1 00:00:07,341 --> 00:00:09,426 Bazı köpekler öyle asil, 2 00:00:09,927 --> 00:00:11,178 öyle kahramandır ki 3 00:00:11,720 --> 00:00:15,057 insanlığa katkıları insanlarınki kadar büyüktür. 4 00:00:17,100 --> 00:00:19,937 Bilimin ilerlemesi için canını veren Laika gibi. 5 00:00:20,020 --> 00:00:22,105 Bu köpek, Ay'a seyahatlerimiz için 6 00:00:22,189 --> 00:00:24,149 yol gösteren bir öncü olabilir. 7 00:00:24,233 --> 00:00:27,903 Ve enkaz altından onlarca canı kurtaran Frida. 8 00:00:27,986 --> 00:00:31,782 …birçok kişiye daha fazla canın kurtarılabileceği umudunu verdi. 9 00:00:32,491 --> 00:00:36,161 Ve açılan ateşe doğru koşup düşmanı öldürdüğü için 10 00:00:36,245 --> 00:00:37,788 kahraman ilan edilen Kuno. 11 00:00:37,871 --> 00:00:40,123 Mühim zamanlarda hayat kurtardı. 12 00:00:40,958 --> 00:00:43,252 Günümüzde köpekler Covid'i, 13 00:00:43,335 --> 00:00:45,212 istilacı türleri, 14 00:00:45,295 --> 00:00:47,965 1. evre de olsa kanseri koklayarak buluyor. 15 00:00:48,048 --> 00:00:49,508 Körleri yönlendiriyor, 16 00:00:49,591 --> 00:00:51,677 nöbetlerde başı koruyor, 17 00:00:51,760 --> 00:00:53,679 eşsiz bir rahatlama sağlıyorlar. 18 00:00:54,179 --> 00:00:56,848 İnsanlarla köpeklerin ilişkisi özel, bu açık. 19 00:00:56,932 --> 00:00:58,267 Git. 20 00:01:02,271 --> 00:01:04,856 Ama köpeğin en zeki hayvan olmadığı kesin. 21 00:01:12,322 --> 00:01:14,700 Türümüzün en yakın akrabası olmadığı da. 22 00:01:16,118 --> 00:01:18,620 Peki dünyadaki o kadar tür arasında 23 00:01:18,704 --> 00:01:20,789 niye köpekler insanın en iyi dostu? 24 00:01:22,082 --> 00:01:24,501 Ve bu bize dair ne söylüyor? 25 00:01:30,132 --> 00:01:33,635 NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ 26 00:01:33,719 --> 00:01:36,555 Köpekler gayet mutlu gibi duruyor. 27 00:01:38,223 --> 00:01:40,350 Her şımartılan kanişin arkasında 28 00:01:40,434 --> 00:01:43,020 uzun bir insan müdahalesi tarihi yatar. 29 00:01:43,604 --> 00:01:47,024 Minik dostlarımız nereye gittiğini bilmese de yola çıktı. 30 00:01:49,735 --> 00:01:52,029 Yeni bebeğimiz Miss Beazley. 31 00:01:57,743 --> 00:02:02,581 KÖPEKLER 32 00:02:03,457 --> 00:02:06,960 Televizyona çıkmak güzel mi? Şöhretinin farkında değilsin. 33 00:02:07,044 --> 00:02:08,962 Bu, çekiciliğinin bir parçası. 34 00:02:09,838 --> 00:02:13,842 Bu gezegende yaşayan köpek sayısı 35 00:02:13,925 --> 00:02:17,012 tahminen 800 milyon küsur. 36 00:02:17,929 --> 00:02:20,098 Ve yarısından fazlası evcil hayvan. 37 00:02:20,724 --> 00:02:22,309 Yaşadığımız çağda 38 00:02:22,392 --> 00:02:26,855 insanlar binlerce türü yok olmaya sürüklüyor. 39 00:02:27,356 --> 00:02:33,362 Ama insanlarla anlaşmayı tam anlamıyla çözmüş birkaç tür var 40 00:02:33,445 --> 00:02:36,657 ve köpekler bunun bir numaralı örneği. 41 00:02:37,240 --> 00:02:38,700 En azından ideal durumda 42 00:02:38,784 --> 00:02:42,579 köpeklerin bizimle olan yaşamlarına, bakımımızın iyiliğine bakın, 43 00:02:43,163 --> 00:02:45,624 harika bir hayatları var. 44 00:02:46,917 --> 00:02:50,379 Köpek, evcilleştirilen ilk hayvandı. 45 00:02:51,129 --> 00:02:52,339 Bu biraz şaşırtıcı. 