1
00:00:06,049 --> 00:00:09,135
Sanırım India'yı o gruba çeken şey
2
00:00:09,719 --> 00:00:12,930
birleşik amaç duygusuydu.
3
00:00:13,431 --> 00:00:14,849
Bu grup NXIVM'di
4
00:00:15,058 --> 00:00:17,935
ve birleşik amacı da
"Yönetim Başarısı" için
5
00:00:18,311 --> 00:00:20,980
patentli "Rasyonel Sorgu" yöntemini
kullanarak
6
00:00:21,064 --> 00:00:22,774
kişisel gelişimdi.
7
00:00:23,107 --> 00:00:25,902
Başlarındaki kişi Keith Raniere'ydi.
8
00:00:26,527 --> 00:00:29,989
Raniere'nin dünyanın en yüksek IQ'lerinden
birine sahip olduğu iddiası,
9
00:00:30,073 --> 00:00:33,201
öğrencilerin onun duvardaki resmine
selam vermesi
10
00:00:33,284 --> 00:00:36,704
ve ona "Öncü" demeleri
Catherine'i rahatsız etmişti.
11
00:00:36,954 --> 00:00:38,956
Sonunda India yanıma gelip
12
00:00:39,040 --> 00:00:40,458
"Anne, bu tam benlik." dedi.
13
00:00:40,541 --> 00:00:42,668
Ağzım açık kaldı. Şok oldum.
14
00:00:42,960 --> 00:00:46,464
Nihayetinde India
NXIVM'e yüz binlerce dolar verdi
15
00:00:46,631 --> 00:00:51,219
ve "Yönetim Başarısı"ndan daha sinsi
bir şeye bulaşmış oldu.
16
00:00:51,385 --> 00:00:53,137
Biri beni aradı
17
00:00:53,221 --> 00:00:56,265
ve NXIVM içinde gizli bir grup
18
00:00:56,349 --> 00:00:57,767
olduğunu söyledi.
19
00:00:58,267 --> 00:01:00,478
İlk kez o zaman "DOS" terimini duydum.
20
00:01:00,561 --> 00:01:03,439
"Dominus Obsequious Sororium."
21
00:01:03,564 --> 00:01:06,984
Sözde kadınların güçlendirilmesini
amaçlayan bir gruptu ama...
22
00:01:07,151 --> 00:01:12,573
Bu Latince "kadın kölenin efendisi"
anlamına geliyor.
23
00:01:12,824 --> 00:01:15,743
Daha sonra bu kadınları
damgaladıklarını öğrendim.
24
00:01:16,202 --> 00:01:19,080
Damgalama DOS'a kabulün bir parçasıydı.
25
00:01:19,455 --> 00:01:21,499
Yeni üyenin gözü bağlanır,
26
00:01:21,874 --> 00:01:25,586
soyunması ve masaj masasına
yatması istenirdi.
27
00:01:26,295 --> 00:01:29,757
Diğer üç kadın bacaklarından
ve omzundan tutar
28
00:01:30,133 --> 00:01:31,467
ve şu söyletilirdi:
29
00:01:31,759 --> 00:01:34,804
"Efendim, lütfen beni damgala.
Bu bir onurdur."
30
00:01:35,304 --> 00:01:37,765
Bu sembolün elementleri
temsil ettiği söylenirdi
31
00:01:38,057 --> 00:01:40,726
ama Keith Raniere'nin baş harfleriyle
damgalanırlardı.
32
00:01:42,061 --> 00:01:45,022
Tarihte NXIVM gibi binlerce grup doğdu.
33
00:01:45,106 --> 00:01:47,692
Bunlar genelde tarikat olarak
addedilen gruplardı.
34
00:01:47,775 --> 00:01:49,193
Sayısını bilmek imkânsız
35
00:01:49,277 --> 00:01:51,237
zira çoğu tarikat olmadığını iddia ediyor
36
00:01:51,487 --> 00:01:54,407
ve tarikattakiler tarikatta
olduğunun farkında değil.
37
00:01:54,782 --> 00:01:56,868
Peki bir grubu tarikat yapan nedir?
38
00:01:57,368 --> 00:01:59,704
Ve bazıları sıradan insanlara
korkunç şeyleri
39
00:01:59,787 --> 00:02:01,122
nasıl yaptırıyorlar?
40
00:02:03,833 --> 00:02:07,295
Tanrı olacağım.
Yanımda bir başkası olmayacak.
41
00:02:07,378 --> 00:02:08,254
NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ
42
00:02:08,337 --> 00:02:10,131
Bilgiyi herkesle paylaşmak istiyoruz.
43
00:02:10,506 --> 00:02:12,884
Gerekli görülen her türlü yöntem
kabuldü...
44
00:02:14,051 --> 00:02:15,720
...çünkü cennetin çocuklarıydık
45
00:02:15,803 --> 00:02:17,722
ve Tanrı bunu niye yaptığımızı biliyordu.
46
00:02:17,805 --> 00:02:20,683
Waco ATF'ye karşı tanıklık edecek.
47
00:02:20,766 --> 00:02:23,311
Bu oyuna devam ederseniz
birileri zarar görecek.
48
00:02:23,644 --> 00:02:26,856
Ailenizi değiştirmeniz ve eski kimliğinizi
bırakmanız isteniyor.
49
00:02:27,565 --> 00:02:32,528
Hayatta kalmak için tek şansınız
bizimle gitmek.
50
00:02:32,695 --> 00:02:37,617
TARİKATLAR
51
00:02:38,826 --> 00:02:42,038
Sevgi iyileştirici bir devadır.
52
00:02:42,455 --> 00:02:44,290
Peoples Temple o vakit eşsizdi.
53
00:02:44,957 --> 00:02:48,753
Siyahiler, beyazlar, Kızılderililer
ve Hispanikler vardı.
54
00:02:49,754 --> 00:02:52,131
Hepimiz masum düşüncelerle katıldık:
55
00:02:52,256 --> 00:02:55,176
"Peki, Jim bir ütopya istediğini söyledi.
Ben de istiyorum."
56
00:02:55,301 --> 00:02:57,887
Dünyayı iyileştirecek bir akıma
katıldığımızı sanıyorduk.
57
00:02:58,638 --> 00:03:00,014
Ama katıldıkları şey
58
00:03:00,097 --> 00:03:03,100
dünyada modern tarikat fikrini
tanımlayan şey olacaktı.
59
00:03:03,351 --> 00:03:04,310
Sağ ol, canım.
60
00:03:06,729 --> 00:03:11,400
1970'lerin sonunda grubun lideri Jim Jones
Kaliforniya'daki Peoples Temple'tan
61
00:03:11,484 --> 00:03:14,487
Guyana'nın ücra ormanlarına dek
yaklaşık bin müride sahipti.
