1
00:00:06,591 --> 00:00:09,719
<i>Ας φανταστούμε κάθε τρόπο</i>
<i>να τελειώσει ο κόσμος.</i>

2
00:00:11,471 --> 00:00:13,139
<i>Κάτι από ψηλά. </i>

3
00:00:13,931 --> 00:00:15,349
<i>Ή κάτι από χαμηλά.</i>

4
00:00:18,811 --> 00:00:20,938
<i>Ή κάτι που κάναμε στον εαυτό μας.</i>

5
00:00:21,689 --> 00:00:23,191
<i>Αλλά ένα πράγμα είναι πάντα</i>

6
00:00:23,274 --> 00:00:25,902
<i>ένα από τα πιο πιθανά</i>
<i>να φέρει το τέλος... </i>

7
00:00:26,611 --> 00:00:29,739
Αν κάτι ερχόταν και σκότωνε

8
00:00:29,822 --> 00:00:31,407
εκατομμύρια ανθρώπους,

9
00:00:31,491 --> 00:00:33,826
η πανδημία είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.

10
00:00:34,202 --> 00:00:38,873
<i>Μια αρρώστια που ξεφεύγει από τον έλεγχο</i>
<i>κι εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, </i>

11
00:00:38,956 --> 00:00:41,918
<i>σκοτώνοντας εκατομμύρια</i>
<i>κι αλλάζοντας πολιτισμούς. </i>

12
00:00:42,460 --> 00:00:44,504
<i>Το ξέρουμε, γιατί το έχουμε ξαναδεί...</i>

13
00:00:44,796 --> 00:00:45,671
<i>αρκετές φορές.</i>

14
00:00:46,130 --> 00:00:50,176
<i>Τον 6ο αιώνα, μια πανδημία σκότωσε</i>
<i>τον μισό πληθυσμό της Γης. </i>

15
00:00:50,593 --> 00:00:53,012
<i>Τον 14ο, μια άλλη αφάνισε τη μισή Ευρώπη.</i>

16
00:00:53,554 --> 00:00:57,975
<i>Και τον 20ο, μια πανδημία σκότωσε</i>
<i>σχεδόν το 5% του πληθυσμού</i>

17
00:00:58,059 --> 00:00:59,185
<i>σε δύο χρόνια μόνο.</i>

18
00:01:00,686 --> 00:01:02,480
<i>Μα αυτό έγινε πριν 100 χρόνια.</i>

19
00:01:02,605 --> 00:01:06,150
<i>Μάθαμε από τις παλιές πανδημίες</i>
<i>και κάναμε μεγάλη πρόοδο.</i>

20
00:01:06,984 --> 00:01:11,489
Βελτιώσαμε την απόκριση,
την εκπαίδευση, το δυναμικό...

21
00:01:11,572 --> 00:01:15,076
Βελτιώσαμε τα συστήματα παρακολούθησης,
τις επικοινωνίες.

22
00:01:15,159 --> 00:01:18,621
Έχουμε οργανισμούς σαν τον
Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το ΚΕΕΛΠΝΟ...

23
00:01:18,704 --> 00:01:23,835
Βελτιώσαμε τη διάγνωση,
τα φάρμακα, τις θεραπείες, τα εμβόλια.

24
00:01:24,335 --> 00:01:27,588
<i>Όμως, ο κίνδυνος να ξανασυμβεί</i>
<i>δεν ήταν ποτέ υψηλότερος.</i>

25
00:01:27,964 --> 00:01:29,215
Κάναμε τους υπολογισμούς.

26
00:01:29,298 --> 00:01:32,593
Εκτιμούμε ότι περίπου πέντε
νέες ασθένειες γεννιούνται

27
00:01:32,677 --> 00:01:34,053
στον πλανήτη κάθε χρόνο

28
00:01:34,137 --> 00:01:35,638
κι ο ρυθμός αυξάνεται.

29
00:01:35,721 --> 00:01:38,182
Είναι αναπόφευκτο
να εξελιχθούν σε πανδημία.

30
00:01:38,266 --> 00:01:40,434
Η φύση είναι υπέρτατος βιοτρομοκράτης.

31
00:01:41,018 --> 00:01:43,604
Είμαστε σε αγώνα δρόμου
και παίζονται πάρα πολλά.

32
00:01:44,689 --> 00:01:49,235
Η προσομοίωση εκτιμά πως μια πανδημία
θα σκότωνε 33 εκατομμύρια άτομα

33
00:01:49,318 --> 00:01:50,695
<i>σε μόλις έξι μήνες.</i>

34
00:01:51,362 --> 00:01:57,410
Το τίμημα θα συναγωνιζόταν
ακόμα και τους πολέμους του παρελθόντος.

35
00:01:57,535 --> 00:01:59,245
Η οικονομία θα καταρρεύσει.

36
00:01:59,328 --> 00:02:04,417
Το κόστος για την ανθρωπότητα θα είναι
απίστευτο, καμιά χώρα δεν θα γλιτώσει

37
00:02:04,500 --> 00:02:06,627
από το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί.

38
00:02:06,711 --> 00:02:09,463
<i>Το ερώτημα δεν είναι</i>
<i>αν έρχεται η επόμενη πανδημία...</i>

39
00:02:09,630 --> 00:02:12,717
Τρία μόνο πράγματα είναι αναπόφευκτα.

40
00:02:12,800 --> 00:02:14,302
Θάνατος, φόροι και πανδημίες.

41
00:02:14,385 --> 00:02:16,679
<i>Ή το πότε έρχεται η επόμενη πανδημία.</i>

42
00:02:16,762 --> 00:02:19,724
Εκτιμούμε πως υπάρχουν
ενάμιση εκατομμύριο ιοί

43
00:02:19,807 --> 00:02:21,934
στην άγρια φύση, που δεν γνωρίζουμε.

44
00:02:22,018 --> 00:02:25,605
Οποιοσδήποτε μπορεί να μολύνει
τον ανθρώπινο πληθυσμό τώρα.

45
00:02:25,980 --> 00:02:27,190
<i>Το ερώτημα είναι...</i>

46
00:02:27,398 --> 00:02:28,941
<i>θα είμαστε έτοιμοι;</i>

47
00:02:29,567 --> 00:02:32,904
<i>Οι πανδημίες γρίπης</i>
<i>πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη.</i>

48
00:02:32,987 --> 00:02:36,115
Πολεμάμε τη χειρότερη
επιδημία Έμπολα στην ιστορία.

49
00:02:36,365 --> 00:02:37,700
Ο κίνδυνος είναι υψηλός.