46 00:02:52,923 --> 00:02:56,677 Atalarımızın çevresinde uysal otçul hayvanlar vardı 47 00:02:56,760 --> 00:03:01,473 ama ilk olarak kurtları evcilleştirdiler, canlarını alabilecek etçil avcıları. 48 00:03:03,809 --> 00:03:06,895 Kurtlarla insanların nasıl kaynaştığı tam bilinmiyor 49 00:03:07,479 --> 00:03:08,980 ama öne çıkan bir teori… 50 00:03:09,064 --> 00:03:12,442 Leşçil hipotezine göre 51 00:03:12,526 --> 00:03:16,405 insanlar fazla eti kurtlara veriyordu 52 00:03:16,488 --> 00:03:18,824 ve kurtlar yiyecek sayesinde 53 00:03:18,907 --> 00:03:22,077 insanların kötü olmadığı sonucuna vardı. 54 00:03:22,160 --> 00:03:26,873 İnsanlar tehdidi yok etmekle kalmadı, yeni bir koruma da yarattı. 55 00:03:27,541 --> 00:03:29,543 Yanınızdaki kurtlar, 56 00:03:29,626 --> 00:03:31,795 diğer kurtlara karşı bile 57 00:03:31,878 --> 00:03:35,006 size "Bir şey geliyor" sinyalini verebilir. 58 00:03:37,259 --> 00:03:41,430 Evlerimizdeki güvenlik sistemlerinden önce 59 00:03:41,513 --> 00:03:44,516 köpekler güvenliğimizi sağlıyordu. 60 00:03:45,100 --> 00:03:47,686 En fazla artığı dost canlısı kurtlar alınca 61 00:03:47,769 --> 00:03:51,148 kurtlar nesilden nesle uysallaştı 62 00:03:51,231 --> 00:03:54,109 ve tamamen yeni bir türe dönüştü. 63 00:03:56,987 --> 00:04:00,198 1959'da Rus bilim insanı Dmitry Belyaev 64 00:04:00,282 --> 00:04:02,701 bunu başka bir hayvanda yapmaya çalıştı. 65 00:04:05,036 --> 00:04:06,997 Bir sürü gümüş tilki topladı 66 00:04:07,080 --> 00:04:09,958 ve en evcillerini gelecek neslin ebeveyni yaptı. 67 00:04:10,542 --> 00:04:13,670 Yavrularla ve onların yavrularıyla aynısını yaptı. 68 00:04:13,754 --> 00:04:15,797 Bunu böyle devam ettirdi. 69 00:04:15,881 --> 00:04:17,632 15 nesil sonra… 70 00:04:17,716 --> 00:04:22,471 Bir zamanlar agresif ve sinsi olan tilkiler 71 00:04:24,097 --> 00:04:27,142 seleksiyon sonucunda köpek kadar dost canlısı oldu. 72 00:04:27,726 --> 00:04:29,227 Biyolojileri değişmişti. 73 00:04:29,311 --> 00:04:33,273 Stres düzeyleri yabani atalarındakinin yarısı kadardı. 74 00:04:33,356 --> 00:04:38,069 Bu stres hormonlarını üreten böbrek üstü bezi küçülmüş, 75 00:04:38,153 --> 00:04:40,238 serotonin düzeyleri yükselmişti. 76 00:04:40,322 --> 00:04:42,282 Bu nedenle daha mutlu oldular. 77 00:04:42,908 --> 00:04:44,701 Görünüşleri de değişti. 78 00:04:44,785 --> 00:04:46,411 Kuyrukları daha kıvrık, 79 00:04:46,495 --> 00:04:48,121 gövdeleri daha yuvarlak, 80 00:04:48,205 --> 00:04:49,790 kulakları daha sarkık, 81 00:04:49,873 --> 00:04:51,875 yüz hatları daha çocuksu oldu. 82 00:04:51,958 --> 00:04:53,710 Sevimlilikleri arttı. 83 00:04:53,794 --> 00:04:55,086 Yani… 84 00:04:55,837 --> 00:04:57,297 Köpeğe benzediler. 85 00:04:57,380 --> 00:05:00,258 Tatlılık insanda ebeveynliği etkinleştirir. 86 00:05:00,342 --> 00:05:04,179 Bir bebek düşünün. Çok küçük bir bebek. 87 00:05:04,262 --> 00:05:06,181 İçgüdüleriniz devreye girer 88 00:05:06,264 --> 00:05:09,226 ve o çok küçük şeyi korumak istersiniz. 89 00:05:09,309 --> 00:05:12,813 Köpekler yabani becerilerini kaybetti ama yenilerini edindi. 90 00:05:13,313 --> 00:05:15,774 Başlıca becerileri duygularımıza oynamak. 91 00:05:16,608 --> 00:05:20,487 Köpekler, yavru köpek bakışı dediğimiz şeyi 92 00:05:20,570 --> 00:05:27,035 sırf insanlardan mama, sevgi gibi şeyler talep etmek için kullanıyor. 