1
00:00:26,443 --> 00:00:29,029
TẤT CẢ TÁC PHẨM ÂM NHẠC ĐỀU DO MILES DAVIS
BIỂU DIỄN, NẾU KHÔNG CÓ GHI CHÚ KHÁC

2
00:00:29,112 --> 00:00:31,614
TẤT CẢ LỜI THOẠI CỦA MILES TRONG PHIM LÀ
CỦA CHÍNH ÔNG, DO CARL LUMBLY LỒNG TIẾNG

3
00:00:33,992 --> 00:00:37,412
Âm nhạc luôn như lời nguyền với tôi.

4
00:00:37,704 --> 00:00:39,748
Tôi luôn thấy thôi thúc muốn chơi.

5
00:00:40,874 --> 00:00:42,500
Đó là điều đầu tiên trong đời tôi.

6
00:00:42,584 --> 00:00:45,462
Tôi nghĩ về nó
cả khi đi ngủ và khi thức dậy.

7
00:00:46,129 --> 00:00:47,672
Nó luôn ở đó.

8
00:00:48,423 --> 00:00:50,467
Nó đến trước mọi thứ.

9
00:01:28,296 --> 00:01:30,673
Sống là một cuộc phiêu lưu và thử thách.

10
00:01:31,674 --> 00:01:34,344
Sống không phải là
đứng yên và được an toàn.

11
00:01:35,929 --> 00:01:39,891
Cả đời mình, tôi luôn là người như vậy.

12
00:01:41,267 --> 00:01:44,979
Nếu ai đó muốn liên tục sáng tạo,
họ phải luôn thay đổi.

13
00:02:14,968 --> 00:02:17,303
Tôi sinh ra ở Alton, Illinois,

14
00:02:17,762 --> 00:02:20,265
một thị trấn nhỏ bên Sông Mississippi.

15
00:02:22,183 --> 00:02:24,853
Bố tôi đưa gia đình đến East St. Louis.

16
00:02:27,272 --> 00:02:31,359
East St. Louis và St. Louis là
những thị trấn quê, toàn người dân quê,

17
00:02:31,818 --> 00:02:34,195
đặc biệt là
người da trắng từ vùng quanh đó.

18
00:02:34,362 --> 00:02:35,363
Thực sự quê mùa,

19
00:02:36,322 --> 00:02:38,116
và cực kì phân biệt chủng tộc.

20
00:02:40,451 --> 00:02:42,662
Miles lớn lên trong gia đình giàu có.

21
00:02:43,496 --> 00:02:45,165
Bố ông ấy là nha sĩ.

22
00:02:45,707 --> 00:02:48,960
Ông ấy cũng có một trang trại
và chăn nuôi gia súc,

23
00:02:49,794 --> 00:02:51,629
lợn và đủ loài khác.

24
00:02:52,130 --> 00:02:54,257
Họ là thành phần ưu tú trong thành phố đó.

25
00:02:54,591 --> 00:02:57,552
Ông ấy là người giàu thứ hai
trong bang Illinois.

26
00:02:57,635 --> 00:02:58,761
Người da đen.

27
00:02:58,845 --> 00:03:04,184
Nhưng vào thời ông lớn lên,
luật phân biệt chủng tộc Jim Crow vẫn còn,

28
00:03:04,267 --> 00:03:07,395
nên của cải của ông, của cải của bố ông,

29
00:03:07,478 --> 00:03:12,108
không bảo vệ ông
khỏi sự chia tách và phân biệt chủng tộc

30
00:03:12,192 --> 00:03:14,110
ở một nơi như East St. Louis.

31
00:03:16,696 --> 00:03:20,158
Vào sinh nhật 13 tuổi của tôi, bố tôi
mua tặng tôi cây kèn trumpet mới.

32
00:03:21,451 --> 00:03:25,163
Mẹ tôi muốn tôi có đàn vĩ cầm,
nhưng bố tôi đã bác bỏ.

33
00:03:26,497 --> 00:03:28,499
Việc này khiến họ cãi vã gay gắt.

34
00:03:30,001 --> 00:03:33,087
Họ luôn cãi lộn từ khi tôi còn nhỏ.

35
00:03:34,339 --> 00:03:38,176
Ông ấy nghe bố mẹ nói chuyện, gây gổ,

36
00:03:38,551 --> 00:03:43,598
và tôi đoán điều đó
ảnh hưởng đến ông ấy khi còn bé.

37
00:03:44,015 --> 00:03:46,893
Miles đã hấp thụ điều đó.
Ông ấy hấp thụ tất cả.

38
00:03:47,435 --> 00:03:51,564
Sự giận dữ, thái độ đó đối với phụ nữ.

39
00:03:54,025 --> 00:03:57,779
Tôi nhớ mẹ tôi nhặt đồ và ném vào bố tôi.

40
00:03:58,529 --> 00:04:00,823
Bố nổi giận với mẹ tôi và đấm bà.

41
00:04:00,907 --> 00:04:03,493
Ông khiến bà gãy mấy cái răng.

42
00:04:04,994 --> 00:04:06,955
Chắc chắn điều đó ảnh hưởng đến bà ấy,

43
00:04:07,497 --> 00:04:09,249
dù tôi không biết rõ như thế nào.

44
00:04:11,251 --> 00:04:13,586
Miles được coi là thiên tài,

45
00:04:14,545 --> 00:04:16,422
nhưng ông ấy cũng được coi là…

46
00:04:17,382 --> 00:04:18,383
Tôi nghĩ là kì cục.

47
00:04:18,466 --> 00:04:19,884
TRƯỜNG TRUNG HỌC LINCOLN
EAST ST. LOUIS, ILLINOIS

48
00:04:19,968 --> 00:04:21,678
Miles hay vào rừng,

49
00:04:22,387 --> 00:04:25,515
nghe tiếng động vật, chim chóc,

50
00:04:25,598 --> 00:04:28,559
và chơi những gì mình nghe thấy.

51
00:04:31,229 --> 00:04:34,524
Ông luôn có cách riêng để làm mọi việc.

52
00:04:36,943 --> 00:04:38,736
Miles khởi đầu từ rất nhỏ,

53
00:04:38,820 --> 00:04:42,782
là thành viên của đội kèn trumpet trong
ban nhạc Blue Devils của Eddie Randle.

54
00:04:43,533 --> 00:04:45,994
Miles còn bé, thân hình nhỏ thó

55
00:04:46,077 --> 00:04:49,998
và gần như không mặc vừa
bộ vest quy định để biểu diễn.

56
00:04:50,081 --> 00:04:52,208
Khi những người khác
ở ban nhạc của Eddie Randle

57
00:04:52,292 --> 00:04:53,960
có công việc tay phải,

58
00:04:54,043 --> 00:04:55,628
cậu thiếu niên Miles Davis

59
00:04:55,712 --> 00:04:59,465
nhanh chóng trở thành đạo diễn âm nhạc
cho ban nhạc dance nổi tiếng này.

60
00:05:00,133 --> 00:05:04,762
"I LOVE THE RHYTHM IN A RIFF"
BILLY ECKSTINE & DÀN NHẠC

61
00:05:08,349 --> 00:05:11,602
Điểm mấu chốt thực sự của Miles là

62
00:05:11,686 --> 00:05:13,980
trong mùa hè sau khi học xong trung học,

63
00:05:14,063 --> 00:05:18,234
ông được mời biểu diễn cùng
ban nhạc Billy Eckstine.

64
00:05:22,572 --> 00:05:25,366
Cả Charlie Parker và Dizzy Gillespie
đều thuộc ban nhạc đó.

65
00:05:26,242 --> 00:05:28,619
Ta có lò luyện,

66
00:05:28,703 --> 00:05:32,582
tương lai của nhạc jazz hiện đại
ngay trong ban nhạc lớn đó.

67
00:05:37,712 --> 00:05:40,340
Cảm xúc tuyệt vời nhất
tôi từng có trong đời,

68
00:05:40,840 --> 00:05:42,091
mà mặc quần áo,

69
00:05:42,425 --> 00:05:44,677
là lần đầu tôi gặp Diz và Bird.

70
00:05:45,720 --> 00:05:46,929
Lúc đó, tôi 18 tuổi.

71
00:05:48,514 --> 00:05:52,685
Tôi quyết định ngay lúc đó
là tôi phải ở New York, trên Phố 52,

72
00:05:53,144 --> 00:05:54,312
nơi có nhiều hoạt động.

73
00:06:14,540 --> 00:06:15,917
Tôi là Walter Cronkite.

74
00:06:16,334 --> 00:06:19,128
Những năm chiến tranh luôn mang đến
những sở thích và gu mới,

75
00:06:19,212 --> 00:06:21,839
và gu kì lạ nhất là sự phấn khích tạo ra

76
00:06:21,923 --> 00:06:24,300
bởi tiếng nhạc ồn ào gọi là jazz.

77
00:06:24,384 --> 00:06:26,886
Thứ nhạc kì lạ này bị đổ cho đủ thứ tội,

78
00:06:26,969 --> 00:06:30,223
cả thời tiết xấu
và sự suy đồi về đạo đức thời nay.

79
00:06:34,477 --> 00:06:39,273
Phố 52 là thánh địa
của các câu lạc bộ nhạc jazz.

80
00:06:39,732 --> 00:06:43,027
Có các câu lạc bộ nhạc jazz
ở cả hai bên đường.

81
00:06:47,407 --> 00:06:50,785
Tôi chưa từng nghe thấy nhạc nào
như loại nhạc trên Phố 52.

82
00:06:51,953 --> 00:06:54,497
Chúng tôi tới đó
và lắng nghe trong sự ngỡ ngàng.

83
00:06:55,665 --> 00:06:58,251
Nhạc đó nghe hay đến nổi da gà.

84
00:07:01,963 --> 00:07:04,132
Mỗi tụ điểm nhỏ đều có loa bên ngoài.

85
00:07:04,215 --> 00:07:06,384
để bạn nghe được diễn biến bên trong.

86
00:07:06,467 --> 00:07:10,012
Nhưng bạn có thể đứng ngoài,

87
00:07:10,096 --> 00:07:12,598
và nghe nhạc cho đến khi người gác cửa...

88
00:07:12,682 --> 00:07:15,435
Những câu lạc bộ đó có người gác cửa,
và họ đuổi bạn đi.

89
00:07:20,857 --> 00:07:24,318
Miles đăng kí vào trường Juilliard
vì ông muốn học nhạc,

90
00:07:25,236 --> 00:07:29,490
và vì mẹ ông muốn ông trở thành
một nhạc sĩ được học hành bài bản.

91
00:07:30,867 --> 00:07:34,579
Ông ấy nghiêm túc khi học ở Juilliard,
và dồn tâm sức để học hành,

92
00:07:34,662 --> 00:07:37,874
và ông trân trọng
những gì Juilliard đem đến.

93
00:07:39,292 --> 00:07:42,295
Rất nhiều người già nghĩ
rằng nếu bạn đi học,

94
00:07:42,378 --> 00:07:44,505
bạn sẽ chơi theo kiểu người da trắng.

95
00:07:45,173 --> 00:07:46,591
Nếu bạn học theo lý thuyết,

96
00:07:46,674 --> 00:07:48,885
bạn sẽ mất cảm xúc khi chơi.

97
00:07:50,052 --> 00:07:51,637
Tôi hay đến thư viện

98
00:07:51,721 --> 00:07:54,265
và mượn tác phẩm
của tất cả các nhà soạn nhạc vĩ đại.

99
00:07:55,349 --> 00:07:58,102
Tôi muốn biết ngọn ngành về âm nhạc.

100
00:07:59,312 --> 00:08:01,647
Dù ông ấy biết là có hoạt động gì đó.

101
00:08:01,731 --> 00:08:03,399
Nó không xảy ra ở Juilliard.

102
00:08:04,442 --> 00:08:08,279
Nên ông ấy thường đến Juilliard
vào ban ngày

103
00:08:08,362 --> 00:08:11,574
và đến Phố 52 vào buổi tối.

104
00:08:13,659 --> 00:08:17,163
Cả tuần đầu tiên ở New York,
tôi chỉ tìm Bird và Dizzy.

105
00:08:17,830 --> 00:08:20,166
Tôi tiêu hết tiền mà không tìm thấy họ.

106
00:08:21,209 --> 00:08:24,170
Rồi một đêm, tôi nghe thấy
giọng nói từ phía sau:

107
00:08:24,253 --> 00:08:26,923
"Này Miles, nghe nói cậu đang tìm tôi".

108
00:08:28,090 --> 00:08:30,760
Tôi quay lại và đó là Bird.

109
00:08:37,517 --> 00:08:40,311
Nhạc công bebop
là những nhà khoa học tên lửa.

110
00:08:41,354 --> 00:08:44,899
Ta có thể so sánh bebop
với Dự án Vũ khí Nguyên tử Manhattan.

111
00:08:46,359 --> 00:08:50,071
Và nó được phát triển
bởi một số nhà vật lý âm thanh nghiêm túc,

112
00:08:51,239 --> 00:08:54,283
dồn hết tâm sức
để đẩy âm nhạc đi xa hết mức có thể.

113
00:08:57,662 --> 00:09:01,874
Miles đã bước vào
lò nghiên cứu và phát triển âm nhạc.

114
00:09:09,882 --> 00:09:12,134
Bebop là nhạc của người da đen.

115
00:09:12,218 --> 00:09:14,929
Đó là âm nhạc của các nhạc công da đen

116
00:09:15,012 --> 00:09:18,224
muốn thoát khỏi
toàn bộ ý niệm về hát rong.

117
00:09:22,728 --> 00:09:26,649
Không cười mỉm, cười to, cười toe toét,
nhảy múa hay gì hết.

118
00:09:27,066 --> 00:09:28,484
Không giải trí gì hết.

119
00:09:29,777 --> 00:09:32,196
Họ muốn làm nghệ sĩ như Stravinsky.

120
00:09:32,822 --> 00:09:35,199
Như Stravinsky, một nghệ sĩ thuần túy.

121
00:09:36,867 --> 00:09:41,205
Miles thấy những nhân vật
ăn mặc trang nhã.

122
00:09:41,706 --> 00:09:45,501
Phẩm giá, sự sang trọng và sự đĩnh đạc

123
00:09:45,585 --> 00:09:46,586
đi cùng với nó.

124
00:09:51,465 --> 00:09:55,803
Ngay sau khi Miles
bắt đầu học ở Juilliard,

125
00:09:56,220 --> 00:09:59,181
Irene, người yêu thời trung học của ông,
xuất hiện,

126
00:09:59,473 --> 00:10:03,060
với đứa con của họ,
và đang mang thai một đứa con nữa.

127
00:10:04,687 --> 00:10:09,650
Đột nhiên cô ấy xuất hiện, gõ cửa nhà tôi.

128
00:10:10,192 --> 00:10:11,861
Mẹ tôi bảo cô ấy đến.

129
00:10:12,695 --> 00:10:14,447
Những gì ông ấy cố gắng làm ở tuổi đó

130
00:10:14,572 --> 00:10:17,158
dường như là điều
không ai có thể làm được.

131
00:10:17,366 --> 00:10:21,162
Ông phải lo chuyện trong nhà, với con cái.

132
00:10:21,871 --> 00:10:24,832
Bất cứ ai học hành nghiêm túc ở Juilliard

133
00:10:24,915 --> 00:10:26,542
cũng phải bỏ thời gian,

134
00:10:26,626 --> 00:10:28,669
nhưng cũng cần bỏ thời gian và tâm sức

135
00:10:29,211 --> 00:10:30,838
vớ loại nhạc này,

136
00:10:31,339 --> 00:10:33,924
và vào lúc nào đó,
tình hình không thể thế mãi được.

137
00:10:36,302 --> 00:10:38,971
Âm nhạc là tất cả. Nó là mọi thứ.

138
00:10:39,305 --> 00:10:42,308
Nó gợi cảm, gợi dục, mọi thứ.

139
00:10:42,391 --> 00:10:43,267
Là quyền lực.

140
00:10:43,351 --> 00:10:44,685
Mọi thứ. Sự hài hước.

141
00:10:45,436 --> 00:10:47,855
Mà ông ấy không thể chia sẻ điều đó.

142
00:10:48,731 --> 00:10:51,192
Nên phải có người đứng ở vị trí thứ yếu.

143
00:10:54,445 --> 00:10:59,283
Một ngày nọ, giáo viên nói
nhạc blues sinh ra từ

144
00:10:59,367 --> 00:11:03,954
nỗi khổ bị áp bức của nô lệ,
của chế độ nô lệ,

145
00:11:04,163 --> 00:11:07,917
và tiếng khóc than,

146
00:11:08,000 --> 00:11:11,337
rằng nó trở thành nhạc blues
của những người bị xiềng xích.

147
00:11:11,420 --> 00:11:13,589
Miles ngồi gần cuối phòng,

148
00:11:13,673 --> 00:11:15,675
giơ tay lên khi cô giáo nói,

149
00:11:17,218 --> 00:11:18,511
Và cô ấy hỏi: "Vâng?"

150
00:11:19,053 --> 00:11:19,887
Ông ấy nói:

151
00:11:21,472 --> 00:11:24,183
"Đồ dối trá trắng trợn",

152
00:11:26,185 --> 00:11:27,561
rồi bước ra khỏi phòng.

153
00:11:30,064 --> 00:11:34,026
Trong nhiều tháng, Miles chơi với Bird,

154
00:11:34,110 --> 00:11:35,861
thu âm với Bird.

155
00:11:36,404 --> 00:11:37,738
Ông ấy đến thực sự,

156
00:11:38,155 --> 00:11:39,281
ngay lập tức.

157
00:11:40,032 --> 00:11:42,493
Mỗi đêm, ông ấy lên sân khấu với Bird.

158
00:11:42,618 --> 00:11:45,746
Bird chỉ chơi giai điệu chính,
để ông ấy chơi một mình trên sân khấu.

159
00:11:46,288 --> 00:11:48,124
Ông ấy nói đêm nào mình cũng nôn,

160
00:11:48,791 --> 00:11:52,586
vì quá căng thẳng và xấu hổ.

161
00:11:53,295 --> 00:11:56,465
Những nhạc công đó có thể khiến ông
thổi kèn mệt lả vào bất cứ đêm nào,

162
00:11:57,633 --> 00:11:59,176
nhưng ông tìm ra một thứ khác.

163
00:12:11,814 --> 00:12:16,110
Ông ấy nghĩ ra phong cách
thật sự phản chiếu con người mình.

164
00:12:16,485 --> 00:12:19,321
Sắc điệu thẳng thắn, trữ tình…

165
00:12:20,281 --> 00:12:24,201
Nó là ông ấy, độc nhất vô nhị và mộc mạc.

166
00:12:32,501 --> 00:12:36,881
Miles gặp Gil Evans.
Ở họ có sự tôn trọng lẫn nhau

167
00:12:37,339 --> 00:12:40,092
và cùng tận tâm với âm nhạc

168
00:12:40,509 --> 00:12:43,053
cho đến cuối đời.

169
00:12:45,055 --> 00:12:48,684
Tôi thích cách Gil viết nhạc,
và ông ấy thích cách tôi chơi.

170
00:12:49,101 --> 00:12:51,061
Chúng tôi nghe âm thanh
theo cùng một cách.

171
00:12:52,521 --> 00:12:55,483
Đến cuối thập niên 40,
họ cùng thực hiện một dự án.

172
00:12:55,566 --> 00:12:57,276
Nó tên là Birth Of The Cool.

173
00:12:57,610 --> 00:13:00,529
Một bản nhạc cho nhóm cửu tấu

174
00:13:00,613 --> 00:13:05,326
sự kết hợp giữa các ý tưởng
nhạc cổ điển hiện đại với jazz.

