1
00:00:09,135 --> 00:00:11,971
<i>Ένας επαγγελματίας καλλιτέχνης ντόμινο</i>

2
00:00:12,055 --> 00:00:16,059
<i>μπορεί να στήσει χιλιάδες ντόμινο,</i>

3
00:00:16,184 --> 00:00:18,519
<i>να φτιάξει κατασκευές, μοτίβα, εικόνες.</i>

4
00:00:19,353 --> 00:00:24,108
<i>Το 2017, ο Στιβ Πράις ηγούνταν μιας ομάδας</i>
<i>που δημιούργησε μια επίδειξη ντόμινο</i>

5
00:00:24,233 --> 00:00:26,903
<i>με πάνω από 76.000 κομμάτια.</i>

6
00:00:27,028 --> 00:00:29,030
<i>Συντρίβοντας το Ρεκόρ Γκίνες.</i>

7
00:00:29,447 --> 00:00:32,450
<i>Μπορείς να τα στήσεις επίπεδα,</i>
<i>δισδιάστατα στο πάτωμα</i>

8
00:00:32,658 --> 00:00:36,162
<i>ή να φτιάξεις τρισδιάστατες κατασκευές</i>
<i>όπως πυραμίδες και τείχη</i>

9
00:00:36,245 --> 00:00:39,749
<i>με συγκεκριμένες καμπύλες και στροφές.</i>

10
00:00:40,083 --> 00:00:43,586
<i>Τα βίντεό του στο YouTube</i>
<i>έχουν εκατομμύρια προβολές.</i>

11
00:00:43,795 --> 00:00:48,174
<i>Η ευχαρίστηση να βλέπεις ντόμινο</i>
<i>να πέφτουν προέρχεται από τη γνώση</i>

12
00:00:48,257 --> 00:00:50,259
<i>του πόση προσπάθεια χρειάστηκε.</i>

13
00:00:50,802 --> 00:00:55,139
<i>Ως θεατής, τα βλέπεις απλά όλα</i>
<i>να πέφτουν όπως πρέπει.</i>

14
00:00:56,182 --> 00:00:58,851
<i>Στους ανθρώπους αρέσει</i>
<i>να βλέπουν διάφορα πράγματα.</i>

15
00:01:00,436 --> 00:01:04,690
<i>Γιατί εκατομμύρια παρακολουθούν</i>
<i>βίντεο με μπισκότα να γλασάρονται;</i>

16
00:01:05,149 --> 00:01:10,530
<i>Ή τους αρέσει ένα κολάζ φτιαγμένο</i>
<i>από 21 κομμένες εικόνες από σπυράκια;</i>

17
00:01:11,239 --> 00:01:13,199
<i>Σε άλλους αρέσουν οι εκκλησίες,</i>

18
00:01:13,324 --> 00:01:15,701
<i>τα άλογα, η συγχρονική κολύμβηση</i>

19
00:01:15,868 --> 00:01:17,954
<i>και φυσικά, άλλοι άνθρωποι.</i>

20
00:01:19,580 --> 00:01:21,499
<i>Από πού πηγάζουν οι προτιμήσεις;</i>

21
00:01:22,583 --> 00:01:25,044
<i>Και γιατί αναζητούμε την ομορφιά;</i>

22
00:01:26,045 --> 00:01:27,755
<i>ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΕΙΡΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ</i>
<i>ΤΟΥ NETFLIX</i>

23
00:01:27,839 --> 00:01:29,674
<i>Η τέχνη είναι</i>
<i>προσωπική δημιουργική εμπειρία.</i>

24
00:01:29,757 --> 00:01:33,970
<i>Όσο περισσότερη γνώση έχει κάποιος,</i>
<i>τόσο καλύτερη η εμπειρία.</i>

25
00:01:34,512 --> 00:01:37,974
<i>Πολλοί φωτογράφοι οφείλουν</i>
<i>την επιτυχία τους στην εξειδίκευση.</i>

26
00:01:38,057 --> 00:01:39,475
<i>Ίσως είναι η νεκρή φύση,</i>

27
00:01:39,934 --> 00:01:42,687
<i>τα μωρά, τα ζώα ή η μόδα.</i>

28
00:01:42,812 --> 00:01:45,189
Η Γη είναι μια κατηγορία μόνη της.

