1
00:00:18,184 --> 00:00:19,853
- Cái đẹp.
- Tình yêu.
2
00:00:19,936 --> 00:00:21,563
- Đoàn kết.
- Gia đình.
3
00:00:21,646 --> 00:00:23,857
- Sự chấp nhận.
- Hòa nhập và tự do.
4
00:00:25,900 --> 00:00:27,569
Lá cờ này mang đến nỗi sợ.
5
00:00:27,652 --> 00:00:28,987
- Căm thù.
- Giận dữ.
6
00:00:29,070 --> 00:00:30,864
- Diệt chủng.
- Man rợ.
7
00:00:30,947 --> 00:00:31,906
Tuyên truyền.
8
00:00:33,533 --> 00:00:35,035
Một cảm giác tự hào.
9
00:00:35,118 --> 00:00:38,413
- Mơ ước, mưu cầu hạnh phúc.
- Nó làm tôi thấy an toàn.
10
00:00:38,496 --> 00:00:40,373
- Chia rẽ.
- Đàn áp.
11
00:00:40,457 --> 00:00:43,334
Đôi lúc, tôi thấy bối rối và thất vọng.
12
00:00:44,169 --> 00:00:48,548
Cờ có thể khủng bố và chia rẽ chúng ta,
song cũng có thể đoàn kết chúng ta.
13
00:00:48,631 --> 00:00:52,469
Chúng có thể nói rõ
chúng ta là ai và chúng ta muốn gì.
14
00:00:52,552 --> 00:00:55,972
Lá cờ có thể có ý nghĩa rất khác
với những người khác nhau,
15
00:00:56,056 --> 00:01:01,394
chúng có thể thuộc số công cụ quyền lực,
và đôi khi, nguy hiểm nhất thế giới.
16
00:01:01,895 --> 00:01:05,815
Làm sao mà một mảnh vải
có thể đồng thời đoàn kết và chia rẽ ta?
17
00:01:05,899 --> 00:01:08,485
Và vì sao nó có nhiều quyền lực đến vậy?
18
00:01:12,530 --> 00:01:14,574
Tôi xin thề trung thành với lá cờ.
19
00:01:15,158 --> 00:01:18,661
Cho thế giới rõ lý tưởng,
biểu tượng lòng yêu nước của anh.
20
00:01:18,745 --> 00:01:21,956
Lá cờ khiến mỗi trái tim
hưởng ứng nồng nhiệt.
21
00:01:22,040 --> 00:01:23,917
Bọn tôi chiến đấu vì lá cờ đó.
22
00:01:24,000 --> 00:01:26,920
Nếu lá cờ biết nói,
nó có thể viết cả cuốn sách.
23
00:01:27,420 --> 00:01:29,839
Với tôi, lá cờ đó đại diện sự căm ghét.
24
00:01:31,049 --> 00:01:35,095
Thay đổi lá cờ
báo hiệu một sự thay đổi về thái độ.
25
00:01:36,012 --> 00:01:39,557
Không thể chia rẽ,
với sự tự do và công bằng cho tất cả.
26
00:01:39,641 --> 00:01:43,812
CỜ
27
00:01:46,106 --> 00:01:49,609
Thuộc số nhu cầu cơ bản nhất
của con người là được thuộc về.
28
00:01:50,360 --> 00:01:53,613
Đó là lý do ta lập ra các bộ lạc,
thị tộc và tôn giáo.
29
00:01:54,405 --> 00:01:58,660
Và khi nhóm của ta thành công,
chính ta cũng sẽ tận hưởng thành công đó.
30
00:01:58,743 --> 00:02:00,411
Khi đội ta thắng, ta vui.
31
00:02:00,495 --> 00:02:04,874
Khi đội ta thua, cá nhân chúng ta
cảm thấy có một tổn thương tâm lý,
32
00:02:04,958 --> 00:02:07,836
thứ không thực sự là
trải nghiệm ban đầu của ta.
33
00:02:08,920 --> 00:02:12,799
Chúng ta hợp nhất bản sắc riêng của mình
vào một tổng thể lớn hơn.
34
00:02:12,882 --> 00:02:15,426
Và tổng thể đó được đại diện bởi lá cờ.
35
00:02:16,052 --> 00:02:21,182
Cờ là một trong các dấu ấn tư tưởng
mạnh nhất trong danh mục văn hóa của ta.
36
00:02:21,766 --> 00:02:24,102
Nhưng trước đó, cờ chỉ là công cụ.
37
00:02:24,602 --> 00:02:27,814
Các xã hội sơ khai dùng chúng
để ra hiệu từ xa
38
00:02:27,897 --> 00:02:30,525
rằng người cai trị hay kẻ xâm lăng
đang đến.
39
00:02:31,025 --> 00:02:36,072
Tàu dùng chúng để gửi thông điệp qua lại.
Và chúng rất quan trọng trong chiến đấu.
40
00:02:37,991 --> 00:02:41,661
Bạn phải biết đồng minh của bạn ở đâu
và kẻ thù của bạn ở đâu.
41
00:02:41,744 --> 00:02:43,830
Và việc đó được ra dấu bởi lá cờ.
42
00:02:43,913 --> 00:02:47,542
Thuở ban đầu cờ được làm từ mọi thứ,
từ lông thú đến kim loại.
43
00:02:48,042 --> 00:02:51,838
Nhưng rồi khoảng 6.000 năm trước,
Trung Quốc đã phát minh ra lụa.
44
00:02:51,921 --> 00:02:54,841
Nó lan ra nhanh chóng
theo mạng lưới các tuyến giao thương
45
00:02:54,924 --> 00:02:56,593
gọi là Con đường Tơ lụa.
46
00:02:56,676 --> 00:03:00,346
Tơ lụa từng được dùng
để làm ra những lá cờ danh tiếng nhất,
47
00:03:00,430 --> 00:03:03,892
cờ của các quốc vương
và cờ của các nguyên thủ quốc gia.
48
00:03:03,975 --> 00:03:06,811
Nhưng rồi các vương quốc này
bắt đầu sụp đổ.
49
00:03:08,438 --> 00:03:10,982
Vào thế kỷ 19,
hai cuộc cách mạng đã nổ ra.