175
00:13:13,250 --> 00:13:14,710
Và bây giờ, thưa quý vị,

176
00:13:14,794 --> 00:13:16,754
chúng tôi mang đến sự mới mẻ
trong âm nhạc hiện đại.

177
00:13:16,837 --> 00:13:19,965
"Những ấn tượng trong Âm nhạc Hiện đại"
với Miles Davis xuất sắc

178
00:13:20,049 --> 00:13:21,926
và nhóm mới tuyệt vời của ông.

179
00:13:25,179 --> 00:13:29,517
Tôi nghĩ ý định là tạo ra
nhạc dễ nghe, một bản hòa nhạc,

180
00:13:29,600 --> 00:13:33,479
mà cố tình không có tác động

181
00:13:34,063 --> 00:13:37,066
và chất funk của Phố 52.

182
00:13:46,116 --> 00:13:48,452
Nhưng chủ yếu
là cố gắng tạo ra màu sắc mới,

183
00:13:49,286 --> 00:13:52,206
nơi bạn mở rộng bảng màu của nhạc jazz.

184
00:13:58,671 --> 00:14:02,883
Tôi nghĩ ông ấy đã ý thức được rằng,
đưa âm nhạc tiến lên,

185
00:14:03,300 --> 00:14:06,303
bạn phải đi đến nơi chưa từng đến.

186
00:14:13,352 --> 00:14:16,605
Trái tim của văn minh châu Âu
lại đang đập mạnh dần lên.

187
00:14:17,106 --> 00:14:18,440
Paris được giải phóng.

188
00:14:19,316 --> 00:14:22,069
Kết thúc bốn năm
Đức Quốc xã cai trị Paris.

189
00:14:23,070 --> 00:14:25,114
Một lần nữa,
nó lại là "Thành phố Ánh sáng".

190
00:14:34,790 --> 00:14:38,127
Đó là thời điểm
rất đặc biệt với nước Pháp.

191
00:14:38,294 --> 00:14:39,295
DIỄN VIÊN

192
00:14:39,712 --> 00:14:40,546
Rất đặc biệt.

193
00:14:42,006 --> 00:14:43,883
Vì có sự phấn khởi,

194
00:14:43,966 --> 00:14:45,718
sự phấn khởi sau chiến tranh.

195
00:14:49,680 --> 00:14:52,683
Có hai quả bom.
Quả bom nguyên tử và bom Giải phóng.

196
00:14:55,853 --> 00:14:59,940
Sau chiến tranh,
nước Pháp thay đổi, châu Âu cũng thay đổi,

197
00:15:00,024 --> 00:15:03,277
và họ cần âm thanh mới cho kỉ nguyên đó.

198
00:15:04,153 --> 00:15:05,237
Và đó là nhạc jazz.

199
00:15:05,321 --> 00:15:09,283
Các bạn đang nghe Nhóm ngũ tấu
Tadd Dameron và Miles Davis.

200
00:15:10,534 --> 00:15:11,660
Đây là Miles Davis.

201
00:15:14,496 --> 00:15:16,999
Đây là chuyến xuất ngoại đầu tiên của tôi.

202
00:15:17,458 --> 00:15:21,462
Tôi thích được ở Paris,
và thích cách người ta đối đãi với tôi.

203
00:15:22,546 --> 00:15:26,300
Ông ấy nói ở Pháp, đồ ăn cũng ngon hơn.

204
00:15:26,800 --> 00:15:32,014
Ở Paris, mùi không khí cũng thơm hơn.

205
00:15:33,140 --> 00:15:36,560
Với ông, khoảnh khắc đó
là điều gì đó phấn khích.

206
00:15:38,646 --> 00:15:40,522
Âm nhạc là cả cuộc đời của tôi.

207
00:15:40,940 --> 00:15:45,945
Tôi luôn đam mê âm nhạc,
nên chẳng có thời gian yêu đương gì.

208
00:15:46,779 --> 00:15:48,906
Cho đến khi tôi gặp Juliette Gréco.

209
00:15:58,082 --> 00:16:01,710
Buổi diễn đầu tiên tôi thấy Miles,
tôi thấy ông ấy từ bên cạnh.

210
00:16:05,381 --> 00:16:07,883
Nó thật lạ thường. Rất đẹp.

211
00:16:07,967 --> 00:16:09,718
Đẹp về mặt thẩm mỹ. Ông ấy rất đẹp.

212
00:16:12,012 --> 00:16:13,806
Tiếng Anh của tôi giờ vẫn kém,

213
00:16:13,889 --> 00:16:15,766
nhưng lúc đó thì cực kì kém.

214
00:16:16,016 --> 00:16:17,142
Và...

215
00:16:17,935 --> 00:16:19,520
Nhưng chúng tôi đã hiểu được nhau.

216
00:16:21,438 --> 00:16:22,439
Đó là một phép màu.

217
00:16:23,816 --> 00:16:25,776
Đó là điều ta gọi
là phép màu của tình yêu.

218
00:16:32,408 --> 00:16:35,577
Juliette và tôi từng hay
cùng đi dạo dọc sông Seine,

219
00:16:36,203 --> 00:16:37,371
nắm tay và hôn nhau,

220
00:16:37,454 --> 00:16:40,582
nhìn vào mắt nhau và lại hôn.

221
00:16:41,917 --> 00:16:43,627
Tôi rất quan tâm đến Irene,

222
00:16:44,128 --> 00:16:47,214
nhưng tôi chưa từng
cảm thấy thế này trước đây.

223
00:16:48,632 --> 00:16:52,177
Bà ấy đưa ông vào cộng đồng các nghệ sĩ,

224
00:16:52,261 --> 00:16:54,096
trí thức, các nhà triết học,

225
00:16:54,179 --> 00:16:57,850
những bộ óc xuất sắc nhất thời đó.

226
00:16:58,308 --> 00:17:02,646
Jazz được coi là đỉnh cao nghệ thuật
vào thời điểm đó

227
00:17:02,730 --> 00:17:06,358
trong giới trí thức và sáng tạo của Pháp.

228
00:17:07,443 --> 00:17:11,196
Ông ấy gặp Pablo Picasso,
Jean-Paul Sartre…

229
00:17:11,822 --> 00:17:15,743
Ông được coi ngang hàng
bởi những tượng đài sáng tạo nhất thời đó.

230
00:17:17,494 --> 00:17:23,042
Paris như đang mở ra
khả năng và tiềm năng cho Miles.

231
00:17:23,500 --> 00:17:27,588
Cảm gác rằng người ta
được hoàn toàn là chính mình

232
00:17:28,088 --> 00:17:30,758
ngoài giới hạn chủng tộc,

233
00:17:31,258 --> 00:17:33,886
rằng chẳng có gì kìm hãm bạn,

234
00:17:33,969 --> 00:17:35,512
và thực sự, nó có thể là điều

235
00:17:35,596 --> 00:17:37,890
góp phần giúp bạn có thể thăng hoa.

236
00:17:38,766 --> 00:17:42,770
Ở Paris, tôi hiểu rằng không phải
người da trắng nào cũng giống nhau,

237
00:17:43,687 --> 00:17:46,148
một số người không thành kiến,
những người khác thì có.

238
00:17:47,483 --> 00:17:49,526
Chỉ mới vài tuần,

239
00:17:50,360 --> 00:17:53,280
mà tôi đã sống
trong ảo tưởng về những khả năng.

240
00:17:53,489 --> 00:17:54,990
Có lẽ đã có một phép màu.

241
00:17:56,325 --> 00:18:00,788
Sartre hỏi Miles:
"Sao anh không cưới Gréco?"

242
00:18:02,664 --> 00:18:04,875
Và Miles trả lời: "Vì tôi yêu cô ấy.

243
00:18:04,958 --> 00:18:05,876
Tôi yêu cô ấy".

244
00:18:17,596 --> 00:18:21,183
Trên máy bay về nước, tôi chán nản

245
00:18:21,266 --> 00:18:24,186
đến nỗi không nói được gì suốt đường về.

246
00:18:25,229 --> 00:18:27,898
Tôi không biết rằng
mình lại bị tác động như thế.

247
00:18:34,822 --> 00:18:38,784
Mọi nghệ sĩ người Mỹ gốc Phi
từng ra nước ngoài

248
00:18:39,159 --> 00:18:42,579
đều nói về sự thất vọng sâu sắc
khi trở lại nước Mỹ.

249
00:18:42,663 --> 00:18:44,957
Bạn thấy đất nước như vốn có,

250
00:18:45,040 --> 00:18:47,835
nhưng trong ánh sáng rõ ràng hơn

251
00:18:47,918 --> 00:18:49,878
vì bạn đã trải nghiệm điều gì đó khác.

252
00:18:53,257 --> 00:18:55,050
Thật khó để tôi quay lại

253
00:18:55,134 --> 00:18:59,221
với những điều vô lý mà người da trắng
áp đặt lên người da đen ở đất nước này.

254
00:19:00,013 --> 00:19:01,974
Tôi mất ý thức kỷ luật,

255
00:19:02,641 --> 00:19:06,645
mất kiểm soát cuộc đời mình,
và bắt đầu buông thả.

256
00:19:07,938 --> 00:19:11,108
Chẳng mấy chốc,
tôi nhiễm thói dùng heroin,

257
00:19:12,067 --> 00:19:16,613
nghĩa là phải có và tiêm heroin suốt,
cả ngày lẫn đêm.

258
00:19:18,073 --> 00:19:19,408
Tôi chỉ sống vì nó.

259
00:19:24,037 --> 00:19:26,498
Sự nghiệp của ông tuột dốc không phanh.

260
00:19:27,749 --> 00:19:30,752
Chẳng ai kì vọng Miles sẽ sống sót,

261
00:19:30,836 --> 00:19:35,465
chứ chưa nói đến việc
ông sẽ lại là một nhạc sĩ thành công.

262
00:19:40,929 --> 00:19:44,433
Tôi có một câu lạc bộ nhỏ ở...
Tôi nghĩ đó là Hartford.

263
00:19:45,017 --> 00:19:47,144
Tôi đã đặt nhóm Toàn Sao Symphony Sid.

264
00:19:48,145 --> 00:19:51,398
Và Symphony Sid nói:
"Đừng đưa tiền cho Miles".

265
00:19:52,816 --> 00:19:55,235
Đêm đầu tiên, Miles đến gặp tôi và nói:

266
00:19:55,319 --> 00:19:57,154
"George, cho tôi năm đô la".

267
00:19:57,237 --> 00:19:59,573
Tôi nói: "Miles, thôi nào, anh bạn".

268
00:20:00,490 --> 00:20:02,201
"George, cho tôi hai đô la".

269
00:20:02,826 --> 00:20:04,828
Tôi... "Thôi nào, Miles".

270
00:20:05,329 --> 00:20:07,289
"George, cho tôi 50 xu".

271
00:20:08,582 --> 00:20:10,042
"Anh bạn. Anh biết đấy..."

272
00:20:10,584 --> 00:20:12,669
"George, cho tôi một hào".

273
00:20:13,420 --> 00:20:15,297
Đó là lần đầu tôi gặp Miles.

274
00:20:19,134 --> 00:20:21,929
Chúng tôi chơi
trong một câu lạc bộ ở New York,

275
00:20:23,222 --> 00:20:25,474
và bố ông ấy từ East St. Louis

276
00:20:25,557 --> 00:20:27,267
đến câu lạc bộ

277
00:20:27,351 --> 00:20:30,395
và lôi ông ấy xuống khỏi sân khấu,
bỏ lại cả chiếc kèn,

278
00:20:30,479 --> 00:20:32,439
rồi nói: "Nào, về nhà với bố".

279
00:20:38,528 --> 00:20:40,781
Tôi thấy mình như cậu bé đi với bố.

280
00:20:42,783 --> 00:20:44,701
Trước đây tôi chưa từng thấy thế

281
00:20:44,993 --> 00:20:47,287
và từ đó,
có lẽ cũng không có lại cảm giác đó.

282
00:20:48,789 --> 00:20:51,875
Trên đường về,
tôi nói với bố rằng tôi sẽ cai nghiện

283
00:20:52,125 --> 00:20:54,253
và tôi chỉ cần nghỉ ngơi một chút.

284
00:20:55,921 --> 00:20:58,507
Rồi chẳng mấy chốc, tôi lại chích trở lại,

285
00:20:59,466 --> 00:21:02,386
vay tiền của bố tôi
để phục vụ thói quen của mình.

286
00:21:06,181 --> 00:21:09,184
Bạn có thể thấy ông ấy đi trong đêm.

287
00:21:10,352 --> 00:21:12,062
Bạn bắt gặp ông ở đâu đó.

288
00:21:12,312 --> 00:21:13,981
Còn không biết đó là Miles.

289
00:21:14,064 --> 00:21:18,277
Có khi ông ấy mặc quần áo khiến ông...

290
00:21:19,152 --> 00:21:20,904
trông như người vô gia cư.

291
00:21:21,530 --> 00:21:23,156
Chúng tôi muốn ông ấy là Siêu Nhân.

292
00:21:25,909 --> 00:21:27,327
Có điều...

293
00:21:27,828 --> 00:21:29,079
Chuyện không như thế.

294
00:21:34,251 --> 00:21:38,297
Tôi thực sự không thích
khi thấy ông sa sút như thế.

295
00:21:40,424 --> 00:21:41,466
Nhưng tôi...

296
00:21:42,426 --> 00:21:43,927
Tôi không muốn nói về điều đó.

297
00:21:48,765 --> 00:21:51,476
Tôi đến trang trại của bố tôi ở Millstadt.

298
00:21:52,811 --> 00:21:54,062
Tôi ốm lắm.

299
00:21:55,397 --> 00:21:58,483
Nếu có ai đảm bảo rằng
tôi có thể chết trong hai giây,

300
00:21:58,567 --> 00:21:59,943
tôi sẽ tin ngay.

301
00:22:02,571 --> 00:22:04,948
Chuyện này kéo dài khoảng bảy, tám ngày.

302
00:22:05,741 --> 00:22:06,825
Tôi không ăn được.

303
00:22:07,909 --> 00:22:10,454
Rồi một ngày nó hết, thế thôi.

304
00:22:10,871 --> 00:22:11,705
Hết.

305
00:22:13,248 --> 00:22:14,207
Tôi thấy đỡ hơn.

306
00:22:15,083 --> 00:22:16,543
Khỏe, nhẹ nhõm.

307
00:22:21,214 --> 00:22:25,844
Có anh chàng da trắng mở
hãng thu âm nhạc jazz mới tên là Prestige,

308
00:22:26,386 --> 00:22:29,097
và tìm tôi thu âm cho anh ấy.

309
00:22:30,724 --> 00:22:33,101
Tôi nghĩ mình chỉ có cách tiến lên.

310
00:22:33,894 --> 00:22:35,729
Tôi đã ở đáy rồi.

311
00:22:36,646 --> 00:22:40,192
Chúng tôi, người dân da đen,
quyết định không đi xe buýt...

312
00:22:40,275 --> 00:22:42,402
- Cuộc thi Quý bà Mỹ.
- Đội Dodgers cuồng nhiệt.

313
00:22:42,486 --> 00:22:44,071
Emmett Till bị bắt...

314
00:22:44,154 --> 00:22:46,323
Chiếc Chevrolet Motoramic mới tuyệt vời.

315
00:22:50,452 --> 00:22:52,746
Tất cả bột bánh trộn sẵn Betty Crocker...

316
00:22:52,829 --> 00:22:55,916
Chiều nay, Disneyland,
vương quốc tuyệt vời nhất thế giới...

317
00:23:12,849 --> 00:23:17,604
Tôi ở trong một câu lạc bộ ở New York
và Miles đứng ở phía sau.

318
00:23:19,231 --> 00:23:21,566
Miles ngăn tôi ra khỏi câu lạc bộ, và nói:

319
00:23:21,650 --> 00:23:24,152
"Anh sẽ tổ chức liên hoan nhạc jazz
ở Newport à?"

320
00:23:24,611 --> 00:23:26,363
Tôi nói: "Phải, Miles".

321
00:23:27,072 --> 00:23:29,783
Ông ấy nói: "Anh không thể
có liên hoan nếu thiếu tôi".

322
00:23:30,700 --> 00:23:32,869
Tôi nói: "Miles, anh muốn dự liên hoan?"

323
00:23:32,953 --> 00:23:35,455
Anh ấy bảo: "Anh không thể
có liên hoan nếu thiếu tôi".

324
00:23:35,872 --> 00:23:38,291
Tôi bảo: "Được rồi,
tôi sẽ gọi đại diện của anh".

325
00:23:47,592 --> 00:23:49,719
Newport như một buổi thử giọng.

326
00:23:51,471 --> 00:23:55,725
Trong số khán giả đang lắng nghe
là các lãnh đạo của Columbia Records.

327
00:23:55,809 --> 00:23:59,855
Columbia Records là
hãng thu âm danh giá nhất thời đó.

328
00:23:59,938 --> 00:24:01,690
Ông ấy biết điều này có ý nghĩa gì.

329
00:24:01,982 --> 00:24:04,067
Ông ấy biết
điều này có ý nghĩa gì với mình.

330
00:24:05,235 --> 00:24:08,321
Nên nếu ông ấy có cơ hội đó,
như ông ấy đã có ở Newport,

331
00:24:08,405 --> 00:24:10,532
ông ấy sẽ chớp lấy mà không do dự.

332
00:24:20,709 --> 00:24:26,131
Miles để phần nòng kèn vào thẳng micrô,

333
00:24:27,632 --> 00:24:31,011
và thay đổi cả thế giới nhạc jazz ngay đó

334
00:24:31,094 --> 00:24:33,305
rồi thay đổi sự nghiệp của ông ngay lúc đó

335
00:24:33,763 --> 00:24:38,101
vì tinh túy của bài hát đó
và của tiếng kèn của Miles

336
00:24:38,810 --> 00:24:42,981
khiến bebop trở thành loại nhạc
có thể được mọi người đón nhận.

337
00:24:51,656 --> 00:24:55,785
Họ có thể bật nhạc của Miles
khi họ đang làm tình.

338
00:25:28,818 --> 00:25:30,946
Phải rất can đảm
mới dám chơi một bản ballad.

339
00:25:31,863 --> 00:25:34,908
Thật dễ dàng để giấu nhiều nốt khắp nơi,

340
00:25:34,991 --> 00:25:37,369
rồi nói... "Xem tôi có thể làm gì này".

341
00:25:37,452 --> 00:25:39,371
Kiểu như.... Bạn biết chứ? Được rồi.

342
00:25:47,254 --> 00:25:51,716
Đa số đàn ông sợ bị tổn thương.

343
00:25:52,884 --> 00:25:55,053
Đó là điều phụ nữ thích nhất ở đàn ông.

344
00:26:08,692 --> 00:26:12,862
Tôi nghĩ Miles, một mặt,
ông ấy bước ra thế này...

345
00:26:13,405 --> 00:26:15,365
Nhưng khi ông ấy bắt đầu chơi
thì mọi người…

346
00:26:16,658 --> 00:26:18,702
Ông ấy như thể giải tỏa cho bạn ngay.

347
00:26:29,713 --> 00:26:34,509
Âm thanh của Miles
độc đáo từ nốt đầu tiên.

348
00:26:36,136 --> 00:26:37,512
Có cảm giác…

349
00:26:38,221 --> 00:26:40,348
dễ chịu, đẹp đẽ.

350
00:26:42,225 --> 00:26:44,102
Có gì đó rất lãng mạn.

351
00:26:45,186 --> 00:26:47,439
Nhưng nó lãng mạn mà không ủy mị.

352
00:27:04,956 --> 00:27:07,626
Ông ấy dốc hết tâm can với bạn,

353
00:27:08,335 --> 00:27:10,920
thẳng tới trái tim,

354
00:27:11,796 --> 00:27:14,090
tới những góc sâu thẳm nhất của bạn.

