1
00:00:06,049 --> 00:00:09,135
‎ฉันคิดว่าสิ่งที่ดึงดูดอินเดียมาเข้ากลุ่ม

2
00:00:09,719 --> 00:00:12,930
‎ความรู้สึกของการมีจุดประสงค์ร่วมกัน

3
00:00:13,431 --> 00:00:14,849
‎กลุ่มดังกล่าวคือเน็กเซียม

4
00:00:15,058 --> 00:00:17,935
‎และจุดประสงค์ร่วมกันของกลุ่ม
‎คือการพัฒนาตัวเอง

5
00:00:18,311 --> 00:00:20,980
‎ด้วยวิธีที่ผ่านการจดสิทธิบัตร
‎ที่เรียกว่า  "การสอบถามด้วยเหตุผล"

6
00:00:21,064 --> 00:00:22,774
‎เพื่อ "ความสำเร็จในการบริหาร"

7
00:00:23,107 --> 00:00:25,902
‎ผู้นำของกลุ่มคือชายชื่อ
‎คีธ ราเนียรี่

8
00:00:26,652 --> 00:00:29,947
‎แต่คำกล่าวอ้างที่ว่าราเนียรี่
‎เป็นผู้ที่มีไอคิวสูงเป็นอันดับต้นๆ ของโลก

9
00:00:30,073 --> 00:00:33,201
‎การที่ลูกศิษย์ต้องโค้งคำนับ
‎รูปภาพของเขาบนกำแพง

10
00:00:33,284 --> 00:00:35,161
‎ทั้งยังต้องเรียกเขาว่า "ท่านผู้นำ"

11
00:00:35,536 --> 00:00:36,704
‎ทำให้แคทเทอรีนตกใจ

12
00:00:36,954 --> 00:00:38,956
‎สุดท้ายแล้ว อินเดียมาหาฉัน

13
00:00:39,040 --> 00:00:40,458
‎บอกว่า "แม่ กลุ่มนี้แหละใช่เลย"

14
00:00:40,541 --> 00:00:42,668
‎และฉันอ้าปากค้าง ฉันช็อกไปเลย

15
00:00:42,960 --> 00:00:46,464
‎สุดท้ายแล้วอินเดียก็บริจาคเงิน
‎หลายแสนดอลลาร์ให้เน็กเซียม

16
00:00:46,631 --> 00:00:48,341
‎และถูกลากเข้าไปสู่เรื่อง

17
00:00:48,424 --> 00:00:51,219
‎ที่ร้ายแรงกว่า
‎"ความสำเร็จในการบริหาร" มาก

18
00:00:51,385 --> 00:00:53,137
‎มีคนโทรมาหาฉัน

19
00:00:53,221 --> 00:00:56,265
‎เธอบอกว่าในเน็กเซียม

20
00:00:56,349 --> 00:00:57,767
‎ก็มีกลุ่มลับอยู่

21
00:00:58,267 --> 00:01:00,478
‎และนั่นคือครั้งแรกที่ฉันได้ยินคำว่า "ดอซ"

22
00:01:00,561 --> 00:01:03,439
‎"ดอมินัส ออบซิเควียส ซอรอเรียม"

23
00:01:03,689 --> 00:01:06,984
‎มันถูกโฆษณาว่าเป็นกลุ่มให้อำนาจแก่ผู้หญิง
‎แต่ว่า...

24
00:01:07,151 --> 00:01:12,573
‎นั่นเป็นภาษาละติน แปลว่า
‎"เจ้านายเหนือทาสผู้หญิง"

25
00:01:12,824 --> 00:01:15,701
‎แล้วยังบอกอีกว่ามีการประทับตราผู้หญิง

26
00:01:16,202 --> 00:01:19,080
‎การประทับตราเป็นส่วนหนึ่ง
‎ในพิธีเข้าร่วมดอซ

27
00:01:19,455 --> 00:01:21,499
‎สมาชิกใหม่จะถูกปิดตาไว้

28
00:01:21,874 --> 00:01:23,709
‎ถูกสั่งให้ถอดเสื้อผ้า

29
00:01:23,960 --> 00:01:25,586
‎แล้วก็ให้นอนบนเตียงนวด

30
00:01:26,295 --> 00:01:29,757
‎ผู้หญิงอีกสามคนจะกดขาและไหล่
‎ของสมาชิกใหม่ลง

31
00:01:30,133 --> 00:01:31,467
‎สมาชิกใหม่จะถูกสั่งให้พูดว่า

32
00:01:31,759 --> 00:01:34,804
‎"นายท่าน โปรดประทับตราฉัน
‎โปรดสงเคราะห์ฉันที"

33
00:01:35,304 --> 00:01:37,765
‎เขาบอกพวกผู้หญิงว่า
‎ตราประทับคือสัญลักษณ์แทนธาตุต่างๆ

34
00:01:38,141 --> 00:01:40,726
‎แต่ที่จริงคือตัวย่อ
‎ของชื่อคีธ ราเนียรี่

35
00:01:42,061 --> 00:01:45,022
‎ในอดีตที่ผ่านมา มีกลุ่มที่เหมือนเน็กเซียม
‎มากมายหลายพันกลุ่ม

36
00:01:45,106 --> 00:01:47,233
‎กลุ่มที่มักถูกเรียกว่า "ลัทธิ"

37
00:01:47,775 --> 00:01:49,193
‎แต่เป็นไปไม่ได้ที่จะรู้จำนวนที่แน่นอน

38
00:01:49,277 --> 00:01:51,237
‎เพราะลัทธิส่วนมาก
‎ยืนกรานว่าตนไม่ใช่ลัทธิ

39
00:01:51,654 --> 00:01:54,282
‎และสมาชิกส่วนใหญ่
‎ก็ไม่รู้ตัวว่าตนสังกัดลัทธิอยู่

40
00:01:54,866 --> 00:01:56,742
‎แล้วอะไรทำให้กลุ่มคนกลายเป็นลัทธิ

41
00:01:57,368 --> 00:01:59,704
‎และทำไมบางกลุ่มถึงทำให้คนธรรมดา

42
00:01:59,787 --> 00:02:01,122
‎ทำสิ่งที่เลวร้ายได้

43
00:02:03,833 --> 00:02:07,295
‎ข้าจักเป็นพระเจ้า
‎และจักไม่มีพระเจ้าองค์อื่นเคียงข้างข้า

44
00:02:07,378 --> 00:02:08,713
‎(ผลงานซีรีส์สารคดีจาก NETFLIX)

45
00:02:08,796 --> 00:02:10,131
‎เราอยากจะแบ่งปันความรู้นี้กับทุกคน

46
00:02:10,506 --> 00:02:12,884
‎เรารู้สึกว่าใช้วิธีการใดก็ได้ที่จำเป็น

47
00:02:14,051 --> 00:02:15,720
‎เพราะเราคือทายาทสวรรค์

48
00:02:15,803 --> 00:02:17,722
‎และพระเจ้ารู้ว่าเราทำไปทำไม

49
00:02:17,805 --> 00:02:20,683
‎วาโกจะไม่ยอมให้ความร่วมมือแก่เอทีเอฟ

50
00:02:20,766 --> 00:02:23,311
‎ถ้าคุณยังดึงดันจะบุกต่อ
‎ก็ต้องมีคนเจ็บตัว

51
00:02:23,644 --> 00:02:26,856
‎เขาบอกให้คุณละทิ้งครอบครัว
‎ละทิ้งตัวตนเก่าของคุณ

52
00:02:28,149 --> 00:02:32,528
‎ทางรอดเดียวของคุณ
‎คือไปกับพวกเรา

53
00:02:32,695 --> 00:02:37,617
‎(ลัทธิคลั่ง)

54
00:02:38,826 --> 00:02:42,038
‎ความรักคือยารักษาบรรเทา

55
00:02:42,455 --> 00:02:44,290
‎ในยุคนั้น พีเพิลส์ เทมเพิล
‎แตกต่างจากกลุ่มอื่น

56
00:02:44,957 --> 00:02:48,753
‎ในกลุ่มมีทั้งคนผิวดำ คนผิวขาว
‎อเมริกันอินเดียน และฮิสแปนิก

57
00:02:49,754 --> 00:02:52,131
‎เราล้วนเข้าร่วม เพราะมีความคิดไร้เดียงสาว่า

58
00:02:52,256 --> 00:02:55,176
‎"โอเค จิมบอกว่าเขาอยากได้ยูโทเปีย
‎ฉันอยากได้ยูโทเปีย"

59
00:02:55,301 --> 00:02:57,887
‎เราคิดว่าเรากำลังเข้าร่วมขบวนการ
‎เพื่อทำให้โลกดีขึ้น

60
00:02:58,638 --> 00:03:00,014
‎แต่สิ่งที่พวกเขาเข้าร่วมกันจริงๆ

61
00:03:00,097 --> 00:03:03,100
‎กลับเป็นสิ่งที่ทำให้โลกได้รู้จัก
‎กับลัทธิสมัยใหม่

62
00:03:03,351 --> 00:03:04,310
‎ขอบคุณนะที่รัก

63
00:03:06,729 --> 00:03:09,565
‎ปลายทศวรรษ 1970
‎จิม โจนส์ผู้นำกลุ่ม

64
00:03:09,732 --> 00:03:11,400
‎นำผู้ติดตามเกือบหนึ่งพันคน

65
00:03:11,484 --> 00:03:14,487
‎จากพีเพิลส์ เทมเพิล ในแคลิฟอร์เนีย
‎ไปยังป่าในกายอานา

