1 00:00:10,802 --> 00:00:14,222 {\an8}Các quảng cáo chăm sóc da không phóng to hẳn là có lý do. 2 00:00:14,723 --> 00:00:18,518 {\an8}Nếu có thì cũng sẽ là một khung cảnh bằng hoạt hình không tì vết. 3 00:00:19,269 --> 00:00:22,939 {\an8}Hình cận cảnh thực sự của làn da có thể gây khó chịu đôi chút. 4 00:00:25,275 --> 00:00:26,901 {\an8}Cái gì thế này? 5 00:00:28,903 --> 00:00:32,615 Ngay cả làn da hoàn hảo nhất cũng là một địa hình xù xì, mấp mô, 6 00:00:33,116 --> 00:00:36,578 đan xen những đường rãnh dầu và vô vàn những sợi lông. 7 00:00:37,162 --> 00:00:38,913 Và ở vùng đất kỳ lạ này 8 00:00:39,414 --> 00:00:40,790 có những con rồng. 9 00:00:41,958 --> 00:00:46,504 Giới khoa học tin những con ve Demodex này có trên mặt mọi người trưởng thành. 10 00:00:47,255 --> 00:00:50,925 Gần như chắc chắn đang có vài con đào xới các nang mặt của bạn. 11 00:00:51,760 --> 00:00:56,222 Và hoàn toàn không chỉ có chúng. Làn da của chúng ta chứa vô số các đàn 12 00:00:56,306 --> 00:00:58,141 vi khuẩn, nấm, 13 00:00:58,683 --> 00:01:03,396 và thậm chí là các vi-rút nhỏ xíu. Chúng không phải giống ký sinh gây hại. 14 00:01:03,897 --> 00:01:08,359 Thực tế, để giữ làn da khỏe mạnh ta cần vô số các hành khách siêu vi này. 15 00:01:09,819 --> 00:01:13,156 {\an8}Nhưng cách các công ty chăm sóc da nói thì rất khác. 16 00:01:13,239 --> 00:01:15,450 {\an8}Chủ yếu họ nói rằng, thứ bạn cần 17 00:01:15,533 --> 00:01:17,869 {\an8}là một lượng "ngập mặt" các sản phẩm. 18 00:01:17,952 --> 00:01:20,872 {\an8}- Gel rửa mặt ngừa mụn đầu tiên. - Huyết thanh a-xít hyaluronic. 19 00:01:20,955 --> 00:01:23,750 - Kem tạo đường nét. - Sữa rửa mặt kiêm mặt nạ. 20 00:01:23,833 --> 00:01:26,002 {\an8}Dưỡng ẩm, nền tảng cho làn da khỏe. 21 00:01:26,086 --> 00:01:28,963 Thức dậy với làn da trẻ trung hơn chỉ sau năm… 22 00:01:31,299 --> 00:01:34,636 Có thể tin các sản phẩm này sẽ đem lại thứ chúng hứa hẹn? 23 00:01:35,136 --> 00:01:38,473 Và có bí quyết gì để có một làn da đẹp, khỏe mạnh không? 24 00:01:38,556 --> 00:01:40,558 Hãy bắt đầu với làn da 25 00:01:40,642 --> 00:01:43,311 qua việc nhìn nó từ góc độ của một bác sĩ. 26 00:01:43,394 --> 00:01:46,940 Da cô ấy quá đẹp. Đó là cái tôi ấn tượng nhất. 27 00:01:47,023 --> 00:01:51,402 Nếu bạn giữ làn da sạch sẽ, bạn sẽ ít có khả năng bị phát bệnh hơn. 28 00:01:51,486 --> 00:01:55,990 Da tôi trông khỏe mạnh và tươi tắn là vì tôi đã bắt đầu từ những thứ cơ bản. 29 00:01:56,074 --> 00:01:57,784 Từ cằm sang tai. 30 00:01:57,867 --> 00:02:00,203 Từ lỗ mũi lên thái dương. 31 00:02:00,286 --> 00:02:02,705 Da khỏe là da đẹp. 32 00:02:03,289 --> 00:02:08,044 LÀN DA 33 00:02:08,878 --> 00:02:12,715 Nếu có một điều các chuyên gia muốn bạn biết về làn da, thì đó là… 34 00:02:12,799 --> 00:02:15,885 {\an8}- Nó là cơ quan lớn nhất của ta. - Cơ quan lớn nhất. 35 00:02:15,969 --> 00:02:17,011 {\an8}Cơ quan lớn nhất. 36 00:02:17,095 --> 00:02:21,391 Da là phòng tuyến đầu tiên và vững chắc nhất của hệ miễn dịch. 37 00:02:21,891 --> 00:02:24,519 Tôi hay ví nó như một bức tường gạch. 38 00:02:24,602 --> 00:02:26,855 Ta có các tế bào là những viên gạch, 39 00:02:26,938 --> 00:02:29,607 còn dầu tự nhiên của ta là vữa. 40 00:02:29,691 --> 00:02:33,820 Bức tường này, lớp biểu bì, được xây lại toàn bộ cỡ một tháng một lần. 41 00:02:34,320 --> 00:02:38,950 Các tế bào mới được sinh ra ở dưới đây rồi đi lên bề mặt, nơi chúng tróc ra. 42 00:02:39,450 --> 00:02:43,246 Những lỗ chân lông bạn thấy được thật ra là các khe hở nang lông. 43 00:02:43,329 --> 00:02:46,833 Chúng có ở hầu hết mọi nơi trên cơ thể, không chỉ ở nơi nhìn rậm lông. 44 00:02:47,333 --> 00:02:51,754 {\an8}Các tuyến đi liền với các nang sẽ tiết ra một chất sáp nhờn gọi là bã nhờn. 45 00:02:52,255 --> 00:02:55,550 {\an8}Chúng giúp bôi trơn và a-xít hóa làn da của chúng ta. 46 