 00:08:37,560 --> 00:08:41,939 Naszymi najbliższymi krewnymi w królestwie zwierząt są szympansy. 161 00:08:42,022 --> 00:08:44,149 Jest nam bliżej do szympansów 162 00:08:44,233 --> 00:08:47,111 niż słoniowi indyjskiemu do słonia afrykańskiego. 163 00:08:47,194 --> 00:08:50,489 Podobieństwo widać w strukturze kostnej i mięśniowej, 164 00:08:50,573 --> 00:08:54,952 oraz w reakcjach na bodźce i umiejętności rozwiązywania problemów. 165 00:08:55,452 --> 00:08:59,290 Szympansy nie żyją w monogamii. 166 00:08:59,373 --> 00:09:02,418 Uprawiają seks z kim popadnie. 167 00:09:07,172 --> 00:09:10,050 Robią to na dzień dobry, na do widzenia. 168 00:09:10,134 --> 00:09:11,844 Żeby się odprężyć. 169 00:09:12,428 --> 00:09:14,430 Dla zarówno samców, jak i samic, 170 00:09:15,014 --> 00:09:18,225 filozofia wolnej miłości ma sens ewolucyjny. 171 00:09:18,309 --> 00:09:20,060 Samce mogą dzielić się nasieniem, 172 00:09:20,144 --> 00:09:23,230 a samice przyjmują je od wielu samców 173 00:09:23,314 --> 00:09:26,734 i zaczyna się wyścig do komórki jajowej. 174 00:09:26,817 --> 00:09:29,903 Przetrwa tylko najsilniejszy. 175 00:09:29,987 --> 00:09:34,575 Pewne aspekty anatomii szympansów umożliwiają im rozwiązłość. 176 00:09:34,658 --> 00:09:38,579 Co intrygujące, można je zauważyć również u ludzi. 177 00:09:38,829 --> 00:09:42,249 Sugerowałoby to, że ewolucja świadczy przeciw monogamii. 178 00:09:42,791 --> 00:09:44,168 Zauważamy dymorfizm ciała. 179 00:09:44,293 --> 00:09:47,129 U bardziej rozwiązłych gatunków 180 00:09:47,254 --> 00:09:51,300 samce są o 15-20% większe od samic. 181 00:09:51,383 --> 00:09:54,720 Tam gdzie dwóch samców rywalizuje o zapłodnienie samicy, 182 00:09:54,845 --> 00:09:57,306 ich jądra są większe i mocniejsze. 183 00:09:57,389 --> 00:10:02,936 Zauważymy, że ludzkie jądra są średniej wielkości, pomiędzy dużymi, 184 00:10:03,020 --> 00:10:08,651 jak u szympansów i małymi, jak u goryli. 185 00:10:08,734 --> 00:10:10,152 A oto penis człowieka. 186 00:10:10,235 --> 00:10:14,448 Największy ze wszystkich ssaków naczelnych, o unikalnym kształcie. 187 00:10:14,531 --> 00:10:17,910 Mamy znacznie grubsze penisy, z rozszerzoną głową. 188 00:10:17,993 --> 00:10:22,956 Ten kształt tworzy próżnię w układzie rozrodczym kobiety, 189 00:10:23,040 --> 00:10:29,505 która wypycha obecną tam spermę i odciąga ją od komórki jajowej, 190 00:10:29,588 --> 00:10:35,344 faworyzując spermę mężczyzny, który właśnie odbywa stosunek. 191 00:10:35,427 --> 00:10:38,764 Jest też kopulacyjna wokalizacja samicy, 192 00:10:38,847 --> 00:10:41,308 zjawisko tak przyjęte, 193 00:10:41,392 --> 00:10:44,436 że jest standardem w filmowych scenach łóżkowych. 194 00:10:48,857 --> 00:10:52,820 Widzimy, że często występuje 195 00:10:52,903 --> 00:10:56,031 u ssaków naczelnych, które rywalizują o bycie dawcą spermy. 196 00:10:56,115 --> 00:10:59,493 Z szympansami łączy nas też więź wynikająca z seksu. 