355
00:27:24,934 --> 00:27:29,356
Tôi muốn cảm nhận âm thanh của Miles.

356
00:27:40,700 --> 00:27:42,285
Miles có cách chơi

357
00:27:43,036 --> 00:27:48,583
tạo ra âm thanh
như tiếng hòn đá lướt trên mặt ao.

358
00:27:53,380 --> 00:27:56,216
Ông ấy chỉ chạm nhẹ trên sóng.

359
00:28:09,979 --> 00:28:11,564
Đôi khi ông ấy bỏ qua một nốt.

360
00:28:12,190 --> 00:28:14,234
Tôi thấy mọi người thực sự như thế này,

361
00:28:14,859 --> 00:28:16,111
đợi đến nốt tiếp theo.

362
00:28:27,038 --> 00:28:29,124
Tiếng kèn của ông thật thanh khiết,

363
00:28:29,958 --> 00:28:31,042
thanh lịch,

364
00:28:32,335 --> 00:28:33,628
và tao nhã.

365
00:28:34,879 --> 00:28:36,381
Tao nhã về mặt âm nhạc.

366
00:28:43,138 --> 00:28:44,681
Miles có thể chơi một nốt...

367
00:28:45,348 --> 00:28:47,392
Tôi từng thấy, chỉ một nốt,

368
00:28:47,767 --> 00:28:49,978
và một vài tay chơi vào câu lạc bộ,

369
00:28:50,061 --> 00:28:52,480
họ đến và nghe thấy một nốt và nói:

370
00:28:53,148 --> 00:28:56,025
"Tôi thấy rất hay.
Đúng là đáng đồng tiền".

371
00:28:56,109 --> 00:28:57,485
Và họ rời khỏi đó.

372
00:28:58,653 --> 00:29:01,614
Miles nói: "Bùm!"
Họ nói: "Đúng đấy, anh bạn".

373
00:29:05,034 --> 00:29:07,620
Vào tháng Hai hay tháng Ba năm 1956,

374
00:29:07,704 --> 00:29:11,499
tôi phải cắt bỏ khối u lành tính
ở thanh quản.

375
00:29:12,375 --> 00:29:14,669
Nó khiến tôi khó chịu một thời gian.

376
00:29:14,919 --> 00:29:17,881
Tôi còn không được nói chuyện
ít nhất mười ngày.

377
00:29:19,132 --> 00:29:21,718
Một tuần trôi qua. Ông ấy khá khỏe.

378
00:29:22,802 --> 00:29:23,762
Tuần thứ hai...

379
00:29:25,513 --> 00:29:27,140
ông ấy không thể im miệng.

380
00:29:28,516 --> 00:29:30,643
Mọi người đúng là lũ khốn.

381
00:29:33,271 --> 00:29:34,272
Và thế là xong.

382
00:29:34,939 --> 00:29:36,274
Giọng ông bị rè.

383
00:29:37,358 --> 00:29:38,902
Nó không bao giờ lành lại.

384
00:29:39,778 --> 00:29:43,823
Lúc đó, không ai biết Miles đã phẫu thuật,

385
00:29:43,907 --> 00:29:45,909
nó tác động đến  giọng nói của ông ấy.

386
00:29:46,201 --> 00:29:47,744
Ông ấy lên sân khấu

387
00:29:47,827 --> 00:29:50,246
và bắt đầu phát biểu với giọng khàn khàn,

388
00:29:50,330 --> 00:29:51,998
bài ông ấy định chơi trong tối đó.

389
00:29:52,081 --> 00:29:54,959
Ông ấy nói được hai, ba câu,

390
00:29:55,043 --> 00:29:58,213
thì phần lớn khán giả bắt đầu cười ông.

391
00:29:59,255 --> 00:30:01,049
Miles quay lại

392
00:30:01,591 --> 00:30:05,220
và nhìn khán giả với vẻ mặt rất lạ lùng,

393
00:30:05,804 --> 00:30:06,763
rồi bỏ đi.

394
00:30:15,522 --> 00:30:19,108
Tôi có thể giao tiếp với ban nhạc
chỉ bằng ánh mắt.

395
00:30:20,151 --> 00:30:23,488
Tôi làm điều đó
khi quay lưng về phía khán giả.

396
00:30:24,322 --> 00:30:27,784
Khi chơi nhạc, tôi không muốn phải lo
về việc trao đổi hay linh tinh

397
00:30:28,952 --> 00:30:31,788
vì âm nhạc nói chuyện với họ
khi mọi thứ đều ổn.

398
00:30:43,633 --> 00:30:47,220
George Avakian, nhà sản xuất nhạc jazz
cho hãng Columbia Records,

399
00:30:47,470 --> 00:30:49,597
muốn kí hợp đồng độc quyền với tôi.

400
00:30:50,557 --> 00:30:52,892
Tôi bảo ông ấy
là tôi muốn đồng hành với Columbia

401
00:30:52,976 --> 00:30:54,936
vì những gì ông ấy đề nghị với tôi.

402
00:30:57,522 --> 00:30:58,940
George Avakian nói:

403
00:30:59,023 --> 00:31:02,110
"Đây là danh sách các yêu cầu
mà tôi muốn anh đáp ứng.

404
00:31:03,069 --> 00:31:04,445
Anh phải cai nghiện.

405
00:31:04,529 --> 00:31:06,531
Anh phải có một ban nhạc ổn định".

406
00:31:07,740 --> 00:31:11,202
Điều cuối cùng là ông ấy phải
thoát khỏi hợp đồng với Prestige.

407
00:31:11,286 --> 00:31:13,454
Tôi sẽ chơi và sau đó sẽ nói nó là gì.

408
00:31:26,509 --> 00:31:31,472
Ông ấy có nhóm ngũ tấu mới,
John Coltrane chuyên chơi kèn tenor,

409
00:31:31,556 --> 00:31:36,936
và ông ấy đưa nhóm ngũ tấu đó
vào phòng thu của Rudy Van Gelder,

410
00:31:37,520 --> 00:31:40,940
rồi liệt kê
hết giai điệu này đến giai điệu khác,

411
00:31:41,482 --> 00:31:44,903
và ghi âm đủ tác phẩm trong vài ngày

412
00:31:45,695 --> 00:31:48,072
để thoát khỏi nghĩa vụ với Prestige.

413
00:31:57,123 --> 00:32:01,586
Về cơ bản, ông tháo còng tay
cho các nhạc công và nói: "Đây.

414
00:32:02,921 --> 00:32:05,006
Làm đi. Hãy là chính mình.

415
00:32:05,965 --> 00:32:10,553
Tôi sẽ để âm nhạc sống, để nó thở,
và để nó phát triển

416
00:32:11,220 --> 00:32:12,221
như ta vốn cảm nhận".

417
00:32:20,396 --> 00:32:24,776
Miles nghĩ ông ấy phải
thực hiện nghĩa vụ nhanh nhất có thể,

418
00:32:25,276 --> 00:32:28,988
nhưng thật ra, chúng là những viên ngọc
của nhạc jazz ngẫu hứng.

419
00:32:33,326 --> 00:32:37,413
Hai buổi liên tiếp,
ba tiếng hoặc hơn nhạc ghi âm.

420
00:32:39,958 --> 00:32:42,710
Một trong những kì công vĩ đại
trong lịch sử nhạc jazz.

421
00:32:42,794 --> 00:32:46,297
HỢP TÁC VỚI NHÓM NGŨ TẤU MILES DAVIS

422
00:32:46,381 --> 00:32:47,674
THƯ GIÃN VỚI NHÓM NGŨ TẤU MILES DAVIS

423
00:32:47,757 --> 00:32:48,967
THƯ GIÃN VỚI NHÓM NGŨ TẤU MILES DAVIS

424
00:32:49,050 --> 00:32:50,218
HÂM NÓNG VỚI NHÓM NGŨ TẤU MILES DAVIS

425
00:33:03,606 --> 00:33:05,066
Lúc gặp Miles Davis lần đầu…

426
00:33:05,149 --> 00:33:08,069
tôi biểu diễn
cùng Vũ đoàn Katherine Dunham.

427
00:33:10,780 --> 00:33:14,575
Đó là màn ra mắt của tôi với
nhiều người khác nhau mà tôi đã gặp lúc đó

428
00:33:14,659 --> 00:33:16,369
trong giới giải trí.

429
00:33:18,579 --> 00:33:21,791
Tôi đã ở Paris, tôi đã ở Berlin,
tôi đã đi khắp nơi.

430
00:33:23,209 --> 00:33:25,962
Người ta nói tôi có
đôi chân đẹp nhất trong ngành giải trí.

431
00:33:29,507 --> 00:33:31,342
Hugh O'Brian muốn hẹn hò với tôi,

432
00:33:32,427 --> 00:33:35,430
Rory Calhoun muốn đưa tôi đến Las Vegas.

433
00:33:37,223 --> 00:33:41,394
Ôi Chúa ơi,
nghĩ tới bao nhiêu quý ông đó...

434
00:33:44,022 --> 00:33:47,692
Là một diễn viên múa,
tôi rất rực rỡ trên sân khấu,

435
00:33:47,775 --> 00:33:50,862
và tôi đoán họ muốn tìm hiểu thêm về tôi.

436
00:33:53,072 --> 00:33:55,950
Tôi không biết nhiều về nhạc jazz.

437
00:33:56,909 --> 00:33:59,787
Người tôi biết rõ là Johnny Mathis.

438
00:34:13,968 --> 00:34:16,471
Tôi biểu diễn ở hộp đêm Ciro,

439
00:34:17,263 --> 00:34:19,557
Miles đã xem màn biểu diễn đó

440
00:34:20,141 --> 00:34:22,393
và mê mẩn ngay.

441
00:34:22,477 --> 00:34:24,520
Nhưng những người khác cũng vậy.

442
00:34:28,232 --> 00:34:30,860
Đây chỉ là một nhóm quý ông nữa....

443
00:34:32,028 --> 00:34:33,404
muốn ở bên Frances.

444
00:34:39,327 --> 00:34:42,246
Sammy Davis Jr. yêu cầu tôi tham gia

445
00:34:42,330 --> 00:34:45,875
vở kịch mới của ông ấy
tên là Mr. Wonderful.

446
00:34:47,251 --> 00:34:49,420
Một hôm, tôi đang đến buổi diễn tập,

447
00:34:50,088 --> 00:34:52,090
Miles đang đi trên phố,

448
00:34:52,924 --> 00:34:55,927
và chúng tôi nhìn nhau,
ông ấy nhìn tôi và nói:

449
00:34:56,552 --> 00:34:59,347
"Giờ anh đã tìm thấy em,
anh sẽ không để em đi".

450
00:35:00,932 --> 00:35:04,435
Chuyện xảy ra là,
tôi chuyển đến ở cùng ông ấy.

451
00:35:17,448 --> 00:35:21,869
Frances Taylor thực sự
là một nàng thơ, một nguồn cảm hứng.

452
00:35:22,745 --> 00:35:27,375
Bà ấy là người truyền cảm hứng
nhiều nhất mà ông ấy hợp tác.

453
00:35:27,875 --> 00:35:29,710
Người ở cùng ông ấy lâu nhất.

454
00:35:30,378 --> 00:35:33,256
Bà ấy đem lại cho ông
sự ổn định và tình yêu

455
00:35:33,339 --> 00:35:34,674
vào thời điểm ông cho ra

456
00:35:34,757 --> 00:35:37,718
một vài trong số tác phẩm
mang tính đột phá và nổi tiếng nhất.

457
00:35:42,557 --> 00:35:44,642
Ông ấy phải đi Paris,

458
00:35:45,977 --> 00:35:47,562
và để lại nhạc cho tôi.

459
00:35:49,897 --> 00:35:51,858
Tôi đã yêu nhạc của ông ấy.

460
00:35:52,108 --> 00:35:53,693
Nó ngấm vào tôi.

461
00:35:56,696 --> 00:35:58,573
Tôi cứ chơi đi chơi lại.

462
00:36:00,116 --> 00:36:03,119
Đó là lần đầu tôi được tiếp xúc
với nhạc của ông ấy.

463
00:36:12,170 --> 00:36:15,006
Năm 1956, khi Miles đến châu Âu,

464
00:36:15,590 --> 00:36:17,550
chúng tôi phải có buổi diễn tập.

465
00:36:18,050 --> 00:36:21,804
Ông ấy chưa từng chơi
với bộ phận tạo nhịp châu Âu.

466
00:36:23,055 --> 00:36:25,308
Ông ấy còn không chào.

467
00:36:25,516 --> 00:36:27,560
Ông ấy không hề cười.

468
00:36:28,352 --> 00:36:31,856
Không nói một lời nào,
ông ấy bắt đầu chơi.

469
00:36:42,700 --> 00:36:46,412
Tôi theo ngay
vì chúng tôi biết âm nhạc của ông ấy.

470
00:36:46,996 --> 00:36:48,581
Chúng tôi hâm mộ nhạc của ông ấy.

471
00:36:49,707 --> 00:36:52,335
Tôi luôn tự hỏi mình,

472
00:36:52,418 --> 00:36:55,880
nếu chúng tôi hỏi:
"Xin lỗi, ông đang chơi gì vậy?

473
00:36:55,963 --> 00:36:57,840
Chúng tôi không biết bài đó".

474
00:36:58,841 --> 00:37:02,261
Chắc là ông ấy không thích thế,
nhưng chúng tôi đã chơi.

475
00:37:02,845 --> 00:37:07,350
Ông ấy nói: "Được rồi," và rồi ông ấy...
Thế thôi. Hết.

476
00:37:07,725 --> 00:37:09,477
Chúng tôi chơi ăn ý luôn.

477
00:37:12,688 --> 00:37:13,773
Em yêu anh.

478
00:37:16,025 --> 00:37:17,777
Em sẽ không bỏ anh, Julien.

479
00:37:18,527 --> 00:37:19,528
Anh yêu em.

480
00:37:20,529 --> 00:37:23,866
Không có giọng nói của em,
anh sẽ lạc giữa miền yên lặng.

481
00:37:25,243 --> 00:37:26,452
Nghe không can đảm lắm.

482
00:37:26,535 --> 00:37:28,079
Miles tình cờ ở Paris

483
00:37:28,162 --> 00:37:31,749
vào thời điểm Louis Malle
kết thúc bộ phim này,

484
00:37:32,375 --> 00:37:35,336
Ascenseur pour l'Échafaud,
Thang Máy Đến Giá Treo Cổ.

485
00:37:38,631 --> 00:37:40,341
Đùa kiểu gì đây?

486
00:37:40,925 --> 00:37:42,593
Malle lúc đó rất trẻ

487
00:37:42,677 --> 00:37:45,680
và thực sự bắt đầu sự nghiệp.

488
00:37:46,055 --> 00:37:46,889
Tiền à?

489
00:37:46,973 --> 00:37:50,393
Ông ấy cũng muốn làm
một bộ phim khác biệt,

490
00:37:50,643 --> 00:37:53,145
và thay đổi cách làm phim,

491
00:37:53,229 --> 00:37:58,401
như đưa người thật vào bối cảnh thật.

492
00:38:02,989 --> 00:38:04,991
Ông tiếp cận Miles với ý tưởng:

493
00:38:05,241 --> 00:38:08,577
"Anh có sẵn sàng
sáng tác nhạc jazz cho phim không?"

494
00:38:14,917 --> 00:38:17,586
Trước đây, một nhạc sĩ
làm nhạc cho bộ phim,

495
00:38:17,670 --> 00:38:22,008
thường yêu cầu 30 người đến.

496
00:38:22,091 --> 00:38:26,304
Có đàn vĩ cầm, bộ gõ, kèn đồng, vân vân.

497
00:38:26,387 --> 00:38:29,307
Rồi "Ba-bốn, các anh.
Sẵn sàng chưa? Ba-bốn".

498
00:38:31,892 --> 00:38:36,605
Những người viết nhạc biết
chính xác thời lượng của mỗi phân đoạn.

499
00:38:36,689 --> 00:38:39,108
Hai phút 40, vân vân.

500
00:38:39,400 --> 00:38:40,818
Với Miles thì không.

501
00:38:51,829 --> 00:38:54,498
Miles không viết bản nhạc nào.

502
00:38:56,375 --> 00:38:58,961
Ông ấy chơi toàn bộ phần nhạc

503
00:38:59,712 --> 00:39:02,340
trực tiếp khi chiếu phim.

504
00:39:13,184 --> 00:39:19,565
Chỉ ứng tác và tạo ra âm thanh
phù hợp với hình ảnh trong phim.

505
00:39:32,370 --> 00:39:36,415
Nhìn hình ảnh đồng thời trong khi chơi

506
00:39:36,499 --> 00:39:39,585
là rất quan trọng
vì ông ấy là Jeanne Moreau.

507
00:39:41,921 --> 00:39:45,299
Nhạc của ông ấy,
nhưng Jeanne Moreau mới chịu hậu quả.

508
00:39:52,598 --> 00:39:55,267
Chúng tôi nhanh chóng nhận ra
nó rất đáng nể.

509
00:39:55,768 --> 00:39:58,229
Điều chúng tôi đang làm rất đáng nể.

510
00:40:04,235 --> 00:40:06,529
Nhạc phim đó khiến bộ phim nổi tiếng.

511
00:40:07,988 --> 00:40:11,325
Rất nhiều người nghe đĩa trước,

512
00:40:11,409 --> 00:40:13,994
rồi mới muốn xem phim.

513
00:40:19,834 --> 00:40:22,420
Trong lúc thu âm
Thang Máy lên Giá Treo Cổ,

514
00:40:22,503 --> 00:40:26,215
Miles đã trải nghiệm cách thức mới
để tiếp cận với sự ngẫu hứng.

515
00:40:27,007 --> 00:40:30,386
Đó là điều sẽ phát triển
trong những năm sau.

516
00:40:31,720 --> 00:40:35,099
Thứ gì đó bắt đầu ở phòng thu

517
00:40:35,724 --> 00:40:37,810
của phim Thang Máy lên Giá Treo Cổ.

518
00:40:42,189 --> 00:40:43,399
Bắt đầu lại nhé.

519
00:40:45,192 --> 00:40:46,193
Bắt đầu nào.

520
00:40:46,318 --> 00:40:48,362
0-62-291.

521
00:40:48,446 --> 00:40:50,656
- Số hai, đúp một.
- Đợi chút.

522
00:40:51,991 --> 00:40:54,702
Tôi có lẽ là người đầu tiên tới đó
vì tôi phải lắp trống.

523
00:40:56,620 --> 00:41:01,000
Tôi mang trống tới, lắp đặt,
và chờ mọi người nối đuôi nhau vào.

524
00:41:04,753 --> 00:41:07,548
Ông ấy đi vào, mang theo ghi chép nhỏ.

525
00:41:07,631 --> 00:41:09,091
Ông ấy còn không có bản nhạc.

526
00:41:10,968 --> 00:41:12,678
Điều duy nhất ông ấy nói với tôi là:

527
00:41:12,761 --> 00:41:14,180
"Cứ chơi ngẫu hứng thôi".

528
00:41:15,139 --> 00:41:16,307
Ông ấy nói: "Cứ chơi ngẫu hứng".

529
00:41:19,894 --> 00:41:22,146
Tôi không viết sẵn nhạc
cho Kind of Blue,

530
00:41:22,813 --> 00:41:24,148
mà mang bản thảo tới

531
00:41:24,231 --> 00:41:26,901
vì muốn chơi thật ngẫu hứng.