50
00:02:37,783 --> 00:02:40,703
Ο ιός είναι το ίδιο καταστροφικός
με μια βόμβα ή έναν πύραυλο.

51
00:02:40,995 --> 00:02:43,831
<i>Οι παθογενείς οργανισμοί</i>
<i>δεν γνωρίζουν όρια.</i>

52
00:02:43,915 --> 00:02:47,835
<i>Οι κάτοικοι θεωρούν την πόλη τους</i>
<i>πηγή της γρίπης των χοίρων.</i>

53
00:02:47,960 --> 00:02:50,671
<i>Όλα τα ζώα μπορεί να είναι ύποπτα.</i>

54
00:02:50,922 --> 00:02:54,050
<i>Ένας άρρωστος θεραπεύεται,</i>
<i>αλλά ταυτόχρονα,</i>

55
00:02:54,133 --> 00:02:55,384
<i>εξαπλώνει την ασθένεια.</i>

56
00:02:55,468 --> 00:02:58,429
<i>Η καμπάνια για τις μολυσματικές</i>
<i>ασθένειες θα πετύχει</i>

57
00:02:58,512 --> 00:03:00,014
<i>μόνο αν ο κόσμος συνεργαστεί.</i>

58
00:03:00,097 --> 00:03:03,726
<i>Δεν ξέρουμε τι θα φέρει το μέλλον.</i>

59
00:03:05,770 --> 00:03:09,148
<i>Οι πανδημίες ξεκινούν</i>
<i>σε έναν κόσμο αόρατο με γυμνό μάτι.</i>

60
00:03:10,233 --> 00:03:12,985
<i>Τα μικρόβια ίσως ήταν</i>
<i>τα πρώτα ζωντανά πλάσματα στη Γη.</i>

61
00:03:13,194 --> 00:03:15,196
<i>Πολλά δεν αναπαράγονται μόνα τους,</i>

62
00:03:15,279 --> 00:03:17,531
<i>οπότε μολύνουν άλλα ζωντανά κύτταρα.</i>

63
00:03:17,907 --> 00:03:19,408
<i>Σήμερα είναι ολόγυρά μας.</i>

64
00:03:19,909 --> 00:03:20,993
<i>Και πάνω μας.</i>

65
00:03:21,744 --> 00:03:22,662
<i>Και μέσα μας.</i>

66
00:03:23,829 --> 00:03:27,541
<i>Πολλά δεν κάνουν κακό, άλλα όμως</i>
<i>καταστρέφουν τα κύτταρά μας.</i>

67
00:03:28,751 --> 00:03:30,920
<i>Πυρετός, βήχας, φτέρνισμα, διάρροια...</i>

68
00:03:31,003 --> 00:03:33,130
<i>έτσι παλεύει το σώμα μας.</i>

69
00:03:34,507 --> 00:03:38,135
<i>Μερικά είναι δυνατά</i>
<i>κι εξαπλώνονται στο ανοσοποιητικό μας...</i>

70
00:03:38,261 --> 00:03:39,387
<i>και μας σκοτώνουν.</i>

71
00:03:40,554 --> 00:03:43,307
<i>Ο πανδημίες προκαλούνται</i>
<i>από δύο τύπους μικροβίων:</i>

72
00:03:43,391 --> 00:03:44,976
<i>τα βακτήρια και τους ιούς.</i>

73
00:03:45,101 --> 00:03:50,106
Το ενδιαφέρον με τους ιούς είναι
πως έχουν τρομερή ικανότητα να περνάνε

74
00:03:50,189 --> 00:03:51,732
από το ένα είδος στο άλλο.

75
00:03:51,899 --> 00:03:55,194
Είναι τα πιο πιθανά μικρόβια
να γίνουν πανδημία.<i> </i>

76
00:03:55,778 --> 00:03:59,532
<i>Οι ιοί που προκαλούν τη γρίπη των πτηνών</i>
<i>έρχονται από πτηνά.</i>

77
00:04:00,199 --> 00:04:01,826
<i>Η γρίπη των χοίρων από γουρούνια. </i>

78
00:04:02,326 --> 00:04:04,370
<i>Ο HIV προέρχεται από τους χιμπατζήδες.</i>

79
00:04:04,662 --> 00:04:06,622
<i>Ο Έμπολα μάλλον από νυχτερίδες.</i>

80
00:04:07,290 --> 00:04:09,417
<i>Κι άλλες ασθένειες από τα κουνούπια.</i>

81
00:04:10,668 --> 00:04:15,172
<i>Όταν μολύνει τον άνθρωπο,</i>
<i>ο νέος ιός λέγεται ζωονοσογόνος</i>

82
00:04:15,256 --> 00:04:17,216
<i>κι είναι εξαιρετικά επικίνδυνος. </i>

83
00:04:17,341 --> 00:04:22,221
Είναι ιοί που μεταλλάσσονται γρήγορα,
αλλάζουν επιφάνεια<i> </i>

84
00:04:22,305 --> 00:04:24,056
κι αποφεύγουν το ανοσοποιητικό.

85
00:04:24,140 --> 00:04:28,060
Μεταμορφώνονται σε νέο ιό
μόλις εισβάλλουν στον άνθρωπο.

86
00:04:28,269 --> 00:04:31,397
Δεν συμβαίνει συνέχεια.
Είναι σπάνιο φαινόμενο.

87
00:04:31,856 --> 00:04:34,942
<i>Όταν γίνεται, όμως,</i>
<i>το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό.</i>

88
00:04:35,067 --> 00:04:38,571
<i>Πάμε τώρα στη φάρμα στο Κάνσας</i>
<i>πριν από έναν αιώνα.</i>

89
00:04:39,113 --> 00:04:42,616
<i>Δεν είναι σίγουροι οι ειδικοί,</i>
<i>αλλά η πανδημία του 1918 ίσως ξεκίνησε</i>

90
00:04:42,700 --> 00:04:45,369
<i>όταν ένα μολυσμένο πτηνό</i>
<i>κι ένας άνθρωπος</i>

91
00:04:45,453 --> 00:04:47,121
συνάντησαν το ίδιο γουρούνι.

