1
00:00:06,049 --> 00:00:08,551
Ik denk dat wat India aantrok
tot de groep...
2
00:00:08,634 --> 00:00:12,930
...was het gevoel van een gezamenlijk doel.
3
00:00:13,431 --> 00:00:14,849
De groep was NXIVM...
4
00:00:15,141 --> 00:00:18,019
...en het gezamenlijke doel
was zelfverbetering...
5
00:00:18,311 --> 00:00:22,774
...met een methode genaamd Rational Inquiry,
voor 'leidinggevend succes'...
6
00:00:23,107 --> 00:00:25,902
...onder leiding van Keith Raniere.
7
00:00:26,694 --> 00:00:30,073
Maar de bewering dat Raniere
een van 's werelds hoogste IQ's had...
8
00:00:30,156 --> 00:00:33,159
...hoe studenten moesten buigen
voor een foto van hem...
9
00:00:33,242 --> 00:00:36,746
...en hoe ze hem 'Leider' moesten noemen
zat Catherine dwars.
10
00:00:36,829 --> 00:00:38,956
Uiteindelijk kwam India naar me toe...
11
00:00:39,040 --> 00:00:42,668
...en zei: 'Mam, dit is echt iets voor mij.'
Ik stond paf.
12
00:00:42,960 --> 00:00:46,464
India gaf uiteindelijk
honderdduizenden dollars aan NXIVM...
13
00:00:47,131 --> 00:00:51,219
...en kwam terecht in iets veel duisterders
dan 'leidinggevend succes'.
14
00:00:51,385 --> 00:00:53,137
Ik werd door iemand gebeld...
15
00:00:53,221 --> 00:00:57,767
...en zij zei dat er binnen NXIVM
een geheime groep was.
16
00:00:58,267 --> 00:01:03,439
Toen hoorde ik voor het eerst de term DOS:
Dominus Obsequious Sororium.
17
00:01:03,648 --> 00:01:07,068
Het werd gepresenteerd
als een vrouwengroep, maar...
18
00:01:07,151 --> 00:01:12,573
Dat is Latijn voor 'meester over slavin'.
19
00:01:12,824 --> 00:01:15,827
Ze vertelde me dat deze vrouwen
gebrandmerkt werden.
20
00:01:16,119 --> 00:01:19,247
Het brandmerken was onderdeel
van de inwijding in DOS.
21
00:01:19,664 --> 00:01:23,709
Een nieuw lid werd geblinddoekt,
moest haar kleren uitdoen...
22
00:01:23,960 --> 00:01:25,711
...en op een tafel gaan liggen.
23
00:01:26,212 --> 00:01:30,049
Drie andere vrouwen hielden haar vast
bij haar benen en schouders...
24
00:01:30,133 --> 00:01:31,467
...en ze moest zeggen:
25
00:01:31,759 --> 00:01:35,138
'Meester, brandmerk me alstublieft.
Het zou een eer zijn.'
26
00:01:35,388 --> 00:01:37,849
Het symbool zou voor de elementen staan...
27
00:01:38,099 --> 00:01:40,935
...maar het was eigenlijk Keith Ranieres
initialen.
28
00:01:42,061 --> 00:01:47,525
Er zijn duizenden groepen zoals NXIVM.
Ze worden vaak sektes genoemd.
29
00:01:47,775 --> 00:01:51,237
Hoeveel is onbekend. Sektes zien zichzelf
niet als sektes...
30
00:01:51,654 --> 00:01:54,282
...en de leden meestal ook niet.
31
00:01:54,991 --> 00:01:56,993
Wat maakt een groep tot een sekte?
32
00:01:57,451 --> 00:02:01,372
En hoe kregen sommige sektes mensen zover
dat ze vreselijke dingen deden?
33
00:02:03,833 --> 00:02:07,295
Ik zal God zijn,
en er zal geen andere god zijn.
34
00:02:07,378 --> 00:02:08,713
EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIREREEKS
35
00:02:08,796 --> 00:02:10,715
We willen deze kennis met iedereen delen.
36
00:02:11,007 --> 00:02:13,968
We dachten dat iedere methode
geoorloofd was...
37
00:02:14,051 --> 00:02:17,722
...omdat we Gods kinderen waren
en Hij wist waarom we het deden.
38
00:02:17,805 --> 00:02:20,683
Waco zal tegen het ATF getuigen.
39
00:02:20,766 --> 00:02:23,311
Als je zo doorgaat vallen er slachtoffers.
40
00:02:23,644 --> 00:02:26,856
Je moet je familie en je oude identiteit
opgeven.
41
00:02:27,523 --> 00:02:32,528
Je enige kans om te overleven
is samen met ons te vertrekken.
42
00:02:38,910 --> 00:02:42,038
Liefde is een genezende kracht.
43
00:02:42,455 --> 00:02:44,290
De PeoplesTemple was uniek.
44
00:02:44,957 --> 00:02:48,753
Er waren zwarten en witten
en Indianen en latino's.
45
00:02:49,754 --> 00:02:55,218
We dachten, naïef als we waren:
Jim wil een utopie, ik wil een utopie...
46
00:02:55,301 --> 00:02:57,887
We dachten
dat we wereldverbeteraars waren.
47
00:02:58,638 --> 00:03:03,100
De groep waar ze tot toetraden zou
het moderne beeld van sektes bepalen.
48
00:03:03,351 --> 00:03:04,477
Dank je wel, schat.
49
00:03:06,687 --> 00:03:09,899
Eind jaren 70 leidde de leider
van de groep, Jim Jones...
50
00:03:09,982 --> 00:03:11,400
...bijna 1000 volgelingen...
51
00:03:11,484 --> 00:03:16,072
...van Californië naar de jungle van Guyana
om Jonestown te bouwen.