29
00:01:47,358 --> 00:01:50,069
<i>Το κάδρο είναι ακριβές και συμμετρικό.</i>

30
00:01:50,444 --> 00:01:55,283
<i>Η ακρίβεια στις λεπτομέρειες βοηθάει</i>
<i>στην τελική εντύπωση της τελειότητας.</i>

31
00:01:59,036 --> 00:02:03,249
<i>Για χιλιάδες χρόνια, οι φιλόσοφοι</i>
<i>προσπαθούσαν να εξηγήσουν την ομορφιά.</i>

32
00:02:04,041 --> 00:02:08,337
<i>Ο Αριστοτέλης είπε "Η ομορφιά</i>
<i>εξαρτάται από το μέγεθος και την τάξη".</i>

33
00:02:08,754 --> 00:02:13,843
<i>Ο Κομφούκιος είπε "Δεν έχω δει κανέναν</i>
<i>να αγαπάει την αρετή όσο την ομορφιά".</i>

34
00:02:13,926 --> 00:02:18,097
<i>Ο Καντ είπε "Το όμορφο είναι αυτό</i>
<i>που δίνει ευχαρίστηση καθολικά, </i>

35
00:02:18,181 --> 00:02:19,765
<i>πέρα από απόψεις".</i>

36
00:02:20,391 --> 00:02:23,519
<i>Στην Αναγέννηση, φυτεύτηκαν οι σπόροι</i>
<i>μιας απάντησης,</i>

37
00:02:23,769 --> 00:02:28,858
<i>όταν ένας Ιταλός μαθηματικός ονόμασε</i>
<i>έναν αριθμό Θεϊκή Αναλογία,</i>

38
00:02:29,358 --> 00:02:31,903
<i>σε ένα βιβλίο εικονογραφημένο</i>
<i>από τον Ντα Βίντσι.</i>

39
00:02:33,070 --> 00:02:37,658
<i>Οι μαθηματικοί είχαν εμμονή</i>
<i>με τον αριθμό αυτόν από την αρχαιότητα,</i>

40
00:02:37,742 --> 00:02:40,661
<i>γιατί εμφανιζόταν συνέχεια στη γεωμετρία.</i>

41
00:02:41,078 --> 00:02:45,208
<i>Στον 19ο αιώνα, ένας Γερμανός ψυχολόγος</i>
<i>αποφάσισε πως αυτός ο αριθμός</i>

42
00:02:45,291 --> 00:02:49,879
<i>ήταν ο καθολικός νόμος της ομορφιάς</i>
<i>και πλέον είναι γνωστός στον λαό</i>

43
00:02:49,962 --> 00:02:53,716
<i>ως χρυσή τομή, με τους ανθρώπους</i>
<i>να ισχυρίζονται πως τη βρίσκουν</i>

44
00:02:53,799 --> 00:02:57,595
<i>σε όλα τα είδη αριστουργημάτων</i>
<i>παντού στον κόσμο.</i>

45
00:02:58,763 --> 00:03:00,640
<i>Υπάρχει, όμως, ένα πρόβλημα.</i>

46
00:03:00,723 --> 00:03:03,726
Όταν προσπάθησαν να το μελετήσουν άμεσα,

47
00:03:03,935 --> 00:03:08,940
είδαν πως δεν είναι τόσο ξεκάθαρο
πως όλοι αποκρίνονται στο χρυσό ορθογώνιο.

48
00:03:09,732 --> 00:03:12,193
<i>Όλες οι μελέτες βρήκαν λίγες αποδείξεις</i>

49
00:03:12,276 --> 00:03:15,529
<i>ότι οι άνθρωποι έλκονται ιδιαίτερα</i>
<i>από τα ορθογώνια</i>

50
00:03:15,613 --> 00:03:17,657
<i>με αυτές τις ακριβείς αναλογίες.</i>

51
00:03:18,157 --> 00:03:20,576
<i>Μας αρέσουν όμως σίγουρα τα ορθογώνια.</i>

52
00:03:20,868 --> 00:03:25,373
<i>Είναι ο καλύτερος αβίαστος σχηματισμός</i>
<i>για εικόνες από αεροπλάνο ως εγκέφαλο.</i>

53
00:03:25,456 --> 00:03:28,417
<i>Το σχήμα που επεξεργάζεται</i>
<i>γρηγορότερο ο εγκέφαλος.</i>

54
00:03:29,460 --> 00:03:32,463
<i>Ευχάριστο γιατί είναι ωραίο θέαμα</i>
<i>να το βλέπεις.</i>

55
00:03:33,047 --> 00:03:36,133
<i>Πολλοί επιστήμονες</i>
<i>πιστεύουν πως ο λόγος γι' αυτό</i>

56
00:03:36,217 --> 00:03:37,885
<i>έχει σχέση με την επιβίωση.</i>

57
00:03:39,512 --> 00:03:41,722
<i>Πριν από 150 εκατομμύρια χρόνια,</i>

58
00:03:41,806 --> 00:03:43,849
<i>οι δεινόσαυροι κυριαρχούσαν στη Γη.</i>

59
00:03:43,933 --> 00:03:46,394
<i>Για να μάθουμε πώς βλέπουν</i>
<i>οι άνθρωποι τον κόσμο,</i>

60
00:03:46,477 --> 00:03:49,105
<i>πρέπει να κοιτάξουμε</i>
<i>στα πόδια του δεινόσαυρου.</i>

61
00:03:49,313 --> 00:03:53,109
<i>Εκεί οι πρόγονοί μας,</i>
<i>μικρόσωμα θηλαστικά σαν μυγαλές,</i>

62
00:03:53,192 --> 00:03:56,529
<i>περνούσαν τις ζωές τους</i>
<i>βλέποντας αμυδρά τον κόσμο.</i>