92
00:04:47,621 --> 00:04:50,708
<i>Το πουλί είχε γρίπη, ένα είδος ιού</i>

93
00:04:50,791 --> 00:04:54,837
<i>που πρόσβαλε κοτόπουλα, χήνες και πάπιες</i>
<i>για πάνω από εκατό χρόνια.</i>

94
00:04:55,379 --> 00:04:58,883
<i>Ο άνθρωπος είχε διαφορετικό</i>
<i>στέλεχός της, την εποχική γρίπη</i>

95
00:04:58,966 --> 00:05:02,011
<i>που έκανε ανθρώπους</i>
<i>να έχουν μπούκωμα και πυρετό. </i>

96
00:05:02,470 --> 00:05:05,556
<i>Οι δύο ιοί δεν μπορούσαν να μολύνουν</i>
<i>ο ένας τον άλλο,</i>

97
00:05:05,639 --> 00:05:07,516
<i>αλλά κι οι δύο πρόσβαλαν τα γουρούνια.</i>

98
00:05:07,600 --> 00:05:10,895
<i>Σε ένα κύτταρο</i>
<i>του γουρουνιού, συνδυάστηκαν,</i>

99
00:05:11,103 --> 00:05:14,398
<i>δημιουργώντας έναν</i>
<i>νέο ζωονοσογόνο ιό: τον Η1Ν1.</i>

100
00:05:14,774 --> 00:05:18,444
<i>Τα μέρη του ανθρώπινου ιού</i>
<i>τον έκαναν να προσβάλλει ανθρώπους,</i>

101
00:05:18,611 --> 00:05:21,822
<i>αλλά αυτά του ιού των πτηνών</i>
<i>απέτρεψαν το ανοσοποιητικό</i>

102
00:05:21,947 --> 00:05:24,992
<i>να τον αναγνωρίσει</i>
<i>και να πολεμήσει αποτελεσματικά.</i>

103
00:05:25,659 --> 00:05:26,786
<i>Φονικός συνδυασμός.</i>

104
00:05:27,787 --> 00:05:32,166
Σκότωσε 50 έως 100 εκατομμύρια ανθρώπους
σε όλο τον κόσμο.

105
00:05:32,291 --> 00:05:35,419
Δεν είχε ξαναγίνει στην ιστορία.

106
00:05:36,587 --> 00:05:38,714
<i>Σκέφτεσαι μια ασθένεια σε δύο επίπεδα: </i>

107
00:05:38,798 --> 00:05:41,342
<i>πόσο μολυσματική είναι</i>
<i>και πόσο θανατηφόρα.</i>

108
00:05:41,759 --> 00:05:43,844
<i>Αυτή είναι η εποχική γρίπη</i>

109
00:05:44,011 --> 00:05:45,554
<i>κι αυτή των πτηνών.</i>

110
00:05:46,097 --> 00:05:48,599
<i>Κι αυτός ο συνδυασμός του 1918.</i>

111
00:05:49,183 --> 00:05:51,519
<i>Ήταν τόσο μολυσματική</i>
<i>λόγω της αερομεταφοράς,</i>

112
00:05:51,602 --> 00:05:55,731
<i>δηλαδή ο ιός βρισκόταν στον αέρα,</i>
<i>μολύνοντας όποιον τον ανέπνεε.</i>

113
00:05:55,856 --> 00:06:00,444
<i>Και πρόσβαλε</i>
<i>έναν στους τρεις ανθρώπους στη Γη.</i>

114
00:06:00,861 --> 00:06:04,115
<i>Έπειτα, σκότωσε το 5% του πληθυσμού.</i>

115
00:06:04,532 --> 00:06:06,951
<i>Το τελικό συστατικό</i>
<i>ήταν η ανθρώπινη τεχνολογία.</i>

116
00:06:07,368 --> 00:06:10,621
<i>Η γρίπη εμφανίστηκε εν μέσω</i>
<i>του πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου.</i>

117
00:06:11,288 --> 00:06:14,959
Στέλναμε άτομα από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη

118
00:06:15,042 --> 00:06:18,921
και τους φέρναμε πίσω.
Ο ιός εκμεταλλεύτηκε

119
00:06:19,004 --> 00:06:22,591
τα ταξίδια και εξαπλώθηκε
πολύ γρήγορα σε όλο τον κόσμο

120
00:06:22,675 --> 00:06:23,884
και αποτελεσματικά.

121
00:06:23,968 --> 00:06:28,848
<i>Σε κάθε παλαιότερη πανδημία</i>
<i>η τεχνολογία ευθύνεται</i>

122
00:06:29,223 --> 00:06:31,308
<i>για τη μεταφορά ασθενειών.</i>

123
00:06:33,018 --> 00:06:37,189
<i>Η Μαύρη Πανώλη έφτασε στην Ευρώπη</i>
<i>με πλοία τον 14ο αιώνα.</i>

124
00:06:37,773 --> 00:06:39,859
<i>Ήταν δύο ξεχωριστές ασθένειες:</i>

125
00:06:39,942 --> 00:06:44,280
<i>βουβωνική πανώλη, που σκότωσε</i>
<i>το 60% όσων προσβλήθηκαν.</i>

126
00:06:44,572 --> 00:06:48,409
<i>Και πνευμονική πανώλη,</i>
<i>που σκότωσε σχεδόν όσους προσβλήθηκαν.</i>

127
00:06:49,785 --> 00:06:51,203
<i>Μετά ήρθε η ευλογιά.</i>

128
00:06:51,912 --> 00:06:54,290
<i>Λιγότερο θανατηφόρα από τη Μαύρη Πανώλη,</i>

129
00:06:54,457 --> 00:06:58,627
<i>σκοτώνοντας το 30%,</i>
<i>αλλά ήταν πιο μολυσματική.</i>

130
00:06:59,253 --> 00:07:01,172
Οι άνθρωποι τη μετέδωσαν.

131
00:07:01,297 --> 00:07:05,509
<i>Μόνο τον 20ο αιώνα, σκότωσε</i>
<i>περίπου 400 εκατομμύρια ανθρώπους.</i>

132
00:07:06,010 --> 00:07:09,013
<i>Οι άλλες ασθένειες</i>
<i>έγιναν επίσης πανδημίες.</i>

133
00:07:10,473 --> 00:07:14,727
<i>Τελικά, όμως, αναπτύξαμε τεχνολογία</i>
<i>για να προστατευτούμε.</i>

134
00:07:16,020 --> 00:07:20,232
<i>Η απομόνωση ταξιδιωτών για λίγο</i>
<i>για να διαπιστωθεί αν έχουν προσβληθεί, </i>

135
00:07:20,357 --> 00:07:21,859
<i>γνωστή τώρα ως καραντίνα, </i>

136
00:07:21,942 --> 00:07:23,986
<i>πρωτοεφαρμόστηκε στη Μαύρη Πανώλη.</i>

137
00:07:24,528 --> 00:07:28,073
<i>Μετά, εφηύραμε μικροσκόπια,</i>
<i>επιτρέποντάς μας να δούμε τον εχθρό</i>