66
00:03:14,570 --> 00:03:15,988
‎เพื่อสร้างโจนส์ทาวน์

67
00:03:16,155 --> 00:03:18,407
‎เขาโฆษณาว่าเป็นยูโทเปียที่พึ่งพาตนเองได้

68
00:03:18,616 --> 00:03:21,035
‎ไม่มีความรุนแรง ไม่มีการเหยียดเชื้อชาติ
‎ที่ระบาดหนักในอเมริกา

69
00:03:21,244 --> 00:03:23,079
‎ทุกคนมีความสุขที่นี่ไหม มีความสุขไหมทอม

70
00:03:23,162 --> 00:03:24,080
‎ครับ

71
00:03:24,163 --> 00:03:27,750
‎ทุกคนที่นี่มีความสุข
‎แค่มองดูก็รู้

72
00:03:28,167 --> 00:03:30,419
‎แต่ญาติที่เป็นกังวล
‎เริ่มกดดันเจ้าหน้าที่

73
00:03:30,503 --> 00:03:32,838
‎ด้วยใบปลิวว่าด้วยเหตุร้ายที่โจนส์ทาวน์

74
00:03:33,256 --> 00:03:35,174
‎บอกว่าโจนส์ใช้ "การล้างสมอง"

75
00:03:35,466 --> 00:03:40,137
‎ถึงขนาดจัด "การซ้อมฆ่าตัวตายหมู่"
‎เพื่อฝึกให้พวกเขา "พลีชีพ"

76
00:03:41,013 --> 00:03:44,392
‎ลีโอ ไรอั้น ส.ส.จากแคลิฟอร์เนีย
‎บินไปที่กายอานาเพื่อสืบสวน

77
00:03:44,809 --> 00:03:45,810
‎และไม่ได้กลับมาอีกเลย

78
00:03:45,935 --> 00:03:46,811
‎สายไปแล้ว

79
00:03:46,894 --> 00:03:47,728
‎(เสียงจิม โจนส์)

80
00:03:47,812 --> 00:03:49,605
‎ส.ส.คนนั้นตายแล้ว
‎สภาตายแล้ว

81
00:03:49,689 --> 00:03:53,567
‎ถ้าเราอยู่อย่างสงบไม่ได้
‎งั้นมาตายอย่างสงบดีกว่า

82
00:03:59,490 --> 00:04:01,450
‎ภาพของผู้เสียชีวิตเกือบหนึ่งพันคน

83
00:04:01,784 --> 00:04:04,578
‎การฆาตกรรมและฆ่าตัวตายหมู่
‎ที่ใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์สมัยใหม่

84
00:04:04,745 --> 00:04:05,788
‎ทำให้คนทั้งโลกหวาดกลัว

85
00:04:06,080 --> 00:04:08,833
‎สมาชิกลัทธิที่เชื่อทุกสิ่งที่จิม โจนส์พูด

86
00:04:09,083 --> 00:04:10,126
‎ได้ฆ่าตัวตาย

87
00:04:10,209 --> 00:04:12,753
‎บางคนโดนยิงตาย
‎แต่ส่วนมากดื่มยาพิษตาย

88
00:04:12,837 --> 00:04:15,548
‎มีขวดโพแทสเซียมไซยาไนด์เปล่าๆ อยู่

89
00:04:15,631 --> 00:04:17,591
‎ครอบครัวดื่มยาพิษไปด้วยกัน

90
00:04:17,675 --> 00:04:20,594
‎ในหมู่ศพก็มีศพของผู้ก่อตั้งผู้บ้าคลั่ง

91
00:04:20,678 --> 00:04:21,762
‎บาทหลวงจิม โจนส์

92
00:04:21,846 --> 00:04:22,847
‎โจนส์บอกพวกเขา

93
00:04:22,930 --> 00:04:25,099
‎"ถึงเวลาแล้วที่เราจะไปพบกันในชาติภพหน้า"

94
00:04:27,518 --> 00:04:29,020
‎กลุ่มที่เรียกว่าลัทธิ

95
00:04:29,103 --> 00:04:30,313
‎นำโดยผู้นำที่มีเสน่ห์

96
00:04:30,396 --> 00:04:32,481
‎พร้อมความเชื่อแบบสุดโต่ง
‎และผู้ติดตามที่บ้าคลั่ง

97
00:04:32,690 --> 00:04:35,192
‎มีอยู่ในเกือบทุกประเทศทั่วโลก

98
00:04:35,735 --> 00:04:38,029
‎แต่ความเสียหายขนาดที่เกิดขึ้นในโจนส์ทาวน์

99
00:04:38,279 --> 00:04:41,490
‎ทำให้คำว่า "ลัทธิ"
‎มีความหมายใหม่อันน่าสยดสยอง

100
00:04:42,158 --> 00:04:44,452
‎และผลักดันให้นักสังคมศาสตร์ในสหรัฐฯ

101
00:04:44,535 --> 00:04:46,912
‎ติพิมพ์งานวิจัยที่พยายามจะให้นิยาม

102
00:04:46,996 --> 00:04:48,998
‎ว่ากลุ่มที่เป็นอันตรายเหล่านี้
‎มีอะไรร่วมกัน

103
00:04:49,665 --> 00:04:51,792
‎นักวิจัยสรุปว่ามี
‎ลักษณะร่วมกันสามประการ

104
00:04:51,876 --> 00:04:54,754
‎ลัทธิเป็นกลุ่ม
‎หรือขบวนการทางสังคม

105
00:04:54,837 --> 00:04:58,299
‎ที่นำโดยผู้นำที่มีเสน่ห์

106
00:04:58,382 --> 00:05:00,134
‎ที่เป็นเผด็จการ

107
00:05:00,217 --> 00:05:04,055
‎และต้องการให้สาวก
‎บูชาตนเยี่ยงเทพเจ้า

108
00:05:04,138 --> 00:05:06,891
‎เราถูกสอนให้เชื่อว่า
‎คำพูดของเขา

109
00:05:06,974 --> 00:05:08,768
‎คือพระวจนะของพระเจ้า

110
00:05:08,851 --> 00:05:10,394
‎ใน "ชุมชน" อย่างที่เราเรียกกัน

111
00:05:10,478 --> 00:05:11,729
‎เขาคืออำนาจของพระเจ้า

112
00:05:11,937 --> 00:05:13,606
‎ส่วนประกอบหลักที่สองของลัทธิ

113
00:05:13,814 --> 00:05:18,152
‎ในกลุ่มจะมีโครงการปลูกฝังความเชื่อ

114
00:05:18,486 --> 00:05:20,237
‎บางครั้งเรียกว่า "การปฏิรูปความคิด"

115
00:05:20,488 --> 00:05:21,947
‎หรือการควบคุมจิตใจ

116
00:05:22,031 --> 00:05:24,742
‎มันเหมือนว่าคัมภร์ไบเบิล
‎เป็นระบบปฏิบัติการ

117
00:05:24,825 --> 00:05:27,870
‎แล้วเขาก็เอาโปรแกรมต่างๆ ของเขา
‎ไปใส่ไว้เพิ่ม

118
00:05:28,412 --> 00:05:30,081
‎แล้วผู้คนก็ยอมรับมันกลายๆ

119
00:05:30,164 --> 00:05:33,667
‎เพราะพวกเขายอมรับในไบเบิล
‎ก็เลยไม่ควรกังขาไบเบิล

120
00:05:33,751 --> 00:05:35,252
‎พวกเขาก็เลยต้องเชื่อมัน

121
00:05:35,336 --> 00:05:37,671
‎มันมีการฉวยผลประโยชน์

122
00:05:38,172 --> 00:05:39,632
‎ไม่ว่าจะทางเพศ ทางการเงิน

123
00:05:39,715 --> 00:05:41,425
‎มีการฉวยผลประโยชน์จากสมาชิก

124
00:05:41,509 --> 00:05:44,845
‎เมื่อไหร่ก็ตามที่ซัน มยุง มูน
‎ต้องการตัวพ่อแม่ของผม

125
00:05:44,929 --> 00:05:47,640
‎ให้ไปทำภารกิจหรือทำอะไรบางอย่าง

126
00:05:47,723 --> 00:05:51,352
‎ความต้องการของผู้นำลัทธิ
‎ย่อมต้องมาก่อนลูกๆ

127
00:05:51,435 --> 00:05:52,269
‎แบบว่าพ่อผม...