532
00:41:28,986 --> 00:41:31,614
Tôi biết nếu ta có
những nhạc công xuất sắc,

533
00:41:31,697 --> 00:41:33,657
họ sẽ xử lý được tình huống

534
00:41:33,741 --> 00:41:37,661
và chơi vượt ra ngoài những gì có sẵn
mà hơn khả năng của họ.

535
00:41:39,455 --> 00:41:41,123
Phần đầu của bài "So What"…

536
00:41:48,380 --> 00:41:50,883
Rồi Paul chơi bass, thế này...

537
00:41:56,680 --> 00:41:59,391
Trời, đó là lần đầu tiên
tôi nghe nhạc của Miles.

538
00:41:59,892 --> 00:42:03,020
Lấy đĩa trong bộ sưu tập đĩa của bố tôi,
đặt nó lên máy.

539
00:42:05,272 --> 00:42:08,901
Thứ đầu tiên đập vào tai bạn là
Paul Chambers chơi giai điệu bassline đó.

540
00:42:16,575 --> 00:42:19,453
Ta không thể nghi ngờ những văn bản
linh thiêng nhưng ta có nghi ngờ nhỉ?

541
00:42:19,537 --> 00:42:22,206
Như là tại sao Kinh Thánh là Kinh Thánh?

542
00:42:22,289 --> 00:42:23,415
Nó là Kinh Thánh thôi.

543
00:42:23,499 --> 00:42:25,209
Sao Kind of Blue là Kind of Blue?

544
00:42:25,292 --> 00:42:30,673
Nó là Kind of Blue, thế thôi.
Và nó thay đổi âm thanh của nhạc jazz.

545
00:42:38,639 --> 00:42:40,558
Tiếng chũm chọe mở đầu của "So What,"

546
00:42:40,641 --> 00:42:42,184
tôi nghĩ mình làm quá đà.

547
00:42:42,685 --> 00:42:45,437
Tôi thấy nó có vẻ to hơn mức cần thiết.

548
00:42:48,440 --> 00:42:50,317
Và có vẻ như nó cứ ngân mãi,

549
00:42:50,401 --> 00:42:53,195
nhưng nó đưa bạn vào ngay giai điệu.

550
00:42:54,196 --> 00:42:56,073
Kiểu như, ta dẫn đường

551
00:42:56,782 --> 00:42:59,159
và phần còn lại của giai điệu cất cánh.

552
00:43:12,506 --> 00:43:15,843
Với Kind of Blue, ông ấy yêu cầu họ

553
00:43:16,385 --> 00:43:20,514
suy nghĩ kĩ hơn
về loại âm thanh họ có thể tạo ra?

554
00:43:24,643 --> 00:43:28,272
Ông ấy nói:
"Tôi có vài ý tưởng. Làm thôi".

555
00:43:31,025 --> 00:43:34,945
Đây là điều mà Miles làm đến cuối đời.

556
00:43:47,458 --> 00:43:51,170
Kind of Blue không thực sự thể hiện
niềm đam mê dễ dàng như vậy

557
00:43:51,253 --> 00:43:53,756
nhưng đồng thời,
khi các nhạc công cởi mở,

558
00:43:54,882 --> 00:43:59,345
họ cho bạn thấy mình
có thể sáng tạo, tài tình,

559
00:43:59,803 --> 00:44:01,555
và gây chấn động tới mức nào.

560
00:44:25,371 --> 00:44:27,581
Kind of Blue thực sự cho thấy

561
00:44:27,665 --> 00:44:29,500
cách suy nghĩ khác về âm nhạc,

562
00:44:29,583 --> 00:44:32,920
và một cách khác
để chơi và tiếp cận âm nhạc.

563
00:44:33,504 --> 00:44:36,757
Và với Coltrane, đó là cánh cửa ông cần

564
00:44:37,383 --> 00:44:39,301
để tìm bản sắc của mình.

565
00:44:45,349 --> 00:44:48,977
Rất ít người thấy được
tiềm năng của John Coltrane trẻ tuổi,

566
00:44:49,853 --> 00:44:54,358
nhưng Miles đưa ông ấy theo
và cho Coltrane không gian

567
00:44:54,441 --> 00:44:58,570
để trở thành nghệ sĩ mà sau này
chúng ta yêu mến và tôn kính.

568
00:45:18,048 --> 00:45:20,551
Những người vốn thích nhạc jazz
còn thích album đó.

569
00:45:21,385 --> 00:45:22,720
Mỗi thập kỉ lại có điều mới,

570
00:45:22,803 --> 00:45:25,764
có người mới nói về Kind of Blue.

571
00:45:25,889 --> 00:45:28,517
"Đó là điều khiến tôi
bắt đầu nghe nhạc jazz".

572
00:45:33,522 --> 00:45:35,357
Bạn có thể nghe hàng trăm lần.

573
00:45:35,441 --> 00:45:37,943
Nó luôn có điều gì đó mới mẻ để nói.

574
00:45:39,611 --> 00:45:43,449
Với tôi, đó là định nghĩa về một kiệt tác.

575
00:45:57,671 --> 00:46:01,341
Tôi nghĩ Miles không biết đó sẽ là đĩa

576
00:46:01,425 --> 00:46:03,761
bán được nhiều hơn bất cứ đĩa nào

577
00:46:03,844 --> 00:46:06,013
trong lịch sử nhạc jazz.

578
00:46:06,930 --> 00:46:09,641
Nếu Miles nghĩ nó sẽ được thế,

579
00:46:09,725 --> 00:46:11,477
ông ấy đã đòi một tòa nhà,

580
00:46:12,519 --> 00:46:16,273
và đòi để sẵn hai chiếc Ferrari ở ngoài.

581
00:46:16,356 --> 00:46:18,150
Ông ấy sẽ phát điên thực sự.

582
00:46:19,151 --> 00:46:21,528
Nếu ông ấy nghĩ chuyện đó xảy ra,

583
00:46:21,612 --> 00:46:23,113
ông ấy sẽ nổi đóa với họ.

584
00:46:40,547 --> 00:46:43,467
Kind of Blue thành công ngay lập tức.

585
00:46:44,259 --> 00:46:47,888
Ông ấy dần trở thành
ngôi sao chính thống nổi tiếng.

586
00:46:49,515 --> 00:46:52,351
Hợp đồng với Columbia đưa nhạc của ông

587
00:46:52,476 --> 00:46:55,187
tới khán giả Mỹ chính thống
theo cách chưa từng có.

588
00:46:59,441 --> 00:47:03,862
Ông ấy vươn mình
tới lãnh địa của những nhạc công đại tài.

589
00:47:10,828 --> 00:47:15,290
Tôi chỉ muốn truyền đạt
cảm xúc của mình qua âm nhạc.

590
00:47:16,416 --> 00:47:19,253
Đồng hành với Colombia
có nghĩa là nhiều tiền hơn,

591
00:47:19,336 --> 00:47:23,131
nhưng được trả lương, và trả lương cao
cho việc bạn làm có gì là sai?

592
00:47:33,350 --> 00:47:35,644
Đó là thời đại của người da đen,

593
00:47:36,019 --> 00:47:39,898
khi ông ấy muốn thể hiện
lòng tự hào về bản thân,

594
00:47:40,399 --> 00:47:42,734
và Miles đúng là lá cờ đầu,

595
00:47:42,985 --> 00:47:45,988
và trông ông ấy hết sức bảnh bao.

596
00:47:57,666 --> 00:48:00,586
Miles Davis là hiện thân của sự sành điệu.

597
00:48:01,503 --> 00:48:03,630
Người hùng thần thoại đó.

598
00:48:08,218 --> 00:48:10,721
Ông ấy trở thành
Siêu Nhân da đen của chúng ta.

599
00:48:14,808 --> 00:48:16,852
Khi một album mới của Miles phát hành,

600
00:48:17,519 --> 00:48:20,105
chúng tôi đi đâu cũng mang nó theo.

601
00:48:21,231 --> 00:48:22,900
Riêng việc thích Miles

602
00:48:22,983 --> 00:48:26,528
bản thân nó là định nghĩa về thời thượng.

603
00:48:32,951 --> 00:48:37,039
Miles Davis mặc quần áo xịn,
và lái xe nhanh,

604
00:48:37,122 --> 00:48:38,999
có phụ nữ và mọi thứ.

605
00:48:39,625 --> 00:48:42,419
Chúng tôi không chỉ
muốn chơi với Miles Davis,

606
00:48:42,502 --> 00:48:43,670
mà còn muốn là Miles.

607
00:48:49,968 --> 00:48:53,180
Tôi muốn nói:
"Miles, anh xử lý thế nào

608
00:48:53,263 --> 00:48:55,933
khi muốn đưa các con đi chơi với mình?"

609
00:48:56,016 --> 00:48:58,310
Ông ấy nói: "Tôi bảo chúng đi taxi".

610
00:49:08,195 --> 00:49:11,657
Miles trở thành đại diện cho sự sành điệu,

611
00:49:11,990 --> 00:49:14,034
một kiểu tinh tế,

612
00:49:14,117 --> 00:49:16,036
một kiểu nam tính.

613
00:49:17,621 --> 00:49:20,999
Một người đàn ông da đen phớt đời.

614
00:49:28,757 --> 00:49:33,470
Sành điệu, thời thượng, nóng nảy,
tinh tế và thanh lịch.

615
00:49:34,179 --> 00:49:36,348
Tôi có những thứ đó và hơn thế nữa,

616
00:49:37,099 --> 00:49:40,102
nhưng tôi dồn hết tâm sức chơi kèn,
và có một nhóm tuyệt vời,

617
00:49:40,686 --> 00:49:44,189
nên người ta không chỉ nhận ra tôi
nhờ có hình ảnh nổi loạn.

618
00:49:45,774 --> 00:49:49,319
Mọi người bắt đầu nói
về sự bí ẩn của Miles Davis.

619
00:49:55,534 --> 00:49:59,079
Màu da đen của Miles Davis,

620
00:49:59,162 --> 00:50:02,249
thay vì coi nó là điểm yếu,

621
00:50:02,332 --> 00:50:03,875
ông coi nó là thế mạnh.

622
00:50:06,920 --> 00:50:08,672
Nó rất khác so với bất cứ gì

623
00:50:08,755 --> 00:50:12,634
được chiếu trên TV hay phim ảnh thời đó.

624
00:50:13,593 --> 00:50:18,432
Miles đã biến nó thành
thứ gì đó sành điệu, đáng ao ước.

625
00:50:19,891 --> 00:50:23,145
Mỗi lần xuất hiện trước công chúng,
tôi cực kì bảnh bao,

626
00:50:23,228 --> 00:50:24,563
và Frances cũng thế.

627
00:50:25,564 --> 00:50:28,358
Một tên khốn da đen thui như tôi

628
00:50:28,442 --> 00:50:30,610
với người phụ nữ lộng lẫy này.

629
00:50:31,028 --> 00:50:32,654
Trời ạ, ra trò đấy.

630
00:50:32,946 --> 00:50:35,866
Mọi người dừng lại, há hốc miệng ra nhìn.

631
00:50:43,248 --> 00:50:47,127
Miles mua quần áo cho tôi vì tôi…

632
00:50:47,627 --> 00:50:50,005
Ai cũng biết tôi có đôi chân tuyệt vời.

633
00:50:52,340 --> 00:50:54,551
Ông ấy rất sang trọng, tôi cũng thế.

634
00:50:56,595 --> 00:50:59,681
Và tất nhiên, ra vào chiếc Ferrari,

635
00:50:59,765 --> 00:51:02,684
chúng tôi là một cặp đôi nóng bỏng,
chắc chắn rồi.

636
00:51:03,602 --> 00:51:05,937
Miles và Frances, nóng bỏng.

637
00:51:37,928 --> 00:51:40,514
Khi còn bé, khi tôi thấy họ đi nhau,

638
00:51:41,056 --> 00:51:42,891
tôi kiểu: "Chà".

639
00:51:43,225 --> 00:51:46,978
Họ diện ngất trời, cực kì bảnh bao,

640
00:51:48,230 --> 00:51:49,106
và yêu nhau.

641
00:51:50,690 --> 00:51:52,984
Trông như hoàng tử và công chúa.

642
00:51:59,574 --> 00:52:02,786
Tôi có một người bạn là nhà văn,
tên là George Frazier.

643
00:52:03,578 --> 00:52:05,163
Ông ấy đã nghe được một từ

644
00:52:06,123 --> 00:52:08,041
hợp với Miles.

645
00:52:10,544 --> 00:52:15,549
Nó liên quan đến
những người đấu bò Tây Ban Nha.

646
00:52:18,051 --> 00:52:19,886
Rất nhiều người có thể giết lũ bò,

647
00:52:20,345 --> 00:52:22,556
vài người trong số đó rất thú vị,

648
00:52:22,973 --> 00:52:26,935
nhưng những người khác
chỉ bước vào sân rồi đứng đó cầm áo choàng

649
00:52:27,561 --> 00:52:29,020
và con bò xông tới

650
00:52:29,771 --> 00:52:32,691
và khán giả thở hổn hển.

651
00:52:35,318 --> 00:52:37,863
Người đấu bò đó có khí chất.

652
00:52:40,782 --> 00:52:43,702
Và Miles có khí chất.

653
00:52:47,497 --> 00:52:50,959
Miles là người yêu ghét phân minh.

654
00:52:51,042 --> 00:52:54,212
Nếu ông ấy thích bạn là thích,
còn nếu không thích thì thôi.

655
00:52:54,296 --> 00:52:56,798
Ông ấy là người như thế.

656
00:52:57,090 --> 00:52:59,801
Nếu bạn được ông ấy thích

657
00:53:00,343 --> 00:53:01,845
thì sẽ mãi là thế.

658
00:53:01,928 --> 00:53:05,182
Còn nếu ông ấy không ưa bạn,
thì sẽ mãi không ưa,

659
00:53:05,599 --> 00:53:06,433
bạn biết chứ?

660
00:53:09,394 --> 00:53:12,063
Tôi lạnh lùng với đa số mọi người.

661
00:53:12,939 --> 00:53:15,066
Đó là cách tôi bảo vệ mình,

662
00:53:15,358 --> 00:53:18,695
không để ai hiểu
cảm xúc và tình cảm của tôi.

663
00:53:19,613 --> 00:53:21,865
Nó hiệu quả với tôi
trong một thời gian dài.

664
00:53:24,034 --> 00:53:29,414
Tôi đến câu lạc bộ Village Vanguard
khi Miles biểu diễn ở đó,

665
00:53:30,373 --> 00:53:36,087
và tôi nói:
"Ông Davis, tôi là Archie Shepp, và...

666
00:53:36,713 --> 00:53:38,715
tôi muốn xin phép cùng biểu diễn".

667
00:53:39,424 --> 00:53:41,760
Ông ấy hỏi: "Archie nào?"

668
00:53:43,386 --> 00:53:44,387
Và...

669
00:53:44,930 --> 00:53:46,348
tôi nói: "Archie Shepp".

670
00:53:46,723 --> 00:53:48,683
Ông nói: "Mẹ kiếp.

671
00:53:49,726 --> 00:53:51,436
Anh không được biểu diễn cùng tôi".

672
00:53:51,853 --> 00:53:53,230
Miles không quan tâm.

673
00:53:54,439 --> 00:53:56,608
Miles không cần phải làm hài lòng

674
00:53:57,525 --> 00:53:58,735
bất ai trừ bản thân.

675
00:54:02,989 --> 00:54:06,076
Miles không quan tâm.

676
00:54:08,119 --> 00:54:11,164
Hiểu ý tôi chứ?
Ông ấy không quan tâm đến ai cả.

677
00:54:12,123 --> 00:54:13,875
Vì ông ấy là Miles Davis.

678
00:54:16,962 --> 00:54:19,673
Ông ấy có tính cách rất kì cục.

679
00:54:20,799 --> 00:54:23,385
Ông ấy bất mãn, phản xã hội...

680
00:54:24,844 --> 00:54:28,139
Nhưng đôi khi những sự bất an
và những góc khuất đó

681
00:54:28,640 --> 00:54:31,601
chính là nền tảng của nghệ thuật,

682
00:54:31,685 --> 00:54:34,854
để nghệ thuật trở thành cách chữa lành.

683
00:54:36,815 --> 00:54:40,026
Nó cho ông ấy cơ hội thể hiện sự yếu đuối

684
00:54:40,402 --> 00:54:41,820
và thể hiện khía cạnh

685
00:54:42,153 --> 00:54:44,281
mà ông ấy không thể để lộ ngoài đời.

686
00:54:54,749 --> 00:54:56,710
Lúc đó, chúng tôi làm ở Birdland.

687
00:54:57,752 --> 00:55:01,965
Chúng tôi đã hoàn thành một tiết mục
và Miles lên gác để hút thuốc.

688
00:55:05,343 --> 00:55:08,346
Tôi đứng ở trước Birdland, người ướt sũng,

689
00:55:08,680 --> 00:55:11,474
vì đó là một đêm tháng Tám
nóng nực, oi bức.

690
00:55:12,726 --> 00:55:16,604
Tôi đưa một cô gái da trắng xinh đẹp
tên là Judy ra bắt taxi.

691
00:55:18,189 --> 00:55:21,901
Viên cảnh sát da trắng đến chỗ tôi
và bảo tôi đi.

692
00:55:24,321 --> 00:55:27,157
Mile hỏi: "Tại sao? Tôi đang hút thuốc.

693
00:55:27,240 --> 00:55:29,784
Tôi làm việc ở tầng dưới
và đang hút thuốc".

694
00:55:29,868 --> 00:55:32,120
Ông ấy đứng ngay cạnh tấm biển
có tên mình.

695
00:55:32,203 --> 00:55:36,166
M-I-L-E-S. M-I-L-E-S. Miles.

696
00:55:36,624 --> 00:55:38,501
Đó là tôi. Anh là ai?

697
00:55:39,002 --> 00:55:40,503
Kind of Blue vừa ra mắt.

698
00:55:40,587 --> 00:55:45,842
Ai cũng nói đến ông ấy,
tên ông ấy trên mái cửa vào rạp hát.

699
00:55:47,010 --> 00:55:48,511
Đỉnh cao của sự nổi tiếng

700
00:55:50,388 --> 00:55:52,974
Ông ta nói: "Tôi không quan tâm.
Anh không được đứng đó".

701
00:55:53,058 --> 00:55:54,851
Miles nói: "Tôi không đi đâu cả".

702
00:55:55,518 --> 00:55:58,480
Tôi cứ nhìn chằm chằm
thẳng vào mặt anh ta,

703
00:55:58,855 --> 00:56:00,273
và tôi không nhúc nhích.

704
00:56:01,816 --> 00:56:05,028
Lúc đó, Miles khỏe lắm,

705
00:56:05,362 --> 00:56:08,031
gã kia khó mà động được vào ông ấy.

706
00:56:09,783 --> 00:56:12,369
Bỗng dưng một thanh tra da trắng chạy đến

707
00:56:12,452 --> 00:56:14,412
và bùm, anh ta đánh vào đầu tôi.

708
00:56:15,747 --> 00:56:17,290
Tôi không ngờ anh ta đến.

709
00:56:18,666 --> 00:56:20,543
Tôi nhận được một cuộc gọi

710
00:56:20,627 --> 00:56:23,129
rằng tôi nên đến đồn cảnh sát.

711
00:56:24,464 --> 00:56:26,049
Và tôi thấy mặt ông ấy.

712
00:56:28,510 --> 00:56:30,428
Thật đáng sợ.

713
00:56:31,429 --> 00:56:32,806
Tôi khóc nức nở.

714
00:56:39,771 --> 00:56:42,232
Chuyện phi lý này xảy ra ở East St. Louis

715
00:56:42,315 --> 00:56:43,900
thì còn được,

716
00:56:43,983 --> 00:56:46,152
chứ ở New York thì không.

