1
00:00:06,798 --> 00:00:09,175
Drugiego grudnia 2018 roku
2
00:00:09,259 --> 00:00:11,469
nieznany muzyk opublikował tweet:
3
00:00:11,553 --> 00:00:13,513
„Muzyka country ewoluuje”.
4
00:00:14,139 --> 00:00:15,932
Dołączył śmieszny filmik
5
00:00:16,016 --> 00:00:18,643
będący zapowiedzią piosenki,
6
00:00:18,727 --> 00:00:21,604
którą wrzucił na SoundCloud
następnego dnia.
7
00:00:21,688 --> 00:00:23,690
Spodobała się.
8
00:00:29,237 --> 00:00:31,114
Naprawdę się spodobała.
9
00:00:32,949 --> 00:00:36,828
SoundCloud umieścił ją na liście
50 najlepszych utworów country.
10
00:00:36,911 --> 00:00:40,582
Potem tiktoker zamieścił filmik,
11
00:00:40,665 --> 00:00:45,170
na którym tańczył do piosenki
i prezentował kowbojskie ruchy.
12
00:00:45,253 --> 00:00:47,964
Zainspirował tym miliony naśladowców.
13
00:00:48,465 --> 00:00:53,178
Niedługo potem utwór
zadebiutował na liście country Billboardu,
14
00:00:53,261 --> 00:00:56,264
ale potem Billboard go usunął.
15
00:00:57,265 --> 00:00:59,392
Czemu branża tak szybko go wycofała…
16
00:00:59,476 --> 00:01:00,310
HISTORYK
17
00:01:00,393 --> 00:01:01,728
…skoro był przebojem?
18
00:01:02,562 --> 00:01:03,605
Oto wskazówka.
19
00:01:03,688 --> 00:01:07,525
Gdy artysta Cody Johnson
zaczął grać piosenkę na koncercie,
20
00:01:07,609 --> 00:01:08,902
stało się to.
21
00:01:16,493 --> 00:01:18,411
W oświadczeniu dla Rolling Stone
22
00:01:18,495 --> 00:01:21,164
Billboard wyjaśnił, że w „Old Town Road”
23
00:01:21,247 --> 00:01:23,875
po prostu brakowało elementów
24
00:01:23,958 --> 00:01:26,002
dzisiejszej muzyki country.
25
00:01:26,086 --> 00:01:30,465
Więc zaczęto się zastanawiać,
czym ona właściwie dziś jest.
26
00:01:30,548 --> 00:01:33,593
Choć ta zagwozdka
pojawiła się już wcześniej.
27
00:01:33,676 --> 00:01:38,223
{\an8}Kiedyś włączyłeś radio i wiedziałeś,
że to stacja z muzyką country.
28
00:01:38,306 --> 00:01:41,518
{\an8}Teraz musisz chwilę posłuchać,
żeby się upewnić.
29
00:01:41,601 --> 00:01:43,311
{\an8}Nie ma już muzyki country.
30
00:01:43,394 --> 00:01:47,232
{\an8}Nie wiem, kto ją gra, może cztery osoby.
31
00:01:47,816 --> 00:01:52,237
Znawcy od lat głoszą,
że muzyka country umarła.
32
00:01:52,821 --> 00:01:56,574
A jednak wydaje się mieć
mocniejszą pozycję niż kiedykolwiek.
33
00:01:57,200 --> 00:01:59,869
W Stanach ma największą
publiczność radiową
34
00:01:59,953 --> 00:02:01,579
ze wszystkich gatunków.
35
00:02:01,663 --> 00:02:04,457
I najszybciej rosnącą
widownię streamingową.
36
00:02:05,333 --> 00:02:08,253
Więc czemu tak wielu
jest gotowych bić się o to,
37
00:02:08,336 --> 00:02:10,797
co składa się na muzykę country?
38
00:02:11,506 --> 00:02:13,675
Kto może być gwiazdą country?
39
00:02:16,886 --> 00:02:20,515
Łatwiej zrozumieć naród,
słuchając jego muzyki.
40
00:02:21,099 --> 00:02:24,310
Muzyka pierwszych osadników,
naszych przodków.
41
00:02:24,394 --> 00:02:26,688
To muzyka serca Ameryki
42
00:02:26,771 --> 00:02:29,023
i podstawa jej tradycji muzycznej.
43
00:02:29,524 --> 00:02:32,652
Mówi o rodzinie i o religii.
44
00:02:33,403 --> 00:02:35,864
Country jest popularne na całym świecie.
45
00:02:35,947 --> 00:02:38,158
Na przykład w Japonii są artyści,
46
00:02:38,241 --> 00:02:40,660
którzy noszą kowbojskie stroje.
47
00:02:42,078 --> 00:02:44,164
Muzyka country podbija serca
48
00:02:44,247 --> 00:02:47,667
mieszkańców większych miast.
49
00:02:48,293 --> 00:02:52,922
MUZYKA COUNTRY
50
00:02:54,382 --> 00:02:56,759
Muzyka country jest bardzo złożona,
51
00:02:57,385 --> 00:02:59,012
ale eksperci są zgodni…
52
00:02:59,095 --> 00:03:01,431
Śpiewacy country to gawędziarze.
53
00:03:01,514 --> 00:03:04,100
W tej muzyce chodzi o opowieści.
54
00:03:04,184 --> 00:03:07,061
Najbardziej przyciągają mnie historie.
55
00:03:07,145 --> 00:03:11,357
Przez dekady audycja Grand Ole Opry
nadawana z Nashville…
56
00:03:11,441 --> 00:03:14,777
Grand Ole Opry na żywo.
