1
00:00:11,137 --> 00:00:12,513
JERUZALEM
11 APRIL 1961
2
00:00:22,273 --> 00:00:25,109
PROCES TEGEN NAZI ADOLF EICHMANN
3
00:00:28,571 --> 00:00:31,949
Toen Adolf Eichmann veroordeeld werd
voor zijn rol in de Holocaust...
4
00:00:32,283 --> 00:00:37,622
...was het oordeel van het hof dat Eichmann
in feite een piraat was.
5
00:00:37,830 --> 00:00:43,377
De advocaat benadrukte piraterij
en slavenhandel.
6
00:00:44,629 --> 00:00:48,174
De procureur-generaal gelooft
dat in het geval van Eichmann...
7
00:00:48,257 --> 00:00:50,468
...dat het leidend beginsel moet zijn.
8
00:00:51,469 --> 00:00:54,680
Dat leidend beginsel, dat vijanden
van de mensheid...
9
00:00:54,764 --> 00:00:57,141
...door ieder land berecht kunnen worden...
10
00:00:57,225 --> 00:01:00,103
...komt uit de internationale
piraterijwetgeving.
11
00:01:00,353 --> 00:01:03,523
Daardoor kon Eichmann gevangen worden
in Argentinië...
12
00:01:03,606 --> 00:01:06,442
...en veroordeeld in Israël
voor zijn misdaden in Europa.
13
00:01:06,526 --> 00:01:10,029
Vijanden van de mensheid moeten
gestopt worden...
14
00:01:10,113 --> 00:01:12,490
...zodat ze geen kwaad meer kunnen doen.
15
00:01:13,199 --> 00:01:16,619
Op 31 mei 1962 werd hij opgehangen.
16
00:01:20,540 --> 00:01:24,210
Tegenwoordig zien we piraten niet
als vijanden van de mensheid.
17
00:01:25,378 --> 00:01:28,589
Voor ons zijn ze campy schurken,
zoals kapitein Haak...
18
00:01:30,258 --> 00:01:34,095
...of een beetje rock 'n roll,
zoals Jack Sparrow.
19
00:01:35,096 --> 00:01:38,182
Of rumfans, zoals in de reclames
van Captain Morgan.
20
00:01:38,266 --> 00:01:40,226
Kapitein?
-Kapitein!
21
00:01:40,852 --> 00:01:44,522
Waarom werden piraten ooit gezien
als vijanden van de mensheid?
22
00:01:45,731 --> 00:01:48,109
En waarom zien wij hen nu niet meer zo?
23
00:01:50,570 --> 00:01:52,947
Sta op en versla de piraten...
24
00:01:53,156 --> 00:01:56,909
...die onze wereld zo wetteloos gemaakt
hebben.
25
00:01:56,993 --> 00:01:59,662
Piraten bedreigden
Amerika's groeiende handel.
26
00:01:59,912 --> 00:02:04,041
Rum: basisvoedsel van de piraten
die de Caraïben terroriseerden.
27
00:02:04,125 --> 00:02:09,463
Sommige werkloze vissers zijn overgegaan
op piraterij, en plegen zelfs moorden.
28
00:02:09,922 --> 00:02:11,716
Er is veel geld mee gemoeid.
29
00:02:11,799 --> 00:02:14,302
Dit jaar al 50 miljoen pond.
30
00:02:14,385 --> 00:02:17,722
De wereld moet samenwerken om piraterij
te stoppen.
31
00:02:17,805 --> 00:02:21,017
Piratenondernemingen onderhouden
vele miljoenen mensen.
32
00:02:21,726 --> 00:02:25,897
Niemand weet of en wanneer de piraten
gaan proberen toe te slaan.
33
00:02:33,946 --> 00:02:35,198
PIRATENDAGEN
34
00:02:35,281 --> 00:02:41,954
Een piraat is iemand die op zee vaart
op zoek naar verborgen schatten.
35
00:02:42,205 --> 00:02:44,582
Sommige piraten hebben ooglapjes.
36
00:02:44,790 --> 00:02:47,919
Sommige hebben houten benen.
Sommige hebben zwaarden.
37
00:02:48,044 --> 00:02:50,588
Sommige piraten zijn goed
en sommige slecht.
