1
00:00:49,000 --> 00:00:51,500
{\an5} Synchronisatie en ondertiteling: Kenneth M

2
00:01:12,000 --> 00:01:14,900
Zomer 1942. De wereld is in oorlog.

3
00:01:15,224 --> 00:01:18,424
Na de val van Frankrijk
is het land in twee verdeeld.

4
00:01:18,548 --> 00:01:21,848
Parijs en het noorden staan onder Duits bewind.

5
00:01:23,472 --> 00:01:26,972
Deportaties beginnen...

6
00:03:59,473 --> 00:04:02,507
Alsjeblieft! Alsjeblieft!

7
00:04:02,509 --> 00:04:03,575
Doe open.

8
00:04:05,279 --> 00:04:06,745
Alsjeblieft.

9
00:04:08,983 --> 00:04:12,017
- Alsjeblieft. -
De deur... De deur...

10
00:04:13,020 --> 00:04:14,720
Onhoud het, grootmoeders huis.

11
00:04:14,722 --> 00:04:16,321
Alsjeblieft, papa, Nee.

12
00:04:16,523 --> 00:04:19,425
Papa, ik wil niet gaan.

13
00:04:19,627 --> 00:04:22,427
Alsjeblieft, papa, Nee.

14
00:04:23,330 --> 00:04:24,496
Papa!

15
00:04:41,000 --> 00:04:44,500
Het zuiden van Frankrijk blijft echter
 gespaard van Duitse inmenging.

16
00:04:45,024 --> 00:04:48,524
In Lescun, een dorpje in de Pyreneeën,
 gaat het leven gewoon door.

17
00:05:39,073 --> 00:05:43,809
<i>Opgroeien</i>
<i>is voor iedereen verschillend.</i>

18
00:05:43,811 --> 00:05:47,679
<i>Voor zij die geluk hebben,</i>
<i>is het een kwestie van tijd.</i>

19
00:05:47,681 --> 00:05:50,582
<i>Anderen krijgen die keuze niet.</i>

20
00:05:50,584 --> 00:05:52,417
<i>Dit is mijn verhaal.</i>

21
00:05:52,419 --> 00:05:55,721
<i>Het verhaal toen de oorlog</i>
<i>naar mijn dorp kwam.</i>

22
00:05:55,723 --> 00:05:57,689
<i>Naar mijn vallei, mijn wereld.</i>

23
00:05:57,691 --> 00:06:01,393
<i>Hoe ik een man werd.</i>

24
00:06:05,432 --> 00:06:10,869
<i>Vader zei me steeds:,</i>
<i>"Val nooit in slaap, Jo."</i>

25
00:06:10,871 --> 00:06:12,504
<i>"Bewerk een stok,"</i>

26
00:06:12,506 --> 00:06:16,007
<i>"pluk bessen,</i>
<i>lees strips als je wil,"</i>

27
00:06:16,009 --> 00:06:20,045
<i>"maar sluit je ogen niet.</i>
<i>Zelfs niet voor één seconde."</i>

28
00:06:34,728 --> 00:06:38,797
<i>Maar vader werd niet meer wakker</i>
<i>om de schapen te melken.</i>

29
00:06:38,799 --> 00:06:42,134
<i>In ieder geval,</i>
<i>lezen is vermoeiend.</i>

30
00:06:42,136 --> 00:06:45,971
<i>Zelfs als ik enkel</i>
<i>naar de tekeningen keek.</i>

31
00:07:14,902 --> 00:07:16,168
Oh.

32
00:07:16,170 --> 00:07:17,436
Wat is er?

33
00:07:52,639 --> 00:07:54,005
Nee!

34
00:07:59,580 --> 00:08:02,147
Beer! Beer!
Er zit een beer in het bos!

35
00:08:04,151 --> 00:08:05,217
Alles in orde, Jo?

36
00:08:05,219 --> 00:08:06,685
- Uit mijn weg! -
Ben je gewond?

37
00:08:06,687 --> 00:08:08,720
Rouf, Mama.
Hij is er nog steeds!

38
00:08:08,722 --> 00:08:10,889
De schapen, Jo.
Wat met de schapen?

39
00:08:10,891 --> 00:08:12,824
Ik weet het niet, opa.

40
00:08:12,826 --> 00:08:14,226
Ik vluchtte.

41
00:08:22,236 --> 00:08:25,904
Jo?
Jo, je bent te jong om te gaan.

42
00:08:25,906 --> 00:08:28,106
Kom me helpen
in de keuken, alsjeblieft.

43
00:08:32,530 --> 00:08:34,230
Hallo.

44
00:08:34,254 --> 00:08:36,254
Alles goed?

45
00:08:36,978 --> 00:08:39,278
We gaan. We gaan.

46
00:08:52,699 --> 00:08:54,132
Ik denk dat het klaar is.

47
00:08:59,873 --> 00:09:01,273
Mooi zo.

48
00:09:01,275 --> 00:09:02,941
Ja.

49
00:09:02,943 --> 00:09:04,643
Je mag gaan.

50
00:09:28,902 --> 00:09:30,201
Lachen!

51
00:09:36,176 --> 00:09:37,943
Opa, waar is Rouf?

52
00:09:40,881 --> 00:09:42,180
Heb je hem gevonden?

53
00:09:48,755 --> 00:09:50,922
Mijn zoon denkt dat hij een beer is.

54
00:09:53,994 --> 00:09:56,795
Rustig iedereen.
Jij ook, Hubert.

55
00:09:56,797 --> 00:10:01,766
Ik wil Jo Lalande bedanken
voor wat hij deed vandaag.

56
00:10:01,768 --> 00:10:04,803
Zonder hem, was er geen beer.

57
00:10:04,805 --> 00:10:08,673
Wie weet welke schade hij had toegebracht
aan onze kuddes.

58
00:10:08,675 --> 00:10:10,875
Vooral één zo ver naar beneden kwam.

59
00:10:10,877 --> 00:10:12,243
Dus,

60
00:10:12,245 --> 00:10:15,981
deze is voor Jo.
En voor de beer.

61
00:10:15,983 --> 00:10:17,782
En weg met de moffen!

62
00:10:17,784 --> 00:10:19,951
Weg met de moffen!

63
00:10:19,953 --> 00:10:21,953
- Lang leve de beer. -
Lang leve de beer.

64
00:10:28,061 --> 00:10:29,661
Rouf!

65
00:10:32,032 --> 00:10:33,732
Rouf!

66
00:11:01,028 --> 00:11:02,093
Rouf!

67
00:11:03,697 --> 00:11:04,763
Rouf!

68
00:11:08,001 --> 00:11:10,068
Ik dacht dat ik je kwijt was.

69
00:11:11,972 --> 00:11:14,773
Je kwam terug voor je hond?

70
00:11:16,710 --> 00:11:18,843
Moedig van je.

71
00:11:18,845 --> 00:11:20,745
Na al het schieten.

72
00:11:22,883 --> 00:11:24,115
Het bloeden is gestopt.

73
00:11:24,985 --> 00:11:26,451
Hier, jongen. Kom, Rouf.

74
00:11:26,453 --> 00:11:28,186
- Laten we gaan. -
Praat stiller.

75
00:11:28,188 --> 00:11:30,722
Ik wil niet dat je nog meer beren
doet schrikken vandaag.

76
00:11:36,263 --> 00:11:38,396
Ik heb alles gezien, weet je.

77
00:11:38,398 --> 00:11:41,833
De beer, de schapen die vluchtten,

78
00:11:41,835 --> 00:11:43,802
jij die vluchtte.

79
00:11:51,445 --> 00:11:53,478
Rustig, het is brood.

80
00:11:56,183 --> 00:11:57,782
Hoe heet je, jongen?

81
00:11:59,052 --> 00:12:00,118
Jo Lalande.

82
00:12:01,755 --> 00:12:03,455
Aangenaam, Jo Lalande.

83
00:12:05,192 --> 00:12:07,291
- Ze kon weg zijn geraakt. -
Wie?

84
00:12:07,293 --> 00:12:08,527
De beer.

85
00:12:08,628 --> 00:12:11,762
Moeder beer.
Ze lokte hen weg van haar welp.

86
00:12:18,939 --> 00:12:21,473
Hij zal de melk snel ruiken.

87
00:12:21,475 --> 00:12:24,943
Hij zal het niet kunnen weerstaan.

88
00:12:24,945 --> 00:12:27,979
Ze lokte hen naar de vallei,

89
00:12:27,981 --> 00:12:30,215
allemaal voor deze kleine.

90
00:12:30,417 --> 00:12:32,617
Hij zal hier sterven
zonder zijn moeder, toch?

91
00:12:32,619 --> 00:12:34,352
Je hebt gelijk, Jo.

92
00:12:34,354 --> 00:12:36,987
Daarom komt hij met ons mee.

93
00:12:37,791 --> 00:12:38,857
Hoe heet jij?

94
00:12:38,859 --> 00:12:40,458
Wat wil je met mijn naam?

95
00:12:40,460 --> 00:12:42,093
Ik vertelde je de mijne.

96
00:12:44,030 --> 00:12:45,764
Ik vraag het wel in het dorp.

97
00:12:45,766 --> 00:12:47,065
Dat doe je niet.

98
00:12:47,067 --> 00:12:48,884
Waarom niet?

99
00:12:48,885 --> 00:12:51,802
Omdat ik anders het hele dorp
 vertel over je dutje.

100
00:12:51,905 --> 00:12:54,339
Ik zei het al.
Ik heb alles gezien.

101
00:12:54,341 --> 00:12:56,841
Dus we houden dit geheim, toch?

102
00:12:57,844 --> 00:13:00,979
Ons geheim.

103
00:13:01,982 --> 00:13:03,274
Akkoord?

104
00:13:04,099 --> 00:13:05,974
We kunnen beter gaan.

105
00:13:08,789 --> 00:13:12,056
Wees niet te hard voor jezelf
over wat vandaag gebeurde.

106
00:13:13,527 --> 00:13:17,562
Jij had een taak,
net als de moederbeer.

107
00:13:18,398 --> 00:13:20,431
Trouwens...

108
00:13:22,102 --> 00:13:23,835
was dit niet gebeurd...

109
00:13:23,837 --> 00:13:25,436
dan hadden we hem niet ontmoet.

110
00:13:25,438 --> 00:13:27,906
Wij hebben elkaar nog niet leren kennen.

111
00:13:29,843 --> 00:13:31,309
Nee, dat klopt.

112
00:13:32,445 --> 00:13:33,545
Tot ziens.

113
00:14:31,504 --> 00:14:33,271
Je bent een idioot.

114
00:14:33,273 --> 00:14:34,906
Alice...

115
00:14:34,908 --> 00:14:37,108
Je hebt me beloofd
enkel 's nachts buiten te gaan.

116
00:14:37,110 --> 00:14:38,627
Je beloofde het.

117
00:14:38,628 --> 00:14:41,345
De jongen weet niet wie ik ben,
wat ik ben, en waar we vandaan komen.

118
00:14:41,348 --> 00:14:42,914
- Het komt wel goed. -
Nee!

119
00:14:42,916 --> 00:14:45,884
Het komt niet goed.
Niets komt goed.

120
00:14:45,886 --> 00:14:48,119
Wat gaat er gebeuren als hij naar huis
 gaat en iedereen vertelt

121
00:14:48,121 --> 00:14:50,388
over de vreemdeling in het bos?

122
00:14:50,390 --> 00:14:53,591
Ze zijn van het platteland,
maar niet dom!

123
00:14:53,593 --> 00:14:55,526
Je kan me hier niet
voor altijd opsluiten.

124
00:14:55,528 --> 00:14:58,129
Ik wou je hier niet.

125
00:14:59,566 --> 00:15:03,134
Daar twijfel ik niet aan.
Maar Florence wel.

126
00:15:03,136 --> 00:15:04,402
Zij wou me hier.

127
00:15:05,472 --> 00:15:07,139
Ja, dat wou ze.

128
00:15:07,240 --> 00:15:10,707
Als ze hier was,
zou ze het wel aan je verstand brengen.

129
00:15:13,246 --> 00:15:16,614
Alice, de jongen gaat niks zeggen.

130
00:15:16,616 --> 00:15:18,916
Ik overtuigde hem
het geheim te houden.

131
00:15:19,653 --> 00:15:22,052
Jij bent alles
wat ik nog heb, Benjamin.

132
00:15:22,322 --> 00:15:24,522
En Anya.

133
00:15:24,524 --> 00:15:27,558
Voor zover we weten,
kan ze elke seconde binnenwandelen.

134
00:15:30,563 --> 00:15:33,865
Tot dan,
wachten en bidden we.

135
00:15:36,970 --> 00:15:39,003
Ik ga beter kijken bij de varkens.

136
00:15:44,544 --> 00:15:46,010
Rouf, kom. Laten we gaan.

137
00:15:54,955 --> 00:15:58,723
<i>In Frankrijk heeft het Duitse Rijk </i>

138
00:15:58,725 --> 00:16:02,527
<i>als bezetter alle macht in handen.</i>

139
00:16:02,629 --> 00:16:05,663
<i>De Franse lokale overheden...</i>

140
00:16:05,665 --> 00:16:09,334
<i>hebben zich voorgenomen om...</i>

141
00:16:09,336 --> 00:16:13,171
<i>de wetten van het Duitse Rijk
overal in te voeren...</i>

142
00:16:13,173 --> 00:16:15,740
<i>Deze wetten worden ingevoerd...</i>

143
00:16:15,742 --> 00:16:19,010
<i>met de medewerking</i>
<i>van de Franse regering...</i>

144
00:16:19,012 --> 00:16:21,412
- Meneer, de Duitsers zijn hier. -
<i> De Franse regering... </i>

145
00:16:21,414 --> 00:16:24,015
<i>werd aangesteld voor het dagelijks bestuur  </i>

146
00:16:24,017 --> 00:16:27,552
<i>en administratieve taken</i>
<i>in het bezette land...</i>

147
00:16:27,554 --> 00:16:29,754
Ga weg! Weg!

