1
00:00:07,341 --> 00:00:09,843
<i>Κάποιοι σκύλοι είναι τόσο ευγενείς,</i>

2
00:00:09,927 --> 00:00:11,637
<i>τόσο ηρωικοί,</i>

3
00:00:11,720 --> 00:00:15,057
<i>που έχουν κάνει πολλά για την ανθρωπότητα.</i>

4
00:00:17,100 --> 00:00:19,937
<i>Όπως η Λάικα, που θυσιάστηκε</i>
<i>για να διευρυνθούν τα σύνορά μας.</i>

5
00:00:20,020 --> 00:00:22,064
Αυτό το σκυλί ίσως ανοίγει

6
00:00:22,147 --> 00:00:24,233
τον δρόμο για τα ταξίδια στο φεγγάρι.

7
00:00:24,316 --> 00:00:27,903
<i>Κι η Φρίντα, που έσωσε τόσες ψυχές</i>
<i>θαμμένες κάτω από συντρίμμια.</i>

8
00:00:27,986 --> 00:00:31,740
…γεμίζοντάς μας με ελπίδα
ότι θα σωθούν κι άλλες ζωές.

9
00:00:32,491 --> 00:00:33,659
<i>Και ο Κούνο,</i>

10
00:00:33,742 --> 00:00:36,119
<i>που τιμήθηκε επειδή έτρεξε εν μέσω πυρών</i>

11
00:00:36,203 --> 00:00:37,746
<i>και κατατρόπωσε τον εχθρό.</i>

12
00:00:37,829 --> 00:00:40,123
Έσωσε ζωές όταν υπήρξε ανάγκη.

13
00:00:40,958 --> 00:00:43,252
<i>Οι σκύλοι σήμερα ανιχνεύουν τον Covid,</i>

14
00:00:43,335 --> 00:00:45,212
<i>χωροκατακτητικά είδη</i>

15
00:00:45,295 --> 00:00:47,965
<i>και καρκίνο, ακόμα και πρώτου σταδίου.</i>

16
00:00:48,048 --> 00:00:49,508
<i>Καθοδηγούν τους τυφλούς,</i>

17
00:00:49,591 --> 00:00:51,677
<i>προστατεύουν τα κεφάλια</i>
<i>των ανθρώπων σε κρίσεις</i>

18
00:00:51,760 --> 00:00:54,096
<i>και προσφέρουν παρηγοριά</i>
<i>όταν άλλοι δεν μπορούν.</i>

19
00:00:54,179 --> 00:00:56,848
<i>Άνθρωποι και σκυλιά</i>
<i>έχουν μια ιδιαίτερη σχέση.</i>

20
00:00:56,932 --> 00:00:58,267
Πάμε!

21
00:01:02,229 --> 00:01:04,856
<i>Κι όμως, δεν είναι και τα πιο έξυπνα ζώα.</i>

22
00:01:12,322 --> 00:01:14,533
<i>Ή το πιο συγγενές σε εμάς ζώο.</i>

23
00:01:16,118 --> 00:01:18,620
<i>Γιατί, λοιπόν, απ' όλα τα είδη της Γης,</i>

24
00:01:18,704 --> 00:01:21,415
<i>ο σκύλος είναι ο καλύτερος φίλος</i>
<i>του ανθρώπου;</i>

25
00:01:22,082 --> 00:01:24,543
<i>Και τι δείχνει αυτό για εμάς;</i>

26
00:01:30,132 --> 00:01:33,635
ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗ ΣΕΙΡΑ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
ΤΟΥ NETFLIX

27
00:01:33,719 --> 00:01:36,555
Φαίνεται ότι τα σκυλιά
είναι αρκετά χαρούμενα.

28
00:01:38,223 --> 00:01:40,350
Πίσω από κάθε κακομαθημένο κανίς

29
00:01:40,434 --> 00:01:43,020
κρύβεται μια μεγάλη ιστορία
ανθρώπινης παρέμβασης.

30
00:01:43,103 --> 00:01:47,024
Οι μικρούληδες δεν ξέρουν πού πάνε,
αλλά έρχονται.

31
00:01:49,651 --> 00:01:52,029
Το νέο μας μωράκι, η Μις Μπίζλι.

32
00:01:57,743 --> 00:02:02,581
ΣΚΥΛΟΙ

33
00:02:03,457 --> 00:02:06,960
Σ' αρέσει να βγαίνεις στην τηλεόραση;
Δεν ξέρεις πόσο διάσημη είσαι.

34
00:02:07,044 --> 00:02:08,962
Αυτή είναι η γοητεία σου.

35
00:02:09,838 --> 00:02:11,840
Υπολογίζεται ότι υπάρχουν

36
00:02:11,923 --> 00:02:17,012
πάνω από 800 εκατομμύρια σκυλιά
πάνω σε αυτόν τον πλανήτη.

37
00:02:17,929 --> 00:02:20,182
<i>Και πάνω από τα μισά είναι κατοικίδια.</i>

38
00:02:20,724 --> 00:02:22,309
Ζούμε σε μια εποχή

39
00:02:22,392 --> 00:02:24,728
όπου οι άνθρωποι προκαλούν

40
00:02:24,811 --> 00:02:27,272
την εξαφάνιση χιλιάδων ειδών,

41
00:02:27,356 --> 00:02:29,566
αλλά υπάρχουν και κάποια είδη

42
00:02:29,650 --> 00:02:33,362
που έχουν αντιληφθεί
πώς να συμβιώνουν με τους ανθρώπους,

43
00:02:33,445 --> 00:02:36,657
και τα σκυλιά
είναι το καλύτερο παράδειγμα.

44
00:02:36,740 --> 00:02:39,660
Αν σκεφτούμε
πώς τα σκυλιά συμβιώνουν μ' εμάς,

45
00:02:39,743 --> 00:02:42,579
πόσο καλά τα φροντίζουμε,
στην καλύτερη περίπτωση,

46
00:02:42,663 --> 00:02:45,415
βλέπουμε ότι η ζωή τους είναι υπέροχη.

47
00:02:46,917 --> 00:02:50,379
Ο σκύλος ήταν το πρώτο ζώο
που εξημερώθηκε.