00:02:55,633 --> 00:02:59,262 Làn da không có độ pH ở mức trung tính, mà rơi vào khoảng năm, 47 00:02:59,345 --> 00:03:04,475 khiến vi khuẩn gây hại khó phát triển hơn. Nếu bức tường gạch bảo vệ bạn bị nứt vỡ, 48 00:03:04,559 --> 00:03:07,645 các phần tử lạ hoặc vi trùng sẽ dễ xâm nhập hơn. 49 00:03:08,146 --> 00:03:12,442 Hệ miễn dịch sẽ lập tức phản ứng, làn da của bạn sẽ ửng đỏ và ngứa ngáy. 50 00:03:12,525 --> 00:03:16,321 {\an8}Và nguyên một đội quân tế bào miễn dịch sẽ phát hiện, tấn công những kẻ xâm nhập. 51 00:03:16,821 --> 00:03:20,408 {\an8}Và dĩ nhiên, không thể quên nhân tố nổi bật nhất của làn da. 52 00:03:21,492 --> 00:03:24,204 Nhóm sinh vật chọn làn da làm nhà. 53 00:03:26,581 --> 00:03:28,791 Trước khi ta tiến hóa hàng tỉ năm, 54 00:03:28,875 --> 00:03:31,711 vi sinh vật đã xâm chiếm mọi nơi trên Trái Đất, 55 00:03:31,794 --> 00:03:34,923 từ các sông băng Bắc Cực, các bể chứa lưu huỳnh 56 00:03:35,006 --> 00:03:37,675 đến các miệng phun núi lửa dưới đáy đại dương. 57 00:03:38,676 --> 00:03:43,181 Nên khi làn da xuất hiện, nó trở thành một môi trường nữa để chúng xâm chiếm. 58 00:03:43,264 --> 00:03:46,976 Thực chất, bạn mang hàng nghìn tỷ loại vi khuẩn, nấm, 59 00:03:47,060 --> 00:03:51,272 vi-rút và động vật nguyên sinh, thậm chí có cả những con côn trùng nhỏ. 60 00:03:51,356 --> 00:03:55,360 Làn da sở hữu sự đa dạng đáng kinh ngạc với đủ các môi trường. 61 00:03:56,361 --> 00:03:58,696 Mặt bạn là một vùng đầm lầy đầy dầu. 62 00:03:59,364 --> 00:04:02,200 Hai nách là hai rừng nhiệt đới tối tăm, ẩm ướt. 63 00:04:02,700 --> 00:04:05,328 Hai cẳng tay bạn là hai hoang mạc khô cằn. 64 00:04:06,454 --> 00:04:11,251 Hệ vi sinh vật của bạn được hình thành lần đầu khi bạn được sinh ra trên đời. 65 00:04:16,923 --> 00:04:20,635 Quần xã sinh vật của mẹ bạn sẽ đột ngột định cư sang bạn, 66 00:04:20,718 --> 00:04:23,346 và nó tạo thành, kiểu, một nền tảng vững chãi 67 00:04:23,429 --> 00:04:26,099 sẽ gắn bó với bạn tới cuối đời. 68 00:04:27,350 --> 00:04:29,769 Và bạn càng lớn, nó càng thêm phát triển, 69 00:04:30,311 --> 00:04:32,230 thành hình từ những trải nghiệm. 70 00:04:32,730 --> 00:04:36,693 Trải nghiệm ở đây có thể là bạn sống ở đâu, có nuôi thú cưng không, 71 00:04:37,568 --> 00:04:41,072 bạn sống với ai, và hằng ngày bạn gặp gỡ ai. 72 00:04:41,781 --> 00:04:44,742 Mỗi chúng ta lại có, kiểu, một nét đặc trưng riêng. 73 00:04:45,493 --> 00:04:47,996 Giới khoa học đã dành vài thập kỷ qua 74 00:04:48,079 --> 00:04:50,331 để tìm hiểu xem loài nào sống ở đâu. 75 00:04:50,415 --> 00:04:54,335 Giờ thì họ đang muốn tìm hiểu xem lũ tiểu yêu này đang làm gì. 76 00:04:55,378 --> 00:04:58,298 Có một loại trực khuẩn sống ở các kẽ ngón chân, 77 00:04:58,381 --> 00:05:01,301 chuyên ăn một hợp chất tên leu-xin trong mồ hôi, 78 00:05:01,384 --> 00:05:04,262 thứ góp phần gây ra mùi mồ hôi chân hôi thối. 79 00:05:04,345 --> 00:05:07,557 Sao ta lại muốn cùng tiến hóa với thứ vi sinh vật 80 00:05:07,640 --> 00:05:09,600 tạo ra mùi hôi này chứ? 81 00:05:09,684 --> 00:05:11,644 À, hóa ra trực khuẩn này 82 00:05:11,728 --> 00:05:15,106 lại là một tác nhân gây ức chế lây nhiễm nấm cực mạnh. 83 00:05:15,732 --> 00:05:18,318 Chân ta sinh ra nhiều leu-xin tới khó hiểu. 84 00:05:18,401 --> 00:05:22,071 Cứ như cơ thể ta đang mở tiệc chiêu đãi các vi khuẩn này 85 00:05:22,155 --> 00:05:24,240 để chúng giúp ta không bị nấm chân vậy. 86 00:05:24,741 --> 00:05:29,871 {\an8}Tiếp đến là các tụ cầu khuẩn, có mặt ở nhiều vị trí khác nhau trên khắp cơ thể. 87 00:05:29,954 --> 00:05:34,375 Ừ, ta mê các tụ cầu khuẩn lắm. Nó có thể triệu tập các loại tế bào miễn dịch 88 00:05:34,459 --> 00:05:37,628 cho phép ta chữa lành vết thương và chống nhiễm trùng. 