38
00:02:50,671 --> 00:02:54,967
Een slechte piraat probeert spullen
te stelen.
39
00:02:55,051 --> 00:02:58,346
Een goede piraat probeert de spullen
te beschermen.
40
00:02:58,554 --> 00:03:02,767
Ze houden ook van piratenbuit.
Die bestaat uit schatten.
41
00:03:02,892 --> 00:03:08,773
Soms hebben de mannen hulp nodig
en dan helpen de vrouwelijke piraten.
42
00:03:09,190 --> 00:03:11,234
Arrr!
43
00:03:12,944 --> 00:03:17,907
We voelen ons aangetrokken tot mensen
die zich niets van gezag aantrekken.
44
00:03:17,990 --> 00:03:24,705
Dat verklaart voor een groot deel
de romantisering van het piratenleven.
45
00:03:24,914 --> 00:03:28,417
Helaas blijkt dat beeld niet te kloppen.
46
00:03:32,797 --> 00:03:36,300
Dit is koningin Elizabeth die in 1581
Francis Drake riddert...
47
00:03:36,384 --> 00:03:40,972
...nadat hij terugkwam van een wereldreis
met schatten verkregen door piraterij.
48
00:03:41,639 --> 00:03:45,101
Hier riddert ze Walter Raleigh,
eveneens een piraat.
49
00:03:45,184 --> 00:03:49,730
Hij stichtte een kolonie die hij Virginia
noemde naar de maagdelijke koningin.
50
00:03:49,814 --> 00:03:52,483
Het was bedoeld als uitvalsbasis
voor piraten.
51
00:03:53,359 --> 00:03:56,195
Elizabeth had als bijnaam
'de piratenkoningin'.
52
00:03:56,279 --> 00:04:00,783
Ze noemde piraten haar 'zee-honden'
omdat ze haar keizerrijk uitbreidden...
53
00:04:00,866 --> 00:04:04,370
...en haar rivalen schaadden
door hun schepen te overvallen.
54
00:04:05,788 --> 00:04:09,166
In die tijd waren de Europese machten
continu in conflict.
55
00:04:10,126 --> 00:04:12,795
Keizerrijken veranderden
en breidden zich uit.
56
00:04:13,838 --> 00:04:17,425
Ze huurden allemaal piraten in
om hun vijanden te overvallen.
57
00:04:18,384 --> 00:04:24,849
In Europa werd plunderen op zee
legitiem gemaakt...
58
00:04:24,932 --> 00:04:27,852
...door middel van kaperbrieven.
59
00:04:28,144 --> 00:04:30,313
Piraten wilden die dolgraag hebben.
60
00:04:30,521 --> 00:04:34,066
Daarmee kon men schepen overvallen
met de zegen van de staat.
61
00:04:34,191 --> 00:04:36,861
En er waren meer schepen op zee dan ooit.
62
00:04:37,069 --> 00:04:42,033
Dit was het begin van een globale economie
die grotendeels afhing van scheepvaart.
63
00:04:42,283 --> 00:04:44,577
Daar kwam veel conflict uit voort.
64
00:04:44,994 --> 00:04:49,332
Europese keizerrijken vochten
om een groter aandeel in de wereldhandel.
65
00:04:49,498 --> 00:04:53,002
Ze vochten om goederen
zoals specerijen uit Indonesië...
66
00:04:53,210 --> 00:04:59,091
...katoen uit India, suiker uit de Caraïben
en slaven uit Afrika.
67
00:05:00,009 --> 00:05:03,554
De bodem van de oceaan is bezaaid
met schepen uit die tijd.
68
00:05:03,971 --> 00:05:09,560
In 1996 werd een hele bijzondere gevonden
voor de kust van North Carolina.
69
00:05:09,685 --> 00:05:12,355
De pers volgde de bergingsoperatie
op de voet.
70
00:05:12,480 --> 00:05:15,524
Zwartbaards vlaggenschip,
de Queen Anne's Revenge...
71
00:05:15,608 --> 00:05:18,527
...is vandaag van de oceaanbodem getakeld.
72
00:05:18,611 --> 00:05:21,906
Het schip zonk voor de kust
van North Carolina.
73
00:05:21,989 --> 00:05:27,411
Beaufort is bekend geworden om Zwartbaard,
wiens piratenschip hier vergaan is.