48
00:02:51,046 --> 00:02:52,339
<i>Κάτι που προκαλεί έκπληξη.</i>

49
00:02:52,923 --> 00:02:56,677
<i>Οι πρόγονοί μας είχαν</i>
<i>ένα σωρό ωραία φυτοφάγα ζώα γύρω τους,</i>

50
00:02:56,760 --> 00:02:59,429
<i>και παρ' όλα αυτά,</i>
<i>πρώτα εξημέρωσαν τον λύκο,</i>

51
00:02:59,513 --> 00:03:01,473
<i>το σαρκοφάγο</i>
<i>που μπορούσε να τους σκοτώσει.</i>

52
00:03:03,809 --> 00:03:06,895
<i>Δεν ξέρουμε με σιγουριά</i>
<i>πώς λύκος κι άνθρωπος ανέπτυξαν σχέση,</i>

53
00:03:07,479 --> 00:03:08,980
<i>αλλά μία θεωρία λέει…</i>

54
00:03:09,064 --> 00:03:12,442
Σύμφωνα με τη θεωρία
με τα απομεινάρια τροφής,

55
00:03:12,526 --> 00:03:16,405
οι άνθρωποι έριχναν
το περισσευούμενο κρέας στους λύκους

56
00:03:16,488 --> 00:03:18,824
και οι λύκοι έκαναν τον συσχετισμό

57
00:03:18,907 --> 00:03:21,993
μέσω του φαγητού
ότι οι άνθρωποι δεν είναι και τόσο κακοί.

58
00:03:22,077 --> 00:03:24,496
<i>Οι άνθρωποι δεν εξουδετέρωσαν</i>
<i>απλώς την απειλή.</i>

59
00:03:24,579 --> 00:03:26,915
<i>Δημιουργήσαμε ένα νέο είδος προστασίας.</i>

60
00:03:27,499 --> 00:03:29,543
Αν έχεις λύκους με το μέρος σου,

61
00:03:29,626 --> 00:03:31,795
ακόμα και ενάντια σε άλλους λύκους,

62
00:03:31,878 --> 00:03:35,006
θα σε ειδοποιήσουν ότι κάτι έρχεται.

63
00:03:37,259 --> 00:03:41,304
Πριν εμφανιστούν
οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφάλειας,

64
00:03:41,388 --> 00:03:44,516
τα σκυλιά ήταν οι φύλακές μας.

65
00:03:45,100 --> 00:03:47,686
<i>Οι πιο φιλικοί λύκοι</i>
<i>κέρδιζαν πιο πολλά αποφάγια.</i>

66
00:03:47,769 --> 00:03:51,148
<i>Έτσι οι λύκοι εξημερώνονταν</i>
<i>όλο και πιο πολύ</i>

67
00:03:51,231 --> 00:03:54,109
<i>και μετατράπηκαν σε ένα εντελώς νέο είδος.</i>

68
00:03:56,987 --> 00:04:00,198
<i>Το 1959</i>
<i>ο Ρώσος επιστήμονας Ντμίτρι Μπελιάεφ</i>

69
00:04:00,282 --> 00:04:03,160
<i>προσπάθησε να το επαναλάβει αυτό</i>
<i>με ένα άλλο ζώο.</i>

70
00:04:05,036 --> 00:04:06,997
<i>Μάζεψε ένα σωρό αλεπούδες</i>

71
00:04:07,080 --> 00:04:10,459
<i>και επέλεξε τις πιο εξημερωμένες</i>
<i>για να γεννήσουν την επόμενη γενιά.</i>

72
00:04:10,542 --> 00:04:13,670
<i>Έκανε το ίδιο με τα μικρά τους</i>
<i>και με τα μικρά αυτών,</i>

73
00:04:13,754 --> 00:04:15,797
<i>και ούτω καθεξής.</i>

74
00:04:15,881 --> 00:04:17,632
<i>Δεκαπέντε γενιές μετά…</i>

75
00:04:17,716 --> 00:04:22,471
Η επιλογή μετέτρεψε τις άλλοτε επιθετικές
και πονηρές αλεπούδες

76
00:04:24,097 --> 00:04:27,142
σε ζώα τόσο φιλικά όσο ο σκύλος.

77
00:04:27,225 --> 00:04:29,227
<i>Η βιολογία τους άλλαξε.</i>

78
00:04:29,311 --> 00:04:33,273
<i>Τα επίπεδα ορμονών άγχους μειώθηκαν</i>
<i>στο μισό σε σχέση με τους προγόνους τους.</i>

79
00:04:33,356 --> 00:04:36,026
<i>Το επινεφρίδιο</i>
<i>που παράγει τις ορμόνες άγχους</i>

80
00:04:36,109 --> 00:04:38,069
<i>είχε γίνει μικρότερο</i>

81
00:04:38,153 --> 00:04:40,238
<i>και τα επίπεδα σεροτονίνης αυξήθηκαν,</i>

82
00:04:40,322 --> 00:04:42,240
<i>με αποτέλεσμα πιο χαρούμενα ζώα.</i>

83
00:04:42,908 --> 00:04:44,576
<i>Και η εμφάνισή τους άλλαξε.</i>

84
00:04:44,659 --> 00:04:48,121
<i>Οι ουρές έγιναν πιο καμπυλωτές,</i>
<i>τα σώματά τους πιο στρογγυλά</i>,

85
00:04:48,205 --> 00:04:49,790
<i>τα αυτιά τους πιο εύκαμπτα,</i>

86
00:04:49,873 --> 00:04:51,875
<i>το πρόσωπό τους έγινε πιο γλυκό,</i>

87
00:04:51,958 --> 00:04:53,710
<i>όλο και πιο αξιολάτρευτο.</i>

88
00:04:53,794 --> 00:04:57,297
<i>Και γενικά,</i> <i>άρχισαν να θυμίζουν σκυλιά.</i>

89
00:04:57,380 --> 00:05:00,258
Όταν βλέπεις κάτι χαριτωμένο,
ξυπνά ο γονιός μέσα σου.

90
00:05:00,342 --> 00:05:04,179
Φανταστείτε ένα μωρό.
Ένα πολύ μικρό βρέφος.

91
00:05:04,262 --> 00:05:06,181
Το ένστικτό σου θα μπει στη μέση

92
00:05:06,264 --> 00:05:09,226
και θα θες να προστατέψεις
αυτό το μικρό πλασματάκι.