62
00:03:14,570 --> 00:03:17,365
Amerika'yı zehirleyen şiddet
ve ırkçılıktan uzak,
63
00:03:17,448 --> 00:03:19,617
kendine yeten ütopya olarak yutturulan
64
00:03:19,700 --> 00:03:21,035
Jonestown'ı kuracaklardı.
65
00:03:21,244 --> 00:03:23,079
Burada mutlusunuz? Mutlu musun, Tom?
66
00:03:23,162 --> 00:03:24,080
Evet.
67
00:03:24,163 --> 00:03:27,750
Burada herkes mutlu.
Bunu bariz olarak görebiliyorsunuz.
68
00:03:28,084 --> 00:03:30,586
Endişeli akrabalar yetkililere
baskı yapmaya başladı.
69
00:03:30,670 --> 00:03:33,172
Jonestown'daki kâbusla ilgili
broşür dağıttılar.
70
00:03:33,256 --> 00:03:35,633
Dediklerine göre Jones
"zihin programlama yapıyor"
71
00:03:35,716 --> 00:03:40,346
ve onları "ülkü için ölmeye" şartlayacak
"sahte toplu intiharlar" düzenliyordu.
72
00:03:40,846 --> 00:03:44,392
Kaliforniya kongre üyesi Leo Ryan
bunu araştırmak için Guyana'ya gitti
73
00:03:44,809 --> 00:03:45,810
ve bir daha dönmedi.
74
00:03:45,935 --> 00:03:46,811
Artık çok geç.
75
00:03:46,894 --> 00:03:47,728
JIM JONES'UN SESİ
76
00:03:47,812 --> 00:03:49,605
Kongre üyesi öldü, kongre öldü.
77
00:03:49,689 --> 00:03:53,567
Barış içinde yaşayamıyorsak
barış içinde ölelim.
78
00:03:59,490 --> 00:04:01,450
Yaklaşık bin kişinin yer aldığı,
79
00:04:01,701 --> 00:04:04,495
modern tarihteki en büyük
toplu katliam-intiharın görüntüleri
80
00:04:04,662 --> 00:04:05,997
dünyayı dehşete düşürdü.
81
00:04:06,080 --> 00:04:08,833
Jim Jones'un söylediği her şeye
inanan müritler
82
00:04:09,083 --> 00:04:10,126
canlarına kıymıştı.
83
00:04:10,209 --> 00:04:12,753
Bazıları vurulmuştu.
Çoğu kendini zehirlemişti.
84
00:04:12,837 --> 00:04:15,548
Boş potasyum siyanür şişeleri vardı.
85
00:04:15,631 --> 00:04:17,591
Aileler hep birlikte zehir içmişti.
86
00:04:17,675 --> 00:04:20,219
Cesetler arasında
Temple'ın fanatik kurucusu
87
00:04:20,303 --> 00:04:21,762
Papaz Jim Jones da vardı.
88
00:04:21,846 --> 00:04:25,099
Jones onlara "Başka bir yerde
buluşma vaktimiz geldi." demişti.
89
00:04:27,476 --> 00:04:29,020
Karizmatik liderleri olan,
90
00:04:29,103 --> 00:04:32,481
aşırı inançlara ve fanatik müritlere sahip
tarikat adı verilen gruplar
91
00:04:32,690 --> 00:04:35,192
tüm dünyada neredeyse her ülkede mevcut.
92
00:04:35,735 --> 00:04:38,029
Ancak Jonestown'daki yıkımın büyüklüğü
93
00:04:38,279 --> 00:04:41,490
"tarikat" sözcüğüne
yeni bir korkunç çağrışım kattı
94
00:04:42,158 --> 00:04:44,452
ve ABD'deki bilim insanlarının
95
00:04:44,535 --> 00:04:46,912
bu yıkıcı grupların ortak noktasını
96
00:04:46,996 --> 00:04:48,998
tanımlamaya yöneltti.
97
00:04:49,665 --> 00:04:51,792
Üç ana özellikte mutabık kaldılar.
98
00:04:51,876 --> 00:04:54,754
Tarikat başında karizmatik, otoriter
99
00:04:54,837 --> 00:04:58,299
ve Tanrı gibi görülmek isteyen
100
00:04:58,382 --> 00:05:00,134
bir liderin bulunduğu
101
00:05:00,217 --> 00:05:04,055
bir grup veya sosyal harekettir.
102
00:05:04,138 --> 00:05:06,891
Söylediklerinin doğruca
Tanrı'dan geldiğine
103
00:05:06,974 --> 00:05:08,768
inanmamız öğretildi.
104
00:05:08,851 --> 00:05:10,394
Bizim tabirimizle "cemaatte"
105
00:05:10,478 --> 00:05:11,729
o, Tanrı'nın temsilcisiydi.
106
00:05:11,937 --> 00:05:13,606
Tarikatın ikinci önemli ögesi şudur:
107
00:05:13,814 --> 00:05:18,152
Grubun bazen "düşünce reformu" denilen
108
00:05:18,402 --> 00:05:20,237
bir tür telkin programı vardır.
109
00:05:20,488 --> 00:05:21,947
Ya da zihin kontrolü.
110
00:05:22,031 --> 00:05:24,742
Sanki işletim sistemi İncil'di
111
00:05:24,825 --> 00:05:27,870
ve bunun üstüne tüm programlarını
oraya yüklüyordu.
112
00:05:28,412 --> 00:05:30,081
İnsanlar bunu kabul ediyordu
113
00:05:30,164 --> 00:05:33,667
çünkü İncil'i kabul etmişlerdi.
İncil'i sorgulamazlardı.
114
00:05:33,751 --> 00:05:35,252
İnanmak zorundaydılar.
115
00:05:35,336 --> 00:05:37,671
İster cinsel ister maddi olsun
116
00:05:38,172 --> 00:05:39,632
bir sömürü var.
117
00:05:39,715 --> 00:05:41,425
Üyeler bir şekilde sömürülüyor.
118
00:05:41,509 --> 00:05:47,640
Sun Myung Moon bir görev için
ne zaman aileme ihtiyaç duysa
119
00:05:47,723 --> 00:05:49,642
tarikat liderinin istekleri
120
00:05:49,725 --> 00:05:51,352
çocuklarından önce gelirdi.
121
00:05:51,435 --> 00:05:52,269
Mesela babam.
122
00:05:52,353 --> 00:05:54,730
Çocukluğumda yılın çoğunda evde olmazdı.
123
00:05:55,106 --> 00:05:57,983
Ancak bu tarikat tanımında
ufak bir sorun var.
124
00:05:58,109 --> 00:06:03,114
İşlevsel bir söz olmasından ziyade
bir değer yargısı.
125
00:06:03,197 --> 00:06:08,536
Her büyük dinin her peygamberi
karizmatik bir lider olarak görülebilir.