148
00:16:29,756 --> 00:16:32,323
<i>...de autoriteit van het Duitse leger...</i>

149
00:16:32,325 --> 00:16:34,492
Dat is wat ze zeiden.
De Duitsers zijn hier.

150
00:16:34,494 --> 00:16:42,233
W-I-N-T-E-R-R-U-S-T

151
00:16:42,235 --> 00:16:46,237
Winterrust. Geen winterslaap,
zoals velen denken.

152
00:16:47,507 --> 00:16:52,543
Beren worden nog wakker
om hun welpen te voeden en beschermen.

153
00:16:52,545 --> 00:16:56,547
Winterrust is als een diepe slaap.

154
00:16:56,549 --> 00:16:59,751
Zoals bij velen van jullie,
elke ochtend.

155
00:17:04,758 --> 00:17:07,325
Eten ze mensen, juf?

156
00:17:07,327 --> 00:17:09,594
Enkel als ze erg hongerig zijn.

157
00:17:10,730 --> 00:17:11,796
Pssst.

158
00:17:12,499 --> 00:17:13,998
Ze drinken melk.

159
00:17:29,316 --> 00:17:31,682
- Wie was die vrouw? -
Blijf weg van haar!

160
00:17:31,684 --> 00:17:33,317
Hoor je mij?

161
00:17:33,319 --> 00:17:36,220
Wat opa ook over haar zegt.

162
00:17:36,222 --> 00:17:37,755
Waarom vind je haar niet leuk, mama?

163
00:17:37,757 --> 00:17:40,224
Omdat zij ons niet leuk vindt.

164
00:17:40,226 --> 00:17:43,427
En ze heeft al genoeg onrust
veroorzaakt in het dorp.

165
00:18:13,093 --> 00:18:14,759
Ik ga naar Hubert.

166
00:18:14,761 --> 00:18:18,096
Terug voor het donker!
Hoor je mij?

167
00:18:18,631 --> 00:18:19,697
Jo!

168
00:19:34,574 --> 00:19:36,040
Dat is van mij.

169
00:19:39,779 --> 00:19:41,913
We moeten praten,
Joseph Lalande.

170
00:19:44,884 --> 00:19:46,918
Eet, jongen.

171
00:19:46,919 --> 00:19:49,753
Anders geef ik het aan de varkens.
Ze zijn hongerig.

172
00:19:53,193 --> 00:19:54,258
Vertel eens...

173
00:19:55,495 --> 00:19:57,361
wat zag je in de schuur?

174
00:19:58,431 --> 00:19:59,730
Niets, mevrouw.

175
00:19:59,732 --> 00:20:00,798
Niets?

176
00:20:01,768 --> 00:20:04,186
Ik ken je vader.

177
00:20:04,287 --> 00:20:07,205
Hij is een hardwerkende herder,
als hij niet weg is als soldaat.

178
00:20:07,607 --> 00:20:11,709
Hij lijkt op zijn vader,
jouw grootvader.

179
00:20:11,711 --> 00:20:14,478
Maar misschien is het beter
niet over hem te praten.

180
00:20:15,982 --> 00:20:18,950
Ik vraag het nog één keer.

181
00:20:18,952 --> 00:20:21,352
Wat zag je in de schuur?

182
00:20:21,354 --> 00:20:24,555
Ik... Ik zocht de berenwelp.

183
00:20:24,557 --> 00:20:26,557
Je antwoordt niet op de vraag.

184
00:20:26,559 --> 00:20:27,658
Nee.

185
00:20:28,695 --> 00:20:30,428
Vertel je altijd de waarheid?

186
00:20:33,399 --> 00:20:36,334
Nee, mevrouw.

187
00:20:36,336 --> 00:20:39,670
Het is zeldzaam,
een eerlijke jongen.

188
00:20:39,672 --> 00:20:43,641
Weet je, mensen neigen naar de waarheid.

189
00:20:43,643 --> 00:20:45,610
Wat niet betekent
dat ze te vertrouwen zijn.

190
00:20:45,612 --> 00:20:48,112
Ik weet al weken over hem...

191
00:20:48,114 --> 00:20:49,580
en ik vertelde het nog niemand.

192
00:20:49,582 --> 00:20:51,649
Wat houd je tegen?

193
00:20:51,651 --> 00:20:54,151
Ik zou het nooit doen.
Ik beloof het.

194
00:21:00,493 --> 00:21:03,628
Ik ben een jood.
Weet je wat dat betekent?

195
00:21:03,630 --> 00:21:05,529
Staan ze niet in de Bijbel?

196
00:21:06,733 --> 00:21:08,666
Klopt, we staan in de Bijbel.

197
00:21:08,668 --> 00:21:11,869
Maar volgens velen had het
niet meer dan dat mogen zijn.

198
00:21:14,007 --> 00:21:16,040
Weet je wat de Duitsers
met joden doen?

199
00:21:19,579 --> 00:21:22,780
De Duitsers dwongen ons te vluchten
richting Parijs.

200
00:21:24,417 --> 00:21:26,183
Ik dacht dat we daar veilig waren.

201
00:21:26,853 --> 00:21:28,586
<i>Mijn kleine Anya en ik.</i>

202
00:21:31,491 --> 00:21:32,723
Ik zat fout.

203
00:21:32,725 --> 00:21:34,458
<i>Papa.<i>

204
00:21:48,941 --> 00:21:51,008
Als we ooit gescheiden werden,

205
00:21:51,010 --> 00:21:53,377
zouden we naar grootmoeders huis komen.

206
00:21:53,913 --> 00:21:55,646
Ik ben hier.

207
00:21:55,648 --> 00:21:57,481
En ik blijf tot Anya komt.

208
00:21:58,384 --> 00:22:00,318
En het kleine meisje?

209
00:22:00,320 --> 00:22:03,354
Het meisje in de schuur is Leah.
Er zijn er nog vier onderweg.

210
00:22:03,656 --> 00:22:05,723
Nog vier...?

211
00:22:05,725 --> 00:22:08,526
Kinderen...
Joodse kinderen.

212
00:22:09,595 --> 00:22:12,730
Sommigen verzamelen munten...
of postzegels...

213
00:22:13,933 --> 00:22:16,767
Wij verzamelen vijanden
van het Rijk.

214
00:22:16,769 --> 00:22:19,503
Ze worden door Frankrijk gesmokkeld.

215
00:22:19,505 --> 00:22:23,674
Eens ze hier zijn,
zorgt Benjamin voor ze...

216
00:22:23,676 --> 00:22:26,777
en smokkelt ze via de bergen
naar Spanje.

217
00:22:27,080 --> 00:22:28,847
Daar zijn ze veilig.

218
00:22:28,948 --> 00:22:31,915
Als Leah van Warschau tot hier geraakt,
kan Anya het ook.

219
00:22:32,585 --> 00:22:34,452
Dat is waarom ik nooit de hoop opgeef.

220
00:22:35,555 --> 00:22:37,621
Ooit zal Anya
één van die kinderen zijn.

221
00:22:37,623 --> 00:22:39,957
Tot die dag,
zal God haar beschermen

222
00:22:39,959 --> 00:22:41,592
- in Jezus' naam. Amen. -
Bonjour.

223
00:22:43,096 --> 00:22:44,995
Leah. Leah.

224
00:22:44,997 --> 00:22:46,564
Benjamin.

225
00:22:47,734 --> 00:22:49,033
Laat me je helpen.

226
00:22:52,905 --> 00:22:55,406
Wees gerust, Alice.

227
00:22:55,408 --> 00:22:56,907
Ze zal blijven zitten
als de anderen komen.

228
00:22:56,909 --> 00:22:58,976
Zorg er maar voor
dat ze verborgen blijft.

229
00:22:58,978 --> 00:23:00,811
En jij.

230
00:23:00,813 --> 00:23:02,947
Ik dacht je te bezweren
om het geheim te houden.

231
00:23:02,949 --> 00:23:04,815
Een bloedeed, zo nodig.

232
00:23:04,817 --> 00:23:06,751
Nee. Nee, mevrouw.

233
00:23:06,753 --> 00:23:09,120
Ga dan. En jongen,...

234
00:23:09,122 --> 00:23:11,389
denk er niet aan terug te komen.

235
00:23:18,164 --> 00:23:20,965
Wat is er gebeurd
met de berenwelp?

236
00:23:20,967 --> 00:23:23,801
Een week geleden
heb ik hem in de bergen achtergelaten.

237
00:23:23,803 --> 00:23:26,570
Hij was groot genoeg
om voor zichzelf te zorgen.

238
00:23:26,572 --> 00:23:28,072
Ik heb hem niet meer gezien.

239
00:23:30,543 --> 00:23:33,411
<i>Mijn gedachten stonden niet stil</i>
<i>op weg naar huis.</i>

240
00:23:33,413 --> 00:23:34,879
<i>Ik dacht aan het welpje</i>

241
00:23:34,881 --> 00:23:37,047
<i>en of hij zijn moeder miste.<i>

242
00:23:37,049 --> 00:23:40,184
<i>Aan Anya en waar ze kon zijn.</i>

243
00:23:40,186 --> 00:23:44,054
<i>En dan was er nog het mysterie,</i>
<i>van de voertuigen</i>

244
00:23:44,056 --> 00:23:47,158
<i>die de berg omhoog slingerden.
riching ons dorp</i>

245
00:23:59,439 --> 00:24:03,474
<i>Ik had nog nooit</i>
<i>Duits geschrift gezien.</i>

246
00:24:03,476 --> 00:24:06,477
<i>Mijn Frans was niet veel beter</i>

247
00:24:06,479 --> 00:24:09,180
<i>maar ik kon de naam
van drie mensen herkennen</i>

248
00:24:09,182 --> 00:24:11,182
<i>uit het nabijgelegen dorp.</i>

249
00:24:11,184 --> 00:24:15,553
<i>Pierre, Marie, Baptiste,</i>
<i>en...</i>

250
00:24:15,555 --> 00:24:18,889
<i>las ik het woord "geexecuteerd".</i>

251
00:24:20,526 --> 00:24:22,793
Stilte alstublieft!

252
00:24:22,795 --> 00:24:24,962
Stil, iedereen!

253
00:24:25,965 --> 00:24:28,732
Zoals velen onder jullie al weten,...

254
00:24:28,734 --> 00:24:31,001
zijn op bevel van de Vichy regering,...

255
00:24:31,003 --> 00:24:35,673
drie vijanden van het Rijk
geexecuteerd in Bedous.

256
00:24:35,675 --> 00:24:38,175
Ik en mijn mannen
zijn hier in Lescun gestationeerd.

257
00:24:38,177 --> 00:24:41,812
om ervoor te zorgen dat zoiets
hier niet gebeurt.

258
00:24:41,814 --> 00:24:45,750
Vanaf vanavond om 9:30 uur,
zal een avondklok ingaan.

259
00:24:45,752 --> 00:24:48,018
Men moet steeds drager zijn
van identiteitsdocumenten

260
00:24:48,020 --> 00:24:51,322
en aan de grens
zal continu gepatrouilleerd worden

261
00:24:51,324 --> 00:24:55,059
om ervoor te zorgen dat geen Fransman, noch jood

262
00:24:55,061 --> 00:24:58,062
de bergen oversteekt naar Spanje.

263
00:24:58,064 --> 00:25:01,065
De parochie zal zorgen
voor onderkomen voor het garnizoen,

264
00:25:01,067 --> 00:25:03,667
en als iemand van jullie
informatie heeft...

265
00:25:03,669 --> 00:25:05,536
Onze deur staat altijd open.

266
00:25:05,538 --> 00:25:07,538
Voor diegene met geheimen,

267
00:25:07,540 --> 00:25:09,006
wees maar zeker,

268
00:25:09,008 --> 00:25:11,609
dat we aan jouw deur komen.

269
00:25:11,611 --> 00:25:13,210
Als iemand in Lescun

270
00:25:13,212 --> 00:25:15,546
vijanden van het Rijk helpt

271
00:25:15,548 --> 00:25:19,083
zullen ze hetzelfde lot ondergaan
als de verraders in Bedous.

272
00:25:26,893 --> 00:25:28,960
Hubert! Hubert!

273
00:25:29,062 --> 00:25:31,462
- Nee. Nee. -
Alstublieft...

274
00:25:31,564 --> 00:25:34,532
Mijn zoon... het is een grapje.
Hij zal u geen kwaad doen.

275
00:25:34,534 --> 00:25:36,967
Als hij zo onschadelijk is,
laat hem los.

276
00:25:40,072 --> 00:25:41,872
Nee. Nee.

277
00:25:43,096 --> 00:25:44,496
Nee

278
00:25:44,920 --> 00:25:46,420
Hubert!

279
00:25:47,113 --> 00:25:49,713
Nee, alstublieft. Nee, alstublieft.

280
00:25:49,715 --> 00:25:51,449
Pang!

281
00:25:54,120 --> 00:25:55,252
Je hebt gelijk.

282
00:25:55,988 --> 00:25:58,322
Hij is grappig.

283
00:26:00,826 --> 00:26:02,660
Avondklok om 9:30 uur.

284
00:26:02,662 --> 00:26:05,563
Wij hebben werk te doen...
en we zullen het doen!

285
00:26:06,832 --> 00:26:07,965
Ja?

286
00:26:12,605 --> 00:26:15,105
Hij kon dood zijn geweest,
je vriend Hubert.

287
00:26:15,107 --> 00:26:18,242
Zo doe je niet tegen de Duitsers,
het is geen spel.

288
00:26:18,244 --> 00:26:20,077
Luister je, Jo?

289
00:26:20,079 --> 00:26:22,212
Ik zei dat hij dood kon geweest zijn.