50
00:03:11,482 --> 00:03:13,401
Dân chúng, nhờ có công nghệ,
51
00:03:13,484 --> 00:03:16,779
đã nhận thức rõ hơn
về những gì đang xảy ra khắp cả nước.
52
00:03:17,280 --> 00:03:21,326
Và đồng thời, họ chiếm lấy quyền lực
từ các vị vua và kẻ cai trị.
53
00:03:21,409 --> 00:03:25,330
Kết quả của việc đó
là một kiểu thể chế chính trị mới
54
00:03:25,413 --> 00:03:27,415
được gọi là quốc gia dân tộc.
55
00:03:27,916 --> 00:03:31,920
Không có vua, các quốc gia này
cần một danh tính mới để thống nhất.
56
00:03:32,003 --> 00:03:35,965
Để nuôi dưỡng cảm giác gắn bó với nhau
như một quốc gia dân tộc,
57
00:03:36,049 --> 00:03:38,176
việc xây dựng thương hiệu một chút
là hữu ích.
58
00:03:38,259 --> 00:03:41,721
Chúng ta cần một hệ thống đức tin chung,
59
00:03:41,804 --> 00:03:44,641
và lá cờ đã giúp làm điều đó.
60
00:03:45,558 --> 00:03:48,353
Như nhà văn huyền thoại người Đức
Goethe đã nói:
61
00:03:48,853 --> 00:03:51,981
"Một đất nước bắt đầu
từ một cái tên và một lá cờ,
62
00:03:52,065 --> 00:03:53,942
và sau đó nó trở thành chúng,
63
00:03:54,025 --> 00:03:56,527
như một người
hoàn thành số mệnh của mình".
64
00:03:57,862 --> 00:04:00,073
Tôi đã ấp ủ lý tưởng
65
00:04:00,156 --> 00:04:02,742
về một xã hội dân chủ và tự do.
66
00:04:03,243 --> 00:04:07,455
Đó là một lý tưởng
mà tôi sẵn sàng hi sinh vì nó.
67
00:04:08,081 --> 00:04:10,250
Khi Nelson Mandela nói những lời ấy,
68
00:04:10,333 --> 00:04:13,294
cờ Nam Phi từng là bốn lá cờ trong một.
69
00:04:14,254 --> 00:04:16,965
Cờ Đế quốc Anh
và hai lá cờ thuộc địa Hà Lan,
70
00:04:17,048 --> 00:04:21,761
tất cả ở trên cờ Hà Lan cũ. Chúng đại diện
cho các nước đô hộ đất nước này.
71
00:04:21,844 --> 00:04:25,807
Đó là một sự thống nhất
với cái giá phải trả là người Da đen.
72
00:04:25,890 --> 00:04:30,186
Tôi đã bị pháp luật
ép phải theo học ở các trường
73
00:04:30,270 --> 00:04:33,022
được chỉ định dành riêng cho người Da đen.
74
00:04:33,523 --> 00:04:37,568
Tôi không thể vào thành phố
nơi người da trắng sinh sống.
75
00:04:37,652 --> 00:04:38,653
CHỈ NGƯỜI CHÂU ÂU
76
00:04:38,736 --> 00:04:42,991
Tôi nhớ đã được đưa cho
lá cờ đó khi còn bé.
77
00:04:43,574 --> 00:04:47,370
Sau này, khi tôi hiểu rằng
tôi bị ép phải vẫy
78
00:04:47,453 --> 00:04:50,290
một biểu tượng
của sự đàn áp với chính mình,
79
00:04:50,373 --> 00:04:53,126
nó thực sự là một việc rất...
80
00:04:54,585 --> 00:04:55,878
ghê tởm.
81
00:04:55,962 --> 00:04:57,880
Bạn bắt đầu nhận ra rằng
82
00:04:57,964 --> 00:05:00,633
có gì đó phải thay đổi ở đây.
83
00:05:01,217 --> 00:05:05,888
Đại hội Dân tộc Phi, hay còn gọi là ANC,
đã đấu tranh cho sự thay đổi đó.
84
00:05:05,972 --> 00:05:08,599
Nhưng tại một cuộc biểu tình năm 1960,
85
00:05:08,683 --> 00:05:12,770
cảnh sát đã nổ súng, giết hại
69 người biểu tình không có vũ trang,
86
00:05:12,854 --> 00:05:16,190
trong sự kiện được gọi là
cuộc thảm sát Sharpeville.
87
00:05:16,816 --> 00:05:19,694
Hậu quả là, chính phủ đã cấm ANC.
88
00:05:20,695 --> 00:05:26,075
Vài năm sau, họ kết án chung thân một
trong số lãnh đạo của ANC, Nelson Mandela.
89
00:05:27,201 --> 00:05:29,662
Họ cũng cấm cả lá cờ của ANC.
90
00:05:30,163 --> 00:05:34,125
Thiết kế của lá cờ đó là một câu chuyện
đã đi vòng quanh thế giới.
91
00:05:34,751 --> 00:05:38,713
Bắt đầu ở Ethiopia, quốc gia châu Phi
duy nhất chưa từng bị đô hộ
92
00:05:38,796 --> 00:05:41,507
và là quốc gia đầu tiên
thông qua một quốc kỳ.
93
00:05:42,008 --> 00:05:47,055
Qua nhiều năm, cờ của họ thay đổi, khi
quyền lực chuyển từ vua này sang vua khác,
94
00:05:48,264 --> 00:05:51,351
sang chế độ cộng sản,
đến một nước cộng hòa.
95
00:05:52,435 --> 00:05:56,439
Nhưng bên ngoài Ethiopia,
lá cờ đại diện cho sự giải phóng châu Phi.
96
00:05:56,939 --> 00:06:01,486
Khi các nước châu Phi thoát khỏi
chế độ thực dân và tạo ra cờ của riêng họ,
97
00:06:01,569 --> 00:06:03,780
nhiều nước đã nhìn vào Ethiopia.
98
00:06:04,364 --> 00:06:07,575
Và Ethiopia cũng đã truyền cảm hứng
cho một lá cờ khác.
99
00:06:08,242 --> 00:06:12,789
Vào những năm 1920, ở phía bên kia
thế giới, đây là một bài hát nổi tiếng.