126
00:06:08,619 --> 00:06:11,080
Din çalışmalarındaki en büyük espri
127
00:06:11,163 --> 00:06:14,041
"tarikat artı zaman eşittir din"dir.
128
00:06:14,458 --> 00:06:17,086
Tarikat kelimesi
Latince "cultus"tan geliyor.
129
00:06:17,169 --> 00:06:19,547
Anlamı "Sürmek veya işlemek."
130
00:06:19,672 --> 00:06:22,925
Eski çağlarda tanrıların rızasını
kazanmak için yapılan
131
00:06:23,008 --> 00:06:26,345
sunu, adak ve tapınakları
tanımlamak için kullanılmış.
132
00:06:26,929 --> 00:06:29,765
Zamanla geleneksel olmayan dinler
anlamına gelmiş.
133
00:06:30,141 --> 00:06:34,311
Roma İmparatorluğu Museviliği
bir tarikat olarak görüyordu.
134
00:06:34,395 --> 00:06:38,524
Bazıları İslamiyetin belli versiyonlarını
tarikat olarak tanımlar.
135
00:06:38,607 --> 00:06:44,655
Günümüzde çoğu âlim "yeni din hareketi"
veya "YDH" sözünü tercih ediyor.
136
00:06:44,738 --> 00:06:47,366
Birçoğu da müritlerini
sömürmek için değil,
137
00:06:47,616 --> 00:06:50,661
dış tehdit karşısında hayatta kalmalarını
sağlamak için çıkmış.
138
00:06:51,078 --> 00:06:56,125
Kolektifin ta kendisi
dünyanın saldırısı altındadır
139
00:06:56,292 --> 00:07:00,671
ve kimliğini kurtarmanın tek yolu
140
00:07:00,754 --> 00:07:06,343
bu karizmatik otoritenin liderliği altında
bir araya gelmek
141
00:07:06,635 --> 00:07:08,971
ve sıfırdan yeniden kurmaktır.
142
00:07:09,221 --> 00:07:10,890
Nasıralı İsa Orta Doğu tarihinin
143
00:07:11,140 --> 00:07:16,854
belki de siyasi ve sosyal açıdan
en çalkantılı döneminde
144
00:07:16,979 --> 00:07:18,522
yaşamıştır.
145
00:07:18,606 --> 00:07:19,982
Bu çok şey anlatıyor.
146
00:07:20,483 --> 00:07:26,322
İsa bizim bildiğimiz
en az bir düzine Mesih'ten
147
00:07:26,405 --> 00:07:27,656
yalnızca biriydi.
148
00:07:28,032 --> 00:07:31,327
Yeni Din Hareketleri tarih boyunca
çalkantılı zamanlarda
149
00:07:31,410 --> 00:07:33,329
insanlara yol göstermek için doğmuştur.
150
00:07:33,746 --> 00:07:36,916
Avrupa'da Rönesans hengamesinde
ve kurumsal dinlere tepki olarak
151
00:07:36,999 --> 00:07:39,084
birçok yeni din hareketi doğmuştur.
152
00:07:39,502 --> 00:07:42,755
Hindistan'da tarıma geçişin yol açtığı
sosyal karmaşa dolayısıyla
153
00:07:42,838 --> 00:07:46,759
ve sonrasında İngiliz sömürgeciliğine
tepki olarak ortaya çıkmışlardır.
154
00:07:47,051 --> 00:07:52,097
Ancak bir ülke kuruluşundan bu yana
yeni dinleri kucaklamıştır.
155
00:07:52,348 --> 00:07:55,100
1600'lere dönersek
156
00:07:55,684 --> 00:07:58,646
Amerikan kolonileri dinî radikaller için
157
00:07:58,938 --> 00:08:01,524
güvenli bir liman olmasıyla nam salmıştı.
158
00:08:02,358 --> 00:08:05,236
Bu yeni dinî coşkunun özellikle sardığı
159
00:08:05,319 --> 00:08:07,404
ufak bir Amerikan bölgesi vardı:
160
00:08:07,530 --> 00:08:10,199
Yanık Bölge olarak bilinen
161
00:08:10,491 --> 00:08:12,701
Albany'den Buffalo'ya kadar uzanan arazi.
162
00:08:12,868 --> 00:08:16,372
Yanık Bölge Mormonluğun,
163
00:08:16,455 --> 00:08:20,751
Yedinci Gün Adventizmi'nin
ve spiritüalizmin doğduğu yerdi.
164
00:08:21,210 --> 00:08:24,880
Diğer birçok sosyal, siyasi
ve dinî akım da burada doğmuştu.
165
00:08:25,047 --> 00:08:27,758
Dinî boşluğun olduğu her yerde
166
00:08:27,841 --> 00:08:31,136
kaçınılmaz olarak
siyasi boşluklar da olur.
167
00:08:31,762 --> 00:08:34,723
Jemima Wilkinson o bölgenin
peygamberlerindendi.
168
00:08:34,974 --> 00:08:37,768
Az kalsın tifodan ölmek üzereydi
169
00:08:37,851 --> 00:08:41,188
ve sonrasında kendini
kutsal ruhun reenkarnasyonu ilan ederek
170
00:08:41,272 --> 00:08:43,649
adını Halkın Evrensel Dostu koydu.
171
00:08:44,024 --> 00:08:45,651
Çoğu Amerikalı,
172
00:08:45,859 --> 00:08:50,864
muhtemelen ilk kez bir kadının halk içinde
vaaz verdiğini veya konuştuğunu görüyordu.
173
00:08:50,948 --> 00:08:52,741
Bir tür Amerikan Sina dağıydı.
174
00:08:52,825 --> 00:08:59,290
İnsanlar illa dinî olması gerekmeyen
her türlü mesajı ve icazeti alıyordu.
175
00:08:59,373 --> 00:09:01,834
Bu şablon kendini sürekli tekrarladı.
176
00:09:01,917 --> 00:09:04,587
Sonra Yanık Bölge'nin ötesine yayıldı.
177
00:09:04,878 --> 00:09:07,339
Mesela 1930'larda New York'ta
178
00:09:07,423 --> 00:09:10,384
on binlerce insan
Peder Divine adlı bir adamı
179
00:09:10,467 --> 00:09:11,844
dünyadaki Tanrı addetti.
180
00:09:12,636 --> 00:09:15,973
Tüm insanlık için yayın yapıyorum.
181
00:09:17,224 --> 00:09:20,019
Peder Divine vatandaşlık hakları akımının
182
00:09:20,102 --> 00:09:24,773
ilk öncüllerinden olarak görülebilir.
183
00:09:24,982 --> 00:09:27,401
Peder Divine'ın ilk müritleri
184
00:09:27,568 --> 00:09:31,405
vatandaşlık haklarını talep eden
protestolara,
185
00:09:31,488 --> 00:09:35,868
dilekçe ve mektup kampanyalarına
katılıyorlardı.