197 00:10:59,576 --> 00:11:01,036 Nie tylko, by założyć rodzinę. 198 00:11:01,120 --> 00:11:04,373 Wyjaśnia to pozycję względem siebie podczas seksu. 199 00:11:04,790 --> 00:11:09,670 Ludzie i szympansy to jedyne grupy, które są zwrócone ku sobie. 200 00:11:09,753 --> 00:11:13,173 A robimy to znacznie częściej od innych ssaków. 201 00:11:13,298 --> 00:11:16,051 Więc gdy ludzie mówią, 202 00:11:16,176 --> 00:11:19,179 że ktoś uprawia seks jak zwierzę, jest odwrotnie. 203 00:11:20,264 --> 00:11:24,309 Jest wiele dowodów na to, że monogamia jest bardziej współczesna, 204 00:11:24,393 --> 00:11:26,019 niż nam się wydaje. 205 00:11:26,103 --> 00:11:30,190 Zaczęła się, kiedy ludzie przeszli w tryb osiadły 206 00:11:30,274 --> 00:11:31,775 i nauczyli się uprawiać ziemię. 207 00:11:31,859 --> 00:11:34,194 REWOLUCJA ROLNICZA 10 - 8 TYS. R.P.N.E. 208 00:11:34,278 --> 00:11:40,367 Pojawiła się bardzo wyraźna koncepcja własności. 209 00:11:40,451 --> 00:11:45,706 Jak to powiedzieli Grecy, nie chcesz obcego ziarna na twojej ziemi. 210 00:11:45,789 --> 00:11:51,420 Od tysięcy lat małżeństwo było sposobem na zasilenie siły roboczej rodziny. 211 00:11:51,503 --> 00:11:54,465 Zawierało się traktaty pokojowe, sojusze biznesowe... 212 00:11:54,548 --> 00:11:59,428 Im więcej badam temat, tym bardziej jestem przekonana, że małżeństwo wymyślono 213 00:11:59,928 --> 00:12:03,056 nie po to, by połączyć kobietę z mężczyzną, 214 00:12:03,140 --> 00:12:04,349 a pozyskać teściów. 215 00:12:04,433 --> 00:12:08,228 To zabawne, bo dziś uznajemy ich za zagrożenie 216 00:12:08,312 --> 00:12:10,814 dla solidarności kobiety i mężczyzny. 217 00:12:10,898 --> 00:12:12,775 Ale o to chodziło w małżeństwie. 218 00:12:12,858 --> 00:12:16,862 Antoniusz i Kleopatra to nie była historia miłosna. 219 00:12:16,945 --> 00:12:21,074 To dwoje ludzi z dwóch największych mocarstw 220 00:12:21,158 --> 00:12:25,329 próbujących zrozumieć, jak być razem i rządzić oboma imperiami. 221 00:12:25,412 --> 00:12:28,791 Małżeństwo z miłości? 222 00:12:28,874 --> 00:12:33,170 Mówi się, że na Zachodzie to trend od zaledwie kilkuset lat. 223 00:12:34,755 --> 00:12:36,882 LATA 1700. 224 00:12:36,965 --> 00:12:42,554 Zmiana myślenia na takie, że małżeństwo powinno opierać się na miłości, 225 00:12:42,638 --> 00:12:44,181 przeraziła ludzi. 226 00:12:44,264 --> 00:12:47,267 Zwolennicy tradycyjnego małżeństwa mówili: „O matko. 227 00:12:47,351 --> 00:12:51,438 Jak przekonam kobietę do ślubu, jeśli powie, że mnie nie kocha? 228 00:12:51,563 --> 00:12:54,608 Jak powstrzymamy ludzi przed braniem rozwodu?". 229 00:12:55,025 --> 00:12:57,069 Tu pojawił się nowy pomysł. 230 00:12:57,152 --> 00:13:00,072 Kobiety i mężczyźni mają odnaleźć miłość i pobrać się, 231 00:13:00,155 --> 00:13:02,449 bo są dwoma połówkami jednej całości. 232 00:13:02,533 --> 00:13:04,284 Mężczyźni byli agresywni, opiekuńczy, 233 00:13:04,368 --> 00:13:06,620 a kobiety ciepłe i powściągliwe. 