100
00:06:12,872 --> 00:06:18,169
Mọi chủng tộc đều có cờ, trừ dân Da đen
101
00:06:18,836 --> 00:06:21,547
Khi nhà hoạt động người Jamaica
Marcus Garvey nghe nó,
102
00:06:21,631 --> 00:06:23,633
giận dữ vì phần lời phân biệt chủng tộc,
103
00:06:23,716 --> 00:06:28,388
ông quyết định tạo ra một lá cờ,
và đã tìm đến cờ Ethiopia để lấy cảm hứng,
104
00:06:28,471 --> 00:06:31,974
đổi màu vàng thành màu đen
để đại diện cho người châu Phi,
105
00:06:32,058 --> 00:06:34,894
những người bị buôn bán nô lệ
đẩy đi toàn cầu.
106
00:06:35,395 --> 00:06:37,814
Ông ấy gọi nó là cờ Liên châu Phi.
107
00:06:38,314 --> 00:06:42,068
"Cho tôi thấy một chủng tộc hay quốc gia
không có cờ", ông nói,
108
00:06:42,151 --> 00:06:45,613
"Và tôi sẽ cho thấy
một chủng tộc không có lòng kiêu hãnh".
109
00:06:46,447 --> 00:06:51,661
Vài năm sau, cờ của Garvey đã truyền
cảm hứng cho ANC để thiết kế lá cờ của họ.
110
00:06:54,122 --> 00:06:55,331
Vào năm 1990,
111
00:06:55,832 --> 00:06:59,502
Mandela được thả tự do sau 27 năm ngồi tù.
112
00:07:00,711 --> 00:07:03,297
Đàm phán bắt đầu chấm dứt
sự tách biệt chủng tộc Nam Phi,
113
00:07:03,381 --> 00:07:06,592
và đất nước tổ chức
bầu cử công bằng và tự do lần đầu.
114
00:07:07,427 --> 00:07:09,303
Vào ngày bầu cử,
115
00:07:09,387 --> 00:07:12,181
tôi đã có thể bỏ phiếu
116
00:07:12,265 --> 00:07:14,851
lần đầu tiên trong đời mình.
117
00:07:16,644 --> 00:07:18,646
Đó là một trải nghiệm đầy cảm xúc
118
00:07:18,729 --> 00:07:21,649
và gần như là kỳ diệu.
119
00:07:23,734 --> 00:07:26,571
Vào ngày chúng tôi được phép bỏ phiếu,
120
00:07:26,654 --> 00:07:28,823
lá cờ này cũng được tung bay.
121
00:07:30,908 --> 00:07:34,829
Lá cờ mới của Nam Phi
là sự kết hợp giữa lá cờ cũ
122
00:07:34,912 --> 00:07:36,706
và cờ của ANC.
123
00:07:36,789 --> 00:07:41,544
Đó là biểu tượng của sự đoàn kết.
Nó đã cho tôi cơ hội
124
00:07:41,627 --> 00:07:44,005
để nhận diện đất nước của chính mình.
125
00:07:46,549 --> 00:07:51,179
Cờ có sức mạnh độc đáo để đoàn kết
và gợi lòng trung thành, và với chính phủ,
126
00:07:51,262 --> 00:07:55,850
đó là công cụ mạnh mẽ. Có lý do
khiến vài nước yêu cầu treo cờ ở trường.
127
00:07:56,350 --> 00:08:00,146
Và ở hơn 60 quốc gia,
nếu bạn mạo phạm quốc kỳ của mình,
128
00:08:00,229 --> 00:08:03,232
bạn có thể đối mặt với án phạt
hay thậm chí ngồi tù.
129
00:08:04,358 --> 00:08:08,905
Nhiều nước có cả các quy tắc tỉ mỉ về cờ,
chỉ rõ chi tiết cách đối xử với cờ,
130
00:08:08,988 --> 00:08:13,075
đối xử với nó với sự tôn kính
thường dành cho các thánh vật tôn giáo.
131
00:08:16,204 --> 00:08:21,501
Đó là một kiểu tuyên truyền, trong đó
bạn đề cao tầm nhìn về một thứ gì đó.
132
00:08:21,584 --> 00:08:25,213
Và không ai hiểu điều đó hơn Adolf Hitler.
133
00:08:25,880 --> 00:08:27,256
Và Quốc Trưởng của Đức.
134
00:08:31,010 --> 00:08:35,306
Adolf Hitler đã nhận ra
sau Thế Chiến Thứ Nhất
135
00:08:35,389 --> 00:08:38,309
và sự vỡ mộng của người dân Đức
136
00:08:38,392 --> 00:08:41,395
rằng một biểu tượng có thể được sử dụng
137
00:08:41,479 --> 00:08:47,401
để tập hợp lại một nhóm, và cho họ
một viễn cảnh về tương lai tốt đẹp hơn.
138
00:08:47,902 --> 00:08:52,907
Trước khi lên nắm quyền, Hitler làm ở bộ
phận giáo dục, tuyên truyền của quân đội,
139
00:08:52,990 --> 00:08:55,785
nơi ông học được
nghệ thuật tác động quần chúng.
140
00:08:55,868 --> 00:09:00,790
Trong tự truyện Mein Kampf, Hitler
đã viết: "Một biểu tượng nổi bật có thể là
141
00:09:00,873 --> 00:09:03,876
lý do đầu khơi dậy
sự quan tâm đến một phong trào".
142
00:09:04,377 --> 00:09:08,714
Lá cờ của Đức Quốc xã
có sức mạnh khơi dậy nỗi sợ,
143
00:09:08,798 --> 00:09:13,052
nhưng nó cũng có sức mạnh
khơi dậy niềm hứng khởi.
144
00:09:14,262 --> 00:09:19,058
Hitler thậm chí còn tạo ra một hướng dẫn
thương hiệu dài hơn 500 trang.
145
00:09:19,141 --> 00:09:22,770
Và thuộc số sắc lệnh đầu
khi ông làm Thủ tướng là cấm lá cờ cũ
146
00:09:22,853 --> 00:09:24,522
và tạo ra cờ Đức Quốc xã.
147
00:09:25,022 --> 00:09:27,775
Rồi ông cấm người Do Thái treo nó.
148
00:09:28,401 --> 00:09:32,738
Trong khi lá cờ tạo ra "chúng ta",
chúng cũng có thể tạo ra "họ".
149
00:09:33,239 --> 00:09:35,783
Và chúng đã đóng vai trò đó suốt lịch sử.