74
00:05:27,495 --> 00:05:31,499
Wat de nieuwsberichten niet zeiden
was dat het eerst een slavenschip...
75
00:05:31,582 --> 00:05:33,084
...genaamd La Concorde was.
76
00:05:33,417 --> 00:05:39,632
Toen Zwartbaard het in 1717 kaapte
waren er 455 Afrikaanse slaven aan boord.
77
00:05:40,174 --> 00:05:44,720
Ze werden vrijwel allemaal verkocht,
en Zwartbaard zette zijn piraterij voort.
78
00:05:45,221 --> 00:05:48,849
Weinigen praten over het schip
als een slavenschip.
79
00:05:49,225 --> 00:05:53,771
Om de handel in die tijd te begrijpen
moet je de slavenhandel begrijpen...
80
00:05:53,854 --> 00:05:58,818
...omdat alle goederen die verhandeld werden
geproduceerd werden met behulp van slaven.
81
00:05:58,901 --> 00:06:02,988
Als mensen dat weten gaan ze denk ik
anders naar de slavernij kijken.
82
00:06:03,072 --> 00:06:06,325
In feite was ieder schip een slavenschip.
83
00:06:06,409 --> 00:06:09,578
Maar piraten handelden ook letterlijk
in slaven.
84
00:06:10,871 --> 00:06:15,543
Wanneer een piraat een schip kaapte
met daarop slaven...
85
00:06:15,835 --> 00:06:20,631
...nam hij die meestal mee naar een eiland
waar hij handelscontacten had...
86
00:06:20,840 --> 00:06:23,759
...en verkocht hen daar
aan plaatselijke handelaren.
87
00:06:23,843 --> 00:06:27,847
Van daaruit werden ze doorverkocht
aan plaatselijke plantages.
88
00:06:27,930 --> 00:06:30,850
Zo werden sommige piraten
ook slavenhandelaars...
89
00:06:30,933 --> 00:06:33,477
...hoewel ze daar normaal
niet mee geassocieerd worden.
90
00:06:33,894 --> 00:06:35,604
Neem Sir Francis Drake.
91
00:06:35,896 --> 00:06:40,067
Hij was een van de
eerste slavenhandelaars van Engeland.
92
00:06:40,651 --> 00:06:44,113
Piraten wilden vooral zoveel mogelijk
winst maken.
93
00:06:44,363 --> 00:06:50,536
En die winst gebruikten ze om status
te verkrijgen.
94
00:06:50,828 --> 00:06:53,998
Zoals een van de beroemdste piraten
die we nu kennen.
95
00:06:54,081 --> 00:06:57,209
Veel mensen kennen Captain Morgan-rum...
96
00:06:57,293 --> 00:07:02,715
...maar Morgan was niet alleen piraat,
hij handelde ook in slaven.
97
00:07:02,923 --> 00:07:06,677
Morgan werd rijk als piraat
die zich liet inhuren door Engeland.
98
00:07:06,802 --> 00:07:10,764
Hij vergrootte z'n rijkdom nog verder
met plantages op Jamaica.
99
00:07:10,848 --> 00:07:14,310
Hij had meer dan 100 Afrikaanse slaven
in zijn bezit.
100
00:07:14,393 --> 00:07:19,023
Hetzelfde aantal
als president Thomas Jefferson had.
101
00:07:19,231 --> 00:07:22,193
Hij werd een belangrijke figuur
op Jamaica...
102
00:07:22,443 --> 00:07:25,362
...en zo werd hij tenslotte
luitenant-gouverneur...
103
00:07:25,446 --> 00:07:28,324
...waarbij hij veel omging met aristocraten.
104
00:07:28,407 --> 00:07:31,619
In 1674 werd hij door koning Karel II
geridderd.
105
00:07:32,244 --> 00:07:38,542
Hij laat goed zien dat piraten
vaak helemaal geen paria's waren...
106
00:07:38,626 --> 00:07:41,128
...die graag buiten de maatschappij stonden.
107
00:07:41,212 --> 00:07:44,840
Ze wilden juist graag een plekje
in de maatschappij...
108
00:07:45,007 --> 00:07:48,219
...en een manier om tot de elite
te behoren.