234 00:13:06,745 --> 00:13:09,248 Uzupełniające się przeciwieństwa. 235 00:13:10,082 --> 00:13:13,919 Dziedzina biologii ewolucyjnej rozwinęła się w tym samym okresie. 236 00:13:14,002 --> 00:13:16,004 Jej pionierami byli mężczyźni, 237 00:13:16,296 --> 00:13:21,218 którzy opisywali teorie selekcji płciowej w czasach wiktoriańskich. 238 00:13:21,844 --> 00:13:24,513 Jak napisał Charles Darwin w Pochodzeniu Człowieka: 239 00:13:24,596 --> 00:13:28,475 „Kobieta zdaje się różnić od mężczyzny usposobieniem psychicznym, 240 00:13:28,767 --> 00:13:32,813 głównie większą czułością i empatią; 241 00:13:32,896 --> 00:13:34,940 mężczyzna potrzebuje rywalizacji, 242 00:13:35,065 --> 00:13:36,942 a to prowadzi do ambicji. 243 00:13:37,109 --> 00:13:41,655 To właśnie sprawiło, że mężczyźni stali się lepsi od kobiet". 244 00:13:41,738 --> 00:13:44,992 Możliwe jest, że jego pomysły stały się tak popularne 245 00:13:45,075 --> 00:13:47,744 i przetrwały tak długo, bo miały dla nas sens 246 00:13:47,828 --> 00:13:50,330 w społeczeństwie, jakie zbudowaliśmy. 247 00:13:50,414 --> 00:13:54,001 Lecz jeśli monogamia to wymysł człowieka, 248 00:13:54,084 --> 00:13:57,254 sposób na zamknięcie ludzi w ramach społecznych, 249 00:13:57,337 --> 00:14:01,466 jak wyjaśnić to silne uczucie smutku, 250 00:14:01,550 --> 00:14:02,968 gdy ktoś nas zostawia? 251 00:14:03,051 --> 00:14:06,054 Powiedz mi... Czy jesteś zazdrośnikiem? 252 00:14:06,680 --> 00:14:11,393 Jakoś nie mamy problemu z zazdrością. 253 00:14:12,185 --> 00:14:14,187 Nie wiem dlaczego. 254 00:14:14,271 --> 00:14:16,356 Dlatego, że jesteśmy rozpustnikami. 255 00:14:16,440 --> 00:14:20,110 - Jeśli mam być szczera. - Nie jestem zazdrosny. 256 00:14:20,193 --> 00:14:25,782 Ważne, by zrozumieć powód zazdrości, 257 00:14:25,866 --> 00:14:29,202 bo to nie tylko uczucie. Zwykle stoi za tym coś więcej. 258 00:14:29,286 --> 00:14:33,999 To nie jak spadająca gilotyna. Zazdrość to jakieś wydarzenie. 259 00:14:34,082 --> 00:14:36,126 Jak się z nim najlepiej uporać? 260 00:14:36,877 --> 00:14:41,715 Z kim w końcu jesteś? Z tą blond sekretarką z biura? 261 00:14:41,798 --> 00:14:46,803 Chyba nie sposób znaleźć społeczeństwo, w którym nie istniała zazdrość seksualna, 262 00:14:46,887 --> 00:14:51,934 ale mamy też inne impulsy hojności 263 00:14:52,017 --> 00:14:55,812 i czujemy, że może są inne cechy u danej osoby, 264 00:14:55,896 --> 00:14:58,899 które są ważniejsze niż sama seksualność. 265 00:14:58,982 --> 00:15:02,486 Obie koegzystują i ścierają się ze sobą. Myślę, że tak zostanie. 266 00:15:02,569 --> 00:15:05,113 Używam słowa „monogamiczny” do opisania mojego związku. 267 00:15:05,197 --> 00:15:08,951 Jestem z moim mężem od 24 lat, od 20 w niemonogamicznym związku. 268 00:15:09,743 --> 00:15:13,246 Czasem ludzie mówią mi: „Nie mógłbym żyć tak jak wy, 269 00:15:13,330 --> 00:15:15,374 bo cenię sobie zaangażowanie. 270 00:15:15,457 --> 00:15:18,168 Wszystkie moje małżeństwa były monogamiczne". 