93
00:05:09,309 --> 00:05:12,729
<i>Οι σκύλοι αντικατέστησαν</i>
<i>τις δεξιότητες επιβίωσης που έχασαν,</i>

94
00:05:13,313 --> 00:05:15,899
<i>κυρίως αγγίζοντας</i>
<i>τις ευαίσθητες χορδές μας.</i>

95
00:05:16,566 --> 00:05:18,652
Το λεγόμενο κουταβίσιο βλέμμα

96
00:05:18,735 --> 00:05:20,445
είναι μια ικεσία

97
00:05:20,529 --> 00:05:23,406
του σκύλου προς τον άνθρωπο

98
00:05:23,949 --> 00:05:26,952
για να κερδίσει κάτι,
μια λιχουδιά, ένα χάδι.

99
00:05:27,035 --> 00:05:29,454
Κάτι τέτοιο. Δεν πιάνει στα άλλα σκυλιά.

100
00:05:29,538 --> 00:05:31,331
Είσαι άτακτος;

101
00:05:31,414 --> 00:05:33,083
<i>Κι εμείς λιώνουμε με αυτό.</i>

102
00:05:33,166 --> 00:05:34,543
Είσαι γλύκας, όμως.

103
00:05:34,626 --> 00:05:36,503
<i>Μια μελέτη σ' ένα καταφύγιο έδειξε</i>

104
00:05:36,586 --> 00:05:40,090
<i>ότι όσο πιο συχνά έριχνε</i>
<i>ένας σκύλος το γλυκό αυτό βλέμμα</i>,

105
00:05:40,173 --> 00:05:42,300
<i>τόσο πιο σύντομα τον υιοθετούσαν.</i>

106
00:05:43,009 --> 00:05:44,427
Έτοιμο το μωρό μου;

107
00:05:44,511 --> 00:05:46,847
<i>Τα σκυλιά κατάφεραν κάτι εκπληκτικό.</i>

108
00:05:46,930 --> 00:05:47,764
Κάτσε.

109
00:05:47,848 --> 00:05:49,933
<i>Παρά το τεράστιο γλωσσικό εμπόδιο,</i>

110
00:05:50,016 --> 00:05:52,519
<i>έμαθαν πώς να μας μιλούν.</i>

111
00:05:52,602 --> 00:05:53,645
Μίλα.

112
00:05:59,442 --> 00:06:02,988
Βλέπετε; Προσπαθεί να επικοινωνήσει.
Θέλει λιχουδιά.

113
00:06:03,071 --> 00:06:04,865
Εγώ του μιλάω κι αυτός…

114
00:06:05,991 --> 00:06:09,619
κάνει αυτό που του ζητάω.
Βασικά, αυτό γίνεται.

115
00:06:09,703 --> 00:06:11,830
Είναι εύκολο να καταλάβεις
τη γλώσσα του σώματος

116
00:06:11,913 --> 00:06:16,042
αφού έχεις περάσει τόσο χρόνο μαζί τους
μεγαλώνοντάς τα.

117
00:06:16,126 --> 00:06:18,628
Πες μου. Τι θέλεις; Ευχαριστώ.

118
00:06:18,712 --> 00:06:22,674
Έχουμε φτιάξει ένα σύστημα.
Αν θέλει κάτι, σίγουρα θα μου το πει.

119
00:06:22,757 --> 00:06:25,218
Συνήθως κάνουν κάποια μικρά πράγματα

120
00:06:26,094 --> 00:06:29,556
που σου δείχνουν τι θέλουν
ή τι προσπαθούν να πουν.

121
00:06:29,639 --> 00:06:31,850
Αλλά δεν το πετυχαίνω και πάντα.

122
00:06:33,643 --> 00:06:37,355
<i>Οι σκύλοι μπορούν να εκφράσουν</i>
<i>πολλά συναισθήματα και επιθυμίες.</i>

123
00:06:38,815 --> 00:06:40,358
<i>Αλλά αυτά είναι τα βασικά.</i>

124
00:06:40,442 --> 00:06:43,403
Μαθαίνουμε κάποια πράγματα
από το γάβγισμα του σκύλου.

125
00:06:43,486 --> 00:06:46,239
Το πρώτο έχει να κάνει
με το αν το γάβγισμα

126
00:06:46,323 --> 00:06:48,033
είναι σε υψηλό τόνο.

127
00:06:49,451 --> 00:06:51,494
<i>Αυτό είναι ένα χαρούμενο σκυλί.</i>

128
00:06:51,578 --> 00:06:52,829
Ή σε χαμηλό τόνο.

129
00:06:54,080 --> 00:06:55,290
<i>Ένα ανήσυχο σκυλί.</i>

130
00:06:55,373 --> 00:06:57,709
Επίσης, γαβγίζει πολλές φορές;

131
00:06:58,543 --> 00:07:01,254
<i>Σημαίνει</i>
<i>"Είμαι αγχωμένος ή ενθουσιασμένος".</i>

132
00:07:02,005 --> 00:07:03,256
Ή λίγες φορές;

133
00:07:04,549 --> 00:07:06,551
<i>"Αυτό είναι ελαφρώς ενδιαφέρον".</i>

134
00:07:06,635 --> 00:07:08,720
Και το μοτίβο είναι σημαντικό.

135
00:07:11,514 --> 00:07:13,558
Αυτό το γάβγισμα στην ουσία

136
00:07:13,642 --> 00:07:15,310
καλεί την αγέλη.

137
00:07:15,393 --> 00:07:18,021
Σημαίνει "Ελάτε να δείτε τι γίνεται".

138
00:07:20,398 --> 00:07:23,026
<i>Όμως, οι σκύλοι</i>
<i>κατάγονται από τους λύκους.</i>

139
00:07:23,109 --> 00:07:26,780
<i>Αν εντόπιζαν ένα ελάφι</i>
<i>και ειδοποιούσαν την αγέλη γαβγίζοντας…</i>

140
00:07:26,863 --> 00:07:28,615
Έχασαν το φαγητό τους.

141
00:07:28,698 --> 00:07:31,701
Τα σκυλιά έχουν αναπτύξει

142
00:07:31,785 --> 00:07:34,871
καταπληκτικές δεξιότητες
στην επικοινωνία με το σώμα.

143
00:07:36,623 --> 00:07:38,124
Η ουρά του σκύλου

144
00:07:38,208 --> 00:07:40,919
λειτουργεί ως θερμόμετρο συναισθημάτων,

145
00:07:41,002 --> 00:07:44,381
με το οποίο ο σκύλος σού λέει πώς νιώθει.