150
00:09:36,284 --> 00:09:40,788
Có câu nói rằng, các quốc gia gây chiến,
và chiến tranh tạo ra các quốc gia.
151
00:09:40,871 --> 00:09:44,333
Cờ được dùng để kêu gọi
công dân nhập ngũ khắp thế giới.
152
00:09:44,834 --> 00:09:48,629
Và chúng thành biểu tượng uy nghiêm
về sự hy sinh của người lính.
153
00:09:48,713 --> 00:09:51,591
Và điều đó rõ ràng là đúng
với cờ của nước Mỹ.
154
00:09:52,508 --> 00:09:56,929
Sự tôn sùng lá cờ của nước Mỹ
nổi lên vào thế kỷ 19
155
00:09:57,013 --> 00:10:00,600
để khuyến khích một nền văn hóa yêu nước.
156
00:10:00,683 --> 00:10:04,854
Đó là quốc gia đầu tiên
có lời thề với lá cờ,
157
00:10:04,937 --> 00:10:07,189
một ngày của cờ, một tuần lễ của cờ.
158
00:10:09,275 --> 00:10:12,153
Song chiến tranh Việt Nam
đã đánh dấu bước ngoặt.
159
00:10:14,572 --> 00:10:17,825
Khi phong trào chống chiến tranh lớn mạnh,
cờ trở nên chính trị hóa,
160
00:10:17,908 --> 00:10:20,411
đại diện hai quan điểm khác nhau của Mỹ.
161
00:10:20,911 --> 00:10:22,663
Và mỗi bên mang nó khác nhau.
162
00:10:23,831 --> 00:10:27,376
Nhà hoạt động chống chiến tranh
Abbie Hoffman đã mặc áo cờ Mỹ
163
00:10:28,628 --> 00:10:30,630
và bị buộc tội mạo phạm
164
00:10:30,713 --> 00:10:32,965
theo một đạo luật bảo vệ cờ mới.
165
00:10:33,049 --> 00:10:38,095
Trong khi Tổng thống Nixon, người kéo dài
chiến tranh Việt Nam, cũng bắt đầu đeo cờ.
166
00:10:38,179 --> 00:10:42,767
Bằng ghim cài áo. Và dù luật đó
đã bị bãi bỏ, sự chia rẽ vẫn còn đó
167
00:10:42,850 --> 00:10:45,227
khi Mỹ đối mặt với các đe dọa mới.
168
00:10:45,311 --> 00:10:48,981
Fidel Castro đang xuất khẩu cách mạng
ở chính sân sau của ta.
169
00:10:49,065 --> 00:10:51,609
Một lòng yêu nước có am hiểu
là cái ta muốn.
170
00:10:52,109 --> 00:10:56,530
Hãy bắt đầu với vài điều cơ bản.
Để tâm hơn đến lịch sử nước Mỹ
171
00:10:56,614 --> 00:10:59,367
và nhấn mạnh hơn vào nghi thức công dân.
172
00:10:59,450 --> 00:11:02,745
Bỗng dưng, khi Reagan nói
mọi người phải yêu nước
173
00:11:02,828 --> 00:11:07,375
và ủng hộ nước Mỹ, nhiệt tình với
những cuộc chiến mà nó sẽ chiến đấu,
174
00:11:07,458 --> 00:11:10,795
biết đó, bạn chấp nhận nó hoặc không.
Và tôi thì không.
175
00:11:10,878 --> 00:11:14,465
Tôi lớn lên là cậu bé Da đen trung lưu
ở Khu Nam Chicago.
176
00:11:14,548 --> 00:11:16,801
Chicago là thành phố rất tách biệt.
177
00:11:16,884 --> 00:11:20,596
Từ hồi bé, khi đất nước nói rằng
bạn không thuộc về nơi này,
178
00:11:20,680 --> 00:11:24,725
những nhà sáng lập chưa từng coi
bạn là công dân của đất nước này,
179
00:11:24,809 --> 00:11:28,312
bạn không thấy mình là một phần của nó,
và tôi cũng vậy.
180
00:11:28,813 --> 00:11:33,275
Năm 1988, tôi đã làm tác phẩm sắp đặt
Trưng bày cờ Mỹ thế nào mới là đúng?
181
00:11:33,776 --> 00:11:36,904
Có một lá cờ dài 1,5 mét, rộng một mét
trên mặt đất.
182
00:11:36,987 --> 00:11:41,033
Và phía trên lá cờ là một cuốn sổ,
nơi khách có thể để lại bình luận.
183
00:11:41,742 --> 00:11:44,036
Bạn có thể đứng cạnh nó hoặc trên nó.
184
00:11:48,416 --> 00:11:51,544
"Anh làm ô nhục tất cả dân Mỹ
khi đặt lá cờ trên sàn".
185
00:11:52,211 --> 00:11:54,171
"Đây là hình thức tối cao của yêu nước".
186
00:11:54,880 --> 00:11:59,802
"Anh nên bị xử tử vì tội phản quốc". Còn
vài ý kiến khác. "Tôi là một cô gái Đức.
187
00:11:59,885 --> 00:12:04,056
Nếu dân Đức bọn tôi yêu cờ như các anh,
bọn tôi sẽ lại bị gọi là Đức Quốc xã.
188
00:12:04,557 --> 00:12:07,435
Chắc hẳn anh có quá nhiều rắc rối
với lá cờ này".
189
00:12:07,935 --> 00:12:12,898
Hàng ngàn người biểu tình trước triển lãm
của Scott. Và Thượng viện cũng phản ứng,
190
00:12:12,982 --> 00:12:15,234
bỏ phiếu cấm bày cờ ra mặt đất.
191
00:12:15,735 --> 00:12:19,155
Cuối năm đó, Quốc hội đã thông qua
Đạo luật Bảo vệ Cờ mới,
192
00:12:19,238 --> 00:12:22,908
khiến việc mạo phạm lá cờ
trở thành tội ở Mỹ một lần nữa.
193
00:12:22,992 --> 00:12:26,287
Bổ sung cho Tu chính án Thứ nhất
không cần gia hạn
194
00:12:26,370 --> 00:12:28,289
đối với việc mạo phạm cờ Mỹ.
195
00:12:28,372 --> 00:12:32,209
Đó là biểu tượng quốc gia
của sự đoàn kết.