109
00:07:49,053 --> 00:07:52,932
De Schot William Kidd was nog zo'n piraat
ingehuurd door Engeland.
110
00:07:53,015 --> 00:07:55,559
Hij ontving in 1696 een commissie.
111
00:07:56,477 --> 00:07:59,480
Hij kreeg officiële papieren, een pas...
112
00:07:59,563 --> 00:08:03,567
...en een commissie van Engeland
om namens hen te werken.
113
00:08:04,068 --> 00:08:07,530
Hij werd aangesteld als piratenjager.
114
00:08:08,155 --> 00:08:13,410
Hij reisde van New York naar Madagaskar,
de Rode Zee en de Indische Oceaan...
115
00:08:13,869 --> 00:08:17,206
...waar piraten Britse schepen overvielen.
116
00:08:18,624 --> 00:08:22,211
Maar toen besloot Kidd
dat hij meer kon verdienen als piraat.
117
00:08:22,628 --> 00:08:25,548
Hij dacht een lucratieve overval
te kunnen plegen.
118
00:08:27,049 --> 00:08:32,388
Het schip behoorde toe aan het Mogolrijk,
het huidige India...
119
00:08:32,555 --> 00:08:36,392
...een belangrijke handelspartner
en bondgenoot van Engeland.
120
00:08:37,268 --> 00:08:41,397
Kidd plunderde het schip en maakte zijde,
katoen, suiker, opium...
121
00:08:41,480 --> 00:08:44,984
...en ijzer buit in een hoeveelheid
die nu 10 miljoen waard zou zijn.
122
00:08:45,067 --> 00:08:47,027
Niet slecht voor één overval.
123
00:08:47,319 --> 00:08:50,948
Het Mogolrijk is heel boos op Engeland.
124
00:08:51,031 --> 00:08:53,576
Het is de Engelse piraten
in de regio beu...
125
00:08:53,659 --> 00:08:58,622
...en het wil dat er concrete actie
ondernomen wordt tegen kapitein Kidd.
126
00:08:58,831 --> 00:09:01,667
Dus de Engelsen pakken hem op
in Massachusetts.
127
00:09:02,668 --> 00:09:05,754
Ze brengen hem naar Londen
om terecht te staan voor piraterij.
128
00:09:06,171 --> 00:09:09,842
"...de groeiende overlast en hinder
voor de handelswereld..."
129
00:09:09,967 --> 00:09:14,972
Volgens Engeland was zijn misdaad zo erg
dat andere staten hetzelfde hadden gedaan.
130
00:09:15,264 --> 00:09:19,101
Het was totaal verwerpelijk, een misdaad
tegen de gehele mensheid.
131
00:09:19,310 --> 00:09:20,936
Hij werd schuldig bevonden.
132
00:09:21,687 --> 00:09:26,442
In 1701 veroordeelde de rechter hem
tot 'ophanging tot de dood erop volgt'.
133
00:09:27,359 --> 00:09:28,902
En zo geschiedde.
134
00:09:29,987 --> 00:09:32,865
Hier zien we een enorme verandering
op zee.
135
00:09:33,115 --> 00:09:39,288
Voorheen werden piraten niet zo sterk
veroordeeld, ze werden getolereerd...
136
00:09:39,371 --> 00:09:41,498
...omdat ze een bepaald nut hadden.
137
00:09:41,707 --> 00:09:46,545
Hostis humani generis is Latijn
voor 'vijanden van de gehele mensheid.'
138
00:09:46,795 --> 00:09:50,049
Dat is hoe de overheden van de wereld...
139
00:09:50,132 --> 00:09:53,927
...begin 18e eeuw de piraten
van de Caraïben noemden.
140
00:09:54,011 --> 00:09:56,639
Hier was internationaal
geen discussie over.
141
00:09:56,722 --> 00:09:59,933
Geen enkele staat ontkende het recht
van andere staten...
142
00:10:00,017 --> 00:10:03,729
...om piraten die ze op zee vonden
op te pakken en te berechten.
143
00:10:03,812 --> 00:10:06,982
Dus kapitein William Kidd
is een belangrijke figuur...
144
00:10:07,066 --> 00:10:10,527
...in de ontwikkeling
van de universele rechtspraak.