186
00:09:35,951 --> 00:09:39,580
Bu, o zamanlar Amerikan hayatında
pek dillendirilmeyen bir talepti.
187
00:09:39,997 --> 00:09:44,168
Ama bu çağrı, şiddete
ve siyasi suikastlar dalgasına dönüşen
188
00:09:44,835 --> 00:09:49,798
ırksal gerilimlerle sosyal karmaşanın
olduğu yeni bir döneme dönüşecekti.
189
00:09:51,133 --> 00:09:53,636
Çoğu kişi Vietnam savaşının
haklılığını sorguladı.
190
00:09:54,345 --> 00:09:56,388
Amerikalıların devlete güveni azalmıştı
191
00:09:57,681 --> 00:10:00,601
ve yaklaşan nükleer yıkımın hayaleti
192
00:10:01,143 --> 00:10:03,979
tüm ulusun kuşatılmış gibi hissetmesine
yol açtı.
193
00:10:04,647 --> 00:10:08,025
Bu, bir neslin yeni topluluklar
ve alternatif anlam kaynakları
194
00:10:08,192 --> 00:10:09,818
aramasına sebep oldu.
195
00:10:10,110 --> 00:10:12,279
O zaman gördüğümüz şey
196
00:10:12,363 --> 00:10:15,407
karizmatik liderlerin yükselişiydi.
197
00:10:15,491 --> 00:10:20,079
Bazıları Amerikalıydı, çoğu da
Doğu'nun geleneklerinden yararlanıyordu.
198
00:10:20,162 --> 00:10:21,705
Bilhassa da Hindistan'da.
199
00:10:21,789 --> 00:10:24,166
"Biz haklı azınlığız."
200
00:10:24,291 --> 00:10:25,959
"Cevap bizde."
201
00:10:26,043 --> 00:10:32,925
Bu bilgi yaşadığımız çalkantılı dönemde
bir panzehirdi.
202
00:10:34,718 --> 00:10:37,054
Ama bu bilginin bazen bir bityeniği vardı.
203
00:10:38,013 --> 00:10:41,308
Alternatif anlam arayışlarının
204
00:10:41,392 --> 00:10:44,978
çok güçlü bir cazibesi vardır.
205
00:10:45,062 --> 00:10:47,439
Bazen insanlar, hatta liderlerin kendisi
206
00:10:47,523 --> 00:10:50,609
bu cazibeye inanmaya başlar.
207
00:10:50,776 --> 00:10:52,986
Ama insan doğasında bir kusur vardır.
208
00:10:53,070 --> 00:10:57,074
İdealizm çok kolay bir şekilde
otoriterciliğe dönüşebilir.
209
00:10:57,533 --> 00:11:00,244
Ülkenin gelişmesini sağlayan
bu dinî hoşgörü...
210
00:11:00,327 --> 00:11:01,453
O adımı atın.
211
00:11:01,537 --> 00:11:04,373
...Amerikalıları manipülasyona açık hâle
getirdi.
212
00:11:07,334 --> 00:11:11,046
Peder Divine bile müritlerini maddi
açıdan kullanmakla suçlanıyordu.
213
00:11:11,171 --> 00:11:13,340
Buna onları kendisine otel aldırmak
214
00:11:13,465 --> 00:11:15,592
ve bir kadını mirasından
vazgeçirmek de dâhildi.
215
00:11:16,552 --> 00:11:19,179
Bir adam da tüm bunları izliyor
ve not alıyordu.
216
00:11:20,180 --> 00:11:21,348
Jim Jones.
217
00:11:21,515 --> 00:11:25,227
Jim Jones, Peder Divine'ın cemaatini
nasıl kurduğunu görmek için
218
00:11:25,310 --> 00:11:27,146
araştırma yapıyordu.
219
00:11:27,688 --> 00:11:29,773
Jones'un ondan öğrenme arzusu
220
00:11:29,857 --> 00:11:32,860
1980'lerdeki bir mini dizide
ölümsüzleştirilmişti.
221
00:11:33,068 --> 00:11:35,696
Peder Divine'ı oynayan kişi
James Earl Jones.
222
00:11:35,779 --> 00:11:37,948
Bu hareket nasıl sürdürülebilir?
223
00:11:38,574 --> 00:11:41,368
Evladım, Musa sürüsünü nasıl sürdürdü?
224
00:11:42,244 --> 00:11:43,245
Bedeli ne?
225
00:11:43,537 --> 00:11:47,416
Sorarsan öğrenirsin, evladım.
226
00:11:47,958 --> 00:11:49,418
Sorarsan öğrenirsin.
227
00:11:49,501 --> 00:11:52,921
Jim Jones, Peder Divine'ın mesajlarında
228
00:11:53,130 --> 00:11:56,175
bulunan sosyal adalet albenisini aldı
229
00:11:56,341 --> 00:12:00,471
ve önce insanları çekmek, sonra da
manipüle etmek için kullandı.
230
00:12:01,096 --> 00:12:04,975
Sosyal bilimcilere göre
bu manipülasyon yıkıcı olduğunda
231
00:12:05,184 --> 00:12:06,894
bir grup tarikat oluyor.
232
00:12:06,977 --> 00:12:10,272
Yalnız başına inanç sistemiyle
ilgili değil.
233
00:12:10,355 --> 00:12:13,317
Grubun davranışları
234
00:12:13,400 --> 00:12:18,363
ve üyelerini sömürmek için kullandığı
çeşitli etki ve kontrol yöntemleriyle
235
00:12:18,655 --> 00:12:21,116
ilgili diyebiliriz.
236
00:12:22,785 --> 00:12:25,329
Charles Manson bir ırk savaşı
başlatmak için
237
00:12:25,412 --> 00:12:27,998
müritlerini dokuz kişiyi öldürmeye
ikna etti.
238
00:12:28,165 --> 00:12:32,628
Shoko Asahara müritlerine Tokyo metrosuna
sarin gazı salmayı emrederek
239
00:12:33,170 --> 00:12:34,338
13 kişiyi katletti.
240
00:12:35,422 --> 00:12:39,051
Cennetin Kapısı'ndan Marshall Applewhite
müritlerini şuna ikna etti:
241
00:12:39,134 --> 00:12:42,888
Periyodik olarak bu seviye yaklaşıyor
242
00:12:42,971 --> 00:12:46,391
ve yeni seviye sunuyor,
243
00:12:46,475 --> 00:12:51,605
bu evrimsel seviyeden,
şu evrimsel seviyeye bir hayat sunuyor.
244
00:12:51,730 --> 00:12:54,650
Bu, çoğu kişinin kendini kısırlaştırıp
öldürmesine yol açtı.
245
00:12:54,983 --> 00:12:57,861
Böylece bir üst seviyeye
ulaşacaklarına inanıyorlardı.