63
00:03:56,779 --> 00:03:59,949
<i>Αντιλαμβάνονται μόνο δύο χρώματα:</i>
<i>μπλε και κόκκινο.</i>

64
00:04:00,199 --> 00:04:04,245
<i>Ήταν επίσης νυχτόβια για να αποφεύγουν</i>
<i>τους θηρευτές με την καλύτερη όραση</i>

65
00:04:04,328 --> 00:04:08,207
<i>και σάρωναν συνεχώς</i>
<i>το περιβάλλον τους οριζόντια.</i>

66
00:04:09,083 --> 00:04:14,255
<i>Αυτός ίσως είναι ο λόγος που φτιάχνουμε</i>
<i>τόσα πράγματα με αυτό το σχήμα σήμερα.</i>

67
00:04:15,589 --> 00:04:20,177
<i>Η οπτική ομορφιά βασίζεται στην όραση,</i>
<i>φυσικά, κι αυτή εξελίχτηκε</i>

68
00:04:20,261 --> 00:04:21,887
<i>γιατί βοήθησε να επιβιώσουμε.</i>

69
00:04:22,680 --> 00:04:27,893
<i>Όταν εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι,</i>
<i>οι πρόγονοί μας βγήκαν στο φως.</i>

70
00:04:28,519 --> 00:04:30,813
<i>Με τα χρόνια,</i>
<i>τα μάτια τους αναπτύχθηκαν,</i>

71
00:04:30,896 --> 00:04:34,608
<i>φανερώνοντας όλα τα χρώματα</i>
<i>του ουράνιου τόξου που ξέρουμε σήμερα.</i>

72
00:04:34,692 --> 00:04:37,903
<i>Πολλά πράγματα  που εξακολουθούν</i>
<i>να μας προσελκύουν οπτικά</i>

73
00:04:37,987 --> 00:04:40,740
<i>βοήθησαν τους προγόνους μας να επιβιώσουν.</i>

74
00:04:41,657 --> 00:04:45,202
<i>Τα λουλούδια υποδήλωναν πως κάτι</i>
<i>ίσως γίνει φρούτο.</i>

75
00:04:45,619 --> 00:04:49,123
<i>Οι πηγές νερού σημαίνουν</i>
<i>πιθανή αφθονία τροφής.</i>

76
00:04:49,874 --> 00:04:52,877
<i>Τα καταφύγια μάς βοηθούσαν</i>
<i>να αποφεύγουμε θηρευτές.</i>

77
00:04:53,502 --> 00:04:57,715
<i>Ακόμα μας αρέσουν τοπία που μοιάζουν</i>
<i>με εκείνα των πρώτων ανθρώπων.</i>

78
00:04:59,216 --> 00:05:02,386
<i>Δύο καλλιτέχνες έκαναν</i>
<i>μια έρευνα στα 1990,</i>

79
00:05:02,470 --> 00:05:06,849
<i>για να βρουν τον πιο αρεστό πίνακα</i>
<i>σε 14 διαφορετικές χώρες.</i>

80
00:05:07,266 --> 00:05:08,601
<i>Έκαναν ερωτήσεις, όπως...</i>

81
00:05:09,018 --> 00:05:12,480
<i>"Θέλετε να βλέπετε πίνακες</i>
<i>εσωτερικών ή εξωτερικών χώρων;"</i>

82
00:05:12,688 --> 00:05:17,818
<i>"Ποια από τις ακόλουθες εξωτερικές σκηνές</i>
<i>σας αρέσει περισσότερο;"</i>

83
00:05:18,194 --> 00:05:20,363
<i>και "Θα λέγατε πως προτιμάτε πίνακες</i>

84
00:05:20,446 --> 00:05:23,574
<i>όπου οι άνθρωποι είναι γυμνοί ή ντυμένοι;"</i>

85
00:05:24,283 --> 00:05:28,371
<i>Ο πίνακας που προέκυψε ήταν έτσι στις ΗΠΑ.</i>

86
00:05:28,454 --> 00:05:33,209
<i>Στη Γαλλία, έτσι.</i>
<i>Αυτός στην Τουρκία και αυτός στην Κίνα.</i>

87
00:05:33,584 --> 00:05:38,881
Αυτό αναφέρεται μερικές φορές
ως υπόθεση της αφρικανικής σαβάνας,

88
00:05:39,048 --> 00:05:41,050
γιατί η σαβάνα έχει αυτές τις ιδιότητες.

