1
00:00:07,132 --> 00:00:08,634
Pada tahun 1856,
2
00:00:08,717 --> 00:00:11,220
seorang ahli sains bernama Eunice Foote
3
00:00:11,303 --> 00:00:12,721
menjalankan eksperimen.
4
00:00:13,347 --> 00:00:17,935
Dia mengisi satu tiub dengan udara biasa
dan satu lagi dengan karbon dioksida,
5
00:00:18,018 --> 00:00:21,271
pasangkan termometer,
dan letakkan di bawah matahari.
6
00:00:21,355 --> 00:00:23,941
Dia perhatikan tiub karbon dioksida
7
00:00:24,024 --> 00:00:26,568
lebih panas dan panas lebih lama.
8
00:00:27,486 --> 00:00:29,029
Dia menerbitkan keputusan,
9
00:00:29,112 --> 00:00:31,615
memaklumkan bahawa "Atmosfera gas itu
10
00:00:31,698 --> 00:00:34,535
akan membuatkan suhu bumi tinggi."
11
00:00:35,369 --> 00:00:38,872
Tiga tahun kemudian,
Edwin Drake menemukan minyak
12
00:00:38,956 --> 00:00:40,499
di Pennsylvania Barat.
13
00:00:41,625 --> 00:00:44,086
Seratus tahun selepas telaga minyak itu,
14
00:00:44,169 --> 00:00:47,839
industri minyak Amerika
meraikan ulang tahunnya.
15
00:00:47,923 --> 00:00:50,425
Mereka menjemput ahli fizik Edward Teller,
16
00:00:50,509 --> 00:00:52,636
salah seorang pencipta bom atom,
17
00:00:52,719 --> 00:00:55,931
untuk berucap tentang masa depan tenaga.
18
00:00:56,014 --> 00:01:00,102
"Kita perlu cari bekalan bahan api
tambahan," katanya kepada penonton.
19
00:01:00,185 --> 00:01:03,313
"Ini kerana karbon tambahan
dibebaskan bahan api fosil
20
00:01:03,397 --> 00:01:05,232
menyebabkan kesan rumah hijau."
21
00:01:05,315 --> 00:01:08,026
Dia percaya sudah cukup untuk
22
00:01:08,110 --> 00:01:11,071
mencairkan litupan ais
dan menenggelamkan New York.
23
00:01:12,197 --> 00:01:15,534
Menjelang tahun 1965,
ahli sains sudah cukup yakin
24
00:01:15,617 --> 00:01:19,705
untuk beri amaran kepada Presiden Amerika,
Lyndon B. Johnson.
25
00:01:20,455 --> 00:01:22,833
Sedekad kemudian, ahli sains Exxon
26
00:01:22,916 --> 00:01:24,751
membuat ramalan menggerunkan.
27
00:01:25,252 --> 00:01:27,921
Menjelang tahun 1988,
ia jadi berita utama.
28
00:01:29,172 --> 00:01:30,549
Sejak itu,
29
00:01:30,632 --> 00:01:34,011
kita terus melepaskan
karbon dioksida ke atmosfera
30
00:01:34,094 --> 00:01:35,762
pada kadar membimbangkan.
31
00:01:35,846 --> 00:01:37,973
Ekonomi dunia kita hari ini
32
00:01:38,056 --> 00:01:41,310
bergantung kepada bahan api
untuk kebanyakan tenaga.
33
00:01:41,393 --> 00:01:43,228
Satu pertiga adalah minyak.
34
00:01:43,312 --> 00:01:46,940
Ia sangat ironi kerana bahan-bahan
35
00:01:47,024 --> 00:01:50,110
yang membantu kita
capai tahap perkembangan hari ini
36
00:01:50,193 --> 00:01:54,489
adalah bahan yang membahayakan
masa depan peradaban.
37
00:01:55,240 --> 00:01:57,284
Kerajaan mula bersetuju bahawa
38
00:01:57,367 --> 00:02:01,872
kita tak boleh biarkan dunia memanas
lebih daripada 1.5 darjah celsius
39
00:02:01,955 --> 00:02:04,791
Kita akan melepasinya
menjelang tahun 2030.
40
00:02:06,335 --> 00:02:09,171
Jadi, mengapa begitu sukar
untuk menghentikannya?
41
00:02:10,297 --> 00:02:12,007
Kita sempat selamatkannya?
42
00:02:13,508 --> 00:02:17,304
Negara-negara perindustrian
sangat bergantung kepada minyak.
43
00:02:17,387 --> 00:02:19,890
Ia menambah kebebasan baharu dalam hidup.
44
00:02:19,973 --> 00:02:22,976
Stok minyak yang tak ternilai
di pulau eksotik ini.
45
00:02:23,060 --> 00:02:26,938
Kekayaan mereka telah mengubah
kehidupan sebelum ini di Arab.
46
00:02:27,022 --> 00:02:31,360
Kerajaan Nigeria lebih mencintai minyak
berbanding nyawa rakyat.
47
00:02:32,361 --> 00:02:35,781
Peningkatan jumlah karbon dioksida
membelenggu kita.
48
00:02:35,864 --> 00:02:38,533
Jika manusia terus
merosakkan persekitarannya,
49
00:02:39,076 --> 00:02:41,203
Bumi juga boleh menjadi tandus.
50
00:02:42,746 --> 00:02:47,542
PENGAKHIRAN MINYAK
51
00:02:48,418 --> 00:02:51,672
Kisah minyak ialah
kisah pertembungan geopolitik,
52
00:02:51,755 --> 00:02:54,841
kemajuan teknologi dan persaingan sengit.
53
00:02:56,426 --> 00:02:59,221
Kisah minyak ialah kisah ketidaksamaan.
54
00:02:59,930 --> 00:03:01,640
Ia kisah dominasi.
55
00:03:02,307 --> 00:03:05,310
Di Nigeria tanah kelahiran saya,
56
00:03:05,394 --> 00:03:07,771
sewaktu beberapa tahun
57
00:03:07,854 --> 00:03:11,566
sebelum tamat
pemerintahan kolonial British.