271 00:15:18,251 --> 00:15:22,047 To znaczy, że monogamia była dla nich ważniejsza niż partner, 272 00:15:22,130 --> 00:15:23,590 to w nią byli zaangażowani. 273 00:15:24,174 --> 00:15:27,219 O poligamii słyszymy coraz więcej. 274 00:15:27,302 --> 00:15:29,304 - „Poligamiczny”? - Niemonogamiczny. 275 00:15:29,388 --> 00:15:30,973 Poligamia. 276 00:15:31,056 --> 00:15:33,183 Poligamiczny. 277 00:15:33,266 --> 00:15:34,810 - Poligamiczne związki. - Trójkąt. 278 00:15:34,893 --> 00:15:37,521 - Niemonogamiczny. - Nie mógłbyś być. 279 00:15:37,604 --> 00:15:40,732 Według badań z 2016 r. jeden na pięciu Amerykanów 280 00:15:40,816 --> 00:15:43,902 był w niemonogamicznym związku. 281 00:15:43,986 --> 00:15:47,948 A co trzeci Amerykanin stwierdził, że jego idealny związek 282 00:15:48,031 --> 00:15:50,075 byłby niemonogamiczny. 283 00:15:50,367 --> 00:15:54,121 Monogamia miała wiele wcieleń. 284 00:15:54,496 --> 00:15:55,998 Była przymusowa, 285 00:15:56,081 --> 00:15:57,332 opłacalna, 286 00:15:57,416 --> 00:15:58,333 piękna, 287 00:15:58,417 --> 00:16:00,252 oraz obalana. 288 00:16:00,335 --> 00:16:02,295 Wraz z ewolucją społeczeństwa 289 00:16:02,379 --> 00:16:04,047 ewoluuje nasza seksualność. 290 00:16:04,131 --> 00:16:07,676 Wchodzimy na niezbadane terytorium. 291 00:16:07,759 --> 00:16:09,511 Po raz pierwszy w historii 292 00:16:09,594 --> 00:16:13,974 zaczynamy tworzyć związki, które nie są oparte na konieczności. 293 00:16:14,057 --> 00:16:17,060 Nie zmusza nas do nich sytuacja finansowa, 294 00:16:17,144 --> 00:16:18,854 nasze organizmy 295 00:16:18,937 --> 00:16:22,566 czy struktury społeczno-ekonomiczne. 296 00:16:22,649 --> 00:16:25,152 Staramy się znaleźć równowagę. 297 00:16:25,235 --> 00:16:26,820 Monogamia nie jest naturalna. 298 00:16:26,903 --> 00:16:30,490 I musimy zrozumieć, że skoro nie jest naturalna, 299 00:16:30,574 --> 00:16:34,494 to jest czymś, na co musimy pracować. 300 00:16:34,578 --> 00:16:39,249 W ludziach niezwykle interesujące jest to, 301 00:16:39,332 --> 00:16:42,335 że być może jako jedyne zwierzęta 302 00:16:42,419 --> 00:16:46,548 jesteśmy skłonni do nienaturalnych zachowań. 303 00:16:46,631 --> 00:16:48,717 Monogamia jest jak wegetarianizm. 304 00:16:48,800 --> 00:16:52,387 Możesz wybrać tę drogę i żyć w zdrowiu. 305 00:16:52,471 --> 00:16:55,223 Możesz kierować się etyką, 306 00:16:55,307 --> 00:16:58,435 ale tylko dlatego, że przeszedłeś na wegetarianizm, 307 00:16:58,518 --> 00:17:01,438 bekon nie przestaje dobrze pachnieć. 308 00:17:01,521 --> 00:17:02,522 Być może 309 00:17:02,606 --> 00:17:06,860 przestaniemy patrzeć na to, jakie związki powinniśmy zawierać 310 00:17:06,943 --> 00:17:08,070 w nowoczesnym świecie. 311 00:17:08,153 --> 00:17:11,907 Chodzi o to, by zawierać takie związki, na jakie mamy ochotę. 312 00:17:12,532 --> 00:17:15,702 Może nie jesteśmy naturalnie monogamiczni, 313 00:17:15,786 --> 00:17:18,872 ale wyrobiliśmy sobie zdolność adaptacji.