146
00:07:44,464 --> 00:07:46,466
Την έχει ψηλά ή χαμηλά;

147
00:07:46,549 --> 00:07:50,136
Πώς την κουνάει; Γρήγορα ή αργά;

148
00:07:50,220 --> 00:07:53,807
<i>Πολλές πληροφορίες δίνουν και τα αυτιά.</i>

149
00:07:53,890 --> 00:07:55,350
Επιθετικός.

150
00:07:55,433 --> 00:07:56,559
Υποχωρητικός.

151
00:07:56,643 --> 00:07:58,269
Χαλαρός.

152
00:07:58,353 --> 00:08:00,689
<i>Οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται</i>
<i>αυτά τα σημάδια,</i>

153
00:08:00,772 --> 00:08:03,066
<i>αλλά η σχέση μας λειτουργεί</i>
<i>επειδή οι σκύλοι</i>

154
00:08:03,149 --> 00:08:05,735
<i>είναι πολύ καλοί στο να διαβάζουν εμάς.</i>

155
00:08:08,279 --> 00:08:11,700
<i>Η όσφρηση των σκύλων</i>
<i>παίζει σημαντικό ρόλο σ' αυτό.</i>

156
00:08:12,325 --> 00:08:17,122
Είναι προγραμματισμένοι να αντιλαμβάνονται
τον κόσμο μέσω της οσμής και της μύτης.

157
00:08:17,747 --> 00:08:20,917
<i>Όταν εισπνέουν,</i>
<i>ο αέρας δεν πάει απλώς στους πνεύμονες.</i>

158
00:08:21,001 --> 00:08:23,211
<i>Μέρος του διοχετεύεται σε έναν θάλαμο</i>

159
00:08:23,294 --> 00:08:25,213
<i>για την ανίχνευση οσμής.</i>

160
00:08:25,839 --> 00:08:29,342
Μπορούν να τρέχουν και να μυρίζουν
ταυτόχρονα, ενώ εμείς, όχι.

161
00:08:29,426 --> 00:08:33,263
<i>Ανάλογα με τη ράτσα,</i>
<i>η όσφρηση του σκύλου είναι περίπου 10.000</i>

162
00:08:33,346 --> 00:08:36,099
<i>με 100.000 φορές καλύτερη από τη δική μας.</i>

163
00:08:36,975 --> 00:08:40,020
<i>Όταν βγαίνουν βόλτα,</i>
<i>πάντα ψάχνουν να βρουν</i>

164
00:08:40,103 --> 00:08:42,439
<i>τη μυρωδιά των ούρων ενός άλλου σκύλου.</i>

165
00:08:42,522 --> 00:08:44,899
<i>Ή όπως θα το έλεγε η δρ Ότο…</i>

166
00:08:44,983 --> 00:08:48,194
"Ουροειδοποίηση".
Όταν ένας σκύλος κατουρά έναν στύλο,

167
00:08:48,278 --> 00:08:51,573
οι άλλοι σκύλοι μαθαίνουν
ποιος πέρασε από κει και πώς ήταν.

168
00:08:51,656 --> 00:08:54,409
<i>Τα ούρα των σκύλων είναι σαν το Facebook.</i>

169
00:08:54,492 --> 00:08:56,911
<i>Μέσω αυτών μαθαίνουν ηλικία, φύλο,</i>

170
00:08:56,995 --> 00:08:58,997
<i>διάθεση, διαθεσιμότητα για ζευγάρωμα.</i>

171
00:08:59,622 --> 00:09:01,541
<i>Κι αν έχουν ξανασυναντηθεί.</i>

172
00:09:02,917 --> 00:09:05,378
Ο κόσμος στον οποίο ζούμε

173
00:09:05,462 --> 00:09:09,674
έχει πολλά επίπεδα, τα οποία οι σκύλοι μας
αντιλαμβάνονται κι εμείς, όχι.

174
00:09:09,758 --> 00:09:12,218
<i>Μπαίνεις σ' αυτό το δωμάτιο και παρατηρείς</i>

175
00:09:12,302 --> 00:09:14,554
<i>ότι το φυτό χρειάζεται λίγο πότισμα.</i>

176
00:09:14,637 --> 00:09:17,223
<i>Ο άντρας μου πέρασε το απόγευμα</i>
<i>στον καναπέ.</i>

177
00:09:17,932 --> 00:09:21,061
<i>Και τώρα κάτι ψήνει.</i>
<i>Τι; Μπισκότα με σοκολάτα;</i>

178
00:09:21,144 --> 00:09:23,646
<i>Φαίνεται ότι είναι χαλαρός σήμερα.</i>

179
00:09:25,482 --> 00:09:29,694
<i>Αλλά ένας σκύλος που θα μπει</i>
<i>στον ίδιο χώρο θα δει άλλα πράγματα.</i>

180
00:09:31,196 --> 00:09:32,822
<i>Το φυτό έχει κάποια ασθένεια.</i>

181
00:09:34,115 --> 00:09:35,867
<i>Ο καναπές έχει κοριούς.</i>

182
00:09:36,576 --> 00:09:38,244
<i>Η μαμά έχει περίοδο.</i>

183
00:09:38,328 --> 00:09:42,290
<i>Ο μπαμπάς φτιάχνει κάτι με αυγά,</i>
<i>εκχύλισμα βανίλιας και αλεύρι.</i>

184
00:09:42,373 --> 00:09:45,418
<i>Επίσης, τον έχει πιάσει</i>
<i>κρίση άγχους ήπιας μορφής.</i>

185
00:09:45,502 --> 00:09:46,544
ΑΓΧΟΣ

186
00:09:46,628 --> 00:09:48,379
ΒΟΗΘΑΩ

187
00:09:48,463 --> 00:09:51,716
<i>Οι σκύλοι μπορούν να ανιχνεύσουν</i>
<i>κάθε είδους συναίσθημα.</i>

188
00:09:53,176 --> 00:09:56,679
<i>Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί είναι</i>
<i>τόσο αποτελεσματικά ζώα υπηρεσίας.</i>

189
00:10:04,437 --> 00:10:08,274
Τα πάντα στον κόσμο της
την μπέρδευαν και την απογοήτευαν.