93 00:05:27,118 --> 00:05:29,454 Diğer köpekler üstünde kullanamıyorlar. 94 00:05:29,538 --> 00:05:31,331 Yaramazlık mı yapıyorsun sen? 95 00:05:31,414 --> 00:05:33,083 Ve buna bayılıyoruz. 96 00:05:33,166 --> 00:05:34,543 Ama çok tatlısın. 97 00:05:35,126 --> 00:05:37,045 Barınaktaki bir araştırmaya göre 98 00:05:37,128 --> 00:05:40,131 yavru köpek bakışını daha sık kullanan köpekler 99 00:05:40,215 --> 00:05:42,175 daha hızlı sahiplendiriliyordu. 100 00:05:43,009 --> 00:05:44,427 Hazır mısın bebeğim? 101 00:05:44,511 --> 00:05:46,847 Köpekler olağanüstü bir şey başardı. 102 00:05:46,930 --> 00:05:47,764 Otur. 103 00:05:47,848 --> 00:05:52,519 Devasa bir dil bariyerine rağmen bizimle nasıl konuşacaklarını çözdüler. 104 00:05:52,602 --> 00:05:53,436 Konuş. 105 00:05:59,442 --> 00:06:02,571 Gördünüz mü? İletişim kurmaya çalışıyor. Mama istiyor. 106 00:06:03,071 --> 00:06:04,865 Onunla konuşuyorum, o da 107 00:06:06,074 --> 00:06:09,619 istediğimi yapıyor. Böyle işte. 108 00:06:09,703 --> 00:06:11,830 Beden dilini anlamak 109 00:06:11,913 --> 00:06:15,125 büyütürken geçirilen onca zamandan sonra 110 00:06:15,208 --> 00:06:16,042 kolay oluyor. 111 00:06:16,126 --> 00:06:18,628 Söyle. Ne istiyorsun? Teşekkür ederim. 112 00:06:18,712 --> 00:06:22,674 Bir sistemimiz var. Bir şey istediğinde mutlaka söylüyor. 113 00:06:23,258 --> 00:06:25,218 Genellikle, ne istediklerini 114 00:06:26,136 --> 00:06:29,639 veya ne demek istediklerini anlatan küçük davranışları olur. 115 00:06:29,723 --> 00:06:31,850 Ama bilmiyorum. Hep doğru olmuyor. 116 00:06:33,727 --> 00:06:36,813 Köpekler onlarca duygu ve isteği anlatabilir. 117 00:06:38,815 --> 00:06:40,358 Ama başlıcaları şunlar. 118 00:06:40,442 --> 00:06:43,403 Köpeğin havlamalarından öğrenilebilecek şeyler var. 119 00:06:43,987 --> 00:06:45,405 Birinci soru şu: 120 00:06:45,488 --> 00:06:48,033 Havlama tiz mi? 121 00:06:49,451 --> 00:06:51,494 Çok mutlu bir köpek. 122 00:06:51,578 --> 00:06:52,829 Yoksa pes mi? 123 00:06:54,080 --> 00:06:55,290 Dikkat kesilmiş. 124 00:06:55,373 --> 00:06:57,709 Sonra, havlamalar sayıca çok mu? 125 00:06:58,543 --> 00:07:01,254 "Stresliyim" veya "Heyecanlıyım" demek. 126 00:07:02,005 --> 00:07:03,256 Yoksa az mı? 127 00:07:04,549 --> 00:07:06,551 "Biraz ilginçmiş." 128 00:07:06,635 --> 00:07:08,720 Havlamaların düzeni de önemli. 129 00:07:11,514 --> 00:07:15,310 Bu, sürüyü çağırma havlaması. 130 00:07:15,393 --> 00:07:18,021 "Gelip şuna bakın" demek. 131 00:07:20,398 --> 00:07:23,026 Ama köpeklerin ataları olan kurtlar 132 00:07:23,610 --> 00:07:26,780 geyik gördüğünde sürülerine havlayarak haber verse… 133 00:07:26,863 --> 00:07:28,114 Yemeğini kaçırırdı. 134 00:07:28,740 --> 00:07:30,825 Bu nedenle köpekler 135 00:07:30,909 --> 00:07:34,496 müthiş beden dili becerileri geliştirdi. 136 00:07:36,623 --> 00:07:40,919 Köpeğin kuyruğu bir duygu termometresi işlevi görür. 137 00:07:41,002 --> 00:07:44,381 Köpek onu duygularını anlatmakta kullanır. 138 00:07:44,464 --> 00:07:46,466 Kuyruk yüksekte mi, alçakta mı? 139 00:07:46,549 --> 00:07:50,220 Nasıl sallanıyor? Hızlı mı, yavaş mı? 140 00:07:50,303 --> 00:07:53,807 Kulaklardan da bir sürü bilgi okuyabilirsiniz. 