89 00:05:37,712 --> 00:05:40,506 Chúng có thể tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh. 90 00:05:40,590 --> 00:05:42,925 Thuốc kháng sinh cũng làm được điều đó. 91 00:05:44,469 --> 00:05:47,472 Mặc dù các vi khuẩn có lợi thường sẽ bị chết oan 92 00:05:47,555 --> 00:05:50,308 và nhiều mầm bệnh đang tiến hóa để kháng các loại thuốc này. 93 00:05:50,391 --> 00:05:53,102 Đây là một xu hướng đáng sợ trên khắp thế giới, 94 00:05:53,186 --> 00:05:54,771 nhất là ở các bệnh viện. 95 00:05:55,480 --> 00:05:59,275 Phòng thí nghiệm của Julia Oh đang tạo ra một dòng tụ cầu khuẩn bằng công nghệ gen 96 00:05:59,359 --> 00:06:02,862 để tấn công một trong những vi khuẩn kháng thuốc kháng sinh phổ biến nhất. 97 00:06:02,945 --> 00:06:04,864 Chúng như một rô bốt tìm diệt. 98 00:06:04,947 --> 00:06:09,994 Tụ cầu khuẩn tăng cường này chỉ tấn công khi nó phát hiện ra mầm bệnh nhất định đó. 99 00:06:10,078 --> 00:06:13,206 Và nó sẽ phản ứng bằng cách tiết ra một dạng na-pan. 100 00:06:15,875 --> 00:06:18,711 Cuối cùng, giới khoa học cho rằng các vi sinh vật 101 00:06:18,795 --> 00:06:22,215 huấn luyện để hệ miễn dịch phân biệt được bạn và thù, 102 00:06:22,298 --> 00:06:25,385 nên ta sẽ chỉ phản ứng với những thứ thực sự có hại. 103 00:06:25,885 --> 00:06:29,305 Ta không biết chính xác sẽ ra sao nếu thiếu hệ vi sinh vật. 104 00:06:29,389 --> 00:06:31,682 Ta chưa từng tạo ra người vô trùng. 105 00:06:33,059 --> 00:06:36,312 Nhưng những con chuột vô trùng thì rồi. 106 00:06:36,896 --> 00:06:41,567 Chúng lớn lên mà chưa từng tiếp xúc vi sinh vật sống, sống trong bong bóng. 107 00:06:41,651 --> 00:06:45,488 Và những con chuột đó bị đủ thứ khiếm khuyết. 108 00:06:45,571 --> 00:06:49,826 {\an8}Không được vi sinh vật đào tạo cơ bản đầu đời, hệ miễn dịch của chúng bị 109 00:06:49,909 --> 00:06:52,912 {\an8}rối loạn. Chúng có thể phớt lờ mối đe dọa thực sự, 110 00:06:52,995 --> 00:06:57,542 {\an8}nhưng phản ứng quá với các chất vô hại, thậm chí tự tấn công tế bào của chúng. 111 00:06:57,625 --> 00:07:00,336 Trẻ em đang lớn lên trong các môi trường ngày một vô trùng, 112 00:07:00,420 --> 00:07:02,964 và ngày càng nhiều trẻ em đang bị rối loạn 113 00:07:03,047 --> 00:07:05,216 do có hệ miễn dịch quá tích cực. 114 00:07:05,299 --> 00:07:07,051 Bị chàm, bị dị ứng, 115 00:07:07,135 --> 00:07:10,388 hen suyễn, viêm mũi dị ứng. Số trẻ mắc bệnh đã tăng vọt. 116 00:07:10,471 --> 00:07:14,559 Ở nơi người Amish sống thì không. Theo báo cáo khoa học, trẻ em Amish 117 00:07:14,642 --> 00:07:17,478 có tỷ lệ bị hen suyễn và dị ứng thấp bất ngờ. 118 00:07:17,562 --> 00:07:21,732 Trẻ em Amish lớn lên với nhiều anh chị em, tích cực vận động ngoài trời 119 00:07:21,816 --> 00:07:26,696 và thường có các chuồng nuôi rất nhiều loài động vật khác nhau ở ngay sát nhà. 120 00:07:26,779 --> 00:07:29,282 Việc chúng được tiếp xúc nhiều vi sinh vật 121 00:07:29,365 --> 00:07:32,910 có vẻ đã giúp chúng phát triển một hệ miễn dịch thuần thục. 122 00:07:33,411 --> 00:07:35,913 Một phần bí quyết để có làn da khỏe mạnh 123 00:07:35,997 --> 00:07:38,624 đơn giản là đừng làm rối loạn hệ vi sinh vật. 124 00:07:38,708 --> 00:07:43,421 Và trong hàng trăm ngàn năm, con người có thể nói là đã không đụng chạm tới nó. 125 00:07:43,504 --> 00:07:46,466 Cho tới khi họ tạo ra nền văn minh. 126 00:07:47,049 --> 00:07:50,261 Trên khắp thế giới, con người bắt đầu dùng nước gột rửa làn da, 127 00:07:50,344 --> 00:07:55,641 thường là trong các nghi lễ tôn giáo. Rồi ngày càng nhiều người đổ về thành phố, 128 00:07:55,725 --> 00:07:59,645 khiến các căn bệnh truyền nhiễm hoành hành hơn bao giờ hết. 129 00:08:00,396 --> 00:08:04,192 Giữa thế kỷ 19, giới khoa học đã phát hiện ra thủ phạm. 130 00:08:04,692 --> 00:08:10,907 Vi trùng. Một số vi sinh vật đầu tiên được phát hiện là những vi sinh vật có hại. 131 00:08:10,990 --> 00:08:14,368 Các đại dịch tả đã giết chết hàng triệu người toàn cầu. 132 00:08:14,452 --> 00:08:18,039 Dịch hạch đã quét sạch gần một phần ba dân số Châu Âu. 133 00:08:18,122 --> 00:08:19,540 Và ở Mỹ, 134 00:08:19,624 --> 00:08:23,211 bệnh lao là nguyên nhân gây ra một phần tư số ca tử vong. 135 00:08:23,294 --> 00:08:27,548 Từ đó chúng ta nảy sinh suy nghĩ là, ừm, có lẽ nên rửa sạch chúng đi. 136 00:08:27,632 --> 00:08:32,386 Trong nhiều thế kỷ trước, ta đã sử dụng đủ loại xà phòng, chủ yếu là để giặt đồ. 137 00:08:32,470 --> 00:08:36,974 Mà giờ, các quan chức y tế công cộng kêu gọi dùng chúng lên da thường xuyên. 