246
00:12:58,737 --> 00:13:00,739
Tarikatların bitmez çekiciliği
247
00:13:00,989 --> 00:13:04,827
liderlerin tam bir kontrol uygulayabilme
gizeminden kaynaklanıyor.
248
00:13:05,911 --> 00:13:08,580
Kullandıkları şey temel sosyal psikoloji.
249
00:13:08,789 --> 00:13:12,584
Günlük etki ve kontrol tekniklerini
kullanıyorlar.
250
00:13:13,043 --> 00:13:15,629
Kamu hizmeti adına,
bilim insanlarının belirttiği
251
00:13:16,046 --> 00:13:20,300
telkinle tarikata girilmesini
sağlayabilecek yedi ögeyi sunuyoruz.
252
00:13:20,968 --> 00:13:21,802
Birincisi:
253
00:13:22,094 --> 00:13:25,180
Belki de zor bir geçiş dönemi
yaşıyorsunuz.
254
00:13:25,264 --> 00:13:28,016
Açtım, başarısız bir oyuncuydum.
255
00:13:28,100 --> 00:13:29,643
20'li yaşlarımda New York'taydım.
256
00:13:29,726 --> 00:13:32,062
Böyle hassas bir durumdayken
257
00:13:32,729 --> 00:13:35,524
bir şey denemeye daha açık olursunuz.
258
00:13:35,607 --> 00:13:39,778
İlan panosundan
"Bu yoga kursuna gelin" yazan
259
00:13:39,862 --> 00:13:41,655
bir yazı alabilirsiniz.
260
00:13:41,905 --> 00:13:45,367
İlk meditasyon başladı ve üst üste
261
00:13:45,450 --> 00:13:49,204
sevgi ve bağlanmışlık dalgası
yaşamaya başladım.
262
00:13:49,621 --> 00:13:51,623
Bu, yumuşak iknanın bir parçası.
263
00:13:51,790 --> 00:13:53,250
Bir anket doldurdum.
264
00:13:53,584 --> 00:13:56,420
Hayat ve evrenle ilgili sorular vardı.
"Mutlu musun?" gibi.
265
00:13:56,503 --> 00:13:58,046
O ilk adımı atıp
266
00:13:58,130 --> 00:14:03,385
ilk toplantıya, sohbete, meditasyon
veya İncil grubuna gittiğinizde
267
00:14:03,468 --> 00:14:05,804
alımcılar üzerinizde çalışıp
sizi tekrar davet eder.
268
00:14:05,888 --> 00:14:08,098
Süreç buradan itibaren başlar.
269
00:14:08,181 --> 00:14:10,642
Onları daha da telkinde bulunabileceğimiz
270
00:14:10,726 --> 00:14:14,021
ücradaki eğitim merkezlerine
gelmeye teşvik ederiz.
271
00:14:14,438 --> 00:14:17,649
Bu yeni bir gerçeklik oluşturma yolunda
ilk adımdır.
272
00:14:17,941 --> 00:14:20,444
Kapalı bir ortamda tutulduk.
273
00:14:20,527 --> 00:14:23,739
Dışarıdan kitap, televizyon, film yasak.
274
00:14:23,822 --> 00:14:28,201
Ailem "Dünyanın pisliğinden
korumak için." derdi.
275
00:14:28,285 --> 00:14:32,164
Zamanla kendini kapama sistemi
adını verdiğim bir yolla
276
00:14:32,247 --> 00:14:34,499
daha da kuşatılmış oluyorsunuz.
277
00:14:35,083 --> 00:14:39,004
Ta ki en önemli ilişkiniz
sevgili liderle olan ilişkiniz olana dek.
278
00:14:39,504 --> 00:14:43,759
Sun Myung Moon ve/veya onun
aile fertlerini şöyle sunarlardı:
279
00:14:43,967 --> 00:14:47,554
"Hanımlar ve beyler,
insanlığın gerçek ebeveyni
280
00:14:47,638 --> 00:14:49,389
Muhterem Sun Myung Moon!"
281
00:14:49,473 --> 00:14:51,516
Cevabı bulmuş bir gruptasınız
282
00:14:51,600 --> 00:14:56,229
ve tek lider, bu yolda sizi götürebilecek
tek kişi olan bu lider var.
283
00:14:56,605 --> 00:14:59,399
Diğer her şey, diğer herkes yanlış.
284
00:14:59,483 --> 00:15:01,818
Her pazar sabahı 5.00'te
285
00:15:01,902 --> 00:15:05,030
Muhterem Moon ve eşinin resmi önünde
diz çökerdik.
286
00:15:05,322 --> 00:15:06,156
Bizlere
287
00:15:06,239 --> 00:15:08,659
Muhterem Moon ve eşinin ebeveynimiz,
288
00:15:08,742 --> 00:15:11,370
hatta ebeveynimizden fazlası
olduğu söylenirdi.
289
00:15:11,954 --> 00:15:15,123
Lider, bir dış düşman yaratarak
gücünü pekiştirir.
290
00:15:15,207 --> 00:15:20,253
Bana şöyle dedi: "Tecavüze uğrayacaksın,
dövüleceksin.
291
00:15:20,337 --> 00:15:22,214
Bir çukura atılacaksın."
292
00:15:22,297 --> 00:15:26,259
Ayrılırsam başıma gelecekler konusunda
bu korkunç şeyleri söylerdi
293
00:15:26,343 --> 00:15:28,428
zira dünya böyle kötü bir yerdi.
294
00:15:28,512 --> 00:15:33,225
Bunun anlamı, psikolojik olarak
tarikat liderine danışacaksınız demek.
295
00:15:33,517 --> 00:15:39,147
Kendi mantık gücünüzü sürekli olarak
inkâr etmeye başlıyorsunuz.
296
00:15:39,231 --> 00:15:40,357
Artık mantığınız yok.
297
00:15:40,524 --> 00:15:42,901
Bu tür bir bilişsel uyumsuzluk
hâlindekiler
298
00:15:42,985 --> 00:15:46,697
sürekli tarikatı veya tarikat liderini
seçeceklerdir.
299
00:15:46,947 --> 00:15:50,325
Bu da bizi tarikat liderinin kontrollerini
artırma yöntemine getiriyor:
300
00:15:50,742 --> 00:15:52,077
Basit mahalle baskısı.
301
00:15:52,828 --> 00:15:56,206
İnsanlardaki bu temel,
bir grubun parçası olması arzusu
302
00:15:56,289 --> 00:15:58,875
gerçeklik algımızı bile bastırabilir.
303
00:15:59,042 --> 00:16:02,879
Sosyal psikolog Solomon Asch 1951'de
odaya birçok öğrenci koyduğu deneyde
304
00:16:03,046 --> 00:16:04,840
bunu göstermiştir.
305
00:16:05,090 --> 00:16:06,842
Sadece biri deneyin farkındaydı.
