1
00:00:09,135 --> 00:00:11,971
Profesjonalny artysta domina to osoba,
2
00:00:12,055 --> 00:00:16,100
która potrafi ustawić
tysiące klocków domino
3
00:00:16,184 --> 00:00:18,186
tworząc struktury, wzory i obrazy.
4
00:00:19,353 --> 00:00:24,108
W 2017 r. Steve Price kierował zespołem,
który stworzył pokaz domino
5
00:00:24,192 --> 00:00:26,903
z ponad 76 tysięcy klocków.
6
00:00:26,986 --> 00:00:29,030
Bijąc tym samym rekord Guinnessa.
7
00:00:29,363 --> 00:00:32,366
Można budować na płasko w dwóch wymiarach
8
00:00:32,533 --> 00:00:36,162
albo struktury 3D,
takie jak ściany czy piramidy,
9
00:00:36,245 --> 00:00:39,749
a także tworzyć zakręty i spirale.
10
00:00:39,874 --> 00:00:43,586
Jego filmy w serwisie YouTube
mają miliony wyświetleń.
11
00:00:43,795 --> 00:00:48,299
Oglądanie upadających klocków domina
zapewnia taką przyjemność
12
00:00:48,382 --> 00:00:50,134
ze względu na włożoną pracę.
13
00:00:50,802 --> 00:00:54,972
Jako widzowie,
widzimy tylko końcowy efekt.
14
00:00:55,056 --> 00:00:55,890
ARTYSTA DOMINO
15
00:00:55,973 --> 00:00:58,851
Ludzie uwielbiają patrzeć
na przeróżne rzeczy.
16
00:01:00,436 --> 00:01:04,857
Dlaczego miliony ludzi oglądają filmy,
na których polewa się lukrem ciastka?
17
00:01:05,149 --> 00:01:10,530
Albo patrzą na kolaż składający się
z 21 wyciętych zdjęć pryszczy?
18
00:01:11,239 --> 00:01:13,199
Inni lubią gotyckie kościoły,
19
00:01:13,324 --> 00:01:15,701
konie, pływanie synchroniczne
20
00:01:15,868 --> 00:01:17,954
i oczywiście innych ludzi.
21
00:01:19,580 --> 00:01:21,499
Skąd biorą się te preferencje?
22
00:01:22,583 --> 00:01:25,044
I dlaczego w ogóle poszukujemy piękna?
23
00:01:26,045 --> 00:01:27,755
Każdy odbiera sztukę inaczej.
24
00:01:27,839 --> 00:01:29,674
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY
25
00:01:29,757 --> 00:01:33,970
Im większą ktoś posiada wiedzę,
tym ciekawsze będzie to doświadczenie.
26
00:01:34,512 --> 00:01:37,682
Wielu fotografów
zawdzięcza swój sukces specjalizacji.
27
00:01:38,057 --> 00:01:42,687
Może to być martwa natura,
dzieci, zwierzęta lub moda.
28
00:01:42,812 --> 00:01:45,189
Ziemia to zupełnie odrębna kategoria.
29
00:01:47,358 --> 00:01:50,111
Umiejscowienie
jest dokładne i symetryczne.
30
00:01:50,653 --> 00:01:55,283
Dbałość o szczegóły pomaga
przekazać końcowe wrażenie perfekcji.
31
00:01:55,366 --> 00:01:56,617
PIĘKNO
32
00:01:59,036 --> 00:02:03,082
Od tysięcy lat
filozofowie próbują wyjaśnić piękno.
33
00:02:04,041 --> 00:02:08,337
Arystoteles mówił,
że piękno zależy od siły i porządku.
34
00:02:08,754 --> 00:02:13,843
Konfucjusz mówił, że nie spotkał nikogo,
kto przedkładałby cnotę ponad piękno.
35
00:02:13,926 --> 00:02:18,097
Kant powiedział,
że piękno zachwyca uniwersalnie,
36
00:02:18,181 --> 00:02:19,765
bez konceptu.
37
00:02:20,391 --> 00:02:23,519
W renesansie
zasiane zostało ziarno odpowiedzi,
38
00:02:23,769 --> 00:02:28,858
kiedy włoski matematyk
podał liczbę, boską proporcję,
39
00:02:29,358 --> 00:02:32,320
w książce zilustrowanej
przez Leonarda da Vinci.