57
00:03:14,861 --> 00:03:18,281
…docierała z tymi historiami
pod amerykańskie strzechy.
58
00:03:19,657 --> 00:03:22,035
Były to opowieści o dumie z pochodzenia.
59
00:03:22,118 --> 00:03:24,454
{\an8}Jestem dumna z tego
60
00:03:24,537 --> 00:03:27,248
{\an8}Że jestem córką górnika
61
00:03:27,916 --> 00:03:29,375
O znaczeniu rodziny.
62
00:03:29,459 --> 00:03:32,253
{\an8}Płaszcz w wielu kolorach
63
00:03:32,337 --> 00:03:34,589
{\an8}Zrobiła dla mnie mama
64
00:03:34,672 --> 00:03:36,007
I trudnych czasach.
65
00:03:36,090 --> 00:03:40,470
{\an8}Przestał ją kochać dziś
66
00:03:42,639 --> 00:03:45,558
W muzyce country uwielbiam to,
67
00:03:46,100 --> 00:03:48,853
że mówi o najgłębszych emocjach.
68
00:03:49,437 --> 00:03:51,773
W muzyce country widać
69
00:03:51,856 --> 00:03:53,733
silne poczucie historii.
70
00:03:53,816 --> 00:03:56,778
Zwracanie uwagi na to, co było wcześniej.
71
00:03:57,612 --> 00:03:59,614
Ta tradycja sięga daleko wstecz.
72
00:04:00,198 --> 00:04:04,202
Do imigrantów z Europy,
którzy osiedlili się u podnóża Appalachów
73
00:04:04,285 --> 00:04:06,079
i sprowadzili ze sobą ballady.
74
00:04:07,956 --> 00:04:09,207
Religijne.
75
00:04:11,084 --> 00:04:12,252
O zbrodniach.
76
00:04:12,335 --> 00:04:15,964
{\an8}Tak błagała o litość
77
00:04:16,047 --> 00:04:18,007
{\an8}Przywieźli też skrzypce.
78
00:04:20,593 --> 00:04:24,681
Muzykę country ukształtowała
muzyka ludowa wielu innych krajów.
79
00:04:24,764 --> 00:04:27,016
Niemieccy imigranci przywieźli walca.
80
00:04:29,894 --> 00:04:31,521
A Francuzi – kotylion.
81
00:04:33,314 --> 00:04:35,233
Który stał się tańcem w cztery pary.
82
00:04:35,316 --> 00:04:38,653
Meksykańscy vaqueros, pierwotni kowboje,
83
00:04:38,736 --> 00:04:41,823
zapoznali tych amerykańskich z mariachi.
84
00:04:42,699 --> 00:04:45,785
Alpejskie zespoły
rozkrzewiły sztukę jodłowania.
85
00:04:46,786 --> 00:04:49,706
A czarni muzycy wnieśli bluesa.
86
00:04:55,044 --> 00:04:59,257
Na początku muzycy
bawili się na skrzypkach i banjo
87
00:04:59,340 --> 00:05:03,803
i roznosili tę mieszankę dźwięków
na Południu podczas występów minstreli.
88
00:05:03,886 --> 00:05:07,765
Biali artyści malowali twarze na czarno,
89
00:05:07,849 --> 00:05:10,977
w karykaturalny sposób…
90
00:05:11,060 --> 00:05:12,353
AUTOR I PROFESOR
91
00:05:12,437 --> 00:05:14,814
…próbując przedstawić
92
00:05:14,897 --> 00:05:17,984
pewne wyobrażenie bycia czarnym.
93
00:05:18,067 --> 00:05:22,405
Może znacie to z wersji
„Lovesick Blues” Emmetta Millera.
94
00:05:22,488 --> 00:05:25,199
Zaczyna od parodii mowy czarnych.
95
00:05:29,412 --> 00:05:31,581
I miesza swoją interpretację bluesa…
96
00:05:36,711 --> 00:05:38,671
z alpejskim jodłowaniem.
97
00:05:40,089 --> 00:05:43,384
Te różne dźwięki łączyły się
przez długi czas,
98
00:05:43,468 --> 00:05:46,846
aż do narodzin przemysłu muzycznego
w latach 20. XX wieku,
99
00:05:46,929 --> 00:05:49,849
kiedy muzyka bez gatunku
nie mogła się sprzedać.
100
00:05:49,932 --> 00:05:52,143
Pojawiają się dwa rodzaje muzyki.
101
00:05:52,226 --> 00:05:54,979
Muzyka country,
wtedy znana jako hillbilly.
102
00:05:55,063 --> 00:05:58,816
Od mieszkańców podnóży Appalachów,
103
00:05:58,900 --> 00:06:01,736
którą później rozszerzono
na country and western.
104
00:06:01,819 --> 00:06:05,323
I „muzyka rasowa” lub „nagrania rasowe”.
105
00:06:05,406 --> 00:06:08,451
Czyli wszystko stworzone
przez czarnego muzyka,
106
00:06:08,534 --> 00:06:11,704
co potem przemianowano
na rhythm and blues.
107
00:06:11,788 --> 00:06:15,833
Miały być kierowane
do odbiorców o określonej rasie.
108
00:06:16,376 --> 00:06:20,088
Z czasem też dźwięki
stały się bardziej odmienne.
109
00:06:20,171 --> 00:06:23,508
Czarni muzycy zaczęli
eksperymentować z perkusją
110
00:06:23,591 --> 00:06:25,051
i rockowymi bitami.
111
00:06:25,134 --> 00:06:28,596
A country podzieliło się na podgatunki.