306
00:16:06,925 --> 00:16:08,427
Göreviniz çok basit:
307
00:16:08,510 --> 00:16:10,178
Soldaki çizgiye bakıp
308
00:16:10,345 --> 00:16:13,849
sağdaki çizgilerden hangilerinin
eşit uzunlukta olduğunu söyleyeceksiniz.
309
00:16:13,932 --> 00:16:15,183
-İki.
-İki.
310
00:16:16,101 --> 00:16:16,935
İki.
311
00:16:19,479 --> 00:16:20,313
İki.
312
00:16:20,772 --> 00:16:24,234
Test edilenlerin yüzde 75'i
cevapları apaçık yanlışken bile
313
00:16:24,568 --> 00:16:26,987
çoğunlukla hemfikir oldu.
314
00:16:27,237 --> 00:16:29,031
Üyelerini kontrol etmek için
315
00:16:29,364 --> 00:16:31,450
liderler de bu baskıya başvuruyor.
316
00:16:32,034 --> 00:16:34,286
Jonestown'daki son günde o da bunu yaptı.
317
00:16:34,369 --> 00:16:35,912
Bir isyan çıkarttı
318
00:16:36,163 --> 00:16:39,291
ve sonra arkasına yaslanıp
mahalle baskısını kullandı.
319
00:16:39,416 --> 00:16:42,669
Tüm bunlar olası bir sosyopat narsistin
heveslerine hizmet etmek için.
320
00:16:42,794 --> 00:16:46,840
Şöyle dedi: "Bensiz yaşayamadınız.
Ben öldüğüm için siz de öleceksiniz.
321
00:16:47,174 --> 00:16:50,260
Asıl ben mühim olduğum için
o kadar da önemli değilsiniz."
322
00:16:51,303 --> 00:16:54,514
Çocuklar çadırın dışındayken
323
00:16:54,598 --> 00:16:57,184
sekreterleri ve metreslerini
dışarı çıkarttı
324
00:16:57,267 --> 00:17:00,604
ve ağızlarına zehir sürdü.
Sonra çocukları öldürmeye başladı.
325
00:17:00,687 --> 00:17:05,192
Çocuklarının az ötede öldüğünü
bile bile oturan ebeveynler
326
00:17:05,442 --> 00:17:09,488
ABD'ye dönüp de
bir hayat kuramayacaklarını biliyorlardı.
327
00:17:13,950 --> 00:17:15,327
Bugün farklı bir tehdit
328
00:17:15,410 --> 00:17:17,788
insanları yeni anlam arayışına sürüklüyor.
329
00:17:18,538 --> 00:17:20,624
Bir sosyal izolasyon salgını var.
330
00:17:20,707 --> 00:17:24,544
Öyle ciddi ki birçok ülkede
kamu sağlığına tehdit olarak görülüyor.
331
00:17:24,878 --> 00:17:26,088
Tıp uzmanları
332
00:17:26,171 --> 00:17:29,716
Avustralya'nın en yeni sağlık krizinin
yalnızlık olduğunu söylüyor.
333
00:17:29,800 --> 00:17:33,053
Amerika yalnızlık salgınının pençesinde.
334
00:17:33,136 --> 00:17:35,680
Hükûmet yalnızlıktan sorumlu
bir bakan atadı.
335
00:17:35,764 --> 00:17:41,436
Toplumdan tamamen çekilmiş
800 ila 900 bin orta yaşlı insan var.
336
00:17:42,479 --> 00:17:45,857
İster aile düzeyinde,
ister kilise düzeyinde
337
00:17:45,941 --> 00:17:49,194
ister mahalle düzeyinde olsun,
insanların sabit bir toplumu yoktur.
338
00:17:49,319 --> 00:17:51,905
Organize bir din ve onun sunduğu
toplanma alanlarıyla
339
00:17:52,030 --> 00:17:54,116
kendini özdeşleştirenlerin sayısı
azaldıkça
340
00:17:54,366 --> 00:17:56,910
sanal topluluklar bu boşluğu dolduruyor.
341
00:17:57,202 --> 00:17:59,412
İnternet insanlık tarihinde ilk kez
342
00:17:59,830 --> 00:18:02,666
topluluk tanımını
343
00:18:03,041 --> 00:18:07,963
coğrafyaya bağımlı olmaktan çıkardı.
344
00:18:08,171 --> 00:18:12,759
Bizi, kimliğimizi güçlendiren,
bizim gibi insanlardan oluşan,
345
00:18:12,843 --> 00:18:16,429
istatistiksel olarak küçük,
kişisel açıdan büyük gruplar buluyoruz.
346
00:18:16,513 --> 00:18:20,058
Bu, ateşli sanal takipçileri çekmek için
sosyal medya araçlarını kullanan
347
00:18:20,142 --> 00:18:23,019
yeni çevrim içi liderler neslinin
doğmasına yol açtı.
348
00:18:23,103 --> 00:18:23,937
Elinizin
349
00:18:24,020 --> 00:18:26,898
kendi kilinizin içinde
olduğunu hissedeceksiniz
350
00:18:26,982 --> 00:18:27,816
çünkü öyle.
351
00:18:27,899 --> 00:18:30,318
Aradığınızı bulabileceğiniz tek yer
352
00:18:30,402 --> 00:18:32,320
kendi iç dünyanız.
353
00:18:32,404 --> 00:18:35,490
Kendinizi olduğu gibi,
yüzde 100 kabul edin.
354
00:18:35,574 --> 00:18:38,118
Bunu beğenmiyorlarsa çok yazık.
Defolabilirler.
355
00:18:38,201 --> 00:18:42,414
Hiçbir sosyal bağlantı olmadan,
sadece odanızdayken
356
00:18:42,497 --> 00:18:45,417
birçok takipçiye çabucak
bilgi yayabilirsiniz.
357
00:18:45,500 --> 00:18:48,003
İnternetin devasa büyüklüğünden ötürü
358
00:18:48,420 --> 00:18:50,922
neredeyse her şeyin
bir topluluğunu bulmak mümkün.
359
00:18:51,006 --> 00:18:54,092
Bu takviye duygusu çok güçlü olabilir.
360
00:18:54,176 --> 00:18:55,927
Teal Swan da böyle bir lider.
361
00:18:56,011 --> 00:18:59,347
Bazıları depresyonu intihardan
kaçınma yolu olarak kullanıyor.
362
00:18:59,431 --> 00:19:00,932
İncinmişler ve yalnızlar için
363
00:19:01,016 --> 00:19:04,019
tartışmalı öğütler vererek
büyük miktarda takipçi topladı.
364
00:19:04,227 --> 00:19:06,897
İntihar, sıfırlama düğmesine basmaktır.
365
00:19:06,980 --> 00:19:09,649
Doğası gereği ne iyi,
ne de kötü bir karardır.