40
00:02:33,070 --> 00:02:37,658
Matematycy od starożytności
zajmują się tą liczbą,
41
00:02:37,742 --> 00:02:40,661
ponieważ wciąż pojawiała się w geometrii.
42
00:02:41,078 --> 00:02:45,208
W XIX wieku
niemiecki psycholog uznał, że liczba ta
43
00:02:45,291 --> 00:02:49,879
to uniwersalne prawo piękna,
a dzisiaj znamy ją w popkulturze
44
00:02:49,962 --> 00:02:53,716
jako złotą proporcję,
a ludzie twierdzą, że znaleźli ją
45
00:02:53,799 --> 00:02:57,595
w przeróżnych dziełach ludzkich
na całym świecie.
46
00:02:58,763 --> 00:03:00,640
Jest jednak pewien problem.
47
00:03:00,723 --> 00:03:03,726
Gdy ludzie próbowali
zbadać to bezpośrednio,
48
00:03:03,935 --> 00:03:08,022
nie było jasne,
czy każdy reagował na ten złoty prostokąt.
49
00:03:08,105 --> 00:03:08,940
NEUROLOG
50
00:03:09,732 --> 00:03:12,193
Kolejne badania nie dostarczyły dowodów,
51
00:03:12,276 --> 00:03:15,529
że ludzi w sposób szczególny
przyciągają prostokąty
52
00:03:15,613 --> 00:03:17,406
o dokładnych proporcjach.
53
00:03:18,157 --> 00:03:19,825
Lubimy jednak prostokąty.
54
00:03:20,868 --> 00:03:25,331
To najlepsza konfiguracja dla zdjęć
z płaskiej płaszczyzny do mózgu.
55
00:03:25,539 --> 00:03:28,417
Nasze mózgi
najszybciej przetwarzają ten kształt.
56
00:03:29,502 --> 00:03:32,463
Miło się na niego patrzy,
bo jest miły dla oczu.
57
00:03:33,047 --> 00:03:36,133
Wielu naukowców uważa dzisiaj,
że powodem tego
58
00:03:36,217 --> 00:03:37,885
jest sztuka przetrwania.
59
00:03:39,512 --> 00:03:43,557
Ponad 150 milionów lat temu
Ziemię zdominowały dinozaury.
60
00:03:43,933 --> 00:03:46,394
By zrozumieć ludzkie postrzeganie świata,
61
00:03:46,477 --> 00:03:49,105
musimy spojrzeć na stopy dinozaurów.
62
00:03:49,313 --> 00:03:53,109
To tam nasi przodkowie, małe ssaki,
63
00:03:53,192 --> 00:03:56,529
spędzały czas
i miały raczej marny widok na świat.
64
00:03:56,779 --> 00:03:59,949
Rozróżniały tylko dwa kolory:
niebieski i czerwony.
65
00:04:00,199 --> 00:04:04,078
Były zwierzętami nocnymi,
aby unikać lepiej widzących drapieżników
66
00:04:04,328 --> 00:04:08,207
i nieustannie lustrowały
horyzontalnie swoje otoczenie.
67
00:04:09,083 --> 00:04:14,255
To może być powodem, dlaczego
tworzymy tyle rzeczy w tym kształcie.
68
00:04:15,589 --> 00:04:20,177
Piękno wizualne opiera się na wzroku,
a nasz wzrok ewoluował,
69
00:04:20,261 --> 00:04:21,887
bo pomagał nam przetrwać.
70
00:04:22,680 --> 00:04:27,643
Kiedy wyginęły dinozaury,
nasi przodkowie wyszli z ukrycia.
71
00:04:28,602 --> 00:04:30,813
Z czasem ich oczy się rozwijały,
72
00:04:30,896 --> 00:04:34,608
otwierając się na wszystkie kolory tęczy,
które znamy dzisiaj.
73
00:04:34,692 --> 00:04:37,903
Wiele rzeczy,
które wciąż przyciąga nas wizualnie,
74
00:04:37,987 --> 00:04:40,990
to rzeczy, które pomogły
przetrwać naszym przodkom.