290
00:26:22,214 --> 00:26:25,716
Hij deed enkel wat wij dachten.

291
00:26:26,819 --> 00:26:29,053
Wat goeds zou dat brengen?

292
00:26:29,055 --> 00:26:30,721
We hebben geen nood
aan een martelaar.

293
00:26:30,723 --> 00:26:33,123
Er staan al te veel namen
van goede jonge mannen

294
00:26:33,125 --> 00:26:34,792
op dat monument.

295
00:26:34,794 --> 00:26:37,795
En nu nog drie uit Bedous.

296
00:26:38,197 --> 00:26:41,332
We betalen altijd een prijs..

297
00:26:41,334 --> 00:26:43,267
Hoe kan je dat zeggen?

298
00:26:43,269 --> 00:26:46,170
Dit dorp heeft al genoeg geleden.

299
00:26:46,172 --> 00:26:49,273
En dit gezin betaalt nog steeds de prijs.
En voor wat?

300
00:26:49,275 --> 00:26:51,909
Jij hebt misschien een doodswens, Henri.
Maar ik niet!

301
00:26:51,911 --> 00:26:53,711
Mama...
Ik kan niet slapen.

302
00:26:53,713 --> 00:26:55,012
Geef me de kracht, alstublieft.

303
00:26:55,014 --> 00:26:56,914
Jo, stop haar terug in.

304
00:26:56,916 --> 00:27:00,351
Mama.

305
00:27:00,353 --> 00:27:02,653
Kom Christine,
terug naar bed.

306
00:27:31,417 --> 00:27:35,085
Hij komt terug, Lise.
Ik beloof het.

307
00:27:36,389 --> 00:27:38,389
Maak geen beloften
die je niet kan houden.

308
00:27:51,337 --> 00:27:54,304
Mevrouw! Mevrouw!

309
00:27:55,241 --> 00:27:57,141
Was ik niet duidelijk?

310
00:27:57,143 --> 00:27:58,642
Ik moest komen.
Ik moet het je vertellen.

311
00:27:58,644 --> 00:28:01,078
Duitse soldaten.
Ze zijn in het dorp.

312
00:28:01,080 --> 00:28:03,246
En ze patrouileren
in de bergen.

313
00:28:04,383 --> 00:28:05,949
Waar is Benjamin?

314
00:28:05,951 --> 00:28:08,118
Hij ging deze nacht weg
met Leah.

315
00:28:10,289 --> 00:28:12,289
Welke weg neemt hij?

316
00:28:12,291 --> 00:28:13,824
Welke weg?

317
00:28:13,826 --> 00:28:16,326
Hij gaat via Col de Laraille.

318
00:28:16,328 --> 00:28:19,296
God zegene jou!
God zegene jou, jongen!

319
00:29:11,484 --> 00:29:13,083
Benjamin!

320
00:29:17,757 --> 00:29:19,823
Benjamin!

321
00:29:20,226 --> 00:29:22,159
Benjamin!

322
00:29:26,398 --> 00:29:28,899
Stop met roepen.

323
00:29:28,901 --> 00:29:30,367
Benjamin?

324
00:29:32,004 --> 00:29:33,904
Praat zachter.

325
00:29:57,963 --> 00:29:59,830
Raak ik ooit van jou af?

326
00:29:59,832 --> 00:30:01,399
Wat is er gebeurd?

327
00:30:01,400 --> 00:30:04,467
Er zijn overal soldaten.
Ik moest Leah dragen.

328
00:30:05,838 --> 00:30:07,137
Het is verstuikt.

329
00:30:11,510 --> 00:30:13,510
We moeten je terug krijgen.

330
00:30:13,512 --> 00:30:15,312
Wat met de soldaten?

331
00:30:15,314 --> 00:30:16,898
Ik zag ze weggaan.

332
00:30:16,899 --> 00:30:19,183
Ze weten dat niemand
over de bergen kan in dit weer.

333
00:30:19,285 --> 00:30:22,920
Neem Leah mee.
Je kan ons niet allebei meenemen.

334
00:30:22,922 --> 00:30:26,056
Ik kan haar niet verliezen.
Ik kan het niet.

335
00:30:27,092 --> 00:30:28,258
Niet opnieuw.

336
00:30:33,499 --> 00:30:35,132
Je kan het halen.

337
00:31:10,135 --> 00:31:11,602
Je hebt ons gered.

338
00:31:11,604 --> 00:31:13,904
Oh, Jo. Bedankt.

339
00:31:19,645 --> 00:31:21,445
Daar ben je, mijn liefste.

340
00:31:32,892 --> 00:31:35,325
Lukt het, Amelie?

341
00:31:35,327 --> 00:31:37,060
Goed, onthoud dat...

342
00:31:37,062 --> 00:31:40,631
planten als mensen zijn.

343
00:31:40,633 --> 00:31:45,435
Ze geven koolstofdioxide af...

344
00:31:52,544 --> 00:31:55,112
Zijn er vragen?

345
00:31:58,522 --> 00:32:00,339
Niemand?

346
00:32:03,740 --> 00:32:06,757
Ik veronderstel
dat ik het goed gedaan heb.

347
00:32:07,259 --> 00:32:09,993
Ik ben onder de indruk.
Dit is mooi werk.

348
00:32:09,995 --> 00:32:12,262
Je handschrift is veel verbeterd.

349
00:32:13,432 --> 00:32:16,967
- Naam, alstublieft. -
Is dit uw enige geweer?

350
00:32:19,605 --> 00:32:23,006
Alsof ze ons nog niet genoeg
vernederd hebben.

351
00:32:26,045 --> 00:32:27,978
Goeiedag, Hubert.

352
00:32:28,948 --> 00:32:30,180
Het laatste wat we willen

353
00:32:30,182 --> 00:32:32,683
is dat ze zich hier thuis voelen.

354
00:32:32,685 --> 00:32:35,686
Ze zijn bezetters.
Vergeet dat niet.

355
00:32:37,423 --> 00:32:39,323
En als ze wapens willen,

356
00:32:39,325 --> 00:32:42,526
zullen ze wapens krijgen.

357
00:32:45,431 --> 00:32:46,596
Neem dit.

358
00:33:07,386 --> 00:33:10,020
Als de tijd komt...

359
00:33:10,022 --> 00:33:14,291
Als mijn tijd komt,
neem ik zeker één van hen mee.

360
00:33:18,731 --> 00:33:21,098
Help even. Duw.

361
00:33:28,474 --> 00:33:30,507
Ga naar de andere kant.

362
00:33:40,619 --> 00:33:43,286
Hubert, geef het aan mij.

363
00:33:43,288 --> 00:33:45,055
Geef mij de oude.

364
00:33:58,037 --> 00:34:02,472
Heb er enkele van jullie mee gedood
tijdens de slag om Verdun.

365
00:34:03,642 --> 00:34:05,509
Olie het in.

366
00:34:14,453 --> 00:34:17,220
Verdun, zei je?

367
00:34:17,222 --> 00:34:18,488
Klopt.

368
00:34:19,291 --> 00:34:20,490
Verdun.

369
00:34:30,202 --> 00:34:32,235
Misschien schoot je naar mij toen.

370
00:34:34,206 --> 00:34:36,740
Jij was niet in Verdun.

371
00:34:36,742 --> 00:34:38,275
Je moet nog een kind zijn geweest.

372
00:34:39,278 --> 00:34:40,644
Zestien.

373
00:34:41,713 --> 00:34:44,181
Maar nog niet lang.

374
00:34:52,257 --> 00:34:53,723
<i>Alice.</i>

375
00:34:53,725 --> 00:34:55,325
Alice.

376
00:34:57,863 --> 00:34:59,863
Je ziet er beter dan ooit uit.

377
00:35:01,400 --> 00:35:02,799
Oude snoeper.

378
00:35:03,869 --> 00:35:05,168
Sta me toe.

379
00:35:05,737 --> 00:35:06,837
Goed.

380
00:35:08,207 --> 00:35:09,773
Neem dit.

381
00:35:11,844 --> 00:35:14,344
Je ziet er zelfvoldaan uit.

382
00:35:14,346 --> 00:35:16,480
Ik realiseerde me net

383
00:35:16,482 --> 00:35:19,382
dat mijn genialiteit geen grenzen kent.

384
00:35:19,384 --> 00:35:21,852
En hoe kwam je tot die conclusie?

385
00:35:21,854 --> 00:35:25,388
Het is ons geheimpje.
Niet, jongens?

386
00:35:25,390 --> 00:35:27,791
We hebben allemaal recht
op geheimpjes.

387
00:35:28,593 --> 00:35:30,626
Goeiedag, Hubert.

388
00:35:35,434 --> 00:35:37,367
- Ah zo. -
Kan hij dat aan?

389
00:35:37,369 --> 00:35:39,569
Het is een sterke jongen.

390
00:35:39,571 --> 00:35:42,272
Van goede afkomst, weet je.

391
00:35:42,274 --> 00:35:43,507
Leen hem uit aan me.

392
00:35:43,509 --> 00:35:44,641
Waarom?

393
00:35:44,643 --> 00:35:46,560
Hij kan mijn boodschappen doen.

394
00:35:46,561 --> 00:35:49,278
Ik weet het niet, Alice.
Met zijn vader die weg is...

395
00:35:49,281 --> 00:35:50,714
Ik heb de schapen.

396
00:35:50,716 --> 00:35:53,283
Ik doe de trektocht
met de kudde dit jaar.

397
00:35:53,285 --> 00:35:57,086
Je bent te jong om de hele zomer
met de schapen in de bergen te zijn, Jo.

398
00:35:57,523 --> 00:35:59,189
Ik zal hem betalen.

399
00:35:59,191 --> 00:36:01,892
Een halve kilo honing...
per week.

400
00:36:03,428 --> 00:36:05,162
Wanneer mag hij beginnen?

401
00:36:05,164 --> 00:36:06,363
Nu.

402
00:36:07,432 --> 00:36:10,333
Kom mee, jongen.
Ik bijt niet.

403
00:36:17,943 --> 00:36:20,777
Mijn moeder krijgt nooit zoveel
met haar rantsoenbonnen.

404
00:36:21,880 --> 00:36:23,847
Mevrouw Jollet is
een echte kapitalist.

405
00:36:23,849 --> 00:36:26,483
Zo geeft meer als je betaalt.

406
00:36:27,719 --> 00:36:30,287
Is het voldoende voor Leah
en de anderen?

407
00:36:30,289 --> 00:36:31,923
Nauwelijks.

408
00:36:31,924 --> 00:36:34,758
En er komen binnenkort
nog drie kinderen.

409
00:36:39,431 --> 00:36:41,198
Wanneer kan Benjamin ze meenemen?

410
00:36:41,200 --> 00:36:43,600
Nog niet.
Het duurt nog maanden met die enkel.

411
00:36:43,602 --> 00:36:46,670
En dan nog...
Ze komen nooit voorbij de patrouilles.

412
00:36:48,340 --> 00:36:49,873
Die kinderen kunnen niet terug

413
00:36:49,875 --> 00:36:51,942
waar ze vandaan komen...

414
00:36:53,445 --> 00:36:55,579
en we kunnen ze ook niet brengen
waar ze veilig zijn.

415
00:36:56,982 --> 00:36:59,749
Sorry, Jo.
Jij bent de enige die ik het kan vragen.

416
00:37:05,257 --> 00:37:08,692
<i>Elke week werd de boodschappenlijst</i>
<i>van de weduwe langer.</i>

417
00:37:08,694 --> 00:37:10,961
<i>En de tassen werden zwaarder.</i>

418
00:37:10,963 --> 00:37:13,263
<i>Het was niet toegestaan</i>
<i>om de kinderen te zien,</i>

419
00:37:13,265 --> 00:37:16,700
<i>maar ik wist</i>
<i>dat er steeds meer kwamen.</i>

420
00:37:16,702 --> 00:37:19,302
<i>Met de Duitsers die</i>
<i>patrouilleerden in de bergen,</i>

421
00:37:19,304 --> 00:37:22,906
<i>was er geen manier
om hen naar Spanje te brengen.</i>

422
00:37:24,443 --> 00:37:27,377
<i>En toen kwam de winter.</i>

423
00:37:27,379 --> 00:37:30,780
<i>Iedereen in de vallei</i>
<i>wist dat het te gevaarlijk was</i>

424
00:37:30,782 --> 00:37:32,916
<i>om de oversteek te wagen in de winter.</i>

425
00:37:32,918 --> 00:37:36,487
<i>Maar de Duitsers</i>
<i>bleven patrouilleren,</i>

426
00:37:36,589 --> 00:37:39,623
<i>ondanks de weersomstandigheden.</i>

427
00:37:40,392 --> 00:37:41,725
<i>Net zoals ik.</i>

428
00:37:41,727 --> 00:37:43,460
<i>Ik maakte de reis</i>

429
00:37:43,462 --> 00:37:46,496
<i>naar weduwe Horcada</i>
<i>elke week.</i>

430
00:37:46,498 --> 00:37:48,865
<i>Door regen en zonneschijn.</i>

431
00:37:59,278 --> 00:38:01,945
Hey!

432
00:38:05,717 --> 00:38:08,718
Hoeveel keer nog?
Geef mij de boodschappenlijst.

433
00:38:17,729 --> 00:38:19,429
Zeg haar dat de prijs verdubbelt
volgende week.

434
00:38:23,502 --> 00:38:25,635
En hou je handen thuis.

435
00:38:40,752 --> 00:38:41,951
Goedemorgen.

436
00:38:45,924 --> 00:38:47,089
Goeiedag

437
00:38:50,896 --> 00:38:53,530
Korporaal Hoffman.
Sigaretten?

438
00:38:53,532 --> 00:38:54,898
De jongen was hier eerst.

439
00:38:54,900 --> 00:38:56,399
Maar korporaal...

440
00:38:56,401 --> 00:38:57,567
Ik sta erop.