89
00:05:41,175 --> 00:05:44,428
<i>Μπλε ουρανό, έναν προστατευτικό βράχο,</i>

90
00:05:44,512 --> 00:05:48,057
<i>κάτι φαγώσιμο να μεγαλώνει</i>
<i>κοντά σε μια μεγάλη έκταση νερού.</i>

91
00:05:48,349 --> 00:05:51,227
<i>Φαίνεται πως είμαστε</i>
<i>τρομερά μη πρωτότυπα πλάσματα.</i>

92
00:05:51,936 --> 00:05:54,605
<i>Μέρος της ομορφιάς</i>
<i>είναι η επιθυμία να ζήσουμε.</i>

93
00:05:56,565 --> 00:06:00,236
<i>Δεν πιστεύουν όλοι</i>
<i>σε κάποια εξήγηση της ομορφιάς.</i>

94
00:06:01,028 --> 00:06:04,073
Νομίζω πως οι επιστήμονες
έχουν παραπλανηθεί

95
00:06:04,156 --> 00:06:07,451
από τη φανταστική εμπειρία
να εξηγούν κάτι,

96
00:06:07,743 --> 00:06:11,580
να νομίζουν πως αυτές οι εξηγήσεις
ισχύουν γενικότερα.

97
00:06:12,164 --> 00:06:15,501
<i>Το 2017, ο Ρίτσαρντ Προυμ</i>
<i>έβγαλε ένα βιβλίο</i>

98
00:06:15,584 --> 00:06:19,004
<i>που προκάλεσε αναταραχή</i>
<i>στον χώρο της εξελικτικής βιολογίας.</i>

99
00:06:19,088 --> 00:06:24,385
<i>Ισχυρίζεται πως δεν σχετίζεται κάθε</i>
<i>ομορφιά με επιβίωση ή αρμοστικότητα.</i>

100
00:06:24,635 --> 00:06:27,930
<i>Μερικά είδη ομορφιάς είναι αυθαίρετα</i>
<i>ή ακόμα και άχρηστα.</i>

101
00:06:28,472 --> 00:06:30,099
<i>Η ουρά του παγονιού...</i>

102
00:06:30,975 --> 00:06:35,479
Καλύπτεται από εκατοντάδες
όμορφες κηλίδες σαν μάτια,

103
00:06:35,563 --> 00:06:38,858
που η καθεμιά τους έχει
τέσσερα ή πέντε διαφορετικά χρώματα

104
00:06:38,941 --> 00:06:41,527
που δημιουργούνται από οπτικές νανοδομές
στα φτερά,

105
00:06:41,610 --> 00:06:45,948
που προκαλούνται από κόκκους μελανίνης
οργανωμένους με κρυσταλλικό τρόπο.

106
00:06:46,157 --> 00:06:51,203
<i>Τα θηλυκά παγόνια,</i>
<i>έλκονται από αυτές τις ουρές.</i>

107
00:06:51,370 --> 00:06:56,292
Στη διάρκεια του φλερτ,
το αρσενικό υψώνει την ουρά του

108
00:06:56,375 --> 00:06:59,628
και δημιουργεί ένα τεράστιο ημισφαίριο

109
00:06:59,712 --> 00:07:03,466
που αφήνει να αιωρείται
πάνω από το θηλυκό.

110
00:07:03,716 --> 00:07:08,429
Οι ουρές, όμως, είναι βαριές και το κάνουν
δύσκολο να τρέξει ή να πετάξει.

111
00:07:08,512 --> 00:07:11,682
<i>Η ομορφιά τους κάνει κακό</i>
<i>στην επιβίωσή τους.</i>

112
00:07:13,309 --> 00:07:16,854
<i>Αυτό προβλημάτισε και τον Κάρολο Δαρβίνο</i>
<i>που έγραψε σ' έναν συνάδελφο.</i>

113
00:07:17,646 --> 00:07:20,733
"Όποτε κοιτάζω ένα φτερό
της ουράς του παγονιού,

114
00:07:20,816 --> 00:07:22,026
αρρωσταίνω!"

115
00:07:22,109 --> 00:07:25,529
Τον προβλημάτιζε το γεγονός
ότι η προσαρμογή με φυσική επιλογή

116
00:07:25,613 --> 00:07:30,034
δεν μπορούσε να περιγράψει την εξέλιξη
των στολιδιών που δεν θα βοηθούσαν

117
00:07:30,117 --> 00:07:31,869
στον αγώνα της επιβίωσης.

118
00:07:32,161 --> 00:07:36,999
Πρότεινε τη θεωρία της σεξουαλικής
επιλογής και αυτό που υπέθετε

119
00:07:37,208 --> 00:07:42,004
ήταν ότι η επιλογή συντρόφου έχει σχέση
με τις υποκειμενικές εμπειρίες των ζώων.

120
00:07:42,087 --> 00:07:46,509
<i>Δεν είναι μόνο το παγόνι</i>
<i>που έχει φαινομενικά άχρηστα στολίδια.</i>

121
00:07:47,051 --> 00:07:50,763
<i>Είναι και η πτιλονορρυγχίδα</i>
<i>και η κάπα της που ανεμίζει.</i>

122
00:07:50,846 --> 00:07:54,350
<i>Ο λυροπετεινός</i>
<i>και το φουσκωτό κίτρινο στήθος του.</i>

123
00:07:54,600 --> 00:07:58,437
<i>Η φρεγάδα και το φουσκωτό σακούλι</i>
<i>στον λαιμό της.</i>

124
00:07:58,604 --> 00:08:01,565
<i>Ο φαλαινοκέφαλος και το ράμφος του</i>
<i>σαν παπούτσι.</i>

125
00:08:01,774 --> 00:08:06,278
Δεν υπάρχουν πουλιά στον κόσμο σήμερα,
που δεν επιδεικνύουν τη λάμψη,

126
00:08:06,612 --> 00:08:09,782
την ανάπτυξη, τη διαφοροποίηση
της προτίμησης.