128
00:05:52,353 --> 00:05:54,397
‎ตอนที่ผมยังเด็ก พ่อแทบไม่ได้อยู่ติดบ้านเลย

129
00:05:55,106 --> 00:05:57,983
‎แต่คำนิยามลัทธิเช่นนี้
‎กลับมีปัญหาเล็กๆ อยู่ข้อหนึ่ง

130
00:05:58,109 --> 00:06:03,114
‎มันเป็นการตัดสินจากคุณค่า
‎มากกว่าเป็นคำที่นำไปใช้ได้เลย

131
00:06:03,197 --> 00:06:08,536
‎ศาสดาของศาสนาหลักๆ ทุกศาสนา
‎ถือว่าเป็นผู้นำที่มีเสน่ห์ได้

132
00:06:08,619 --> 00:06:11,080
‎จริงๆ แล้ว มุกตลกที่ใหญ่ที่สุด
‎ในวงการศาสนศึกษา

133
00:06:11,163 --> 00:06:14,041
‎คือ "ลัทธิบวกเวลา เท่ากับศาสนา"

134
00:06:14,583 --> 00:06:17,086
‎คำว่า "คัลท์" มาจากภาษาละติน "คัลทัส"

135
00:06:17,169 --> 00:06:19,588
‎ซึ่งแปลว่า "การไถดินหรือเพาะปลูก"

136
00:06:19,713 --> 00:06:21,632
‎และในยุคโบราณ คำนี้ก็ใช้เพื่ออธิบาย

137
00:06:21,715 --> 00:06:26,345
‎การบูชายัญ เครื่องสังเวย และอนุสาวรีย์
‎ที่สร้างขึ้นเพื่อให้เหล่าทวยเทพพอใจ

138
00:06:26,929 --> 00:06:29,765
‎ในเวลาต่อมา
‎มันแปลว่าศาสนานอกรีตทุกศาสนา

139
00:06:30,141 --> 00:06:34,311
‎จักรวรรดิโรมันเรียก
‎ศาสนายูดาห์ว่าเป็นลัทธิ

140
00:06:34,395 --> 00:06:38,524
‎บางคนเรียกศาสนาอิสลามบางนิกาย
‎ว่าเป็นลัทธิ

141
00:06:38,607 --> 00:06:44,655
‎ในทุกวันนี้ นักวิชาการส่วนมากชอบใช้คำว่า
‎"ขบวนการศาสนาใหม่" หรือ "เอ็นอาร์เอ็ม"

142
00:06:44,738 --> 00:06:47,366
‎หลายขบวนการก็เกิดขึ้นมา
‎ไม่ได้เพื่อฉวยประโยชน์ผู้ติดตาม

143
00:06:47,616 --> 00:06:50,369
‎แต่เพื่อช่วยให้พวกเขารอด
‎เมื่อต้องเผชิญกับภัยภายนอก

144
00:06:50,578 --> 00:06:56,125
‎ความรู้สึกของการรวมตัวเป็นกลุ่มก้อน
‎ถูกโจมตีจากโลกภายนอก

145
00:06:56,292 --> 00:07:00,671
‎และหนทางเดียที่จะกอบกู้ตัวตนของคนคนหนึ่ง

146
00:07:00,754 --> 00:07:06,343
‎คือการมารวมตัวกันภายใต้การนำ
‎ของผู้มีอำนาจที่มีเสน่ห์

147
00:07:06,635 --> 00:07:08,971
‎แล้วก็สร้างตัวเองใหม่หมดจด

148
00:07:09,221 --> 00:07:10,890
‎เยซูชาวนาซาเร็ธมีชีวิตอยู่

149
00:07:11,140 --> 00:07:16,854
‎ในช่วงที่มีความปั่นป่วน
‎ทางการเมืองและสังคมมากที่สุด

150
00:07:16,979 --> 00:07:18,522
‎ในประวัติศาสตร์ของตะวันออกกลาง

151
00:07:18,606 --> 00:07:19,982
‎คงพอเห็นภาพนะครับ

152
00:07:20,483 --> 00:07:26,489
‎และพระเยซูก็เป็นผู้มาโปรดผู้หนึ่ง
‎จากนับสิบราย

153
00:07:26,572 --> 00:07:27,615
‎ที่เรารู้จัก

154
00:07:28,032 --> 00:07:32,119
‎ขบวนการศาสนาใหม่ต่างๆ ถือกำเนิดขึ้น
‎เพื่อช่วยให้มนุษย์ผ่านพ้นช่วงที่ปั่นป่วน

155
00:07:32,203 --> 00:07:33,287
‎ในอดีตที่ผ่านมา

156
00:07:33,746 --> 00:07:36,457
‎ในยุโรป  มีขบวนการศาสนาใหม่มากมาย
‎เกิดขึ้นในยุคเรอเนสซองซ์

157
00:07:36,540 --> 00:07:39,084
‎เพื่อเป็นการโต้กลับศาสนากระแสหลัก

158
00:07:39,627 --> 00:07:41,879
‎ในอินเดีย กลุ่มศานาเหล่านี้
‎เติบโตมาจากความปั่นป่วนในสังคม

159
00:07:41,962 --> 00:07:43,881
‎จากการเปลี่ยนผ่านสู่สังคมเกษตรกรรม

160
00:07:44,173 --> 00:07:46,550
‎และเพื่อตอบโต้การล่าอาณานิคมของอังกฤษ

161
00:07:47,051 --> 00:07:50,596
‎แต่มีอยู่ประเทศหนึ่ง
‎ที่อ้าแขนรับศาสนาใหม่ๆ

162
00:07:50,679 --> 00:07:52,097
‎ตั้งแต่เริ่มก่อตั้งประเทศมา

163
00:07:52,348 --> 00:07:55,100
‎ย้อนไปยังทศวรรษ 1600

164
00:07:55,684 --> 00:07:58,646
‎อาณานิคมอเมริกันขึ้นชื่อ

165
00:07:58,938 --> 00:08:01,524
‎ว่าเป็นแหล่งพักพิงที่ปลอดภัย
‎สำหรับผู้เชื่อในศาสนาสุดโต่ง

166
00:08:02,358 --> 00:08:04,276
‎ซึ่งมีพื้นที่เล็กๆ ในอเมริกา

167
00:08:04,360 --> 00:08:07,404
‎ที่ถูกยึดเป็นที่เฉพาะ
‎สำหรับศาสนาใหม่ที่แรงกล้านี้

168
00:08:07,530 --> 00:08:10,199
‎ที่ดินผืนหนึ่งที่ยาวจาก
‎อัลบานีถึงบัฟฟาโล

169
00:08:10,699 --> 00:08:12,701
‎เรียกว่า "เขตเบิร์นโอเวอร์"

170
00:08:12,868 --> 00:08:17,289
‎เขตเบิร์นโอเวอร์กลายเป็น
‎จุดกำเนิดของนิกายมอรมอน

171
00:08:17,498 --> 00:08:19,291
‎ของนิกายเซเวนต์เดย์แอดเวนทิสต์

172
00:08:19,375 --> 00:08:20,751
‎ของเจตนิยม

173
00:08:21,210 --> 00:08:24,880
‎และการเคลื่อนไหวทางสังคม การเมือง
‎และศาสนา อีกมากมายหลายรูปแบบ

174
00:08:25,047 --> 00:08:27,758
‎เมื่อคุณเข้าไปข้องแวะกับศาสนาเหล่านี้

175
00:08:27,841 --> 00:08:31,136
‎ก็ย่อมเลี่ยงไม่ได้ที่จะมี
‎ความเป็นการเมืองเข้ามาเกี่ยวข้อง

176
00:08:31,762 --> 00:08:34,723
‎เจมีม่า วิลคินสัน เป็นหนึ่งในศาสดา
‎จากพื้นที่นั้น

177
00:08:34,974 --> 00:08:37,768
‎เธอป่วยเป็นไข้รากสาดน้อยจนเกือบตาย
‎แต่ก็รอดมาได้

178
00:08:37,851 --> 00:08:41,188
‎เพื่อที่จะประกาศว่าตัวเธอ
‎เป็นพระจิตกลับชาติมาเกิดใหม่

179
00:08:41,272 --> 00:08:43,649
‎ชื่อว่า "เพื่อนสากลสาธารณะ"

180
00:08:44,024 --> 00:08:45,651
‎มันคงเป็นครั้งแรก

181
00:08:45,859 --> 00:08:50,864
‎ที่ชาวอเมริกันส่วนมากได้เห็น
‎ผู้หญิงมาเทศนาหรือพูดในที่สาธารณะ

182
00:08:50,948 --> 00:08:52,741
‎เหตุการณ์เช่นนี้

183
00:08:52,825 --> 00:08:57,121
‎ที่ผู้คนรู้สึกว่าได้ฟังพระวจนะของพระเจ้า
‎รู้สึกว่าพระเจ้าเสด็จลงมา

184
00:08:57,204 --> 00:08:59,290
‎โดยเนื้อแท้แล้วไม่ได้เกี่ยวข้องกับศาสนา

185
00:08:59,373 --> 00:09:01,834
‎รูปแบบเช่นนี้เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า

186
00:09:01,917 --> 00:09:04,587
‎และแพร่กระจายออกไปนอกเขตเบิร์นโอเวอร์

187
00:09:04,878 --> 00:09:07,339
‎ไปยังนครนิวยอร์กในช่วงทศวรรษ 1930

188
00:09:07,423 --> 00:09:10,384
‎ที่ซึ่งคนนับหมื่น
‎ถือว่าชายที่ชื่อว่า "หลวงพ่อดีไวน์"

189
00:09:10,467 --> 00:09:11,844
‎เป็นพระเจ้าเดินดิน

190
00:09:12,636 --> 00:09:15,973
‎ถึงมวลมนุษยชาติ ข้ากำลังถ่ายทอดอยู่

191
00:09:17,224 --> 00:09:20,019
‎เราต้องเข้าใจก่อนว่าหลวงพ่อดีไวน์

192
00:09:20,102 --> 00:09:24,773
‎เป็นผู้บุกเบิกคนแรกๆ
‎ของขบวนการสิทธิพลเมือง

193
00:09:24,982 --> 00:09:27,401
‎ผู้ติดตามยุคแรกๆ ของหลวงพ่อดีไวน์

194
00:09:27,568 --> 00:09:31,405
‎มีส่วนร่วมในการประท้วง
‎และการล่ารายชื่อ

195
00:09:31,488 --> 00:09:35,868
‎และแคมเปญการเขียนจดหมาย
‎ที่ยืนหยัดในเรื่องสิทธิพลเมือง

196
00:09:35,951 --> 00:09:39,580
‎ในช่วงเวลาที่การเรียกร้องเรื่องนั้น
‎เงียบมากๆ ในวิถีชีวิตคนอเมริกัน