58
00:03:12,109 --> 00:03:15,028
Pada masa itu,
ia merupakan ekonomi pertanian.
59
00:03:15,112 --> 00:03:16,655
Kapas dari utara,
60
00:03:16,738 --> 00:03:19,700
koko dari barat dan getah dari barat laut.
61
00:03:19,783 --> 00:03:22,911
Di kawasan Nnimmo membesar,
menangkap ikan.
62
00:03:22,994 --> 00:03:25,747
Delta Niger ialah kawasan
63
00:03:25,831 --> 00:03:31,044
pertembungan air,
caruk, arus, sungai, muara
64
00:03:31,128 --> 00:03:34,506
yang merupakan tempat
pembiakan ikan di Teluk Guinea.
65
00:03:34,589 --> 00:03:38,844
Ia sangat subur, nelayan boleh
tinggalkan perangkap ketika air pasang
66
00:03:38,927 --> 00:03:42,055
dan ambil ketika air surut.
Pada waktu malam pula…
67
00:03:42,139 --> 00:03:46,017
Kanak-kanak duduk di bawah cahaya bulan
dan orang tua bercerita.
68
00:03:46,101 --> 00:03:50,772
Mereka tak tahu mereka duduk di salah satu
kawasan terkaya minyak di Bumi.
69
00:03:51,481 --> 00:03:56,987
Sehingga British beri permit eksklusif
meneroka minyak kepada Shell dan BP.
70
00:03:58,405 --> 00:04:01,867
Mereka menemukan
emas hitam pada tahun 1956.
71
00:04:02,534 --> 00:04:07,080
Orang Nigeria sangat berharap
penemuan minyak dalam komuniti
72
00:04:07,164 --> 00:04:10,917
akan membawa perubahan positif
dalam kesejahteraan ekonomi,
73
00:04:11,001 --> 00:04:14,796
tahap kesihatan rakyat,
pekerjaan dan segalanya.
74
00:04:14,880 --> 00:04:18,341
Beberapa tahun kemudian,
Nigeria memperolehi kemerdekaan.
75
00:04:19,217 --> 00:04:20,719
Masa depan nampak cerah.
76
00:04:23,013 --> 00:04:26,266
Lagipun, bahan api fosil
telah mengubah negara lain.
77
00:04:27,017 --> 00:04:30,395
Negara paling kaya di dunia
pernah lebih miskin.
78
00:04:30,479 --> 00:04:33,356
Jumlah kerja yang seseorang boleh buat
79
00:04:33,440 --> 00:04:36,193
adalah kerja yang
boleh dibuat dengan tangan,
80
00:04:36,276 --> 00:04:38,612
mungkin dibantu oleh kuda atau keldai.
81
00:04:38,695 --> 00:04:41,990
Arang ialah penemuan pertama
yang mengubah semua itu.
82
00:04:42,073 --> 00:04:44,951
Organisme purba di lautan dan paya
83
00:04:45,035 --> 00:04:47,287
telah menyerap kuasa matahari.
84
00:04:47,370 --> 00:04:51,374
Fosilnya termampat
selama berjuta tahun menjadi arang.
85
00:04:51,458 --> 00:04:55,712
Beberapa batu ke bawah atau lebih,
ia menjadi gas asli dan minyak mentah.
86
00:04:56,296 --> 00:05:00,300
Arang terbakar,
kapsul masa tenaga matahari ini,
87
00:05:00,383 --> 00:05:03,720
membantu Britain menjadi
negara perindustrian pertama
88
00:05:03,804 --> 00:05:05,639
dan empayar paling berkuasa
89
00:05:05,722 --> 00:05:07,432
yang pernah disaksikan dunia.
90
00:05:07,891 --> 00:05:09,601
Kemudian minyak muncul.
91
00:05:09,684 --> 00:05:11,686
Ia memulakan letusan.
92
00:05:13,396 --> 00:05:15,315
Satu penemuan di mana gasolin,
93
00:05:15,398 --> 00:05:18,777
yang merupakan bahan buangan
ketika minyak ditapis,
94
00:05:18,860 --> 00:05:21,613
ialah bahan api
yang sangat bagus untuk kereta.
95
00:05:21,696 --> 00:05:25,367
Minyak ialah sumber tenaga,
96
00:05:25,450 --> 00:05:29,371
sumber tenaga berbentuk cecair
yang boleh digunakan.
97
00:05:29,454 --> 00:05:33,124
Sejak dahulu, ia sangat penting
kepada Tentera Laut British
98
00:05:33,208 --> 00:05:37,003
yang mahu akses
kepada minyak terkawal British.
99
00:05:37,087 --> 00:05:40,048
Ia bermula sebagai
sindiket pelabur swasta,
100
00:05:40,632 --> 00:05:43,260
yang membuat perjalanan dan pengembaraan
101
00:05:43,343 --> 00:05:45,595
mencari minyak di kaki bukit
102
00:05:45,679 --> 00:05:48,390
Gunung Zagros di Parsi.
103
00:05:48,473 --> 00:05:52,602
Itu permulaan Syarikat Minyak Anglo-Parsi.
104
00:05:52,686 --> 00:05:55,480
Ia dinamakan semula
sebagai British Petroleum.
105
00:05:55,564 --> 00:05:57,274
Tepat pada masanya.
106
00:05:59,192 --> 00:06:03,530
Perang Dunia Pertama bermula
dengan tentera berkuda dan orang berkuda.
107
00:06:03,613 --> 00:06:05,574
Ia berakhir dengan kapal terbang,
108
00:06:05,657 --> 00:06:07,659
kereta kebal dan trak.
109
00:06:08,326 --> 00:06:11,913
Apabila tentera bersekutu
gunakan minyak dan bukan arang,
110
00:06:11,997 --> 00:06:15,041
kapal itu pergi lebih jauh
sebelum isian semula.