196
00:12:32,293 --> 00:12:36,714
Chúng ta cần sự đoàn kết ở đất nước này.
197
00:12:36,797 --> 00:12:39,341
Các biểu tượng rất quan trọng.
198
00:12:39,884 --> 00:12:42,762
Người Mỹ nào muốn đốt cờ Mỹ
199
00:12:42,845 --> 00:12:46,432
nên cân nhắc việc chuyển đến Iran,
Trung Quốc hoặc Cuba,
200
00:12:46,515 --> 00:12:50,770
nơi việc đốt cờ Mỹ không chỉ hợp pháp,
mà còn được khuyến khích.
201
00:12:50,853 --> 00:12:54,148
Chúng tôi cảm thấy
đây kiểu như một đế chế đang chết dần
202
00:12:54,231 --> 00:12:59,028
vô vọng bám vào biểu tượng của nó, cố ngăn
tự do ngôn luận và bất đồng quan điểm.
203
00:12:59,612 --> 00:13:01,697
Thứ Hai sau khi luật có hiệu lực,
204
00:13:01,781 --> 00:13:05,534
Dread và ba người bạn đến trước
bậc thang của Quốc hội Hoa Kỳ,
205
00:13:05,618 --> 00:13:08,621
rút các lá cờ ra và đốt chúng.
206
00:13:09,121 --> 00:13:12,625
Bọn tôi bị bắt ngay lập tức,
và vụ đó lên Tòa án Tối cao.
207
00:13:12,708 --> 00:13:17,880
Nó có khả năng gây ra bạo loạn. Mỗi khi ai
đó làm thế với cờ, mọi người sẽ nổi điên.
208
00:13:17,963 --> 00:13:22,384
Thẩm phán Scalia, khi mọi người
buộc phải tôn trọng biểu tượng chính trị,
209
00:13:22,468 --> 00:13:26,096
sự tôn trọng của họ
đối với lá cờ là khá vô nghĩa.
210
00:13:26,180 --> 00:13:28,015
Đó là quyết định bước ngoặt.
211
00:13:28,098 --> 00:13:30,976
Hôm nay, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ
phán quyết việc đốt cờ...
212
00:13:31,060 --> 00:13:33,687
...là quyền được bảo vệ
bởi Tu chính án Thứ nhất.
213
00:13:33,771 --> 00:13:37,191
...quyền tự do ngôn luận theo hiến pháp.
Năm vị tán thành, bốn vị phản đối.
214
00:13:37,274 --> 00:13:39,360
Việc đốt cờ có hiệu quả,
215
00:13:39,443 --> 00:13:42,446
một phần vì dù cho người ta
nói thứ ngôn ngữ nào,
216
00:13:42,530 --> 00:13:44,532
dù họ ở Hàn Quốc hay Trung Quốc,
217
00:13:45,115 --> 00:13:47,993
họ có thể hiểu rằng
đây là sự bất đồng chính trị.
218
00:13:50,120 --> 00:13:51,789
Từ khi luật đó bị bãi bỏ,
219
00:13:51,872 --> 00:13:55,376
cờ Mỹ ngày càng trở nên
có mặt ở khắp nơi nhiều hơn.
220
00:13:55,876 --> 00:13:58,921
Trong một cuộc khảo sát,
sáu trên mười người Mỹ nói
221
00:13:59,004 --> 00:14:02,049
họ treo cờ Mỹ hoặc ở nhà, ở văn phòng,
222
00:14:02,132 --> 00:14:03,467
hoặc trên xe của họ.
223
00:14:03,968 --> 00:14:06,136
Một nền văn hóa về lòng yêu nước
224
00:14:06,220 --> 00:14:08,973
có thể là một lá chắn bảo vệ
225
00:14:09,056 --> 00:14:12,852
chống lại một kẻ thù thực sự
hoặc kẻ được cho là kẻ thù.
226
00:14:22,444 --> 00:14:25,072
Sau vụ 11/9, ba việc đã xảy ra.
227
00:14:25,573 --> 00:14:26,991
Người ta đến nhà thờ,
228
00:14:27,616 --> 00:14:30,411
họ hiến máu và họ mua một lá cờ.
229
00:14:31,036 --> 00:14:35,916
Walmart báo cáo là đã bán được
116.000 lá cờ vào ngày 11 tháng Chín
230
00:14:36,000 --> 00:14:38,627
và 250.000 lá cờ vào ngày hôm sau,
231
00:14:38,711 --> 00:14:42,464
gấp hơn 20 lần so với số bán ra
vào những ngày đó năm trước.
232
00:14:42,965 --> 00:14:46,886
Và George W. Bush
cùng các phụ tá của mình đã đeo ghim cờ.
233
00:14:46,969 --> 00:14:50,431
Trong khi số cờ chúng ta vẫy tăng cao
sau vụ 11/9,
234
00:14:50,514 --> 00:14:52,725
đất nước có thể đã làm các hành động
235
00:14:52,808 --> 00:14:55,728
trái ngược với các giá trị được nhận thức
236
00:14:55,811 --> 00:14:57,771
của thứ mà lá cờ đại diện.
237
00:14:58,689 --> 00:15:02,067
Tội ác do thù ghét
với người Hồi giáo tăng vọt năm 2001,
238
00:15:02,151 --> 00:15:04,653
gấp 16 lần so với số liệu năm trước.
239
00:15:05,154 --> 00:15:08,032
Và trang bìa của tờ New Yorker
tháng 11 năm đó
240
00:15:08,115 --> 00:15:11,994
đã vẽ vô số lá cờ, như một lá chắn
cho các nhóm người thiểu số
241
00:15:12,077 --> 00:15:14,788
ở một quốc gia
nghi ngờ lòng yêu nước của họ.
242
00:15:16,081 --> 00:15:19,376
Sáu năm sau,
một thượng nghị sĩ từ Illinois
243
00:15:19,460 --> 00:15:21,962
tuyên bố ông sẽ tranh cử tổng thống.
244
00:15:22,046 --> 00:15:27,801
Tôi đứng trước mọi người hôm nay để
thông báo rằng tôi sẽ ứng cử tổng thống...
245
00:15:28,302 --> 00:15:30,471
Và ông ấy chọn không đeo ghim cờ.