366
00:19:09,983 --> 00:19:12,861
Bazıları Teal'ı internet tarikatı lideri
olmakla suçladı.
367
00:19:12,944 --> 00:19:13,987
Bunu reddediyor
368
00:19:14,112 --> 00:19:17,199
ama "tarikatın mükemmel tarifi"nin
onda olduğunu kabul ediyor.
369
00:19:17,407 --> 00:19:19,618
"Bu insanlar çaresiz.
Onayıma ihtiyaçları var.
370
00:19:19,784 --> 00:19:21,119
Ne dersem yaparlar."
371
00:19:21,620 --> 00:19:24,206
Günümüzün çevrim içi toplanma alanlarının
özellikleri
372
00:19:24,289 --> 00:19:25,790
savunmasızların aklını çelebilir.
373
00:19:26,124 --> 00:19:28,793
Bir video izliyorsunuz
ve YouTube diğerlerini öneriyor
374
00:19:28,877 --> 00:19:32,380
ve bu da radikalleşme sarmalına
yol açabiliyor.
375
00:19:32,631 --> 00:19:35,133
Mesaj panosu gibi birçok çevrim içi yer
376
00:19:35,217 --> 00:19:38,136
hiç lidere ihtiyaç duymadan da
tarikat tarzı toplum yaratabilir.
377
00:19:38,303 --> 00:19:42,766
Bu dönüşümlü akımlar cevap, yuva
ve onları dinleyecek bir kişi sunuyor.
378
00:19:42,933 --> 00:19:45,936
Dönüm noktasındaki hassas insanlar
bu içeriği kolayca bulabilir.
379
00:19:46,102 --> 00:19:49,231
Genelde daha az aşırı içeriğe sahip
bir yumuşak satış vardır.
380
00:19:49,439 --> 00:19:52,692
Mesela cinsel hayal kırıklığını
açığa vuran erkeklerin olduğu bir forum
381
00:19:52,817 --> 00:19:54,903
bir dış düşmanla körüklenen
382
00:19:55,237 --> 00:19:57,364
ve mahalle baskısıyla güçlendirilen
383
00:19:57,530 --> 00:19:59,407
yeni bir gerçeğe insanları çekebilir.
384
00:19:59,699 --> 00:20:02,035
Erkekler intikam için birbirini
teşvik edebilir.
385
00:20:02,118 --> 00:20:04,871
Fiziksel alanlarının olmaması
386
00:20:04,955 --> 00:20:08,291
günümüzün bu tarikatlarını
daha zayıf yapmıyor.
387
00:20:08,625 --> 00:20:12,128
Son birkaç yılda bu sahneler
dünyayı dehşete düşürdü.
388
00:20:12,212 --> 00:20:16,049
Santa Barbara katili Elliot Roger
internette bir dizi tehdit bıraktı.
389
00:20:16,132 --> 00:20:18,927
Altı kişiyi bıçakla veya vurarak öldürdü.
390
00:20:19,135 --> 00:20:22,389
Bu forumlar fiziksel şiddete yol açıyor.
391
00:20:22,472 --> 00:20:25,684
Bir kamyon,Toronto'nun işlek caddesinde
yayaların üstüne sürdü.
392
00:20:25,767 --> 00:20:27,519
Incel, yani zoraki bekârlar,
393
00:20:27,602 --> 00:20:30,647
kadınlarla ilşkilerinde
hüsran yaşayanların çevrim içi topluluğu.
394
00:20:30,730 --> 00:20:32,482
Toronto saldırısından dakikalar önce
395
00:20:32,732 --> 00:20:35,151
saldırıdan sorumlu kişi 4chan'e
mesaj panosundan
396
00:20:35,485 --> 00:20:36,778
çağrıda bulundu.
397
00:20:36,945 --> 00:20:38,697
Sanki komutanıymış gibi
398
00:20:38,780 --> 00:20:40,699
ona çavuş diye hitap etti.
399
00:20:41,116 --> 00:20:43,952
Yeni Zelanda'da camide gerçekleşen
toplu katliam
400
00:20:44,035 --> 00:20:45,704
onlarca kişinin ölmesine yol açtı.
401
00:20:45,787 --> 00:20:49,207
Saldırgan olayı sosyal medyada
canlı yayınladı.
402
00:20:49,582 --> 00:20:52,419
Yeni Zelanda'daki saldırgan
toplu katliam konusunda
403
00:20:52,502 --> 00:20:54,212
çevrim içi topluluğunda övündü.
404
00:20:54,546 --> 00:20:57,340
Topluluğu bunu coşkulu bir şekilde
destekledi.
405
00:20:57,841 --> 00:21:01,553
Alternatif bir gerçeğe bir tarikat kadar
kendini kaptırmış bir topluluktu burası.
406
00:21:01,678 --> 00:21:03,680
Bu çevrim içi tarikatlar
407
00:21:03,763 --> 00:21:07,726
kendilerini hâkim kültürden soğumuş
veya uzaklaşmış görenlere
408
00:21:07,809 --> 00:21:10,645
izleyecek alternatif bir yol,
bir senaryo sunuyor.
409
00:21:11,479 --> 00:21:15,608
Bu alternatif yol, internette
veya fiziki dünyada
410
00:21:15,817 --> 00:21:17,902
ister sosyal adalet vaadiyle
411
00:21:18,028 --> 00:21:21,281
ister daha iyi, mutlu, başarılı bir kişi
olma vaadiyle oluşturulsun,
412
00:21:21,614 --> 00:21:25,452
hepsi aynı kontrol yöntemlerini kullanıyor
ve bunlardan kaçmak çok zor.
413
00:21:25,994 --> 00:21:29,205
Tüm dünyaları olduğu için
bir tarikattan ayrılmaları zor.
414
00:21:29,622 --> 00:21:32,625
Zamanla tarikat üyelerinin çoğu
kendi başlarına ayrılır.
415
00:21:33,126 --> 00:21:36,963
Bu genelde yanılmaz liderlerinin
yanılmaz olmadığını anladıklarında olur.
416
00:21:37,088 --> 00:21:42,427
Dünyanın sonunun geleceği
bir tarih vermeleri çok yaygındır.
417
00:21:42,510 --> 00:21:46,056
Geçmişine bakarsanız çok tutarsızdır.
418
00:21:46,139 --> 00:21:49,309
Veya ahlaklı yaşam rehberlerinin
ikiyüzlülüğünü öğrenince bırakırlar.
419
00:21:49,392 --> 00:21:51,561
Hepsi bekârlık yemini eder,
420
00:21:51,770 --> 00:21:53,396
bu yemine uymuş gibi yapar.
421
00:21:53,480 --> 00:21:57,484
Daha sonra öğrendiğime göre,
Muktananda'nın kendisi
422
00:21:57,859 --> 00:22:00,278
çok fena, büyük bir sapıkmış.