441
00:39:01,840 --> 00:39:03,406
Heb je een groot gezin?

442
00:39:03,408 --> 00:39:05,508
Het is voor de weduwe Horcada,
korporaal.

443
00:39:05,510 --> 00:39:06,943
Jo doet haar boodschappen.

444
00:39:07,746 --> 00:39:09,913
Weduwe Horcada.

445
00:39:09,915 --> 00:39:12,449
Ik hou wel van vrouwen
met een goede eetlust.

446
00:39:12,451 --> 00:39:14,050
Ik kan het ook niet geloven.

447
00:39:14,052 --> 00:39:16,386
Misschien heeft ze gasten
waar we niks van weten.

448
00:39:16,388 --> 00:39:18,855
Alstublieft, meneer.
U wil enkel sigaretten kopen.

449
00:39:18,857 --> 00:39:20,857
Ik wacht wel.

450
00:39:20,859 --> 00:39:23,993
Vertel mij, mevrouw.
Zijn de rantsoenen groter geworden?

451
00:39:23,995 --> 00:39:26,496
Ik denk dat u dat beter weet,
korporaal.

452
00:39:26,498 --> 00:39:30,600
Ik weet enkel dat handel
op de zwarte markt verboden is.

453
00:39:30,602 --> 00:39:32,569
Dit is niet de zwarte markt.

454
00:39:35,540 --> 00:39:37,574
Dit is een vriend
die een vriend helpt.

455
00:39:39,745 --> 00:39:40,844
Dat ziet er zwaar uit.

456
00:39:41,847 --> 00:39:43,480
Het lukt wel, dank u..

457
00:40:04,836 --> 00:40:06,435
Laat mij je helpen.

458
00:40:10,175 --> 00:40:13,977
Die weduwe...
waar woont ze?

459
00:40:13,979 --> 00:40:16,479
Diep in de vallei.
Het lukt me wel.

460
00:40:16,815 --> 00:40:17,947
Hoe ver?

461
00:40:18,717 --> 00:40:22,018
Drie... Vijf kilometer.

462
00:40:22,020 --> 00:40:23,119
Dat is niks.

463
00:40:24,423 --> 00:40:26,790
Trouwens, een wandeling
zal me goed doen.

464
00:40:29,194 --> 00:40:31,861
Waar ik woon, Jo...
Het is Jo, toch?

465
00:40:33,198 --> 00:40:35,799
Wonen we ook tussen
bergen en bossen.

466
00:40:35,801 --> 00:40:37,434
Dus dit is als thuis.

467
00:40:38,970 --> 00:40:41,504
Als ze jou ziet helpen,
krijg ik geen honing.

468
00:40:42,641 --> 00:40:43,773
Honing?

469
00:40:43,775 --> 00:40:45,842
De weduwe,
ze betaalt mij ermee.

470
00:40:45,844 --> 00:40:48,745
Als ze jou tassen ziet dragen,
zal ik er geen krijgen.

471
00:40:49,915 --> 00:40:52,682
Ik heb geen honing meer gehad
sinds thuis.

472
00:40:53,685 --> 00:40:55,552
Appelbloesem honing.

473
00:40:55,554 --> 00:40:57,687
Dat maakte mijn vrouw.

474
00:40:57,689 --> 00:41:00,056
En mijn dochters...
Ik heb drie dochters...

475
00:41:00,058 --> 00:41:01,658
Ze eten hem zo snel op...

476
00:41:02,561 --> 00:41:04,494
Enkel als ik geluk heb...

477
00:41:04,496 --> 00:41:06,529
laten ze mij nog de lepel
om af te likken.

478
00:41:06,531 --> 00:41:08,031
Zeker mijn oudste, Anna.

479
00:41:08,800 --> 00:41:10,900
Zij is de slimste.

480
00:41:10,902 --> 00:41:14,270
Zij werkt in Berlijn
in de telefooncentrale.

481
00:41:19,478 --> 00:41:22,946
Geen honing voor mij vandaag.

482
00:41:22,948 --> 00:41:24,914
Maar op een dag,
zal ik hem proeven.

483
00:41:26,885 --> 00:41:28,852
Ik ben als een beer, Jo.

484
00:41:28,854 --> 00:41:31,020
Ik hou van honing
en van bergen.

485
00:41:32,157 --> 00:41:34,224
In de bergen thuis
zijn er beren...

486
00:41:35,694 --> 00:41:38,495
- en arenden. -
Hier zijn ook arenden.

487
00:41:39,565 --> 00:41:42,065
Wel, misschien moeten we er
eens samen op uit trekken.

488
00:41:42,067 --> 00:41:44,834
Jij en ik.
Arenden bekijken

489
00:41:44,836 --> 00:41:46,102
met mijn verrekijker.

490
00:41:47,005 --> 00:41:48,171
Zou je dat leuk vinden?

491
00:41:49,908 --> 00:41:51,074
Dat is een belofte.

492
00:41:53,712 --> 00:41:55,011
<i>Auf wiedersehen, Jo.<i>

493
00:41:56,248 --> 00:41:57,714
Weet je wat dat betekent?

494
00:41:59,184 --> 00:42:00,517
Tot ziens.

495
00:42:17,168 --> 00:42:18,234
Wat?

496
00:42:19,871 --> 00:42:22,038
Je moet je opa naar hier brengen.

497
00:42:22,040 --> 00:42:23,573
Wat?
Waarom?

498
00:42:23,575 --> 00:42:25,608
Er zijn zes kinderen
in de schuur.

499
00:42:25,610 --> 00:42:27,277
De koe geeft geen melk meer

500
00:42:27,279 --> 00:42:29,746
en dit is de laatste pot honing.

501
00:42:29,748 --> 00:42:32,015
Binnen een week
hebben we niks meer.

502
00:42:32,017 --> 00:42:33,683
De varkens moeten dus weg.

503
00:42:34,019 --> 00:42:35,519
Met het geld dat we krijgen,

504
00:42:35,620 --> 00:42:38,020
kunnen we misschien overleven
voor enkele maanden.

505
00:42:39,090 --> 00:42:40,890
En Benjamin dan?

506
00:42:42,127 --> 00:42:43,693
Ik zal weg zijn...

507
00:42:43,695 --> 00:42:45,962
en de kinderen ook.

508
00:42:45,964 --> 00:42:48,064
Wat niet weet,
wat niet deert.

509
00:42:49,234 --> 00:42:51,734
Opa zal de varkens niet kopen.
Hij is een herder.

510
00:42:51,736 --> 00:42:53,036
Hij kan niet tegen hun geur.

511
00:42:53,038 --> 00:42:54,270
Maak je geen zorgen!

512
00:42:54,272 --> 00:42:56,305
Breng je opa naar hier.

513
00:42:58,711 --> 00:43:02,846
<i>Ik kon het niet geloven
toen opa de varkens kocht.</i>

514
00:43:03,048 --> 00:43:04,747
<i>Niemand kon het geloven.</i>

515
00:43:04,749 --> 00:43:06,800
<i>Ze praatten erover in het dorp,</i>

516
00:43:06,901 --> 00:43:10,552
<i>meer dan de Duitsers,</i>
<i>waarvan het moeilijk was om ze te haten.</i>

517
00:43:11,756 --> 00:43:14,757
<i>Ik deed mijn best...</i>
<i>in het belang van mijn vader.</i>

518
00:43:14,759 --> 00:43:17,293
<i>Maar ze kwamen naar de mis,</i>
<i>deelden snoep uit,</i>

519
00:43:17,295 --> 00:43:18,895
<i>speelden kaatsbal.</i>

520
00:43:18,897 --> 00:43:22,365
<i>Je vergat gemakkelijk</i>
<i>waarom ze hier waren.</i>

521
00:43:24,603 --> 00:43:27,737
"Ze kon geen eerlijke oude vrouw zijn..."

522
00:43:27,739 --> 00:43:29,639
"Eerste keek ze door het raam...",

523
00:43:29,641 --> 00:43:31,341
"en daara door het sleutelgat..."

524
00:43:32,911 --> 00:43:35,979
"Toen ze niemand zag,
voelde ze aan de deurklink..."

525
00:43:35,981 --> 00:43:37,680
"De deur was niet op slot..."

526
00:43:39,718 --> 00:43:41,818
"Omdat de beren,
goede beren waren..."

527
00:43:41,820 --> 00:43:43,319
"en niemand kwaad deden..."

528
00:44:07,178 --> 00:44:08,945
Wat denk jij te doen?

529
00:44:08,947 --> 00:44:10,213
Uit mijn weg!

530
00:44:13,184 --> 00:44:14,784
Wat gebeurt er?

531
00:44:15,920 --> 00:44:17,687
- Mama! -
Wat is er gaande?

532
00:44:18,690 --> 00:44:20,723
We doorzoeken alle huizen.

533
00:44:20,725 --> 00:44:23,426
Wat zoekt u, in hemelsnaam?
We hebben niks te verbergen.

534
00:44:23,428 --> 00:44:25,361
Op bevel van
luitenant Weissmann.

535
00:44:31,269 --> 00:44:32,969
Raak dat niet aan!
Ze zijn persoonlijk!

536
00:44:32,971 --> 00:44:34,203
Excuseer.

537
00:44:45,050 --> 00:44:47,850
Vanuit een werkkamp.
Uw echtgenoot?

538
00:44:47,852 --> 00:44:49,919
Hij is krijgsgevangene.

539
00:44:49,921 --> 00:44:52,321
Hij koos ervoor te vechten
tegen de Duitsers, mevrouw.

540
00:44:52,323 --> 00:44:54,857
Is dat een brief van papa?

541
00:44:54,859 --> 00:44:58,461
Misschien wil zijn zoon ook vechten
tegen de Duitsers?

542
00:44:58,463 --> 00:44:59,829
Wie weet.

543
00:45:01,366 --> 00:45:02,799
Waarom vertelde je het niet, mama?

544
00:45:02,801 --> 00:45:03,933
Het zijn niet zijn woorden.

545
00:45:03,935 --> 00:45:06,168
- De bewakers schrijven de brieven. -
Ik wil ze lezen!

546
00:45:06,237 --> 00:45:08,204
- Hou op, Jo! -
Ik wil ze lezen.

547
00:45:32,364 --> 00:45:33,863
Opa?

548
00:45:33,865 --> 00:45:37,131
- Wat doe je hier, in godsnaam? -
Soldaten doorzoeken de huizen!

549
00:45:37,202 --> 00:45:40,402
- Wanneer zijn ze hier? -
Ik weet het niet... Snel!

550
00:45:43,308 --> 00:45:46,309
Henri, je waarschuwde me
dat deze dag zou komen.

551
00:45:46,311 --> 00:45:49,112
Voor de eerste keer in mijn leven,
wou ik dat ik fout zat.

552
00:45:49,114 --> 00:45:50,980
- Je moet gaan. -
Ik laat je niet achter.

553
00:45:50,982 --> 00:45:53,249
Ik heb Jo om me veilig te houden.

554
00:45:55,854 --> 00:45:57,320
Jo, neem wat brood.

555
00:45:57,322 --> 00:46:00,123
Je moet eten
Jongens zijn altijd aan het eten.

556
00:46:05,063 --> 00:46:07,363
Wat met Benjamin
en de kinderen?

557
00:46:07,365 --> 00:46:08,831
Ik zorg wel voor ze.

558
00:46:14,439 --> 00:46:16,439
Sorry, mevrouw.
Het kwam er gewoon uit.

559
00:46:16,441 --> 00:46:18,274
Maak je maar geen zorgen.

560
00:46:18,276 --> 00:46:19,876
Je opa is wel oud,

561
00:46:19,878 --> 00:46:22,244
maar het is moeilijk
om tegen hem te liegen.

562
00:46:23,047 --> 00:46:25,181
Weet hij het?

563
00:46:25,183 --> 00:46:28,885
Eerlijke mannen zijn zeldzaam.

564
00:46:29,287 --> 00:46:30,353
Eet maar.

565
00:46:42,133 --> 00:46:45,000
- Waarom was hij enkel gekleed in... -
Eet, Jo!

566
00:46:48,373 --> 00:46:49,438
Mevrouw.

567
00:46:50,262 --> 00:46:52,762
Doorzoek het huis van onder tot boven.

568
00:46:52,786 --> 00:46:54,286
Begrepen, luitenant.

569
00:46:56,214 --> 00:46:57,947
Is dat uw kleinzoon?

570
00:46:57,949 --> 00:46:59,448
Hij doet mijn boodschappen.

571
00:47:02,220 --> 00:47:04,587
Vuur?

572
00:47:15,200 --> 00:47:17,133
Zoals u kan zien,
is hij erg nuttig.

573
00:47:23,341 --> 00:47:25,107
U woont hier alleen?

574
00:47:25,109 --> 00:47:26,409
Enkel met de varkens?

575
00:47:26,411 --> 00:47:28,945
Mijn man sneuvelde
in de Grote Oorlog.

576
00:47:28,947 --> 00:47:30,279
"De Grote Oorlog."

577
00:47:31,082 --> 00:47:33,166
Vreemd dat in mijn vaderland,

578
00:47:33,167 --> 00:47:35,751
die oorlog zo geen
positieve bijklank heeft.

579
00:47:37,088 --> 00:47:40,356
Mag ik u iets te drinken aanbieden,
luitenant?

580
00:47:40,358 --> 00:47:41,858
Koffie, graag.

581
00:47:50,535 --> 00:47:52,435
Inderdaad... Heel nuttig.

582
00:47:52,437 --> 00:47:54,670
Vertel me
waar ik er één kan krijgen.

583
00:47:59,377 --> 00:48:02,044
Ik wil echter iemand
met een vaste hand.

584
00:48:03,147 --> 00:48:04,280
Zoals ik.

585
00:48:05,083 --> 00:48:07,016
Duitse degelijkheid.