246
00:15:30,554 --> 00:15:34,975
Tôi đã quyết định
tôi sẽ không đeo ghim cài đó trên ngực.
247
00:15:35,059 --> 00:15:39,355
Mà tôi sẽ cố nói với người Mỹ điều tôi tin
sẽ làm đất nước này tốt đẹp.
248
00:15:39,855 --> 00:15:42,566
Mong nó minh chứng
cho lòng yêu nước của tôi.
249
00:15:42,650 --> 00:15:43,901
Nó không được ủng hộ.
250
00:15:43,984 --> 00:15:48,864
...ở trường hợp này, một cuộc tranh cãi nổ
ra về Thượng nghị sĩ Dân chủ Barack Obama.
251
00:15:48,948 --> 00:15:53,452
Ai cũng đeo nó, từ thị trưởng,
thành viên Quốc hội, cho đến tổng thống.
252
00:15:53,535 --> 00:15:56,330
Thật kỳ lạ khi có một người
không muốn làm thế.
253
00:15:56,413 --> 00:15:59,833
Tôi không hiểu lô-gíc của tự do.
Chỉ là họ ghét lá cờ thôi.
254
00:16:00,334 --> 00:16:03,879
Sau phản ứng dữ dội,
Obama bắt đầu đeo ghim cờ.
255
00:16:05,047 --> 00:16:09,385
Và rồi nước Mỹ đã bầu ra một tổng thống
không ngần ngại ôm lấy lá cờ.
256
00:16:09,885 --> 00:16:11,303
Ta đều yêu lá cờ Mỹ nhỉ?
257
00:16:11,804 --> 00:16:14,390
Ta tin rằng trẻ em nên được dạy dỗ
258
00:16:14,473 --> 00:16:18,811
để luôn tôn trọng
lá cờ vĩ đại của nước Mỹ chúng ta.
259
00:16:18,894 --> 00:16:21,021
Nếu đốt cờ Mỹ,
260
00:16:21,105 --> 00:16:23,065
bạn sẽ ngồi tù một năm.
261
00:16:23,565 --> 00:16:24,525
Một năm đấy.
262
00:16:25,901 --> 00:16:29,989
Trump tập hợp hàng triệu người
với viễn cảnh rằng nước Mỹ bị tấn công.
263
00:16:30,072 --> 00:16:31,115
Cả từ bên ngoài...
264
00:16:31,198 --> 00:16:32,241
Xây bức tường đó!
265
00:16:32,324 --> 00:16:33,367
...lẫn bên trong.
266
00:16:33,450 --> 00:16:37,913
Đất nước chúng ta đã bị kìm kẹp
bởi những kẻ vô chính phủ chuyên nghiệp,
267
00:16:37,997 --> 00:16:41,583
lũ đốt phá, cướp bóc,
tội phạm, bạo loạn, phe cánh tả Antifa.
268
00:16:41,667 --> 00:16:44,878
Chiến đấu vì Trump!
269
00:16:44,962 --> 00:16:48,340
Nó truyền cảm hứng
cho vài người vẫy các lá cờ khác.
270
00:16:49,633 --> 00:16:51,802
Vào tháng Một năm 2021,
271
00:16:51,885 --> 00:16:56,598
những kẻ bạo loạn đã xông vào
Tòa Quốc hội Mỹ, và cờ có ở khắp mọi nơi.
272
00:16:57,099 --> 00:17:01,103
Có rất nhiều cờ Trump
và cờ lực lượng dân quân cánh hữu.
273
00:17:01,186 --> 00:17:06,066
Cờ của Kekistan, một quốc gia cực hữu ảo
dựa trên cờ chiến của Đức Quốc xã.
274
00:17:06,567 --> 00:17:10,738
Và các lá cờ vàng này đã là biểu tượng
phản kháng từ thời Cách mạng Mỹ.
275
00:17:11,321 --> 00:17:14,408
Và cờ Liên minh miền Nam,
đại diện cho các bang nô lệ miền Nam
276
00:17:14,491 --> 00:17:16,577
đã cố gắng ly khai trong Nội chiến.
277
00:17:17,619 --> 00:17:20,622
Nhưng đây thực ra không phải
cờ Liên minh miền Nam.
278
00:17:21,123 --> 00:17:25,502
Mà là đây. Nó từng chỉ là cờ chiến
của Quân đội Bắc Virginia,
279
00:17:26,003 --> 00:17:28,088
song nổi lên như biểu tượng nổi bật
280
00:17:28,172 --> 00:17:32,009
bởi nhóm phân biệt chủng tộc, KKK, suốt
phong trào đấu tranh vì quyền công dân
281
00:17:32,092 --> 00:17:35,721
và thậm chí vài bang tuyên bố
nó đại diện cho di sản miền Nam.
282
00:17:36,764 --> 00:17:39,683
Nhưng việc những kẻ chủ nghĩa da trắng
vẫn dùng nó
283
00:17:39,767 --> 00:17:43,687
đã thúc đẩy các tổ chức cấm nó
và các bang hạ nó xuống.
284
00:17:47,941 --> 00:17:51,612
Rồi có những kẻ bạo loạn
vẫy một lá cờ khác, mới hơn.
285
00:17:52,196 --> 00:17:54,615
Biểu tượng một sọc xanh dương mảnh
286
00:17:54,698 --> 00:17:57,785
bắt nguồn từ Chiến tranh Crimea
vào thế kỷ 19.
287
00:17:58,285 --> 00:18:02,956
Nó bắt đầu với sọc đỏ của quân lính Anh
288
00:18:03,040 --> 00:18:05,125
ra trận để chiến đấu với kẻ thù.
289
00:18:05,209 --> 00:18:08,045
Đến những năm 1920,
lực lượng cảnh sát ở Mỹ
290
00:18:08,128 --> 00:18:12,966
đã áp dụng ý nghĩa này vào màu đồng phục
và dần dần biến nó thành biểu tượng.
291
00:18:14,176 --> 00:18:16,929
Sọc màu xanh dương
phân tách hai nửa màu đen.
292
00:18:17,429 --> 00:18:20,390
Ý nghĩa của nó là để bảo vệ người dân.
293
00:18:20,474 --> 00:18:24,645
Nếu đưa các sĩ quan ra khỏi chiến tuyến,
đường phố sẽ rất hỗn loạn.