111
00:06:15,125 --> 00:06:16,459
JERMAN MENYERAH KALAH
112
00:06:16,543 --> 00:06:18,962
Minyak menggerakkan dunia.
113
00:06:20,380 --> 00:06:22,382
Orang menemukan kebebasan baharu,
114
00:06:22,465 --> 00:06:25,510
memandu dan terbang ke seluruh tempat.
115
00:06:25,594 --> 00:06:28,513
Ia membebaskan berjuta orang
daripada kemiskinan.
116
00:06:29,097 --> 00:06:31,516
Minyak mencipta dunia moden.
117
00:06:31,600 --> 00:06:34,311
Talian paip dibina, jalan dibina,
118
00:06:34,394 --> 00:06:37,439
stesen minyak dan
kilang penapisan minyak dibina.
119
00:06:37,522 --> 00:06:41,484
Semua orang mahukan
pelaburan minyak dan gas.
120
00:06:41,568 --> 00:06:43,528
Namun untungnya berat sebelah.
121
00:06:43,612 --> 00:06:46,406
Lautan minyak mentah
di bawah padang pasir Parsi
122
00:06:46,489 --> 00:06:49,200
membawa kepada
letusan minyak di Timur Tengah.
123
00:06:49,284 --> 00:06:52,996
Iran mendapat sedikit keuntungan
daripada minyak mereka sendiri,
124
00:06:53,079 --> 00:06:55,248
sementara pihak British
mengaut selebihnya.
125
00:06:55,332 --> 00:06:58,084
Mereka tidak lagi bersetuju
dengan urus niaga itu.
126
00:06:58,168 --> 00:07:02,005
Nasionalis Iran yang lama
menyimpan amarah telah meluahkan niat
127
00:07:02,088 --> 00:07:05,634
untuk merampas industri minyak
dan mengekspropriasi syarikat British.
128
00:07:06,593 --> 00:07:08,261
Jadi pada tahun 1953,
129
00:07:08,345 --> 00:07:11,097
Britain dan Amerika Syarikat
menjalankan rampasan kuasa,
130
00:07:11,181 --> 00:07:15,310
menggulingkan pemimpin Iran
secara demokratik untuk menaikkan Shah.
131
00:07:15,393 --> 00:07:19,105
Mereka merasakan
dia lebih mudah dalam berunding
132
00:07:19,189 --> 00:07:22,442
untuk mempunyai
hubungan yang baik dengan Barat.
133
00:07:22,525 --> 00:07:25,737
Begitulah caranya Lord Browne
yang muda berada di sana.
134
00:07:25,820 --> 00:07:28,239
Sewaktu kanak-kanak,
saya membesar di Iran
135
00:07:28,323 --> 00:07:31,576
semasa ayah saya
bekerja dalam industri minyak.
136
00:07:31,660 --> 00:07:33,203
Ketika berumur 18 tahun,
137
00:07:33,286 --> 00:07:35,538
dia mula bekerja untuk BP.
138
00:07:35,622 --> 00:07:37,791
Saya sertai industri minyak
139
00:07:37,874 --> 00:07:42,879
kerana percaya ia boleh selesaikan masalah
yang tiada siapa pernah selesaikan.
140
00:07:42,963 --> 00:07:46,216
Bagaimana minyak boleh digunakan
untuk pergi lebih jauh?
141
00:07:46,299 --> 00:07:47,592
Pada masa itu,
142
00:07:47,676 --> 00:07:51,680
BP adalah salah satu
daripada tujuh syarikat dari tiga negara
143
00:07:51,763 --> 00:07:55,850
yang mengawal 85 peratus
daripada simpanan minyak dunia.
144
00:07:56,810 --> 00:07:58,603
Di Nigeria,
145
00:07:58,687 --> 00:08:00,772
mereka segera sedar bahawa minyak
146
00:08:00,855 --> 00:08:03,358
tidak bawa kemakmuran untuk semua orang.
147
00:08:04,442 --> 00:08:06,027
Di bawah pemerintahan kolonial,
148
00:08:06,111 --> 00:08:10,073
British menjadikan berbilang negeri
satu tanah jajahan.
149
00:08:10,156 --> 00:08:12,993
Selepas kemerdekaan, kawasan asal Nnimmo
150
00:08:13,076 --> 00:08:14,953
mengumumkan ia mahu berpisah.
151
00:08:15,787 --> 00:08:18,081
Sebagai kanak-kanak, saya tak faham
152
00:08:18,748 --> 00:08:20,375
apa harga perpisahan itu.
153
00:08:20,458 --> 00:08:22,377
Perkara paling mengujakan bagi saya
154
00:08:22,460 --> 00:08:24,879
adalah ada negara baharu bernama Biafra.
155
00:08:25,588 --> 00:08:28,842
Namun tanah jajahan ini
meliputi keseluruhan Delta Niger
156
00:08:28,925 --> 00:08:30,635
dan simpanan minyaknya.
157
00:08:30,719 --> 00:08:33,221
Apabila kerajaan Nigeria isytihar perang,
158
00:08:33,304 --> 00:08:35,515
British memberi sokongan.
159
00:08:35,598 --> 00:08:37,642
Kampung saya jadi medan tempur.
160
00:08:38,268 --> 00:08:40,562
Kerajaan menyekat kawasan ini.
161
00:08:40,645 --> 00:08:43,857
Dianggarkan lebih sejuta orang awam
162
00:08:43,940 --> 00:08:45,608
mati akibat kebuluran.
163
00:08:45,692 --> 00:08:48,445
Kadangkala saya masih terdengar suara
164
00:08:48,528 --> 00:08:51,197
orang minta bantuan,
menangis untuk makanan.
165
00:08:51,281 --> 00:08:53,825
Ia bukan sesuatu yang boleh dilupakan.
166
00:08:54,451 --> 00:08:56,786
Biafra menyerah pada tahun 1970.