138 00:08:39,352 --> 00:08:43,523 Mục đích của phương pháp này là để giảm số lượng vi sinh vật gây bệnh. 139 00:08:44,023 --> 00:08:47,276 Đó là lý do đặc biệt để người ta rửa tay với xà phòng. 140 00:08:47,777 --> 00:08:50,780 Đầu thế kỷ 20 là giai đoạn bùng nổ xà phòng. 141 00:08:52,865 --> 00:08:57,119 Nào là xà phòng làm đẹp, xà phòng tắm, xà phòng chăm sóc sức khỏe, 142 00:08:57,203 --> 00:09:00,289 tất cả, về bản chất, đều là cùng một sản phẩm. 143 00:09:00,373 --> 00:09:05,378 Xà phòng cao cấp cho giới giàu có đắt tiền hơn, nhưng có chức năng y hệt. 144 00:09:05,461 --> 00:09:09,382 Nó trở thành một sản phẩm thương hiệu, đi kèm hoạt động quảng cáo. 145 00:09:10,424 --> 00:09:13,594 Các hãng làm xà phòng khởi xướng các thủ thuật tiếp thị mà nay vẫn còn. 146 00:09:14,303 --> 00:09:16,722 Như quảng bá bằng người nổi tiếng. 147 00:09:16,806 --> 00:09:20,768 Quảng cáo này mời danh nhân vì quyền nữ giới Elizabeth Cady Stanton. 148 00:09:21,644 --> 00:09:22,937 {\an8}Còn quảng cáo này, 149 00:09:23,020 --> 00:09:24,564 với cái ôm nồng thắm 150 00:09:24,647 --> 00:09:26,482 cùng câu khẩu hiệu táo bạo, 151 00:09:26,566 --> 00:09:30,903 thì thuộc số quảng cáo đầu tiên chứng minh rằng khêu gợi sẽ bán được hàng. 152 00:09:31,404 --> 00:09:35,032 Thứ những sản phẩm đó bán thực chất là cảm giác ưu việt, 153 00:09:35,116 --> 00:09:38,995 có thể là ưu việt hơn một chủng tộc khác hoặc một tầng lớp khác. 154 00:09:40,621 --> 00:09:43,666 Quảng cáo xà phòng thường đi kèm tranh biếm họa kỳ thị chủng tộc, 155 00:09:43,749 --> 00:09:46,294 mô tả những người da sẫm màu là bẩn thỉu. 156 00:09:47,211 --> 00:09:51,007 Hoặc là những kẻ mọi rợ, cần đến tác động văn minh của xà phòng. 157 00:09:51,507 --> 00:09:54,844 Xà phòng tượng trưng cho vẻ đẹp, và một làn da đẹp 158 00:09:54,927 --> 00:09:56,304 là một làn da trắng. 159 00:09:56,387 --> 00:09:59,599 Về cơ bản, nếu xã hội có một nỗi bất an bắt rễ rất sâu, 160 00:09:59,682 --> 00:10:03,936 ngành công nghiệp này đã tìm ra cách khai thác nó, hứa đem lại giải pháp. 161 00:10:04,020 --> 00:10:08,983 Xà phòng sẽ thay đổi cuộc đời bạn. Bạn sẽ phù hợp với tiêu chuẩn xã hội hơn. 162 00:10:09,066 --> 00:10:12,069 Họ bảo nó sẽ giúp bạn ngời sáng, bạn sẽ có chồng. 163 00:10:12,778 --> 00:10:16,866 Các công ty xà phòng đã dùng ngôn từ kiểu khoa học để củng cố các khẳng định. 164 00:10:17,366 --> 00:10:19,493 Họ chào bán cho các bà nội trợ 165 00:10:19,577 --> 00:10:22,622 bằng cách tài trợ và sản xuất các vở kịch truyền thanh ban ngày. 166 00:10:22,705 --> 00:10:26,876 Những "vở kịch xà phòng" đó mau chóng được đưa lên màn ảnh nhỏ. 167 00:10:26,959 --> 00:10:31,797 Hãng xà phòng Ivory nắm sô Guiding Light tới khi nó ngừng phát sóng năm 2009. 168 00:10:32,298 --> 00:10:35,801 Xà phòng Ivory, xà phòng nổi nhất thế giới, giới thiệu. 169 00:10:35,885 --> 00:10:41,182 Đến giữa thế kỷ 20, ai cũng dùng xà phòng thường xuyên, ít nhất là ở các nước giàu. 170 00:10:41,265 --> 00:10:44,101 Và họ thoa chúng lên khắp cơ thể, 171 00:10:44,185 --> 00:10:48,189 {\an8}mỗi ngày. Xà phòng là một hóa chất khá đơn giản, 172 00:10:48,272 --> 00:10:51,692 {\an8}có thể rửa sạch những bụi bẩn tích tụ của nền văn minh, 173 00:10:51,776 --> 00:10:55,363 những hóa chất gây kích ứng da như ô nhiễm và trang điểm, 174 00:10:55,446 --> 00:10:58,240 cùng các vi trùng gây bệnh. 175 00:10:58,324 --> 00:11:01,369 Nhiều mạng người đã được cứu nhờ rửa với xà phòng, 176 00:11:01,452 --> 00:11:04,747 nhưng xà phòng còn ăn mòn lớp vữa trong bức tường gạch, 177 00:11:04,830 --> 00:11:06,499 phá vỡ các phòng tuyến. 