717
00:56:46,236 --> 00:56:50,031
Đây lẽ ra phải là thành phố
tiến bộ, đẳng cấp nhất thế giới.

718
00:56:52,534 --> 00:56:55,537
Đó là phân biệt chủng tộc.
Tất cả là do phân biệt chủng tộc.

719
00:56:55,620 --> 00:56:59,290
Cả thành phố, cả thế giới
phân biệt chủng tộc.

720
00:56:59,374 --> 00:57:00,375
Đó là...

721
00:57:01,084 --> 00:57:02,168
Đó là gì?

722
00:57:03,253 --> 00:57:05,380
Lý do là thế, không gì khác.

723
00:57:09,092 --> 00:57:13,138
Điều này nhắc ta rằng
dù có thành công tới mức nào,

724
00:57:13,221 --> 00:57:14,639
dù có thành đạt tới đâu,

725
00:57:14,722 --> 00:57:19,310
dù có tiền của, được công nhận
đến mức nào, thì nó

726
00:57:20,395 --> 00:57:22,230
cũng không thể bảo vệ bạn

727
00:57:22,856 --> 00:57:26,025
khỏi sự thù địch chủng tộc ở Hoa Kỳ.

728
00:57:26,943 --> 00:57:28,486
Chết tiệt, bạn biết đấy,

729
00:57:29,320 --> 00:57:31,239
chuyện này không có lối thoát.

730
00:57:34,951 --> 00:57:37,120
Sự việc đó đã thay đổi tôi mãi mãi,

731
00:57:38,037 --> 00:57:41,583
khiến tôi cay đắng, bất mãn
hơn mức vốn có.

732
00:57:48,131 --> 00:57:51,176
Ông ấy hay nhớ lại. Có khi chúng tôi
đang nói chuyện, ông ấy nói:

733
00:57:51,259 --> 00:57:52,927
"Mấy tên cớm khốn nạn đó".

734
00:57:53,303 --> 00:57:56,389
Ông ấy... Đột nhiên,
ông ấy thốt ra như thế.

735
00:57:56,473 --> 00:57:58,016
Ông ấy nhớ tới gã đó.

736
00:57:59,350 --> 00:58:00,935
Chuyện đó không biến mất,

737
00:58:01,019 --> 00:58:03,229
chỉ vì bỗng dưng ta
có chút thành công đâu.

738
00:58:03,313 --> 00:58:05,398
Chuyện đó xảy ra với bạn khi ta còn trẻ,

739
00:58:05,648 --> 00:58:08,026
nó sẽ đeo đẳng ta đến cuối đời.

740
00:58:21,915 --> 00:58:26,586
Miles Ahead là sự hợp tác đầu tiên
giữa Miles Davis và Gil Evans

741
00:58:26,669 --> 00:58:28,880
sau khi Miles kí hợp đồng
với Columbia Records.

742
00:58:29,297 --> 00:58:32,717
Đó là một trong những lý do
Miles chuyển qua Columbia Records.

743
00:58:32,800 --> 00:58:35,970
Vì Columbia có ngân sách
và điều kiện cần thiết

744
00:58:36,054 --> 00:58:38,139
để thực thi một dự án như thế.

745
00:58:50,151 --> 00:58:53,363
Gil và tôi là sự kết hợp đặc biệt
trong âm nhạc.

746
00:58:54,155 --> 00:58:58,368
Tôi thích làm việc với Gil
vì ông rất tỉ mỉ và sáng tạo,

747
00:58:59,285 --> 00:59:02,038
tôi hoàn toàn tin tưởng
vào sự tổ chức âm nhạc của ông ấy.

748
00:59:07,252 --> 00:59:08,878
Chúng tôi cùng tập với piano suốt.

749
00:59:08,962 --> 00:59:10,922
Chúng tôi luôn hỏi nhau:
"Thế này được không? Thế kia được không?"

750
00:59:12,048 --> 00:59:15,426
Tôi rất mê diễn giải các bài hát,

751
00:59:16,177 --> 00:59:18,096
và nó phù hợp một cách tự nhiên.

752
00:59:28,940 --> 00:59:30,733
Khi Miles Ahead ra mắt,

753
00:59:30,817 --> 00:59:36,197
có ảnh cô người mẫu trẻ, da trắng
ở trên boong thuyền buồm

754
00:59:37,073 --> 00:59:39,325
trên bìa đĩa gốc.

755
00:59:42,245 --> 00:59:47,000
Tôi nghĩ việc đó nhằm quảng bá
cuộc sống thượng lưu, sung sướng

756
00:59:47,458 --> 00:59:49,752
và cho phép album được tiếp thị

757
00:59:49,836 --> 00:59:52,505
tới khán giả da trắng rộng rãi.

758
00:59:53,715 --> 00:59:57,343
Và Miles đến nói với George Avakian rằng:

759
00:59:58,177 --> 01:00:01,389
"Con mụ da trắng đó làm gì
trên bìa album của tôi thế?"

760
01:00:05,310 --> 01:00:07,145
Ông nhận thức được quyền lực của mình

761
01:00:07,353 --> 01:00:10,565
là một nghệ sĩ
tạo ra nguồn thu nhập khổng lồ

762
01:00:10,648 --> 01:00:12,108
cho hãng thu âm của mình,

763
01:00:12,191 --> 01:00:14,736
nên ông ấy có tiếng nói
trong những quyết định đó.

764
01:00:15,945 --> 01:00:18,990
Và lần tái bản tiếp theo
của cùng tác phẩm

765
01:00:19,073 --> 01:00:22,201
được phát hành dưới cái tên khác
với ảnh bìa khác,

766
01:00:22,285 --> 01:00:24,579
và chính Miles Davis ở trên bìa.

767
01:00:31,127 --> 01:00:35,632
Miles Ahead là sự cộng tác đầu tiên
trong ba sự cộng tác tuyệt vời

768
01:00:35,715 --> 01:00:38,176
với Gil Evans và một dàn nhạc 19 nhạc cụ.

769
01:00:38,676 --> 01:00:41,679
Hai năm sau Miles Ahead
là đến Porgy and Bess.

770
01:00:43,765 --> 01:00:45,683
Và rồi, hai năm sau đó...

771
01:00:53,566 --> 01:00:57,111
Tôi đã có thời gian ở Barcelona.

772
01:00:59,572 --> 01:01:02,075
Sau khi kết thúc các buổi diễn của mình,

773
01:01:02,158 --> 01:01:05,495
chúng tôi xem và nghe
nhạc và điệu nhảy flamenco,

774
01:01:05,578 --> 01:01:07,288
và tôi say mê nó.

775
01:01:10,792 --> 01:01:11,751
Tôi nói với Miles:

776
01:01:11,834 --> 01:01:14,087
"Em muốn anh điều em thấy

777
01:01:14,170 --> 01:01:16,506
và cảm nhận những gì em cảm nhận
với nhạc flamenco".

778
01:01:16,589 --> 01:01:19,425
Ông ấy không muốn đi,
nhưng cuối cùng đã nhượng bộ.

779
01:01:20,134 --> 01:01:23,721
Và chúng tôi đi xem
nhạc và điệu nhảy flamenco.

780
01:01:29,060 --> 01:01:30,311
Khi chúng tôi rời nhà hát,

781
01:01:31,562 --> 01:01:32,480
chúng tôi...

782
01:01:33,272 --> 01:01:36,067
đến thẳng cửa hàng đĩa của Colony,

783
01:01:37,318 --> 01:01:40,196
và ông ấy mua
tất cả album flamenco có thể mua.

784
01:02:00,967 --> 01:02:04,512
Đó là điều khó khăn nhất
khi tôi làm Sketches of Spain,

785
01:02:05,638 --> 01:02:09,308
chơi kèn trumpet với những đoạn
mà ai đó đáng ra phải hát,

786
01:02:09,684 --> 01:02:11,561
nhất là khi nó được ứng tác.

787
01:02:13,229 --> 01:02:18,526
Giọng tôi phải vừa vui vừa buồn
trong bài hát này, điều đó cũng rất khó.

788
01:02:20,153 --> 01:02:22,697
Nếu bạn biểu diễn
một bài như thế ba hay bốn lần.

789
01:02:23,072 --> 01:02:25,241
Bạn mất cảm xúc muốn đạt đến.

790
01:02:30,830 --> 01:02:32,457
Có vẻ nó ổn thỏa.

791
01:02:33,040 --> 01:02:34,834
Ai cũng thích đĩa nhạc đó.

792
01:02:38,463 --> 01:02:42,175
- Ngày xưa, có một cô công chúa...
- Công chúa đó là cô à?

793
01:02:42,258 --> 01:02:43,593
Và cô ấy đã yêu.

794
01:02:43,676 --> 01:02:45,595
Có khó không?

795
01:02:45,678 --> 01:02:47,388
Ồ, rất dễ.

796
01:02:48,097 --> 01:02:51,142
Ai cũng thấy hoàng tử rất quyến rũ.

797
01:02:51,934 --> 01:02:53,436
Người duy nhất dành cho tôi.

798
01:03:07,784 --> 01:03:09,911
Miles luôn thích giai điệu mạnh mẽ.

799
01:03:12,914 --> 01:03:17,668
Ông thực sự cảm thấy
những giai điệu đó cho phép ông nói ra,

800
01:03:18,044 --> 01:03:20,630
rằng: "Đây là thứ quen thuộc với bạn.

801
01:03:21,214 --> 01:03:24,634
Tôi sẽ cho bạn thấy
nó thật sự đẹp đến mức nào".

802
01:03:28,471 --> 01:03:31,933
Ông ấy có thể dùng bài
"Someday My Prince Will Come"

803
01:03:32,016 --> 01:03:33,559
từ một bộ phim của Walt Disney,

804
01:03:34,185 --> 01:03:38,564
rồi đưa vào đó
cảm xúc và chiều sâu tuyệt vời.

805
01:03:38,981 --> 01:03:42,276
Ông nói:
"Tôi sẽ chơi bài này cho vợ tôi, Frances".

806
01:03:43,027 --> 01:03:48,366
Ta có thể cảm nhận
tình yêu và sự quan tâm khi ông chơi.

807
01:03:56,749 --> 01:03:58,501
Someday My Prince Will Come

808
01:03:58,584 --> 01:04:01,254
là bìa album đầu tiên của Miles
có tôi xuất hiện.

809
01:04:02,255 --> 01:04:04,340
Ông ấy đi vắng,

810
01:04:05,049 --> 01:04:07,760
và tôi nhớ đã đến buổi chụp hình và...

811
01:04:08,594 --> 01:04:11,430
cứ hai phút ông ấy gọi một lần
để xem tôi mặc gì,

812
01:04:11,514 --> 01:04:12,849
trông tôi thế nào.

813
01:04:12,932 --> 01:04:17,144
Ông ấy muốn đảm bảo
tôi trông hoàn hảo.

814
01:04:18,062 --> 01:04:20,606
Tất nhiên, tôi nghĩ là trông tôi hoàn hảo.

815
01:04:26,529 --> 01:04:31,826
Tôi tạo nốt ruồi trên má
vì tôi nghĩ nó mang lại sự cá tính.

816
01:04:37,540 --> 01:04:41,377
Với Someday My Prince Will Come,
tôi bắt đầu yêu cầu

817
01:04:41,460 --> 01:04:44,714
rằng Columbia dùng
phụ nữ da đen trên bìa album của tôi.

818
01:04:46,215 --> 01:04:47,967
Đó là album của tôi,

819
01:04:48,050 --> 01:04:49,677
và tôi là hoàng tử của Frances.

820
01:04:50,136 --> 01:04:52,471
Nên tôi có thể đưa Frances lên bìa.

821
01:04:54,473 --> 01:04:58,269
Ông ấy bảo vệ vẻ đẹp của phụ nữ da đen,

822
01:04:58,352 --> 01:05:02,523
và nói rằng đây là cái đẹp
mà ở đây là vẻ đẹp mà tôi hướng tới,

823
01:05:02,607 --> 01:05:04,609
qua âm nhạc, qua chiếc kèn này.

824
01:05:04,692 --> 01:05:06,444
Một tuyến bố quan trọng.

825
01:05:07,445 --> 01:05:11,115
Tôi chắc chắn đó là vì
ông ấy nghĩ vợ mình nóng bỏng, xinh đẹp.

826
01:05:20,625 --> 01:05:22,835
Mọi người đều muốn tham gia
kịch West Side Story.

827
01:05:23,502 --> 01:05:25,922
Jerome Robbins, Steve Sondheim.

828
01:05:26,422 --> 01:05:28,007
Nó như tác phẩm đỉnh cao.

829
01:05:33,346 --> 01:05:37,141
Ít nhất là có 300 cô gái thử giọng.

830
01:05:39,101 --> 01:05:43,147
Tôi lên sân khấu,
đứng đó, búng ngón tay và...

831
01:05:47,652 --> 01:05:51,280
Tôi hát mấy câu
của Ella Fitzgerald và Jerome Robbins…

832
01:05:51,364 --> 01:05:52,949
Họ đều phát hoảng.

833
01:05:53,240 --> 01:05:54,992
Tôi được nhận.

834
01:06:07,505 --> 01:06:11,133
Khoảng thời gian này,
tôi uống nhiều hơn trước đây,

835
01:06:11,425 --> 01:06:13,427
và hít rất nhiều cocaine.

836
01:06:14,720 --> 01:06:17,473
Sự kết hợp đó có thể khiến ta nóng nảy.

837
01:06:19,684 --> 01:06:22,853
Frances là người phụ nữ duy nhất
khiến tôi ghen tuông.

838
01:06:24,271 --> 01:06:26,899
Vừa ghen lại dùng ma túy và uống rượu,

839
01:06:27,316 --> 01:06:29,402
cô ấy nhìn tôi như thể tôi bị điên,

840
01:06:29,819 --> 01:06:31,612
mà đúng lúc đó, tôi điên thật.

841
01:06:33,531 --> 01:06:36,617
Tôi đã nghĩ mình sáng suốt,
trên đỉnh thế giới.

842
01:06:38,828 --> 01:06:40,997
Tôi làm gì ông ấy cũng ghen.

843
01:06:41,956 --> 01:06:46,877
Ông ấy không chịu nổi
khi tôi đi cùng những người khác và được

844
01:06:48,713 --> 01:06:49,839
nhiều sự chú ý.

845
01:06:51,507 --> 01:06:55,011
Đó là lúc ông ấy đến rạp
và đón tôi trong chiếc Ferrari,

846
01:06:55,428 --> 01:06:58,305
rồi nói:
"Anh muốn em rút khỏi West Side Story.

847
01:06:59,015 --> 01:07:00,891
Vợ là phải ở bên chồng".

848
01:07:05,062 --> 01:07:06,188
Tôi sững sờ.

849
01:07:11,569 --> 01:07:12,945
Nhưng tôi yêu ông ấy,

850
01:07:13,738 --> 01:07:15,156
và tôi theo lời ông ấy.

851
01:07:16,365 --> 01:07:17,450
Tôi bỏ vở kịch đó.

852
01:07:20,786 --> 01:07:22,288
Ông ấy đưa con mình đến,

853
01:07:22,830 --> 01:07:25,958
đó là Cheryl Ann, Gregory và bé Miles.

854
01:07:28,085 --> 01:07:31,797
Cuối cùng, việc tôi làm
là biểu diễn trong bếp.

855
01:07:34,633 --> 01:07:38,637
Tôi đến New York,
và dì Frances xin học cho chúng tôi,

856
01:07:38,721 --> 01:07:42,933
và chúng tôi bắt đầu đi học,
về nhà, làm bài tập.

857
01:07:44,310 --> 01:07:46,062
Đó là thay đổi lớn với bà ấy.

858
01:07:48,397 --> 01:07:52,068
Tôi không biết nấu ăn gì cả.
Tôi lưu diễn suốt. Thật sự là không.

859
01:07:54,111 --> 01:07:55,071
Ông ấy nói với tôi:

860
01:07:55,946 --> 01:07:57,740
"Hãy nhìn, nghe,

861
01:07:58,491 --> 01:08:00,618
xem anh làm thế nào rồi làm theo".

862
01:08:03,204 --> 01:08:04,580
Nên tôi đã học nấu ăn.

863
01:08:06,582 --> 01:08:08,459
Bà ấy thường nấu ăn ở tầng dưới

864
01:08:08,626 --> 01:08:11,545
rồi thỉnh thoảng,
bà ấy lên gác và biến mất.

865
01:08:11,837 --> 01:08:14,632
Sau này, bà ấy nói với tôi:
"Anh có nhớ là tôi hay biến mất,

866
01:08:14,715 --> 01:08:15,841
lên gác không?"

867
01:08:15,925 --> 01:08:17,051
Tôi nói: "Có".

868
01:08:17,134 --> 01:08:20,304
Bà ấy nói:
"Tôi lên gác để ngắm đôi giày ba lê".

869
01:08:25,559 --> 01:08:29,021
Bà ấy dường như luôn kìm nén

870
01:08:31,148 --> 01:08:32,608
những cảm xúc về...

871
01:08:33,984 --> 01:08:35,736
những điều lẽ ra bà ấy có thể làm.

872
01:08:40,282 --> 01:08:44,245
Tháng 4 năm 1965,
tôi được phẫu thuật hông,

873
01:08:44,328 --> 01:08:47,373
và họ thay thế chỏm xương hông
bằng xương lấy từ cẳng chân tôi,

874
01:08:47,957 --> 01:08:49,083
nhưng không thành công,

875
01:08:49,291 --> 01:08:51,710
nên họ phải làm lại vào tháng Tám năm đó.

876
01:08:52,670 --> 01:08:54,880
Lúc nào tôi cũng rất đau đớn.

877
01:08:55,881 --> 01:08:58,551
Tôi bắt đầu uống nhiều hơn trước đây

878
01:08:58,634 --> 01:09:00,302
và uống thuốc giảm đau.

879
01:09:01,220 --> 01:09:03,514
Tôi bắt đầu dùng nhiều cocaine hơn.

880
01:09:04,306 --> 01:09:06,350
Tôi đoán là do trầm cảm.

881
01:09:08,185 --> 01:09:10,396
Đó là sự kết hợp của ghen tuông,

882
01:09:11,397 --> 01:09:12,273
cocaine,

883
01:09:13,691 --> 01:09:14,692
thuốc Percodan,

884
01:09:15,651 --> 01:09:17,862
rượu scotch và sữa, đó là sự kết hợp

885
01:09:19,029 --> 01:09:20,573
mà sau này tôi phát hiện ra.

886
01:09:21,991 --> 01:09:22,867
Và…

887
01:09:23,534 --> 01:09:27,288
mấy thứ đó kết hợp lại,
khiến ta nóng nảy,

888
01:09:29,248 --> 01:09:30,583
như ông ấy bị.

889
01:09:38,132 --> 01:09:41,594
Một buổi tối, tôi ở Birdland cùng Miles...

890
01:09:50,144 --> 01:09:53,397
và Quincy Jones ở đó.

891
01:10:06,160 --> 01:10:07,828
Khi chúng tôi về nhà đêm đó,

892
01:10:08,204 --> 01:10:13,083
tôi chỉ nói với Miles
rằng Quincy Jones đẹp trai.

893
01:10:19,256 --> 01:10:20,507
Khi tôi chưa kịp nhận ra...

894
01:10:22,593 --> 01:10:23,677
Nó diễn ra nhanh lắm.

895
01:10:25,804 --> 01:10:28,140
Tôi nảy đom đóm mắt và ngã trên sàn.

896
01:10:30,726 --> 01:10:33,938
Đó là điều khó tin nhất
từng xảy ra với tôi

897
01:10:34,021 --> 01:10:36,273
vì cả đời mình, tôi chưa từng bị đánh.