52
00:03:16,197 --> 00:03:21,118
Zogenaamd een zelfvoorzienende utopie,
vrij van het geweld en racisme in de VS.
53
00:03:21,244 --> 00:03:24,080
Zijn jullie blij om hier te zijn?
-Ja.
54
00:03:24,163 --> 00:03:27,750
Zoals je ziet is iedereen hier gelukkig.
55
00:03:28,292 --> 00:03:32,838
Maar bezorgde familieleden spraken
van een nachtmerrie in Jonestown.
56
00:03:33,256 --> 00:03:35,466
Jones zou z'n volgers hersenspoelen...
57
00:03:35,549 --> 00:03:40,221
...en zelfs trainen in het uitvoeren
van massale zelfmoord.
58
00:03:40,972 --> 00:03:44,392
Congreslid Leo Ryan vloog naar Guyana
om onderzoek te doen...
59
00:03:44,809 --> 00:03:45,810
...en verdween.
60
00:03:45,935 --> 00:03:49,605
Het is te laat. Het congreslid is dood,
het Congres is dood.
61
00:03:49,689 --> 00:03:53,567
Als we niet in vrede kunnen leven,
laten we dan in vrede sterven.
62
00:03:59,490 --> 00:04:01,450
De beelden van bijna 1000 doden...
63
00:04:01,826 --> 00:04:04,745
...de grootste massale zelfmoord
in de geschiedenis...
64
00:04:04,829 --> 00:04:06,038
...schokte de wereld.
65
00:04:06,122 --> 00:04:10,084
Sekteleden, die alles geloofden
wat Jones zei, pleegden zelfmoord.
66
00:04:10,167 --> 00:04:12,753
Enkelen neergeschoten, de meesten met gif.
67
00:04:12,837 --> 00:04:17,591
Er waren lege flesjes kaliumcyanide.
Hele families namen samen het gif in.
68
00:04:17,675 --> 00:04:21,762
Onder de lichamen bevond zich ook
het lichaam van Jim Jones zelf.
69
00:04:21,846 --> 00:04:25,349
Jones zei: 'Het is tijd om elkaar elders
te ontmoeten.'
70
00:04:27,518 --> 00:04:32,523
Sektes, met hun charismatische leiders,
extreme ideeën en fanatieke volgelingen...
71
00:04:32,690 --> 00:04:35,192
...komen voor in vrijwel ieder land.
72
00:04:35,776 --> 00:04:38,112
Maar de tragedie in Jonestown...
73
00:04:38,279 --> 00:04:41,532
...gaf het woord 'sekte'
een vreselijke nieuwe connotatie...
74
00:04:42,158 --> 00:04:46,829
...en leidde ertoe dat sociologen in de VS
gingen proberen te achterhalen...
75
00:04:46,912 --> 00:04:49,165
...wat dergelijke groepen gemeen hadden.
76
00:04:49,665 --> 00:04:51,792
Ze kwamen uit op drie dingen.
77
00:04:51,959 --> 00:04:58,299
Een sekte is een groep of sociale beweging
geleid door een charismatische leider...
78
00:04:58,382 --> 00:05:04,055
...die autoritair is en eist dat hij of zij
vereerd wordt als een godheid.
79
00:05:04,138 --> 00:05:08,768
We leerden geloven dat wat hij zei
rechtstreeks van God kwam.
80
00:05:08,851 --> 00:05:11,771
Binnen onze gemeenschap
was hij Gods spreekbuis.
81
00:05:11,937 --> 00:05:13,731
Het tweede kenmerk van een sekte:
82
00:05:13,814 --> 00:05:20,237
De groep heeft een indoctrinatieprogramma,
soms 'gedachtenhervorming' genoemd.
83
00:05:20,488 --> 00:05:21,947
Oftewel hersenspoeling.
84
00:05:22,031 --> 00:05:24,742
Het uitgangspunt was de Bijbel...
85
00:05:24,825 --> 00:05:27,870
...en hij voegde al zijn programma's
daar aan toe.
86
00:05:28,371 --> 00:05:29,997
De mensen accepteerden die...
87
00:05:30,081 --> 00:05:33,709
...omdat ze de Bijbel accepteerden,
daar twijfelden ze niet aan.
88
00:05:33,793 --> 00:05:35,252
Dus geloofden ze het.
89
00:05:35,336 --> 00:05:37,755
Er vindt uitbuiting plaats.
90
00:05:38,172 --> 00:05:41,717
Leden worden seksueel of financieel
uitgebuit.
91
00:05:42,009 --> 00:05:47,640
Als Sun Myung Moon mijn ouders
nodig had voor een missie of zo...
92
00:05:47,723 --> 00:05:51,435
...moesten ze zijn behoeften
boven die van hun kinderen plaatsen.
93
00:05:51,519 --> 00:05:54,480
Mijn vader was het grootste deel
van het jaar weg.
94
00:05:55,106 --> 00:05:58,025
Er is 1 probleem met deze definitie
van een sekte.
95
00:05:58,109 --> 00:06:03,114
Het is meer een waardeoordeel
dan een functioneel woord.
96
00:06:03,197 --> 00:06:08,536
Elke profeet van elke grote religie
was een charismatische leider.
97
00:06:08,619 --> 00:06:14,041
De grootste grap in religiestudies luidt:
'Sekte + tijd = religie.'
98
00:06:14,583 --> 00:06:17,169
Het woord cult komt
van het Latijnse cultus...
99
00:06:17,253 --> 00:06:21,632
...dat 'bewerken' of 'cultiveren' betekent
en oorspronkelijk verwees...
100
00:06:21,715 --> 00:06:26,345
...naar de offers waarmee men de gunst
van de goden probeerde te cultiveren.
101
00:06:26,887 --> 00:06:29,974
Op den duur verwees het
naar ieder onorthodox geloof.