178 00:11:06,582 --> 00:11:10,628 Và vì chủ yếu là ba-zơ, xà phòng có thể thay đổi độ pH của da bạn. 179 00:11:11,128 --> 00:11:14,965 Khi rửa tay, rửa ráy quá mức, bạn đang không cho da làm nhiệm vụ. 180 00:11:15,049 --> 00:11:18,552 Bạn làm rối loạn tính hóa học của da, làm lớp dầu thay đổi. 181 00:11:18,636 --> 00:11:22,848 Nếu coi lớp dầu là lớp đất để hệ sinh thái vi sinh vật phát triển 182 00:11:22,932 --> 00:11:27,436 thì bạn đã làm nó bị rối loạn vừa đủ để thứ lưu lại bị mất cân bằng đôi chút. 183 00:11:28,771 --> 00:11:32,775 Nhiều thập kỷ trước, chưa ai biết tác hại tiềm tàng của việc dùng xà phòng quá mức. 184 00:11:32,858 --> 00:11:36,070 Họ chỉ thấy là nó sẽ khiến da bạn bị khô và ngứa. 185 00:11:36,612 --> 00:11:39,240 Ngành công nghiệp này cũng đã tìm ra giải pháp cho việc đó. 186 00:11:39,323 --> 00:11:44,078 {\an8}Xà phòng làm làn da bạn khô, còn Dove sẽ dưỡng ẩm cho làn da khi bạn rửa mặt. 187 00:11:44,662 --> 00:11:47,331 Dove có chứa một loại kem dưỡng ẩm. 188 00:11:47,415 --> 00:11:50,167 Nó đã khai sinh ra cái suy nghĩ hoàn toàn mới, 189 00:11:50,251 --> 00:11:52,586 là có lẽ bạn sẽ cần thêm sản phẩm khác, 190 00:11:52,670 --> 00:11:55,548 những sản phẩm trung hòa loại xà phòng bạn dùng. 191 00:11:55,631 --> 00:11:56,841 Bạn cần thêm một thứ nữa, 192 00:11:57,341 --> 00:12:00,928 và thứ đó lại mở ra cánh cửa cho một lô các sản phẩm khác, 193 00:12:01,011 --> 00:12:02,805 thay vì chỉ một bánh xà phòng. 194 00:12:02,888 --> 00:12:06,600 Năm 1968, Clinique được trình làng với một quy trình ba bước, 195 00:12:07,101 --> 00:12:10,312 thứ mà họ cho là cần thiết chẳng kém gì đánh răng. 196 00:12:10,396 --> 00:12:15,234 Vài hãng sản xuất xà phòng cũ đã đa dạng hóa, trở thành những gã khổng lồ quốc tế. 197 00:12:16,068 --> 00:12:18,404 Thị trường lộ diện những lựa chọn mới. 198 00:12:18,487 --> 00:12:23,826 Đã có một đợt bùng nổ khi các thương hiệu Vẻ đẹp Hàn Quốc tiến đánh phương Tây, 199 00:12:23,909 --> 00:12:26,203 và ai nấy đều phát điên lên vì chúng. 200 00:12:26,287 --> 00:12:28,247 {\an8}VẺ ĐẸP HÀN QUỐC NỞ RỘ 201 00:12:28,330 --> 00:12:30,583 HỨA HẸN TỪ PHƯƠNG ĐÔNG XUẤT XỨ HÀN QUỐC 202 00:12:30,666 --> 00:12:31,625 TỰ VẤN SEOUL 203 00:12:31,709 --> 00:12:33,252 HƯỚNG VỀ PHƯƠNG ĐÔNG 204 00:12:34,044 --> 00:12:38,090 Quy trình chăm sóc da mười bước Hàn Quốc là thứ tôi phát minh ra cách đây mấy năm. 205 00:12:38,174 --> 00:12:40,551 Tầm năm 2015 206 00:12:40,634 --> 00:12:42,428 là thời điểm tôi bắt đầu thấy 207 00:12:42,511 --> 00:12:45,681 ngày càng nhiều người bàn tán về xu thế mới này. 208 00:12:45,765 --> 00:12:47,391 Vài thập kỷ nay, 209 00:12:47,475 --> 00:12:51,437 Hàn Quốc đã tăng cường xuất khẩu các mặt hàng văn hóa của họ. 210 00:12:51,520 --> 00:12:54,064 Phim truyền hình Hàn Quốc, K-Pop, 211 00:12:55,232 --> 00:12:57,109 và Vẻ đẹp Hàn Quốc. 212 00:12:57,818 --> 00:13:00,696 Ở Hàn Quốc, da luôn được đặt lên hàng đầu. 213 00:13:00,780 --> 00:13:02,364 Họ thực sự coi làn da 214 00:13:02,448 --> 00:13:07,161 còn quan trọng hơn cả trang điểm hay thời trang. 