138
00:07:28,157 --> 00:07:29,241
<i>για πρώτη φορά.</i>

139
00:07:30,201 --> 00:07:32,203
<i>Ύστερα, αντιβιοτικά. </i>

140
00:07:32,536 --> 00:07:36,457
<i>Έκαναν τις ασθένειες που εξαπλώνονται</i>
<i>από βακτήρια λιγότερο θανατηφόρες.</i>

141
00:07:36,749 --> 00:07:40,669
<i>Η ευλογιά οδήγησε στη δημιουργία</i>
<i>του πρώτου εμβολίου στην ιστορία,</i>

142
00:07:40,794 --> 00:07:43,214
<i>που μας προστατεύει από τέτοιους ιούς.</i>

143
00:07:44,340 --> 00:07:49,136
Ο τρόπος που λειτουργεί το εμβόλιο
είναι ότι παίρνουμε πρωτεΐνες του ιού

144
00:07:49,261 --> 00:07:53,224
και δημιουργούμε δικά μας αντισώματα.
Μικρά μόρια που προσκολλώνται

145
00:07:53,307 --> 00:07:56,352
στις πρωτεΐνες, εξουδετερώνουν τον ιό

146
00:07:56,435 --> 00:07:59,104
και τον κάνουν να φύγει από το σώμα.

147
00:07:59,188 --> 00:08:03,984
Όταν προσβληθούμε από τον ιό,
έχουμε γρήγορη ανοσοποιητική αντίδραση,

148
00:08:04,068 --> 00:08:06,362
στέλνουμε τα αντισώματα
και τον ξεφορτωνόμαστε.

149
00:08:06,946 --> 00:08:11,033
<i>Αν εμβολιαστούν αρκετοί,</i>
<i>είναι σχεδόν αδύνατο</i>

150
00:08:11,116 --> 00:08:12,576
<i>να εξαπλωθεί η ασθένεια.</i>

151
00:08:13,077 --> 00:08:16,830
<i>Η εξάλειψη της ευλογιάς κηρύχθηκε το 1980.</i>

152
00:08:17,122 --> 00:08:20,668
<i>Αυτές οι ασθένειες δεν έχουν</i>
<i>το θανατηφόρο κόστος που είχαν.</i>

153
00:08:21,210 --> 00:08:26,924
<i>Αντιρετροϊικά φάρμακα έχουν κάνει τον HIV</i>
<i>λιγότερο θανατηφόρο και μολυσματικό.</i>

154
00:08:27,675 --> 00:08:31,929
<i>Το διαδίκτυο μάς βοηθάει να εντοπίσουμε</i>
<i>και να περιορίσουμε ασθένειες. </i>

155
00:08:32,471 --> 00:08:36,934
<i>Γι' αυτό οι μελέτες δείχνουν</i>
<i>πως λιγότεροι προσβάλλονται σήμερα.</i>

156
00:08:37,685 --> 00:08:41,355
<i>Ταυτόχρονα, όμως,</i>
<i>ο αριθμός των εξάρσεων αυξάνεται </i>

157
00:08:41,438 --> 00:08:45,317
<i>κι αυτό οφείλεται</i>
<i>στους ζωονοσογόνους ιούς.</i>

158
00:08:45,526 --> 00:08:50,531
Με εκτιμώμενο αριθμό 1,6 εκατομμυρίων ιών
στην άγρια φύση,

159
00:08:50,906 --> 00:08:53,826
αυτήν την στιγμή γνωρίζουμε τους 3.000.

160
00:08:54,243 --> 00:08:56,579
Λιγότερο από το 0,01%.

161
00:08:56,996 --> 00:09:01,125
<i>Δηλαδή, στην επόμενη πανδημία ίσως</i>
<i>να μην είμαστε έτοιμοι για τον ιό.</i>

162
00:09:01,208 --> 00:09:04,295
Ξέρουμε μερικούς φονικούς,
αλλά θα υπάρχουν κι άλλοι,

163
00:09:04,420 --> 00:09:07,298
πιο φονικοί, εύκολοι στη μετάδοση,

164
00:09:07,381 --> 00:09:10,718
για τους οποίους δεν έχουμε
φάρμακα και εμβόλια.

165
00:09:11,260 --> 00:09:13,304
<i>Λέγεται Ασθένεια Χ.</i>

166
00:09:13,887 --> 00:09:16,348
<i>Ξέρουμε ότι είμαστε απροετοίμαστοι, </i>

167
00:09:16,724 --> 00:09:18,309
<i>γιατί τις έχουμε ξαναδεί.</i>

168
00:09:23,731 --> 00:09:25,941
<i>Μια αγορά στη Λιάνγκουα της Κίνας.</i>

169
00:09:27,985 --> 00:09:31,780
<i>Αντίθετα με τη Δύση,</i>
<i>όπου τα ζώα είναι νεκρά όταν φτάνουν εκεί,</i>

170
00:09:31,864 --> 00:09:34,617
<i>αυτή η αγορά πουλάει φρέσκο κρέας.</i>

171
00:09:35,242 --> 00:09:36,452
<i>Το σκοτώνουν μπροστά σου.</i>

172
00:09:37,119 --> 00:09:39,455
<i>Αυτό κάνει την αγορά</i>
<i>εργαστήριο Ασθένειας Χ.</i>

173
00:09:40,205 --> 00:09:43,292
<i>Διαφορετικά ζώα στοιβάζονται</i>
<i>το ένα πάνω στο άλλο,</i>

174
00:09:43,375 --> 00:09:46,962
<i>αίμα και κρέας ανακατεύονται,</i>
<i>πριν περάσουν από άνθρωπο σε άνθρωπο.</i>

175
00:09:48,088 --> 00:09:52,426
<i>Οι ιοί αναμιγνύονται, μεταλλάσσονται,</i>
<i>αυξάνοντας τις πιθανότητες</i>

176
00:09:52,509 --> 00:09:53,969
<i>να περάσουν στους ανθρώπους.</i>

177
00:09:55,179 --> 00:09:59,141
<i>Αυτό μάλλον συνέβη σε μια αγορά</i>
<i>στη νότια Κίνα το 2002.</i>

178
00:09:59,808 --> 00:10:03,520
<i>Τότε, κάποιες αγορές στην Κίνα</i>
<i>πουλούσαν άγρια ζώα, όπως φίδια,</i>