197
00:09:39,997 --> 00:09:41,165
‎แต่การเรียกร้องนั้นก็ขยายตัว

198
00:09:41,248 --> 00:09:44,168
‎และเริ่มต้นยุคใหม่
‎ของความวุ่นวายทางสังคม

199
00:09:44,835 --> 00:09:47,212
‎ด้วยความตึงเครียดระหว่างเชื้อชาติ
‎ที่กลายเป็นความรุนแรง

200
00:09:47,588 --> 00:09:49,798
‎และการลอบสังหารทางการเมือง
‎ครั้งแล้วครั้งเล่า

201
00:09:51,133 --> 00:09:53,636
‎หลายคนเริ่มกังขาว่า
‎สงครามเวียดนามนั้นถูกต้องหรือไม่

202
00:09:54,345 --> 00:09:56,388
‎ความไว้ใจในรัฐบาลของชาวอเมริกา
‎ดิ่งลงเหว

203
00:09:57,681 --> 00:10:00,601
‎และอานุภาพการทำลายล้าง
‎ของอาวุธนิวเคลียร์ที่ตามหลอกหลอน

204
00:10:01,143 --> 00:10:03,979
‎ทำให้คนทั้งประเทศ
‎รู้สึกว่าโดนข้าศึกปิดล้อม

205
00:10:04,730 --> 00:10:08,025
‎มันผลักดันห้คนรุ่นหนึ่ง
‎ออกไปตามหาชุมชนแบบใหม่ๆ

206
00:10:08,192 --> 00:10:09,818
‎และหาความหมายใหม่ๆ ให้ชีวิต

207
00:10:10,110 --> 00:10:12,279
‎และสิ่งที่เราเห็นในตอนนั้น

208
00:10:12,363 --> 00:10:15,407
‎คือการที่มีบุคคลที่มีเสน่ห์เหล่านี้เพิ่มขึ้น

209
00:10:15,491 --> 00:10:16,325
‎บ้างก็เป็นอเมริกัน

210
00:10:16,408 --> 00:10:20,079
‎หลายคนก็ใช้ธรรมเนียมจากฝั่งตะวันออก

211
00:10:20,162 --> 00:10:21,705
‎โดยเฉพาะในอินเดีย

212
00:10:21,789 --> 00:10:24,166
‎"เราเป็นไม่กี่คนที่มีคุณธรรม"

213
00:10:24,291 --> 00:10:25,959
‎"เรารู้คำตอบ"

214
00:10:26,043 --> 00:10:32,925
‎และความรู้นั้นเป็นยาแก้
‎ช่วงเวลาที่ปั่นป่วนที่เราอาศัยอยู่กัน

215
00:10:34,718 --> 00:10:37,054
‎แต่ความรู้นั้น บางครั้งก็มาพร้อมเงื่อนไข

216
00:10:38,013 --> 00:10:41,308
‎การค้นหาความหมายในรูปแบบอื่น

217
00:10:41,392 --> 00:10:45,020
‎พวกสิ่งที่มีรากฐานเหล่านั้น
‎มีความดึงดูดที่ทรงพลังมาก

218
00:10:45,104 --> 00:10:47,439
‎และบางครั้ง ผู้คนก็เริ่มมา

219
00:10:47,523 --> 00:10:50,609
‎ขนาดที่ตัวผู้นำเอง
‎ก็เชื่อในความดึงดูดนั้น

220
00:10:50,818 --> 00:10:52,986
‎แต่มันก็มีแนวโน้มในธรรมชาติมนุษย์

221
00:10:53,070 --> 00:10:57,074
‎ที่อุดมคตินิยมอาจกลายเป็น
‎เผด็จการนิยมไปได้อย่างง่ายมากๆ

222
00:10:57,533 --> 00:11:00,244
‎ความยอมรับทางศาสนา
‎ที่ทำให้ประเทศเติบโต

223
00:11:00,327 --> 00:11:01,453
‎ก้าวเพื่อเปลี่ยนชีวิตสิ

224
00:11:01,537 --> 00:11:04,373
‎ทำให้ชาวอเมริกันนั้นอ่อนไหวต่อ
‎การควบคุมเป็นพิเศษ

225
00:11:07,334 --> 00:11:08,877
‎ขนาดหลวงพ่อดีไวน์ยังถูกกล่าวหา

226
00:11:08,961 --> 00:11:11,046
‎ว่าฉวยโอกาสทางการเงิน
‎จากผู้ติดตามของเขา

227
00:11:11,171 --> 00:11:13,340
‎รวมถึงการโน้มน้าวให้ผู้ติดตาม
‎ซื้อโรงแรมให้เขา

228
00:11:13,590 --> 00:11:15,551
‎และหลอกลวงเอามรดกจากผู้หญิงคนหนึ่ง

229
00:11:16,552 --> 00:11:19,179
‎และชายคนหนึ่งก็เฝ้าดูเรื่องนี้
‎แล้วก็จดบันทึกบทเรียนไว้

230
00:11:20,180 --> 00:11:21,348
‎จิม โจนส์

231
00:11:21,515 --> 00:11:24,393
‎จิม โจนส์
‎เขาศึกษาหลวงพ่อดีไวน์

232
00:11:24,476 --> 00:11:27,146
‎เพื่อดูวิธีการที่หลวงพ่อดีไวน์
‎ก่อตั้งชุมชน

233
00:11:27,688 --> 00:11:29,773
‎ความปรารถนาที่จะเรียนรู้จากดีไวน์ของโจนส์

234
00:11:29,857 --> 00:11:32,860
‎ปรากฏในมินิซีรีส์ทางโทรทัศน์ เมื่อปี 1980

235
00:11:33,110 --> 00:11:35,696
‎นั่นเจมส์ เอิร์ล โจนส์
‎เล่นเป็นหลวงพ่อดีไวน์

236
00:11:35,779 --> 00:11:37,948
‎แต่ท่านจะทำให้ขบวนการอย่างนี้ยั่งยืน
‎ได้อย่างไร

237
00:11:38,574 --> 00:11:41,368
‎แล้วโมเสสบุตรข้า
‎จัดการฝูงแกะของเขาอย่างไรล่ะ

238
00:11:42,244 --> 00:11:43,245
‎แล้วต้องแลกด้วยอะไร

239
00:11:43,537 --> 00:11:47,416
‎ขอแล้วเจ้าจะได้รับ บุตรของข้า

240
00:11:47,958 --> 00:11:49,418
‎ขอแล้วเจ้าจะได้รับ

241
00:11:49,501 --> 00:11:52,921
‎จิม โจนส์ นำการอุทธรณ์
‎ต่อความยุติธรรมในสังคมบางส่วน

242
00:11:53,130 --> 00:11:56,175
‎ที่ฝังอยู่ในข้อความของหลวงพ่อดีไวน์

243
00:11:56,383 --> 00:11:58,761
‎แล้วเขาก็ใช้เพื่อดึงดูดคนในช่วงแรก

244
00:11:58,927 --> 00:12:00,471
‎แล้วก็ควบคุมคนในช่วงหลัง

245
00:12:01,096 --> 00:12:03,515
‎แล้วนั่นคือตอนที่การควบคุม
‎กลายเป็นการทำลายล้าง

246
00:12:03,640 --> 00:12:04,975
‎นั่นคือตอนที่กลุ่มกลายเป็นลัทธิ

247
00:12:05,184 --> 00:12:06,894
‎ตามที่นักสังคมศาสตร์กล่าวไว้

248
00:12:06,977 --> 00:12:10,272
‎มันก็ไม่เชิงว่าเป็นเรื่องของระบบความเชื่อ

249
00:12:10,355 --> 00:12:13,317
‎มันเกี่ยวกับพฤติกรรมของกลุ่ม

250
00:12:13,400 --> 00:12:18,363
‎และแนวทางที่กลุ่มใช้วิธิการต่างๆ
‎เพื่อสร้างอิทธิพลและควบคุม

251
00:12:18,655 --> 00:12:21,116
‎เพื่อควบคุมและฉวยผลประโยชน์จากสมาชิก

252
00:12:22,785 --> 00:12:25,788
‎ชาร์ลส์ แมนสัน โน้มน้าวให้ผู้ติดตามของเขา
‎ฆ่าคนเก้าคน

253
00:12:25,871 --> 00:12:27,581
‎เพื่อพยายามยุยงให้เกิดสงครามเชื้อชาติ

254
00:12:28,165 --> 00:12:32,628
‎โชโค อาซาฮาระ สั่งให้ผู้ติดตามของเขา
‎ปล่อยแก๊สซารินในรถไฟใต้ดินโตเกียว

255
00:12:33,170 --> 00:12:34,338
‎ฆ่าคนไป 13 คน

256
00:12:35,422 --> 00:12:39,051
‎และมาร์แชลล์ แอปเปิ้ลไวต์ แห่งเฮเวนส์เกต
‎โน้มน้าวผู้ติดตามของเขาด้วยเรื่องนี้

257
00:12:39,134 --> 00:12:42,888
‎ในบางครั้ง เมื่อสาวกศรัทธามากพอ

258
00:12:42,971 --> 00:12:46,391
‎ผู้นำก็จะพาไปสู่ขั้นถัดไป

259
00:12:46,475 --> 00:12:49,520
‎นำพาชีวิตให้พ้นจากขั้นวิวัฒนาการปัจจุบัน

260
00:12:49,603 --> 00:12:51,605
‎ไปสู่ระดับขั้นวิวัฒนาการถัดไป

261
00:12:51,814 --> 00:12:54,650
‎ซึ่งทำให้หลายคนตอนตัวเอง
‎แล้วก็ฆ่าตัวตาย

262
00:12:54,983 --> 00:12:57,861
‎โดยที่เชื่อว่าจะทำให้ตัวเอง
‎ขึ้นไปอยู่ในภพภูมิที่ดีกว่า