145
00:10:10,611 --> 00:10:15,115
Elke staat kan een individu berechten,
waar de misdaad ook plaatsvond...
146
00:10:15,199 --> 00:10:19,411
...en wat de nationaliteit van de verdachte
en/of het slachtoffer ook is.
147
00:10:19,662 --> 00:10:24,541
Eeuwenlang was dit alleen van toepassing
op piraten.
148
00:10:25,167 --> 00:10:31,215
Daarom werd de piraterijwetgeving gebruikt
om Eichmann te arresteren en veroordelen.
149
00:10:31,382 --> 00:10:36,303
Hij heeft een misdaad begaan
tegen de gehele mensheid.
150
00:10:36,387 --> 00:10:39,306
Niet alleen kapitein Kidd
kwam naar aan z'n einde.
151
00:10:39,807 --> 00:10:43,936
In de decennia daarna wachtte
vele andere piraten hetzelfde lot.
152
00:10:44,436 --> 00:10:48,399
Want in 1713 was er kortstondig vrede
tussen de Europese machten...
153
00:10:48,691 --> 00:10:51,819
...en stopten overheden
met het inhuren van piraten.
154
00:10:51,985 --> 00:10:53,737
Ineens zaten veel zeelui...
155
00:10:53,821 --> 00:10:58,158
...op de Atlantische Oceaan
zonder legale manier om te plunderen.
156
00:10:58,242 --> 00:11:00,828
Sommigen gingen het dus
maar illegaal doen.
157
00:11:00,911 --> 00:11:04,957
Veel matrozen op handelsschepen
besloten ook piraat te worden.
158
00:11:05,249 --> 00:11:06,667
De redenen waren simpel.
159
00:11:07,167 --> 00:11:08,794
Ten eerste: de buit.
160
00:11:10,045 --> 00:11:14,466
De gemiddelde matroos
verdiende zo'n 25 pond per jaar.
161
00:11:14,591 --> 00:11:18,762
Piraten konden met één overval
40 keer zoveel verdienen.
162
00:11:18,846 --> 00:11:20,931
Sommigen verdienden zelfs nog meer.
163
00:11:21,014 --> 00:11:23,559
En dan was er de werkcultuur.
164
00:11:24,017 --> 00:11:27,980
Handelsschepen stonden bekend
als hele nare werkomgevingen.
165
00:11:28,605 --> 00:11:33,694
Hun kapiteins hadden absolute autoriteit
over hun bemanning...
166
00:11:33,777 --> 00:11:37,156
...en soms misbruikten ze die autoriteit.
167
00:11:37,239 --> 00:11:42,119
Bij piraten werden leiders gekozen
en golden progressieve werknemersrechten.
168
00:11:43,245 --> 00:11:49,001
Eén schip beloofde dat wie een ledemaat
verloor $800 ter compensatie kreeg.
169
00:11:49,835 --> 00:11:52,212
Zo'n 10 jaar lang
nam illegale piraterij toe.
170
00:11:53,338 --> 00:11:55,966
Het was de glorietijd van de piraterij.
171
00:11:56,133 --> 00:11:58,635
En overheden waren daar niet blij mee.
172
00:11:58,886 --> 00:12:03,182
Piraten bedreigden de handelsorde
van Europese staten.
173
00:12:03,265 --> 00:12:05,058
En zonder onderlinge handel...
174
00:12:05,184 --> 00:12:09,271
...zouden de Europese staten
niet hebben kunnen overleven.
175
00:12:09,480 --> 00:12:12,649
Overheden gingen nog harder optreden
tegen piraten.
176
00:12:12,775 --> 00:12:15,986
Wetten werden strenger
en propaganda tegen hen nam toe.
177
00:12:16,069 --> 00:12:22,785
In 1717 publiceerde een Britse krant
een edict van de koning waarin stond...
178
00:12:23,076 --> 00:12:27,873
...dat het leger alle piraten die weigerden
zich over te geven gevangen zou nemen.
179
00:12:28,207 --> 00:12:31,919
Dit alles deed de fascinatie voor piraten
alleen maar toenemen.
180
00:12:32,252 --> 00:12:36,173
Dus toen het boek A general history
of the Pyrates uitkwam in 1724...
181
00:12:36,256 --> 00:12:38,258
...was het meteen een bestseller.