586
00:48:07,018 --> 00:48:09,118
Waarom doorzoekt u
onze huizen?

587
00:48:09,120 --> 00:48:12,188
De boodschappenjongen
stelt goede vragen.

588
00:48:13,992 --> 00:48:16,259
Er is een diefstal gepleegd
uit de barakken.

589
00:48:16,261 --> 00:48:17,927
Er werd munitie gestolen.

590
00:48:19,063 --> 00:48:22,231
Explosieven die,
in de verkeerde handen,

591
00:48:22,233 --> 00:48:23,933
tegen ons gebruikt kunnen worden.

592
00:48:27,005 --> 00:48:30,673
We hebben de inwoners van Lescun
 rechtvaardig behandeld,

593
00:48:30,675 --> 00:48:34,408
dus het zou een mes in onze rug zijn,
als het dorp zich tegen ons keert.

594
00:48:35,880 --> 00:48:39,015
Dus hoe sneller we vinden
wat werd gestolen,

595
00:48:39,017 --> 00:48:42,184
hoe sneller ik de daders
tegen de muur kan zetten.

596
00:48:43,087 --> 00:48:44,353
Dan kan iedereen

597
00:48:45,556 --> 00:48:47,924
terug vrienden worden.

598
00:48:48,192 --> 00:48:49,358
Ja?

599
00:48:50,582 --> 00:48:53,082
- Doorzoek de schuur. -
Begrepen.

600
00:48:58,537 --> 00:49:00,437
Na u, mevrouw.
Alstublieft.

601
00:49:08,980 --> 00:49:12,281
Weet je,
ik hou niet van boerderijen.

602
00:49:13,451 --> 00:49:14,617
Ze stinken.

603
00:49:15,453 --> 00:49:17,120
Ze ruiken naar stront.

604
00:49:17,122 --> 00:49:20,823
Het verbaast me hoeveel mensen
samenleven met stinkende dieren.

605
00:49:22,627 --> 00:49:24,493
Maar als ik iets te verbergen had,

606
00:49:25,263 --> 00:49:27,229
zou ik het verstoppen waar het stinkt.

607
00:49:28,399 --> 00:49:30,699
Slim bedacht, is het niet?
Boodschappenjongen.

608
00:49:30,701 --> 00:49:32,334
Jo.

609
00:49:32,804 --> 00:49:34,136
Jo?

610
00:49:34,138 --> 00:49:35,571
Ik heet Jo, meneer.

611
00:49:35,573 --> 00:49:37,540
Jo! Goed.

612
00:49:37,542 --> 00:49:40,509
Alstublieft, het is een kind.
Hij is onschuldig.

613
00:49:40,511 --> 00:49:42,044
Ik begrijp het.

614
00:49:42,046 --> 00:49:43,980
Hij zorgt voor je levensbehoud.

615
00:49:43,982 --> 00:49:46,349
Door elke week,
boodschappen te doen.

616
00:49:46,351 --> 00:49:47,483
Regen of zon.

617
00:49:48,419 --> 00:49:50,486
Je bent beschermend.

618
00:49:50,488 --> 00:49:52,421
Daarom brei je hem die trui.

619
00:49:53,191 --> 00:49:55,157
Het is voor hem, veronderstel ik.

620
00:49:55,560 --> 00:49:57,459
Ik hoop dat hij past, Jo.

621
00:50:00,883 --> 00:50:03,683
- We gaan! -
Ja, luitenant!

622
00:50:09,507 --> 00:50:10,573
Dat is van mij.

623
00:50:11,342 --> 00:50:13,008
Geef de jongen zijn boek.

624
00:50:16,214 --> 00:50:17,780
Lees eens wat voor.

625
00:50:17,782 --> 00:50:20,148
Een jongen met een boek
kan lezen, toch?

626
00:50:29,494 --> 00:50:32,728
"Er was eens een plek in het bos..."

627
00:50:32,730 --> 00:50:34,530
"dichtbij een dorp...",

628
00:50:34,532 --> 00:50:36,198
"waar drie beren woonden..."

629
00:50:37,668 --> 00:50:39,769
"Een grote papa beer..."

630
00:50:39,771 --> 00:50:41,771
"een kleinere mama beer..."

631
00:50:42,740 --> 00:50:45,408
"en een heel klein welpje..."

632
00:50:48,112 --> 00:50:50,613
Een geschoolde boodschappenjongen!

633
00:50:50,615 --> 00:50:53,081
Ik moet mij echt één aanschaffen.

634
00:50:55,253 --> 00:50:56,452
Mevrouw.

635
00:51:05,096 --> 00:51:06,362
Waar zijn ze, mevrouw?

636
00:51:29,487 --> 00:51:31,320
Wie is het?

637
00:51:33,344 --> 00:51:35,644
Dag Luc. Gaat het?

638
00:51:35,726 --> 00:51:37,226
Opa?

639
00:51:40,231 --> 00:51:41,464
Leah!

640
00:51:41,466 --> 00:51:42,731
Hallo, Leah!

641
00:51:48,673 --> 00:51:50,339
Hoe lang ben je hier al?

642
00:51:50,341 --> 00:51:52,575
Bijna een maand.

643
00:51:52,577 --> 00:51:54,276
Het was je opa's idee.

644
00:51:54,278 --> 00:51:57,413
De oude drankwinkel van mijn vader.

645
00:51:57,415 --> 00:52:01,550
Je overgrootvader smokkelde soms,

646
00:52:01,552 --> 00:52:02,885
toen ik jouw leeftijd was.

647
00:52:04,355 --> 00:52:06,622
Perfect om zaken te verbergen.

648
00:52:07,625 --> 00:52:09,692
Het is nu nog veilig.

649
00:52:09,694 --> 00:52:11,860
Maar vandaag
was een waarschuwing, Alice.

650
00:52:12,830 --> 00:52:16,198
We moeten de kinderen
over de grens krijgen.

651
00:52:16,200 --> 00:52:18,300
Nee. We moeten geduld hebben.

652
00:52:18,302 --> 00:52:20,836
We wachten onze tijd af,
zoals afgesproken.

653
00:52:20,838 --> 00:52:22,805
Alleen kan je het halen, Henri,

654
00:52:22,807 --> 00:52:25,073
maar niet met kinderen erbij.

655
00:52:25,743 --> 00:52:27,376
We moeten wachten.

656
00:52:27,550 --> 00:52:29,466
Dat is alles wat we kunnen doen.

657
00:52:32,067 --> 00:52:35,183
Ik was nooit is staat
die vrouw te overtuigen

658
00:52:35,386 --> 00:52:38,220
van mijn manier van denken.

659
00:52:39,857 --> 00:52:42,224
- Waarom heb je het niet verteld? -
Wat vertellen?

660
00:52:45,163 --> 00:52:47,263
Omdat ze me vroeg
 het niet te doen.

661
00:52:47,265 --> 00:52:50,799
En omdat het soms beter is
 iets niet te weten.

662
00:52:52,403 --> 00:52:54,603
En waarom vertelde jij het niet?

663
00:52:54,939 --> 00:52:56,305
Zelfde reden.

664
00:52:58,442 --> 00:53:01,377
- En onthoud... -
Geen woord tegen mama.

665
00:53:01,379 --> 00:53:04,446
Zelfs niet met honderd
blatende schapen rond ons.

666
00:53:04,782 --> 00:53:06,182
Ha!

667
00:53:11,756 --> 00:53:13,722
Hallo, Hubert.
Hallo, Jo.

668
00:53:14,959 --> 00:53:17,325
Ik heb jullie de voorbije weken
niet gezien.

669
00:53:17,595 --> 00:53:19,562
Druk bezig met de lammeren?

670
00:53:19,564 --> 00:53:21,429
Opa doet het meeste werk.

671
00:53:22,900 --> 00:53:25,401
De oude man met de
pasgeborenen?

672
00:53:25,403 --> 00:53:27,469
En jullie hier?
Slingeren met de hamer?

673
00:53:30,708 --> 00:53:32,908
Spreid je benen
voor meer kracht.

674
00:53:32,910 --> 00:53:34,610
Ik heb je hulp niet nodig.

675
00:53:37,915 --> 00:53:40,816
- Wil je kijken? -
Ja.

676
00:53:41,753 --> 00:53:44,286
Ik vertelde je dat ik
elke vrijdag wat tijd heb.

677
00:53:44,288 --> 00:53:46,689
Ik ben mijn belofte
niet vergeten.

678
00:53:47,491 --> 00:53:48,924
Welke belofte?

679
00:53:48,926 --> 00:53:50,492
De arenden.

680
00:53:54,298 --> 00:53:55,431
Neem Hubert mee.

681
00:53:56,567 --> 00:53:57,900
Zoals je wenst.

682
00:53:57,902 --> 00:54:00,635
Hubert, wil je mee?
Arenden zoeken?

683
00:54:00,937 --> 00:54:02,938
Laten we gaan.

684
00:54:11,549 --> 00:54:13,983
<i>Opa vertelde me steeds</i>

685
00:54:13,985 --> 00:54:16,952
<i>dat hard werk</i>
<i>goed is voor de ziel.</i>

686
00:54:16,954 --> 00:54:19,888
<i>Maar hoe hard ik
de hamer ook slingerde,</i>

687
00:54:19,890 --> 00:54:21,757
<i>mijn woede bleef.</i>

688
00:54:21,759 --> 00:54:25,261
<i>Ik kon de korporaal niet vergeven</i>
<i>voor waar hij deel van uitmaakte.</i>

689
00:54:25,263 --> 00:54:27,696
Jo! Jo!

690
00:54:27,698 --> 00:54:30,466
Arend! Arend!

691
00:54:30,468 --> 00:54:32,835
Waar haalt hij de energie?
 Ik ben uitgeput.

692
00:54:32,837 --> 00:54:35,304
- Arend! -
Zag je een arend?

693
00:54:36,340 --> 00:54:37,706
Arend.

694
00:54:37,708 --> 00:54:39,575
Hubert zag hem eerst.

695
00:54:39,577 --> 00:54:42,044
Hij zat op de grond. Trots.

696
00:54:42,046 --> 00:54:43,746
Op een rots, alles overziend.

697
00:54:45,683 --> 00:54:47,449
Hij vloog weg
toen we dichter kwamen.

698
00:54:48,853 --> 00:54:50,853
Dus volgden we hem
tot in de bergen.

699
00:54:50,855 --> 00:54:52,721
Tot aan het nest.

700
00:54:54,225 --> 00:54:55,524
Je vond het nest?

701
00:54:56,060 --> 00:54:57,627
Ja, inderdaad.

702
00:54:57,628 --> 00:54:59,595
En de jongen?
Zag je kuikens?

703
00:54:59,597 --> 00:55:00,729
Deze keer niet.

704
00:55:01,465 --> 00:55:02,998
Misschien volgende week.

705
00:55:07,371 --> 00:55:08,871
<i>Auf wiedersehen.</i>

706
00:55:08,873 --> 00:55:10,072
<i>Wiedersehen,</i> Jo.

707
00:55:12,810 --> 00:55:14,710
Arend. Arendnest.

708
00:55:14,712 --> 00:55:16,211
Ja.

709
00:55:59,957 --> 00:56:02,524
Heb je gehoord dat de geallieerden
 Berlijn bombardeerden?

710
00:56:02,993 --> 00:56:04,727
Zijn dochter was daar.

711
00:56:04,729 --> 00:56:06,328
Ze maakte geen enkele kans.

712
00:56:41,632 --> 00:56:44,166
Het spijt me voor
wat je dochter overkwam.

713
00:56:48,773 --> 00:56:50,939
Hou je van gedichten, Jo?

714
00:56:53,444 --> 00:56:55,978
Domme vraag.
Ik ook niet.

715
00:56:59,450 --> 00:57:01,417
Maar er is één gedicht...

716
00:57:01,419 --> 00:57:03,919
Een Duits gedicht
over de bergen.

717
00:57:05,489 --> 00:57:08,556
"Over alle bergen heen
komt vrede..."

718
00:57:09,193 --> 00:57:12,628
"De bossen helemaal door..."

719
00:57:12,630 --> 00:57:15,763
"De vogels, in stilte voor heel even..."

720
00:57:17,768 --> 00:57:20,835
"Wacht geduldig en aanhoor..."

721
00:57:22,940 --> 00:57:25,573
"de vrede in jouw leven."

722
00:57:25,776 --> 00:57:27,576
- Het is... -
Het is een leugen.

723
00:57:29,513 --> 00:57:32,513
Sommige dingen,
kunnen zelf de bergen niet oplossen.

724
00:57:38,856 --> 00:57:41,389
Sinds ik het vernam
van mijn dochter, Jo,...

725
00:57:45,129 --> 00:57:47,695
Elke dag stel ik mezelf vragen.

726
00:57:48,799 --> 00:57:51,799
Dat is gemakkelijk.
Ze beantwoorden echter niet.

727
00:57:53,070 --> 00:57:54,803
"Wat doe je hier,
Wilhelm?"

728
00:57:58,008 --> 00:58:00,142
"Ik bewaak de grens."

729
00:58:00,144 --> 00:58:01,410
"Waarom?"

730
00:58:03,147 --> 00:58:04,446
"Simpel..."

731
00:58:05,850 --> 00:58:08,350
"Zodat de joden
niet kunnen ontsnappen."

732
00:58:10,855 --> 00:58:13,522
"Waarom willen ze ontsnappen?"

733
00:58:13,524 --> 00:58:15,824
"Omdat ze voor hun leven vrezen."

734
00:58:15,826 --> 00:58:17,893
"En wie bedreigt hun leven?"

735
00:58:19,196 --> 00:58:20,662
"Ik."

736
00:58:23,834 --> 00:58:26,101
"Wat gebeurt als ze
gevangen worden?"

737
00:58:26,237 --> 00:58:28,169
"Concentratiekamp."