898
01:10:39,193 --> 01:10:40,444
Đó là lần đầu tiên,

899
01:10:41,654 --> 01:10:43,405
và không phải là lần cuối,

900
01:10:44,323 --> 01:10:45,449
rất tiếc.

901
01:10:50,746 --> 01:10:53,415
Lúc đó, tôi không biết mình sắp ra đi,

902
01:10:54,667 --> 01:10:55,542
nhưng...

903
01:10:56,669 --> 01:10:58,170
đó là khi chuyện xảy ra.

904
01:11:05,511 --> 01:11:07,304
Giờ tôi có thể nói điều này.

905
01:11:08,347 --> 01:11:11,183
Frances là người vợ tuyệt nhất
tôi từng có.

906
01:11:13,310 --> 01:11:17,231
Tôi nhận ra mình đã tệ bạc ra sao
với cô ấy, và chuyện đã kết thúc.

907
01:11:18,691 --> 01:11:22,778
Giờ tôi biết điều đó,
và tôi ước gì lúc đó mình biết.

908
01:11:25,781 --> 01:11:27,533
Ông ấy luôn nói về bà ấy.

909
01:11:28,284 --> 01:11:31,245
Cả sau khi họ đã chia tay,

910
01:11:31,328 --> 01:11:33,998
bốn hay năm năm sau, ông ấy vẫn nói:

911
01:11:35,332 --> 01:11:37,209
"Thấy bộ vest cô kia đang mặc không?

912
01:11:37,501 --> 01:11:39,920
Tôi từng mua cho Frances một bộ như thế".

913
01:11:43,215 --> 01:11:44,341
Sau khi tôi đi,

914
01:11:45,217 --> 01:11:47,970
tôi nghe Miles nói ông ấy thực sự sa sút.

915
01:11:48,929 --> 01:11:50,180
Ông ấy cũng nói:

916
01:11:50,973 --> 01:11:52,099
"Ai có được cô ấy

917
01:11:52,975 --> 01:11:54,768
sẽ là một thằng khốn may mắn".

918
01:11:59,356 --> 01:12:01,191
Đó là điều tôi nghe ông ấy nói.

919
01:12:03,444 --> 01:12:04,403
Ông ấy nói đúng.

920
01:12:31,138 --> 01:12:33,974
Trong những năm cuối
mà Trane ở cùng nhóm tôi,

921
01:12:34,058 --> 01:12:35,893
ông ấy bắt đầu chơi cho riêng mình.

922
01:12:37,227 --> 01:12:40,314
Khi điều đó xảy ra,
ban nhạc đã mất đi ma lực

923
01:12:40,397 --> 01:12:42,566
những người từng thích chơi với nhau

924
01:12:42,649 --> 01:12:44,193
giờ không quan tâm nữa.

925
01:12:45,069 --> 01:12:47,279
Đó là khi một ban nhạc tan rã.

926
01:12:48,447 --> 01:12:51,367
Sẽ là nói dối nếu nói
rằng nó không khiến tôi buồn

927
01:12:51,450 --> 01:12:53,786
vì tôi rất thích chơi với ban nhạc này,

928
01:12:55,287 --> 01:12:58,290
và tôi nghĩ đó là ban nhạc nhỏ
xuất sắc mọi thời đại.

929
01:12:59,750 --> 01:13:02,419
Hoặc ít nhất là xuất sắc nhất
mà tôi biết đến lúc đó.

930
01:13:03,796 --> 01:13:06,757
Tôi luôn tìm những tác phẩm mới để chơi,

931
01:13:06,840 --> 01:13:09,635
những thử thách mới
cho ý tưởng âm nhạc của tôi.

932
01:13:10,636 --> 01:13:12,679
Giờ là lúc cho điều gì đó khác lạ.

933
01:13:20,729 --> 01:13:23,232
Lúc đó, tôi làm
ở một nơi gọi là Half Note.

934
01:13:23,649 --> 01:13:25,442
Miles đến khi chúng tôi đang chơi,

935
01:13:25,526 --> 01:13:29,279
mặc áo choàng đen, đội mũ đen,
trông rất bí ẩn,

936
01:13:29,863 --> 01:13:32,032
và ông ấy nói: "Tôi tìm một tay chơi bass.

937
01:13:32,366 --> 01:13:33,575
Anh hứng thú không?"

938
01:13:33,951 --> 01:13:37,538
Lúc đó, chỉ có bánh kếp
là được yêu thích hơn Miles Davis.

939
01:13:40,207 --> 01:13:41,375
Điện thoại tôi reo.

940
01:13:42,042 --> 01:13:43,419
Tôi nghe tiếng đàn ghi-ta.

941
01:13:44,378 --> 01:13:46,755
Có tiếng ghi-ta. Ai đó đang chơi ghi-ta.

942
01:13:47,631 --> 01:13:49,007
Có ai đó nói:

943
01:13:49,550 --> 01:13:51,677
"Tiếng ghi-ta này tuyệt đấy nhỉ?"

944
01:13:53,262 --> 01:13:55,764
Hãy đến nhà tôi ngày mai lúc 1:30.

945
01:13:56,682 --> 01:13:57,683
Cạch.

946
01:13:58,559 --> 01:14:00,102
Ông ấy không hề xưng danh.

947
01:14:00,727 --> 01:14:03,939
Ông ấy không hề cho tôi địa chỉ,
số điện thoại, không gì cả.

948
01:14:04,148 --> 01:14:05,774
Nhưng Miles đã gọi cho tôi.

949
01:14:09,611 --> 01:14:11,822
Ông ấy gửi cho tôi vé hạng nhất,

950
01:14:11,905 --> 01:14:15,200
và bảo tôi đến thợ may của ông ấy
để may áo lễ phục tuxedo.

951
01:14:15,742 --> 01:14:17,703
Và tôi bay đến California.

952
01:14:18,787 --> 01:14:20,414
Miles, lần này ông sẽ chơi bài gì?

953
01:14:21,874 --> 01:14:24,293
Có ai khác nói với tôi
vì Miles bị viêm thanh quản.

954
01:14:27,087 --> 01:14:28,338
Blues hoặc gì đó.

955
01:14:28,422 --> 01:14:31,049
Vâng, một lần nữa,
Nhóm ngũ tấu Miles Davis. Họ đây.

956
01:14:36,722 --> 01:14:39,600
Nhóm ngũ tấu xuất sắc của Miles
trong thập niên 1960,

957
01:14:39,683 --> 01:14:43,187
tạo ra một cách ứng biến hoàn toàn mới

958
01:14:43,270 --> 01:14:46,648
cho phép một mức độ dân chủ chưa từng có

959
01:14:46,732 --> 01:14:48,775
khi tiếp cận âm nhạc,

960
01:14:49,276 --> 01:14:52,738
và ai cũng có thể đưa âm nhạc
đến nơi họ muốn.

961
01:15:04,166 --> 01:15:10,380
Ông luôn quy tụ quanh mình những giọng ca
trẻ, mới nổi, chưa có tiếng tăm.

962
01:15:10,881 --> 01:15:15,260
Ông ấy cho phép họ phát triển
bản sắc âm nhạc trong ban nhạc,

963
01:15:15,719 --> 01:15:18,847
và ông cứ tiếp tục tái sinh,

964
01:15:18,931 --> 01:15:21,266
hết lần này đến lần khác,
trong suốt sự nghiệp.

965
01:15:25,145 --> 01:15:28,273
Lúc tôi vào ban nhạc của Miles,
tôi 23 tuổi.

966
01:15:28,357 --> 01:15:30,984
Tony Williams, tay trống, 17 tuổi.

967
01:15:32,903 --> 01:15:35,322
Chúng tôi chỉ là bọn nhóc.

968
01:15:48,752 --> 01:15:53,006
Sự sáng tạo và thiên tài
trong bất cứ loại hình nghệ thuật nào

969
01:15:53,090 --> 01:15:54,967
không liên quan gì tới tuổi tác.

970
01:15:55,050 --> 01:15:57,010
Hoặc là bạn có nó hoặc không,

971
01:15:58,345 --> 01:16:00,764
và có tuổi cũng không giúp bạn có nó.

972
01:16:03,267 --> 01:16:06,103
Chúng tôi nhìn thấy điều đó
mỗi đêm đến phòng thí nghiệm.

973
01:16:07,354 --> 01:16:08,730
Miles là nhà hóa học trưởng.

974
01:16:09,356 --> 01:16:14,611
Việc của chúng tôi là pha trộn
những thành phần đó, sự thay đổi, nhịp độ,

975
01:16:15,362 --> 01:16:19,408
vào thứ gì đó bùng nổ an toàn mỗi đêm
với một chút nguy hiểm.

976
01:16:20,951 --> 01:16:22,119
Và nó xảy ra mỗi đêm.

977
01:16:34,464 --> 01:16:39,761
Miles muốn chúng tôi
sống trên sân khấu trước mặt mọi người,

978
01:16:39,845 --> 01:16:41,638
sáng tạo trước mặt mọi người.

979
01:16:42,514 --> 01:16:45,976
Nói cách khác,
đừng dựa vào những gì bạn biết.

980
01:16:46,685 --> 01:16:49,229
Thứ ông ấy tìm là điều mà bạn không biết.

981
01:16:56,987 --> 01:16:59,031
Tôi thích ý tưởng đó. Tôi ghét diễn tập.

982
01:16:59,531 --> 01:17:00,907
Nó triệt tiêu mọi ý tưởng.

983
01:17:00,991 --> 01:17:03,702
Tôi muốn mắc sai lầm trên sân khấu
và sửa sai ở đó.

984
01:17:05,621 --> 01:17:07,039
Miles còn nói với chúng tôi:

985
01:17:07,122 --> 01:17:12,419
"Tôi trả tiền để các anh tập
trên sân khấu trước mặt mọi người".

986
01:17:12,919 --> 01:17:15,130
Tôi nói: "Công chúng
sẽ không thích điều đó".

987
01:17:15,213 --> 01:17:18,050
Ông ấy nói: "Công chúng để tôi lo.

988
01:17:19,718 --> 01:17:20,969
Anh chỉ việc chơi".

989
01:17:30,604 --> 01:17:32,731
Teo, anh biết tôi không thể chơi bài này.

990
01:17:32,814 --> 01:17:33,857
Có, anh làm được.

991
01:17:35,859 --> 01:17:36,693
Gần được rồi.

992
01:17:36,777 --> 01:17:39,696
Anh hiểu ý tôi chứ?
Herbie, ta làm thế được không?

993
01:17:41,239 --> 01:17:43,784
- Chúng ta sẽ chia ra.
- Ừ, ý hay đấy.

994
01:17:44,993 --> 01:17:46,203
Sáu.

995
01:17:46,953 --> 01:17:49,790
Đợi đã, Teo,
tôi còn chẳng biết phải chơi gì.

996
01:17:49,873 --> 01:17:52,292
- Đừng chơi nhịp đầu tiên.
- Chơi đi, Teo.

997
01:17:53,418 --> 01:17:55,712
Khi ông ấy thực hiện một đúp

998
01:17:55,796 --> 01:18:01,885
mà những nhạc công kèn đều chơi đúng,

999
01:18:01,968 --> 01:18:04,638
mà không mắc lỗi gì lớn,

1000
01:18:04,721 --> 01:18:06,223
đúp đó sẽ được ghi băng.

1001
01:18:21,947 --> 01:18:23,532
Tôi có cuốn sổ

1002
01:18:24,282 --> 01:18:26,410
mà tôi hay dùng khi ở trong quân đội.

1003
01:18:26,910 --> 01:18:30,789
Tôi đã ghi lại một chút,
và ông ấy hỏi: "Có nhạc trong đó không?"

1004
01:18:31,456 --> 01:18:33,750
Tôi nói: "Có. Tôi có một ít trong sổ này".

1005
01:18:33,834 --> 01:18:36,253
Ông ấy mở sổ ra và nói:
"Thử bài này đi".

1006
01:18:36,336 --> 01:18:38,046
- Tên nó là gì?
- "Footprints".

1007
01:18:38,505 --> 01:18:39,506
- "Footprints" hả?

1008
01:18:43,260 --> 01:18:45,011
Và rồi chúng tôi... không diễn tập,

1009
01:18:45,345 --> 01:18:48,557
xem bản nhạc, tập qua một chút rồi ghi âm.

1010
01:18:54,479 --> 01:18:56,815
Lần sau chúng tôi đến phòng thu,

1011
01:18:56,898 --> 01:19:00,944
ông ấy nói: "Chúng ta sẽ ghi âm
vào thứ Tư tuần sau. Mang sổ theo".

1012
01:19:24,551 --> 01:19:29,139
Năm 1969, về mặt lịch sử,
một người đã lên mặt trăng,

1013
01:19:30,140 --> 01:19:36,813
và nước Mỹ vẫn sa lầy
trong cuộc chiến tranh đẫm máu ở Việt Nam.

1014
01:19:36,897 --> 01:19:41,193
Tôi nghĩ Miles cảm nhận được
tầm quan trọng của thế hệ trẻ,

1015
01:19:41,276 --> 01:19:43,361
vì Miles luôn hướng về phía trước.

1016
01:19:46,573 --> 01:19:50,577
Năm 1969 là năm
rock và funk bán chạy như tôm tươi.

1017
01:19:51,703 --> 01:19:55,248
Người ta chen chúc trong các sân vận động
để trực tiếp thấy các ngôi sao,

1018
01:19:55,791 --> 01:19:58,710
và nhạc jazz dường như đang đến ngày tàn.

1019
01:19:59,336 --> 01:20:03,089
Chúng tôi chơi ở rất nhiều
câu lạc bộ trống nửa ghế vào năm 1969.

1020
01:20:04,299 --> 01:20:05,801
Điều đó cho tôi biết điều gì đó.

1021
01:20:13,600 --> 01:20:17,229
Âm nhạc của Jimi Hendrix,
Sly Stone và James Brown

1022
01:20:17,729 --> 01:20:23,109
khiến Miles hiểu rằng bạn có thể chơi ở
một buổi diễn và chạm đến rất nhiều người.

1023
01:20:25,862 --> 01:20:29,908
Chơi ở một buổi diễn trong 45 phút,
bạn có thể kiếm nhiều tiền

1024
01:20:29,991 --> 01:20:33,453
hơn cả thu nhập chơi cả tuần
trong câu lạc bộ, mỗi đêm ba tiết mục.

1025
01:20:35,205 --> 01:20:36,957
Một lý do ông ấy
có ban nhạc với nhạc cụ điện

1026
01:20:37,040 --> 01:20:40,544
vì ông ấy chơi với
Sly and the Family Stone.

1027
01:20:42,295 --> 01:20:46,049
Sly nói với ông về thu nhập của mình.
Miles nói: "Gì cơ? Gì cơ?"

1028
01:20:47,884 --> 01:20:51,680
Sau đó, Miles gần như thay đổi mọi việc.

1029
01:20:53,890 --> 01:20:55,642
Tôi bắt đầu nhận ra

1030
01:20:55,725 --> 01:20:58,478
rằng hầu hết nhạc công rock
không biết gì về âm nhạc.

1031
01:20:59,521 --> 01:21:01,398
Tôi nghĩ nếu họ làm được,

1032
01:21:01,481 --> 01:21:03,525
tiếp cận những đối tượng đó, bán đĩa

1033
01:21:03,608 --> 01:21:05,694
mà không biết họ đang làm gì,

1034
01:21:05,777 --> 01:21:09,155
thì tôi cũng làm được, còn tốt hơn ấy.

1035
01:21:11,616 --> 01:21:18,039
Miles yêu cầu gặp tôi
và đó là một cuộc họp rất căng thẳng.

1036
01:21:19,374 --> 01:21:22,210
Và ông ấy nói lũ nhóc da trắng, tóc dài đó

1037
01:21:22,294 --> 01:21:26,882
đang ăn cắp nhạc,
những đoạn ngắn của ông ấy.

1038
01:21:27,507 --> 01:21:31,011
Ông ấy rất tức giận
và yêu cầu được ra khỏi hãng thu âm.

1039
01:21:32,095 --> 01:21:35,432
Tôi nói: "Này, tôi có thể thu xếp
để anh có lịch biểu diễn

1040
01:21:35,849 --> 01:21:40,395
với những nghệ sĩ âm nhạc
thuộc một một thế hệ khác,

1041
01:21:40,854 --> 01:21:42,939
chơi một loại nhạc khác.

1042
01:21:43,398 --> 01:21:49,195
Tôi biết rằng nếu anh chơi
trong những buổi đó, có chuyện sẽ xảy ra".

1043
01:21:57,996 --> 01:21:59,497
Vào khoảng thời gian này,

1044
01:21:59,581 --> 01:22:03,418
tôi đã gặp một ca sĩ và nhạc sĩ xinh đẹp
tên là Betty Mabry.

1045
01:22:04,210 --> 01:22:09,174
Cô ấy tràn đầy ý tưởng mới, sự bất ngờ
và giúp định hướng cho tôi.

1046
01:22:10,008 --> 01:22:15,347
Betty Davis
là một em gái dữ dội, năng động

1047
01:22:15,430 --> 01:22:19,059
thuộc làng rock ở New York và California.

1048
01:22:20,477 --> 01:22:24,898
Bà ấy chắc chắn thay đổi cảm nhận
của ông ấy về tình hình ngành âm nhạc.

1049
01:22:30,528 --> 01:22:32,322
Betty có ảnh hưởng lớn

1050
01:22:32,405 --> 01:22:35,450
tới đời tư,
cũng như đời sống âm nhạc của tôi.

1051
01:22:35,533 --> 01:22:38,203
Cô ấy cũng giúp tôi thay đổi cách ăn mặc.

1052
01:22:39,621 --> 01:22:42,666
Tôi đến nhà ông ấy, ông ấy
có rất nhiều bộ com lê trông rất kì cục,

1053
01:22:42,749 --> 01:22:47,379
và các thứ đồ treo trong tủ quần áo,
giày và mũ trông rất kì cục.

1054
01:22:47,462 --> 01:22:48,838
Tôi hỏi: "Chuyện gì thế?"

1055
01:22:49,756 --> 01:22:52,425
Ông ấy thay đổi từ kiểu này sang kiểu kia.

1056
01:23:04,771 --> 01:23:06,439
Tôi muốn đổi hướng,

1057
01:23:06,523 --> 01:23:10,610
với tôi, đổi hướng là tiếp tục
tin và yêu những gì tôi đang chơi.

1058
01:23:13,697 --> 01:23:16,992
Tôi quan tâm đến người chơi bass điện tử.

1059
01:23:17,075 --> 01:23:20,787
Nó cho tôi thứ tôi muốn nghe
thay vì tiếng đàn stand-up bass.

1060
01:23:25,375 --> 01:23:28,753
Ông ấy gọi tôi và nói: "Tôi muốn
nói chuyện với anh". Tôi nói: "Được rồi".

1061
01:23:28,837 --> 01:23:31,506
Ông ấy nói: "Này, anh chỉ cần
chơi như thể chơi loại đứng thẳng".

1062
01:23:31,589 --> 01:23:33,049
Tôi nói: "Trời, không giống đâu.

1063
01:23:33,842 --> 01:23:35,885
Các nốt khác. Âm thanh cũng khác.

1064
01:23:35,969 --> 01:23:37,971
Tác động rất khác.
Độ ngân của nốt cũng khác.

1065
01:23:38,054 --> 01:23:38,888
Cách đặt...

1066
01:23:38,972 --> 01:23:41,725
Điều duy nhất giống nhau, Miles,
đó là các nốt.

1067
01:23:44,644 --> 01:23:47,439
Tôi nghe tiếng đàn đó từ năm 18 tuổi.

1068
01:23:47,981 --> 01:23:49,357
Sao tôi lại từ bỏ nó?

1069
01:23:49,858 --> 01:23:52,527
Để chơi với anh?
Không, tôi sẽ không làm thế".