182
00:12:38,383 --> 00:12:41,345
Hoewel het gepresenteerd werd
als geschiedenisboek...
183
00:12:41,428 --> 00:12:43,055
...stond het vol verzinsels.
184
00:12:43,347 --> 00:12:47,100
Het vertelt hoe Zwartbaard de avond
voor z'n dood antwoord gaf...
185
00:12:47,184 --> 00:12:50,562
...op de vraag of z'n vrouw wist
waar z'n geld begraven was.
186
00:12:50,646 --> 00:12:54,566
Hij antwoordde dat alleen hijzelf
en de duivel wisten waar het was.
187
00:12:55,192 --> 00:12:57,820
Maar piraten begroeven hun geld
bijna nooit.
188
00:12:58,278 --> 00:12:59,863
Waarom zouden ze?
189
00:13:00,447 --> 00:13:04,910
Ze gaven het uit, meestal in de kroegen
en bordelen van havensteden.
190
00:13:05,369 --> 00:13:09,873
Honderdzestig jaar later inspireerde
dit werk een ander boek: Schateiland.
191
00:13:10,457 --> 00:13:14,002
De auteur, Robert Louis Stevenson,
verzon nog wat details.
192
00:13:14,336 --> 00:13:17,714
Zoals piraten die 'yo ho ho en een fles
met rum' zingen...
193
00:13:18,173 --> 00:13:20,217
...of mensen de plank laten lopen...
194
00:13:21,176 --> 00:13:22,302
...en schatkaarten.
195
00:13:23,262 --> 00:13:25,222
Schateiland was zo populair...
196
00:13:25,347 --> 00:13:29,935
...dat Disney er in 1950 met veel bombarie
een film van maakte.
197
00:13:30,686 --> 00:13:36,066
Walt Disney bereikt een nieuwe mijlpaal
met z'n eerste volledige live action-film:
198
00:13:36,191 --> 00:13:37,109
...Schateiland.
199
00:13:37,234 --> 00:13:41,822
Acteur Robert Newton besloot één letter
van het alfabet aan te dikken.
200
00:13:44,366 --> 00:13:49,162
Er volgden meer piratenfilms,
veelal in dezelfde stijl als Schateiland.
201
00:13:51,081 --> 00:13:52,791
Ik heb hier jaren op gewacht.
202
00:13:53,083 --> 00:13:55,043
Haak, Haak!
203
00:13:56,211 --> 00:13:58,922
Er vindt een disneyficatie
van piraten plaats.
204
00:13:59,006 --> 00:14:03,886
Mensen denken bij het woord 'piraat'
aan een soort kapitein Haak uit Peter Pan.
205
00:14:04,011 --> 00:14:10,309
Ze zijn de slechterik,
maar ze doen niemand echt kwaad.
206
00:14:10,601 --> 00:14:12,936
En de originele bron van dit alles...
207
00:14:13,020 --> 00:14:16,523
...beschreef alleen de zogenaamde glorietijd
van de piraterij.
208
00:14:16,690 --> 00:14:20,903
Ons beeld van piraten is volledig daarop
gebaseerd...
209
00:14:21,069 --> 00:14:24,990
...ook al bestaan piraten al zo lang
als er schepen op de zee varen.
210
00:14:25,157 --> 00:14:30,370
Piraten bestonden in de klassieke wereld,
bij de Vikingen en in Barbarije.
211
00:14:30,996 --> 00:14:35,459
Een van de machtigste piraten ter wereld
was Cheng I Sao.
212
00:14:35,542 --> 00:14:38,754
Zij dwong met harde hand
haar eigen piratenstatuten af.
213
00:14:38,837 --> 00:14:42,132
Op het verkrachten van een gevangene
stond de doodstraf.
214
00:14:42,507 --> 00:14:47,387
Begin 19e eeuw domineerden piraten
de Zuid-Chinese kust.
215
00:14:47,596 --> 00:14:51,183
Cheng I Sao had het bevel
over de grootste piratenvloot ooit:
216
00:14:51,475 --> 00:14:54,728
...meer dan 1200 schepen
en zo'n 70.000 manschappen.
217
00:14:55,562 --> 00:14:58,065
Ze beheerste China's zouthandel...