263
00:12:58,737 --> 00:13:00,739
‎ความพิศมัยกับลัทธิที่ไม่รู้จบ

264
00:13:01,031 --> 00:13:04,827
‎เกิดมาจากปริศนาของวิธีการ
‎ที่ผู้นำลัทธิต่างๆ สามารถควบคุมได้เบ็ดเสร็จ

265
00:13:05,911 --> 00:13:08,580
‎สิ่งที่พวกนั้นใช้คือจิตวิทยาสังคมพื้นฐาน

266
00:13:08,789 --> 00:13:12,584
‎พวกนั้นใช้เทคนิคการโน้มน้าวและควบคุมทั่วไป

267
00:13:13,293 --> 00:13:15,420
‎เพื่อเป็นการบริการสังคม
‎เราขอนำเสนอ

268
00:13:16,046 --> 00:13:20,300
‎ปัจจัยทั้งเจ็ดที่นักสังคมศาสตร์บอกว่า
‎อาจนำไปสู่การปลูกฝังความเชื่อให้เข้าลัทธิ

269
00:13:20,968 --> 00:13:21,802
‎หมายเลขหนึ่ง

270
00:13:22,094 --> 00:13:25,180
‎คุณอยู่ในช่วงเวลาเปลี่ยนผ่าน
‎ที่อาจยากลำบาก

271
00:13:25,264 --> 00:13:28,016
‎ผมเป็นนักแสดงที่ไม่ค่อยประสบความสำเร็จ
‎ที่หิวโหย

272
00:13:28,100 --> 00:13:29,643
‎ตอนที่ผมอายุ 20 กว่าปี
‎ในนิวยอร์ก

273
00:13:29,726 --> 00:13:32,062
‎พอคุณอยู่ในสภาพที่อ่อนไหวแบบนั้น

274
00:13:32,729 --> 00:13:35,524
‎คุณก็เปิดกว้างที่จะลองอะไรใหม่ๆ มากกว่า

275
00:13:35,607 --> 00:13:39,778
‎อาจดึงโฆษณามาจากกระดานข่าว

276
00:13:39,862 --> 00:13:41,655
‎ที่เขียนว่า "มาเข้าชั้นเรียนโยคะนี่สิ"

277
00:13:41,905 --> 00:13:45,367
‎การทำสมาธิครั้งแรกเริ่มข้น
‎และผมรู้สึกถึงประสบการณ์

278
00:13:45,450 --> 00:13:49,204
‎ของความรักและความผูกพัน
‎ระลอกแล้วระลอกเล่า

279
00:13:49,621 --> 00:13:51,623
‎ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการชักชวนแบบเนียนๆ

280
00:13:51,790 --> 00:13:53,250
‎ผมทำแบบสอบถาม

281
00:13:53,584 --> 00:13:56,420
‎แค่คำถามเรื่องชีวิตและจักรวาล
‎"คุณมีความสุขไหม"

282
00:13:56,503 --> 00:13:58,046
‎พอคุณเริ่มก้าวแรกนั้นไป

283
00:13:58,130 --> 00:14:03,385
‎ไปร่วมการพบปะพูดคุย
‎หรือกลุ่มทำสมาธิหรือศึกษาไบเบิลครั้งแรก

284
00:14:03,468 --> 00:14:05,804
‎พวกผู้ชักชวนก็จะมีโอกาส
‎ชวนให้คุณกลับมาอีก

285
00:14:05,888 --> 00:14:08,098
‎แล้วจากนั้นมันก็เป็นกระบวนการเลย

286
00:14:08,181 --> 00:14:11,852
‎เราจะสนับสนุนให้พวกเขา
‎ไปยังศูนย์ฝึกสมาธิในป่านี้

287
00:14:12,102 --> 00:14:14,021
‎ที่เราจะได้ปลูกฝังความคิดพวกเขาต่อ

288
00:14:14,438 --> 00:14:17,649
‎นี่คือก้าวแรกสู่การสร้างความเป็นจริงใหม่

289
00:14:17,941 --> 00:14:20,444
‎เราถูกเก็บไว้ในสภาพแวดล้อมแบบปิดนี้

290
00:14:20,527 --> 00:14:23,739
‎ไม่มีหนังสือ ทีวี หรือภาพยนตร์จากภายนอก

291
00:14:23,822 --> 00:14:26,700
‎เพื่อปกป้องเรา
‎จากสิ่งที่พ่อแม่ของฉันคงเรียก

292
00:14:26,783 --> 00:14:28,201
‎ว่าเป็นสิ่งแปดเปื้อนของโลก

293
00:14:28,285 --> 00:14:32,164
‎เมื่อเวลาผ่านไป คุณก็จะถูก
‎ห้อมล้อมแน่นหนาขึ้นเรื่อยๆ

294
00:14:32,247 --> 00:14:34,499
‎ในสิ่งที่ฉันเรียกว่า
‎ระบบการผนึกตนเอง

295
00:14:35,083 --> 00:14:39,004
‎จนกว่าความสัมพันธ์ที่สำคัญที่สุดของคุณ
‎จะเป็นความสัมพันธ์กับ "ผู้นำที่รัก"

296
00:14:39,504 --> 00:14:43,759
‎พวกเขาจะให้ซัน มยุง มูน
‎และ หรือสมาชิกครอบครัวของเขาออกมา

297
00:14:43,967 --> 00:14:47,554
‎"ท่านสุภาพสตรีและท่านสุภาพบุรุษ
‎บุพการีที่แท้จริงของมนุษยชาติ

298
00:14:47,638 --> 00:14:49,389
‎บาทหลวงซัน มยุง มูน"

299
00:14:49,473 --> 00:14:51,516
‎คุณอยู่ในกลุ่มที่ค้นพบคำตอบแล้ว

300
00:14:51,600 --> 00:14:53,602
‎และคุณมีผู้นำคนนี้
‎ซึ่งเป็นผู้นำคนเดียว

301
00:14:53,685 --> 00:14:56,229
‎ซึ่งเป็นคนเดียว
‎ที่พาคุณไปบนเส้นทางนี้ได้

302
00:14:56,605 --> 00:14:59,399
‎สิ่งอื่นๆ คนอื่นๆ นั้นผิดหมด

303
00:14:59,483 --> 00:15:01,818
‎ทุกเช้าวันอาทิตย์ตอนตีห้า

304
00:15:01,902 --> 00:15:05,030
‎เราก็จะโค้งคำนับรูปภาพ
‎ของบาทหลวงและคุณนายมูน

305
00:15:05,322 --> 00:15:06,156
‎เขาบอกให้เรา

306
00:15:06,239 --> 00:15:09,034
‎ให้รักบาทหลวงและคุณนายมูน
‎ดั่งพ่อแม่ของเรา

307
00:15:09,117 --> 00:15:11,370
‎แต่รักให้มากกว่าพ่อแม่ของเราอีก

308
00:15:11,954 --> 00:15:15,123
‎ผู้นำมักจะสร้างความเป็นหนึ่งเดียว
‎โดยการสร้างศัตรูภายนอก

309
00:15:15,207 --> 00:15:20,253
‎เขาบอกกับฉัน
‎"คุณจะถูกข่มขืน คุณจะถูกซ้อม

310
00:15:20,337 --> 00:15:22,214
‎คุณจะถูกทิ้งไว้ในหนองน้ำ"

311
00:15:22,297 --> 00:15:26,259
‎เขาพูดสิ่งเลวร้ายทั้งหมดนี่
‎ว่าจะเกิดอะไรขึ้นถ้าฉันออกจากกลุ่ม

312
00:15:26,343 --> 00:15:28,428
‎เพราะว่าโลกเป็นที่ที่เลวร้าย

313
00:15:28,512 --> 00:15:33,225
‎นั่นคือคุณวิ่งเข้าหาคำแนะนำของผู้นำลัทธิ

314
00:15:33,517 --> 00:15:39,147
‎คุณเอาแต่ปฏิเสธความสามารถ
‎ในการใช้เหตุผลของตัวเอง

315
00:15:39,231 --> 00:15:40,357
‎คุณไม่ใช้เหตุผลอีกต่อไป

316
00:15:40,524 --> 00:15:42,901
‎คนที่อยู่ในสภาวะการรู้คิดไม่ลงรอยกันเช่นนี้

317
00:15:42,985 --> 00:15:45,195
‎ก็จะเลือกเชื่อลัทธิ เลือกเชื่อผู้นำลัทธิ

318
00:15:45,278 --> 00:15:46,697
‎ซ้ำๆ อยู่แบบนั้น

319
00:15:46,947 --> 00:15:50,325
‎ซึ่งนำเราไปสู่วิธีสำคัญ
‎ที่ผู้นำลัทธิขยายการควบคุมของตน

320
00:15:50,742 --> 00:15:52,077
‎การใช้แรงกดดันจากคนรอบข้าง

321
00:15:52,828 --> 00:15:56,206
‎ความปรารถนาพื้นฐานของมนุษย์
‎ที่จะเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม

322
00:15:56,289 --> 00:15:58,875
‎มีอำนาจเหนือกว่า
‎การรับรู้ความเป็นจริงของเราได้

323
00:15:59,126 --> 00:16:02,879
‎ในปี 1951 นักจิตวิทยาสังคม โซโลมอน แอช
‎ได้สาธิตเรื่องนี้

324
00:16:03,046 --> 00:16:04,840
‎โดยการพานักเรียนหลายคนมานั่งในห้อง

325
00:16:05,090 --> 00:16:06,842
‎มีเพียงคนเดียวเท่านั้น
‎ที่ไม่รู้เรื่องการทดลองนี้