190
00:10:08,358 --> 00:10:11,653
Δεν μπορούσε να μιλήσει, να εκφράσει

191
00:10:11,736 --> 00:10:15,365
τις ανάγκες της, τις επιθυμίες της,
όσα της προκαλούσαν υπερδιέγερση,

192
00:10:15,448 --> 00:10:18,243
και βίωνε μια συνεχή δυσφορία.

193
00:10:18,326 --> 00:10:20,203
<i>Οι Κλαρκ έχουν πέντε παιδιά,</i>

194
00:10:20,286 --> 00:10:23,248
<i>δύο εκ των οποίων, η Μέντοου και ο Κόλτον,</i>

195
00:10:23,331 --> 00:10:25,166
<i>βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού.</i>

196
00:10:25,250 --> 00:10:27,544
Η μεγαλύτερη δυσκολία με τη Μέντοου

197
00:10:27,627 --> 00:10:32,090
ήταν ότι πάλεψε πολύ
με αυτοτραυματικές συμπεριφορές.

198
00:10:32,757 --> 00:10:35,552
Χτυπούσε το κεφάλι της,
προσπαθούσε να σπάσει παράθυρα,

199
00:10:35,635 --> 00:10:37,178
κοπανούσε καρέκλες.

200
00:10:37,262 --> 00:10:38,805
Ό,τι μπορείς να…

201
00:10:38,888 --> 00:10:41,099
Βασικά, οτιδήποτε μπορούσε να πιάσει.

202
00:10:41,182 --> 00:10:43,977
Ήταν αρκετά βίαιη η μικρούλα.

203
00:10:44,060 --> 00:10:47,480
Και όλοι οι ειδικοί ήθελαν
να την κλείσουν σε ίδρυμα.

204
00:10:48,439 --> 00:10:50,441
Μάλιστα, ένας γιατρός μάς είπε

205
00:10:50,525 --> 00:10:53,194
ότι θα ήταν καλύτερο
να αποποιηθούμε τα δικαιώματά μας,

206
00:10:53,278 --> 00:10:56,156
να μπει σε ίδρυμα
και να συνεχίσουμε τη ζωή μας.

207
00:10:57,073 --> 00:10:59,617
Έλα, πάμε. Έλα, Κόκο.

208
00:11:00,493 --> 00:11:01,786
Έλα να κάνουμε ένα.

209
00:11:01,870 --> 00:11:06,541
<i>Οι Κλαρκ έμαθαν για μια νέα παρέμβαση</i>
<i>που λειτούργησε σε άλλα παιδιά με αυτισμό.</i>

210
00:11:07,167 --> 00:11:08,668
<i>Ένας σκύλος υπηρεσίας.</i>

211
00:11:08,751 --> 00:11:10,628
Θεωρούνται σκύλοι-βοηθοί κινητικότητας.

212
00:11:10,712 --> 00:11:11,921
ΟΥΝΑ

213
00:11:12,005 --> 00:11:14,174
Ο Κόλτον και η Μέντοου κλείνουν τα μάτια

214
00:11:14,257 --> 00:11:16,593
γιατί ο κόσμος γύρω τους είναι αφόρητος.

215
00:11:16,676 --> 00:11:20,471
Ο Όλι τούς καθοδηγεί στο περιβάλλον του.

216
00:11:22,098 --> 00:11:23,391
<i>Έκαναν κάτι παραπάνω.</i>

217
00:11:24,601 --> 00:11:27,770
Όταν τα παιδιά αγχώνονται,
οι σκύλοι τα σκουντούν απαλά,

218
00:11:29,230 --> 00:11:31,232
τα παροτρύνουν να κάτσουν κάτω,

219
00:11:31,316 --> 00:11:34,903
γλείφουν τα χέρια τους
και τα βοηθούν να ηρεμήσουν.

220
00:11:36,654 --> 00:11:39,532
Η μεταμόρφωση της Μέντοου

221
00:11:39,616 --> 00:11:42,035
με το που πήρε την Ούνα ήταν ακαριαία.

222
00:11:42,118 --> 00:11:45,163
Σταμάτησε να χτυπιέται αμέσως.

223
00:11:45,246 --> 00:11:48,249
<i>Σαν η Ούνα να μη διαισθανόταν απλώς</i>
<i>πώς ένιωθε η Μέντοου,</i>

224
00:11:48,333 --> 00:11:49,834
<i>αλλά το καταλάβαινε βαθιά.</i>

225
00:11:49,918 --> 00:11:50,960
Καλό κορίτσι.

226
00:11:51,044 --> 00:11:52,962
<i>Τα παιδιά ένιωθαν λιγότερο μόνα.</i>

227
00:11:53,796 --> 00:11:58,218
Έχω την αίσθηση
ότι ως μαμά πρέπει να τα ξέρεις όλα.

228
00:11:58,301 --> 00:12:01,262
Στην περίπτωση των παιδιών μας,
είναι πολύ δύσκολο.

229
00:12:01,763 --> 00:12:04,432
Ποτέ δεν ξέρεις τι είναι πολύ
και τι δεν αρκεί.

230
00:12:05,183 --> 00:12:06,476
Τα σκυλιά τους ξέρουν

231
00:12:07,227 --> 00:12:09,938
πότε να έρθουν για φιλί
και πότε να φύγουν.

232
00:12:10,021 --> 00:12:13,650
Ξέρουν πότε ένα άγγιγμα είναι υπερβολή
και πότε δεν είναι αρκετό.

233
00:12:14,192 --> 00:12:16,152
Δεν κάνουν λάθος ποτέ.

234
00:12:17,320 --> 00:12:19,072
Έλα. Πιάσε τη λαβή σου.

235
00:12:21,991 --> 00:12:24,619
<i>Μια πρόσφατη μελέτη</i>
<i>εξηγεί γιατί οι σκύλοι</i>

236
00:12:24,702 --> 00:12:26,704
<i>αντιλαμβάνονται πώς νιώθουμε.</i>

237
00:12:27,830 --> 00:12:30,541
<i>Μια ομάδα ερευνητών</i>
<i>έβαλε εθελοντές να δουν βίντεο</i>

238
00:12:30,625 --> 00:12:32,877
<i>για να τους προκαλέσουν συναισθήματα.</i>

239
00:12:33,670 --> 00:12:35,421
<i>Την τρομακτική σκηνή της </i>Λάμψης<i>.</i>

240
00:12:35,964 --> 00:12:37,507
Να κι ο Τζόνι!