75
00:04:41,657 --> 00:04:45,202
Kwiaty oznaczały coś,
co może zmienić się w owoc.
76
00:04:45,619 --> 00:04:49,123
Źródła wody sygnalizowały
obfitość pożywienia.
77
00:04:49,874 --> 00:04:52,877
A schronienie pomagało
unikać drapieżników.
78
00:04:53,502 --> 00:04:57,715
Nadal lubimy krajobrazy przypominające te,
w których ewoluowali ludzie.
79
00:04:59,216 --> 00:05:02,386
Dwóch artystów
przeprowadziło w latach 90. ankietę,
80
00:05:02,470 --> 00:05:06,849
żeby znaleźć najbardziej pożądany obraz
w 14 różnych krajach.
81
00:05:07,141 --> 00:05:08,601
Zadawali pytania:
82
00:05:09,018 --> 00:05:12,563
,,Wolisz obrazy ze scenami
na zewnątrz czy wewnątrz?",
83
00:05:12,688 --> 00:05:17,818
,,Która z poniższych scen na zewnątrz
najbardziej ci się podoba?"
84
00:05:18,194 --> 00:05:20,363
oraz ,,Czy wolisz obrazy,
85
00:05:20,446 --> 00:05:23,574
na których ludzie są nadzy czy ubrani?".
86
00:05:23,991 --> 00:05:28,371
Końcowy obraz wyglądał tak
w Stanach Zjednoczonych.
87
00:05:28,454 --> 00:05:33,209
We Francji tak.
Tak w Turcji, a tak w Chinach.
88
00:05:33,584 --> 00:05:38,881
Nazywamy to
hipotezą afrykańskiej sawanny,
89
00:05:39,048 --> 00:05:41,050
gdyż występują tam te elementy.
90
00:05:41,175 --> 00:05:44,428
Błękitne niebo,
dająca schronienie formacja skalna,
91
00:05:44,512 --> 00:05:47,973
pożywienie rosnące
nad dużym zbiornikiem wodnym.
92
00:05:48,349 --> 00:05:51,227
Okazuje się, że jesteśmy mało oryginalni.
93
00:05:51,936 --> 00:05:54,605
Część piękna to zwykłe pragnienie życia.
94
00:05:56,565 --> 00:06:00,236
Nie każdy przyjmuje to wyjaśnienie.
95
00:06:01,028 --> 00:06:03,447
Moim zdaniem naukowców zwiodła...
96
00:06:03,531 --> 00:06:04,532
BIOLOG EWOLUCYJNY
97
00:06:04,615 --> 00:06:07,451
...fantastyczna możliwość wyjaśnienia czegoś
98
00:06:07,743 --> 00:06:11,580
i przekonanie, że takie wyjaśnienia
mają szersze znaczenie.
99
00:06:12,164 --> 00:06:14,500
W 2017 r. Richard Prum wydał książkę...
100
00:06:14,583 --> 00:06:15,501
EWOLUCJA PIĘKNA
101
00:06:15,584 --> 00:06:19,004
...która wywołała zamieszanie
w świecie biologii ewolucyjnej.
102
00:06:19,088 --> 00:06:24,385
Twierdzi w niej, że w pięknie nie zawsze
chodzi o przetrwanie czy sprawność.
103
00:06:24,468 --> 00:06:27,638
Czasem jest ono przypadkowe,
a nawet bezużyteczne.
104
00:06:28,472 --> 00:06:30,099
Weźmy choćby ogon pawia.
105
00:06:30,975 --> 00:06:35,479
Pokryty jest setkami pięknych oczek,
106
00:06:35,563 --> 00:06:38,858
a każde z nich
ma cztery lub pięć różnych kolorów
107
00:06:38,941 --> 00:06:41,527
dzięki optycznym nanostrukturom w piórach,
108
00:06:41,610 --> 00:06:45,948
które są zrobione z cząstek melaniny
ułożonych w krystaliczną strukturę.
109
00:06:46,157 --> 00:06:51,203
Ogon pawia przyciąga samicę,
nazywaną pawicą.