423
00:22:00,612 --> 00:22:03,073
Veya kurdukları gerçek
çöktüğünde bırakırlar.
424
00:22:03,490 --> 00:22:04,824
Babam vefat etti.
425
00:22:04,908 --> 00:22:08,036
Liderlik cenazesine gitmeme izin verdi.
426
00:22:08,119 --> 00:22:10,288
Durumumdan uzaklaşıp
427
00:22:10,747 --> 00:22:13,458
olaylara farklı bir açıdan bakınca
428
00:22:13,541 --> 00:22:18,296
"Çıkmalıyım. Çocuklarımı da
çıkarmalıyım." dedim.
429
00:22:18,380 --> 00:22:21,925
Tarikatı geride bırakıp
o dünyaya girme fikri
430
00:22:22,467 --> 00:22:24,260
çok korkutucudur.
431
00:22:24,511 --> 00:22:26,262
Karşıdan karşıya geçmeye korkardım
432
00:22:26,346 --> 00:22:29,808
çünkü Tanrı'nın canımı alacağından
korkuyordum.
433
00:22:29,891 --> 00:22:34,521
Kendi kararlarınızı vermeye
alışık olmadığınız için zordur.
434
00:22:34,604 --> 00:22:38,233
Yedi, sekiz yıl önce
bir kitap kulübündeydim.
435
00:22:38,316 --> 00:22:41,986
"Bu kitabı nasıl buldun?" dediklerinde
geçmişi hatırladım.
436
00:22:42,404 --> 00:22:47,700
Sinirlendim ve neredeyse hiç konuşamadım.
437
00:22:47,784 --> 00:22:48,827
Gitmeyi bıraktım.
438
00:22:49,077 --> 00:22:51,329
Sevdiğim insanların, inandığım şeyin
439
00:22:51,413 --> 00:22:54,958
bir anda hayal olduğu ortaya çıktı.
440
00:22:55,583 --> 00:22:58,169
Bundan ötürü
kendinizden nefret ediyorsunuz.
441
00:22:58,253 --> 00:22:59,671
Yorucu olacaktır
442
00:22:59,879 --> 00:23:04,467
ve umarım hayatını toparlaması için
o kişinin güvenli bir limanı olur.
443
00:23:04,551 --> 00:23:06,386
Keith Raniere'nin mahkûm edilmesi
444
00:23:06,469 --> 00:23:10,849
Catherine ve India Oxenberg'in
uzun tedavi sürecine başlamasını sağladı.
445
00:23:10,932 --> 00:23:14,477
Nihayetinde tamamen bir araya geldik.
446
00:23:14,727 --> 00:23:15,603
Bu bir süreç.
447
00:23:15,687 --> 00:23:19,107
Bunun kendisini etkilediğini
ve arızalı olmadığını
448
00:23:19,441 --> 00:23:21,860
ama aynı zamanda incinmemiş
olmadığını da biliyor.
449
00:23:22,068 --> 00:23:25,530
Öldürmeye çalıştığım yanlarım
tekrar ortaya çıkmaya başladı.
450
00:23:25,613 --> 00:23:27,782
Saçma gelecek
451
00:23:27,866 --> 00:23:30,243
ama kuş gözlemciliğine başladım.
452
00:23:30,577 --> 00:23:32,829
ve bu, eski kimliğimin bir parçasıydı.
453
00:23:33,163 --> 00:23:36,583
Hayatta kalma içgüdüm parçalanmamıştı.
454
00:23:36,833 --> 00:23:39,961
Hayatta kalmam için ne gerekiyorsa
455
00:23:40,044 --> 00:23:41,880
ona odaklanacaktım.
456
00:23:41,963 --> 00:23:43,548
Diğer tuhaf kişileri buluyorsunuz.
457
00:23:43,631 --> 00:23:47,135
Kendini sıra dışı veya farklı gören
diğer insanları buluyorsunuz.
458
00:23:47,218 --> 00:23:48,845
Yani, ben zaten sanatçıyım
459
00:23:49,512 --> 00:23:51,681
Birçok sanatçı da...
Hepimiz tuhafız, değil mi?
460
00:23:51,764 --> 00:23:53,641
Adım adım ilerledikçe
461
00:23:53,725 --> 00:23:57,479
"Burada korkacak bir şey yokmuş."
diyorsunuz.
462
00:23:57,562 --> 00:24:00,064
Hâlâ öğreniyorum.
463
00:24:00,565 --> 00:24:03,943
20'li yaşlarımın sonunda
sıfırdan başladım.
464
00:24:04,235 --> 00:24:06,613
Hâlâ yeni şeyler öğrenme yeteneğim
var, hissediyorum
465
00:24:06,696 --> 00:24:09,449
ve benim yaşımdaki bazı insanlarda
bu olmayabilir
466
00:24:09,824 --> 00:24:12,118
çünkü bence öğrenmekten
mahrum bırakıldığım için
467
00:24:12,494 --> 00:24:14,287
her zaman öğrenmek isteyeceğim.
468
00:24:14,954 --> 00:24:16,998
21 veya 22 yaşımdayken
469
00:24:17,081 --> 00:24:21,294
hayatımın bir noktasında, insanlara
ayrıldığım zaman bana verilmeyen
470
00:24:21,377 --> 00:24:26,758
desteği vermek ve onlara yardım etmek
istediğimi fark ettim.
471
00:24:26,925 --> 00:24:30,637
Kendileri adına seçim yapabileceklerini,
iyi bir şey yapabileceklerini
472
00:24:30,720 --> 00:24:33,223
ve bağımsız olabileceklerini
öğretmek istedim.
473
00:24:33,431 --> 00:24:34,724
Ben hayatta kaldım
474
00:24:34,807 --> 00:24:37,393
ve ilk zamanlardan beri
475
00:24:37,810 --> 00:24:39,604
hayatta kaldığım her gün
476
00:24:39,687 --> 00:24:42,690
bunu Jim Jones'un gözüne sokuyormuşum
gibi hissettim.
477
00:24:42,982 --> 00:24:47,153
Luara Kohl, Jonestown'da diğer
sağ kalanlarla 2018'de Guyana'ya döndü.
478
00:24:47,445 --> 00:24:49,030
Onlar o trajedinin yaşandığı gün
479
00:24:49,113 --> 00:24:51,407
Jonestown'dan uzakta olan
şanslı birkaç kişiydi.
480
00:24:52,242 --> 00:24:54,702
Bunu ne kadar söylesek az gelir.
481
00:24:55,411 --> 00:24:58,873
Mevzu Jim Jones ve insanlar değil.
482
00:24:58,957 --> 00:25:01,543
Önce o 917 kişi, sonra diğer adam.
483
00:25:36,911 --> 00:25:38,913
Alt yazı çevirmeni: Mustafa Üneşi