141 00:07:53,890 --> 00:07:54,933 Agresif. 142 00:07:55,433 --> 00:07:56,559 İtaatkâr. 143 00:07:56,643 --> 00:07:57,852 Rahat. 144 00:07:58,353 --> 00:08:00,772 İnsanlar bu sinyalleri okumada fena değil 145 00:08:00,855 --> 00:08:02,857 ama ilişkimizin yürümesinin sebebi 146 00:08:02,941 --> 00:08:05,819 köpeklerin bizi okumada son derece iyi olması. 147 00:08:08,279 --> 00:08:11,700 Köpeklerin koku alma becerisi bunda büyük rol oynuyor. 148 00:08:12,325 --> 00:08:17,122 Dünyayı kokuyla, burunlarından algılamaya programlılar. 149 00:08:17,747 --> 00:08:20,875 Nefes aldıklarında hava yalnızca akciğerlerine gitmez. 150 00:08:20,959 --> 00:08:22,335 Bir kısmı ayrılarak 151 00:08:22,419 --> 00:08:25,171 koku tespitine özel bir hazneye gider. 152 00:08:25,839 --> 00:08:29,342 Bu koşarken koku almalarını sağlar. Biz bunu pek yapamayız. 153 00:08:29,426 --> 00:08:31,261 Köpeğin koku duyusu, 154 00:08:31,344 --> 00:08:36,099 ırkına bağlı olarak bizimkinden 10.000 ila 100.000 kat iyidir. 155 00:08:36,975 --> 00:08:38,226 Ve köpekler yürürken 156 00:08:38,309 --> 00:08:42,439 daima başka köpeklerin çiş kokusuna karşı tetiktedir. 157 00:08:42,522 --> 00:08:44,899 Veya Dr. Otto'nun tabiriyle… 158 00:08:44,983 --> 00:08:48,111 Çiş postası. Her köpek çiş noktasına işerken 159 00:08:48,194 --> 00:08:51,573 daha önce kimin oraya geldiğini, nasıl hissettiğini anlar. 160 00:08:51,656 --> 00:08:54,409 Köpek çişi insanlardaki Facebook gibidir. 161 00:08:54,492 --> 00:08:58,997 Başka bir köpeğin yaşını, cinsiyetini, ruh hâlini, çiftleşmeye müsaitliğini, 162 00:08:59,622 --> 00:09:01,750 tanışıp tanışmadıklarını öğrenirler. 163 00:09:02,917 --> 00:09:05,420 Tecrübe ettiğimiz bu dünyada 164 00:09:05,503 --> 00:09:09,674 köpeklerimizin tecrübe ettiği, bizim bilmediğimiz katmanlar var. 165 00:09:10,258 --> 00:09:11,301 Bu odada yürürken 166 00:09:11,384 --> 00:09:14,137 bitkinin su istediğini görebilirsiniz. 167 00:09:14,637 --> 00:09:17,098 "Eşim öğleden sonrayı kanepede geçirmiş. 168 00:09:17,932 --> 00:09:21,102 Fırında bir şey yapacak. O ne? Çikolatalı kurabiye mi? 169 00:09:21,186 --> 00:09:23,480 Epey sakin bir gün geçiriyor gibi." 170 00:09:25,482 --> 00:09:29,569 Ama aynı yerden geçen bir köpek orayı biraz farklı görebilir. 171 00:09:31,196 --> 00:09:32,906 "Bu bitkide bir hastalık var. 172 00:09:34,115 --> 00:09:35,867 Bu kanepede tahtakurusu var. 173 00:09:36,576 --> 00:09:37,827 Annem âdet döneminde. 174 00:09:38,328 --> 00:09:41,831 Babam yumurta, vanilya özütü ve unla bir şey yapıyor. 175 00:09:42,373 --> 00:09:45,418 Hafif bir anksiyete atağı da geçiriyor." 176 00:09:45,502 --> 00:09:46,544 ENDİŞE 177 00:09:46,628 --> 00:09:48,421 YARDIM EDİYORUM 178 00:09:48,505 --> 00:09:51,591 Köpekler hissettiğimiz birçok şeyi tespit edebiliyor. 179 00:09:53,176 --> 00:09:56,679 Bu, rehberlikte çok etkili olmalarını kısmen açıklayabilir. 180 00:10:04,437 --> 00:10:08,274 Dünyasındaki her şey çok boğucu ve sinir bozucuydu. 181 00:10:08,358 --> 00:10:09,734 Konuşamadığı için, 182 00:10:09,818 --> 00:10:15,365 ihtiyaç duyduğu, istediği, kaldıramadığı şeyleri söyleyemediği için 183 00:10:15,448 --> 00:10:18,243 daimî bir sinir bozukluğuyla yaşıyordu. 