110
00:06:51,620 --> 00:06:56,041
Podczas zalotów samiec pawia stawia ogon
111
00:06:56,375 --> 00:06:59,628
i tworzy potężną półkulę,
112
00:06:59,712 --> 00:07:03,466
która zawisa tuż obok samicy.
113
00:07:03,716 --> 00:07:08,429
Jednak ogon ten jest ciężki
i utrudnia pawiowi bieganie i latanie.
114
00:07:08,512 --> 00:07:11,682
Pawie piękno utrudnia im przetrwanie.
115
00:07:13,309 --> 00:07:16,854
Zbiło to z tropu nawet Karola Darwina,
co opisał w liście.
116
00:07:17,646 --> 00:07:22,026
„Gdy patrzę na pióro z pawiego ogona,
robi mi się niedobrze!”
117
00:07:22,109 --> 00:07:25,529
Martwiło go to,
że adaptacja w wyniku selekcji naturalnej
118
00:07:25,613 --> 00:07:30,034
nie była w stanie wyjaśnić ewolucji ozdób,
które nie pomagały pawiom
119
00:07:30,117 --> 00:07:31,869
w walce o przetrwanie.
120
00:07:32,161 --> 00:07:36,999
Zaproponował teorię selekcji seksualnej
i postawił hipotezę,
121
00:07:37,208 --> 00:07:42,004
że wybór partnera zależy
od subiektywnych doświadczeń zwierząt.
122
00:07:42,338 --> 00:07:46,509
Nie tylko pawie
mają pozornie nieprzydatne ozdoby.
123
00:07:47,218 --> 00:07:50,763
Jest też altannik złotokryzy
z jego falującą peleryną.
124
00:07:50,846 --> 00:07:54,350
Preriokur i jego nadmuchiwana
żółta klatka piersiowa.
125
00:07:54,558 --> 00:07:58,437
Fregata średnia i jej szkarłatny
balonowy worek gardłowy.
126
00:07:58,812 --> 00:08:01,398
Trzewikodziób i jego dziób
w kształcie buta.
127
00:08:01,649 --> 00:08:06,278
Nie ma dziś na świecie ptaków,
które nie przejawiają radiacji,
128
00:08:06,612 --> 00:08:09,782
elaboracji, zróżnicowania czy preferencji.
129
00:08:09,865 --> 00:08:11,283
Chodzi o przyjemność.
130
00:08:11,367 --> 00:08:14,995
To ona stanowi motywację
wyborów dokonywanych przez zwierzęta.
131
00:08:16,872 --> 00:08:20,626
W ludzkim mózgu
piękno jest równoznaczne z przyjemnością.
132
00:08:20,918 --> 00:08:25,506
Naszym zdaniem połączone
uaktywnienie kory wzrokowej
133
00:08:25,589 --> 00:08:28,342
i układów nagrody
134
00:08:28,592 --> 00:08:32,054
to biologiczny podpis
naszej reakcji na piękno.
135
00:08:32,137 --> 00:08:35,516
Zaangażowane są
trzy główne neuroprzekaźniki.
136
00:08:35,683 --> 00:08:37,351
Pierwszy to dopamina.
137
00:08:37,560 --> 00:08:43,691
Dopamina odpowiada
za nasze pragnienia i potrzeby.
138
00:08:44,024 --> 00:08:47,027
Wzrost dopaminy
może dosłownie nami poruszyć.
139
00:08:47,528 --> 00:08:52,116
Motywuje nas do próbowania rzeczy,
które uznajemy za atrakcyjne.
140
00:08:52,491 --> 00:08:56,078
Piękno może także aktywować
nasz układ endokannabinoidowy
141
00:08:56,161 --> 00:08:57,621
i opioidowy.
142
00:08:57,705 --> 00:09:02,084
Te same układy, które są uaktywniane
przez spożycie marihuany i opioidów.
143
00:09:02,209 --> 00:09:06,380
Stanowią kluczowe
doświadczenie przyjemności.
144
00:09:06,797 --> 00:09:11,302
Jednak pawice ewoluowały, aby szukać
przyjemności w takim samym pawim ogonie,
145
00:09:11,427 --> 00:09:15,347
co utrudnia wyjaśnienie przyjemności,
jaką my czerpiemy z piękna,
146
00:09:15,764 --> 00:09:17,558
gdyż nie wszyscy się zgadzamy.