215 00:13:07,244 --> 00:13:10,289 Họ khá khôn ngoan. Họ sử dụng những nguyên liệu 216 00:13:10,372 --> 00:13:13,626 mà trước đây nhiều thương hiệu chưa từng cân nhắc dùng. 217 00:13:13,709 --> 00:13:14,835 TRÀ XANH 218 00:13:14,919 --> 00:13:15,961 ĐÁ NÚI LỬA 219 00:13:16,045 --> 00:13:17,004 CHẤT NHẦY ỐC SÊN 220 00:13:17,087 --> 00:13:18,255 CO-LA-GEN HEO 221 00:13:18,339 --> 00:13:20,216 NỌC ONG 222 00:13:20,299 --> 00:13:21,425 CHIẾT XUẤT SAO BIỂN 223 00:13:21,509 --> 00:13:22,426 SỮA LỪA 224 00:13:22,510 --> 00:13:26,806 Giới khoa học vẫn đang cố hiểu chúng có tác dụng không và bằng cách nào, 225 00:13:26,889 --> 00:13:30,351 nhưng nhìn chung, các sản phẩm Vẻ đẹp Hàn Quốc đang được đánh giá tích cực. 226 00:13:30,434 --> 00:13:34,396 Chúng được sản xuất rất kỳ công, giá lại phải chăng nữa. 227 00:13:35,564 --> 00:13:39,109 Nếu bạn chưa biết gì về chăm sóc da và muốn bắt đầu tìm hiểu, 228 00:13:39,193 --> 00:13:42,780 tôi sẽ khuyên bạn nên bắt đầu từ một vài thứ cơ bản. 229 00:13:42,863 --> 00:13:46,367 Nếu bạn có bôi kem chống nắng, nước thơm sau cạo râu hay có trang điểm, 230 00:13:46,450 --> 00:13:49,036 tới cuối ngày, bạn nên rửa sạch chúng đi. 231 00:13:49,119 --> 00:13:51,580 Hiện có nhiều lựa chọn thay thế xà phòng, 232 00:13:51,664 --> 00:13:54,041 như chất làm sạch tổng hợp hay sữa rửa mặt gốc dầu, 233 00:13:54,124 --> 00:13:57,545 sẽ mềm dịu hơn với lớp vữa trên bức tường của ta. Tuy vậy… 234 00:13:57,628 --> 00:14:01,173 Bạn chả biết có bao nhiêu sữa rửa mặt làm làn da bị bong đâu. 235 00:14:01,257 --> 00:14:04,844 Thường thì sau khi rửa mặt, độ pH của bạn sẽ loạn xì ngầu. 236 00:14:04,927 --> 00:14:07,429 Và đó là lúc để sử dụng nước cân bằng da. 237 00:14:07,513 --> 00:14:10,641 Nói chung chúng sẽ hướng làn da bạn về lại nồng độ a-xít khỏe mạnh, 238 00:14:11,141 --> 00:14:13,185 hệt như cách bã nhờn tự nhiên làm. 239 00:14:14,520 --> 00:14:17,648 Kem dưỡng ẩm cũng giúp bù đắp thiệt hại sau rửa mặt. 240 00:14:17,731 --> 00:14:20,526 Kem dưỡng ẩm là để cấp lại thứ bạn vừa rửa đi. 241 00:14:20,609 --> 00:14:24,154 Thực chất, một số kem dưỡng ẩm nhái theo lớp vữa tự nhiên. 242 00:14:25,155 --> 00:14:27,783 Nếu còn trẻ, có lẽ bạn không cần tẩy da chết. 243 00:14:27,867 --> 00:14:30,786 Làn da của bạn tự thay thế thôi cũng được rồi. 244 00:14:30,870 --> 00:14:32,162 Nhưng khi bạn già đi, 245 00:14:32,246 --> 00:14:35,666 tốc độ thay thế tế bào làn da của bạn sẽ chậm lại. 246 00:14:35,749 --> 00:14:38,002 Làn da bạn bắt đầu lộ rõ vẻ mệt mỏi. 247 00:14:38,085 --> 00:14:43,215 Nên có thể bạn nên đi tẩy da chết mỗi tuần một lần khi về già, từ 40 tuổi trở lên. 248 00:14:44,466 --> 00:14:49,680 Rồi đến các sản phẩm trị mụn. Nhớ chứ, làn da bạn được bao phủ bởi các nang lông, 249 00:14:49,763 --> 00:14:52,808 và chúng có thể bị bã nhờn và tế bào chết làm tắc. 250 00:14:53,309 --> 00:14:55,978 {\an8}Ở yên dưới da, khối tắc sẽ là mụn đầu trắng. 251 00:14:56,478 --> 00:14:59,940 {\an8}Tiếp xúc với không khí, nó sẽ bị ô-xy hóa, trở nên sẫm màu. 252 00:15:00,441 --> 00:15:02,735 {\an8}Vi khuẩn có thể sinh sôi trong các khối tắc này. 253 00:15:02,818 --> 00:15:05,362 {\an8}Các tế bào miễn dịch sẽ lập tức chống nhiễm trùng, 254 00:15:05,446 --> 00:15:09,950 {\an8}thế là các tế bào chết dần tích tụ. Đó là thứ màu trắng bên trong bọc mụn. 255 00:15:10,034 --> 00:15:13,537 Ta vẫn chưa hiểu hết được mọi yếu tố gây ra mụn nhọt, 256 00:15:13,621 --> 00:15:15,873 di truyền, hoóc-môn, vi khuẩn, 257 00:15:15,956 --> 00:15:19,001 những thứ ta đắp lên da và cách chúng tương tác. 258 00:15:19,501 --> 00:15:22,129 Các bác sĩ da liễu cho rằng khẩu phần ăn cũng có vai trò. 259 00:15:22,212 --> 00:15:26,508 Có vẻ đồ ăn dầu mỡ không phải là vấn đề, nhưng đồ ăn nhiều đường thì có. 260 00:15:27,009 --> 00:15:30,930 Nhưng có điều này ta đã biết. Đó là mụn không phải từ da bẩn mà ra. 261 00:15:31,013 --> 00:15:34,350 Hồi thiếu niên, tôi bị mụn khá nặng. 262 00:15:34,433 --> 00:15:36,226 Tôi đã tưởng 263 00:15:36,310 --> 00:15:39,313 là nếu tôi rửa mặt xà phòng ngày ba lần, 264 00:15:39,396 --> 00:15:43,484 tôi sẽ rửa sạch hết những vi sinh vật gì đó đã làm tôi bị nổi mụn. 265 00:15:43,984 --> 00:15:48,030 Nhưng rồi tôi thấy khá rõ là có vẻ như tôi đang làm mọi thứ tệ hơn. 266 00:15:48,822 --> 00:15:53,827 Nhiều nhà khoa học nghĩ cách trị mụn tốt nhất lại là bổ sung vi khuẩn lên da 267 00:15:53,911 --> 00:15:57,206 để hình thành một hệ vi sinh vật khỏe mạnh, cân bằng. 268 00:15:59,917 --> 00:16:02,628 Ừm, cụm từ "chống lão hóa"… 269 00:16:05,130 --> 00:16:06,215 Nó có vấn đề. 270 00:16:06,298 --> 00:16:09,218 Nó tự động làm ta có cảm giác là 271 00:16:09,301 --> 00:16:13,514 chuyện ta có nếp nhăn là chuyện không bình thường. 