241
00:12:38,091 --> 00:12:41,302
<i>Και την απίστευτα χαρούμενη σκηνή</i>
<i>από </i>Το βιβλίο της ζούγκλας<i>.</i>

242
00:12:41,386 --> 00:12:43,513
<i>Οι πιο βασικές ανάγκες</i>

243
00:12:43,596 --> 00:12:45,306
<i>Ενώ μάζευαν τον ιδρώτα τους.</i>

244
00:12:45,390 --> 00:12:49,852
<i>Έπειτα, σκύλοι που ήταν συνδεδεμένοι</i>
<i>με καρδιογράφους μύρισαν τον ιδρώτα.</i>

245
00:12:49,936 --> 00:12:52,313
<i>Ο σωλήνας αυτός περιέχει ιδρώτα φόβου,</i>

246
00:12:52,397 --> 00:12:54,440
<i>και αυτή είναι μια συνήθης αντίδραση.</i>

247
00:12:55,149 --> 00:12:58,653
<i>Ο καρδιακός παλμός του σκύλου επιταχύνεται</i>
<i>και τρέχει στη γωνία.</i>

248
00:12:59,487 --> 00:13:01,698
<i>Αυτός ο σκύλος μυρίζει ιδρώτα χαράς.</i>

249
00:13:02,323 --> 00:13:05,410
<i>Κουνά την ουρά του</i>
<i>και πηδάει σαν να θέλει να παίξει.</i>

250
00:13:06,619 --> 00:13:10,248
<i>Τα κουτάβια φαίνεται ότι αντανακλούν</i>
<i>τα συναισθήματα των εθελοντών.</i>

251
00:13:11,499 --> 00:13:15,378
<i>Όταν οι άνθρωποι ταυτίζονται</i>
<i>συναισθηματικά με κάποιον άλλο,</i>

252
00:13:15,461 --> 00:13:17,088
<i>το αποκαλούμε ενσυναίσθηση.</i>

253
00:13:18,715 --> 00:13:21,134
Το κεφάλι στην κάμερα, όχι τον πισινό σου.

254
00:13:21,217 --> 00:13:22,802
Έλα. Κάτσε κάτω.

255
00:13:24,595 --> 00:13:26,556
Μπράβο, κορίτσι μου. Αυτό είναι.

256
00:13:27,348 --> 00:13:28,683
Εντάξει, συνεχίζουμε.

257
00:13:28,766 --> 00:13:31,394
Στην ψυχολογία, συχνά αποφεύγουμε

258
00:13:31,477 --> 00:13:34,188
να δώσουμε στα ζώα
ανθρώπινα χαρακτηριστικά,

259
00:13:34,272 --> 00:13:36,983
κι εγώ προσωπικά το επικρίνω αυστηρά αυτό.

260
00:13:37,066 --> 00:13:39,986
Αυτό που σηματοδότησε την αλλαγή για μένα

261
00:13:40,069 --> 00:13:41,988
ήταν ο ερχομός της Ζέφος στη ζωή μας.

262
00:13:42,071 --> 00:13:43,239
Γεια σου.

263
00:13:43,323 --> 00:13:47,702
Συνειδητοποίησα
ότι αυτό το ζώο ήταν ξεχωριστό.

264
00:13:47,785 --> 00:13:52,248
Δεν ήταν η εξυπνάδα της,
ήταν η απίστευτη τρυφερότητά της.

265
00:13:53,583 --> 00:13:57,754
Σε επιστημονικό επίπεδο,
η αλλαγή ήρθε σταδιακά.

266
00:13:58,755 --> 00:14:00,548
<i>Η αρχή έγινε το 2016.</i>

267
00:14:01,090 --> 00:14:03,718
Σου έχω χοτ ντογκ. Τέλεια.

268
00:14:03,801 --> 00:14:07,597
Ένας επιστήμονας, ο Γκρέγκορι Μπερνς,
έχει εκπαιδεύσει σκύλους

269
00:14:07,680 --> 00:14:11,017
να κάθονται ακίνητοι
σε μαγνητικούς τομογράφους.

270
00:14:12,560 --> 00:14:15,229
Και τώρα έχουμε τη δυνατότητα

271
00:14:15,313 --> 00:14:18,483
να καταγράφουμε
με μεγάλη λεπτομέρεια και ευκρίνεια

272
00:14:18,566 --> 00:14:21,652
τη δραστηριότητα
του εγκεφάλου ενός σκύλου,

273
00:14:21,736 --> 00:14:24,072
κάτι που δεν είχε δοκιμαστεί ποτέ πριν.

274
00:14:24,155 --> 00:14:26,616
Μέχρι μέσα. Έτσι. Μπράβο, κορίτσι μου.

275
00:14:26,699 --> 00:14:31,287
<i>Μόλις μπήκε στον τομογράφο, έκαναν</i>
<i>αυτό το σήμα στον σκύλο, που σήμαινε…</i>

276
00:14:31,371 --> 00:14:33,623
Ένα κομμάτι λουκάνικο έρχεται.

277
00:14:34,665 --> 00:14:36,376
<i>Κι ένα ακόμα σήμα, που σήμαινε…</i>

278
00:14:36,459 --> 00:14:40,421
Ο αγαπημένος σου άνθρωπος είναι κοντά
και θα εμφανιστεί σε λίγο.

279
00:14:41,255 --> 00:14:43,466
Μπράβο, Ζόι. Μπράβο.

280
00:14:43,549 --> 00:14:47,887
<i>Ως επί το πλείστον, το κέντρο επιβράβευσης</i>
<i>του σκύλου ενεργοποιήθηκε στον ίδιο βαθμό.</i>

281
00:14:48,471 --> 00:14:50,264
<i>Ενώ ένας στους πέντε σκύλους…</i>

282
00:14:50,348 --> 00:14:52,934
Βρίσκει στην προσμονή του ανθρώπου

283
00:14:53,017 --> 00:14:56,229
μεγαλύτερη επιβράβευση
απ' ό,τι στην προσμονή του λουκάνικου.

284
00:14:56,312 --> 00:14:58,439
Άρα, με αγαπάς.

285
00:14:58,523 --> 00:15:00,233
<i>Οι περισσότεροι το ελπίζουν.</i>

286
00:15:02,777 --> 00:15:04,737
Ναι. Μ' αγαπάει.