147
00:09:19,893 --> 00:09:23,606
Kiedyś oznaką piękna w Japonii
było farbowanie zębów na czarno.
148
00:09:23,897 --> 00:09:27,651
A w Europie – wyrywanie wszystkich rzęs.
149
00:09:27,985 --> 00:09:33,157
Dzisiaj w Ameryce
niektórzy farbują, spryskują,
150
00:09:33,240 --> 00:09:36,744
przypalają lub kremują skórę na brązowo.
151
00:09:36,827 --> 00:09:42,249
Ludzie to głęboko kulturowe stworzenia.
Jesteśmy pod wpływem otoczenia,
152
00:09:42,333 --> 00:09:46,170
dokonujemy w nim zmian
i wcielamy je do naszego życia.
153
00:09:47,254 --> 00:09:52,259
Preferencje estetyczne kreują się
w sferze psychologicznej poprzez rozwój,
154
00:09:52,343 --> 00:09:55,346
ekspozycję oraz indywidualną innowację.
155
00:09:55,846 --> 00:09:59,308
Wszyscy zależymy od kultury
w zależności od kontekstu.
156
00:09:59,391 --> 00:10:01,185
Zawsze próbuję siebie pytać:
157
00:10:01,685 --> 00:10:04,188
„Czemu o tym myślę? Skąd to się wzięło?”.
158
00:10:04,271 --> 00:10:05,105
ARTYSTKA
159
00:10:05,189 --> 00:10:08,817
Kultura sztuki domina
zdecydowanie opiera się na Internecie.
160
00:10:08,942 --> 00:10:15,282
Istnieje bardzo duża nisza
dla osób lubujących się w takich rzeczach.
161
00:10:15,991 --> 00:10:21,288
Przed 150 laty impresjoniści mieli kłopoty
z przebiciem się na scenę artystyczną.
162
00:10:21,372 --> 00:10:25,125
Jeśli spytamy większość Amerykanów,
ludzie mówią z reguły,
163
00:10:25,209 --> 00:10:27,211
że najbardziej lubią impresjonizm.
164
00:10:27,544 --> 00:10:29,588
Nasze mózgi się nie zmieniły,
165
00:10:29,672 --> 00:10:34,635
a mimo to preferencje narodowości
dramatycznie się zmieniły.
166
00:10:34,718 --> 00:10:37,971
To bierze się z tego,
na co jesteśmy wystawiani.
167
00:10:39,390 --> 00:10:40,265
Tak jak kolor.
168
00:10:41,100 --> 00:10:45,020
W USA różowy kolor
jest kojarzony z małymi dziewczynkami.
169
00:10:45,771 --> 00:10:51,235
Ale w 1927 roku, kiedy magazyn Time
ankietował dziesięć domów towarowych,
170
00:10:51,568 --> 00:10:54,196
połowa uznała różowy
za kolor dla chłopców.
171
00:10:54,279 --> 00:10:57,282
Ta zmiana nastąpiła
w ciągu kilku następnych dekad.
172
00:10:57,366 --> 00:11:01,370
Po części dzięki kampaniom
marketingowym zabawek w latach 80.
173
00:11:01,453 --> 00:11:03,455
Kocham cię, mój kucyku.
174
00:11:03,539 --> 00:11:04,915
A ciemnożółty.
175
00:11:04,998 --> 00:11:09,503
Pewne badanie wykazało, że niemowlaki
najdłużej skupiają się na tym kolorze.
176
00:11:09,586 --> 00:11:11,088
Jednak dorośli na świecie
177
00:11:11,171 --> 00:11:14,758
systematycznie uznają go
za najmniej atrakcyjny.
178
00:11:15,175 --> 00:11:18,137
Jedna z głównych teorii mówi,
że w miarę dorastania
179
00:11:18,220 --> 00:11:22,558
uczymy się kojarzyć ten odcień
z nieprzyjemnymi rzeczami.
180
00:11:23,058 --> 00:11:26,979
To skomplikowane, w jaki sposób
nasze doświadczenia, wykształcenie,
181
00:11:27,062 --> 00:11:31,275
a także struktura społeczeństwa
mogą wpływać na to,
182
00:11:31,525 --> 00:11:33,652
co uznajemy za atrakcyjne.