127
00:08:09,865 --> 00:08:11,283
Έχει σχέση με την ευχαρίστηση.

128
00:08:11,367 --> 00:08:15,162
Η ευχαρίστηση είναι το κίνητρο
που οδηγεί τις επιλογές των ζώων.

129
00:08:16,872 --> 00:08:20,626
<i>Στον ανθρώπινο εγκέφαλο,</i>
<i>αυτό είναι η ομορφιά: ευχαρίστηση.</i>

130
00:08:20,918 --> 00:08:25,506
Η συνδυασμένη ενεργοποίηση
του οπτικού φλοιού

131
00:08:25,589 --> 00:08:28,342
και των συστημάτων ανταμοιβής

132
00:08:28,425 --> 00:08:32,054
είναι η βιολογική υπογραφή
της απόκρισης στην ομορφιά.

133
00:08:32,137 --> 00:08:35,516
<i>Τρία κύρια συστήματα</i>
<i>νευροδιαβιβαστών εμπλέκονται.</i>

134
00:08:35,683 --> 00:08:37,351
<i>Πρώτο, αυτό της ντοπαμίνης.</i>

135
00:08:37,560 --> 00:08:43,691
Έχει σχέση με τις επιθυμίες μας
και το να θέλουμε πράγματα.

136
00:08:44,024 --> 00:08:47,278
<i>Ένα κύμα ντοπαμίνης</i>
<i>μπορεί να μας κάνει να κινηθούμε.</i>

137
00:08:47,528 --> 00:08:52,116
Μας δίνει κίνητρο να προσεγγίσουμε
ό,τι μας φαίνεται ελκυστικό.

138
00:08:52,491 --> 00:08:56,036
<i>Η ομορφιά μπορεί να ενεργοποιήσει</i>
<i>το ενδοκανναβιδοειδές</i>

139
00:08:56,120 --> 00:08:57,621
<i>και το οπιοειδές σύστημα.</i>

140
00:08:57,705 --> 00:09:02,084
<i>Τα ίδια συστήματα που ενεργοποιούνται</i>
<i>με την κάνναβη και τα οπιοειδή.</i>

141
00:09:02,209 --> 00:09:06,380
Φαίνεται πως είναι η κύρια εμπειρία
της ευχαρίστησης.

142
00:09:06,797 --> 00:09:11,302
<i>Τα θηλυκά παγόνια εξελίχτηκαν να βρίσκουν</i>
<i>ευχαρίστηση από την ίδια ουρά,</i>

143
00:09:11,427 --> 00:09:15,639
<i>εξηγώντας γιατί η ευχαρίστηση που αντλούν</i>
<i>οι άνθρωποι από την ομορφιά είναι δύσκολη,</i>

144
00:09:15,764 --> 00:09:17,474
<i>μια και δεν συμφωνούμε όλοι.</i>

145
00:09:19,893 --> 00:09:23,814
<i>Κάποτε στην Ιαπωνία ήταν δείγμα ομορφιάς</i>
<i>να βάφεις μαύρα τα δόντια σου.</i>

146
00:09:23,897 --> 00:09:27,651
<i>Κάποτε στην Ευρώπη ήταν δείγμα ομορφιάς</i>
<i>να βγάζεις ολόκληρα τα φρύδια σου.</i>

147
00:09:27,735 --> 00:09:33,157
<i>Στην Αμερική σήμερα, μερικοί το θεωρούν</i>
<i>δείγμα ομορφιάς να βάφεις, ψεκάζεις,</i>

148
00:09:33,240 --> 00:09:36,744
<i>να καις ή να αλείφεις το δέρμα σου</i>
<i>για να το κάνεις μπρονζέ.</i>

149
00:09:36,827 --> 00:09:42,249
Είμαστε πολύ πολιτισμικά όντα.
Επηρεαζόμαστε από το κοινωνικό περιβάλλον

150
00:09:42,333 --> 00:09:46,170
και παίρνουμε την παραλλαγή
και την ενσωματώνουμε σ' εμάς.

151
00:09:47,254 --> 00:09:52,259
Οι αισθητικές προτιμήσεις καθιερώνονται
ψυχολογικά από την ανάπτυξη,

152
00:09:52,343 --> 00:09:55,346
μέσω της έκθεσης
και της ατομικής καινοτομίας.