102
00:06:30,141 --> 00:06:34,311
Het Romeinse Rijk noemde het Jodendom
een sekte.
103
00:06:34,395 --> 00:06:38,524
Sommigen zien bepaalde versies
van de Islam als sektes.
104
00:06:38,607 --> 00:06:44,655
Tegenwoordig zeggen veel onderzoekers
liever 'nieuwe religieuze beweging', NRB.
105
00:06:44,738 --> 00:06:47,533
Velen buitte hun volgers niet uit...
106
00:06:48,117 --> 00:06:50,453
...maar hielpen hen te overleven.
107
00:06:51,078 --> 00:06:56,208
De identiteit van het collectief
wordt bedreigd door de wereld...
108
00:06:56,292 --> 00:07:00,671
...en de enige manier om die identiteit
te redden...
109
00:07:00,754 --> 00:07:06,343
...is samen te komen onder het leiderschap
van deze charismatische autoriteit...
110
00:07:06,635 --> 00:07:08,971
...en opnieuw te beginnen.
111
00:07:09,221 --> 00:07:10,890
Jezus van Nazareth leefde...
112
00:07:11,140 --> 00:07:16,854
...in de meest turbulente periode
in de geschiedenis...
113
00:07:16,979 --> 00:07:19,982
...van het Midden-Oosten,
en dat wil wat zeggen.
114
00:07:20,608 --> 00:07:27,573
Jezus was een van zeker 12 messiassen
waar we van af weten.
115
00:07:28,032 --> 00:07:33,287
NRB's ontstaan van oudsher om mensen
door turbulente tijden heen te helpen.
116
00:07:33,746 --> 00:07:36,499
In Europa ontstonden ze
tijdens de Renaissance...
117
00:07:36,582 --> 00:07:39,543
...en als reactie
op geïnstitutionaliseerde religies.
118
00:07:39,627 --> 00:07:44,048
In India door de sociale onrust als gevolg
van de overgang naar de landbouw...
119
00:07:44,256 --> 00:07:46,634
...en later, het Britse kolonialisme.
120
00:07:47,051 --> 00:07:52,097
Maar één land in 't bijzonder heeft NRB's
altijd met open armen begroet.
121
00:07:52,348 --> 00:07:55,100
Al in de zeventiende eeuw...
122
00:07:55,684 --> 00:07:58,729
...stonden de Amerikaanse kolonies bekend...
123
00:07:58,938 --> 00:08:01,524
...als veilig oord
voor religieuze radicalen.
124
00:08:02,399 --> 00:08:07,404
Eén stukje Amerika werd bijzonder gegrepen
door dit nieuwe religieuze fanatisme:
125
00:08:07,530 --> 00:08:12,701
...een stuk land tussen Albany en Buffalo
dat het Burned-Over District genoemd werd.
126
00:08:12,868 --> 00:08:17,289
Dit district werd de geboorteplaats
van het mormoonse geloof...
127
00:08:17,540 --> 00:08:20,793
...van de zevendedagsadventisten,
van het spiritualisme.
128
00:08:21,252 --> 00:08:24,922
En van vele andere sociale, politieke
en religieuze bewegingen.
129
00:08:25,047 --> 00:08:31,136
Waar religieuze bewegingen ontstaan,
ontstaan ook politieke bewegingen.
130
00:08:31,762 --> 00:08:34,723
Jemima Wilkinson was een profetes
uit dat gebied.
131
00:08:34,974 --> 00:08:37,768
Nadat ze bijna overleden was aan tyfus...
132
00:08:37,851 --> 00:08:41,230
...zei ze dat ze de reïncarnatie was
van een heilige geest...
133
00:08:41,313 --> 00:08:43,732
...genaamd Public Universal Friend.
134
00:08:44,024 --> 00:08:45,651
Dit was de eerste keer...
135
00:08:45,859 --> 00:08:50,864
...dat Amerikanen een vrouw zagen prediken
of spreken in het openbaar.
136
00:08:50,948 --> 00:08:52,866
Een soort Amerikaanse Sinaïberg...
137
00:08:52,950 --> 00:08:57,162
...waar mensen allerlei boodschappen
en dispensaties meenden te krijgen.
138
00:08:57,246 --> 00:08:59,290
Niet per se religieus.
139
00:08:59,373 --> 00:09:01,792
Dat patroon herhaalde zich steeds weer.
140
00:09:01,875 --> 00:09:04,878
Ze verspreidden zich
buiten 't Burned-Over District.
141
00:09:04,962 --> 00:09:07,339
Zoals naar New York in de jaren 30...
142
00:09:07,423 --> 00:09:10,384
...waar tienduizenden een man
genaamd Father Divine...
143
00:09:10,467 --> 00:09:11,927
...zagen als God op aarde.
144
00:09:12,636 --> 00:09:15,973
Ik spreek tot de gehele mensheid.
145
00:09:17,224 --> 00:09:20,728
Je moet Father Divine eigenlijk zien...
146
00:09:20,811 --> 00:09:24,773
...als een vroege stamvader
van de burgerrechtenbeweging.
147
00:09:24,982 --> 00:09:31,488
Zijn vroege volgelingen namen deel
aan protesten en petities...
148
00:09:31,614 --> 00:09:35,868
...en schrijfcampagnes om op te roepen
tot burgerrechten...
149
00:09:35,951 --> 00:09:39,580
...toen die roep nog sterk onderdrukt werd.
150
00:09:40,039 --> 00:09:44,168
Maar die roep nam toe en leidde
tot een tijdperk van sociale onrust...
151
00:09:44,835 --> 00:09:47,421
...waarin rassenspanningen
leidden tot geweld...
152
00:09:47,588 --> 00:09:49,798
...en een golf van politieke aanslagen.