218
00:14:58,148 --> 00:15:01,860
...en vernietigde overheidsschepen
die probeerden haar te stoppen.
219
00:15:01,944 --> 00:15:06,073
Ze schakelde de Chinese marine uit
en bedreigde China's handel.
220
00:15:06,490 --> 00:15:10,160
Als het over piraten gaat is er
geen duidelijke scheidslijn...
221
00:15:10,243 --> 00:15:14,873
...tussen kleine bendes die wat overvallen
op zee plegen...
222
00:15:14,957 --> 00:15:19,002
...en piraten die hele keizerrijken
en legers aanvoeren.
223
00:15:19,086 --> 00:15:22,381
Het is lastig zeggen wat nog
een piratenbende is...
224
00:15:22,464 --> 00:15:26,426
...en wat een georganiseerde politieke
gemeenschap is.
225
00:15:26,510 --> 00:15:32,057
Toen Cheng I Sao besloot zich over
te geven werd ze behandeld als een natie.
226
00:15:33,183 --> 00:15:37,437
Er kwam een deal waarin haar piraten
aan het werk konden in het leger...
227
00:15:37,521 --> 00:15:39,439
...of zich op het land mochten vestigen.
228
00:15:39,940 --> 00:15:42,901
En Cheng I Sao werd niet gestraft.
229
00:15:43,944 --> 00:15:47,072
Zo zou een piraat nu absoluut niet
behandeld worden.
230
00:15:48,907 --> 00:15:51,243
De wereld is sindsdien veranderd.
231
00:15:51,994 --> 00:15:55,288
Grenzen liggen vast
en internationale orde houdt stand...
232
00:15:55,372 --> 00:15:57,624
...door wetten, overeenkomsten
en handel.
233
00:15:58,458 --> 00:16:03,380
Nog altijd vindt het overgrote deel
van het internationale handelstransport...
234
00:16:03,463 --> 00:16:04,673
...plaats over zee.
235
00:16:04,798 --> 00:16:08,719
De totale waarde van die goederen
is slechts 2000 maal groter...
236
00:16:08,802 --> 00:16:10,762
...dan in de tijd van Cheng I Sao.
237
00:16:10,929 --> 00:16:14,266
Transport vindt niet langer plaats
in houten zeilboten,
238
00:16:14,391 --> 00:16:17,019
...maar in containers
op enorme vrachtschepen...
239
00:16:17,644 --> 00:16:20,230
...die veel moeilijker zijn
om te overvallen.
240
00:16:20,856 --> 00:16:24,901
De meest gewilde buit bestaat nu niet
uit goud, zilver of specerijen...
241
00:16:24,985 --> 00:16:28,321
...maar olie, als de prijs hoog genoeg is.
242
00:16:29,197 --> 00:16:33,035
In 2013 kaapten piraten 13 olieschepen
in West-Afrika.
243
00:16:33,535 --> 00:16:37,748
Maar toen de olieprijs daarna kelderde,
gingen ze over op iets anders.
244
00:16:37,956 --> 00:16:41,334
In plaats van de vracht richtten ze zich
op de bemanning.
245
00:16:41,877 --> 00:16:46,381
We vinden ontvoering voor losgeld
ernstiger vanwege de impact op mensen.
246
00:16:46,798 --> 00:16:50,552
Net als piraten vroeger
maken deze piraten slachtoffers.
247
00:16:50,677 --> 00:16:54,222
Maar nu kunnen we hun verhalen
uit de eerste hand horen.
248
00:16:54,598 --> 00:16:59,352
Alstublieft, open uw hart voor ons,
we hebben uw hulp nodig.
249
00:16:59,686 --> 00:17:04,107
Ze dachten dat mijn familie rijk was,
en ze sloegen me.
250
00:17:04,232 --> 00:17:07,069
Ze bonden mijn handen vast.
251
00:17:07,152 --> 00:17:11,031
Wat wij ervaren hebben kan niemand
zich voorstellen.
252
00:17:11,448 --> 00:17:14,076
Zo ziet piraterij er nu wereldwijd uit.
253
00:17:14,826 --> 00:17:19,081
Het laait op in gebieden
waar politieke onrust heerst.
254
00:17:19,873 --> 00:17:25,295
Zoals in Somalië, waar anarchie heerste
toen piraterij piekte tussen 2007 en 2012.