287
00:15:05,947 --> 00:15:07,073
Κι εγώ τον αγαπώ.

288
00:15:07,615 --> 00:15:09,575
Το ξέρω ότι μ' αγαπούν. Φυσικά.

289
00:15:09,659 --> 00:15:13,079
Με αγαπούν κάθε φορά που βλεπόμαστε.
Δεν ισχύει με τους ανθρώπους αυτό.

290
00:15:13,162 --> 00:15:14,997
Ναι, ο σκύλος μου με αγαπάει.

291
00:15:15,081 --> 00:15:17,125
Πιστεύω ότι ο σκύλος μου με αγαπάει.

292
00:15:17,208 --> 00:15:18,751
Το καλό που του θέλω.

293
00:15:19,293 --> 00:15:20,586
Πώς ορίζουμε την αγάπη;

294
00:15:21,170 --> 00:15:22,755
<i>Δεν μπορούμε να την ορίσουμε.</i>

295
00:15:22,839 --> 00:15:25,049
<i>Γι' αυτό αποτελεί έμπνευση για την ποίηση</i>

296
00:15:25,133 --> 00:15:27,301
<i>και τα καλύτερα κομμάτια</i>
<i>της δεκαετίας του '80.</i>

297
00:15:27,385 --> 00:15:28,886
<i>Τι θα πει αγάπη;</i>

298
00:15:28,970 --> 00:15:30,471
<i>Πες μου, είναι αληθινή αγάπη;</i>

299
00:15:30,555 --> 00:15:32,098
<i>Είναι αγάπη αυτό;</i>

300
00:15:32,181 --> 00:15:35,852
<i>Θέλω να μάθω τι θα πει αγάπη</i>

301
00:15:38,438 --> 00:15:41,399
<i>Αλλά αν θέλαμε να ορίσουμε την αγάπη</i>
<i>με μια λίστα,</i>

302
00:15:41,482 --> 00:15:46,279
<i>το να προτιμάς κάποιον από ένα χοτ ντογκ</i>
<i>θα ήταν το ελάχιστο προαπαιτούμενο.</i>

303
00:15:47,155 --> 00:15:49,282
<i>Η ενσυναίσθηση,</i>
<i>που διαθέτουν κι οι σκύλοι,</i>

304
00:15:49,365 --> 00:15:51,159
<i>θα περιλαμβανόταν στη λίστα.</i>

305
00:15:51,951 --> 00:15:54,454
<i>Κάνουμε πράγματα γι' αυτούς που αγαπάμε,</i>

306
00:15:54,537 --> 00:15:56,456
<i>αυτό το κάνουν και οι σκύλοι.</i>

307
00:15:57,123 --> 00:15:58,458
<i>Και η αφοσίωση;</i>

308
00:15:58,541 --> 00:16:00,209
<i>Οι σκύλοι το έχουν κι αυτό.</i>

309
00:16:01,169 --> 00:16:03,588
<i>Αλλά η αγάπη είναι κάτι παραπάνω.</i>

310
00:16:03,671 --> 00:16:05,882
<i>Είναι αυτό το βαθύ δέσιμο</i>

311
00:16:05,965 --> 00:16:09,135
<i>που κάνει τον υπόλοιπο κόσμο</i>
<i>λιγότερο σημαντικό.</i>

312
00:16:10,261 --> 00:16:11,387
<i>Και το 2015</i>

313
00:16:11,471 --> 00:16:14,807
<i>κάποιοι ερευνητές εξέτασαν</i>
<i>αν οι σκύλοι το νιώθουν αυτό</i>,

314
00:16:14,891 --> 00:16:17,268
<i>μετρώντας τα επίπεδα οξυτοκίνης τους,</i>

315
00:16:17,351 --> 00:16:19,604
<i>τη γνωστή και ως ορμόνη της αγάπης,</i>

316
00:16:19,687 --> 00:16:23,441
<i>επειδή φτάνει στα ύψη σε γονείς</i>
<i>και μωρά όταν τα έχουν αγκαλιά.</i>

317
00:16:23,524 --> 00:16:25,776
<i>Και στα φρεσκοερωτευμένα ζευγάρια.</i>

318
00:16:25,860 --> 00:16:28,946
Έφεραν ανθρώπους
με τους σκύλους τους στο εργαστήριο.

319
00:16:29,030 --> 00:16:32,992
Τους έβαλαν να κάτσουν και να κοιτάξουν
τους σκύλους τους στα μάτια.

320
00:16:33,868 --> 00:16:36,829
<i>Αποδείχτηκε</i>
<i>ότι τα επίπεδα οξυτοκίνης ανεβαίνουν</i>

321
00:16:36,913 --> 00:16:38,915
<i>σε αμφότερα τα μέρη αυτής της σχέσης.</i>

322
00:16:40,208 --> 00:16:44,253
Η αγάπη βρίσκεται
στις ορμόνες του σώματός τους.

323
00:16:48,299 --> 00:16:52,678
<i>Οι ερευνητές το αποκάλεσαν θετική ανάδραση</i>
<i>μεταξύ ειδών μέσω οξυτοκίνης.</i>

324
00:16:52,762 --> 00:16:54,138
Στην επιστήμη

325
00:16:54,222 --> 00:16:57,808
διακατεχόμαστε από έναν καταναγκασμό
για τεχνική ορολογία.

326
00:16:57,892 --> 00:17:00,228
<i>Μπορούμε να το πούμε απλώς αγάπη.</i>

327
00:17:00,311 --> 00:17:02,980
Μια καλή μου συνάδελφος,
η δρ Μπρίτζετ βον Χολντ

328
00:17:03,064 --> 00:17:04,857
στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον,

329
00:17:04,941 --> 00:17:09,403
είναι από τις κορυφαίες ειδικούς
σε ό,τι αφορά το γονιδίωμα των κυνιδών.