153
00:09:55,846 --> 00:09:59,308
<i>Όλοι είμαστε πολιτισμικά συμμορφωμένοι</i>
<i>ανάλογα με το περιβάλλον.</i>

154
00:09:59,391 --> 00:10:01,185
<i>Νομίζω πως πάντα αναρωτιέμαι</i>

155
00:10:01,685 --> 00:10:04,396
<i>"Γιατί το σκέφτομαι αυτό;</i>
<i>Από πού προέρχεται;"</i>

156
00:10:05,189 --> 00:10:08,817
<i>Η κουλτούρα της τέχνης του ντόμινο</i>
<i>βασίζεται στο διαδίκτυο.</i>

157
00:10:09,068 --> 00:10:15,282
<i>Υπάρχει μεγάλη κοινότητα ανθρώπων</i>
<i>που απολαμβάνουν κάτι τέτοιο.</i>

158
00:10:15,991 --> 00:10:17,034
Πριν από 150 χρόνια,

159
00:10:17,117 --> 00:10:21,288
οι ιμπρεσιονιστικοί πίνακες
δεν έβγαιναν εύκολα στο προσκήνιο.

160
00:10:21,497 --> 00:10:27,461
Τώρα, αν κάνεις έρευνα στους Αμερικανούς,
θα πουν πως προτιμούν τον ιμπρεσιονισμό.

161
00:10:27,544 --> 00:10:29,588
Οι εγκέφαλοί μας
δεν άλλαξαν σε 150 χρόνια,

162
00:10:29,672 --> 00:10:33,258
όμως οι πολιτισμικές προτιμήσεις
του κοινού

163
00:10:33,384 --> 00:10:34,635
άλλαξαν δραματικά.

164
00:10:34,718 --> 00:10:37,971
Θα οφείλεται σε αυτό που έχουμε εκτεθεί.

165
00:10:39,390 --> 00:10:40,265
<i>Το χρώμα.</i>

166
00:10:41,100 --> 00:10:45,020
<i>Στις ΗΠΑ σήμερα, το ροζ συνδέεται συχνά</i>
<i>με μικρά κορίτσια.</i>

167
00:10:45,771 --> 00:10:51,235
<i>Το 1927, όταν το περιοδικό Τάιμ</i>
<i>ρώτησε δέκα αμερικανικά πολυκαταστήματα,</i>

168
00:10:51,568 --> 00:10:54,196
<i>τα μισά είπαν πως το ροζ ήταν για αγόρια.</i>

169
00:10:54,405 --> 00:10:57,282
<i>Αυτή η αλλαγή συνέβη</i>
<i>τις επόμενες δεκαετίες.</i>

170
00:10:57,366 --> 00:11:01,370
<i>Χάρη, εν μέρει, στις καμπάνιες παιχνιδιών</i>
<i>τη δεκαετία του '80.</i>

171
00:11:01,453 --> 00:11:03,455
<i>Σ' αγαπώ, Μικρό μου Πόνι.</i>

172
00:11:03,539 --> 00:11:04,915
<i>Και το σκούρο κίτρινο.</i>

173
00:11:04,998 --> 00:11:09,503
<i>Μια μελέτη έδειξε πως τα μάτια των μωρών</i>
<i>μένουν περισσότερο σε αυτό.</i>

174
00:11:09,586 --> 00:11:11,088
<i>Οι ενήλικες παντού, όμως,</i>

175
00:11:11,171 --> 00:11:14,758
<i>συνεχώς το κατατάσσουν</i>
<i>ως το λιγότερο δημοφιλές.</i>

176
00:11:15,175 --> 00:11:18,137
<i>Μια κύρια θεωρία είναι</i>
<i>πως καθώς μεγαλώνουμε,</i>

177
00:11:18,220 --> 00:11:22,558
<i>μαθαίνουμε να συνδέουμε την απόχρωση</i>
<i>με δυσάρεστα πράγματα.</i>

178
00:11:23,225 --> 00:11:26,770
Με πολύπλοκους τρόπους,
οι εμπειρίες, η εκπαίδευση

179
00:11:26,854 --> 00:11:31,191
και η δομή της κοινωνίας,
μπορούν να επηρεάσουν

180
00:11:31,525 --> 00:11:33,736
αυτό που κάποιος θεωρεί ελκυστικό.

181
00:11:33,819 --> 00:11:37,573
Μπορείς να δεις τον πίνακα ενός μονάρχη
και να εντυπωσιαστείς

182
00:11:37,656 --> 00:11:40,200
από την πολυτέλεια ή την ομορφιά.

183
00:11:40,284 --> 00:11:45,038
Από την άλλη, αν η ιδέα
της μοναρχίας σε ενοχλεί,

184
00:11:45,122 --> 00:11:47,291
τότε δεν θα βρεις τον πίνακα όμορφο.

185
00:11:49,001 --> 00:11:54,256
Είναι δύσκολο να έχεις αίσθηση
τι βρίσκουν οι άνθρωποι ικανοποιητικό.

186
00:11:54,339 --> 00:11:58,135
Γι' αυτό κι οι επιστήμονες
επικεντρώνονται σε πράγματα

187
00:11:58,218 --> 00:12:00,012
που ευχαριστούν τους πολλούς.