294
00:18:24,728 --> 00:18:28,315
Song ngoài lực lượng cảnh sát,
biểu tượng này không phổ biến.
295
00:18:28,398 --> 00:18:30,567
CHÚNG TÔI KHÔNG THỞ ĐƯỢC
296
00:18:30,651 --> 00:18:32,778
- Chúng ta muốn gì?
- Công lý!
297
00:18:33,278 --> 00:18:36,448
Năm 2013,
phong trào Black Lives Matter bắt đầu.
298
00:18:37,032 --> 00:18:40,494
Ta có những vụ việc
với Trayvon Martin, Michael Brown,
299
00:18:40,577 --> 00:18:43,080
Eric Garner. Hết người này đến người khác.
300
00:18:43,163 --> 00:18:44,790
Hãy dành một phút mặc niệm.
301
00:18:45,415 --> 00:18:50,045
Tôi nghĩ các sĩ quan chán nản và mệt mỏi
vì ngày nào cũng lên trang nhất báo,
302
00:18:50,129 --> 00:18:52,548
bị nói rằng họ là điều tồi tệ nhất.
303
00:18:53,173 --> 00:18:56,802
Và năm 2014, các sĩ quan Rafael Ramos,
Wenjian Liu đã bị giết.
304
00:18:57,302 --> 00:19:00,264
Đó là động lực tại sao chúng tôi tạo ra
305
00:19:00,347 --> 00:19:01,890
Blue Lives Matter NYC.
306
00:19:01,974 --> 00:19:03,892
Và một biểu tượng mới xuất hiện.
307
00:19:03,976 --> 00:19:07,604
Sọc màu xanh dương mảnh kết hợp với cờ Mỹ.
308
00:19:07,688 --> 00:19:09,773
Với tôi, cờ Mỹ với sọc xanh dương
309
00:19:09,857 --> 00:19:13,402
cho bạn lý do để nhớ
tại sao bạn mặc đồng phục đó mỗi ngày.
310
00:19:14,444 --> 00:19:17,948
Nhưng vài người đón nhận lá cờ đó
vì các lý do khác nhau.
311
00:19:18,448 --> 00:19:22,327
Năm 2017, những kẻ cực đoan cực hữu
đã lên kế hoạch biểu tình
312
00:19:22,828 --> 00:19:25,747
và có phòng trò chuyện
dành riêng về cờ họ sẽ vẫy.
313
00:19:26,582 --> 00:19:30,794
Một người đề nghị cờ với sọc xanh dương
mảnh, và một người khác đồng ý.
314
00:19:31,295 --> 00:19:34,256
"Chả ai có thể khẳng định
chúng là không yêu nước", anh ta viết.
315
00:19:34,339 --> 00:19:37,342
"Chưa kể tôi có thể
để một cái ngoài nhà hay cản xe
316
00:19:37,426 --> 00:19:39,761
mà chả bị điều tra vì tội do thù ghét".
317
00:19:40,888 --> 00:19:45,976
Tháng Tám năm đó, khi họ đem ra đường ở
Charlottesville, hình ảnh gây sốc cả nước.
318
00:19:48,812 --> 00:19:53,150
Người chủ nghĩa da trắng dùng
cờ sọc xanh là hoàn toàn sai lầm, ô nhục.
319
00:19:53,233 --> 00:19:56,945
Lẽ ra nó là thứ gợi cho bạn nhớ
về một người đã bị giết,
320
00:19:57,029 --> 00:20:00,616
chả phải thứ ra đó
gây hại và tổn thương người khác.
321
00:20:00,699 --> 00:20:02,951
Nó khác hẳn phân biệt chủng tộc.
322
00:20:04,578 --> 00:20:06,496
Nhưng chả phải ai cũng thấy thế.
323
00:20:07,372 --> 00:20:10,334
Cháu là một trong số
trẻ da màu duy nhất ở trường.
324
00:20:10,834 --> 00:20:13,629
Lá cờ ở trường đại diện cho,
ít ra là với cháu,
325
00:20:13,712 --> 00:20:17,633
rằng mọi người không quan tâm
đến những mạng sống cảnh sát cướp đi.
326
00:20:18,300 --> 00:20:20,427
Điều đó làm cháu thấy sợ hãi.
327
00:20:20,510 --> 00:20:22,846
Nó làm cháu thấy không thoải mái.
328
00:20:22,930 --> 00:20:24,890
Cháu đã không muốn đến trường.
329
00:20:25,599 --> 00:20:28,644
Các trường trên cả nước
đã cấm cờ sọc xanh mảnh,
330
00:20:28,727 --> 00:20:31,313
gồm trường của Maxwell
ở phía Bắc New York.
331
00:20:31,396 --> 00:20:35,442
Các học sinh xem biểu tượng như,
trích lời: "đe dọa bởi tự nhiên".
332
00:20:35,525 --> 00:20:38,904
Giám thị tin rằng
sọc xanh dương mảnh mang tính chính trị.
333
00:20:38,987 --> 00:20:41,823
Điều xảy ra sau đó là cộng đồng
334
00:20:41,907 --> 00:20:45,786
chỉ qua một đêm đã bắt đầu
treo cờ của Blue Lives Matter.
335
00:20:45,869 --> 00:20:49,373
Họ đã đặt nó trên bãi cỏ,
trong cửa sổ cửa hiệu của họ.
336
00:20:49,456 --> 00:20:50,832
Thật đáng kinh ngạc.
337
00:20:50,916 --> 00:20:53,001
Nó ở ngay kế bên cửa hiệu.
338
00:20:53,085 --> 00:20:57,047
Cháu chỉ nghĩ là
cháu sẽ không đến nơi đó nữa. Cháu sẽ...
339
00:20:58,507 --> 00:20:59,341
Cháu xin lỗi.
340
00:21:01,009 --> 00:21:03,011
Việc này rất đau lòng với tôi.
341
00:21:03,595 --> 00:21:04,930
Thực sự đấy.
342
00:21:06,056 --> 00:21:09,351
Chúng tôi ủng hộ
các sĩ quan đã ngã xuống và cảnh sát.
343
00:21:09,434 --> 00:21:12,729
Nhưng tôi đã nghe điều này cả đời.
344
00:21:12,813 --> 00:21:17,234
"Ồ, Cờ Liên minh đâu có nghĩa là vậy".