738
00:58:29,573 --> 00:58:31,907
"Wat gebeurt daar, Wilhelm?"

739
00:58:39,984 --> 00:58:41,983
Hoe beantwoord je zulke vraag, Jo?

740
00:59:29,567 --> 00:59:32,233
We hebben tenminste
 iets bereikt vandaag.

741
01:00:20,751 --> 01:00:22,651
Waarom straf je ons?

742
01:00:23,120 --> 01:00:24,653
Je kan niet...

743
01:00:24,655 --> 01:00:26,088
Stop ermee!

744
01:00:26,090 --> 01:00:27,222
Waar is het voedsel?

745
01:00:28,092 --> 01:00:30,826
Nee, alstublieft.

746
01:00:30,828 --> 01:00:32,628
Neem het niet mee!

747
01:00:32,630 --> 01:00:34,896
Het was niemand uit dit dorp.

748
01:00:35,020 --> 01:00:37,020
Kom erin.

749
01:00:42,406 --> 01:00:44,339
Jongens, ik vrees
dat ik het druk heb.

750
01:00:44,341 --> 01:00:45,674
Jullie moeten hier niet komen.

751
01:00:49,413 --> 01:00:51,680
En we gaan geen arenden meer zoeken.

752
01:00:51,682 --> 01:00:53,315
De luitenant verbood het.

753
01:01:00,324 --> 01:01:01,990
Je kent mijn merk.

754
01:01:03,060 --> 01:01:05,827
Dank u Hubert.
Dat is vriendelijk.

755
01:01:06,330 --> 01:01:08,363
Hubert wil dat je zo opent.

756
01:01:11,902 --> 01:01:14,402
Ik heb geen zin in grapjes.

757
01:01:16,740 --> 01:01:19,007
- Wat is dit? -
Hij maakt ze.

758
01:02:16,767 --> 01:02:19,901
Ga maar, jullie.
Ik moet terug aan het werk.

759
01:02:33,851 --> 01:02:36,084
Nee. Stop!

760
01:02:36,086 --> 01:02:37,786
Laat het.
Laat het!

761
01:02:39,423 --> 01:02:41,490
Hier zijn geen verzetslieden.

762
01:02:43,060 --> 01:02:44,493
Alstublieft, niet de groenten!

763
01:03:04,748 --> 01:03:07,015
Hebben ze gezegd
wanneer de lijn terug open gaat?

764
01:03:07,017 --> 01:03:10,185
Niemand weet het.
Zelfs de Duitsers niet.

765
01:03:10,187 --> 01:03:13,088
Dus stelen ze ons voedsel
en laten ons verhongeren.

766
01:03:13,090 --> 01:03:15,190
Niemand gaat verhongeren.

767
01:03:15,192 --> 01:03:17,125
We krijgen de kinderen
in Spanje.

768
01:03:17,127 --> 01:03:19,194
Wees niet naief, Benjamin.

769
01:03:19,196 --> 01:03:21,596
Hoe doe je dat
met een ziek kind?

770
01:03:23,300 --> 01:03:27,002
Jo, kon je het medicijn kopen?

771
01:03:28,372 --> 01:03:29,971
Het spijt me, Lukas.

772
01:03:31,308 --> 01:03:32,874
Het spijt me echt.

773
01:03:50,494 --> 01:03:52,060
Zie je, Jo,

774
01:03:52,062 --> 01:03:54,296
ze groeien waar geen licht is.

775
01:03:56,466 --> 01:03:58,099
Nog iets meer,
en we hebben genoeg

776
01:03:58,101 --> 01:04:00,068
om thee te maken voor Lukas.

777
01:04:02,005 --> 01:04:03,772
Hij zal snel beter ademen.

778
01:04:04,608 --> 01:04:07,242
- Wat heb je gedaan? -
Ik?

779
01:04:07,244 --> 01:04:09,777
Jullie.
Waarom haten ze jullie?

780
01:04:11,649 --> 01:04:13,315
Als de Tiber overstroomt,

781
01:04:13,317 --> 01:04:15,851
zakt het waterpeil in de Nijl.

782
01:04:15,853 --> 01:04:18,519
De roep is er steeds:
"de christen en de leeuw"

783
01:04:19,990 --> 01:04:22,423
Ze haten ons
 omdat ze het kunnen.

784
01:04:22,626 --> 01:04:24,192
En haat jij hen?

785
01:04:28,498 --> 01:04:30,464
Ik heb medelijden met hen.

786
01:04:33,937 --> 01:04:38,607
"Op een dag,
nadat ze pap maakten als ontbijt..."

787
01:04:38,609 --> 01:04:41,609
"en het in hun kommen schepten..."

788
01:04:41,979 --> 01:04:43,645
"Gingen ze wandelen in het bos..."

789
01:04:43,647 --> 01:04:45,947
"terwijl hun pap afkoelde..."

790
01:04:45,949 --> 01:04:49,251
<i>Ik moet toegeven dat ik,</i>
<i>op dat moment,</i>

791
01:04:49,253 --> 01:04:52,387
<i>niet begreep wat Benjamin bedoelde</i>

792
01:04:52,389 --> 01:04:54,489
<i>toen hij vertelde</i>
<i>over de Nijl en de Tiber,</i>

793
01:04:54,491 --> 01:04:56,892
<i>en de christenen</i>
<i>en de leeuw.</i>

794
01:04:56,894 --> 01:04:59,527
"Ze kon geen goede, eerlijke vrouw zijn..."

795
01:04:59,529 --> 01:05:04,030
<i>Maar ik leerde snel om
medelijden te hebben met een man vol haat.<i>

796
01:05:04,234 --> 01:05:07,602
<i>toen er één terugkeerde</i>
<i>naar huis.</i>

797
01:05:07,604 --> 01:05:09,971
Er is hier iemand voor je, Jo.

798
01:05:13,277 --> 01:05:14,576
Papa!

799
01:05:18,982 --> 01:05:20,848
Je herkent me gelukkig.

800
01:05:21,452 --> 01:05:22,918
Vergeef Christine.

801
01:05:22,920 --> 01:05:25,119
Ze was slechts twee
toen je weg ging.

802
01:05:26,356 --> 01:05:27,956
Laat me je bekijken.

803
01:05:32,162 --> 01:05:33,461
Je bent zo gegroeid.

804
01:05:36,266 --> 01:05:37,399
Kom hier.

805
01:05:44,574 --> 01:05:46,675
Jo.
Opa.

806
01:05:56,820 --> 01:05:59,354
Het ziet er misschien uit
als een kreupel hand,

807
01:06:00,023 --> 01:06:02,657
Maar voor mij was het
een ticket naar huis.

808
01:06:04,261 --> 01:06:07,495
De Duitsers zonden hem naar huis
omdat hij niet meer kon werken.

809
01:06:09,399 --> 01:06:10,465
Bedtijd, Christine.

810
01:06:10,467 --> 01:06:12,167
- Nee, nee, nee. -
Nee.

811
01:06:12,169 --> 01:06:13,401
Je gaat nu naar bed.

812
01:06:13,403 --> 01:06:15,704
Luister naar je moeder,
jongedame.

813
01:06:15,706 --> 01:06:17,339
Laat haar nog even blijven, Lise.

814
01:06:19,109 --> 01:06:21,276
Het is al laat.
Het was een lange dag.

815
01:06:21,278 --> 01:06:23,478
En het is een
speciale gelegenheid.

816
01:06:23,747 --> 01:06:25,847
Haar vader kwam thuis.

817
01:06:27,117 --> 01:06:29,651
Jo trad in jouw voetsporen.

818
01:06:29,653 --> 01:06:32,220
Je zou trots op hem zijn.

819
01:06:32,222 --> 01:06:34,522
Hij heeft wel wat school gemist,

820
01:06:34,524 --> 01:06:37,058
maar juffrouw Audap
heeft er begrip voor.

821
01:06:37,060 --> 01:06:39,260
- Wie? -
Mijn leerkracht.

822
01:06:39,262 --> 01:06:41,663
Ze verving meneer Balis
nadat je weg ging.

823
01:06:42,599 --> 01:06:44,599
En Hubert hielp hem, natuurlijk.

824
01:06:44,601 --> 01:06:46,401
Herinner je Hubert?

825
01:06:47,037 --> 01:06:48,636
Tuurlijk.

826
01:06:48,638 --> 01:06:52,507
En ik zat ook niet stil
de voorbije jaren.

827
01:06:52,509 --> 01:06:55,710
Je deed meer dan schapen hoeden
 in de bergen, Henri.

828
01:06:55,712 --> 01:06:57,012
Wat is dit?

829
01:06:57,014 --> 01:06:58,413
Hofmakerij.

830
01:06:59,449 --> 01:07:02,050
Hofmakerij? Wie?

831
01:07:04,187 --> 01:07:05,687
Weduwe Horcada.

832
01:07:05,689 --> 01:07:08,189
Alweer? Ongelooflijk.

833
01:07:12,462 --> 01:07:14,129
- Waar ga je heen? -
Uit.

834
01:07:14,131 --> 01:07:15,730
Maar dat kan niet.
Het is laat.

835
01:07:15,732 --> 01:07:17,199
En je bent nog niet bekomen.

836
01:07:17,300 --> 01:07:19,267
Er is een avondklok.
Als de moffen je pakken...

837
01:07:19,269 --> 01:07:21,069
Wat gaan ze doen, papa?

838
01:07:21,071 --> 01:07:23,171
Me opsluiten?
Neerschieten?

839
01:07:24,307 --> 01:07:26,241
Vier jaar in dat kamp.

840
01:07:26,243 --> 01:07:29,310
Ik word geen gevangene
in mijn eigen huis.

841
01:07:29,312 --> 01:07:30,812
Alsjeblieft, Georges!

842
01:07:30,814 --> 01:07:32,247
Ik wil je niet terug verliezen.

843
01:07:32,249 --> 01:07:33,314
Papa!

844
01:07:33,316 --> 01:07:34,382
Georges!

845
01:07:56,340 --> 01:07:58,273
Alstublieft.
Ga verder.

846
01:08:12,689 --> 01:08:14,722
<i>Als de kerkdeuren open stonden<i>

847
01:08:14,724 --> 01:08:18,293
<i>en het dorpsplein gevuld werd
met muziek van Bach,</i>

848
01:08:18,295 --> 01:08:21,863
<i>wisten we
dat de zomer naderde.</i>

849
01:08:21,865 --> 01:08:25,433
<i>Pastoor Lasalle's muziek</i>
<i>liet het hele dorp</i>

850
01:08:25,435 --> 01:08:27,635
<i>heropleven.</i>

851
01:08:27,637 --> 01:08:29,404
<i>Iedereen,
behalve de korporaal</i>

852
01:08:29,406 --> 01:08:31,840
<i>die steeds aan het café zat,</i>

853
01:08:31,842 --> 01:08:34,209
<i>verteerd door vragen,</i>

854
01:08:34,211 --> 01:08:37,245
<i>terwijl mijn vader binnen dronk.</i>

855
01:09:17,187 --> 01:09:18,653
Drie bier, alsjeblieft.

856
01:09:26,596 --> 01:09:29,264
Kijk wie hier is
om mij welkom te heten.

857
01:09:29,266 --> 01:09:30,698
Hmm?

858
01:09:32,702 --> 01:09:34,169
Goedenavond.

859
01:09:34,171 --> 01:09:35,570
Feest met ons mee.

860
01:09:50,554 --> 01:09:51,619
Op de overwinning.

861
01:09:55,759 --> 01:09:56,824
Op de vrede.

862
01:09:58,295 --> 01:09:59,460
Verrekijker.

863
01:10:00,066 --> 01:10:01,648
Niet nu, Hubert.

864
01:10:02,549 --> 01:10:04,531
Waar haalde je die, Hubert?

865
01:10:04,634 --> 01:10:06,601
- Waar haalde je die? -
Papa!

866
01:10:06,603 --> 01:10:08,670
- Wat? -
De korporaal.

867
01:10:08,672 --> 01:10:11,139
Is hij ook een vriend van jou?

868
01:10:15,278 --> 01:10:16,344
Goede nacht.

869
01:10:17,747 --> 01:10:19,247
<i>Auf wiedersehen.</i>

870
01:10:27,958 --> 01:10:29,357
Het is goed.

871
01:11:11,768 --> 01:11:12,867
Georges?

872
01:11:16,273 --> 01:11:17,839
Kom terug naar bed, Georges.

873
01:11:18,308 --> 01:11:19,941
Hilarisch!

874
01:11:19,943 --> 01:11:21,376
Geef dat!

875
01:11:24,447 --> 01:11:26,748
Ik heb dingen
over jou gehoord, Jo.

876
01:11:26,750 --> 01:11:28,016
Laat hem.

877
01:11:28,018 --> 01:11:31,386
Ik zei dat ik dingen
gehoord heb...

878
01:11:31,388 --> 01:11:32,654
die mij niet aanstaan, Jo!

879
01:11:32,656 --> 01:11:34,689
Durf mijn jongen
niet te beschuldigen.

880
01:11:34,691 --> 01:11:36,275
Jouw jongen?
Je mag hem hebben!

881
01:11:36,276 --> 01:11:38,460
- Neem dat terug! -
Bemoei je niet!

882
01:11:38,662 --> 01:11:40,595
Michel, vertelde me
dat je de bergen inging

883
01:11:40,597 --> 01:11:43,498
met die Duitse korporaal.

884
01:11:43,500 --> 01:11:46,034
Enkel om arenden te kijken.

885
01:11:46,036 --> 01:11:47,935
Arenden? Mijn eigen zoon,

886
01:11:48,805 --> 01:11:51,806
vrienden met die vuile mof?

887
01:11:54,411 --> 01:11:56,043
Je bent een verrader.

888
01:11:57,380 --> 01:11:59,847
- En jij bent een monster! -
Wat?

889
01:11:59,849 --> 01:12:02,517
Stop ermee, Georges!
Denk je dat het makkelijk was voor ons?