153
00:09:51,175 --> 00:09:54,011
Velen gingen de Vietnamoorlog
als onethisch zien.
154
00:09:54,345 --> 00:09:56,680
Het vertrouwen in de regering kelderde...
155
00:09:57,681 --> 00:10:00,601
...en door de dreiging van nucleaire oorlog...
156
00:10:01,268 --> 00:10:04,104
...voelde het alsof het hele land
onder vuur lag.
157
00:10:04,730 --> 00:10:09,818
Jongeren gingen op zoek naar nieuwe vormen
van gemeenschap en zingeving.
158
00:10:10,110 --> 00:10:15,407
Wat we toen zagen was de opkomst
van allerlei charismatische figuren...
159
00:10:15,491 --> 00:10:20,079
...sommigen Amerikanen, velen geïnspireerd
door Oosterse tradities...
160
00:10:20,162 --> 00:10:24,166
...vooral die van India.
'Wij zijn de rechtschapenen.
161
00:10:24,291 --> 00:10:25,959
Wij weten het antwoord.'
162
00:10:26,043 --> 00:10:32,925
En die kennis was een tegengif
voor de turbulente tijden.
163
00:10:34,718 --> 00:10:37,096
Maar er zat een addertje onder het gras.
164
00:10:38,013 --> 00:10:41,308
In de zoektocht naar alternatieve vormen
van zingeving...
165
00:10:41,392 --> 00:10:45,020
...hebben die dingen
een hele sterke aantrekkingskracht.
166
00:10:45,104 --> 00:10:47,439
En soms gaan mensen...
167
00:10:47,523 --> 00:10:50,609
...zelfs de leiders zelf, daarin geloven.
168
00:10:50,818 --> 00:10:57,074
Maar op een bepaald punt kan idealisme
heel makkelijk omslaan in autoritarisme.
169
00:10:57,491 --> 00:11:00,452
De religieuze tolerantie die 't land
liet floreren...
170
00:11:00,536 --> 00:11:01,453
Neem die stap.
171
00:11:01,537 --> 00:11:04,456
...maakte Amerikanen erg gevoelig
voor manipulatie.
172
00:11:07,209 --> 00:11:11,171
Zelfs Father Divine werd ervan beschuldigd
volgelingen financieel uit te buiten.
173
00:11:11,255 --> 00:11:15,926
Zo liet hij hen een hotel voor hem kopen
en ontfutselde hij iemand haar erfenis.
174
00:11:16,552 --> 00:11:19,263
Eén man keek hiernaar
en trok er lering uit:
175
00:11:20,305 --> 00:11:21,390
...Jim Jones.
176
00:11:21,515 --> 00:11:24,393
Jim Jones bestudeerde Father Divine...
177
00:11:24,476 --> 00:11:27,146
...om te zien
hoe die zijn gemeenschap opzette.
178
00:11:27,730 --> 00:11:29,815
Jones' wens om van Divine te leren...
179
00:11:29,898 --> 00:11:33,026
...werd in de jaren 80 zelfs vereeuwigd
in een tv-serie.
180
00:11:33,110 --> 00:11:35,696
James Earl Jones speelde Father Divine.
181
00:11:35,779 --> 00:11:37,948
Hoe onderhoud je zo'n beweging?
182
00:11:38,615 --> 00:11:41,410
Hoe onderhield mijn zoon Mozes
zijn kudde?
183
00:11:42,244 --> 00:11:43,245
Maar de kosten?
184
00:11:43,537 --> 00:11:49,418
Vraag, en je zult krijgen, mijn zoon.
Vraag, en je zult krijgen.
185
00:11:49,501 --> 00:11:52,921
Jim Jones nam de roep
om sociale rechtvaardigheid...
186
00:11:53,130 --> 00:11:56,175
...die intrinsiek was
aan Father Divine's boodschap...
187
00:11:56,383 --> 00:12:00,471
...en gebruikte die om mensen
aan te trekken en te manipuleren.
188
00:12:01,096 --> 00:12:04,975
Als die manipulatie destructief wordt,
wordt een groep een sekte...
189
00:12:05,184 --> 00:12:06,894
...volgens sociologen.
190
00:12:06,977 --> 00:12:13,317
Het gaat niet zozeer om 't geloofssysteem.
Het gaat om het gedrag van de groep...
191
00:12:13,400 --> 00:12:18,363
...en hoe de groep
invloed en controle uitoefent...
192
00:12:18,614 --> 00:12:21,116
...om de leden
te manipuleren en exploiteren.
193
00:12:22,785 --> 00:12:25,788
Charles Manson liet z'n volgers 9 mensen
vermoorden...
194
00:12:26,121 --> 00:12:27,956
...om een rassenoorlog te ontketenen.
195
00:12:28,081 --> 00:12:32,628
Shoko Asahara beval z'n volgers sarin gas
vrij te laten in de metro van Tokyo.
196
00:12:33,253 --> 00:12:34,755
Dertien mensen kwamen om.
197
00:12:35,422 --> 00:12:39,051
En Marshall Applewhite van Heaven's Gate
vertelde z'n volgers:
198
00:12:39,134 --> 00:12:42,888
Zo nu en dan komt dat niveau dicht genoeg
in de buurt...
199
00:12:42,971 --> 00:12:46,391
...en biedt ons een soort examenklas...
200
00:12:46,475 --> 00:12:49,520
...een leven weg
van dit evolutionaire niveau...
201
00:12:49,603 --> 00:12:51,605
...op een ander evolutionair niveau.
202
00:12:51,688 --> 00:12:54,900
Z'n volgers castreerden zichzelf
en pleegden zelfmoord...
203
00:12:54,983 --> 00:12:58,195
...omdat ze geloofden dat dit hen
naar een hoger niveau zou helpen.