1070
01:23:53,319 --> 01:23:54,404
Ông ấy nói: "Được rồi".

1071
01:23:58,074 --> 01:24:00,160
Nên tôi đội mũ lên và chuồn lẹ.

1072
01:24:08,043 --> 01:24:10,670
Cả nhóm tan rã
khi Ron quyết định chia tay mãi mãi

1073
01:24:10,754 --> 01:24:13,006
vì ông ấy không muốn chơi bass điện.

1074
01:24:13,715 --> 01:24:16,426
Giờ, tôi bắt đầu nghĩ tới những cách khác

1075
01:24:16,509 --> 01:24:18,094
để tiếp cận loại nhạc đó.

1076
01:24:20,180 --> 01:24:23,725
Tôi vào phòng thu vào tháng Tám năm 1969.

1077
01:24:26,019 --> 01:24:30,065
Miles đã nói:
"Hãy đến Phòng thu Columbia lúc mười giờ".

1078
01:24:31,066 --> 01:24:34,527
Tôi đến lúc 9:30.
Người lao công cho tôi vào.

1079
01:24:37,614 --> 01:24:40,909
Tôi mang đến những bản thảo âm nhạc
mà chưa ai thấy,

1080
01:24:41,284 --> 01:24:43,369
giống như tôi đã làm với Kind of Blue.

1081
01:24:44,871 --> 01:24:47,874
Tôi nói với các nhạc công
rằng họ có thể làm bất cứ gì họ muốn,

1082
01:24:48,875 --> 01:24:52,921
chơi bất cứ gì họ nghe thấy,
nên họ đã làm thế.

1083
01:24:58,009 --> 01:25:00,637
Có bốn người chơi bộ gõ cùng một lúc,

1084
01:25:01,262 --> 01:25:03,598
hai người chơi bass cùng một lúc,

1085
01:25:03,681 --> 01:25:07,852
hai hoặc ba người chơi keyboard
cùng lúc, một người chơi ghi-ta.

1086
01:25:09,562 --> 01:25:12,857
Đó là sự ứng biến tuyệt vời, công phu.

1087
01:25:18,613 --> 01:25:21,658
Ông ấy chỉ bảo tôi mang
một cái chũm chọe và một cái trống lẫy.

1088
01:25:22,075 --> 01:25:27,163
Và chúng tôi tập
phần đầu của Bitches Brew.

1089
01:25:30,625 --> 01:25:31,501
Và rồi...

1090
01:25:39,384 --> 01:25:45,265
Bạn nghe thấy tiếng kèn trumpet của Miles
vang trên những tòa nhà

1091
01:25:45,348 --> 01:25:46,975
lúc ba giờ sáng.

1092
01:25:49,394 --> 01:25:53,064
Và có vẻ như New York là
một hẻm núi lớn tạo thành từ các tòa nhà.

1093
01:26:05,243 --> 01:26:07,996
Đây là điềm gở.

1094
01:26:08,079 --> 01:26:10,874
Giống như sắp có chuyện.

1095
01:26:23,928 --> 01:26:28,391
Di chuyển như con a-míp,

1096
01:26:29,142 --> 01:26:32,770
và nó đi như thế này,
rồi có một chỗ nhô lên.

1097
01:26:33,271 --> 01:26:38,902
Nó như một tổng thể
cùng di chuyển thế này.

1098
01:26:56,169 --> 01:26:58,546
Tôi lập một tụ điểm chơi jazz
và một người nói:

1099
01:26:58,630 --> 01:27:01,674
"Ôi, Chúa ơi.
Một Miles mới vừa xuất hiện".

1100
01:27:08,932 --> 01:27:10,391
LỜI NHẮN CBS
NGÀY: 14/11/969

1101
01:27:10,475 --> 01:27:12,810
MILES VỪA GỌI ĐIỆN
VÀ NÓI MUỐN ALBUM NÀY CÓ TÊN LÀ

1102
01:27:12,894 --> 01:27:14,312
"BITCHES BREW"

1103
01:27:14,395 --> 01:27:15,813
XIN CHO Ý KIẾN.

1104
01:27:17,106 --> 01:27:18,358
Rồi ông ấy nói tên nó.

1105
01:27:18,441 --> 01:27:20,777
Tôi nói: "Trời, anh có thể
nói thế trên sóng không?"

1106
01:27:20,944 --> 01:27:24,822
Ông ấy nói: "Quên nhạc đi.
Các anh phải xem cái bìa này".

1107
01:27:28,493 --> 01:27:33,206
Bitches Brew bán chạy hơn
bất kỳ album nào tôi từng làm,

1108
01:27:33,289 --> 01:27:36,834
và bán được nhiều bản hơn
bất kỳ album nhạc jazz nào trong lịch sử.

1109
01:27:39,712 --> 01:27:41,464
Sau khi làm Bitches Brew,

1110
01:27:41,547 --> 01:27:44,092
ông ấy bắt đầu ở Fillmore East.

1111
01:27:45,343 --> 01:27:48,179
Chúng tôi ở phòng thay đồ
và Miles nhận được séc.

1112
01:27:49,681 --> 01:27:52,350
Ông ấy nhìn nó
và chúng tôi nghe ông ấy nói:

1113
01:27:53,643 --> 01:27:55,186
"Tôi thấy mình như tên trộm".

1114
01:28:00,525 --> 01:28:03,569
Đó là một nhà hàng Ấn Độ trên Phố 125.

1115
01:28:04,696 --> 01:28:07,907
Chúng tôi ngồi đó, cùng ăn
và nói chuyện khoảng hai tiếng.

1116
01:28:08,074 --> 01:28:10,910
Chúng tôi đứng dậy,
và khi chúng tôi đi ra,

1117
01:28:11,995 --> 01:28:13,913
ông ấy hỏi: "Thế anh nghĩ sao?"

1118
01:28:14,539 --> 01:28:18,376
Tôi kiểu... "Thứ nhất, nghĩ về cái gì?"

1119
01:28:18,459 --> 01:28:21,337
Đầu tôi đang nghĩ tới cuộc nói chuyện.

1120
01:28:21,421 --> 01:28:23,673
Ông ấy nói: "Anh nghĩ sao về nhạc đó?"

1121
01:28:25,383 --> 01:28:29,178
Và tôi làm thế này...
vì họ đang chơi nhạc Ấn Độ.

1122
01:28:29,762 --> 01:28:34,350
Và Miles nói: "Đó là nơi
chúng ta sẽ làm album mới, On the Corner".

1123
01:28:34,434 --> 01:28:39,689
Ông ấy nói: "Tôi sẽ kết hợp trống tabla
và đàn sitar điện với funk".

1124
01:28:57,623 --> 01:29:00,501
Trong album On the Corner,
không có sự mơ hồ.

1125
01:29:00,585 --> 01:29:01,753
Chúng tôi chơi thế này.

1126
01:29:04,589 --> 01:29:06,382
Nó càng dữ dội hơn.

1127
01:29:06,466 --> 01:29:09,135
Bốn, một, hai. Đó là nhạc funk.

1128
01:29:16,601 --> 01:29:19,395
Họ đã cất cánh. Họ tạo ra Vụ Nổ Lớn,

1129
01:29:19,479 --> 01:29:21,397
mỗi đêm lại cuồng nhiệt hơn,

1130
01:29:21,481 --> 01:29:25,651
khiến ta thấy nó xù xì, rùng rợn,

1131
01:29:25,735 --> 01:29:29,739
vì sử dụng bộ gõ và âm thanh méo mó.

1132
01:29:37,080 --> 01:29:38,873
Đây là âm nhạc rừng nhiệt đới khổng lồ.

1133
01:29:41,709 --> 01:29:44,379
Đó là khi chúng tôi gắn kết với Miles

1134
01:29:44,462 --> 01:29:48,299
như thể ông ấy là
thầy cúng trong âm nhạc của chúng tôi.

1135
01:29:52,637 --> 01:29:55,098
Đây là thứ nhạc axit.

1136
01:29:56,391 --> 01:29:59,143
Những người hút cần sa, bị phê và đến đó,

1137
01:29:59,227 --> 01:30:01,354
bỗng dưng họ tỉnh ra.

1138
01:30:01,437 --> 01:30:03,564
Còn người tỉnh thì lại phê.

1139
01:30:04,440 --> 01:30:07,110
Ông ấy thay đổi mọi thứ
chỉ bằng cách ông ấy chơi.

1140
01:30:14,700 --> 01:30:18,037
Khán giả của Miles thay đổi
vì nhạc của ông thay đổi,

1141
01:30:18,663 --> 01:30:20,665
hấp thụ những gì đang diễn ra.

1142
01:30:21,332 --> 01:30:25,461
Chuyện đang xảy ra bây giờ.
Không phải mười năm trước. Bây giờ.

1143
01:30:30,675 --> 01:30:34,971
Tôi chưa bao giờ hiểu
điều gì cuốn hút nhiều người như thế.

1144
01:30:37,974 --> 01:30:39,976
Tôi cố tìm hiểu
ông ấy nghe thấy gì trong đó.

1145
01:30:40,059 --> 01:30:41,269
Nhưng tôi không hiểu.

1146
01:30:42,186 --> 01:30:43,938
Hơn nữa, nghe không hay.

1147
01:30:48,276 --> 01:30:49,735
Với những người nói thế,

1148
01:30:49,819 --> 01:30:52,864
tôi luôn nhìn họ kiểu: "Anh thật ngu dốt

1149
01:30:52,947 --> 01:30:55,533
và điều khiến anh phải nói thế
là vì anh ghen tị

1150
01:30:55,616 --> 01:30:59,245
vì anh không bao giờ có thể trở thành,
có thể có, hoặc thậm chí hiểu

1151
01:30:59,745 --> 01:31:04,417
điều gì đó vượt quá giới hạn tư duy
hạn hẹp, méo mó và lươn lẹo của anh".

1152
01:31:05,334 --> 01:31:07,587
"Chết tiệt, Carlos, hơi nặng lời đấy".

1153
01:31:07,670 --> 01:31:08,796
Nhưng nó chính xác.

1154
01:31:16,345 --> 01:31:20,349
Khi ta nghe loạt đĩa đó,

1155
01:31:20,433 --> 01:31:25,521
ta thấy ông ấy liên tục làm
từ năm 1969 đến năm 1975.

1156
01:31:25,605 --> 01:31:28,858
Ta nghe thấy bản mẫu cho hip-hop, house,

1157
01:31:28,941 --> 01:31:30,985
trống và bass, electronica.

1158
01:31:31,694 --> 01:31:34,572
Miles đã làm tất cả điều đó
vào đầu những năm 70.

1159
01:31:35,490 --> 01:31:39,494
Ông ấy tạo ra
âm nhạc mới và xáo trộn cả hệ thống.

1160
01:31:51,923 --> 01:31:55,051
Khi tôi gặp ông ấy, ông ấy khá khỏe mạnh.
Ông ấy rất ổn.

1161
01:31:56,552 --> 01:31:59,514
Ăn uống lành mạnh, giữ cơ thể sạch sẽ.

1162
01:32:00,806 --> 01:32:04,143
Tất nhiên, ông ấy tập ở phòng tập
mỗi ngày, chơi quyền anh khá nhiều.

1163
01:32:04,644 --> 01:32:07,313
Những điều đó
rất quan trọng vào thời điểm đó

1164
01:32:07,396 --> 01:32:08,731
và điều đó rất tốt.

1165
01:32:18,115 --> 01:32:20,743
Tôi biết Miles lại dùng ma túy,

1166
01:32:21,369 --> 01:32:23,913
dù ông ấy không dùng nó khi có tôi,

1167
01:32:23,996 --> 01:32:25,998
vì ông ấy bị hoang tưởng nhiều.

1168
01:32:27,500 --> 01:32:30,169
Ông ấy bạo lực, hay chửi rủa.

1169
01:32:32,213 --> 01:32:34,715
Tôi nói: "Anh biết đấy,
tôi sẽ không sống thế này".

1170
01:32:39,637 --> 01:32:43,766
Tháng mười năm 1972,
tôi ngủ gục trên vô-lăng

1171
01:32:43,849 --> 01:32:46,435
và tông chiếc Lamborghini
vào dải phân cách.

1172
01:32:47,520 --> 01:32:50,398
Tôi phải nằm viện ba tháng
và khi tôi về nhà,

1173
01:32:50,481 --> 01:32:54,694
phải dùng nạng một thời gian,
khiến hông tôi đã yếu càng yếu hơn.

1174
01:32:56,612 --> 01:33:00,074
Đó có lẽ là khoảnh khắc quan trọng nhất
trong đời ông ấy.

1175
01:33:01,534 --> 01:33:05,329
Cơn đau vật vã đến mức thiếp đi

1176
01:33:06,038 --> 01:33:10,167
buộc ông, tôi nói là "buộc ông"
phải dùng thuốc kê đơn,

1177
01:33:10,251 --> 01:33:13,713
cocaine, rượu, thuốc lá,

1178
01:33:13,796 --> 01:33:15,256
bất cứ gì để giảm đau.

1179
01:33:16,340 --> 01:33:20,428
Ông bắt đầu nhận
ít việc và ít tour lưu diễn hơn.

1180
01:33:21,929 --> 01:33:25,308
Cuối cùng, không có ban nhạc nào.
Không có ban nhạc Miles Davis nào.

1181
01:33:28,227 --> 01:33:32,231
Tôi đã mệt mỏi
với những điều vớ vẩn mà tôi đã trải qua

1182
01:33:32,315 --> 01:33:33,858
suốt những năm dài đó.

1183
01:33:34,567 --> 01:33:36,736
Tôi thấy kiệt sức về mặt nghệ thuật.

1184
01:33:38,321 --> 01:33:40,948
Tôi không còn gì khác để nói, về âm nhạc.

1185
01:33:41,824 --> 01:33:44,869
Tôi biết tôi cần nghỉ ngơi nên đã nghỉ.

1186
01:33:45,828 --> 01:33:49,290
Tôi tạm dừng
việc tôi yêu nhất đời, âm nhạc của tôi.

1187
01:33:50,583 --> 01:33:52,376
Và càng tránh xa nó,

1188
01:33:52,460 --> 01:33:55,463
tôi càng chìm sâu hơn
vào thế giới đen tối khác.

1189
01:33:57,882 --> 01:34:03,054
Căn hộ chung cư là hang của ông ấy,

1190
01:34:03,888 --> 01:34:06,390
và ông ấy sống ẩn dật ở đó.

1191
01:34:07,266 --> 01:34:10,645
Có khi ông ấy không ra khỏi nhà
trong nhiều ngày, nhiều tuần.

1192
01:34:13,481 --> 01:34:14,940
Khi tôi 15 hay 16 tuổi,

1193
01:34:15,024 --> 01:34:18,611
tôi đến và ở lại New York
trong giai đoạn đen tối đó.

1194
01:34:19,945 --> 01:34:22,907
Tôi nhớ là trong nhà luôn tối.

1195
01:34:23,324 --> 01:34:28,746
Tôi chỉ nhớ ở đó có
thuốc lá, chai bia và cocaine.

1196
01:34:32,375 --> 01:34:35,670
Tôi nhớ tôi đến thăm ông ấy vài lần.

1197
01:34:36,212 --> 01:34:37,797
Đó là thời kì u tối của ông.

1198
01:34:38,923 --> 01:34:40,716
Ông ấy... Tôi không...

1199
01:34:42,760 --> 01:34:43,886
Tôi hơi sợ ông ấy.

1200
01:34:46,430 --> 01:34:50,267
Ông ấy ở trong đó một mình,
chịu đựng đau đớn và không chơi nhạc.

1201
01:34:51,519 --> 01:34:54,105
Tôi biết, với ông, không chơi nhạc...

1202
01:34:54,730 --> 01:34:56,732
Giống như không uống nước nữa.

1203
01:35:00,194 --> 01:35:01,821
Tôi muốn điều đó dừng lại.

1204
01:35:01,904 --> 01:35:03,823
Tôi muốn nỗi u ám tan biến.

1205
01:35:05,157 --> 01:35:06,867
Ông như một người khác hẳn.

1206
01:35:07,326 --> 01:35:12,832
Tôi muốn ông trở lại...
là chú tôi, siêu anh hùng của tôi.

1207
01:35:20,923 --> 01:35:22,299
Tôi nhớ chúng tôi đến Harlem

1208
01:35:22,967 --> 01:35:25,261
và thường có một phụ nữ
đi cùng xe với chúng tôi.

1209
01:35:26,470 --> 01:35:27,930
Cô ấy sẽ ngồi cạnh tôi,

1210
01:35:28,013 --> 01:35:31,559
và Miles lái xe đến đó rồi nói: "Đợi đã".

1211
01:35:34,395 --> 01:35:37,440
Khi ông ấy ra khỏi tòa nhà mình ở...

1212
01:35:38,357 --> 01:35:39,483
là đã phê ngất ngây.

1213
01:35:41,694 --> 01:35:44,655
Trên mặt ông có cả vết cocaine,

1214
01:35:44,739 --> 01:35:48,159
và tôi muốn nói gì đó, nhưng tôi quá sợ.

1215
01:35:50,453 --> 01:35:55,249
Ông ấy thúc cùi chỏ vào tôi
rồi nói: "Cậu ngủ với cô ấy rồi".

1216
01:35:56,208 --> 01:35:58,794
Tôi nói: "Tôi đâu có ngủ với cô ấy".

1217
01:35:58,878 --> 01:36:02,173
Ông ấy nói: "Khi nào cậu thừa nhận là
ngủ với cô ấy thì ta mới đi".

1218
01:36:04,175 --> 01:36:05,468
Ông ấy tắt máy xe.

1219
01:36:06,635 --> 01:36:09,096
Tôi nói: "Thôi được. Tôi làm chuyện đó
với cô ấy trên mui xe. Ta đi được chưa?

1220
01:36:09,180 --> 01:36:12,057
Rồi ông ấy nói:
"Tôi tưởng ta là bạn cơ đấy".

1221
01:36:12,892 --> 01:36:15,853
Đó là một buổi tối với Miles.

1222
01:36:23,944 --> 01:36:26,781
Lúc đó, Miles đổi ý. Chúng tôi...

1223
01:36:26,864 --> 01:36:29,617
Ông ấy cần tiền
và chúng tôi cho ông ấy vay một ít,

1224
01:36:29,700 --> 01:36:32,870
mà chúng tôi nhận ra là coi như mất, và...

1225
01:36:34,330 --> 01:36:37,625
Dù gì, một hôm chúng tôi
rời khỏi đó và tôi nói với Marie…

1226
01:36:38,125 --> 01:36:39,376
Tôi nói: "Thế là hết.

1227
01:36:39,460 --> 01:36:41,629
Anh ấy không bao giờ
lấy lại được phong độ".

1228
01:36:42,630 --> 01:36:45,549
Và tôi nói: "Nhưng ta không biết được".

1229
01:36:47,968 --> 01:36:49,678
Khoảng cùng thời gian này,

1230
01:36:49,762 --> 01:36:52,765
Cicely Tyson bắt đầu đến thăm tôi trở lại.

1231
01:36:53,766 --> 01:36:56,477
Bà ấy thường ghé qua
trong suốt bao nhiêu năm,

1232
01:36:56,560 --> 01:36:59,021
nhưng giờ bà ấy đến thường xuyên hơn.

1233
01:37:00,940 --> 01:37:04,401
Trong những năm đó, ông ấy cực kì ốm yếu.

1234
01:37:05,069 --> 01:37:07,571
Nhiều người nghĩ ông ấy ốm yếu đến mức

1235
01:37:07,655 --> 01:37:09,406
không thể chơi nhạc lại nữa.

1236
01:37:09,490 --> 01:37:11,575
Ông còn nghĩ
mình không chơi nhạc được nữa.