272 00:16:13,597 --> 00:16:17,101 Bạn nên già đi. Đó là quá trình tự nhiên của đời người thôi. 273 00:16:17,768 --> 00:16:20,562 {\an8}Bên dưới lớp biểu bì là một lớp hạ bì dày hơn, 274 00:16:20,646 --> 00:16:24,316 {\an8}được dệt xen kẽ từ các prô-tê-in gọi là elastin và co-la-gen. 275 00:16:24,400 --> 00:16:27,569 Khi làn da bạn căng ra, lớp nền này sẽ giúp nó co lại. 276 00:16:28,195 --> 00:16:30,906 Nhưng khi về già, ta sẽ sản sinh ra ngày một ít 277 00:16:30,990 --> 00:16:33,367 nên da ta sẽ gấp lại và nhăn nheo. 278 00:16:33,951 --> 00:16:38,706 Có một số thứ khiến quá trình này bị đẩy nhanh. Các độc tố, ô nhiễm 279 00:16:38,789 --> 00:16:41,917 và tia cực tím Mặt Trời, thứ còn có thể gây ung thư. 280 00:16:42,001 --> 00:16:45,170 Một sắc tố tên mê-la-nin do các tế bào này sản sinh ra 281 00:16:45,254 --> 00:16:49,633 có thể chặn bớt tia cực tím. Càng có nhiều mê-la-nin, làn da bạn càng sẫm. 282 00:16:49,717 --> 00:16:53,429 Và lớp bảo vệ thêm đó đồng nghĩa, người da sẫm màu thường có vẻ lâu già đi hơn. 283 00:16:53,512 --> 00:16:59,101 Nhưng ta vẫn cần kem chống nắng vì ta vẫn rất dễ bị tia cực tím mặt trời tác động. 284 00:16:59,184 --> 00:17:03,772 Đa số nguyên liệu chống lão hóa khác đều không có nhiều bằng chứng chống lưng. 285 00:17:03,856 --> 00:17:07,192 Thứ duy nhất đã thực sự được chứng minh khoa học 286 00:17:07,276 --> 00:17:11,405 qua nghiên cứu có giá trị là a-xít rê-ti-nô-íc và dẫn xuất vitamin A. 287 00:17:11,905 --> 00:17:13,824 Chúng thúc đẩy sản sinh colagen, 288 00:17:14,324 --> 00:17:18,245 nhưng có thể gây kích ứng da và chống chỉ định cho phụ nữ có thai. 289 00:17:20,247 --> 00:17:23,834 Tóm lại, làn da của bạn đang vận hành tự nhiên tích cực rồi 290 00:17:23,917 --> 00:17:27,463 nên hãy tránh dùng, hoặc dùng quá mức, sản phẩm gây rối loạn. 291 00:17:28,088 --> 00:17:31,467 Rất nhiều loại kem tẩy da chết, xà phòng tạo bọt tẩy mạnh 292 00:17:31,550 --> 00:17:35,929 có thể làm bức tường gạch bị tổn thương. Hãy tìm sữa rửa mặt có độ pH thấp. 293 00:17:36,013 --> 00:17:38,390 {\an8}Và nếu bạn lo lắng vì gặp vấn đề về da, 294 00:17:38,474 --> 00:17:41,518 hãy hỏi bác sĩ da liễu. Có thể có liệu pháp có ích. 295 00:17:42,019 --> 00:17:44,688 Nhưng đừng quá lo ngại về vài bọc mụn. 296 00:17:44,772 --> 00:17:48,275 Cái ý nghĩ ta luôn cần loại bỏ hết những thứ đó 297 00:17:48,358 --> 00:17:49,818 là từ ta mà ra thôi. 298 00:17:49,902 --> 00:17:53,739 Ngành công nghiệp này hay có kiểu bệnh lý hóa những sự bất thường 299 00:17:53,822 --> 00:17:55,908 cái không hẳn là vấn đề sức khỏe. 300 00:17:55,991 --> 00:17:57,993 Bị nổi mụn 301 00:17:58,077 --> 00:18:00,621 không nhất thiết là một vấn đề. 302 00:18:01,538 --> 00:18:03,040 Như cách đây một thế kỷ, 303 00:18:03,123 --> 00:18:07,127 quảng cáo chăm sóc da ngày nay cũng vẽ ra những hình ảnh, ngôn từ rất kiểu khoa học. 304 00:18:07,211 --> 00:18:10,547 Hai từ thông dụng mới nhất là "chất xơ lợi khuẩn" và "lợi khuẩn". 