167
00:08:58,246 --> 00:09:00,957
Pada tahun berikutnya,
Nigeria menyertai OPEC,
168
00:09:01,041 --> 00:09:03,334
sebuah gabungan
negara-negara pengeluar minyak
169
00:09:03,418 --> 00:09:06,755
yang mahu mengawal semula sumber mereka.
170
00:09:07,338 --> 00:09:10,008
Pada era 70-an,
mereka menggunakan kuasa,
171
00:09:10,091 --> 00:09:11,676
menaikkan harga minyak,
172
00:09:11,760 --> 00:09:15,346
sesetengah negara memboikot Amerika
atas sokongan ketenteraan terhadap Israel.
173
00:09:15,430 --> 00:09:17,432
Tiba-tiba, ia menjadi krisis
174
00:09:17,515 --> 00:09:19,934
dan politik jadi kucar-kacir.
175
00:09:20,018 --> 00:09:22,270
Stesen kehabisan gasolin.
176
00:09:22,353 --> 00:09:24,481
Syarikat penerbangan
mengurangkan penerbangan.
177
00:09:24,564 --> 00:09:26,399
Kilang terpaksa ditutup.
178
00:09:26,900 --> 00:09:30,737
Pada tahun 1979,
ketika Iran menggulingkan Shah
179
00:09:30,820 --> 00:09:33,239
dan mengawal semula minyak mereka,
180
00:09:33,323 --> 00:09:35,700
harga melambung sekali lagi.
181
00:09:35,784 --> 00:09:38,203
Sementara ia menyukarkan pengguna minyak…
182
00:09:38,286 --> 00:09:41,790
Ia mengarut.
Anda tak tahu bila ia akan tamat.
183
00:09:41,873 --> 00:09:44,542
Ia memberi faedah kepada pengeluar minyak.
184
00:09:44,626 --> 00:09:47,921
Nigeria menjadi salah satu
negara paling kaya di Afrika.
185
00:09:48,505 --> 00:09:50,507
Namun selepas ledakan tahun 70-an,
186
00:09:50,590 --> 00:09:52,217
harga minyak menjunam
187
00:09:52,300 --> 00:09:54,219
dan begitu juga ekonomi Nigeria.
188
00:09:55,345 --> 00:09:57,597
Kata-kata sumpahan sumber
189
00:09:57,680 --> 00:10:01,101
ialah negara tak semestinya
190
00:10:01,184 --> 00:10:04,813
akan lebih baik kerana
mereka ada banyak sumber semula jadi.
191
00:10:04,896 --> 00:10:08,233
Ia boleh menjatuhkan nilai mata wang,
192
00:10:08,316 --> 00:10:11,069
menjadikan industri lain kurang bersaing.
193
00:10:11,152 --> 00:10:14,239
Juga menyebabkan
kemelut ekonomi dan korupsi.
194
00:10:14,322 --> 00:10:16,825
Sumber bukan masalahnya.
195
00:10:16,908 --> 00:10:19,244
Masalahnya ialah
cara sumber itu dieksploitasi.
196
00:10:19,327 --> 00:10:22,330
Ia satu cara untuk sebuah negara
mendapatkan pendapatan minyak.
197
00:10:22,413 --> 00:10:25,250
Persoalan lain, siapa dapat duit itu
dan ke mana ia pergi.
198
00:10:25,333 --> 00:10:29,838
Sebahagian besar telah diambil
oleh syarikat transnasional.
199
00:10:29,921 --> 00:10:31,506
Duit yang tinggal
200
00:10:31,589 --> 00:10:34,634
diperolehi Syarikat
Petroleum Kebangsaan Nigeria.
201
00:10:34,717 --> 00:10:36,636
yang dimiliki oleh kerajaan
202
00:10:36,719 --> 00:10:40,682
dan juga yang menguruskan
industri minyak negara.
203
00:10:40,765 --> 00:10:43,434
Jadi awak ada
pengendali yang juga pengatur.
204
00:10:43,518 --> 00:10:45,270
Sejak merdeka,
205
00:10:45,353 --> 00:10:47,814
berbilion telah hilang.
206
00:10:49,607 --> 00:10:51,151
Tahap korupsi itu
207
00:10:51,234 --> 00:10:54,112
menjejaskan bukan saja ekonomi rakyat,
208
00:10:54,195 --> 00:10:56,114
bahkan sistem politik.
209
00:10:56,781 --> 00:10:58,741
Ada juga akibat lain.
210
00:10:59,534 --> 00:11:02,620
Di Delta Niger,
tumpahan minyak selama lebih 50 tahun
211
00:11:02,704 --> 00:11:07,125
telah menghasilkan
27,000 batu paya minyak toksik.
212
00:11:07,834 --> 00:11:11,087
Kanak-kanak berenang
dalam air diliputi minyak mentah.
213
00:11:11,171 --> 00:11:16,134
Jangka hayat adalah pada 41 tahun,
mungkin antara yang terendah di dunia.
214
00:11:16,885 --> 00:11:21,055
Nelayan tidak lagi boleh
meninggalkan perangkap mereka.
215
00:11:21,139 --> 00:11:23,683
Ada nelayan yang masuk ke dalam sungai
216
00:11:23,766 --> 00:11:26,769
dan bekerja keras sepanjang hari
namun tiada hasil.
217
00:11:26,853 --> 00:11:29,147
Tiada lagi malam cahaya bulan.
218
00:11:29,230 --> 00:11:31,858
Api gas yang dinyalakan
oleh syarikat minyak
219
00:11:31,941 --> 00:11:34,944
membakar selama 24 jam, setiap hari.
220
00:11:35,028 --> 00:11:39,866
Selain itu, negara Nigeria
ialah negara yang panas dan kering,
221
00:11:39,949 --> 00:11:43,661
menjadikan ia lebih sensitif
terhadap peningkatan suhu.