890
01:12:02,519 --> 01:12:04,519
- We moesten overleven. -
Georges, genoeg.

891
01:12:04,521 --> 01:12:07,322
Laat me je iets vertellen
over je zoon.

892
01:12:07,324 --> 01:12:09,457
- Nee, nee, nee! -
Deze 'verrader'...

893
01:12:09,459 --> 01:12:10,925
- Wat is er gaande? -
Alsjeblieft. Niet doen.

894
01:12:10,927 --> 01:12:13,394
Je weet dat Jo
boodschappen doet voor Alice?

895
01:12:13,396 --> 01:12:14,462
Wat dan nog?

896
01:12:14,464 --> 01:12:15,863
Dat voedsel is niet voor Alice.

897
01:12:16,733 --> 01:12:18,566
Het is voor zeven kinderen.

898
01:12:18,568 --> 01:12:19,967
Zeven joodse kinderen,

899
01:12:19,969 --> 01:12:22,704
verborgen in een grot,
diep in de bossen.

900
01:12:22,706 --> 01:12:24,972
Sommigen wachten al twee jaar,

901
01:12:24,974 --> 01:12:27,108
om over de grens
te worden gebracht.

902
01:12:27,744 --> 01:12:28,910
Al die tijd,

903
01:12:28,912 --> 01:12:31,546
heeft je zoon
ze in leven gehouden.

904
01:12:32,515 --> 01:12:34,515
Hij heeft ze niet enkel
in leven gehouden,

905
01:12:34,517 --> 01:12:36,551
hij hield ook zijn mond dicht!

906
01:12:37,087 --> 01:12:39,053
Dus noem hem nooit meer

907
01:12:39,055 --> 01:12:41,589
een verrader!

908
01:12:41,591 --> 01:12:42,990
Ongelooflijk.

909
01:12:42,992 --> 01:12:44,892
Hoe kon je dit
verborgen houden voor mij?

910
01:12:44,894 --> 01:12:47,628
Je zou hem enkel
proberen tegenhouden!

911
01:12:53,870 --> 01:12:55,470
Die arme kinderen.

912
01:12:56,175 --> 01:12:58,125
Zijn ze nog steeds in de grot?

913
01:12:59,026 --> 01:13:01,776
Een patrouille kan hen
elk moment vinden.

914
01:13:01,778 --> 01:13:03,878
Denk je dat we
ze daar willen houden?

915
01:13:04,814 --> 01:13:07,548
Het is gewoon onmogelijk
om zeven kinderen

916
01:13:07,550 --> 01:13:09,817
ongezien te verplaatsen.

917
01:13:11,454 --> 01:13:12,820
Misschien hoeft dat niet.

918
01:13:14,991 --> 01:13:17,558
Mensen zien enkel
wat ze willen zien.

919
01:13:18,595 --> 01:13:20,628
Ze zijn te lui
om verder te kijken.

920
01:13:22,132 --> 01:13:26,100
Een man die 's ochtends drinkt,
is een dronkaard,

921
01:13:26,703 --> 01:13:27,935
geen rouwende echtgenoot.

922
01:13:29,839 --> 01:13:34,108
Een oude spinster in het zwart
is een weduwe, geen heilige.

923
01:13:35,678 --> 01:13:39,914
Een jongen die gaat winkelen
is een boodschappenjongen,

924
01:13:40,450 --> 01:13:41,516
geen held.

925
01:13:43,186 --> 01:13:44,986
Wat bedoel je, Lise?

926
01:13:46,589 --> 01:13:47,655
Wel...

927
01:13:49,893 --> 01:13:51,558
Een kind...

928
01:13:51,995 --> 01:13:53,860
dat schapen hoedt...

929
01:13:54,130 --> 01:13:55,996
is een herder.

930
01:13:56,599 --> 01:13:58,465
Geen jood.

931
01:13:59,736 --> 01:14:00,835
Je bent gek!

932
01:14:00,837 --> 01:14:03,671
Kinderen vermommen
als herders?

933
01:14:03,673 --> 01:14:04,806
Geen denken aan!

934
01:14:04,808 --> 01:14:06,208
Mevrouw.

935
01:14:06,209 --> 01:14:08,809
Er zijn zeker vijfhonderd
schapen in het dorp.

936
01:14:08,812 --> 01:14:11,212
De tocht naar de hoge weilanden
is chaotisch.

937
01:14:11,214 --> 01:14:13,648
Wie let op wat kinderen
die mee de schapen hoeden?

938
01:14:13,650 --> 01:14:15,583
Eens bij de kuddes,

939
01:14:15,585 --> 01:14:18,719
ben je zo dicht bij Spanje,
dat je erin kunt spugen.

940
01:14:18,721 --> 01:14:21,222
Iedereen weet dat enkel mannen
schapen hoeden.

941
01:14:21,224 --> 01:14:22,857
De moffen niet.

942
01:14:22,859 --> 01:14:24,592
Ze zijn hier twee jaar,

943
01:14:24,594 --> 01:14:27,094
en weten niks over schapen hoeden.

944
01:14:27,096 --> 01:14:28,629
Wat als iemand praat?

945
01:14:28,631 --> 01:14:30,465
Het hele dorp zal betrokken zijn.

946
01:14:30,467 --> 01:14:32,567
Er moet slechts één iemand
in paniek slaan....

947
01:14:32,569 --> 01:14:34,135
- Dat is een risico... -
Nee!

948
01:14:34,137 --> 01:14:36,204
We praten over het leven
van kinderen.

949
01:14:36,206 --> 01:14:38,639
Het is het risico niet waard.
Het antwoord is nee!

950
01:14:41,511 --> 01:14:43,044
Alice,

951
01:14:43,046 --> 01:14:44,545
je moet ze laten gaan.

952
01:14:46,583 --> 01:14:48,483
Henri,

953
01:14:48,485 --> 01:14:50,251
wat als er iets gebeurt
met hen?

954
01:14:51,154 --> 01:14:53,921
We hebben lang genoeg gewacht.

955
01:14:53,923 --> 01:14:56,190
Dit is onze kans!

956
01:14:56,192 --> 01:14:58,025
Hoe krijgen we ze uit de grot?

957
01:14:59,629 --> 01:15:01,629
Dit zal je niet graag horen.

958
01:15:02,899 --> 01:15:04,398
"En Hij sprak:..."

959
01:15:05,802 --> 01:15:07,768
"Ik ben de goede herder."

960
01:15:09,739 --> 01:15:13,140
"De goede herder geeft zijn leven
voor zijn schapen."

961
01:15:15,144 --> 01:15:18,045
Johannes 10:11.

962
01:15:19,883 --> 01:15:22,817
Drie zomermaanden lang,

963
01:15:22,818 --> 01:15:26,052
verliest ons dorp zijn mannen
aan de bergen.

964
01:15:28,124 --> 01:15:30,657
<i>Het is een tijd</i>
<i>van eenzaamheid,</i>

965
01:15:32,161 --> 01:15:34,795
<i>een tijd voor zelfreflectie,</i>

966
01:15:37,233 --> 01:15:42,136
<i>en in het begin</i>
<i>is het hard werk.</i>

967
01:15:43,907 --> 01:15:46,774
<i>Dus... Binnen twee weken,</i>

968
01:15:46,776 --> 01:15:49,677
<i>ter ere van</i>
<i>de grote trektocht,</i>

969
01:15:49,679 --> 01:15:52,313
<i>zullen juffrouw Audap</i>
<i>en het schoolkoor</i>

970
01:15:52,315 --> 01:15:54,315
<i>het beste van zichzelf geven,</i>

971
01:15:54,317 --> 01:15:56,517
<i>en ik nodig jullie allen uit.</i>

972
01:15:57,086 --> 01:16:00,087
Een dorpsbijeenkomst.

973
01:16:01,291 --> 01:16:02,957
Die uitnodiging

974
01:16:02,959 --> 01:16:05,793
geldt ook voor onze gasten.

975
01:16:05,795 --> 01:16:07,795
U bent een muziekliefhebber,
luitenant,

976
01:16:07,797 --> 01:16:10,364
en als het hele dorp
aanwezig is,

977
01:16:11,668 --> 01:16:13,633
waarom uw garnizoen niet?

978
01:16:21,110 --> 01:16:22,310
Dank u, luitenant.

979
01:16:23,747 --> 01:16:25,646
Het concert zal beginnen
om 8 uur.

980
01:16:25,648 --> 01:16:27,214
Vertel het voort.

981
01:17:45,094 --> 01:17:47,728
Tijd om te gaan.
Volg mij.

982
01:17:57,106 --> 01:17:59,306
We gaan.
Kom op.

983
01:17:59,308 --> 01:18:00,408
Naar het dorp.

984
01:18:02,111 --> 01:18:03,411
We gaan naar het dorp.

985
01:18:06,282 --> 01:18:07,348
Kom op.

986
01:19:06,976 --> 01:19:09,510
Ga

987
01:19:25,361 --> 01:19:27,094
Stil!
Ga!

988
01:19:36,506 --> 01:19:38,038
Langs hier.
Word wakker!

989
01:19:59,095 --> 01:20:00,961
Kom binnen, snel!

990
01:20:00,963 --> 01:20:02,062
Dank u, mevrouw!

991
01:20:12,475 --> 01:20:16,243
Ik vrees dat het concert
langer duurde dan verwacht.

992
01:20:16,245 --> 01:20:18,245
Goedenacht,
en God zegene u.

993
01:20:29,892 --> 01:20:32,126
- Benjamin en Leah? -
Op de hooizolder.

994
01:20:32,128 --> 01:20:33,260
En de rest?

995
01:20:34,263 --> 01:20:35,329
Verborgen,

996
01:20:35,331 --> 01:20:36,864
voor de laatste klokslag.

997
01:20:48,411 --> 01:20:50,778
Stil, Jo.
Ze moet wat slapen.

998
01:20:53,316 --> 01:20:55,382
Morgen zal je
in Spanje zijn.

999
01:20:58,588 --> 01:20:59,854
Nee.

1000
01:21:02,291 --> 01:21:05,559
Ik breng de kinderen naar de grens,
en kom daarna terug.

1001
01:21:09,599 --> 01:21:10,931
Ze is onderweg.

1002
01:21:11,634 --> 01:21:12,933
Ik voel het.

1003
01:21:15,004 --> 01:21:17,905
Ik weet dat ik niet lang meer
hoef te wachten op mijn Anya.

1004
01:21:17,907 --> 01:21:19,506
Maar als ze aankomt,

1005
01:21:19,508 --> 01:21:21,041
gaan jullie naar Spanje.

1006
01:21:22,111 --> 01:21:23,177
Allebei?

1007
01:21:25,481 --> 01:21:28,414
We doorkruisen de bergen
een allerlaatste keer.

1008
01:21:29,986 --> 01:21:34,989
Misschien kopen we een boerderij
in de heuvels.

1009
01:21:34,991 --> 01:21:40,294
Ergens waar we schapen,
koeien en varkens kunnen houden.

1010
01:21:40,296 --> 01:21:43,197
Alice zou me nooit vergeven
als we geen varkens hadden.

1011
01:21:45,668 --> 01:21:48,002
En dan halen we
de verloren tijd in.

1012
01:21:54,477 --> 01:21:55,643
Wees gerust, Jo.

1013
01:21:57,513 --> 01:21:59,446
Ik ga nog nergens heen.

1014
01:22:02,051 --> 01:22:04,284
Ik wou dat jullie
niet hoefden gaan.

1015
01:25:53,349 --> 01:25:54,548
Tot ziens, Leah.

1016
01:26:04,860 --> 01:26:06,193
Wanneer weten we het?

1017
01:26:06,862 --> 01:26:08,362
Bij zonsopgang, hopelijk.

1018
01:26:09,165 --> 01:26:10,497
Alice zal het berichten

1019
01:26:11,400 --> 01:26:12,633
als Benjamin terug is.

1020
01:26:19,542 --> 01:26:22,409
Hubert. Hubert.
Hubert, wees stil.

1021
01:26:27,349 --> 01:26:30,350
Steile klim
voor een oude man.

1022
01:26:30,352 --> 01:26:32,219
Misschien was je beter
in het dorp gebleven.

1023
01:26:33,189 --> 01:26:35,556
Misschien...
Hallo, jongens.

1024
01:26:36,092 --> 01:26:37,357
Goeiemorgen.

1025
01:26:38,360 --> 01:26:41,361
Mogen we onze flessen vullen?

1026
01:26:41,931 --> 01:26:43,997
Ik kan wel een slok gebruiken.

1027
01:26:45,721 --> 01:26:47,221
Wees snel.

1028
01:26:48,135 --> 01:26:52,606
 Jij lust ook wel een slok, niet?

1029
01:26:57,346 --> 01:26:59,412
Zoals je ziet,
kom ik ook uit de bergen.

1030
01:27:01,217 --> 01:27:05,552
Voor jou, de grote trektocht.
Voor mij, de Alpentocht.

1031
01:27:06,755 --> 01:27:09,223
Ik denk dat het
overal hetzelfde is.

1032
01:27:12,595 --> 01:27:16,597
Thuis hebben we koeien en paarden,
geen schapen.

1033
01:27:18,000 --> 01:27:19,733
Koeien zijn als schapen,

1034
01:27:19,735 --> 01:27:22,502
maar paarden,
zij hebben gouden manen.

1035
01:27:22,504 --> 01:27:23,837
We noemen ze
halflingers.

1036
01:27:25,241 --> 01:27:26,974
Net zoals jullie,

1037
01:27:26,976 --> 01:27:30,777
brengen we ze naar hoge weilanden
in de zomer.

1038
01:27:30,779 --> 01:27:33,714
Wij gaan echter
niet allemaal samen.

1039
01:27:33,716 --> 01:27:35,782
Zo was het altijd.