179
00:10:03,604 --> 00:10:05,189
<i>σιβέτες και νυχτερίδες</i>

180
00:10:05,898 --> 00:10:07,441
<i>κι η ζήτηση ήταν μεγάλη.</i>

181
00:10:08,317 --> 00:10:12,738
<i>Στις 16 Νοεμβρίου, ένας άντρας στη Φοσάν</i>
<i>αρρώστησε μετά από ένα γεύμα</i>

182
00:10:12,821 --> 00:10:14,531
<i>με κοτόπουλο, γάτα και φίδι.</i>

183
00:10:14,615 --> 00:10:16,075
<i>Είχε συμπτώματα πνευμονίας.</i>

184
00:10:16,575 --> 00:10:18,494
<i>Πυρετό, βήχα, δυσκολία αναπνοής.</i>

185
00:10:18,827 --> 00:10:21,080
<i>Όταν απέτυχε η θεραπεία για πνευμονία,</i>

186
00:10:21,163 --> 00:10:24,625
<i>οι Κινέζοι αξιωματούχοι έκαναν αναφορά</i>
<i>για "άτυπη πνευμονία".</i>

187
00:10:25,209 --> 00:10:26,627
<i>Εξαπλωνόταν όμως.</i>

188
00:10:26,960 --> 00:10:28,212
<i>Και ο κόσμος πέθαινε.</i>

189
00:10:28,754 --> 00:10:33,342
Έγιναν αναφορές
για λοιμώξεις του αναπνευστικού

190
00:10:33,425 --> 00:10:35,260
σε νοσοκομεία στην Κίνα.

191
00:10:35,344 --> 00:10:36,303
Σύνηθες όμως.

192
00:10:36,387 --> 00:10:41,767
Στελέχη του ιού της γρίπης προκάλεσαν
επιδημία στην Ασία πολλές φορές.

193
00:10:42,267 --> 00:10:45,354
Πάντα τα καταγράφαμε
και υπήρχε ανησυχία,

194
00:10:45,437 --> 00:10:48,649
αλλά εμάς δεν μας τρόμαζαν ιδιαίτερα.

195
00:10:48,732 --> 00:10:51,443
Στο ΚΕΕΛΠΝΟ
και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

196
00:10:51,527 --> 00:10:55,114
παρατήρησαν τις φήμες για ασθένειες

197
00:10:55,197 --> 00:11:00,327
και ρώτησαν την κινέζικη κυβέρνηση
"Τι συμβαίνει;"

198
00:11:00,411 --> 00:11:04,498
Ο τρόπος που ο κόσμος έμαθε γι' αυτό
ήταν όταν κάποιος

199
00:11:04,581 --> 00:11:08,502
από αυτές τις πόλεις πήγε στο Χονγκ Κονγκ.

200
00:11:14,758 --> 00:11:17,886
<i>Ήταν εξαιρετικά κακό μέρος να γίνει αυτό.</i>

201
00:11:18,387 --> 00:11:22,433
<i>Το 2003, στο Χονγκ Κονγκ</i>
<i>κατοικούσαν επτά εκατομμύρια άτομα.</i>

202
00:11:23,183 --> 00:11:26,186
<i>Πάνω από 16 εκατομμύρια τουρίστες</i>
<i>το επισκέπτονταν, </i>

203
00:11:26,270 --> 00:11:30,399
<i>και γίνονταν πάνω</i>
<i>από 500 διεθνείς πτήσεις κάθε μέρα. </i>

204
00:11:30,733 --> 00:11:33,318
<i>Στις 21 Φεβρουαρίου, έφτασε ένας άντρας.</i>

205
00:11:33,402 --> 00:11:34,820
<i>Ήδη δεν ένιωθε καλά.</i>

206
00:11:36,363 --> 00:11:39,324
<i>Πήγε στο δωμάτιό του</i>
<i>στο ξενοδοχείο Μετροπόλ</i>

207
00:11:39,408 --> 00:11:40,492
<i>στον ένατο όροφο.</i>

208
00:11:40,576 --> 00:11:44,663
<i>Εκεί, έκανε εμετό ή έβηξε,</i>
<i>σκορπίζοντας σταγονίδια στο ασανσέρ</i>

209
00:11:44,747 --> 00:11:45,831
<i>και στον διάδρομο.</i>

210
00:11:46,081 --> 00:11:50,085
<i>Έτσι μόλυνε 16 άτομα,</i>
<i>οι οποίοι μετέδωσαν την ασθένεια</i>

211
00:11:50,169 --> 00:11:51,211
<i>σε όλο τον κόσμο.</i>

212
00:11:51,628 --> 00:11:54,173
<i>Ο άντρας αυτός πήρε μια πτήση την επομένη,</i>

213
00:11:54,256 --> 00:11:58,093
<i>έφτασε στο Ανόι του Βιετνάμ</i>
<i>και πήγε στο νοσοκομείο</i>

214
00:11:58,510 --> 00:12:00,637
<i>όπου μόλυνε γιατρούς και νοσοκόμες.</i>

215
00:12:01,180 --> 00:12:03,932
<i>Ένας γιατρός</i>
<i>πήγε την ασθένεια στην Μπανγκόκ.</i>

216
00:12:04,892 --> 00:12:08,729
<i>Τότε, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας</i>
<i>κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης</i>

217
00:12:08,854 --> 00:12:11,273
<i>και ονόμασε επισήμως την ασθένεια.</i>

218
00:12:11,565 --> 00:12:13,776
Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο.

219
00:12:13,859 --> 00:12:15,277
Ή ΣΟΑΣ εν συντομία.

220
00:12:15,652 --> 00:12:17,905
<i>Λίγο αργότερα,</i>
<i>οι επιστήμονες βρήκαν την αιτία:</i>

221
00:12:17,988 --> 00:12:20,365
<i>έναν ιό που δεν είχαν ξαναδεί.</i>

222
00:12:21,700 --> 00:12:23,619
<i>Μια γυναίκα από το δωμάτιο του Μετροπόλ</i>

223
00:12:23,702 --> 00:12:25,746
<i>γύρισε στο Τορόντο και πέθανε.</i>

224
00:12:25,829 --> 00:12:28,040
<i>Ο γιος της μπήκε στο νοσοκομείο.</i>

225
00:12:28,123 --> 00:12:33,629
Θυμάμαι που καθόμουν με τα παιδιά μου
κι έβλεπα τα νέα και ξαφνικά είδα

226
00:12:34,087 --> 00:12:37,466
μια φωτογραφία του νοσοκομείου μου
στις ειδήσεις.