188
00:12:00,262 --> 00:12:03,140
<i>Δεν υπάρχουν έρευνες ακόμα που να εξηγούν</i>

189
00:12:03,223 --> 00:12:05,768
<i>γιατί κάποιοι βλέπουν ομορφιά σε αυτό...</i>

190
00:12:06,185 --> 00:12:07,060
<i>Ή αυτό...</i>

191
00:12:08,687 --> 00:12:09,772
<i>Ή αυτό...</i>

192
00:12:10,814 --> 00:12:13,066
<i>Αλλά οι ερευνητές</i>
<i>που μελετούν τον εγκέφαλο</i>

193
00:12:13,150 --> 00:12:15,819
<i>σε στιγμές υψηλής αισθητικής εμπειρίας,</i>

194
00:12:15,903 --> 00:12:21,033
<i>πιστεύουν πως ίσως βρήκαν ένα στοιχείο</i>
<i>σε μια περιοχή του εγκεφάλου, τη ΔΑΛ.</i>

195
00:12:21,492 --> 00:12:25,913
Το ΔΑΛ είναι
το Δίκτυο Αυτόματης Λειτουργίας.

196
00:12:26,163 --> 00:12:29,708
Μπορούμε να το δούμε
ως την αδρανή κατάσταση του εγκεφάλου.

197
00:12:30,083 --> 00:12:35,005
<i>Σε μαγνητικές εγκεφάλου όταν ζητούν</i>
<i>από κάποιον να κάνει ή να σκεφτεί κάτι,</i>

198
00:12:35,088 --> 00:12:37,466
<i>αυτή η περιοχή ηρεμεί.</i>

199
00:12:37,883 --> 00:12:42,513
<i>Η ΔΑΛ ενεργοποιείται</i>
<i>όταν δεν κάνουμε κάτι συγκεκριμένο</i>

200
00:12:42,596 --> 00:12:44,598
<i>και τα μυαλά μας εσωστρέφονται.</i>

201
00:12:45,265 --> 00:12:49,311
Μάλλον σκέφτονται
μια εσωτερική κατάσταση,

202
00:12:49,394 --> 00:12:52,356
όταν χάνεσαι και το μυαλό σου πλανιέται,

203
00:12:52,439 --> 00:12:53,732
όταν αναστοχάζεσαι.

204
00:12:54,483 --> 00:12:58,904
<i>Σε πρόσφατα πειράματα,</i>
<i>έδειξαν σε κάποιους εικόνες με τέχνη,</i>

205
00:12:58,987 --> 00:13:01,198
<i>από πληθώρα πολιτισμικών παραδόσεων.</i>

206
00:13:01,615 --> 00:13:03,367
<i>Κάτι εκπληκτικό συνέβη.</i>

207
00:13:03,742 --> 00:13:06,787
<i>Η ΔΑΛ στον εγκέφαλό τους ενεργοποιήθηκε.</i>

208
00:13:07,162 --> 00:13:09,748
<i>Μόνο, όμως, όταν κοίταζαν τους πίνακες,</i>

209
00:13:09,832 --> 00:13:11,667
<i>που είπαν πως τους συγκίνησαν.</i>

210
00:13:12,209 --> 00:13:13,168
Αυτό...

211
00:13:13,335 --> 00:13:17,881
πυροδοτεί πολλούς συσχετισμούς
και σκέψεις στον εγκέφαλό μας,

212
00:13:17,965 --> 00:13:20,759
που μοιάζουν με ελεύθερο παιχνίδι
της φαντασίας.

213
00:13:21,176 --> 00:13:25,138
<i>Οι ερευνητές πιστεύουν πως είναι ένδειξη</i>
<i>ότι η εμπειρία της ομορφιάς</i>

214
00:13:25,222 --> 00:13:29,852
<i>περιλαμβάνει τη σύνδεση των αισθήσεων</i>
<i>και των συναισθημάτων με κάτι προσωπικό.</i>

215
00:13:29,935 --> 00:13:31,353
<i>Την ταυτότητά μας.</i>

216
00:13:31,520 --> 00:13:35,524
Υπάρχει κάτι στο να συγκινούμαστε
από πίνακες,

217
00:13:35,607 --> 00:13:38,610
που μας κάνει να αναστοχαζόμαστε.

218
00:13:38,694 --> 00:13:41,822
Μπορεί να είναι η βιολογική υπογραφή
του τι σημαίνει

219
00:13:42,322 --> 00:13:44,116
να συγκινείσαι από έναν πίνακα.

220
00:13:44,199 --> 00:13:48,203
<i>Αυτό θα εξηγούσε</i>
<i>γιατί μας ελκύουν ή μας συγκινούν</i>

221
00:13:48,328 --> 00:13:52,374
<i>οι ίδιες εικόνες, ακόμα και αν χάνονται</i>
<i>οι αναμνήσεις μας.</i>

222
00:13:52,708 --> 00:13:55,878
Έχει γίνει έρευνα που δείχνει
πως πάσχοντες από άνοια

223
00:13:55,961 --> 00:13:58,005
έχουν το ίδιο γούστο στην τέχνη,

224
00:13:58,380 --> 00:14:00,966
όπως σε όλη τους τη ζωή.