330
00:17:09,987 --> 00:17:13,157
<i>Ήθελε να μάθει τι διαφοροποίησε</i>
<i>τον λύκο από τον σκύλο</i>

331
00:17:13,241 --> 00:17:15,368
<i>στο πιο θεμελιώδες επίπεδο,</i>

332
00:17:15,451 --> 00:17:17,995
<i>και ένα γονίδιο,</i>
<i>που συνδέεται με τη δεκτικότητα,</i>

333
00:17:18,079 --> 00:17:19,247
<i>ξεχώρισε.</i>

334
00:17:19,330 --> 00:17:22,792
<i>Γι' αυτό οι σκύλοι έχουν κάνει</i>
<i>τόσο ηρωικές πράξεις.</i>

335
00:17:23,543 --> 00:17:25,169
<i>Μας έχουν σώσει από συντρίμμια</i>

336
00:17:25,253 --> 00:17:27,588
<i>και έχουν μπει μπροστά μας εν μέσω πυρών.</i>

337
00:17:28,381 --> 00:17:32,301
<i>H διαδικασία επιλογής που έκανε</i>
<i>τους σκύλους πιο φιλικούς και χαριτωμένους</i>

338
00:17:32,385 --> 00:17:35,346
<i>κωδικοποίησε την ικανότητα</i>
<i>να αγαπούν στο DNA τους.</i>

339
00:17:36,305 --> 00:17:38,099
<i>Αυτή είναι η υπερδύναμή τους.</i>

340
00:17:39,892 --> 00:17:42,520
Κι οι αρουραίοι εκπαιδεύονται
να κάνουν το ίδιο.

341
00:17:42,603 --> 00:17:44,438
Μπορεί να γίνει και έχει γίνει.

342
00:17:45,022 --> 00:17:48,192
Αλλά όταν θέλεις να χρησιμοποιήσεις ζώα

343
00:17:48,276 --> 00:17:51,195
για να βρίσκουν εκρηκτικά, ναρκωτικά,

344
00:17:51,279 --> 00:17:54,115
είναι χίλιες φορές πιο εύκολο
να δουλέψεις με σκύλο,

345
00:17:54,198 --> 00:17:56,909
επειδή ο σκύλος θέλει να σε βοηθήσει.

346
00:17:57,660 --> 00:18:01,080
Παντρεύτηκα πριν μία βδομάδα
και σκέφτομαι πολύ την αγάπη.

347
00:18:02,081 --> 00:18:05,626
Πρέπει να αγαπήσεις τον εαυτό σου
προτού αγαπήσεις άλλους.

348
00:18:05,710 --> 00:18:07,420
Αλλά διαπιστώνω

349
00:18:07,503 --> 00:18:11,591
ότι πριν μάθω να αγαπώ τον εαυτό μου,
ο σκύλος μου με αγαπούσε ήδη.

350
00:18:11,674 --> 00:18:14,135
-Τίγρης.
-Τίγρης.

351
00:18:14,218 --> 00:18:16,596
Τα σκυλιά μας δεν τα νοιάζει πόσο φωνάζουν

352
00:18:16,679 --> 00:18:18,931
ή πόσο άσχημη ήταν η μέρα τους.

353
00:18:19,015 --> 00:18:20,891
Τα αγαπούν κι αυτά.

354
00:18:22,184 --> 00:18:25,938
<i>Οι αρχαιολόγοι βρήκαν</i>
<i>έναν τάφο 14.000 ετών</i>

355
00:18:26,022 --> 00:18:28,691
<i>όπου δύο σκύλοι είχαν ταφεί</i>
<i>με ένα ζευγάρι.</i>

356
00:18:28,774 --> 00:18:31,068
<i>Κι έναν άλλο τάφο 12.000 ετών</i>

357
00:18:31,152 --> 00:18:35,072
<i>όπου μια γυναίκα είχε ταφεί</i>
<i>με το χέρι της πάνω σε ένα κουτάβι.</i>

358
00:18:35,906 --> 00:18:38,868
Υπάρχει ένα βιβλίο
του αρχαίου Έλληνα Αρριανού

359
00:18:38,951 --> 00:18:41,162
που χρονολογείται
λιγότερο από 2.000 χρόνια πριν.

360
00:18:41,245 --> 00:18:42,997
Σε αυτό αναφέρει

361
00:18:43,080 --> 00:18:45,166
πόσο πολύ αγαπούσε τον σκύλο του.

362
00:18:45,249 --> 00:18:47,335
Είναι ένα από τα πρώτα βιβλία

363
00:18:47,418 --> 00:18:49,545
που έγραψαν οι άνθρωποι,

364
00:18:49,629 --> 00:18:52,798
και αναφέρουν
πόσο πολύ αγαπούν τους σκύλους τους

365
00:18:52,882 --> 00:18:54,884
και οι σκύλοι αγαπούν εκείνους.

366
00:18:54,967 --> 00:18:57,053
<i>Οι σκύλοι εξελίχθηκαν κι ευημέρησαν</i>

367
00:18:57,136 --> 00:18:58,846
<i>επειδή τους φροντίσαμε,</i>

368
00:18:58,929 --> 00:19:02,099
<i>αλλά η παρηγοριά και το δέσιμο</i>
<i>που μας προσέφεραν</i>

369
00:19:02,183 --> 00:19:05,144
<i>ίσως είχε σημασία</i>
<i>και για τη δική μας επιβίωση.</i>

370
00:19:06,062 --> 00:19:08,230
Θα έλεγα ότι όλα αυτά τα στοιχεία

371
00:19:08,314 --> 00:19:10,149
συνηγορούν υπέρ αυτού.

372
00:19:10,232 --> 00:19:12,860
"Η Ντέζα μάς αγαπάει
και την αγαπάμε κι εμείς".

373
00:19:13,611 --> 00:19:16,614
Όλα όσα μπορεί κάθε άλλο ζωντανό πλάσμα

374
00:19:16,697 --> 00:19:18,240
να κάνει, να εκφράσει,

375
00:19:18,324 --> 00:19:22,078
με τη συμπεριφορά του,
τη βιολογία και το μυαλό του,

376
00:19:22,870 --> 00:19:25,247
μπορεί να τα εκφράσει και ο σκύλος σου.

377
00:19:25,331 --> 00:19:27,124
Οπότε, αν μπορείς να πεισθείς

378
00:19:27,208 --> 00:19:30,378
ότι κάποιο άλλο ζωντανό πλάσμα σε αγαπάει,

379
00:19:31,003 --> 00:19:33,547
να είσαι σίγουρος
ότι σ' αγαπάει κι ο σκύλος σου.

380
00:19:34,674 --> 00:19:35,841
Έτσι δεν είναι;

381
00:20:01,117 --> 00:20:06,122
Υποτιτλισμός: Δέσποινα Πασσαλή