227
00:12:37,633 --> 00:12:42,137
Ήταν η πρώτη φορά που έγινε ξεκάθαρο
πως θα υπήρχε πρόβλημα.

228
00:12:42,221 --> 00:12:47,935
Μια εβδομάδα αργότερα καταλάβαμε

229
00:12:48,018 --> 00:12:52,105
πως υπήρχε μεγάλος αριθμός προσωπικού
στο νοσοκομείο

230
00:12:52,272 --> 00:12:53,649
που είχαν ΣΟΑΣ.

231
00:12:53,732 --> 00:12:56,777
Ποιος θα είναι σε εφημερία την Τρίτη;
Κάποιος άλλος.

232
00:12:56,860 --> 00:12:58,987
Τι δουλειά έκαναν; Ποιος αναπληρώνει;

233
00:12:59,071 --> 00:13:02,783
Μερικές φορές, η απώλεια
ενός γιατρού και μόνο στο τμήμα μας

234
00:13:02,866 --> 00:13:04,576
δημιουργεί χάος.

235
00:13:04,660 --> 00:13:08,038
Ένιωθα καλά όταν έφτασα σπίτι,
αλλά ξύπνησα μέσα στη νύχτα

236
00:13:08,121 --> 00:13:10,457
και είχα πυρετό και...

237
00:13:10,582 --> 00:13:12,668
ήξερα πως αυτό είχα.

238
00:13:12,751 --> 00:13:17,256
<i>Στα τέλη Μαρτίου, 47 άτομα είχαν κολλήσει</i>
<i>στο Τορόντο και εκατοντάδες άλλοι</i>

239
00:13:17,339 --> 00:13:19,967
<i>ήταν σε καραντίνα,</i>
<i>ανάμεσά τους κι η Άλισον.</i>

240
00:13:20,050 --> 00:13:22,719
<i>Αυτό ήταν το πιο τρομακτικό με τον ΣΟΑΣ.</i>

241
00:13:22,803 --> 00:13:25,889
<i>Τα πρώιμα συμπτώματά του</i>
<i>ήταν ήπια και μη αναγνωρίσιμα, </i>

242
00:13:26,014 --> 00:13:28,433
<i>δημιουργώντας εξάρσεις</i>
<i>και σε προηγμένα νοσοκομεία.</i>

243
00:13:29,268 --> 00:13:31,770
<i>Στο Χονγκ Κονγκ,</i>
<i>λάμβανε χώρα ένας εφιάλτης.</i>

244
00:13:31,854 --> 00:13:33,981
<i>Ο ΣΟΑΣ εξαπλωνόταν ταχύτατα.</i>

245
00:13:34,606 --> 00:13:37,484
<i>Κάποιος με ΣΟΑΣ βρισκόταν</i>
<i>σε ένα συγκρότημα διαμερισμάτων.</i>

246
00:13:37,860 --> 00:13:41,822
<i>Είχε διάρροια και όταν πήγε τουαλέτα,</i>
<i>ο ΣΟΑΣ μεταφέρθηκε</i>

247
00:13:41,905 --> 00:13:45,367
<i>μέσα από τους σωλήνες</i>
<i>στα κάτω διαμερίσματα</i>

248
00:13:45,450 --> 00:13:49,538
<i>και με το σύστημα εξαερισμού</i>
<i>στα πιο πάνω.</i>

249
00:13:50,038 --> 00:13:53,166
<i>Ο άνεμος μετέφερε τον ιό</i>
<i>στα κοντινά κτίρια, </i>

250
00:13:53,250 --> 00:13:55,335
<i>κάνοντάς τον πιο δύσκολο να περιοριστεί.</i>

251
00:13:55,419 --> 00:13:57,129
Είναι ένα εφιαλτικό σενάριο.

252
00:13:57,212 --> 00:14:00,799
Δεν έρχεσαι σε επαφή
με ένα μολυσμένο άτομο.

253
00:14:00,883 --> 00:14:03,760
Άρα, είναι πιο δύσκολος ο εντοπισμός,
γιατί δεν ξέρουμε

254
00:14:03,844 --> 00:14:06,096
την πηγή της μόλυνσης.

255
00:14:06,638 --> 00:14:10,684
<i>Συνολικά, ο ιός μεταδόθηκε σε 329 άτομα</i>
<i>στα διαμερίσματα</i>

256
00:14:10,851 --> 00:14:12,936
<i>κι εκατοντάδες μπήκαν σε καραντίνα.</i>

257
00:14:13,896 --> 00:14:15,606
<i>Ο κόσμος πανικοβαλλόταν ήδη.</i>

258
00:14:16,857 --> 00:14:21,320
<i>Ο φόβος μήπως οι γάτες κι οι σκύλοι</i>
<i>είχαν τον ιό οδήγησε στο Πεκίνο</i>

259
00:14:21,403 --> 00:14:23,280
<i>στην εγκατάλειψη των λατρεμένων ζώων.</i>

260
00:14:23,363 --> 00:14:27,576
<i>Στήθηκαν μέρη</i>
<i>για έλεγχο των οδηγών ταξί για πυρετό, </i>

261
00:14:27,659 --> 00:14:29,453
<i>ένα από τα συμπτώματα του ΣΟΑΣ.</i>

262
00:14:29,578 --> 00:14:32,539
Εν μέρει, είναι και πόσο εμείς το κοινό

263
00:14:32,664 --> 00:14:34,458
εμπιστευόμαστε τους αξιωματούχους.

264
00:14:34,541 --> 00:14:38,378
Αποκλείεται εντελώς να ήταν κάτι

265
00:14:38,462 --> 00:14:42,799
που προκάλεσε κάποιος τρομοκράτης;

266
00:14:42,883 --> 00:14:46,261
Τον Μάρτιο του 2003,
δεν αποκλείουμε τίποτα.

267
00:14:46,345 --> 00:14:50,557
<i>Μολύνθηκαν 1755 άτομα στο Χονγκ Κονγκ</i>
<i>και πέθαναν τα 300.</i>

268
00:14:51,058 --> 00:14:54,519
<i>Στο Τορόντο, μολύνθηκαν 251</i>
<i>και πέθαναν 41 άτομα.</i>

269
00:14:54,770 --> 00:14:57,606
<i>Υπήρχαν κρούσματα σε τουλάχιστον</i>
<i>άλλες 26 χώρες.</i>

270
00:14:58,148 --> 00:15:03,153
<i>Τελικά, ο ΣΟΑΣ σκότωσε 774 άτομα,</i>
<i>το 10% όσων μολύνθηκαν.</i>

271
00:15:03,362 --> 00:15:06,615
<i>Έπειτα, όμως, ο ΣΟΑΣ</i>
<i>έκανε κάτι απροσδόκητο...</i>

272
00:15:06,865 --> 00:15:10,035
Το αστείο είναι
ότι μετά από λίγο εξαφανίζεται.