112
00:06:28,679 --> 00:06:33,059
Bluegrass, które wzięło swoją nazwę
od Billa Monroe i Bluegrass Boys,
113
00:06:33,142 --> 00:06:35,686
brzmiało jak stare zespoły smyczkowe.
114
00:06:40,900 --> 00:06:43,444
Potem był honky-tonk o mocniejszym rytmie.
115
00:06:43,528 --> 00:06:45,029
Może znacie tę wersję.
116
00:06:45,113 --> 00:06:48,658
{\an8}Mam przeczucie zwane bluesem
117
00:06:50,076 --> 00:06:53,663
{\an8}Panie, nie wiem, co zrobić mam
118
00:06:54,247 --> 00:06:57,208
{\an8}Hanka Williamsa nazywano
„Szekspirem hillbilly”.
119
00:06:57,291 --> 00:07:00,086
{\an8}Wniósł do Grand Ole Opry nowoczesny styl,
120
00:07:00,169 --> 00:07:02,755
śpiewając teksty z seksualnym podtekstem.
121
00:07:03,339 --> 00:07:06,175
{\an8}Hej, ślicznotko
122
00:07:06,259 --> 00:07:08,177
{\an8}Co tam knujesz
123
00:07:08,761 --> 00:07:10,930
Ale nie można było przesadzić.
124
00:07:11,431 --> 00:07:14,725
Obraz kraju lat 50.
przedstawiany w audycji
125
00:07:14,809 --> 00:07:16,144
był nienaganny.
126
00:07:16,769 --> 00:07:17,770
Nostalgiczny.
127
00:07:17,854 --> 00:07:20,148
To muzyka serca Ameryki.
128
00:07:20,731 --> 00:07:22,733
Nie wolno było nawet użyć bębna.
129
00:07:22,817 --> 00:07:24,360
Gdy wtem
130
00:07:24,444 --> 00:07:26,028
country poczuło rocka.
131
00:07:27,071 --> 00:07:29,115
Niebieski księżyc nad Kentucky
132
00:07:29,198 --> 00:07:30,658
Dalej lśni
133
00:07:31,576 --> 00:07:33,244
Świeci na tę, co zniknęła
134
00:07:33,327 --> 00:07:35,329
Zostawiając mnie w żalu
135
00:07:36,205 --> 00:07:38,291
Elvis śpiewał piosenki country,
136
00:07:38,374 --> 00:07:41,794
ale z rytmem zapożyczonym
z rhythm and blues.
137
00:07:41,878 --> 00:07:44,630
Styl nazwano później rockabilly,
138
00:07:44,714 --> 00:07:46,757
z połączenia rocka i hillbilly.
139
00:07:47,341 --> 00:07:50,052
A pod wpływem innych artystów
140
00:07:50,136 --> 00:07:52,680
stał się w końcu rock and rollem.
141
00:07:52,763 --> 00:07:55,224
Przemysł country próbował się oprzeć,
142
00:07:55,308 --> 00:07:57,768
zakładając Stowarzyszenie Muzyki Country,
143
00:07:57,852 --> 00:07:59,937
żeby ratować zagrożony gatunek.
144
00:08:00,438 --> 00:08:03,274
Oraz tworząc nowocześniejsze
brzmienie Nashville,
145
00:08:03,357 --> 00:08:05,067
z artystami jak Patsy Cline,
146
00:08:05,151 --> 00:08:08,237
których głos pomógł stworzyć
nowy typ śpiewu country.
147
00:08:08,321 --> 00:08:10,740
Rozpadam
148
00:08:10,823 --> 00:08:13,242
się
149
00:08:13,326 --> 00:08:17,079
na kawałki
150
00:08:17,955 --> 00:08:19,081
Ale wtedy
151
00:08:19,165 --> 00:08:23,377
muzyk z Memphis
odwiedził producenta Elvisa.
152
00:08:23,461 --> 00:08:26,589
Zastrzeliłem człowieka w Reno
153
00:08:26,672 --> 00:08:29,509
Tylko żeby patrzeć, jak umiera
154
00:08:30,968 --> 00:08:33,095
Johnny Cash w „Folsom Prison Blues”
155
00:08:33,179 --> 00:08:35,389
powrócił do starych ballad o zbrodni,
156
00:08:35,473 --> 00:08:37,517
ale w rytmie pociągu towarowego.
157
00:08:38,017 --> 00:08:39,560
Cash to bohater ludowy,
158
00:08:40,144 --> 00:08:43,731
a muzyka country była muzyką ludu.
159
00:08:43,814 --> 00:08:46,984
Johnny Cash był swoim człowiekiem
160
00:08:47,068 --> 00:08:50,321
z poetycką wizją
i głosem za bilion dolarów.
161
00:08:50,404 --> 00:08:54,992
Utorował drogę innym muzykom,
którzy chcieli tworzyć country po swojemu.
162
00:08:55,826 --> 00:08:58,371
Niektórzy nagrali razem album.
163
00:08:58,454 --> 00:09:02,250
Potem ktoś wpadł na nazwę Outlaws.
164
00:09:02,333 --> 00:09:04,335
A kobiety kochają banitów.
165
00:09:04,418 --> 00:09:06,504
No i bam!
166
00:09:06,587 --> 00:09:09,840
Pierwsza platynowa płyta country w kraju.
167
00:09:10,424 --> 00:09:13,344
Można powiedzieć,
że małżeństwo rocka i country
168
00:09:13,427 --> 00:09:16,264
zostało skonsumowane przez Gartha Brooksa.
169
00:09:16,347 --> 00:09:19,350
W wywiadzie dla telewizji
opisał swój rockowy styl
170
00:09:19,433 --> 00:09:20,768
jednym słowem.