183
00:11:33,819 --> 00:11:37,573
Można spojrzeć
na obraz monarchini i zachwycać się
184
00:11:37,656 --> 00:11:39,992
jej bogactwem lub pięknem.
185
00:11:40,284 --> 00:11:45,038
Z drugiej strony, jeśli sam koncept
monarchii komuś nie odpowiada,
186
00:11:45,372 --> 00:11:47,291
nie uzna jej za piękną.
187
00:11:49,001 --> 00:11:54,256
Bardzo trudno zrozumieć,
co ludzie uważają za satysfakcjonujące.
188
00:11:54,339 --> 00:11:58,135
Dlatego naukowcy skupiają się na tym,
z czego większość osób
189
00:11:58,218 --> 00:11:59,636
czerpie przyjemność.
190
00:12:00,262 --> 00:12:05,768
Brak gruntownych badań wyjaśniających,
dlaczego niektórzy widzą piękno w tym,
191
00:12:06,185 --> 00:12:07,060
albo tym,
192
00:12:08,687 --> 00:12:09,521
albo tym.
193
00:12:10,856 --> 00:12:15,819
Ale naukowcy badający mózg
w chwilach estetycznych uniesień wierzą,
194
00:12:15,903 --> 00:12:21,033
że znaleźli wskazówkę
w obszarze mózgu o nazwie DMN.
195
00:12:21,492 --> 00:12:25,913
DMN oznacza sieć domyślną mózgu.
196
00:12:26,163 --> 00:12:29,458
To jakby mózg w stanie spoczynku.
197
00:12:30,125 --> 00:12:34,755
Gdy podczas skanów mózgu osoby
proszone są o wykonanie zadania,
198
00:12:35,088 --> 00:12:37,466
ta część mózgu się wycisza.
199
00:12:37,883 --> 00:12:42,513
DMN aktywuje się,
kiedy nie wykonujemy konkretnych zadań,
200
00:12:42,721 --> 00:12:44,848
a nasz mózg skupia się na refleksji.
201
00:12:45,265 --> 00:12:49,311
Prawdopodobnie
odzwierciedlają jakiś stan wewnętrzny,
202
00:12:49,394 --> 00:12:52,356
kiedy się wyłączamy,
a nasz umysł zaczyna błądzić,
203
00:12:52,439 --> 00:12:53,732
zastanawiamy się.
204
00:12:54,483 --> 00:12:58,904
Podczas kilku eksperymentów
badanym pokazano dzieła sztuki
205
00:12:58,987 --> 00:13:01,198
z różnych tradycji kulturowych.
206
00:13:01,615 --> 00:13:03,408
I stało się coś zaskakującego.
207
00:13:03,742 --> 00:13:06,787
Aktywowany został obszar DMN.
208
00:13:07,246 --> 00:13:11,458
Ale dopiero, gdy patrzyli na obrazy,
które najbardziej ich poruszyły.
209
00:13:12,209 --> 00:13:17,923
Wyzwalają cały szereg skojarzeń
i myśli w naszym mózgu.
210
00:13:18,006 --> 00:13:20,592
Nasza wyobraźnia zaczyna działać.
211
00:13:21,176 --> 00:13:25,138
Badacze uważają to za dowód,
iż nasze odbieranie piękna
212
00:13:25,222 --> 00:13:29,685
obejmuje łączenie zmysłów i emocji
z czymś osobistym,
213
00:13:29,935 --> 00:13:31,019
wewnętrznym ja.
214
00:13:31,520 --> 00:13:35,524
Jest coś w emocjach
wywoływanych przez obrazy,
215
00:13:35,607 --> 00:13:40,571
co zmusza nas do refleksji
i może to stanowić biologiczny podpis
216
00:13:40,654 --> 00:13:43,949
oznaczający poruszenie przez dany obraz.
217
00:13:44,199 --> 00:13:48,203
To mogłoby tłumaczyć,
dlaczego przyciągają nas i poruszają
218
00:13:48,328 --> 00:13:52,374
te same obrazy,
nawet gdy zawodzi nas pamięć.