326
00:16:06,925 --> 00:16:08,427
‎ภารกิจของคุณเรียบง่ายมาก

327
00:16:08,510 --> 00:16:10,178
‎คุณจะมองที่เส้นทางด้านซ้าย

328
00:16:10,470 --> 00:16:12,514
‎แล้วก็ดูว่าเส้นไหนทางด้านขวา

329
00:16:12,597 --> 00:16:13,849
‎ที่มีความยาวเท่ากัน

330
00:16:13,932 --> 00:16:15,183
‎- สอง
‎- สอง

331
00:16:16,101 --> 00:16:16,935
‎สอง

332
00:16:19,479 --> 00:16:20,313
‎สอง

333
00:16:20,856 --> 00:16:24,109
‎ร้อยละ 75 ของผู้ร่วมทดสอบ
‎ตอบตามเสียงส่วนใหญ่

334
00:16:24,568 --> 00:16:26,987
‎แม้จะเห็นได้ชัดว่าเป็นคำตอบที่ผิด

335
00:16:27,237 --> 00:16:29,031
‎แรงกดดันจากการไม่อยากแตกกลุ่มนี้เอง

336
00:16:29,364 --> 00:16:31,450
‎ที่ผู้นำลัทธิใช้ควบคุมสมาชิก

337
00:16:32,034 --> 00:16:34,286
‎ในทางหนึ่ง นั่นคือสิ่งที่เขาทำ
‎ในวันสุดท้ายที่โจนส์ทาวน์

338
00:16:34,369 --> 00:16:35,912
‎เขายุยงให้เกิดจลาจล

339
00:16:36,163 --> 00:16:39,207
‎แล้วเขาก็ถอยมา
‎แล้วให้แรงกดดันจากคนรอบข้างจัดการ

340
00:16:39,416 --> 00:16:42,669
‎ทั้งหมดเพื่อรับใช้ความคิดแปลกๆ
‎ของคนที่น่าจะเป็นโรคจิตหลงตัวเอง

341
00:16:42,794 --> 00:16:44,379
‎เขาบอก "คุณอยู่โดยไม่มีผมไม่ได้หรอก

342
00:16:44,463 --> 00:16:46,715
‎งั้นในเมื่อผมจะตายแล้ว
‎คุณก็จะต้องตายด้วย

343
00:16:47,257 --> 00:16:50,260
‎ชีวิตคุณไม่ได้สำคัญขนาดนั้น
‎เพราะชีวิตผมต่างหากที่สำคัญยิ่ง"

344
00:16:51,303 --> 00:16:54,514
‎ตอนที่เด็กๆ ทุกคนอยู่ข้างนอกศาลา

345
00:16:54,598 --> 00:16:57,184
‎เขาก็ให้เลขาและบรรดาเมียเก็บ
‎ตามออกไป

346
00:16:57,267 --> 00:16:58,727
‎แล้วก็ฉีดพิษเข้าไปในปากเด็ก

347
00:16:58,810 --> 00:17:00,604
‎พอเขาเริ่มฆ่าพวกเด็กๆ

348
00:17:00,687 --> 00:17:02,606
‎ไม่มีพ่อแม่คนไหนจะนั่งเฉยอยู่ได้

349
00:17:02,689 --> 00:17:05,150
‎ทั้งที่ลูกตัวเองนอนตาย
‎อยู่ห่างไปสามเมตร

350
00:17:05,442 --> 00:17:09,488
‎ไม่มีพ่อแม่คนไหนที่คิดว่าตนจะกลับไป
‎ใช้ชีวิตปลอดมลทินในสหรัฐฯ ได้

351
00:17:13,950 --> 00:17:15,327
‎ในปัจจุบัน ภัยคุกคามที่แตกต่างไป

352
00:17:15,410 --> 00:17:17,788
‎ผลักดันให้ผู้คนออกตามหา
‎ความหมายใหม่ๆ ให้ชีวิต

353
00:17:18,538 --> 00:17:20,624
‎มีการระบาดของการโดดเดี่ยวทางสังคม

354
00:17:20,707 --> 00:17:24,544
‎ร้ายแรงขนาดที่ได้รับการยอมรับ
‎ว่าเป็นภัยต่อสาธารณสุขในหลายประเทศทั่วโลก

355
00:17:24,878 --> 00:17:26,088
‎ผู้เชี่ยวชาญการแพทย์เชื่อว่า

356
00:17:26,171 --> 00:17:29,716
‎ความเหงากำลังกลายเป็นวิกฤติสาธารณสุข
‎ใหม่ล่าสุดของออสเตรเลีย

357
00:17:29,800 --> 00:17:33,053
‎ความเหงาระบาดหนักในอเมริกา

358
00:17:33,136 --> 00:17:35,680
‎รัฐบาลได้แต่งตั้งรัฐมนตรีเพื่อรับมือความเหงา

359
00:17:35,764 --> 00:17:39,559
‎มีคนอายุช่วงวัยกลางคน
‎ราวแปดถึงเก้าแสนคน

360
00:17:39,643 --> 00:17:41,436
‎ที่ได้ถอนตัวเองจากสังคมโดยสิ้นเชิง

361
00:17:42,479 --> 00:17:45,857
‎คนเราไม่ได้เป็นสมาชิกของชุมชนใดๆ
‎มาตั้งแต่เกิด

362
00:17:45,941 --> 00:17:47,984
‎ไม่ว่าจะเป็นในระดับครอบครัว
‎ในระดับโบสถ์

363
00:17:48,068 --> 00:17:49,194
‎ในระดับละแวกบ้าน

364
00:17:49,486 --> 00:17:51,905
‎เมื่อคนเรานับถือศาสนากันน้อยลง

365
00:17:52,030 --> 00:17:53,990
‎เข้าร่วมชุมชนทางศาสนากันน้อยลง

366
00:17:54,366 --> 00:17:56,910
‎ชุมชนเสมือนจริงก็เข้ามาถมช่องว่างนั้น

367
00:17:57,202 --> 00:17:59,412
‎สิ่งที่อินเทอร์เน็ตได้ทำ

368
00:17:59,830 --> 00:18:02,666
‎คือทำให้นิยามของชุมชน
‎ไม่ผูกติดอยู่กับตำแหน่งที่ตั้งอีกต่อไป

369
00:18:03,041 --> 00:18:07,963
‎นี่นับเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์มนุยชาติ

370
00:18:08,171 --> 00:18:12,759
‎เราตามหากลุ่มที่มีขนาดเล็กมากในทางสถิติ
‎ก็แต่ใหญ่พอสำหรับเรา

371
00:18:12,843 --> 00:18:14,177
‎กลุ่มคนที่ชอบอะไรเหมือนๆ กัน

372
00:18:14,261 --> 00:18:16,429
‎กลุ่มคนที่คิดเหมือนเรา
‎ที่ส่งเสริมตัวตนของเรา

373
00:18:16,513 --> 00:18:19,224
‎มันนำไปสู่ผู้นำออนไลน์รุ่นใหม่

374
00:18:19,432 --> 00:18:23,019
‎ที่ใช้เครื่องมือจากโซเชียลมีเดีย เพื่อดึงดูด
‎ผู้ติดตามอย่างแรงกล้าในโลกเสมือนจริง

375
00:18:23,103 --> 00:18:23,937
‎คุณจะรู้สึก

376
00:18:24,020 --> 00:18:26,898
‎เหมือนคุณมีมือของคุณเองในดินปั้นของคุณ

377
00:18:26,982 --> 00:18:27,816
‎เพราะว่าคุณมี

378
00:18:27,899 --> 00:18:30,318
‎ที่เดียวที่คุณจะพบสิ่งที่คุณตามหาอยู่

379
00:18:30,402 --> 00:18:32,320
‎คือในตัวคุณเอง

380
00:18:32,404 --> 00:18:35,490
‎คุณจะยอมรับตัวเองอย่างที่คุณเป็น
‎ได้ร้อยเปอร์เซ็นต์

381
00:18:35,574 --> 00:18:38,118
‎ถ้าคนอื่นไม่ชอบ ก็แย่หน่อยนะ
‎แต่จะไปไหนก็ไป

382
00:18:38,201 --> 00:18:42,414
‎คุณสามารถกระจายข้อมูล
‎สู่ผู้ติดตามได้มากมายอย่างรวดเร็ว

383
00:18:42,497 --> 00:18:45,417
‎ถ้าคุณแค่อยู่ในห้องของคุณ
‎และไม่มีการเชื่อมต่อทางสังคม

384
00:18:45,500 --> 00:18:48,003
‎คุณทำได้โดยอาศัยโครงข่าย
‎ขนาดมหึมาของอินเทอร์เน็ต

385
00:18:48,420 --> 00:18:50,922
‎เพื่อตามหาชุมชนได้ทุกรูปแบบ

386
00:18:51,006 --> 00:18:54,092
‎และความรู้สึกในการส่งเสริม
‎อาจทรงพลังมากๆ

387
00:18:54,176 --> 00:18:55,927
‎ทีล สวอน
‎เป็นหนึ่งในผู้นำแบบนั้น

388
00:18:56,011 --> 00:18:59,347
‎บางคนก็ใช้โรคซึมเศร้า
‎เพื่อเป็นวิธีในการเลี่ยงการฆ่าตัวตาย

389
00:18:59,431 --> 00:19:00,932
‎เธอดึงดูดผู้ติดตามได้มากมาย

390
00:19:01,016 --> 00:19:04,019
‎โดยการเสนอคำแนะนำสุดอื้อฉาว
‎แก่ผู้ป่วยและผู้โดดเดี่ยว