222
00:11:44,829 --> 00:11:48,416
Sehingga tahun 2020, suhu purata global
223
00:11:48,499 --> 00:11:51,336
meningkat lebih daripada
satu darjah celsius.
224
00:11:52,045 --> 00:11:55,632
Gelombang haba semakin kuat,
lebih kerap dan lebih berbahaya.
225
00:11:55,715 --> 00:11:58,927
Ia menyebabkan
taufan melanda dengan lebih buruk.
226
00:11:59,010 --> 00:12:02,180
Kebakaran liar membabitkan
kawasan yang lebih besar.
227
00:12:02,972 --> 00:12:07,101
Perubahan iklim tidak disebabkan
pelepasan tahunan, apa dikeluarkan,
228
00:12:07,185 --> 00:12:09,729
ia disebabkan oleh pelepasan terkumpul.
229
00:12:09,812 --> 00:12:12,482
Jadi, negara kaya menyebabkan masalah.
230
00:12:12,565 --> 00:12:16,402
Kita yang menghasilkan
semua pelepasan karbon selama ini.
231
00:12:16,486 --> 00:12:20,448
Namun negara-negara sedang membangun
sedang menghadapi kesannya.
232
00:12:21,032 --> 00:12:24,702
Ia telah memaksa berjuta orang
untuk keluar dari rumah mereka.
233
00:12:24,786 --> 00:12:28,498
Masa semakin suntuk,
dan kita tidak pasti jika ada harapan
234
00:12:28,581 --> 00:12:32,669
untuk mencari jalan keluar
tanpa mengancam kemandirian manusia.
235
00:12:33,419 --> 00:12:35,922
Mangsanya? Bukan planet. Ia akan bertahan.
236
00:12:36,547 --> 00:12:37,924
Kita mangsanya.
237
00:12:38,841 --> 00:12:41,678
Dunia melepaskan kira-kira 50 bilion tan
238
00:12:41,761 --> 00:12:43,763
gas rumah hijau setahun,
239
00:12:43,846 --> 00:12:45,390
mengatasi sebelumnya.
240
00:12:45,473 --> 00:12:49,394
Pihak kerajaan bersetuju
yang kita perlu mencapai sifar bersih
241
00:12:49,477 --> 00:12:50,812
menjelang tahun 2050.
242
00:12:50,895 --> 00:12:52,730
Mencapai tahap neutral karbon.
243
00:12:52,814 --> 00:12:55,358
Kita menuju sifar bersih dalam peralihan…
244
00:12:55,441 --> 00:12:57,277
Aspirasi mencapai sifar bersih.
245
00:12:57,360 --> 00:12:59,320
Mengurangkan jumlah pelepasan.
246
00:12:59,404 --> 00:13:01,406
Undang-undang bagi sifar bersih.
247
00:13:01,489 --> 00:13:05,118
Nigeria telah melancarkan
rangka kerja institusi
248
00:13:05,201 --> 00:13:07,745
untuk mengurangkan
pelepasan sebanyak 20 peratus.
249
00:13:07,829 --> 00:13:10,540
Isu ini bukan seperti koronavirus,
250
00:13:10,623 --> 00:13:13,626
satu vaksin untuk menangani satu virus
251
00:13:13,710 --> 00:13:15,211
dan variannya.
252
00:13:15,295 --> 00:13:19,215
Ini isu yang sangat luas
yang perlukan banyak penyelesaian.
253
00:13:19,299 --> 00:13:24,095
Ia memerlukan banyak teknologi
yang masih belum dibangunkan.
254
00:13:24,178 --> 00:13:26,806
Namun terdapat perubahan dramatik.
255
00:13:26,889 --> 00:13:29,559
Angin dan kuasa solar
kini lebih murah daripada arang
256
00:13:29,642 --> 00:13:31,102
di banyak negara.
257
00:13:31,185 --> 00:13:33,813
Teknologi bateri semakin baik.
258
00:13:33,896 --> 00:13:37,400
Kerajaan melabur lebih banyak dalam
tenaga hidro dan loji nuklear.
259
00:13:37,483 --> 00:13:40,361
Kereta elektrik
semakin murah setiap tahun.
260
00:13:40,445 --> 00:13:42,322
Untuk kapal dan pesawat jarak jauh,
261
00:13:42,405 --> 00:13:45,575
jurutera sedang mengusahakan
bahan api biologi dan hidrogen cecair.
262
00:13:45,658 --> 00:13:49,495
Orang juga sedang mencari penyelesaian
untuk setiap bahagian pai ini.
263
00:13:49,579 --> 00:13:53,249
Matlamat sekarang
bukan untuk sifar pelepasan karbon.
264
00:13:53,333 --> 00:13:58,004
Orang mensasarkan sifar bersih.
265
00:13:58,087 --> 00:14:01,924
Mereka kata, "Kami hasilkan karbon,
tapi kami akan mengimbangi."
266
00:14:02,008 --> 00:14:04,385
Ia dengan memulihkan hutan, tanah basah.
267
00:14:04,469 --> 00:14:06,346
Teknik di lautan.
268
00:14:06,429 --> 00:14:08,765
Ia bantu menyerap lebih banyak karbon.
269
00:14:08,848 --> 00:14:12,560
Atau teknologi tangkapan karbon
yang masih mahal.
270
00:14:13,686 --> 00:14:16,105
Itu masalah bagi banyak penyelesaian ini.
271
00:14:16,773 --> 00:14:19,859
Jadi, kerajaan cuba
mengimbangi perkara ini.
272
00:14:19,942 --> 00:14:23,279
Lebih daripada 40 negara
mempunyai harga karbon
273
00:14:23,363 --> 00:14:26,115
untuk membuat bahan api fosil lebih mahal.
274
00:14:26,199 --> 00:14:29,619
Sejak berdekad lalu, Amerika
Syarikat beralih daripada arang
275
00:14:29,702 --> 00:14:32,663
kepada gas asli, hasil peretakan.