204
00:12:58,779 --> 00:13:00,781
Wat ons fascineert aan sektes...
205
00:13:00,948 --> 00:13:04,743
...is hoe hun leiders zo'n totale controle
kunnen uitoefenen.
206
00:13:05,911 --> 00:13:08,580
Ze gebruiken basale sociale psychologie.
207
00:13:08,789 --> 00:13:12,584
Standaard technieken
om invloed en controle te krijgen.
208
00:13:13,418 --> 00:13:15,546
Dus hierbij presenteren we u...
209
00:13:16,046 --> 00:13:20,300
...zeven elementen die kunnen leiden
tot indoctrinatie in een sekte.
210
00:13:20,968 --> 00:13:21,802
Nummer 1:
211
00:13:22,094 --> 00:13:25,180
Je maakt een moeilijke periode
of verandering door.
212
00:13:25,264 --> 00:13:29,643
Ik was een arme, onsuccesvolle acteur
van in de twintig in New York.
213
00:13:29,810 --> 00:13:32,062
Als je zo kwetsbaar bent...
214
00:13:32,437 --> 00:13:35,524
...sta je er meer voor open om iets
te proberen.
215
00:13:35,607 --> 00:13:40,112
Misschien trek je een briefje
van een prikbord af waarop staat:
216
00:13:40,195 --> 00:13:41,655
'Kom naar deze yogales.'
217
00:13:41,905 --> 00:13:45,367
De eerste meditatie begon, en ik voelde...
218
00:13:45,450 --> 00:13:49,204
...de ene na de andere golf van liefde
en verbondenheid.
219
00:13:49,621 --> 00:13:51,790
Allemaal onderdeel van het verkooppraatje.
220
00:13:51,874 --> 00:13:53,250
Ik had een vragenlijst...
221
00:13:53,333 --> 00:13:56,420
...met vragen over het leven
zoals 'Ben je gelukkig?'
222
00:13:56,503 --> 00:14:03,385
Als je eenmaal naar de eerste bijeenkomst,
lezing, meditatie of Bijbelstudie gaat...
223
00:14:03,468 --> 00:14:08,098
...gaan ronselaars je opnieuw uitnodigen
en dan begint het hele proces.
224
00:14:08,181 --> 00:14:11,852
We nodigden ze uit naar 'n retraitecentrum
in het bos...
225
00:14:12,102 --> 00:14:14,021
...om ze verder te indoctrineren.
226
00:14:14,396 --> 00:14:17,941
Dat is de 1e stap naar het creëren
van een nieuwe realiteit.
227
00:14:18,025 --> 00:14:20,444
We werden afgezonderd.
228
00:14:20,527 --> 00:14:23,739
Geen boeken van buiten, geen tv,
geen films.
229
00:14:23,822 --> 00:14:28,201
Om ons te beschermen tegen wat m'n ouders
'de bezoedeling van de wereld' noemden.
230
00:14:28,285 --> 00:14:34,499
Op den duur raak je steeds meer verstrikt
in wat ik een zelfafsluitend systeem noem.
231
00:14:35,167 --> 00:14:39,087
Totdat je belangrijkste relatie
die met 'de geliefde leider' is.
232
00:14:39,504 --> 00:14:43,759
Dan lieten ze Sun Myung Moon
en/of z'n familieleden naar buiten komen.
233
00:14:43,884 --> 00:14:47,679
'Dames en heren, de ware ouders
van de mensheid...
234
00:14:47,763 --> 00:14:49,389
...eerwaarde Sun Myung Moon.'
235
00:14:49,473 --> 00:14:53,894
Je zit in 'n groep die het antwoord heeft,
en hier is de leider, de enige...
236
00:14:53,977 --> 00:14:56,229
...die je op dit pad kan begeleiden.
237
00:14:56,605 --> 00:14:59,399
En alle andere mensen hebben het fout.
238
00:14:59,483 --> 00:15:01,818
Elke zondagochtend om 5 uur...
239
00:15:01,902 --> 00:15:05,614
...bogen we voor een foto
van de eerwaarde Moon en z'n vrouw.
240
00:15:05,697 --> 00:15:09,326
We moesten van hen houden
als van onze eigen ouders...
241
00:15:09,618 --> 00:15:11,370
...maar dan nog meer.
242
00:15:11,912 --> 00:15:15,207
Dat versterkt de leider vaak
door een externe vijand te creëren.
243
00:15:15,290 --> 00:15:20,253
Hij zei tegen me: 'Je zult verkracht
worden, je zult in elkaar geslagen worden...
244
00:15:20,337 --> 00:15:22,214
...en dan in een sloot gedumpt.'
245
00:15:22,297 --> 00:15:26,551
Hij zei dat er allerlei vreselijke dingen
zouden gebeuren als ik wegging...
246
00:15:26,635 --> 00:15:28,428
...omdat de wereld slecht was.
247
00:15:28,512 --> 00:15:33,225
Daardoor ga je je toevlucht zoeken
tot de sekteleider.
248
00:15:33,517 --> 00:15:40,357
Je gaat je eigen redenatievermogen
ontkennen. Je denkt niet meer zelf na.
249
00:15:40,440 --> 00:15:42,901
In zo'n staat van cognitieve dissonantie...
250
00:15:42,985 --> 00:15:46,697
...kiezen mensen steeds weer
voor de sekte of de sekteleider.
251
00:15:46,989 --> 00:15:52,077
Zo komen we bij hoe sekteleiders hun macht
versterken: groepsdruk.
252
00:15:52,828 --> 00:15:56,206
De basale menselijke behoefte
om bij een groep te horen...
253
00:15:56,289 --> 00:15:59,084
...kan zelfs onze realiteitszin
buitenspel zetten.
254
00:15:59,167 --> 00:16:02,921
In 1951 liet psycholoog Solomon Asch
dit zien...