184 00:10:18,827 --> 00:10:23,248 Clarke'ların beş çocuğundan ikisi, Meadow ve kardeşi Colton 185 00:10:23,331 --> 00:10:24,749 otizm spektrumunda. 186 00:10:25,250 --> 00:10:27,544 Meadow'da en zor konu şuydu: 187 00:10:27,627 --> 00:10:32,090 Kendini yaralama davranışlarıyla çok mücadele etmek zorunda kaldı. 188 00:10:32,757 --> 00:10:35,552 Kafasını vuruyor, camları kırmaya çalışıyor, 189 00:10:35,635 --> 00:10:37,178 sandalyeleri çarpıyordu. 190 00:10:37,262 --> 00:10:38,805 Her… 191 00:10:38,888 --> 00:10:41,099 Ulaşabildiği hemen hemen her şeyi. 192 00:10:41,182 --> 00:10:43,977 Şiddete epey eğilimli bir ufaklıktı. 193 00:10:44,060 --> 00:10:47,480 Tüm sağlık profesyonelleri onu hastaneye yatırmak istedi. 194 00:10:48,439 --> 00:10:52,235 Bir doktor, haklarımızdan vazgeçip onu koruyucu aileye vererek 195 00:10:52,318 --> 00:10:54,112 hayatımıza devam etmemizin 196 00:10:54,195 --> 00:10:56,156 daha kolay olacağını söyledi. 197 00:10:57,073 --> 00:10:59,617 Evet, hadi. Kalk. Hadi Coco. 198 00:11:00,493 --> 00:11:01,786 Bir tane yap hadi. 199 00:11:01,870 --> 00:11:02,996 Sonra Clarke'lar 200 00:11:03,079 --> 00:11:06,040 otizmli çocuklarda işe yarayan bir müdahale duydu. 201 00:11:07,167 --> 00:11:08,209 Rehber köpek. 202 00:11:08,751 --> 00:11:11,212 Bunlar hareket destek köpekleri. 203 00:11:12,005 --> 00:11:16,593 Çevrelerindeki dünya fazla gelince Colton ve Meadow gözlerini kapatabiliyor. 204 00:11:16,676 --> 00:11:20,388 Ollie onu yönlendiriyor. 205 00:11:22,098 --> 00:11:23,391 Ve dahasını yaptılar. 206 00:11:24,601 --> 00:11:27,770 Çocuklar bunaldığında köpekler onları dürtüyor, 207 00:11:29,230 --> 00:11:31,232 oturmaya yönlendiriyor, 208 00:11:31,316 --> 00:11:34,903 ellerini yalıyor, sakinleşmelerine yardımcı oluyor. 209 00:11:36,654 --> 00:11:38,573 Una geldikten sonra 210 00:11:38,656 --> 00:11:42,035 Meadow anında dönüşüm geçirdi. 211 00:11:42,118 --> 00:11:45,246 Kendine vurmayı hemen bıraktı. 212 00:11:45,330 --> 00:11:48,249 Una, Meadow'un hislerini sezmekle kalmayıp 213 00:11:48,333 --> 00:11:49,876 gerçekten anlıyordu sanki. 214 00:11:49,959 --> 00:11:50,960 Aferin Una. 215 00:11:51,044 --> 00:11:52,712 Yalnızlıkları azaldı. 216 00:11:53,796 --> 00:11:57,717 Bence bir anne olarak her şeyi bilen sen olmalısın. 217 00:11:58,301 --> 00:12:01,012 Ve bizim çocuklarımızla bu çok zor. 218 00:12:01,763 --> 00:12:04,432 Ne aşırı, ne yetersiz, hiç bilmiyorsun. 219 00:12:05,183 --> 00:12:09,896 Köpekleri ne zaman öpücük isteyeceğini, ne zaman geri çekileceğini biliyor. 220 00:12:09,979 --> 00:12:13,691 Bir dokunuşun ne zaman aşırı, ne zaman yetersiz olduğu konusunda 221 00:12:14,192 --> 00:12:15,735 onlar hiç yanılmıyor. 222 00:12:17,320 --> 00:12:18,780 Hadi. Kayışını tut. 223 00:12:21,908 --> 00:12:22,992 Güncel bir çalışma 224 00:12:23,076 --> 00:12:26,704 köpeklerin duygularımıza duyarlılığına dair bir ipucu sunuyor. 225 00:12:27,830 --> 00:12:32,669 Bir araştırmacı ekibi gönüllülere, bir şeyler hissettirecek videolar izletti. 226 00:12:33,670 --> 00:12:35,421 Cinnet'in en korkunç yerini. 227 00:12:36,005 --> 00:12:37,507 Johnny geldi! 