171
00:09:20,851 --> 00:09:22,311
To seks.
172
00:09:22,395 --> 00:09:25,439
Ale sposób, w jaki country ewoluowało,
173
00:09:25,523 --> 00:09:28,150
stając się bardziej rockowe i popowe,
174
00:09:28,234 --> 00:09:29,652
wywołał sprzeciw.
175
00:09:30,736 --> 00:09:32,405
Jak wtedy, gdy Shania Twain
176
00:09:32,488 --> 00:09:35,074
śpiewała w stylu country pop dla MTV,
177
00:09:35,157 --> 00:09:37,577
łącząc nosowe brzmienie i seksapil.
178
00:09:40,663 --> 00:09:42,665
Tradycjonalistów to odrzucało,
179
00:09:42,748 --> 00:09:45,084
ale przyciągnęło też nowych fanów.
180
00:09:45,167 --> 00:09:48,254
W latach 90., 80. i 70.,
181
00:09:48,337 --> 00:09:49,964
a nawet wcześniej,
182
00:09:50,047 --> 00:09:51,674
ludzie narzekali,
183
00:09:52,341 --> 00:09:54,594
że w country jest za dużo popu.
184
00:09:54,677 --> 00:09:57,972
To nie było potknięcie, tylko intencja.
185
00:09:58,055 --> 00:10:00,141
Pewni tradycjonaliści zjeżyli się,
186
00:10:00,224 --> 00:10:02,268
gdy gwiazda popu, Olivia Newton-John,
187
00:10:02,351 --> 00:10:04,895
została wokalistką roku muzyki country.
188
00:10:04,979 --> 00:10:08,232
Rok później prezenter
dosłownie podpalił kartkę
189
00:10:08,316 --> 00:10:10,610
z nazwiskiem zwycięzcy, Johna Denvera,
190
00:10:10,693 --> 00:10:12,862
który był bardziej muzykiem folkowym.
191
00:10:12,945 --> 00:10:15,197
Folk, rock i R&B
192
00:10:15,281 --> 00:10:18,117
były tłem protestów
przeciwko wojnie w Wietnamie
193
00:10:18,200 --> 00:10:19,869
i w obronie praw obywatelskich,
194
00:10:19,952 --> 00:10:23,122
podczas gdy country
miało wydźwięk antyprotestacyjny.
195
00:10:23,205 --> 00:10:27,627
Nasza gotowość, by nie tylko nosić flagę,
ale też stanąć w jej obronie.
196
00:10:27,710 --> 00:10:29,378
A muzyka country to robi.
197
00:10:30,463 --> 00:10:33,758
Jak „Okie z Muskogee” Merle'a Haggarda.
198
00:10:33,841 --> 00:10:38,179
{\an8}Nie palimy marihuany w Muskogee
199
00:10:40,556 --> 00:10:44,518
John Denver nie zgadzał się
z polityką kraju.
200
00:10:45,227 --> 00:10:48,397
Ale na piątym albumie studyjnym
pojawił się utwór
201
00:10:48,481 --> 00:10:51,525
bardziej przystający
do piosenkarza country.
202
00:10:51,609 --> 00:10:54,695
{\an8}Wiejskie drogi
203
00:10:54,779 --> 00:10:57,615
{\an8}Zabierzcie mnie do domu
204
00:10:57,698 --> 00:11:00,618
{\an8}Do miejsca
205
00:11:00,701 --> 00:11:03,996
{\an8}Do którego należę
206
00:11:04,080 --> 00:11:07,124
W latach 70. niektórzy w Nashville
207
00:11:07,750 --> 00:11:10,628
nie mogli zaakceptować Johna Denvera.
208
00:11:10,711 --> 00:11:12,797
Ale publika uwielbiała te piosenki.
209
00:11:13,589 --> 00:11:16,592
Jednak gdy w latach 80.
pojawił się nowy podgatunek,
210
00:11:16,676 --> 00:11:18,594
mieszanka country i R&B
211
00:11:18,678 --> 00:11:21,472
z teledyskami artystów
w kowbojskich strojach
212
00:11:21,555 --> 00:11:23,349
rapującymi o tematach country…
213
00:11:25,476 --> 00:11:28,896
…przemysł wyznaczył granicę.
214
00:11:28,979 --> 00:11:31,691
Ale gatunek wciąż prosperował.
215
00:11:43,369 --> 00:11:45,996
W 2005 roku artysta Cowboy Troy
216
00:11:46,080 --> 00:11:50,251
wypuścił teledysk z krzyczącymi fanami
w kowbojskich kapeluszach
217
00:11:50,334 --> 00:11:54,171
i poruszył temat niechęci branży
do osób z zewnątrz.
218
00:11:54,255 --> 00:11:55,172
Zbyt radykalni
219
00:11:55,256 --> 00:11:57,091
Ale byłem już na CMA
220
00:11:57,174 --> 00:11:59,260
Tim McGraw chce zmiany też
221
00:11:59,844 --> 00:12:02,012
Ale wiele stacji country nie chce.
222
00:12:02,096 --> 00:12:03,889
Jeden z dyrektorów powiedział:
223
00:12:03,973 --> 00:12:07,727
„To nie pasuje do naszego formatu.
Dla nas to nie jest country”.
224
00:12:08,227 --> 00:12:10,020
Kiedy mówimy o muzyce country,
225
00:12:10,104 --> 00:12:12,398
warto dokonać pewnych rozróżnień.
226
00:12:12,481 --> 00:12:14,525
Jest muzyka country jako gatunek
227
00:12:14,608 --> 00:12:17,111
i country w formacie radiowym.