219
00:13:52,708 --> 00:13:55,878
Badania sugerują,
że ludzie cierpiący na demencję...
220
00:13:55,961 --> 00:13:57,087
DYREKTORKA
221
00:13:57,170 --> 00:14:00,966
...nie zmieniają gustów artystycznych
przez całe swoje życie.
222
00:14:01,466 --> 00:14:06,054
W ramach eksperymentu z 2008 r.
20 cierpiącym na Alzheimera
223
00:14:06,138 --> 00:14:07,931
pokazano szereg obrazów.
224
00:14:08,098 --> 00:14:12,311
Niektóre były figuratywne,
jak Osoby na słońcu Edwarda Hoppera.
225
00:14:12,561 --> 00:14:15,814
Inne nieco mniej,
jak Płacząca kobieta Picassa.
226
00:14:16,398 --> 00:14:20,527
Inne zupełnie abstrakcyjne,
jak Kompozycja Mondriana.
227
00:14:21,278 --> 00:14:25,240
Pacjentów poproszono o uszeregowanie
obrazów według ich preferencji.
228
00:14:25,574 --> 00:14:28,243
Po dwóch tygodniach
otrzymali to samo zadanie.
229
00:14:28,577 --> 00:14:30,746
Poproszeni o uszeregowanie obrazów,
230
00:14:30,829 --> 00:14:33,665
ułożyli je w tej samej kolejności.
231
00:14:37,377 --> 00:14:39,504
Nasze poczucie piękna jest głębokie.
232
00:14:39,588 --> 00:14:41,924
Obraz Randy jest piękny.
233
00:14:43,216 --> 00:14:45,052
I ma świetne wyczucie koloru.
234
00:14:45,510 --> 00:14:49,848
Dla osób z demencją
tworzenie sztuki to wspaniała terapia.
235
00:14:50,223 --> 00:14:54,311
Dla mnie kolor jest najważniejszy.
236
00:14:54,770 --> 00:14:58,398
Potem jest poczucie ruchu.
Uwielbiam ruch na obrazie.
237
00:14:58,899 --> 00:15:00,734
Co jeszcze tu widzimy?
238
00:15:00,817 --> 00:15:02,110
Ja widzę słońce.
239
00:15:02,653 --> 00:15:04,613
Mam otępienie z ciałami Lewy’ego.
240
00:15:05,238 --> 00:15:08,825
Był to dla mnie szok,
jak pewnie dla każdego.
241
00:15:09,993 --> 00:15:12,162
Wszyscy cierpimy na utratę pamięci,
242
00:15:12,829 --> 00:15:17,584
w różnym stopniu zależnie
od osoby i czasu trwania choroby.
243
00:15:18,418 --> 00:15:23,632
To że zachowujemy nasze preferencje
w odniesieniu do jakiegoś gatunku sztuki
244
00:15:23,715 --> 00:15:25,092
albo dzieł sztuki
245
00:15:25,550 --> 00:15:28,595
oznacza, że te dzieła
głęboko do nas przemawiają.
246
00:15:29,096 --> 00:15:32,432
Uwielbiam patrzeć, jak ludzie malują.
247
00:15:34,017 --> 00:15:36,103
Patrzeć na ich twarze, jak ożywają!
248
00:15:37,437 --> 00:15:40,190
Ludzi z demencją i całej reszty.
249
00:15:40,607 --> 00:15:45,779
Wyobraźmy sobie, że wszyscy
nosimy dokładnie takie same ubrania.
250
00:15:46,613 --> 00:15:48,240
Żaden posiłek nie ma smaku.
251
00:15:49,032 --> 00:15:51,576
Wszystkie domy wyglądają tak samo.
252
00:15:52,035 --> 00:15:54,329
Czy ktoś chciałby żyć w takim świecie?
253
00:15:54,413 --> 00:16:00,127
Brak piękna i otaczających nas
estetycznych doświadczeń.
254
00:16:00,210 --> 00:16:03,380
To byłoby bardzo ubogie życie.
255
00:16:10,262 --> 00:16:11,096
Idealnie.
256
00:16:35,620 --> 00:16:37,372
Napisy: Przemek Kalemba