"Ồ, các trường riêng biệt ổn mà".
345
00:21:17,734 --> 00:21:21,571
Phân biệt chủng tộc không chết đi.
Nó chỉ thích nghi với ngày nay.
346
00:21:21,655 --> 00:21:23,573
Với một thứ như cờ,
347
00:21:24,074 --> 00:21:26,994
mọi người không nghĩ về
các lớp nghĩa đa tầng.
348
00:21:27,077 --> 00:21:29,663
Họ nói: "Tôi nghĩ sao thì nó là vậy".
349
00:21:29,746 --> 00:21:34,876
Chúng ta nên nghĩ về cờ theo cách
chúng kích hoạt các phản ứng ở con người.
350
00:21:34,960 --> 00:21:37,713
Cờ là một cái đo khí áp
351
00:21:37,796 --> 00:21:39,965
của xã hội nơi chúng ta sống.
352
00:21:40,465 --> 00:21:43,468
Khi những thứ cơ bản của nền dân chủ
ở đất nước ta
353
00:21:43,969 --> 00:21:45,304
bị tấn công,
354
00:21:45,387 --> 00:21:48,098
mọi người sẽ đứng sau
các biểu tượng của họ.
355
00:21:49,016 --> 00:21:51,101
Cái gây bất ngờ là ta khi biết được
356
00:21:51,184 --> 00:21:54,271
chính xác là biểu tượng nào
mọi người đang đứng sau.
357
00:21:54,855 --> 00:21:58,191
Ở Nam Phi,
nhiều người có thể nói tương tự.
358
00:21:58,692 --> 00:22:01,028
Đã có một cuộc biểu tình
359
00:22:01,111 --> 00:22:04,990
chủ yếu là bởi dân da trắng
thuộc các phong trào cánh hữu,
360
00:22:05,073 --> 00:22:08,327
nơi lá cờ cũ vẫn được treo lên.
361
00:22:08,410 --> 00:22:13,206
Nó làm dấy lên cuộc tranh luận cả nước
và vào năm 2019, một phiên tòa lịch sử.
362
00:22:13,290 --> 00:22:15,083
Quỹ Nelson Mandela
363
00:22:15,167 --> 00:22:20,005
đã yêu cầu tòa án cấm nó, nói nó đại diện
cho thù ghét và phân biệt chủng tộc.
364
00:22:20,088 --> 00:22:24,301
Quá mơ hồ để tranh luận rằng treo cờ
đồng nghĩa với phát biểu thù địch.
365
00:22:24,384 --> 00:22:28,221
Nhưng cuối cùng,
quyết định của Thẩm phán Mojapelo đã rõ.
366
00:22:28,305 --> 00:22:31,641
Bất kỳ sự trưng bày nào của lá cờ cũ
367
00:22:31,725 --> 00:22:33,769
cũng tạo thành phát biểu thù địch
368
00:22:33,852 --> 00:22:36,355
theo mục 10(1)
369
00:22:36,438 --> 00:22:38,065
của Đạo luật Bình đẳng.
370
00:22:38,148 --> 00:22:43,236
Con cái chúng ta có thể ngồi ở bảo tàng,
có thể nghiên cứu, có thể nhìn ngắm nó.
371
00:22:43,320 --> 00:22:49,368
Nhưng nó không cần phải bay trước mặt
những người mà nó gây tổn thương.
372
00:22:52,287 --> 00:22:55,707
Cờ không phải những miếng vải câm lặng.
373
00:22:55,791 --> 00:22:58,335
Nó phản ánh các giá trị của chúng ta.
374
00:22:58,418 --> 00:23:01,505
Nó phản ánh những khát vọng của chúng ta.
375
00:23:01,588 --> 00:23:03,590
Trở lại năm 1995,
376
00:23:03,673 --> 00:23:08,470
Nam Phi đã tổ chức World Cup Bóng bầu dục.
Đó là sự kiện thể thao lớn đầu tiên
377
00:23:08,553 --> 00:23:11,390
tổ chức ở nước này từ khi chấm dứt
phân biệt chủng tộc Nam Phi.
378
00:23:11,932 --> 00:23:15,811
Và trong một bước ngoặt ngoạn mục,
Nam Phi đã thắng.
379
00:23:18,021 --> 00:23:21,566
Cả các bình luận viên cũng nhận ra
nó hơn cả một trận đấu.
380
00:23:21,650 --> 00:23:24,945
Một khoảnh khắc tuyệt vời cho cả Nam Phi.
381
00:23:25,821 --> 00:23:28,949
Nelson Mandela đang cùng cổ vũ.
382
00:23:29,658 --> 00:23:31,034
Một biển cờ.
383
00:23:31,118 --> 00:23:35,288
Ôm lấy một đội chủ yếu là dân da trắng,
384
00:23:35,372 --> 00:23:38,125
Nelson Mandela đã bước vào sân cỏ đó
385
00:23:38,208 --> 00:23:42,462
để nói rằng dưới lá cờ này, chúng ta đều
có thể cảm thấy đoàn kết.
386
00:23:43,255 --> 00:23:45,382
Và hãy đoàn kết
387
00:23:45,465 --> 00:23:48,343
như cách lá cờ kêu gọi chúng ta.
388
00:23:50,595 --> 00:23:55,308
Lá cờ là một màn chiếu trắng,
nơi mọi người có thể phóng chiếu lên nó
389
00:23:55,392 --> 00:23:58,437
những lý tưởng,
hy vọng và nỗi sợ hãi của chính họ.
390
00:23:59,020 --> 00:24:00,397
Ai có lòng yêu nước?
391
00:24:00,480 --> 00:24:02,983
Ai nói thay cho đất nước?
392
00:24:03,066 --> 00:24:08,280
Ai xác định danh tính của ta
và ta xác định danh tính bằng cái gì?
393
00:24:08,363 --> 00:24:10,073
Đường của ai? Đường của ta!
394
00:24:10,157 --> 00:24:14,536
Chúng ta không thể nào qua một đêm
mà trở thành một xã hội bình đẳng.
395
00:24:15,579 --> 00:24:19,458
Chúng ta phát triển
theo thứ mà những lá cờ đại diện.
396
00:24:49,321 --> 00:24:54,326
Biên dịch: Joy Ng