228
00:12:17,194 --> 00:12:18,738
Dostać się do radia
229
00:12:18,821 --> 00:12:21,323
może tylko wąskie grono.
230
00:12:21,407 --> 00:12:24,660
To prawie zawsze
231
00:12:24,744 --> 00:12:28,205
wymaga podpisania kontraktu
z dużą wytwórnią,
232
00:12:28,289 --> 00:12:29,999
prawie zawsze w Nashville.
233
00:12:30,499 --> 00:12:32,710
Pewnie po grywaniu w barach
234
00:12:32,793 --> 00:12:35,087
albo pisaniu piosenek dla innych.
235
00:12:35,171 --> 00:12:37,506
A kiedy w końcu nagrasz własny album,
236
00:12:38,007 --> 00:12:41,343
musisz znaleźć wytwórnię,
która wypromuje go w radiu.
237
00:12:42,178 --> 00:12:45,097
W Stanach jest ponad 2000 stacji country.
238
00:12:45,181 --> 00:12:47,016
Country 102,5.
239
00:12:48,058 --> 00:12:49,268
Echo Country 105.
240
00:12:49,351 --> 00:12:51,771
Kawa, country i Cody
241
00:12:52,354 --> 00:12:54,523
Jeśli spodobasz się tym didżejom,
242
00:12:54,607 --> 00:12:57,526
awansujesz na liście
„Country Airplay” Billboardu.
243
00:12:57,610 --> 00:12:59,111
Być może dzięki temu
244
00:12:59,195 --> 00:13:02,948
twój album sprzeda się na tyle,
że podskoczysz na liście albumów.
245
00:13:03,449 --> 00:13:05,618
Jeśli chcesz być megagwiazdą
246
00:13:05,701 --> 00:13:09,538
i zbudować wieloletnią karierę,
247
00:13:09,622 --> 00:13:13,292
musisz zahaczyć o radio.
248
00:13:14,168 --> 00:13:17,671
A to stawia artystki w gorszej sytuacji.
249
00:13:17,755 --> 00:13:20,925
W 2000 roku przyznano im tylko 33%
250
00:13:21,008 --> 00:13:22,426
anteny radiowej.
251
00:13:22,510 --> 00:13:25,596
Potem ta liczba jeszcze spadła.
252
00:13:26,847 --> 00:13:29,934
W 2015 roku konsultant radiowy Keith Hill
253
00:13:30,017 --> 00:13:31,811
powiedział w prasie branżowej:
254
00:13:31,894 --> 00:13:36,232
„Jeśli chce się mieć dużą słuchalność,
trzeba zdjąć z anteny kobiety”.
255
00:13:36,315 --> 00:13:38,484
„Nie są sałatą w naszej sałatce”.
256
00:13:38,567 --> 00:13:41,821
„Kobiety to raczej takie pomidory”.
257
00:13:41,904 --> 00:13:44,657
Co oczywiście dla wielu artystek
258
00:13:44,740 --> 00:13:46,283
było bardzo obraźliwe.
259
00:13:46,367 --> 00:13:48,619
Wywołało to oburzenie w branży,
260
00:13:48,702 --> 00:13:50,663
nazwane „tomatogate”.
261
00:13:50,746 --> 00:13:53,833
Ale od tamtej pory
liczby się nie zmieniły.
262
00:13:54,416 --> 00:13:58,379
{\an8}W 2019 roku kilka artystek
założyło supergrupę country,
263
00:13:58,462 --> 00:14:02,258
The Highwomen, chcąc przełamać impas.
264
00:14:02,341 --> 00:14:04,718
Rok później były najlepszym zespołem
265
00:14:04,802 --> 00:14:06,095
z najlepszym albumem
266
00:14:06,178 --> 00:14:09,139
i piosenką „Crowded Table”,
wzywającą do wspólnoty,
267
00:14:09,223 --> 00:14:11,141
która też była numerem jeden.
268
00:14:11,225 --> 00:14:14,478
Chcę mieć dom
269
00:14:14,562 --> 00:14:18,440
I tłoczno przy stole
270
00:14:18,524 --> 00:14:21,026
Ale nie na gali muzyki country.
271
00:14:21,110 --> 00:14:23,612
Tylko na rozdaniu nagród Americana.
272
00:14:23,696 --> 00:14:25,781
Americana to dość nowy gatunek.
273
00:14:25,865 --> 00:14:28,492
Billboard dodał go
do listy przebojów w 2016.
274
00:14:28,576 --> 00:14:31,120
Grało go więcej akustycznych piosenkarzy
275
00:14:31,203 --> 00:14:34,331
z bardziej niezależnych stacji radiowych.
276
00:14:34,415 --> 00:14:37,751
Ale i tak byli bliżej korzeni country
277
00:14:37,835 --> 00:14:40,754
niż to, co słychać dziś
w stacjach głównego nurtu.
278
00:14:40,838 --> 00:14:43,007
Bo w ostatnim dziesięcioleciu
279
00:14:43,090 --> 00:14:46,135
brzmienie radia country znów się zmieniło.
280
00:14:46,218 --> 00:14:48,429
W 2011 roku Jason Aldean
281
00:14:48,512 --> 00:14:51,473
nagrał teledysk do piosenki
„Dirt Road Anthem”.
282
00:14:51,557 --> 00:14:55,060
Wygląda i brzmi dość klasycznie.
283
00:14:55,144 --> 00:14:56,937
Polna droga, pick-up.
284
00:14:57,021 --> 00:15:01,025
Ale potem artysta opiera się o auto
i zaczyna rapować.