255
00:16:03,005 --> 00:16:06,925
...met een experiment onder studenten.
Eén student wist van niets.
256
00:16:07,009 --> 00:16:10,178
Jullie opdracht is simpel:
kijk naar de lijn links...
257
00:16:10,470 --> 00:16:13,849
...en bepaal welke van de drie lijnen rechts
even lang is.
258
00:16:13,932 --> 00:16:15,183
Twee.
-Twee.
259
00:16:16,226 --> 00:16:17,060
Twee.
260
00:16:19,563 --> 00:16:20,397
Twee.
261
00:16:20,939 --> 00:16:24,359
75% van de testpersonen stemden in
met de meerderheid...
262
00:16:24,568 --> 00:16:26,987
...ook al was hun antwoord duidelijk fout.
263
00:16:27,320 --> 00:16:29,114
Die druk om te conformeren...
264
00:16:29,281 --> 00:16:31,825
...gebruiken sekteleiders om macht
te krijgen.
265
00:16:32,034 --> 00:16:35,912
Dat deed hij die laatste dag in Jonestown.
Hij ontketende een rel...
266
00:16:36,163 --> 00:16:39,249
...en toen liet hij groepsdruk 't werk doen.
267
00:16:39,374 --> 00:16:42,669
Dit alles voor de grillen
van een sociopathische narcist.
268
00:16:42,794 --> 00:16:46,923
Hij zei: 'Jullie kunnen niet zonder mij.
Ik ga sterven, dus jullie ook.
269
00:16:47,257 --> 00:16:50,260
Ik ben de enige die er echt toe doet.'
270
00:16:51,303 --> 00:16:57,184
Toen alle kinderen bij het paviljoen waren
liet hij z'n secretaresses en minnaressen...
271
00:16:57,267 --> 00:17:00,604
...gif in hun mond schieten.
Hij doodde eerst de kinderen.
272
00:17:00,687 --> 00:17:05,150
Geen ouder kon daar zitten, wetende
dat hun kind vlakbij gestorven was...
273
00:17:05,442 --> 00:17:09,488
...en denken dat ze hun leven gewoon
weer konden oppakken in de VS.
274
00:17:13,992 --> 00:17:18,038
Tegenwoordig maakt iets anders
dat mensen zoeken naar zingeving:
275
00:17:18,538 --> 00:17:20,624
...een epidemie van sociale isolatie...
276
00:17:20,707 --> 00:17:24,544
...die zo ernstig is dat hij wereldwijd
de volksgezondheid bedreigt.
277
00:17:24,878 --> 00:17:26,755
Medici geloven dat eenzaamheid...
278
00:17:26,838 --> 00:17:29,716
...Australië's nieuwste gezondheidscrisis
wordt.
279
00:17:29,800 --> 00:17:33,053
Amerika is in de greep
van een eenzaamheidsepidemie.
280
00:17:33,136 --> 00:17:35,680
Er is een minister voor eenzaamheid
aangesteld.
281
00:17:35,764 --> 00:17:39,017
Zo'n 800.000 tot 900.000 mensen
van middelbare leeftijd...
282
00:17:39,101 --> 00:17:41,686
...leven teruggetrokken uit de maatschappij.
283
00:17:42,479 --> 00:17:45,857
Mensen hebben niet altijd
een gemeenschap om zich heen...
284
00:17:45,941 --> 00:17:49,194
...of dat nu familie, een kerkgemeenschap
of de buurt is.
285
00:17:49,486 --> 00:17:54,032
Nu minder mensen
bij een geloofsgemeenschap horen...
286
00:17:54,366 --> 00:17:56,910
...vullen virtuele gemeenschappen
die leegte.
287
00:17:57,202 --> 00:17:59,412
Het internet heeft gezorgd...
288
00:17:59,830 --> 00:18:02,791
...dat voor het eerst
in de menselijke geschiedenis...
289
00:18:03,125 --> 00:18:07,963
...een gemeenschap niet meer per se
aan een locatie gebonden is.
290
00:18:08,171 --> 00:18:12,759
We vinden er op zich kleine, maar voor ons
enorme groepen mensen...
291
00:18:12,843 --> 00:18:16,429
...met dezelfde ideeën en interesses
die de onze bevestigen.
292
00:18:16,513 --> 00:18:19,391
Dat heeft geleid tot
een nieuwe generatie leiders...
293
00:18:19,474 --> 00:18:23,145
...die social media gebruiken
om fanatieke volgelingen te vinden.
294
00:18:23,228 --> 00:18:27,774
Het gaat voelen alsof je je eigen klei
in handen hebt, en dat is ook zo.
295
00:18:27,858 --> 00:18:32,320
De enige plek waar je kunt vinden
wat je zoekt is in jezelf.
296
00:18:32,404 --> 00:18:35,490
Je accepteert jezelf volledig,
zoals je bent.
297
00:18:35,574 --> 00:18:38,118
Als mensen dat niks vinden, jammer dan.
298
00:18:38,201 --> 00:18:42,414
Je kunt informatie snel overbrengen
naar een heleboel volgers...
299
00:18:42,497 --> 00:18:45,417
...vanuit je kamer,
zonder sociale banden.
300
00:18:45,500 --> 00:18:50,922
Dankzij de enorme omvang van het internet
kun je altijd gelijkgestemden vinden.
301
00:18:51,006 --> 00:18:54,092
En die bevestiging kan heel krachtig zijn.
302
00:18:54,176 --> 00:18:55,927
Teal Swan is zo'n leider.
303
00:18:56,011 --> 00:18:59,347
Sommigen gebruiken depressie
om zelfmoord te voorkomen.
304
00:18:59,431 --> 00:19:01,057
Zij vergaarde veel volgers...