273
00:15:10,160 --> 00:15:12,579
Ο ΣΟΑΣ δεν ήταν τόσο σκληρός ιός.

274
00:15:12,663 --> 00:15:15,874
Δεν το ξέραμε όταν ξέσπασε,
αλλά έτσι αποδείχτηκε.

275
00:15:15,958 --> 00:15:18,710
Δεν τη θεωρώ ιστορία επιτυχίας.

276
00:15:18,794 --> 00:15:20,170
Νομίζω πως ήταν τύχη.

277
00:15:20,671 --> 00:15:22,673
<i>Γιατί έγιναν πολλά λάθη.</i>

278
00:15:23,090 --> 00:15:27,177
<i>Οι Κινέζοι αξιωματούχοι υγείας</i>
<i>το παραδέχτηκαν μόνο όταν 18 άτομα</i>

279
00:15:27,260 --> 00:15:29,972
<i>είχαν πεθάνει</i>
<i>κι εκατοντάδες είχαν αρρωστήσει.</i>

280
00:15:30,347 --> 00:15:33,475
<i>Θα δοκιμάσουμε κάθε μέσο</i>
<i>να βελτιώσουμε τις αδυναμίες</i>

281
00:15:33,558 --> 00:15:35,227
<i>και τις ελλείψεις της δουλειάς μας.</i>

282
00:15:35,310 --> 00:15:38,438
<i>Με την επιδημία του ΣΟΑΣ,</i>
<i>ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας</i>

283
00:15:38,522 --> 00:15:42,609
<i>συγκάλεσε συμβούλιο 196 χωρών</i>
<i>που δεσμεύτηκαν να βελτιώσουν</i>

284
00:15:42,693 --> 00:15:48,240
<i>"τον εντοπισμό, την ειδοποίηση και</i>
<i>την αναφορά γεγονότων δημόσιας υγείας", </i>

285
00:15:48,532 --> 00:15:49,866
<i>ανάμεσά τους και εξάρσεις.</i>

286
00:15:50,283 --> 00:15:54,746
<i>Το 2014, μόνο το ένα τρίτο</i>
<i>είχε συμφωνήσει.</i>

287
00:15:55,789 --> 00:16:01,503
Το μεγάλο πρόβλημα με την πανδημία
είναι ότι δεν ξέρουμε πότε θα γίνει.

288
00:16:01,586 --> 00:16:04,381
Άρα, είναι εύκολο
να αναβάλλουμε τις ενέργειες.

289
00:16:04,464 --> 00:16:07,926
Χρειάζεται μια εξαιρετική πράξη
πολιτικής βούλησης να πεις

290
00:16:08,010 --> 00:16:11,596
"Ναι, τώρα τα πράγματα
δεν φαίνονται τόσο άσχημα,

291
00:16:11,680 --> 00:16:14,057
αλλά θα χρηματοδοτήσουμε
τη δημόσια υγεία

292
00:16:14,141 --> 00:16:16,893
γιατί ξέρουμε πως κάποτε
θα είναι άσχημα".

293
00:16:16,977 --> 00:16:22,399
<i>Ο ΣΟΑΣ έδειξε πόσο μακριά και γρήγορα</i>
<i>μπορεί να ταξιδέψει ένας ιός σήμερα.</i>

294
00:16:22,733 --> 00:16:25,235
Εξαπλώθηκε μέσα σε λίγες εβδομάδες.

295
00:16:25,569 --> 00:16:29,322
Είναι πιθανό ο επόμενος
να εξαπλωθεί σε μέρες.

296
00:16:29,406 --> 00:16:31,491
Πολύ πιο γρήγορα από την απόκρισή μας.

297
00:16:31,908 --> 00:16:34,828
<i>Αν θέλουμε να σταματήσουμε</i>
<i>την επόμενη πανδημία,</i>

298
00:16:34,911 --> 00:16:37,247
<i>καλύτερα να τη βρούμε στο ξεκίνημα.</i>

299
00:16:41,043 --> 00:16:45,297
<i>Ο ΣΟΑΣ ξεκίνησε ως ιός</i>
<i>που ζούσε σιωπηλά σε ένα άγριο ζώο.</i>

300
00:16:45,714 --> 00:16:49,217
<i>Οι ειδικοί πιστεύουν πως ήταν</i>
<i>οι νυχτερίδες στη νότια Κίνα.</i>

301
00:16:49,843 --> 00:16:53,221
<i>Οι επιστήμονες έρχονται στις σπηλιές</i>
<i>από το ξεκίνημα,</i>

302
00:16:53,597 --> 00:16:57,309
<i>εξετάζουν νυχτερίδες</i>
<i>για ιούς παρόμοιους με τον ΣΟΑΣ.</i>

303
00:16:59,561 --> 00:17:01,646
<i>Βρίσκουν πολλά που τους επιτρέπουν</i>

304
00:17:01,730 --> 00:17:03,899
<i>να δημιουργήσουν σύστημα προειδοποίησης.</i>

305
00:17:04,483 --> 00:17:08,361
Όταν τα βρίσκουμε, σημαίνουμε συναγερμό
και η κινεζική κυβέρνηση

306
00:17:08,487 --> 00:17:12,199
προσπαθεί να μειώσει την έκθεση
του πληθυσμού σε ιούς.

307
00:17:12,324 --> 00:17:15,744
<i>Η Κίνα δεν είναι το μόνο μέρος</i>
<i>που βρίσκονται ιοί.</i>

308
00:17:15,869 --> 00:17:19,790
<i>Ο χάρτης αυτός δείχνει πού θα εμφανιστεί</i>
<i>πιθανότατα ένας νέος ιός.</i>

309
00:17:20,207 --> 00:17:25,712
Το μέτωπο εμφάνισης ιού
είναι ένας μέρος όπως το τέλος του δρόμου

310
00:17:25,796 --> 00:17:28,173
σε ένα τροπικό δάσος,
όπου κάποιος μόλις

311
00:17:28,256 --> 00:17:31,093
έφτιαξε ένα νέο ορυχείο.
Κόσμος μετακόμισε.