391
00:19:04,227 --> 00:19:06,897
‎การฆ่าตัวตายคือการกดปุ่มรีเซ็ต

392
00:19:06,980 --> 00:19:09,649
‎มันไม่ใช่การตัดสินใจที่ดีหรือแย่ในตัวมันเอง

393
00:19:10,108 --> 00:19:12,777
‎บางคนกล่าวหาว่าทีล
‎เป็นผู้นำลัทธิออนไลน์

394
00:19:12,944 --> 00:19:13,987
‎ซึ่งเธอได้ปฏิเสธ

395
00:19:14,112 --> 00:19:16,990
‎ถึงแม้เธอจะยอมรับว่าเธอมี
‎"สูตรสำเร็จสำหรับลัทธิ"

396
00:19:17,407 --> 00:19:19,618
‎"คนเหล่านี้สิ้นหวัง
‎พวกเขาต้องการคำชี้แนะจากฉัน

397
00:19:19,784 --> 00:19:21,119
‎พวกนั้นจะทำทุกอย่างที่ฉันบอก"

398
00:19:21,620 --> 00:19:24,289
‎และคุณสมบัติที่มาพร้อมกับ
‎สังคมออนไลน์ในปัจจุบัน

399
00:19:24,372 --> 00:19:25,790
‎อาจทำให้คนที่เสี่ยงนั้นหลงทางได้

400
00:19:26,124 --> 00:19:28,793
‎คุณดูวิดีโอหนึ่ง
‎แล้วยูทูบก็จะเสนอวิดีโออื่นๆ

401
00:19:28,877 --> 00:19:32,380
‎และบ่อยครั้งที่มันอาจนำไปสู่ความสุดโต่งได้

402
00:19:32,631 --> 00:19:34,007
‎และพื้นที่ออนไลน์มากมาย

403
00:19:34,090 --> 00:19:35,133
‎อย่างกระดานข้อความ

404
00:19:35,217 --> 00:19:38,136
‎สามารถสร้างชุมชนที่เหมือนลัทธิ
‎โดยไม่จำเป็นต้องมีผู้นำเลย

405
00:19:38,303 --> 00:19:40,263
‎ขบวนการทางเลือกเหล่านี้ได้ให้คำตอบ

406
00:19:40,347 --> 00:19:41,264
‎ให้ที่พำนัก

407
00:19:41,348 --> 00:19:42,766
‎ให้คนคอยรับฟัง

408
00:19:43,141 --> 00:19:45,810
‎กลุ่มเสี่ยงที่อยู่ในช่วงเปลี่ยนผ่านของชีวิต
‎อาจพบเนื้อหาเหล่านี้ได้ง่าย

409
00:19:46,102 --> 00:19:49,231
‎บ่อยครั้งจะมีเนื้อหาชักชวนแบบเนียนๆ
‎ที่ไม่สุดโต่งเท่าไหร่

410
00:19:49,522 --> 00:19:52,567
‎เหมือนเว็บบอร์ดที่ผู้ชายบ่น
‎เรื่องความหงุดหงิดทางเพศ

411
00:19:52,817 --> 00:19:54,903
‎ที่สามารถดึงผู้คนเข้าสู่ความจริงใหม่

412
00:19:55,237 --> 00:19:57,364
‎ถูกบ่อนทำลายโดยศัตรูภายนอก

413
00:19:57,656 --> 00:19:59,324
‎และถูกกดดันจากคนรอบข้าง

414
00:19:59,699 --> 00:20:02,035
‎ผู้ชายคนอื่นๆ ยุให้พวกตนล้างแค้น

415
00:20:02,118 --> 00:20:04,871
‎แค่เพราะพวกนั้นไม่มีพื้นที่ในโลกจริง

416
00:20:04,955 --> 00:20:08,291
‎ไม่ได้ทำให้ลัทธิในยุคนี้ทรงพลังน้อยลง

417
00:20:08,625 --> 00:20:12,128
‎ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ฉากอันน่าสยอสยองเหล่านี้
‎ก็ปรากฏต่อสายตาคนทั่วโลก

418
00:20:12,212 --> 00:20:16,049
‎เอลเลียต โรเจอร์ มือปืนผู้กราดยิงคน
‎ที่ซานตาบาร์บารา ได้ทิ้งคำขู่ไว้ในโลกออนไลน์

419
00:20:16,132 --> 00:20:18,927
‎เขาแทงหรือยิงคนตายไปหกคน

420
00:20:19,135 --> 00:20:22,389
‎เว็บบอร์ดเหล่านี้ทำให้เกิด
‎เหตุรุนแรงในโลกจริง

421
00:20:22,472 --> 00:20:25,684
‎รถตู้คันหนึ่งพุ่งชนคนที่สัญจรไปมา
‎บนถนนที่คนพลุกพล่านที่สุดในโทรอนโต

422
00:20:25,767 --> 00:20:27,519
‎"อินเซล" เป็นชุมชนออนไลน์

423
00:20:27,602 --> 00:20:30,647
‎ที่คับข้องใจต่อชีวิตรักของตนกับผู้หญิง

424
00:20:30,814 --> 00:20:32,399
‎ไม่กี่นาทีก่อนการโจมตีในโทรอนโต

425
00:20:32,732 --> 00:20:35,151
‎ชายที่ก่อเหตุ โพสต์ข้อความเรียกถึงโฟร์แชน

426
00:20:35,485 --> 00:20:36,778
‎ซึ่งเป็นเว็บบอร์ด

427
00:20:36,945 --> 00:20:38,697
‎โดยเรียกมันว่า "จ่า"

428
00:20:38,780 --> 00:20:40,699
‎เหมือนว่ามันเป็นทหารผู้บัญชาการเขา

429
00:20:41,116 --> 00:20:43,952
‎มีเหตุการณ์กราดยิงที่มัสยิดในนิวซีแลนด์

430
00:20:44,035 --> 00:20:45,704
‎ฆ่าผู้คนไปหลายสิบคน

431
00:20:45,787 --> 00:20:49,207
‎โดยที่มือปืนทำการถ่ายทอดเหตุการณ์สด
‎บนโซเชียลมีเดีย

432
00:20:49,791 --> 00:20:52,585
‎และผู้ก่อเหตุในนิวซีแลนด์
‎โม้ไว้กับชุมชนออนไลน์ของเขา

433
00:20:52,669 --> 00:20:53,837
‎เรื่องการฆาตกรรมหมู่

434
00:20:54,671 --> 00:20:57,340
‎ซึ่งได้รับการสนับสนุนอย่างกระตือรือร้น
‎จากสมาชิกในชุมชน

435
00:20:57,841 --> 00:21:01,553
‎ซึ่งติดอยู่ในโลกคู่ขนานโดยสมบูรณ์
‎เหมือนลัทธิในโลกความเป็นจริง

436
00:21:01,678 --> 00:21:03,680
‎ลัทธิออนไลน์เหล่านี้ทำให้ผู้คน

437
00:21:03,763 --> 00:21:07,726
‎ที่เชื่อว่าตนไม่ได้รับการยอมรับ
‎หรือถูกขับออกจากวัฒนธรรมหลัก

438
00:21:07,809 --> 00:21:10,645
‎ได้มีเรื่องเล่าทางเลือกให้ยึดถือ

439
00:21:11,479 --> 00:21:15,608
‎ไม่ว่าเรื่องเล่าทางเลือก
‎จะสร้างขึ้นในโลกออนไลน์หรือโลกจริง

440
00:21:15,817 --> 00:21:17,902
‎ไม่ว่าจะเพื่อความยุติธรรมในสังคม

441
00:21:18,028 --> 00:21:21,281
‎หรือเพื่อตัวตนที่ดีกว่า
‎มีความสุขกว่า ประสบความสำเร็จกว่า

442
00:21:21,614 --> 00:21:23,533
‎ทั้งหมดก็ใช้วิธีเดียวกันในการควบคุม

443
00:21:23,616 --> 00:21:25,452
‎และทั้งหมดก็หนีออกมาได้ยากมาก

444
00:21:26,161 --> 00:21:29,205
‎การออกจากลัทธินั้นยากมาก
‎เพราะลัทธิคือโลกทั้งใบของคุณ

445
00:21:29,622 --> 00:21:32,625
‎เมื่อเวลาผ่านไป สมาชิกลัทธิส่วนมาก
‎ก็จะลาออกไปเอง

446
00:21:33,126 --> 00:21:34,169
‎มักเป็นตอนที่สมาชิกพบว่า

447
00:21:34,252 --> 00:21:36,963
‎ผู้นำผู้ดีเลิศประเสริฐศรี
‎ก็ไม่ได้ดีเลิศขนาดนั้น

448
00:21:37,088 --> 00:21:38,173
‎บ่อยครั้งมากๆ

449
00:21:38,256 --> 00:21:42,427
‎ที่เขาจะพูดถึงวันสิ้นโลก

450
00:21:42,510 --> 00:21:46,056
‎ถ้าคุณดูจากประวัติของเขา
‎เขาก็เอาแน่เอานอนไม่ได้เลย

451
00:21:46,139 --> 00:21:48,141
‎หรือพอพวกเขาค้นพบว่า
‎ผู้ชี้ทางสู่ชีวิตมีคุณธรรม

452
00:21:48,224 --> 00:21:49,184
‎นั้นมือถือสากปากถือศีล

453
00:21:49,267 --> 00:21:51,561
‎ทุกคนสาบานว่าจะละเว้นจากการร่วมเพศ

454
00:21:51,770 --> 00:21:53,396
‎แสร้งทำเป็นรักษาคำสาบานไว้

455
00:21:53,480 --> 00:21:54,564
‎ตัวมุกทานันดาเอง

456
00:21:54,647 --> 00:21:55,815
‎ผมมารู้ทีหลัง

457
00:21:55,899 --> 00:22:00,278
‎ว่าเขาเป็นนักล่วงละเมิดทางเพศตัวยง
‎ที่บ้าคลั่งมากๆ