305
00:19:01,141 --> 00:19:04,144
...met haar controversiële advies
aan eenzame mensen.
306
00:19:04,227 --> 00:19:06,897
Zelfmoord is als een herstartknop
indrukken.
307
00:19:06,980 --> 00:19:09,733
Het is op zich niet goed of slecht.
308
00:19:10,066 --> 00:19:12,861
Sommigen zien Teal
als een online sekteleider...
309
00:19:12,944 --> 00:19:14,196
...iets dat ze ontkent...
310
00:19:14,279 --> 00:19:17,449
...al geeft ze toe het perfecte recept
voor een sekte te hebben.
311
00:19:17,532 --> 00:19:21,119
'Deze mensen zijn wanhopig,
ze doen alles wat ik zeg.'
312
00:19:21,620 --> 00:19:25,790
En de ingebouwde functies van social media
maken het erger.
313
00:19:25,999 --> 00:19:28,960
YouTube doet suggesties
voor vergelijkbare video's.
314
00:19:29,044 --> 00:19:32,380
Dat kan leiden tot radicalisering.
315
00:19:32,589 --> 00:19:35,133
En in veel online omgevingen...
316
00:19:35,217 --> 00:19:38,136
...kunnen ook zonder leiders
'sektes' ontstaan.
317
00:19:38,345 --> 00:19:42,766
Deze bewegingen bieden antwoorden,
een thuis, iemand die naar ze luistert.
318
00:19:43,099 --> 00:19:46,019
Kwetsbare mensen kunnen dit soort dingen
makkelijk vinden.
319
00:19:46,102 --> 00:19:49,189
Ze bieden vaak eerst
minder extreem gedachtegoed...
320
00:19:49,439 --> 00:19:52,776
...zoals 'n forum waarop mannen
hun seksuele frustratie ventileerden.
321
00:19:52,859 --> 00:19:55,237
Dat trekt mensen 'n nieuwe realiteit in.
322
00:19:55,320 --> 00:19:59,616
Die wordt versterkt door 'n externe vijand
en bekrachtigd door groepsdruk:
323
00:19:59,699 --> 00:20:02,035
...andere mannen, die elkaar aansporen
wraak te nemen.
324
00:20:02,118 --> 00:20:04,871
Ze komen dan wel niet fysiek bijeen...
325
00:20:04,955 --> 00:20:08,291
...maar dat maakt deze moderne sektes
niet minder krachtig.
326
00:20:08,708 --> 00:20:12,087
De afgelopen jaren hebben deze beelden
de wereld geschokt.
327
00:20:12,170 --> 00:20:16,049
Schutter Elliot Roger liet online
een spoor van dreigementen na.
328
00:20:16,132 --> 00:20:18,969
Hij stak of schoot zes mensen dood.
329
00:20:19,135 --> 00:20:22,389
Deze forums leiden tot fysiek geweld.
330
00:20:22,472 --> 00:20:25,684
Een bestelbus reed in op voetgangers
in Toronto.
331
00:20:25,767 --> 00:20:27,560
Incel: 'n groep mannen online...
332
00:20:27,644 --> 00:20:30,730
...gefrustreerd door hun gebrek aan succes
bij vrouwen.
333
00:20:30,814 --> 00:20:32,649
Kort voor de aanval in Toronto...
334
00:20:32,732 --> 00:20:36,778
...zette de dader een bericht
op het internetforum 4chan...
335
00:20:36,945 --> 00:20:40,699
...waarin hij sprak alsof 4chan
zijn legeraanvoerder was.
336
00:20:41,074 --> 00:20:43,868
Bij een aanslag in een moskee
in Nieuw-Zeeland...
337
00:20:43,952 --> 00:20:45,704
...zijn tientallen doden gevallen.
338
00:20:45,787 --> 00:20:49,207
De schutter zond de aanslag live uit
op social media.
339
00:20:49,833 --> 00:20:54,004
De aanslagpleger in Nieuw-Zeeland
schepte online op over de massamoord.
340
00:20:54,671 --> 00:20:57,632
Die werd goedgekeurd
door zijn online gemeenschap...
341
00:20:57,757 --> 00:21:01,594
...die zich als een ware sekte
in een alternatieve realiteit bevond.
342
00:21:01,678 --> 00:21:03,680
Online sektes geven mensen...
343
00:21:03,763 --> 00:21:07,726
...die zich achtergesteld
of buitengesloten voelen...
344
00:21:07,809 --> 00:21:10,687
...een alternatief verhaal om in te geloven.
345
00:21:11,479 --> 00:21:15,900
Of dat alternatieve verhaal nu online
gecreëerd wordt of in de echte wereld...
346
00:21:16,318 --> 00:21:21,448
...sociale rechtvaardigheid belooft
of een beter, gelukkiger, succesvol leven...
347
00:21:21,531 --> 00:21:25,827
...ze gebruiken dezelfde methoden
en zijn allemaal moeilijk te ontvluchten.
348
00:21:26,161 --> 00:21:29,581
Het is moeilijk te ontvluchten omdat het
je hele wereld is.
349
00:21:29,664 --> 00:21:32,917
Mettertijd vertrekken de meeste sekteleden
uit zichzelf...
350
00:21:33,126 --> 00:21:36,963
...vaak wanneer ze ontdekken
dat de leider toch niet onfeilbaar is.
351
00:21:37,088 --> 00:21:42,427
Hij gaf ons regelmatig een datum
waarop de wereld ten einde zou komen.
352
00:21:42,510 --> 00:21:46,056
Hij was eigenlijk heel tegenstrijdig.
353
00:21:46,139 --> 00:21:49,225
Of ze ontdekken dat hun morele leider
hypocriet is.
354
00:21:49,309 --> 00:21:53,396
Ze deden allemaal alsof ze celibatair
leefden.