228 00:12:38,091 --> 00:12:41,469 Ve Ormanın Kitabı'nın insana neşe bulaştıran bu sahnesini. 229 00:12:41,552 --> 00:12:43,513 En basit ihtiyaçlar 230 00:12:43,596 --> 00:12:45,306 Bu sırada terlerini aldılar. 231 00:12:45,390 --> 00:12:46,307 Sonra bu terler 232 00:12:46,391 --> 00:12:49,477 kalp ritmi takip cihazı takılan köpeklere koklatıldı. 233 00:12:49,978 --> 00:12:52,313 Bu tüpte korkan birinin teri var, 234 00:12:52,397 --> 00:12:54,232 bu da tipik bir tepki. 235 00:12:55,149 --> 00:12:58,569 Köpeğin kalp atış hızı artıyor ve köşeye doğru koşuyor. 236 00:12:59,487 --> 00:13:01,614 Bu da mutlu birinin terini kokluyor. 237 00:13:02,323 --> 00:13:05,410 Oynamak istiyormuş gibi kuyruğunu sallayıp zıplıyor. 238 00:13:06,619 --> 00:13:10,248 Köpekler gönüllülerin hissettiği duyguları yansıtıyor gibi. 239 00:13:11,499 --> 00:13:15,378 İnsanlarda bunun olmasına, başkasının hislerini duymalarına 240 00:13:15,461 --> 00:13:17,088 empati diyoruz. 241 00:13:18,715 --> 00:13:21,134 Kafan kameraya dönük olsun, kıçın değil. 242 00:13:21,217 --> 00:13:22,802 Hadi. Otur yerine. 243 00:13:24,595 --> 00:13:26,556 Aferin. İşte böyle. Aferin. 244 00:13:27,348 --> 00:13:28,266 Evet, döndük. 245 00:13:28,766 --> 00:13:32,020 Psikolojide, hayvanlara insan özelliklerinin atfedilmesi 246 00:13:32,103 --> 00:13:34,188 bizi genellikle rahatsız eder. 247 00:13:34,272 --> 00:13:36,983 Ben de bunu çok eleştirmişimdir. 248 00:13:37,066 --> 00:13:39,569 Benim için kişisel dönüm noktası 249 00:13:40,069 --> 00:13:41,988 Xephos'u hayatlarımıza almamız… 250 00:13:42,071 --> 00:13:43,239 Merhaba tatlım. 251 00:13:43,323 --> 00:13:47,744 …ve bu hayvanda müthiş bir şey olduğunu fark etmem oldu. 252 00:13:47,827 --> 00:13:52,248 Bu şey zekâsı değil, inanılmaz sevgi kapasitesiydi. 253 00:13:53,583 --> 00:13:57,754 Bilimsel dönüm noktasıysa bana parçalar hâlinde geldi. 254 00:13:58,755 --> 00:14:00,673 İlk parçalardan biri 2016'daydı. 255 00:14:01,174 --> 00:14:03,718 Burada sosisli var. Harika. 256 00:14:03,801 --> 00:14:05,928 Bilim insanı Gregory Berns 257 00:14:06,012 --> 00:14:11,017 köpekleri MR cihazında hareketsiz yatmak üzere eğitti. 258 00:14:12,560 --> 00:14:15,229 Artık köpeğin beynindeki etkinliklerin 259 00:14:15,313 --> 00:14:18,483 müthiş zengin, detaylı görüntülerini 260 00:14:18,566 --> 00:14:21,652 elde etme olanağımız var. 261 00:14:22,236 --> 00:14:24,072 Bu daha önce denenmemişti. 262 00:14:24,155 --> 00:14:26,616 Tamamen gir. İşte böyle, aferin. 263 00:14:26,699 --> 00:14:31,287 Berns'ün ekibi, MR'a giren köpeklere şu sinyali verdi, anlamıysa… 264 00:14:31,371 --> 00:14:33,206 Sosis geliyor. 265 00:14:34,665 --> 00:14:36,459 Ve şu anlama gelen bir sinyal… 266 00:14:36,542 --> 00:14:40,421 Sevgili insanın çok yaklaştı ve her an gelebilir. 267 00:14:41,255 --> 00:14:43,466 Aferin Zoe. Bravo sana. 268 00:14:43,549 --> 00:14:47,887 Köpeğin ödül merkezi çoğu durumda aynı miktarda etkinleşti. 269 00:14:48,471 --> 00:14:50,264 Ve her beş köpekten biri… 270 00:14:50,348 --> 00:14:52,934 İnsanının yarattığı beklentiyi 271 00:14:53,017 --> 00:14:56,229 sosisin yarattığı beklentiden daha ödüllendirici buldu. 272 00:14:56,312 --> 00:14:58,064 Demek beni seviyorsun. 