276
00:14:33,247 --> 00:14:37,043
Daripada pengimport minyak terbesar dunia,
Amerika Syarikat
277
00:14:37,126 --> 00:14:39,921
menjadi penghasil minyak terbesar dunia.
278
00:14:40,004 --> 00:14:42,924
Loji gas asli yang dibina
oleh Amerika Syarikat
279
00:14:43,007 --> 00:14:46,594
adalah pelaburan utama
dalam masa depan bahan api fosil.
280
00:14:46,677 --> 00:14:50,098
Namun ia membantu negara
mengurangkan jumlah pelepasan.
281
00:14:50,181 --> 00:14:54,685
Pelepasan juga berkurang di Eropah,
namun tidak bagi pelepasan global.
282
00:14:55,228 --> 00:14:57,980
Melihat pelepasan meningkat kini,
283
00:14:58,064 --> 00:15:01,234
semuanya berlaku
di dunia sedang membangun.
284
00:15:01,317 --> 00:15:05,405
Meski Amerika Syarikat dan Eropah
bekerjasama selesaikan masalah itu,
285
00:15:05,488 --> 00:15:08,616
ia sia-sia tanpa penglibatan
negara sedang membangun,
286
00:15:08,699 --> 00:15:11,994
kerana di situlah pelepasan
di masa depan akan berlaku.
287
00:15:12,078 --> 00:15:14,288
Tanpa usaha mengurangkan pelepasan
288
00:15:14,372 --> 00:15:17,834
di dunia sedang membangun,
kita akan terbakar.
289
00:15:17,917 --> 00:15:20,002
Sebagai rakyat Nigeria dan Afrika,
290
00:15:20,086 --> 00:15:23,923
sukar untuk melihat orang
yang hidup dalam kemiskinan
291
00:15:24,006 --> 00:15:26,884
dan beritahu mereka,
"Kita tunggu beberapa tahun
292
00:15:26,968 --> 00:15:30,054
sehingga kita jumpa penyelesaian terbaik."
293
00:15:30,638 --> 00:15:32,598
Kebanyakan orang muda di Afrika
294
00:15:32,682 --> 00:15:36,519
mahukan jumlah tenaga yang sama
seperti orang muda di Amerika.
295
00:15:36,602 --> 00:15:38,563
Mereka mahukan peluang yang sama.
296
00:15:38,646 --> 00:15:41,023
Tenaga ialah bahan berharga
297
00:15:41,107 --> 00:15:44,026
yang menghalang orang
mencapai potensi sepenuhnya.
298
00:15:44,610 --> 00:15:47,530
Walaupun Nigeria
negara yang kaya bahan tenaga…
299
00:15:47,613 --> 00:15:51,451
Ia negara yang mempunyai
defisit akses tenaga terbesar di dunia.
300
00:15:51,534 --> 00:15:55,037
Dengan rakyat sekitar 200 juta orang,
301
00:15:55,121 --> 00:15:57,957
hampir separuh daripadanya
tiada akses elektrik.
302
00:15:58,458 --> 00:15:59,542
Bagi yang ada…
303
00:16:00,168 --> 00:16:02,879
Setiap hari pada pukul sembilan pagi,
304
00:16:02,962 --> 00:16:05,673
bekalan kuasa awam
dimatikan di tempat saya.
305
00:16:05,756 --> 00:16:07,842
Ia dihidupkan semula pada 2 petang,
306
00:16:07,925 --> 00:16:10,636
dan dimatikan semula pada 8 malam.
307
00:16:11,179 --> 00:16:16,142
Kebanyakan perniagaan bergantung kepada
penjana kuasa diesel untuk nyalakan lampu.
308
00:16:16,225 --> 00:16:20,354
Ada 800 juta orang di seluruh dunia
tiada akses terhadap tenaga.
309
00:16:20,438 --> 00:16:24,567
Mereka tiada tenaga mencukupi untuk
menjalani kehidupan yang sempurna.
310
00:16:24,650 --> 00:16:26,319
Ia bukan soal menyusahkan.
311
00:16:26,402 --> 00:16:28,988
Ia perbezaan antara hidup dan mati
312
00:16:29,071 --> 00:16:30,698
bagi ramai orang.
313
00:16:32,241 --> 00:16:36,162
Mereka perlukan elektrik dan prasekolah
untuk maju seperti kita.
314
00:16:36,245 --> 00:16:38,748
Kita tahu ada cara yang lebih baik
315
00:16:38,831 --> 00:16:40,833
berbanding 200-300 tahun lalu.
316
00:16:40,917 --> 00:16:42,627
Anda tahu tentang anjakan,
317
00:16:42,710 --> 00:16:46,422
bahawa negara sedang membangun
boleh menggunakan teknologi
318
00:16:46,506 --> 00:16:48,883
digunapakai negara kaya untuk jadi kaya.
319
00:16:48,966 --> 00:16:51,719
Bahan boleh diperbaharui
boleh majukan mereka.
320
00:16:51,802 --> 00:16:55,056
Negara membangun
menunjukkan sifat hipokrit
321
00:16:55,139 --> 00:16:57,099
apabila meminta negara
322
00:16:57,183 --> 00:17:00,019
yang tiada sumber kewangan yang banyak
323
00:17:00,102 --> 00:17:04,690
untuk membuat anjakan dan peralihan
daripada sesuatu yang mereka masih buat.
324
00:17:05,358 --> 00:17:07,777
Katakan saya ada mak cik di Pulau Lagos,
325
00:17:07,860 --> 00:17:09,529
dan dia menggunakan bas awam
326
00:17:09,612 --> 00:17:12,698
dari rumah ke tempat kerja setiap hari.
327
00:17:12,782 --> 00:17:16,577
Dia menyimpan duit
untuk beli kereta dua pintu,
328
00:17:16,661 --> 00:17:18,871
yang menggunakan diesel atau petrol.
329
00:17:18,955 --> 00:17:21,999
Dia kata,
"Duit tak cukup beli kereta elektrik."