458
00:22:00,612 --> 00:22:03,073
‎หรือตอนที่ความเป็นจริงที่สร้างขึ้นมีรอยร้าว

459
00:22:03,490 --> 00:22:04,824
‎พ่อของฉันเสีย

460
00:22:04,908 --> 00:22:08,036
‎พวกผู้นำอนุญาตให้ฉันไปงานศพได้

461
00:22:08,119 --> 00:22:10,288
‎แค่ได้ออกมาจากสภาพแวดล้อมเดิมๆ

462
00:22:10,747 --> 00:22:13,458
‎และมองดูสิ่งรอบตัวจากมุมมองที่ต่างไป

463
00:22:13,541 --> 00:22:16,711
‎ฉันบอก "ฉันต้องไปจากที่นี่

464
00:22:16,795 --> 00:22:18,296
‎ฉันต้องพาลูกๆ ไปจากที่นี่"

465
00:22:18,380 --> 00:22:21,925
‎ความคิดที่ว่าจะออกจากลัทธิ
‎แล้วกลับสู่โลกใบเดินนั้น

466
00:22:22,467 --> 00:22:24,260
‎มันน่ากลัวมากๆ

467
00:22:24,511 --> 00:22:26,262
‎จำได้ว่าฉันไม่กล้าข้ามถนน

468
00:22:26,346 --> 00:22:29,808
‎เพราะฉันกลัวว่า
‎พระเจ้าจะเอาชีวิตฉัน

469
00:22:29,891 --> 00:22:34,521
‎มันยาก เพราะคุณไม่ชินกับการตัดสินใจ
‎ด้วยตัวเอง

470
00:22:34,604 --> 00:22:38,233
‎ประมาณ 7-8 ปีก่อน
‎ผมอยู่ในชมรมอ่านหนังสือ

471
00:22:38,316 --> 00:22:41,986
‎และมันกระตุ้นความเจ็ดปวด เพราะมันแบบ
‎"คุณคิดยังไงกับหนังสือเล่มนี้"

472
00:22:42,404 --> 00:22:47,700
‎ผมรู้สึกปั่นป่วน แทบพูดอะไรไมออก

473
00:22:47,784 --> 00:22:48,827
‎ก็เลยเลิกไปชมรมนั่น

474
00:22:49,077 --> 00:22:51,329
‎ผู้คนที่ผมรัก สิ่งที่ผมเชื่อ

475
00:22:51,413 --> 00:22:54,958
‎จู่ๆ ก็ถูกพิสูจน์ว่าเป็นเรื่องหลงผิด

476
00:22:55,583 --> 00:22:58,169
‎คุณก็จะเกลียดตัวเองกลายๆ
‎เพราะเรื่องนั้น

477
00:22:58,253 --> 00:22:59,671
‎มันจะเป็นเรื่องที่เหนื่อยมาก

478
00:22:59,879 --> 00:23:02,882
‎และหวังว่าคนคนนั้นจะมี
‎พื้นที่ปลอดภัย

479
00:23:02,966 --> 00:23:04,467
‎ที่จะสร้างชีวิตตัวเองใหม่

480
00:23:04,551 --> 00:23:06,386
‎การจับกุมและตัดสินโทษคีธ ราเนียรี่

481
00:23:06,469 --> 00:23:10,849
‎ช่วยให้แคทเทอรีนและอินเดีย อ็อกเซนเบิร์ก
‎ได้เริ่มกระบวนการการฟื้นฟูอันยาวนาน

482
00:23:10,932 --> 00:23:14,477
‎สุดท้ายแล้วเราก็กลับมาอยู่ด้วยกันโดยสมบูรณ์

483
00:23:14,727 --> 00:23:15,603
‎มันเป็นกระบวนการ

484
00:23:15,687 --> 00:23:17,814
‎เธอเข้าใจว่ามันมีผลกระทบกับเธอ

485
00:23:17,897 --> 00:23:19,107
‎และเธอไม่ได้เสียผู้เสียคน

486
00:23:19,441 --> 00:23:21,860
‎แต่ว่าเธอก็ไม่ได้ไร้รอยแผลเสียทีเดียว

487
00:23:22,068 --> 00:23:24,320
‎ส่วนหนึ่งของผม
‎ที่ผมพยายามจะกำจัด

488
00:23:24,404 --> 00:23:25,530
‎พวกมันเริ่มกลับมา

489
00:23:25,613 --> 00:23:27,782
‎มันอาจฟังดูไร้สาระ

490
00:23:27,866 --> 00:23:30,243
‎แต่ผมเริ่มไปดูนก

491
00:23:30,577 --> 00:23:32,829
‎นั่นคืองานอดิเรกของตัวตนเก่าของผม

492
00:23:33,163 --> 00:23:36,583
‎สัญชาตญาณในการเอาตัวรอดของผม
‎ยังไม่ป่นปี้

493
00:23:36,833 --> 00:23:39,961
‎และไม่ว่าสุดท้ายแล้ว ผมจะรอดหรือไม่

494
00:23:40,044 --> 00:23:41,880
‎นั่นคือสิ่งที่ผมให้ความสำคัญอยู่

495
00:23:41,963 --> 00:23:43,548
‎คุณไปเจอพวกคนพิลึกๆ

496
00:23:43,631 --> 00:23:47,135
‎ไปเจอคนที่แปลกๆ ไม่เหมือนใคร

497
00:23:47,218 --> 00:23:48,845
‎ตอนนี้ผมเป็นศิลปินอยู่แล้ว ก็เลย...

498
00:23:49,512 --> 00:23:51,681
‎ศิลปินหลายคน
‎ก็เป็นคนแปลกๆ ใช่ไหมล่ะ

499
00:23:51,764 --> 00:23:53,641
‎ยิ่งเจอคนพวกนี้มากเข้า

500
00:23:53,725 --> 00:23:57,479
‎คุณก็จะคิดได้ว่า
‎"มันไม่อะไรต้องกลัวนี่"

501
00:23:57,562 --> 00:24:00,064
‎ซึ่งผมก็ยังเรียนรู้อยู่

502
00:24:00,565 --> 00:24:03,943
‎ฉันเริ่มต้นชีวิตใหม่ในช่วงวัยยี่สิบปลายๆ

503
00:24:04,235 --> 00:24:07,405
‎ฉันรู้สึกว่าตัวเองยังมี
‎ความสามารถในการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ

504
00:24:07,489 --> 00:24:09,449
‎ที่คนอายุเท่าฉันเริ่มไม่มีแล้ว

505
00:24:09,824 --> 00:24:12,118
‎และฉันคิดว่ามันเป็นเพราะว่า
‎ฉันอยากเรียนรู้อยู่ตลอด

506
00:24:12,494 --> 00:24:14,287
‎เพราะฉันถูกพรากจากการเรียนรู้มาก่อน

507
00:24:14,954 --> 00:24:16,998
‎ฉันตัดสินใจ ตอนอายุได้ 21 หรือ 22 ปี

508
00:24:17,081 --> 00:24:21,294
‎ฉันรู้สึกจริงๆ ว่าในชีวิตนี้
‎ฉันอยากที่จะ

509
00:24:21,377 --> 00:24:24,380
‎ได้เป็นผู้ให้ ได้ช่วยเหลือคนอื่นบ้าง

510
00:24:24,464 --> 00:24:26,841
‎อย่างที่ฉันไม่เคยได้รับ
‎ตอนที่ออกจากลัทธิมา

511
00:24:26,925 --> 00:24:29,010
‎สอนพวกเขาว่าพวกเขาเลือกเพื่อตัวเองได้

512
00:24:29,093 --> 00:24:31,012
‎ว่าพวกเขาทำอะไรที่ดีกับตัวเองได้

513
00:24:31,095 --> 00:24:33,223
‎และพวกเขามีอิสระแบบนั้นได้

514
00:24:33,431 --> 00:24:34,724
‎ฉันเป็นผู้รอดชีวิต

515
00:24:34,807 --> 00:24:37,393
‎และไม่นานจากนั้นมา

516
00:24:37,810 --> 00:24:40,396
‎ฉันรู้สึกว่าทุกวันที่ฉันยังมีชีวิต

517
00:24:40,480 --> 00:24:42,690
‎ฉันก็เหมือนเย้ยจิม โจนส์อยู่

518
00:24:43,107 --> 00:24:47,153
‎ลอร่า โคห์ลกลับไปที่กายอานา ในปี 2018
‎พร้อมกับผู้รอดชีวิตจากโจนส์ทาวน์คนอื่นๆ

519
00:24:47,445 --> 00:24:49,656
‎ไม่กี่คนที่โชคดีที่บังเอิญไม่อยู่ในโจนส์ทาวน์

520
00:24:49,739 --> 00:24:51,199
‎ในวันที่โศกนาฏกรรมเกิดขึ้น

521
00:24:52,242 --> 00:24:54,702
‎ฉันคิดว่าเราต้องพูดถึงเรื่องนี้กันให้มากขึ้น

522
00:24:55,411 --> 00:24:58,873
‎นี่ไม่ใช่เรื่องของจิม โจนส์ กับบรรดาผู้ติดตาม

523
00:24:58,957 --> 00:25:01,543
‎แต่เป็นเรื่องของคน 917 คน กับไอ้บ้าคนหนึ่ง

524
00:25:12,971 --> 00:25:14,973
‎คำบรรยายโดย ธัญ รัษฎานุกูล