273 00:14:58,564 --> 00:15:00,233 Çoğu köpek sahibi bunu umar. 274 00:15:02,777 --> 00:15:04,570 Evet. Beni seviyor. 275 00:15:06,072 --> 00:15:06,989 Ben de onu. 276 00:15:07,615 --> 00:15:09,575 Sevdiklerini biliyorum. Kesin. 277 00:15:09,659 --> 00:15:13,079 Beni her görüşlerinde seviyorlar. Tüm insanlar böyle değil. 278 00:15:13,162 --> 00:15:14,997 Evet, köpeğim beni seviyor. 279 00:15:15,081 --> 00:15:17,208 Köpeğimin beni sevdiğine inanıyorum. 280 00:15:17,291 --> 00:15:18,376 Sevse iyi eder. 281 00:15:19,293 --> 00:15:21,170 Sevgiyi nasıl tanımlıyorsunuz? 282 00:15:21,254 --> 00:15:22,755 Sevgiyi tanımlayamayız. 283 00:15:22,839 --> 00:15:27,301 Bu yüzden harika şiirlere, havalı 1980'ler kliplerine ilham olmuştur. 284 00:15:27,385 --> 00:15:28,886 Nedir aşk? 285 00:15:28,970 --> 00:15:30,471 Gerçekten aşk mı, söyle 286 00:15:30,555 --> 00:15:32,098 Aşk mı bu? 287 00:15:32,181 --> 00:15:35,852 Aşkın ne olduğunu öğrenmek istiyorum 288 00:15:38,438 --> 00:15:41,399 Ama sevgiyi tanımlayıp bir liste oluştursaydık 289 00:15:41,482 --> 00:15:43,484 birini sosisliden çok sevmek 290 00:15:43,568 --> 00:15:46,279 asgari bir gereklilik olurdu. 291 00:15:47,155 --> 00:15:51,159 Köpeklerde olduğunu bildiğimiz empati de muhtemelen listede olurdu. 292 00:15:51,951 --> 00:15:56,456 Sevdiğimiz kişi için bir şeyler yaparız. Köpekler bunu kesinlikle yapıyor. 293 00:15:57,123 --> 00:15:58,040 Peki sadakat? 294 00:15:58,541 --> 00:16:00,209 Köpeklerde o da var. 295 00:16:01,169 --> 00:16:03,629 Ama sevgi bundan fazlasıdır. 296 00:16:03,713 --> 00:16:07,758 Dünyanın geri kalanını daha az önemli olarak görmemizi sağlayan 297 00:16:07,842 --> 00:16:09,260 derin yakınlık hissidir. 298 00:16:10,303 --> 00:16:11,971 Ve 2015'te araştırmacılar, 299 00:16:12,054 --> 00:16:14,807 köpekler bunu hissediyor mu diye baktı. 300 00:16:14,891 --> 00:16:19,270 Bu amaçla oksitosinlerini ölçtüler. Oksitosin sevgi hormonu olarak bilinir. 301 00:16:19,770 --> 00:16:23,024 Çünkü bir ebeveyn bebeğini kucaklayınca iki tarafta da artar. 302 00:16:23,524 --> 00:16:25,818 Ve yeni âşık olmuş çiftlerde. 303 00:16:25,902 --> 00:16:28,946 İnsanları köpekleriyle laboratuvara getirdiler. 304 00:16:29,030 --> 00:16:32,992 Kişiyi oturtup köpeğinin gözlerine baktırdılar. 305 00:16:33,868 --> 00:16:35,953 Partnerliğin iki tarafında da 306 00:16:36,037 --> 00:16:38,915 oksitosin düzeylerinin yükseldiği görüldü. 307 00:16:40,208 --> 00:16:44,253 Sevgi, vücutlarındaki hormonlarda somutlaşmış durumda. 308 00:16:48,299 --> 00:16:52,678 Araştırmacılar buna "türler arası oksitosin aracılı pozitif döngü" dedi. 309 00:16:52,762 --> 00:16:57,808 Bilimde teknik sözcükler kullanmak zorunda hissediyoruz. 310 00:16:57,892 --> 00:17:00,186 Ama sevgi de diyebiliriz. 311 00:17:00,269 --> 00:17:03,564 Princeton Üniversitesi'nden çok iyi bir iş arkadaşım, 312 00:17:03,648 --> 00:17:04,857 Dr. Bridgett vonHoldt 313 00:17:04,941 --> 00:17:07,568 köpekgiller genomuyla ilgili her konuda 314 00:17:07,652 --> 00:17:09,403 önde gelen uzmanlardan biri. 315 00:17:09,987 --> 00:17:13,157 Kurtlarla köpekleri temelde ayıran şeyi 316 00:17:13,241 --> 00:17:14,825 bulmak istiyordu. 