285
00:15:01,650 --> 00:15:03,485
{\an8}Nie twój interes
Uważaj na słowa
286
00:15:03,569 --> 00:15:05,237
{\an8}Albo gęby swojej nie poznasz
287
00:15:06,113 --> 00:15:08,908
Piosenka stała się przebojem country.
288
00:15:08,991 --> 00:15:11,619
A teledyski innych hitów z tego gatunku
289
00:15:11,702 --> 00:15:15,080
zaczęły przypominać
klipy R&B i hip-hopowe z lat 90.
290
00:15:15,164 --> 00:15:16,999
Ujęcia od dołu,
291
00:15:17,082 --> 00:15:18,584
przejażdżki samochodem,
292
00:15:18,667 --> 00:15:20,753
skąpo ubrane dziewczyny.
293
00:15:20,836 --> 00:15:23,297
Niektóre brzmienia też są podobne.
294
00:15:23,380 --> 00:15:26,175
Bas 808 i akcenty typu klaśnięcia.
295
00:15:35,059 --> 00:15:36,769
Serwis streamingowy Pandora
296
00:15:36,852 --> 00:15:40,064
przeanalizował wpływ innych gatunków
297
00:15:40,147 --> 00:15:41,857
na hity muzyki country.
298
00:15:41,941 --> 00:15:44,610
Okazało się, że wpływ rocka na country
299
00:15:44,693 --> 00:15:48,072
zmalał od 2010 do 2018 roku,
300
00:15:48,155 --> 00:15:51,283
podczas gdy hip-hopu znacznie wzrósł.
301
00:15:52,076 --> 00:15:56,121
W ciągu swojej historii
muzyka country wiedziała,
302
00:15:56,205 --> 00:15:58,040
jak wcielić czarną muzykę,
303
00:15:58,123 --> 00:16:00,459
ale było dużo gorzej
304
00:16:00,542 --> 00:16:02,628
z wcieleniem czarnych osób.
305
00:16:02,711 --> 00:16:04,797
W przemyśle country
306
00:16:04,880 --> 00:16:08,759
niebiali artyści reprezentują mniej niż 4%
307
00:16:08,842 --> 00:16:10,970
piosenek granych w radiu
308
00:16:11,053 --> 00:16:13,514
i artystów z dużych wytwórni.
309
00:16:14,056 --> 00:16:17,184
Do takiego świata trafił Lil Nas X.
310
00:16:18,978 --> 00:16:21,897
„Old Town Road ” zaczyna się od banjo.
311
00:16:25,317 --> 00:16:27,736
A tekst porusza tematykę country.
312
00:16:27,820 --> 00:16:29,238
Kapelusz czarny mat
313
00:16:29,321 --> 00:16:31,407
Dopasowane buty
314
00:16:31,490 --> 00:16:32,950
Jadę na koniu
315
00:16:33,033 --> 00:16:35,703
Ale są bity muzyki trap, bas 808
316
00:16:35,786 --> 00:16:37,538
i akcenty perkusyjne.
317
00:16:40,958 --> 00:16:44,003
Co było dość nowe w country,
ale nie tak całkiem.
318
00:16:44,628 --> 00:16:47,423
Więc decyzja Billboardu
o usunięciu piosenki
319
00:16:47,506 --> 00:16:49,174
zapoczątkowała debatę
320
00:16:49,258 --> 00:16:52,386
o rasie i dyskryminacji w muzyce country.
321
00:16:52,469 --> 00:16:54,638
Niektórzy nazwali to rozrachunkiem.
322
00:16:55,139 --> 00:16:57,516
„Old Town Road” idealnie pokazuje,
323
00:16:57,599 --> 00:17:01,186
jak strzeżenie granic muzyki country
324
00:17:01,270 --> 00:17:06,650
pośredniczy w pilnowaniu granic
wokół amerykańskiej tożsamości.
325
00:17:06,734 --> 00:17:09,695
Nie dość, że był homoseksualnym
czarnym muzykiem,
326
00:17:09,778 --> 00:17:12,448
Lil Nas X grał też po swojemu.
327
00:17:12,531 --> 00:17:15,951
W pewnym sensie
to brzmiało jak płyta country,
328
00:17:16,035 --> 00:17:19,747
ale nie pochodziło
329
00:17:19,830 --> 00:17:23,709
od tradycyjnej publiczności
ani o nią nie zabiegało.
330
00:17:23,792 --> 00:17:27,880
Mainstreamowa społeczność muzyki country
331
00:17:27,963 --> 00:17:30,591
szybko to zauważyła.
332
00:17:30,674 --> 00:17:34,261
Ale Lil Nas X nie potrzebował
listy przebojów country.
333
00:17:34,344 --> 00:17:36,680
Twitter, TikTok i streaming
334
00:17:36,764 --> 00:17:39,683
uczyniły z „Old Town Road”
numer jeden w Ameryce
335
00:17:39,767 --> 00:17:42,102
przez rekordowe 19 tygodni.
336
00:17:42,728 --> 00:17:46,148
Streaming to nowy sposób
na wejście do świata muzyki.
337
00:17:46,231 --> 00:17:48,609
Bierzesz do ręki telefon i voilà.
338
00:17:48,692 --> 00:17:50,986
To jest świetne. To jest modne.
339
00:17:51,070 --> 00:17:53,697
Świat podejmuje tę decyzję.
340
00:17:54,656 --> 00:17:57,534
Blanco Brown miał podobnie jak Lil Nas X.
341
00:17:57,618 --> 00:17:59,745
Obaj dorastali w Atlancie w Georgii.
342
00:17:59,828 --> 00:18:02,706
Muzycznie czerpałem inspirację
343
00:18:02,790 --> 00:18:05,751
od Arethy Franklin po George’a Straita,
344
00:18:05,834 --> 00:18:07,086
Outkast.