312
00:17:31,384 --> 00:17:33,845
Δεν υπάρχουν προμήθειες, οπότε κυνηγάνε.

313
00:17:34,179 --> 00:17:38,433
Ή μια φάρμα στη νοτιοανατολική Ασία
που επεκτείνεται και εντατικοποιείται

314
00:17:38,975 --> 00:17:42,896
και έχει νυχτερίδες κοντά
που μεταδίδουν ιούς στα γουρούνια.

315
00:17:43,480 --> 00:17:48,026
<i>Επαναστατικός τρόπος να προστατευτούμε</i>
<i>από μελλοντικές πανδημίες,</i>

316
00:17:48,318 --> 00:17:50,487
<i>αλλά δεν πιάνει κάθε ασθένεια.</i>

317
00:17:50,862 --> 00:17:53,740
<i>Γι' αυτό, πρέπει</i>
<i>να βελτιώσουμε τα εμβόλιά μας.</i>

318
00:17:54,324 --> 00:17:57,702
Αν εμφανιστεί μια ασθένεια
που δεν έχουμε ξαναδεί,

319
00:17:57,786 --> 00:18:01,540
θα χρειαστούν τέσσερα με πέντε χρόνια
να φτιάξουμε εμβόλιο

320
00:18:01,623 --> 00:18:06,586
για την καταπολέμησή της.
Οι νέες τεχνολογίες ίσως το επιταχύνουν.

321
00:18:06,920 --> 00:18:10,048
<i>Γι' αυτό ιδρύθηκε ένας οργανισμός</i>
<i>που λέγεται ΣΚΕΕ.</i>

322
00:18:10,173 --> 00:18:13,009
<i>Επεξεργάζονται ένα εμβόλιο</i>
<i>για την Ασθένεια Χ.</i>

323
00:18:13,385 --> 00:18:16,847
<i>Τα παραδοσιακά εμβόλια</i>
<i>έχουν μόρια πρωτεΐνης του ιού,</i>

324
00:18:16,930 --> 00:18:20,600
<i>και η παραγωγή τους</i>
<i>είναι μακρά και ακριβή διαδικασία.</i>

325
00:18:20,684 --> 00:18:23,228
<i>Το νέο εμβόλιο δεν χρησιμοποιεί πρωτεΐνες.</i>

326
00:18:23,436 --> 00:18:28,733
<i>Έχει γενετικό υλικό που λέει στο σώμα</i>
<i>να παράγει μόνο του τις πρωτεΐνες.</i>

327
00:18:28,817 --> 00:18:33,363
<i>Το σώμα παράγει τα μόρια πρωτεΐνης</i>

328
00:18:33,446 --> 00:18:35,115
<i>και τα αντισώματα για αυτά.</i>

329
00:18:35,407 --> 00:18:38,743
<i>Οι επιστήμονες ρυθμίζουν</i>
<i>το γενετικό υλικό, ώστε το σώμα</i>

330
00:18:38,827 --> 00:18:41,955
<i>να παράγει τα μόρια πρωτεΐνης</i>
<i>σχεδόν κάθε ιού.</i>

331
00:18:42,038 --> 00:18:45,959
<i>Μόλις βρουν πώς να το εισάγουν στο σώμα,</i>
<i>μπορεί να μειωθεί ο χρόνος</i>

332
00:18:46,042 --> 00:18:51,256
<i>δημιουργίας ενός εμβολίου</i>
<i>από μερικά χρόνια σε μόλις 16 εβδομάδες.</i>

333
00:18:52,299 --> 00:18:57,262
<i>Οι επιστήμονες προσπαθούν να φτιάξουν</i>
<i>ένα μοναδικό εμβόλιο για κάθε γρίπη,</i>

334
00:18:57,345 --> 00:19:02,184
<i>το οποίο θα μας προστάτευε ισόβια</i>
<i>από κάθε στέλεχός της.</i>

335
00:19:02,475 --> 00:19:05,770
Κανένα από αυτά τα εμβόλια

336
00:19:06,438 --> 00:19:09,107
δεν θα βγει στην αγορά σύντομα,

337
00:19:09,232 --> 00:19:12,360
αλλά η κυβέρνηση των ΗΠΑ
και αυτές της Ευρώπης

338
00:19:12,444 --> 00:19:15,780
υποστηρίζουν την έρευνα
με τρόπο που δεν έκαναν

339
00:19:16,198 --> 00:19:19,242
πριν κάνα δυο δεκαετίες, γιατί κατανοούν

340
00:19:19,326 --> 00:19:23,663
πως η γρίπη είναι μόνιμη
και πολύ σοβαρή απειλή.

341
00:19:24,164 --> 00:19:28,960
<i>Η αλήθεια είναι πως η τεχνολογία έκανε</i>
<i>την επόμενη πανδημία αναπόφευκτη.</i>

342
00:19:29,294 --> 00:19:32,714
<i>Η αποψίλωση των δασών φέρνει</i>
<i>περισσότερα άγρια ζώα σε επαφή</i>

343
00:19:32,797 --> 00:19:33,924
<i>με πολύ κόσμο.</i>

344
00:19:34,382 --> 00:19:39,054
<i>Και οι καλλιέργειες συνωστίζουν τα ζώα,</i>
<i>δίνοντας στους ιούς τους</i>

345
00:19:39,137 --> 00:19:42,682
<i>περισσότερες ευκαιρίες να ενωθούν</i>
<i>και να μας μολύνουν.</i>

346
00:19:43,266 --> 00:19:45,810
<i>Τους δίνουμε πολλούς τρόπους</i>
<i>να εξαπλωθούν.</i>

347
00:19:46,102 --> 00:19:48,939
<i>Η τεχνολογία σταμάτησε τις πανδημίες</i>
<i>στο παρελθόν</i>

348
00:19:49,022 --> 00:19:51,274
<i>κι είναι η ελπίδα μας για την επόμενη.</i>

349
00:19:51,358 --> 00:19:55,946
<i>Το ξέρουμε γιατί κάνουμε αυτόν τον αγώνα</i>
<i>από την απαρχή της ζωής στη Γη.</i>

350
00:19:56,321 --> 00:20:01,034
Όταν έρχεται μια πανδημία,
πάντα κοιτάμε στο παρελθόν κι ευχόμαστε

351
00:20:01,117 --> 00:20:02,535
να είχαμε επενδύσει πιο πολύ.

352
00:20:06,206 --> 00:20:09,125
Απέχουμε πολύ
από το να κάνουμε ό,τι χρειάζεται.