225
00:14:01,466 --> 00:14:06,054
<i>Σε ένα πείραμα του 2008,</i>
σε <i>είκοσι άτομα με Αλτζχάιμερ</i>

226
00:14:06,138 --> 00:14:07,931
<i>έδειξαν διάφορους πίνακες.</i>

227
00:14:08,098 --> 00:14:12,477
<i>Μερικοί ήταν παραστατικοί, όπως</i>
<i>Οι Άνθρωποι στον Ήλιο του Έντουαρντ Χόπερ.</i>

228
00:14:12,561 --> 00:14:15,814
<i>Άλλοι λιγότερο,</i>
<i>όπως η Γυναίκα που Κλαίει του Πικάσο.</i>

229
00:14:16,398 --> 00:14:20,527
<i>Άλλοι ήταν εντελώς αφηρημένοι,</i>
<i>όπως η Σύνθεση του Μοντριάν.</i>

230
00:14:21,361 --> 00:14:25,490
<i>Ζητήθηκε από τους ασθενείς να κατατάξουν</i>
<i>τους πίνακες με σειρά προτίμησης.</i>

231
00:14:25,574 --> 00:14:28,452
<i>Δύο εβδομάδες αργότερα,</i>
<i>τους ανατέθηκε το ίδιο.</i>

232
00:14:28,577 --> 00:14:30,746
<i>Όταν κατέταξαν τους πίνακες,</i>

233
00:14:30,829 --> 00:14:34,124
<i>τους έβαλαν περίπου</i>
<i>στην ίδια σειρά με πριν.</i>

234
00:14:37,377 --> 00:14:39,504
<i>Έχουμε βαθιά αίσθηση της ομορφιάς.</i>

235
00:14:39,588 --> 00:14:41,924
Πιστεύω πως του Ράντι ήταν όμορφη.

236
00:14:43,216 --> 00:14:45,052
Έχει φοβερή αίσθηση χρώματος.

237
00:14:45,510 --> 00:14:49,848
Για άτομα με άνοια, η τέχνη
μπορεί να αποδειχτεί ισχυρή θεραπεία.

238
00:14:50,223 --> 00:14:54,269
Το χρώμα είναι αυτό
που ξεχωρίζει περισσότερο για μένα.

239
00:14:54,770 --> 00:14:56,396
Έπειτα, η αίσθηση της κίνησης.

240
00:14:56,980 --> 00:14:58,398
Μ' αρέσει η κίνηση.

241
00:14:58,899 --> 00:15:00,734
Τι άλλο βλέπουμε εδώ;

242
00:15:02,653 --> 00:15:04,529
Έχω άνοια με σωμάτια Lewy.

243
00:15:05,322 --> 00:15:09,076
Ήταν μεγάλο σοκ για μένα,
αλλά σίγουρα και για τον καθένα.

244
00:15:09,993 --> 00:15:12,162
Όλοι πάσχουμε από απώλεια μνήμης.

245
00:15:12,829 --> 00:15:17,584
Σε διαφορετικό βαθμό ανάλογα το άτομο
και πόσο καιρό έχουν την πάθηση.

246
00:15:18,418 --> 00:15:23,632
Στον βαθμό που διατηρούμε
τις προτιμήσεις για είδη τέχνης,

247
00:15:23,715 --> 00:15:25,092
ή συγκεκριμένα έργα,

248
00:15:25,550 --> 00:15:28,595
σημαίνει πως αυτά μας μιλάνε
με έναν βαθύ τρόπο.

249
00:15:29,096 --> 00:15:32,432
Είναι τόσο υπέροχο
να βλέπουμε ανθρώπους να ζωγραφίζουν.

250
00:15:34,017 --> 00:15:36,103
Κοίτα τα πρόσωπά τους, ζωντανεύουν!

251
00:15:37,437 --> 00:15:40,190
Άτομα με άνοια, όπως κι εμείς.

252
00:15:40,607 --> 00:15:45,779
Φανταστείτε ένα σενάριο όπου όλοι
θα φοράμε ακριβώς τα ίδια ρούχα.

253
00:15:46,613 --> 00:15:48,323
Κάθε γεύμα δίχως γεύση.

254
00:15:49,032 --> 00:15:51,576
Τα σπίτια μας πανομοιότυπα.

255
00:15:52,035 --> 00:15:54,329
Είναι ένας κόσμος,
όπου θα θέλει κάποιος να ζήσει;

256
00:15:54,413 --> 00:15:58,792
Η απουσία ομορφιάς,
η απουσία του να περιβαλλόμαστε

257
00:15:58,875 --> 00:16:00,127
από αισθητικές εμπειρίες,

258
00:16:00,210 --> 00:16:03,380
οδηγεί σε μια πολύ φτωχή ζωή.

259
00:16:10,262 --> 00:16:11,096
Τέλειο.

260
00:16:35,620 --> 00:16:37,456
Υποτιτλισμός: Βασίλης Μανουσάκης