345
00:18:07,169 --> 00:18:08,879
I tak dalej.
346
00:18:08,962 --> 00:18:12,382
Łączył je w brzmienie,
któremu nadał własną nazwę.
347
00:18:12,466 --> 00:18:16,136
„Trailer trap”. Muzyka z przyczep
połączona z trapem.
348
00:18:16,220 --> 00:18:19,056
{\an8}Wypełniłem lukę i powstał trailer trap.
349
00:18:19,139 --> 00:18:21,850
{\an8}To stylowa muzyka country w stylu 808.
350
00:18:22,893 --> 00:18:26,271
Jak jego piosenka „The Git Up”,
będąca tańcem liniowym.
351
00:18:26,355 --> 00:18:27,898
W maju 2019 roku
352
00:18:27,981 --> 00:18:31,443
dwóch przyrodnich braci
wrzuciło na TikTok nagranie,
353
00:18:31,527 --> 00:18:34,113
w którym tańczą do tej piosenki.
354
00:18:34,613 --> 00:18:37,449
Wideo się rozniosło,
a latem było już viralem,
355
00:18:37,533 --> 00:18:40,452
jak „Old Town Road” sprzed kilku miesięcy.
356
00:18:41,245 --> 00:18:45,624
Tańczyli to wszyscy,
od dwulatków po 92-latki.
357
00:18:45,707 --> 00:18:48,043
Sam poczułem, jak to jest mieć hit.
358
00:18:48,127 --> 00:18:51,964
W teledysku ma adidasy z ostrogami,
359
00:18:52,047 --> 00:18:55,926
gra na automacie perkusyjnym,
ale też na gitarze hawajskiej,
360
00:18:56,009 --> 00:18:58,554
i prowadzi różnorodną grupę
361
00:18:58,637 --> 00:19:02,349
z epizodyczną rolą tiktokerów,
którzy pomogli mu się wypromować.
362
00:19:08,397 --> 00:19:10,274
Blanco bardzo chciał
363
00:19:10,357 --> 00:19:14,111
być częścią społeczności muzyki country,
364
00:19:14,194 --> 00:19:18,448
czego nie można powiedzieć o Lil Nas X.
365
00:19:19,074 --> 00:19:21,827
Piosenkę tyle razy zagrano w radiu,
366
00:19:21,910 --> 00:19:23,954
że przebiła się na listę country,
367
00:19:24,037 --> 00:19:25,539
choć nie do czołówki.
368
00:19:26,373 --> 00:19:29,042
Ale rok później, w 2020,
369
00:19:29,126 --> 00:19:31,920
ta piosenka była pierwsza na tej liście.
370
00:19:32,421 --> 00:19:35,841
Zaczyna się od starego sampla,
typowego dla hip-hopu.
371
00:19:35,924 --> 00:19:38,093
Choć był to stary klasyk honky-tonk.
372
00:19:40,554 --> 00:19:42,181
Potem się zniekształca.
373
00:19:42,973 --> 00:19:44,224
I rytm się urywa.
374
00:19:44,308 --> 00:19:46,310
Tam stoi szklanka
375
00:19:46,393 --> 00:19:47,394
Bas 808.
376
00:19:47,477 --> 00:19:49,646
Która złagodzi mój ból
377
00:19:50,355 --> 00:19:53,734
Sam Hunt został nazwany
„Drakiem country” i tym,
378
00:19:53,817 --> 00:19:55,986
który wprowadził hip-hop do branży.
379
00:19:56,737 --> 00:19:59,448
Country i hip-hop są bardzo blisko.
380
00:19:59,531 --> 00:20:01,533
Opowiadają historie.
381
00:20:01,617 --> 00:20:03,952
Niektóre są prawdziwe, inne nie.
382
00:20:04,036 --> 00:20:05,871
Ale chodzi o przekaz.
383
00:20:05,954 --> 00:20:08,165
To dla mnie najważniejsze.
384
00:20:09,291 --> 00:20:12,461
Rap i country łączy wiele tematów.
385
00:20:12,961 --> 00:20:15,088
Duma z miejsca pochodzenia.
386
00:20:16,048 --> 00:20:17,049
Prosto z Compton
387
00:20:21,678 --> 00:20:23,096
{\an8}Jestem zdecydowanie
388
00:20:23,180 --> 00:20:25,599
{\an8}Z Nowego Jorku
389
00:20:25,682 --> 00:20:27,100
{\an8}Rodzinne wartości.
390
00:20:27,184 --> 00:20:29,061
{\an8}Za moich braci z córkami
391
00:20:29,144 --> 00:20:30,562
{\an8}Nie ma kobiety
392
00:20:30,646 --> 00:20:32,147
{\an8}Która zajmie miejsce mamy
393
00:20:33,440 --> 00:20:35,275
Jeszcze jeden uścisk od babci
394
00:20:35,359 --> 00:20:36,568
I trudne czasy.
395
00:20:36,652 --> 00:20:38,820
Mam dość bycia biednym
I to czarnym
396
00:20:39,988 --> 00:20:41,698
Czasy mroczniejsze
Niż piwnica
397
00:20:43,742 --> 00:20:45,744
{\an8}Staram się trzymać rękę na pulsie
398
00:20:45,827 --> 00:20:47,704
Country i R&B
399
00:20:47,788 --> 00:20:50,123
są ściśle powiązane
400
00:20:50,207 --> 00:20:52,334
pod względem muzycznym.