1040
01:27:35,784 --> 01:27:38,619
Maar de vrouwen en kinderen,

1041
01:27:38,621 --> 01:27:41,154
hoeden toch geen dieren?

1042
01:27:43,826 --> 01:27:46,392
Weet je, in Beieren,
zijn het enkel de mannen.

1043
01:27:47,596 --> 01:27:48,695
Maar jullie?

1044
01:27:51,467 --> 01:27:53,934
Jullie Duitsers stellen
zoveel vragen.

1045
01:27:53,936 --> 01:27:55,635
We zijn grondig.

1046
01:27:58,874 --> 01:28:00,540
Dus...

1047
01:28:00,542 --> 01:28:02,609
jullie zijn hier alleen?
Elke zomer?

1048
01:28:02,878 --> 01:28:04,411
Ja.

1049
01:28:04,413 --> 01:28:05,912
Je doet al het werk zelf?

1050
01:28:05,914 --> 01:28:06,980
Alles.

1051
01:28:08,550 --> 01:28:10,450
Wil je het uitleggen?

1052
01:28:11,420 --> 01:28:12,786
Ik...

1053
01:28:14,510 --> 01:28:16,310
Excuseer...

1054
01:28:20,963 --> 01:28:22,296
U zei...?

1055
01:28:24,233 --> 01:28:27,034
We brengen eens per week
de kaas per ezel naar beneden.

1056
01:28:27,036 --> 01:28:28,468
Voorraad inslaan.

1057
01:28:30,039 --> 01:28:31,371
Dat moet hard werk zijn.

1058
01:28:33,842 --> 01:28:34,975
Hans.

1059
01:28:37,012 --> 01:28:38,478
We moeten gaan.

1060
01:28:39,682 --> 01:28:42,115
De jongens moeten terug
voor de avondklok.

1061
01:28:43,719 --> 01:28:45,785
Je moet dat laten herstellen.

1062
01:28:48,857 --> 01:28:49,923
We gaan!

1063
01:28:56,432 --> 01:28:59,866
Stel dat ik 12 appels heb.
Ik kan ze niet opeten...

1064
01:28:59,868 --> 01:29:03,370
<i>Hopelijk komt bij zonsopgang,</i>
<i>het bericht dat Benjamin terug is.</i>

1065
01:29:05,541 --> 01:29:08,842
<i>Hopelijk komt bij zonsopgang,</i>
<i>het bericht dat Benjamin terug is.</i>

1066
01:29:10,679 --> 01:29:14,080
<i>Hopelijk komt bij zonsopgang,</i>
<i>het bericht dat Benjamin terug is.</i>

1067
01:29:18,520 --> 01:29:19,853
Begrijpt iedereen dat?

1068
01:29:21,357 --> 01:29:23,023
Jo?

1069
01:29:23,025 --> 01:29:26,026
Je bent er met je gedachten niet bij.

1070
01:29:26,028 --> 01:29:29,363
Hoewel je geen wiskundige bent,
zou ik...

1071
01:29:29,365 --> 01:29:31,498
Jo!

1072
01:29:31,500 --> 01:29:32,966
- Jo! Jo! -
Wat is er, Hubert?

1073
01:29:32,968 --> 01:29:36,036
Jo!

1074
01:29:39,108 --> 01:29:40,774
Jullie, blijf hier!

1075
01:30:00,629 --> 01:30:03,964
- Jullie zijn joden? -
Ja.

1076
01:30:03,966 --> 01:30:06,966
Jullie worden door korporaal Hoffman
naar het station gebracht.

1077
01:30:07,903 --> 01:30:09,502
Haal ze een paard.

1078
01:30:10,606 --> 01:30:12,138
Jullie hoorden de korporaal.

1079
01:30:14,109 --> 01:30:16,076
In godsnaam,
moeten ze lopen?

1080
01:30:16,078 --> 01:30:17,977
Ze mogen mijn paard
gebruiken.

1081
01:30:18,113 --> 01:30:19,813
Ga hem halen, wil je?

1082
01:30:19,815 --> 01:30:21,614
Nu alsjeblieft, Jo.

1083
01:31:24,046 --> 01:31:25,645
En daarna?

1084
01:31:25,647 --> 01:31:27,113
Niet mijn zorg.

1085
01:31:30,919 --> 01:31:32,352
Kolonne, voorwaarts.

1086
01:31:38,193 --> 01:31:39,759
Dank u.

1087
01:31:53,575 --> 01:31:55,008
De kinderen?

1088
01:31:55,010 --> 01:31:57,410
- Ze zijn veilig. -
Wat is er gebeurd?

1089
01:31:58,580 --> 01:32:00,180
Wat is er gebeurd, papa?

1090
01:32:00,916 --> 01:32:02,348
Het meisje.

1091
01:32:05,587 --> 01:32:07,453
Zoiets zag ik nog nooit.

1092
01:32:13,028 --> 01:32:17,197
<i>Ze hield hem vast</i>
<i>alsof ze zou sterven als ze losliet.</i>

1093
01:32:17,199 --> 01:32:18,865
Ik wil niet gaan!

1094
01:32:23,305 --> 01:32:26,106
<i>Jo, we moesten</i>
<i>haar terug meenemen.</i>

1095
01:32:28,076 --> 01:32:30,076
<i>We moesten terug naar de hut.</i>

1096
01:32:32,080 --> 01:32:33,847
Benjamin was zo kalm.

1097
01:32:35,817 --> 01:32:38,685
De ezel begon te balken.

1098
01:32:39,888 --> 01:32:42,956
Zo luid dat
zelfs doden zouden ontwaken.

1099
01:32:46,028 --> 01:32:50,130
Je vriend gaf geen krimp.

1100
01:32:51,800 --> 01:32:54,600
Hij gaf geen krimp
toen de beer uit het bos kwam.

1101
01:32:56,238 --> 01:32:58,171
<i>Hij keek hem aan.</i>

1102
01:32:59,207 --> 01:33:01,941
<i>Alsof hij wist</i>
<i>dat hij niet zou aanvallen.</i>

1103
01:33:05,080 --> 01:33:06,980
Hij wil enkel hallo zeggen.

1104
01:33:11,053 --> 01:33:13,119
Vandaag geen melk,
oude vriend.

1105
01:33:15,023 --> 01:33:18,491
En het volgende moment,
was de beer verdwenen.

1106
01:33:20,128 --> 01:33:22,696
Ik ging de ezel zoeken.

1107
01:33:22,698 --> 01:33:26,165
Toen ik terug kwam,
waren ze omsingeld.

1108
01:33:33,709 --> 01:33:36,309
Iemand moet het Alice vertellen.

1109
01:33:36,311 --> 01:33:38,878
Ik weet niet
of ik het durf.

1110
01:33:39,314 --> 01:33:41,648
We gaan samen.

1111
01:33:41,650 --> 01:33:44,184
Daarna gaan jullie terug
de bergen in.

1112
01:33:44,186 --> 01:33:46,752
De schapen melken
zichzelf niet.

1113
01:33:47,022 --> 01:33:49,555
- Goed. -
Nee!

1114
01:33:50,225 --> 01:33:51,758
Ik ga.

1115
01:34:03,705 --> 01:34:07,240
<i>Sommige dingen,</i>
<i>kunnen zelfs de bergen niet oplossen.</i>

1116
01:34:08,677 --> 01:34:11,645
<i>Ik wou dat de korporaal</i>
<i>fout zat.</i>

1117
01:34:11,647 --> 01:34:16,182
<i>Dus, zoals papa voor mij,</i>
<i>en opa voor hem,</i>

1118
01:34:16,184 --> 01:34:20,220
<i>bleef ik de zomermaanden,
op de hoge weilanden</i>

1119
01:34:22,290 --> 01:34:26,292
<i>alleen met mijn kudde</i>
<i>en mijn gedachten.</i>

1120
01:34:28,030 --> 01:34:30,830
<i>Mijn eerste grote trektocht.</i>

1121
01:34:52,220 --> 01:34:56,723
<i>Tijdens mijn momenten thuis,</i>
<i>ging elke gesprek over de oorlog.</i>

1122
01:34:56,725 --> 01:34:59,459
<i>De Amerikanen en Britten</i>
<i>waren geland op de stranden,</i>

1123
01:34:59,461 --> 01:35:01,928
<i>de Russen vorderden</i>
<i>vanuit het oosten.</i>

1124
01:35:01,930 --> 01:35:05,799
<i>Iedereen voelde</i>
<i>dat de oorlog op z'n einde liep.</i>

1125
01:35:05,801 --> 01:35:10,136
<i>Maar voor mij, verloren de Duitsers</i>
<i>de oorlog in ons dorp,</i>

1126
01:35:10,138 --> 01:35:13,807
<i>de dag dat ze</i>
<i>Benjamin en Leah oppakten.</i>

1127
01:35:13,809 --> 01:35:18,810
<i>Plots zag iedereen</i>
<i>enkel nog het uniform.</i>

1128
01:35:19,114 --> 01:35:21,314
<i>Hun lach werd genegeerd,</i>

1129
01:35:21,316 --> 01:35:24,184
<i>hun goede daden vergeten.</i>

1130
01:35:24,186 --> 01:35:27,353
<i>Geen hoop op overwinning.</i>

1131
01:35:35,097 --> 01:35:36,496
Wees gerust,
niemand ziet ons.

1132
01:35:39,468 --> 01:35:40,767
Gaf hij hem terug?

1133
01:35:43,772 --> 01:35:46,605
Maar het kopje dat hij maakte,
zal ik altijd bewaren.

1134
01:35:48,143 --> 01:35:51,878
Ik neem het mee naar huis,
om deze plek te herinneren.

1135
01:35:53,148 --> 01:35:54,714
En jou.
En hem.

1136
01:35:56,918 --> 01:35:59,719
Ze werden naar een kamp gebracht,
is het niet?

1137
01:36:01,022 --> 01:36:03,523
- Jo, ik heb geen antwoord. -
Geen antwoord?

1138
01:36:03,525 --> 01:36:05,892
Of wil je niet denken
aan het antwoord?

1139
01:36:05,894 --> 01:36:07,927
- Jo, ik... -
Hij was mijn vriend.

1140
01:36:08,230 --> 01:36:09,996
Allebei.

1141
01:36:09,998 --> 01:36:11,498
Hij wachtte op zijn dochter,

1142
01:36:11,500 --> 01:36:13,633
om naar Spanje te vluchten.

1143
01:36:20,008 --> 01:36:21,174
Je wist het, niet?

1144
01:36:23,145 --> 01:36:25,245
Ik dacht dat er
iets of iemand was

1145
01:36:25,247 --> 01:36:26,813
die ik niet mocht zien.

1146
01:36:29,451 --> 01:36:31,184
Er waren zeven kinderen.

1147
01:36:32,120 --> 01:36:33,253
En ze ontsnapten.

1148
01:36:34,556 --> 01:36:36,255
Allemaal, behalve Leah.

1149
01:36:41,797 --> 01:36:44,330
Wel, we hebben toch iets bereikt.

1150
01:37:45,126 --> 01:37:47,427
Meneer Sarthol,
hebt u Hubert gezien?

1151
01:37:47,429 --> 01:37:49,262
- Wat is er, Jo? -
Hubert!

1152
01:37:59,541 --> 01:38:01,041
Vraag hem te komen
als je hem ziet.

1153
01:38:01,042 --> 01:38:03,042
Ik zag hem.
Hij ging naar het kerkhof.

1154
01:38:28,203 --> 01:38:30,503
Rechter flank!
De jongen... hij heeft een geweer!

1155
01:38:30,505 --> 01:38:32,238
Doe het niet, Hubert!

1156
01:38:33,408 --> 01:38:34,941
Nee, Hubert!
Nee!

1157
01:38:46,521 --> 01:38:48,487
Word wakker, Hubert!

1158
01:38:49,658 --> 01:38:51,887
Hij bedoelde het niet zo!

1159
01:38:52,712 --> 01:38:55,118
Hij bedoelde het niet zo!

1160
01:38:55,330 --> 01:38:57,263
Hij bedoelde het niet zo!

1161
01:39:11,071 --> 01:39:14,471
Eén jaar later

1162
01:40:00,996 --> 01:40:02,195
Jo!

1163
01:40:02,197 --> 01:40:04,630
Ah, mijn liefste.
Deze zijn voor oma.

1164
01:40:05,066 --> 01:40:06,665
Goed, mama.

1165
01:40:15,677 --> 01:40:19,112
Je bent een kanjer, Jo!
Zet maar op tafel.

1166
01:40:19,114 --> 01:40:21,414
Er is ook post, mevrouw.

1167
01:40:21,416 --> 01:40:24,484
Wil je hem openen?
En noem me geen 'mevrouw'.

1168
01:40:24,486 --> 01:40:26,486
Ik ben 'oma' nu.

1169
01:40:26,488 --> 01:40:28,454
Nog een brief
van de burgemeester van Pau...

1170
01:40:28,456 --> 01:40:30,656
Stop maar in de prullenmand.

1171
01:40:34,195 --> 01:40:35,595
Verwacht je een telegram?

1172
01:40:37,499 --> 01:40:38,631
Nee.

1173
01:40:40,602 --> 01:40:41,801
Wat staat er?

1174
01:40:47,675 --> 01:40:48,741
"Ik ben onderweg."

1175
01:40:50,245 --> 01:40:51,344
Benjamin?

1176
01:40:52,313 --> 01:40:53,446
Anya.

1177
01:41:22,477 --> 01:41:24,577
Opa! Oma!

1178
01:41:48,803 --> 01:41:49,869
Anya!

1179
01:42:03,993 --> 01:42:09,993
{\an8} Tijdens de Duitse bezetting
waagden honderden Fransen hun leven
om joden te helpen vluchten naar Spanje.

1180
01:42:16,517 --> 01:42:21,517
Hun offer redde meer dan 7500 joodse levens.