255
00:17:25,587 --> 00:17:28,423
Of in Venezuela,
waar piraterij toegenomen is...
256
00:17:28,507 --> 00:17:31,426
...sinds de economie van het land
in 2014 instortte.
257
00:17:31,593 --> 00:17:36,306
Een staat heeft minder capaciteit
om z'n maritieme ruimte te besturen...
258
00:17:36,389 --> 00:17:40,393
...als het probeert een crisis
binnen zijn grenzen te bezweren.
259
00:17:40,644 --> 00:17:42,646
Piraten verschijnen niet zomaar.
260
00:17:42,813 --> 00:17:46,900
Er zijn maatschappelijke structuren
die het soms mogelijk...
261
00:17:46,983 --> 00:17:52,572
...of zelfs nodig maken dat mensen
buiten die structuren werken...
262
00:17:52,656 --> 00:17:54,783
...en illegale activiteiten uitvoeren.
263
00:17:55,033 --> 00:17:56,952
Net als piraten eeuwen geleden...
264
00:17:57,035 --> 00:18:00,122
...wenden mensen zich tot piraterij
om simpele redenen.
265
00:18:00,372 --> 00:18:04,626
Het ontbreken
van goede economische alternatieven...
266
00:18:04,709 --> 00:18:07,796
...en toegang tot schepen om aan te vallen.
267
00:18:08,380 --> 00:18:12,759
Tegenwoordig zijn filmpiraten
geen geromantiseerde boeven meer.
268
00:18:13,927 --> 00:18:15,470
Het zijn wanhopige criminelen.
269
00:18:16,263 --> 00:18:21,059
Zoals in deze Oscargenomineerde film
waarin Somalische piraten...
270
00:18:21,143 --> 00:18:24,521
...een Amerikaanse kapitein gijzelen.
271
00:18:26,398 --> 00:18:29,693
Moderne piraten verkeren ook niet meer
in hogere kringen.
272
00:18:30,443 --> 00:18:35,365
Wat betreft sociale positie staan piraten
aan de verkeerde kant van de geschiedenis.
273
00:18:35,740 --> 00:18:40,954
De beschaafde staten van tegenwoordig
hebben politiek gezien gewonnen.
274
00:18:41,288 --> 00:18:45,125
Grotendeels omdat die staten
zo succesvol waren in iets barbaars:
275
00:18:45,959 --> 00:18:47,127
...slavenhandel.
276
00:18:48,128 --> 00:18:50,755
In de 18e eeuw konden piraten
niet tegen hen op.
277
00:18:50,839 --> 00:18:53,133
Slavenhandel werd grootschaliger.
278
00:18:53,300 --> 00:18:56,595
Miljoenen Afrikanen werden
naar Europese kolonies verscheept...
279
00:18:56,678 --> 00:18:59,222
...waar hun arbeid voor enorme rijkdom
zorgde.
280
00:18:59,389 --> 00:19:02,726
Dit maakte supermachten
van de Europese landen...
281
00:19:03,143 --> 00:19:04,561
...en de Verenigde Staten.
282
00:19:05,854 --> 00:19:11,526
Toen de VS slavernij afschafte
werd slavenhandel gelijkgesteld...
283
00:19:11,610 --> 00:19:14,196
...aan piraterij, waar de doodstraf
op stond.
284
00:19:15,697 --> 00:19:18,825
Maar slechts één slavenhandelaar
is ooit geëxecuteerd:
285
00:19:19,451 --> 00:19:23,538
...Nathanial Gordon, die in 1862
werd veroordeeld voor piraterij.
286
00:19:24,539 --> 00:19:27,542
Het predicaat 'piraat' is er altijd
een geweest...
287
00:19:27,626 --> 00:19:31,296
...dat je toekende aan je rivalen
of vijanden...
288
00:19:31,630 --> 00:19:35,425
...om te suggereren dat wat zij deden
onrechtmatig was...
289
00:19:35,550 --> 00:19:38,553
...terwijl wat jij deed
volkomen legitiem was.
290
00:19:39,304 --> 00:19:41,890
Piraten speelden een belangrijke rol
in de geschiedenis...
291
00:19:41,973 --> 00:19:45,310
...maar niet zoals wij denken.