330
00:17:22,083 --> 00:17:26,087
Awak kata, "Naiklah bas
hingga mampu beli kereta elektrik."
331
00:17:26,170 --> 00:17:29,549
Itulah rupa peralihan tenaga
buat masa ini di Afrika.
332
00:17:30,007 --> 00:17:34,512
Sebelum beritahu dunia sedang membangun,
"Jangan guna fosil, arang,"
333
00:17:34,595 --> 00:17:36,889
ada kira-kira yang perlu dilakukan.
334
00:17:37,723 --> 00:17:40,226
Bagi Afrika untuk membuat peralihan,
335
00:17:40,309 --> 00:17:44,438
pakar kata ia memerlukan pelaburan
sebanyak 70 bilion setiap tahun.
336
00:17:45,022 --> 00:17:47,733
Negara membangun
patut membayar hutang iklim
337
00:17:47,817 --> 00:17:51,612
bagi eksploitasi yang dilakukan
sejak bertahun-tahun.
338
00:17:52,280 --> 00:17:56,784
Mereka yang cipta masalah,
bertanggungjawab melabur dalam hal ini.
339
00:17:57,952 --> 00:18:02,248
Apabila pemimpin global bertemu di Paris
pada tahun 2015, mereka setuju.
340
00:18:02,832 --> 00:18:04,875
Antara isi utama Perjanjian Paris
341
00:18:04,959 --> 00:18:08,129
termasuk sesuatu yang disebut
Dana Iklim Hijau,
342
00:18:08,212 --> 00:18:09,839
satu cara untuk negara kaya
343
00:18:09,922 --> 00:18:12,675
membantu peralihan
negara sedang membangun.
344
00:18:12,758 --> 00:18:16,679
Mereka berikrar untuk berikan
100 bilion setahun menjelang 2020.
345
00:18:16,762 --> 00:18:18,848
Entah bila kami akan terimanya.
346
00:18:18,931 --> 00:18:20,433
Dana gagal capai sasaran,
347
00:18:21,058 --> 00:18:22,435
kurang 90 bilion dolar.
348
00:18:23,144 --> 00:18:25,563
Sesetengah negara kaya melabur berbilion
349
00:18:25,646 --> 00:18:28,274
dalam projek tenaga bersih
di seluruh Afrika,
350
00:18:28,357 --> 00:18:31,736
namun mereka melabur
lebih banyak dalam bahan api fosil.
351
00:18:32,320 --> 00:18:33,613
Pada tahun 2020,
352
00:18:33,696 --> 00:18:37,491
Perdana Menteri Britain berucap
di persidangan Inggeris-Afrika.
353
00:18:37,575 --> 00:18:41,203
Tiada gunanya Inggeris
mengurangkan jumlah arang yang dibakar,
354
00:18:41,287 --> 00:18:43,414
jika kami mempergunakan Afrika
355
00:18:43,497 --> 00:18:45,750
dan mengaut keuntungan
356
00:18:45,833 --> 00:18:50,379
dengan menggalakkan negara-negara Afrika
guna dengan lebih banyak, bukan?
357
00:18:50,463 --> 00:18:53,549
Namun kemudian,
90% daripada urus niaga tenaga
358
00:18:53,633 --> 00:18:55,593
dimeterai Britain minggu itu
359
00:18:55,676 --> 00:18:57,595
adalah dalam projek bahan api.
360
00:18:58,179 --> 00:18:59,430
Corak itu berterusan.
361
00:19:00,014 --> 00:19:04,185
China telah menjadikan
teknologi angin dan solar lebih murah,
362
00:19:04,268 --> 00:19:06,812
namun mereka masih melabur
dalam loji arang batu.
363
00:19:06,896 --> 00:19:09,607
Baru-baru ini,
Amerika Syarikat melabur 9 bilion
364
00:19:09,690 --> 00:19:11,734
bahan bakar fosil di seluruh dunia,
365
00:19:11,817 --> 00:19:14,195
kebanyakannya di sub-Sahara Afrika.
366
00:19:14,278 --> 00:19:17,990
Sementara jalan-jalan negara kaya
semakin bersih,
367
00:19:18,074 --> 00:19:20,951
dengan kereta jimat bahan api
atau elektrik,
368
00:19:21,035 --> 00:19:23,663
model-model lama pelahap bahan api ini
369
00:19:23,746 --> 00:19:26,207
masih bertebaran di muka bumi.
370
00:19:26,290 --> 00:19:29,251
Ia dieksport ke negara-negara
seperti Nigeria,
371
00:19:29,335 --> 00:19:32,713
kerana itulah kereta
yang mereka mampu gunakan.
372
00:19:32,797 --> 00:19:35,675
Afrika menjadi
tempat pembuangan teknologi.
373
00:19:35,758 --> 00:19:39,261
Walaupun Nigeria pengeluar minyak
terbesar di benua ini,
374
00:19:39,345 --> 00:19:42,890
beberapa kilang penapisan minyak
ditutup atau tak berfungsi.
375
00:19:42,973 --> 00:19:46,227
Jadi mereka mengeksport
minyak mentah mereka ke seluruh dunia
376
00:19:46,310 --> 00:19:50,231
dan mengimport kebanyakan
bahan api dari Belanda dan Belgium.
377
00:19:50,815 --> 00:19:52,983
Namun bahan yang dibakar tidak sama.
378
00:19:53,067 --> 00:19:57,029
Penyiasat menemukan sampel diesel
mengandungi kandungan sulfur
379
00:19:57,113 --> 00:19:59,657
204 kali ganda daripada yang dibenarkan
380
00:19:59,740 --> 00:20:01,826
mengikut piawai bahan api Eropah.
381
00:20:02,785 --> 00:20:05,746
Banyak yang dilaburkan
dalam kemusnahan di dunia.
382
00:20:06,247 --> 00:20:11,043
Cabaran yang dihadapi dunia kini
ialah berpindah dari sistem ketidaksamaan
383
00:20:11,127 --> 00:20:14,672
kepada sistem yang lebih adil dan saksama.