305 00:18:10,631 --> 00:18:14,009 {\an8}Những sản phẩm này được cho là sẽ tăng cường hệ vi sinh vật cho làn da bạn. 306 00:18:14,093 --> 00:18:17,179 {\an8}Chưa có bằng chứng cho thấy những sản phẩm đó 307 00:18:17,262 --> 00:18:19,098 thực sự có ích. 308 00:18:19,181 --> 00:18:23,811 Nhưng có một khía cạnh mà có vẻ ngành công nghiệp này đã thay đổi triệt để. 309 00:18:23,894 --> 00:18:28,190 Ta xem các quảng cáo thời nay và có thể sẽ tin là 310 00:18:28,273 --> 00:18:32,194 ngành công nghiệp chăm sóc da là ngành cực kỳ phổ cập. 311 00:18:32,820 --> 00:18:34,822 Nhưng đó chỉ là mặt tiền mà thôi. 312 00:18:35,447 --> 00:18:38,367 Tôi đã trao đổi với vô số thương hiệu, 313 00:18:38,450 --> 00:18:40,828 lắng nghe hành trình sản phẩm của họ 314 00:18:40,911 --> 00:18:42,746 từ lúc còn thai nghén 315 00:18:42,830 --> 00:18:47,417 đến lúc lên được kệ bán, và không một giai đoạn nào trong hành trình đó 316 00:18:47,501 --> 00:18:51,380 có sự góp mặt của một người không phải người Da trắng. 317 00:18:52,881 --> 00:18:55,717 Khi Dove phát hành quảng cáo này năm 2017, 318 00:18:56,385 --> 00:18:58,887 các hồi ức xấu của một thời xa xưa vọng về. 319 00:18:59,388 --> 00:19:01,849 Dove đã xin lỗi và gỡ bỏ quảng cáo đó, 320 00:19:02,349 --> 00:19:05,144 nhưng Unilever, công ty mẹ của Dove, vẫn bán các sản phẩm 321 00:19:05,227 --> 00:19:08,188 {\an8}được thiết kế để tẩy trắng làn da của bạn. 322 00:19:08,272 --> 00:19:13,152 Khá nhiều thương hiệu, thương hiệu lớn, đã sản xuất những loại kem làm sáng da 323 00:19:13,235 --> 00:19:15,237 và đã bày bán chúng từ lâu rồi. 324 00:19:15,988 --> 00:19:18,407 Sau cái chết của George Floyd 325 00:19:18,490 --> 00:19:22,536 và những cuộc biểu tình đã diễn ra trên khắp thế giới, 326 00:19:22,619 --> 00:19:25,330 thay vì rút những sản phẩm đó khỏi thị trường, 327 00:19:25,414 --> 00:19:27,457 họ chỉ đổi tên chúng đi. 328 00:19:27,541 --> 00:19:29,501 Chẳng giải quyết được gì cả. 329 00:19:29,585 --> 00:19:33,172 Thông điệp ở đây vẫn là gì? Càng trắng càng tốt. 330 00:19:34,673 --> 00:19:37,593 Người ta bảo ta cần có làn da sáng hơn, sạch hơn, 331 00:19:37,676 --> 00:19:40,554 {\an8}làn da long lanh, ngời ngời, không lỗ chân lông. 332 00:19:40,637 --> 00:19:43,515 Và ta cần thêm sản phẩm mới có được làn da đó. 333 00:19:44,266 --> 00:19:48,353 Ta đang sử dụng quá nhiều sản phẩm lên da. 334 00:19:48,437 --> 00:19:50,522 Nếu bớt đi mà vẫn khỏe mạnh được 335 00:19:50,606 --> 00:19:52,566 thì sao không bớt đi nhỉ? 336 00:19:52,649 --> 00:19:54,735 Tôi chỉ dùng mỗi nước. 337 00:19:55,402 --> 00:19:59,281 Tôi luôn rửa tay. Rửa tay bằng xà phòng thì tôi nhớ lắm, 338 00:19:59,364 --> 00:20:02,618 nhưng ngoài ra, trên người tôi chỉ có nước thôi. 339 00:20:02,701 --> 00:20:07,497 Bạn sẽ quen dần cảm giác đó và cơ thể bạn có vẻ cũng sẽ thích nghi dần. 340 00:20:08,290 --> 00:20:12,920 Ôi Chúa ơi. Ý tôi là, tôi thì chịu không làm thế được. Đơn giản là không thể. 341 00:20:13,003 --> 00:20:15,172 Chắc da tôi sẽ phát điên mất. 342 00:20:15,255 --> 00:20:19,218 Tôi không nghĩ là loại da nào cũng cần đến 15 sản phẩm, 343 00:20:19,301 --> 00:20:23,472 nhưng tôi cũng không nghĩ là loại da nào cũng chỉ cần ba sản phẩm. 344 00:20:23,555 --> 00:20:27,476 Và chớ quên, còn nhiều cách để tác động lên da ngoài dùng sản phẩm. 345 00:20:27,559 --> 00:20:30,896 Da thực chất là thước đo sức khỏe tổng quát của ta. 346 00:20:30,979 --> 00:20:34,650 Ta đang ngủ thế nào, ăn uống ra sao, có đang căng thẳng không. 347 00:20:34,733 --> 00:20:38,612 Hãy uống đủ nước, tập thể dục, vận động ngoài trời. 348 00:20:38,695 --> 00:20:42,366 Tất cả những yếu tố đó sẽ tác động tới diện mạo làn da của bạn. 349 00:20:42,449 --> 00:20:46,286 Có vô vàn cách chăm sóc làn da đúng. 350 00:20:46,370 --> 00:20:48,956 Có vô vàn cách đúng để bạn chăm sóc nó. 351 00:20:49,039 --> 00:20:52,626 Bạn là cá thể đặc biệt, đã cùng tiến hóa với các vi sinh vật. 352 00:20:52,709 --> 00:20:57,631 Chăm sóc da có thể là một lĩnh vực thú vị để bạn khám phá ra nét đặc biệt của mình. 353 00:20:57,714 --> 00:20:59,174 Và… 354 00:21:01,843 --> 00:21:04,263 có rất nhiều cách để sống bình thường. 355 00:21:28,370 --> 00:21:33,375 Biên dịch: Joy Ng