317 00:17:15,493 --> 00:17:18,829 Ve açıklıkla ilişkili bir gen hemen dikkat çekti. 318 00:17:19,330 --> 00:17:22,792 Köpeklerin bu kadar kahramanca davranması, 319 00:17:23,543 --> 00:17:27,505 bizi enkazdan kurtarması, açılan ateşe önümüzden koşması bundandır. 320 00:17:28,381 --> 00:17:32,301 Ve köpekleri daha dost canlısı ve sevimli yapan o seleksiyon süreci 321 00:17:32,885 --> 00:17:35,346 DNA'larına sevgiye açık olmayı kodladı. 322 00:17:36,305 --> 00:17:38,099 Ve bu onların süper gücü. 323 00:17:39,892 --> 00:17:44,438 Aynı işi yapmak üzere sıçanlar da eğitilebilir, bu yapıldı. 324 00:17:45,022 --> 00:17:46,774 Ama bu hayvanların 325 00:17:46,857 --> 00:17:51,195 patlayıcı, uyuşturucu bulmakta kullanılmasını istediğiniz zaman 326 00:17:51,279 --> 00:17:54,115 köpekle çalışmak bin kat daha kolay. 327 00:17:54,198 --> 00:17:57,034 Çünkü köpek orada olup size yardım etmek istiyor. 328 00:17:57,660 --> 00:18:01,289 Geçen hafta evlendim, bu nedenle sevgiye dair çok düşünüyorum. 329 00:18:02,081 --> 00:18:05,626 Başkalarını sevebilmek için önce kendini sevmelisin. 330 00:18:05,710 --> 00:18:07,420 Ama gördüm ki 331 00:18:07,503 --> 00:18:11,591 kendimi sevmeyi pek öğrenememişken köpeğim yine de beni seviyordu. 332 00:18:11,674 --> 00:18:14,218 -Kaplan Franklin. -Kaplan Franklin. 333 00:18:14,302 --> 00:18:16,596 Köpeklerimiz onların bağırışlarını, 334 00:18:16,679 --> 00:18:18,931 günlerinin kötü geçmesini umursamıyor. 335 00:18:19,015 --> 00:18:20,891 Onları bizim gibi seviyorlar. 336 00:18:22,184 --> 00:18:23,144 Arkeologlar 337 00:18:23,227 --> 00:18:28,691 iki köpeğin bir çiftle gömüldüğü 14.000 küsur yıllık bir mezar buldular. 338 00:18:28,774 --> 00:18:32,486 Ve bir kadının, eli bir köpeğin üstünde gömüldüğü 339 00:18:32,570 --> 00:18:35,072 12.000 yıllık bir başka mezar. 340 00:18:35,906 --> 00:18:38,868 Antik zamandan Arrianus adlı bir Yunan'ın 341 00:18:38,951 --> 00:18:41,162 yaklaşık 2.000 yıllık bir kitabı var. 342 00:18:41,245 --> 00:18:45,166 Kitapta köpeğini ne kadar sevdiğinden bahsediyor. 343 00:18:45,249 --> 00:18:49,545 Bunlar insanların bir konuda yazdıkları ilk kitaplardan 344 00:18:49,629 --> 00:18:54,550 ve köpekleriyle birbirlerini ne kadar sevdiklerini yazmışlar. 345 00:18:55,051 --> 00:18:58,846 Köpekler bizim ilgilenmemizle evrimleşti ve refaha kavuştu 346 00:18:58,929 --> 00:19:02,099 ama onların bize sağladığı konfor ve yakınlık da 347 00:19:02,183 --> 00:19:05,478 bizim hayatta kalmamızda önemli rol oynamış olabilir. 348 00:19:06,062 --> 00:19:08,230 Tüm bu kanıtlar 349 00:19:08,314 --> 00:19:12,860 "Evet. Deja bizi seviyor, biz de onu seviyoruz" dememizi sağlıyor. 350 00:19:13,611 --> 00:19:16,614 Diğer canlıların yapabildiği her şeyi, 351 00:19:16,697 --> 00:19:22,078 onların davranışlarında, biyolojilerinde, beyinlerinde görebildiğiniz her şeyi 352 00:19:22,870 --> 00:19:25,247 köpeğinizde de görebiliyorsunuz. 353 00:19:25,331 --> 00:19:27,500 Yani herhangi bir canlının 354 00:19:27,583 --> 00:19:30,378 sizi sevdiğine ikna olabiliyorsanız 355 00:19:31,170 --> 00:19:33,547 bilin ki köpeğiniz de sizi seviyor. 356 00:19:34,715 --> 00:19:35,675 Değil mi canım? 357 00:20:01,117 --> 00:20:06,122 Alt yazı çevirmeni: Hazal Ünlüçay