355
00:21:53,480 --> 00:22:00,278
Muktananda zelf, ontdekte ik later,
was een seksueel roofdier.
356
00:22:00,612 --> 00:22:03,323
Of wanneer de geconstrueerde realiteit
barst.
357
00:22:03,490 --> 00:22:04,824
M'n vader overleed.
358
00:22:04,908 --> 00:22:08,036
De leiders stonden me toe
naar de begrafenis te gaan.
359
00:22:08,119 --> 00:22:13,458
Doordat ik weg was uit mijn situatie
en anders naar dingen kon kijken...
360
00:22:13,541 --> 00:22:18,296
...zei ik: 'Ik moet hier weg, en ik moet
mijn kinderen hier weghalen.'
361
00:22:18,380 --> 00:22:24,344
Het idee van de sekte verlaten en weer
de wereld in gaan is angstaanjagend.
362
00:22:24,511 --> 00:22:26,304
Ik was bang om over te steken...
363
00:22:26,388 --> 00:22:29,808
...omdat ik bang was dat God
mijn leven zou nemen.
364
00:22:29,891 --> 00:22:34,521
Het is ook moeilijk omdat je niet gewend
bent je eigen keuzes te maken.
365
00:22:34,604 --> 00:22:38,233
Zo'n zeven of acht jaar geleden zat ik
bij een boekenclub...
366
00:22:38,316 --> 00:22:42,153
...en dat was heftig omdat ik m'n mening
moest geven over de boeken.
367
00:22:42,404 --> 00:22:48,827
Ik raakte in paniek en kon geen woord
uitbrengen. Daarna ging ik niet meer.
368
00:22:49,077 --> 00:22:54,958
Mensen waar ik van hield, iets waar ik
in geloofde, alles bleek een illusie.
369
00:22:55,583 --> 00:22:58,169
Dan haat je jezelf een beetje.
370
00:22:58,253 --> 00:23:01,339
Het is heel zwaar, en hopelijk
heeft diegene...
371
00:23:01,423 --> 00:23:04,467
...een veilige plek om weer een leven
op te bouwen.
372
00:23:04,551 --> 00:23:08,847
Door de veroordeling van Keith Raniere
kunnen Catherine en India Oxenberg...
373
00:23:08,930 --> 00:23:10,849
...nu eindelijk gaan helen.
374
00:23:10,932 --> 00:23:15,603
We zijn nu volledig herenigd.
Het is een proces.
375
00:23:15,687 --> 00:23:19,357
Ze snapt dat het haar beïnvloed heeft,
dat ze niet gebroken is...
376
00:23:19,441 --> 00:23:21,860
...maar ook niet geheel ongeschonden.
377
00:23:22,068 --> 00:23:25,530
Delen van mezelf die ik weggestopt had
kwamen terug...
378
00:23:25,613 --> 00:23:27,782
...en dit klinkt belachelijk...
379
00:23:27,866 --> 00:23:32,829
...maar ik ging vogelspotten.
Dat hoorde bij mijn oude identiteit.
380
00:23:33,163 --> 00:23:36,583
Mijn overlevingsinstinct was er nog.
381
00:23:36,833 --> 00:23:41,880
En wat ik ook moest doen om te overleven,
daar focuste ik me op.
382
00:23:41,963 --> 00:23:43,756
Je vindt andere rare snuiters.
383
00:23:43,840 --> 00:23:47,135
Andere mensen die zich
een beetje anders voelen.
384
00:23:47,218 --> 00:23:49,053
Ik ben al een kunstenaar, dus...
385
00:23:49,512 --> 00:23:51,681
Veel kunstenaars zijn rare snuiters.
386
00:23:51,764 --> 00:23:57,479
Met iedere stap die je zet ontdek je:
er is eigenlijk niets om bang van te zijn.
387
00:23:57,562 --> 00:24:00,064
En ik leer nog steeds.
388
00:24:00,565 --> 00:24:03,943
Ik moest als twintiger
helemaal opnieuw beginnen.
389
00:24:04,235 --> 00:24:09,449
Ik ben nog steeds beter in nieuwe dingen
leren dan veel leeftijdsgenoten.
390
00:24:09,824 --> 00:24:14,287
Dat is omdat ik altijd zal willen leren,
omdat dat zo lang niet mocht.
391
00:24:14,954 --> 00:24:21,294
Ik besloot toen ik 21 of 22 was
dat ik op een dag...
392
00:24:21,377 --> 00:24:26,841
...mensen de hulp zou gaan geven
die ik niet had toen ik wegging.
393
00:24:26,925 --> 00:24:31,179
Hen leren dat ze zelf keuzes kunnen maken
en voor zichzelf kunnen zorgen.
394
00:24:31,262 --> 00:24:33,223
Dat ze onafhankelijk kunnen zijn.
395
00:24:33,431 --> 00:24:34,724
Ik heb het overleefd...
396
00:24:34,807 --> 00:24:40,396
...en meteen al had had ik het gevoel
dat iedere dag dat ik overleef...
397
00:24:40,480 --> 00:24:42,690
...ik 'n middelvinger opsteek naar Jim.
398
00:24:43,066 --> 00:24:47,403
Laura Kohl ging in 2018 terug naar Guyana
samen met andere Jonestown-overlevers.
399
00:24:47,487 --> 00:24:51,449
De geluksvogels die toevallig weg waren
toen de tragedie plaatsvond.
400
00:24:51,908 --> 00:24:54,702
Dat wordt niet vaak genoeg gezegd.
401
00:24:55,411 --> 00:24:58,873
Het is niet 'Jim Jones en z'n mensen.'
402
00:24:58,957 --> 00:25:01,543
Het is 917 mensen en die andere vent.
403
00:25:39,497 --> 00:25:41,624
Ondertiteld door: Claudia Boshouwers