384
00:20:15,756 --> 00:20:17,425
Saya rasa bertanggungjawab
385
00:20:17,508 --> 00:20:20,553
atas faedah minyak dan gas
386
00:20:20,636 --> 00:20:23,681
juga isu-isu yang timbul
termasuk perubahan iklim.
387
00:20:23,764 --> 00:20:25,099
Pada tahun 1997,
388
00:20:25,182 --> 00:20:27,184
Lord Browne membuat ucapan
389
00:20:27,268 --> 00:20:29,562
yang mengejutkan industri minyak.
390
00:20:29,645 --> 00:20:33,357
Terdapat pengaruh manusia terhadap iklim.
391
00:20:33,441 --> 00:20:35,651
Dunia minyak memberi reaksi buruk
392
00:20:35,735 --> 00:20:39,613
dan mengisytiharkan bahawa, dipetik,
"saya bertukar pendirian."
393
00:20:40,114 --> 00:20:42,158
Namun kini gergasi minyak dunia
394
00:20:42,241 --> 00:20:45,619
juga mengakui yang
kita perlu mencapai sifar bersih.
395
00:20:46,203 --> 00:20:49,123
Mereka nampak arah angin politik bertiup.
396
00:20:49,707 --> 00:20:52,126
Mereka mesti menyumbang penyelesaian,
397
00:20:52,209 --> 00:20:56,338
bukan berharap perkataan "maaf"
boleh kekalkan kedudukan saham.
398
00:20:56,422 --> 00:20:58,299
Kebanyakan syarikat ada pilihan.
399
00:20:58,382 --> 00:21:01,886
Namun secara keseluruhannya,
syarikat minyak ini memilih
400
00:21:01,969 --> 00:21:02,970
minyak.
401
00:21:03,053 --> 00:21:07,516
Sumber diperbaharu merangkumi kurang
daripada 1% daripada pelaburan mereka.
402
00:21:07,600 --> 00:21:10,311
Satu laporan menganggarkan
pada tahun 2030,
403
00:21:10,394 --> 00:21:12,480
kebanyakan gergasi minyak dunia
404
00:21:12,563 --> 00:21:16,525
akan mengeluarkan lebih banyak minyak
berbanding hari ini.
405
00:21:17,443 --> 00:21:20,821
Sementara syarikat swasta
pernah menguasai dunia minyak,
406
00:21:20,905 --> 00:21:24,617
syarikat milik kerajaan kini mengeluarkan
separuh minyak dan gas dunia
407
00:21:24,700 --> 00:21:27,995
dan kebanyakan ekonomi mereka
bergantung kepadanya.
408
00:21:28,496 --> 00:21:31,832
Negara yang ekonominya
bergantung kepada minyak
409
00:21:31,916 --> 00:21:33,459
berdepan cabaran sebenar.
410
00:21:33,542 --> 00:21:36,378
Pengeluaran mereka
lebih murah berbanding lain,
411
00:21:36,462 --> 00:21:39,089
jadi mereka mungkin jadi negara terakhir
412
00:21:39,173 --> 00:21:42,301
yang akan keluar daripada industri ini.
413
00:21:44,136 --> 00:21:47,389
Ekonomi dunia
yang bernilai 88 trilion dolar
414
00:21:47,473 --> 00:21:49,600
adalah berdasarkan sistem tenaga
415
00:21:49,683 --> 00:21:52,269
dan minyak memainkan peranan utama.
416
00:21:52,853 --> 00:21:56,607
Peralihan tenaga lain ambil masa berabad.
Ini sepatutnya berlaku dalam 30 tahun.
417
00:21:56,690 --> 00:21:59,860
Saya jangka minyak
akan ada untuk masa yang lama,
418
00:21:59,944 --> 00:22:04,990
namun ia akan digunakan oleh orang
yang terpaksa menggunakannya.
419
00:22:05,074 --> 00:22:07,368
Negara kaya yang bertanggungjawab
420
00:22:07,451 --> 00:22:09,620
melepaskan jumlah karbon tertinggi
421
00:22:09,703 --> 00:22:13,082
perlu menjadi negara pertama
untuk bertindak.
422
00:22:13,165 --> 00:22:15,167
Jadi, ada isu keadilan
423
00:22:15,251 --> 00:22:18,671
dan semua orang ada di sini,
namun ia tak penting.
424
00:22:18,754 --> 00:22:22,800
Kita semua perlu bekerjasama,
sama ada adil atau tidak.
425
00:22:23,384 --> 00:22:26,637
Negara sedang membangun kata,
"Kami mahu terlibat."
426
00:22:26,720 --> 00:22:29,557
"Kami mahu peralihan,
tapi kami perlu bantuan."
427
00:22:30,516 --> 00:22:32,685
Kita tak boleh capai matlamat iklim
428
00:22:32,768 --> 00:22:35,312
jika tiada akses sejagat untuk semua.
429
00:22:35,396 --> 00:22:37,565
Kisah tenaga, perubahan iklim
430
00:22:37,648 --> 00:22:39,650
dan pembangunan mesti sama.
431
00:22:40,484 --> 00:22:43,571
30 tahun dari sekarang,
dunia akan kelihatan berbeza.
432
00:22:43,654 --> 00:22:46,907
Berapa banyak akan berubah
dan bagaimana perbezaannya,
433
00:22:46,991 --> 00:22:48,617
ia masih sukar dilihat.
434
00:22:49,660 --> 00:22:52,329
Kadangkala sukar bermimpi
tentang masa depan
435
00:22:52,413 --> 00:22:54,123
dan cara untuk mencapainya.
436
00:22:54,665 --> 00:22:57,126
Namun sistem baharu boleh dimanfaatkan.
437
00:22:58,127 --> 00:22:59,795
Itulah harapan saya.
438
00:23:22,860 --> 00:23:27,865
Terjemahan sari kata oleh NF Ain