401
00:20:52,417 --> 00:20:55,379
Rap narodził się z ubóstwa
północnych miast…
402
00:20:58,757 --> 00:21:02,219
bazując na muzyce przodków
– rhythm and blues,
403
00:21:02,302 --> 00:21:04,680
którą początkowo brzdąkano na banjo,
404
00:21:04,763 --> 00:21:09,059
sprowadzonym do Ameryki na statkach
z niewolnikami z Afryki Zachodniej.
405
00:21:09,142 --> 00:21:11,103
A przed emancypacją
406
00:21:11,186 --> 00:21:14,481
śpiewano spirituals
i pieśni do pracy na plantacjach
407
00:21:14,564 --> 00:21:16,233
na amerykańskim Południu.
408
00:21:16,817 --> 00:21:20,237
Te wiejskie lamenty
przerodziły się w bluesa.
409
00:21:20,862 --> 00:21:24,866
A te dźwięki przemieszane z balladami
skrzypków z Appalachów
410
00:21:24,950 --> 00:21:28,787
stworzyły korzenie muzyki,
później podzielonej i sprzedawanej
411
00:21:28,870 --> 00:21:31,665
jako muzyka hillbilly i „nagrania rasowe”.
412
00:21:32,624 --> 00:21:35,419
Stają się symbolicznymi przeciwieństwami.
413
00:21:35,502 --> 00:21:37,838
Które rozgałęziają się i splątują,
414
00:21:37,921 --> 00:21:41,341
tworząc niemal całą
amerykańską muzykę popularną.
415
00:21:41,925 --> 00:21:44,636
Czyli rap i country to nie przeciwieństwa.
416
00:21:44,720 --> 00:21:47,097
Tylko zagubieni kuzyni.
417
00:21:48,515 --> 00:21:51,643
Jednym z artystów,
który ośmielił się wyjść poza ramy,
418
00:21:51,727 --> 00:21:52,811
był Ray Charles.
419
00:21:53,395 --> 00:21:55,188
W 1962 roku
420
00:21:55,272 --> 00:21:59,443
wydał Modern Sounds in Country
and Western Music
421
00:21:59,526 --> 00:22:01,987
z nową, bluesową oprawą
422
00:22:02,070 --> 00:22:04,990
popularnych piosenek,
jak „You Are My Sunshine”.
423
00:22:05,073 --> 00:22:07,909
Dziewczyno, czasem mnie uszczęśliwiasz
424
00:22:07,993 --> 00:22:10,037
Gdy moje niebo jest szare
425
00:22:10,120 --> 00:22:12,247
Gdy Ray Charles się czegoś dotknie
426
00:22:12,331 --> 00:22:14,207
i zacznie swingować,
427
00:22:14,291 --> 00:22:16,752
robi się bluesowo i soulowo.
428
00:22:16,835 --> 00:22:18,837
Ten album Raya Charlesa
429
00:22:18,920 --> 00:22:20,881
to był ówczesny „Old Town Road”.
430
00:22:20,964 --> 00:22:25,093
Przemysł country nie zaakceptował
Raya Charlesa jako swojego muzyka.
431
00:22:25,177 --> 00:22:30,015
Ale te płyty mogły zmienić muzykę country
432
00:22:30,098 --> 00:22:33,143
jak każdy inny album.
433
00:22:33,226 --> 00:22:36,104
Ray Charles był świetnym artystą country,
434
00:22:36,188 --> 00:22:37,814
jednym z najlepszych.
435
00:22:37,898 --> 00:22:40,484
Echa po nim słychać do dziś,
436
00:22:40,567 --> 00:22:43,111
jak na pierwszym występie
Chrisa Stapletona
437
00:22:43,195 --> 00:22:46,281
na rozdaniu nagród country,
gdy zaśpiewał bluesa.
438
00:22:47,032 --> 00:22:50,660
{\an8}Kiedyś spędzałem noce w barze
439
00:22:55,332 --> 00:22:58,543
Gorzałka była moją jedyną miłością
440
00:22:59,211 --> 00:23:02,547
Albo gdy Mickey Guyton
na gali Grammy w 2021 roku
441
00:23:02,631 --> 00:23:03,882
opowiedziała historię.
442
00:23:04,383 --> 00:23:07,719
Jeśli myślisz, że żyjemy
443
00:23:07,803 --> 00:23:09,971
W kraju wolnych
444
00:23:10,055 --> 00:23:13,266
Spróbuj być
445
00:23:13,350 --> 00:23:15,018
Czarny jak ja
446
00:23:15,102 --> 00:23:18,188
„Black Like Me” to niesamowita piosenka,
447
00:23:18,271 --> 00:23:20,273
bo ona śpiewa swoją prawdę.
448
00:23:20,899 --> 00:23:23,860
Jak wszystko na świecie, musimy ewoluować.
449
00:23:23,944 --> 00:23:27,989
Razem z nami będzie ewoluować też muzyka.
450
00:23:28,073 --> 00:23:30,909
Mam nadzieję, że obecni młodzi artyści
451
00:23:30,992 --> 00:23:33,620
opowiedzą kiedyś prawdę,
jak nigdy wcześniej.
452
00:23:33,703 --> 00:23:36,248
Zrobią to w taki sposób, że zareagujesz:
453
00:23:38,375 --> 00:23:39,918
„To jest to”.
454
00:23:40,001 --> 00:23:44,381
Muzyka country jest jak otwarta droga
bez ślepego zaułka.
455
00:23:44,464 --> 00:23:47,342
Taka właśnie powinna być muzyka.
456
00:23:47,426 --> 00:23:48,885
Przemawiająca do serca.
457
00:24:15,745 --> 00:24:17,664
Napisy: Anna Samoń