1237
01:37:12,827 --> 01:37:16,413
Cicely truyền cảm hứng để ông lại thấy

1238
01:37:16,497 --> 01:37:18,290
rằng mình có thể cống hiến.

1239
01:37:18,874 --> 01:37:23,879
Rằng sự sáng tạo, chất giọng sáng tạo
của ông... Ông chưa đến đỉnh cao sáng tạo.

1240
01:37:25,965 --> 01:37:28,801
Cô ấy giúp tôi đuổi
những người đó ra khỏi nhà.

1241
01:37:28,884 --> 01:37:31,011
Cô ấy bảo vệ tôi và đảm bảo

1242
01:37:31,095 --> 01:37:33,848
rằng tôi ăn món phù hợp
và không uống quá nhiều.

1243
01:37:33,931 --> 01:37:36,016
Cô ấy giúp tôi cai nghiện cocaine.

1244
01:37:36,934 --> 01:37:40,229
Cô ấy cho tôi ăn đồ ăn bổ dưỡng, nhiều rau

1245
01:37:40,312 --> 01:37:41,981
và uống rất nhiều nước ép.

1246
01:37:43,524 --> 01:37:48,529
Ông ấy miệt mài chạy trên bãi biển
và cố ăn chay,

1247
01:37:48,612 --> 01:37:52,408
thật tuyệt vời,
vì ông ấy vốn không thể làm thế.

1248
01:37:53,951 --> 01:37:56,996
Miles nói:
"Qua nhà và đón tôi nhé, anh bạn.

1249
01:37:57,079 --> 01:37:59,123
Đưa tôi đến nơi có thịt.

1250
01:38:01,208 --> 01:38:06,755
Cho tôi ngửi mùi,
mua cho tôi bánh kẹp xúc xích".

1251
01:38:10,384 --> 01:38:14,221
Miles cần những năm đó để dồn lực

1252
01:38:14,930 --> 01:38:21,645
để cai nghiện, chơi nhạc trở lại,
và đối mặt với công chúng,

1253
01:38:22,104 --> 01:38:24,732
để có thể đi lưu diễn,
đối phó với các nhà phê bình,

1254
01:38:25,608 --> 01:38:26,483
để sống.

1255
01:38:28,485 --> 01:38:33,115
Từ năm 1975 đến đầu năm 1980,
tôi không cầm kèn.

1256
01:38:33,949 --> 01:38:37,411
Trong hơn bốn năm,
tôi không động đến nó... dù một lần.

1257
01:38:39,622 --> 01:38:42,291
Cuối cùng, đã gần sáu năm.

1258
01:38:45,085 --> 01:38:47,421
Ông ấy cứ mang băng đến văn phòng tôi,

1259
01:38:47,963 --> 01:38:51,550
là ban nhạc có phong cách âm thanh khác,
chơi nhạc cụ điện tử.

1260
01:38:52,301 --> 01:38:57,932
Tôi nói: "Tôi sẽ trả 70.000 đô-la
cho hai buổi diễn ở Avery Fisher Hall".

1261
01:38:59,308 --> 01:39:02,603
Ông ấy nhìn tôi như thể tôi bị điên.
Không ai làm thế cả.

1262
01:39:04,438 --> 01:39:10,569
Tôi viết một tờ séc 35.000 đô-la
rồi đưa cho ông ấy.

1263
01:39:14,949 --> 01:39:16,158
Tôi nín thở.

1264
01:39:18,118 --> 01:39:25,084
Tôi mua một chiếc
Ferrari 308 GTSi  coupe thể thao mới cứng,

1265
01:39:25,250 --> 01:39:26,585
bán mui trần.

1266
01:39:28,170 --> 01:39:30,547
Tôi đã sẵn sàng quay lại với âm nhạc.

1267
01:39:34,259 --> 01:39:37,888
Ông ấy mua xe đó
chỉ để xuất hiện ở buổi diễn đó.

1268
01:39:37,972 --> 01:39:40,307
Vâng, tôi mua một chiếc áo sơ-mi mới.

1269
01:39:42,559 --> 01:39:43,644
Ông ấy mua xe Ferrari.

1270
01:39:47,147 --> 01:39:48,774
Miles đã trở lại.

1271
01:39:55,614 --> 01:39:58,867
Ông ấy đem lại âm thanh
hoàn toàn mới cùng các nhạc công trẻ.

1272
01:40:06,750 --> 01:40:09,586
Ông ấy vắng bóng bảy năm
rồi đột nhiên tái xuất.

1273
01:40:10,671 --> 01:40:14,633
Ông ấy có thể dừng hẳn và nói:
"Tôi đã làm đủ rồi".

1274
01:40:14,717 --> 01:40:17,094
Và mọi người sẽ nói: "Chắc chắn rồi".

1275
01:40:17,177 --> 01:40:18,470
Nhưng ông ấy muốn tiếp tục.

1276
01:40:31,066 --> 01:40:35,696
Đó không chỉ là
sự trở lại của một nghệ sĩ.

1277
01:40:35,779 --> 01:40:37,906
Đó là sự trở lại của một con người.

1278
01:40:40,951 --> 01:40:43,620
Tôi chưa từng thấy ai
làm điều đó như ông ấy.

1279
01:40:46,874 --> 01:40:49,418
Ông vẫn thích chơi
ở các liên hoan nhạc jazz châu Âu chứ?

1280
01:40:49,501 --> 01:40:52,546
Vâng. Tôi rất thích chơi
ở các liên hoan nhạc jazz châu Âu.

1281
01:40:52,629 --> 01:40:55,132
Còn liên hoan Molde thì sao? Ông đến muộn.

1282
01:40:55,591 --> 01:40:56,925
Sáng nay tôi bị ốm.

1283
01:40:57,551 --> 01:40:59,136
Bắt đầu với lần lưu diễn đầu tiên,

1284
01:40:59,219 --> 01:41:03,474
mỗi ngày, chúng tôi ở một thành phố khác,
hoặc một nước khác.

1285
01:41:06,351 --> 01:41:08,896
Chẳng hạn
chương trình bắt đầu lúc tám giờ,

1286
01:41:10,481 --> 01:41:13,567
chúng tôi sẽ về khách sạn trước nửa đêm.

1287
01:41:14,151 --> 01:41:15,861
Sau đó, ông ấy muốn vẽ.

1288
01:41:18,197 --> 01:41:22,409
Ông ấy vớ lấy
bất cứ gì viết được và bắt đầu vẽ.

1289
01:41:26,205 --> 01:41:30,042
Khi chúng tôi lưu diễn,
ông ấy vẽ trên máy bay, vẽ trên ô tô.

1290
01:41:30,125 --> 01:41:32,419
Ông ấy vẽ ở phòng chờ tại sân bay.

1291
01:41:32,711 --> 01:41:35,631
Chúng tôi đến điểm biểu diễn.
Ông ấy vẽ trong phòng thay đồ.

1292
01:41:36,507 --> 01:41:40,344
Nó như tuôn ra trên cánh tay ông ấy,
lên bàn tay và thể hiện trên giấy.

1293
01:41:42,137 --> 01:41:44,014
Khi vẽ sai nét,

1294
01:41:44,098 --> 01:41:46,975
ông cảm giác có giống khi chơi nhạc không?

1295
01:41:47,684 --> 01:41:50,896
Nốt nhạc sau nốt bị sai

1296
01:41:51,980 --> 01:41:54,066
sẽ sửa cho nốt phía trước.

1297
01:42:02,866 --> 01:42:05,244
Đó là sáng sớm và tôi đang chạy.

1298
01:42:05,661 --> 01:42:10,624
Tôi đang chờ thang máy,
khi nó mở ra thì ông ấy đứng đó.

1299
01:42:11,458 --> 01:42:13,585
Tim tôi đập loạn xạ. Nó giống như...

1300
01:42:15,546 --> 01:42:18,215
trong phim, khi ta gặp ma cà rồng,

1301
01:42:18,298 --> 01:42:20,759
ta biết mình sắp chết mà không quan tâm.

1302
01:42:21,635 --> 01:42:23,720
Tôi quay lại và ông ấy nói:
"Cô nên chạy nhanh

1303
01:42:23,804 --> 01:42:25,639
vì khi quay lại, tôi sẽ bắt được cô".

1304
01:42:26,473 --> 01:42:29,351
Thế đấy. Chúng tôi bắt đầu vẽ cùng nhau.

1305
01:42:36,441 --> 01:42:39,695
Với mọi việc mà ông ấy làm,
ông ấy đều thể hiện tâm huyết,

1306
01:42:39,778 --> 01:42:40,988
xuất phát từ mọi nơi.

1307
01:42:41,071 --> 01:42:42,865
Miles, do đâu mà anh bắt đầu vẽ?

1308
01:42:42,948 --> 01:42:44,908
Ông không còn được săn đón nữa.

1309
01:42:44,992 --> 01:42:46,076
Mấy người là ai?

1310
01:42:46,952 --> 01:42:49,746
Có vẻ như thể ông đã quên mình từng là ai.

1311
01:42:49,830 --> 01:42:51,331
Nó như một khởi đầu mới của tôi.

1312
01:42:51,415 --> 01:42:52,791
Ông ấy tham gia talk show.

1313
01:42:52,875 --> 01:42:55,544
Chúc buổi tối tốt lành.
Tôi là Miles Davis.

1314
01:42:55,627 --> 01:42:56,879
Lên chương trình đêm khuya.

1315
01:42:56,962 --> 01:42:58,380
- Miles Davis.
- Miles Davis.

1316
01:42:58,463 --> 01:43:00,132
- Miles Davis.
- Miles Davis.

1317
01:43:00,215 --> 01:43:01,383
Miles Davis!

1318
01:43:02,426 --> 01:43:06,471
Ông nhận phỏng vấn
ở mọi thành phố mà ông biểu diễn.

1319
01:43:07,181 --> 01:43:10,017
Ông ấy có vẻ là một người khác hẳn.

1320
01:43:17,816 --> 01:43:20,944
Ông thậm chí
còn đi chơi, biểu diễn với Prince.

1321
01:43:21,028 --> 01:43:25,324
Ông ấy rất yêu mến Prince.
Họ hợp tác với nhau là duyên trời.

1322
01:43:32,122 --> 01:43:34,791
Tôi nhận được cuộc gọi của Tommy LiPuma,

1323
01:43:34,875 --> 01:43:38,462
phó chủ tịch phụ trách bộ phận Tìm kiếm
và Quản lý Nghệ sĩ của Warner Bros.

1324
01:43:38,545 --> 01:43:42,424
Ông ấy nói: "Miles Davis vừa rời
Columbia và đến Warner Bros".

1325
01:43:42,507 --> 01:43:45,719
Tôi nói: "Thật sao? Chúc mừng!"
Ông ấy nói: "Anh có bài nhạc không?"

1326
01:43:51,433 --> 01:43:55,187
Ngay khi tôi gác máy,
tôi nghĩ ra đoạn bassline của bài "Tutu"

1327
01:44:05,864 --> 01:44:08,408
Khi sáng tác bài hát cho ai đó,
nếu tôi thấy họ thế này…

1328
01:44:09,284 --> 01:44:11,745
như nhập tâm vào bài hát,
tôi nói: "Bài này hợp với anh ấy".

1329
01:44:17,626 --> 01:44:20,337
Tôi nhìn khắp phòng thu và thấy Miles.

1330
01:44:20,796 --> 01:44:23,548
Rồi ông ấy chơi các bài
trên đàn piano cho tôi.

1331
01:44:25,717 --> 01:44:30,722
Nhìn lại thì tôi nhận ra
ông ấy chưa bao giờ ghi âm như vậy,

1332
01:44:30,806 --> 01:44:35,894
với tai nghe, chơi nhạc
với máy đánh trống và mọi thứ.

1333
01:44:39,189 --> 01:44:42,526
Ông ấy thích nó.
Ông ấy không chơi theo cách rón rén.

1334
01:44:42,609 --> 01:44:43,527
Ông ấy làm chủ nó.

1335
01:44:43,610 --> 01:44:44,611
Tuyệt!

1336
01:44:46,863 --> 01:44:49,950
Trong sâu thẳm, ông vẫn là chàng trai trẻ

1337
01:44:50,033 --> 01:44:52,160
đến New York để chơi
loại nhạc thời thượng.

1338
01:44:52,244 --> 01:44:54,329
Ông ấy muốn luôn có cảm giác đó.

1339
01:44:57,833 --> 01:45:01,044
Miles không bao giờ
nói về các đĩa trước đây của mình.

1340
01:45:01,128 --> 01:45:03,672
Ông ấy không giữ chúng trong nhà,
không có chiếc nào cả.

1341
01:45:04,047 --> 01:45:07,009
Một chiếc cũng không có,
ông không muốn chúng ở đó.

1342
01:45:07,092 --> 01:45:09,219
Ông chỉ muốn tác phẩm mình đang chơi.

1343
01:45:19,938 --> 01:45:22,566
Khi tôi mới vào ban nhạc,
Miles có vẻ ngầu.

1344
01:45:22,649 --> 01:45:26,236
Ông ấy cảnh báo tôi, và hơn nữa,

1345
01:45:26,320 --> 01:45:30,240
ngay sau đó, trông ông không được ổn lắm.

1346
01:45:31,366 --> 01:45:35,871
Nếu bạn xem buổi diễn của chúng tôi trong
Saturday Night Live thì hiểu tôi nói gì.

1347
01:45:35,954 --> 01:45:39,333
Ông ấy đi lại chậm chạp,
tiếng kèn của ông ấy rất yếu.

1348
01:45:41,084 --> 01:45:44,129
Ông ấy đau đớn lắm,
vì không thể chơi đúng điệu.

1349
01:45:44,212 --> 01:45:45,589
Ông không thể chơi đúng điệu.

1350
01:45:47,299 --> 01:45:50,469
Có lúc ông ấy
đi cà nhắc trên sân khấu, nhưng...

1351
01:45:51,386 --> 01:45:52,346
ông ấy vẫn là Miles.

1352
01:45:57,059 --> 01:46:00,937
Đêm nay sẽ là lần đầu tiên
Miles Davis và Quincy Jones

1353
01:46:01,021 --> 01:46:03,690
đứng cùng sân khấu, chơi cùng nhau.

1354
01:46:04,608 --> 01:46:06,443
Tôi đã cố gắng 15 năm.

1355
01:46:07,611 --> 01:46:09,696
Tôi cứ làm phiền ông ấy về việc đó.

1356
01:46:09,780 --> 01:46:11,907
NHÀ SẢN XUẤT & NHẠC SĨ

1357
01:46:12,032 --> 01:46:14,618
Ông ấy nói: "Được rồi, đồ khốn".

1358
01:46:15,243 --> 01:46:17,454
Nếu ông ấy chưa chơi nốt nào,
thì không phải chơi

1359
01:46:17,579 --> 01:46:22,334
vì ông ấy đã là người tiên phong
50 năm qua.

1360
01:46:22,417 --> 01:46:25,087
Thấy ông ấy ở tuổi 65,

1361
01:46:25,170 --> 01:46:28,090
tái hiện bản thân lúc 25 tuổi

1362
01:46:28,173 --> 01:46:29,591
thật là tuyệt vời.

1363
01:46:30,175 --> 01:46:31,927
Tình yêu của tôi, người anh của tôi,

1364
01:46:32,010 --> 01:46:35,514
một trong những nghệ sĩ và thần tượng
yêu thích của tôi, Miles Davis!

1365
01:46:37,099 --> 01:46:38,517
Tôi yêu quý ông ấy.

1366
01:46:39,684 --> 01:46:42,896
Điều đó khiến tôi vui trong lòng.

1367
01:46:47,859 --> 01:46:49,861
Có một giai điệu tên là "Pan Piper",

1368
01:46:50,612 --> 01:46:54,282
tôi biết đó là bài khó

1369
01:46:54,991 --> 01:46:58,245
và tôi không rõ ông ấy có chơi được không.

1370
01:47:04,584 --> 01:47:06,086
Ông ấy không bao giờ nói điều đó.

1371
01:47:11,758 --> 01:47:15,762
Đến thời điểm chúng tôi cùng chơi,
tôi nhớ mình nhảy vào ngay.

1372
01:47:29,985 --> 01:47:33,321
Tôi nhớ ông nói với tôi:
"Nếu tôi quay lại làm như hồi trước,

1373
01:47:33,405 --> 01:47:34,573
tôi sẽ chết".

1374
01:47:36,491 --> 01:47:39,703
Tôi ngổi trước TV và nghĩ:
"Ông ấy ốm yếu quá.

1375
01:47:41,121 --> 01:47:42,122
Ông ấy rất ốm yếu".

1376
01:47:53,633 --> 01:47:57,888
Ông ấy nói: "Khi Chúa trừng phạt ta,
không phải là..."

1377
01:48:00,056 --> 01:48:01,308
Thật buồn.

1378
01:48:02,309 --> 01:48:04,603
"...không phải là
ta không có điều mình muốn.

1379
01:48:06,229 --> 01:48:07,898
Ta có mọi thứ mình muốn

1380
01:48:08,857 --> 01:48:10,358
mà không còn thời gian".

1381
01:48:18,658 --> 01:48:19,659
Miles Davis!

1382
01:48:20,827 --> 01:48:21,995
Quincy Jones!

1383
01:48:28,752 --> 01:48:32,839
Miles nhập viện,
vào cuối tuần Lễ Lao động năm 1991.

1384
01:48:34,508 --> 01:48:36,593
Lúc đó, chúng tôi nói chuyện và nghe nhạc,

1385
01:48:37,177 --> 01:48:41,598
và tôi nhìn ông ấy, trông ông ấy khá lạ.

1386
01:48:41,973 --> 01:48:45,310
Rồi tôi ngước lên
và một bác sĩ bước qua cửa

1387
01:48:45,393 --> 01:48:48,939
rồi anh ấy tiến đến, chỉ một giây thôi.

1388
01:48:49,022 --> 01:48:51,483
Tôi ngồi đó, đầu ông ấy đặt trên đùi tôi,

1389
01:48:52,025 --> 01:48:54,027
bác sĩ ép tim cho ông ấy.

1390
01:48:54,110 --> 01:48:56,780
Anh ấy bấm cái gì đó kêu bíp
rồi một bác sĩ khác đến,

1391
01:48:56,863 --> 01:48:59,241
sau đó thì rất đông bác sĩ và y tá đến.

1392
01:48:59,324 --> 01:49:02,953
Tôi vẫn ngồi trên giường,
trông ông ấy như mất hồn.

1393
01:49:03,036 --> 01:49:05,413
Anh ấy đang thở.
Tôi biết ông ấy không chết.

1394
01:49:05,497 --> 01:49:08,041
Ý tôi là, tôi không biết... Thật đáng sợ.

1395
01:49:08,124 --> 01:49:09,751
Họ thao tác trên người ông ấy,

1396
01:49:09,834 --> 01:49:12,212
ép tim rồi tiêm cho ông ấy.

1397
01:49:12,295 --> 01:49:17,133
Rồi họ cứ thế đẩy cả hai chúng tôi
vào thang máy, vào sảnh.

1398
01:49:17,217 --> 01:49:19,844
Và họ còn không nhận ra
tôi đang ngồi trên giường,

1399
01:49:19,928 --> 01:49:22,222
đầu ông ấy vẫn còn ở cạnh tôi.

1400
01:49:22,305 --> 01:49:25,183
Rất đông người vây quanh chúng tôi,

1401
01:49:25,267 --> 01:49:31,356
chúng tôi ở trong thang máy và...
họ nói: "Ông ấy bị tai biến".

1402
01:49:46,830 --> 01:49:49,291
Deborah, vợ cũ của tôi,
gọi cho tôi và nói:

1403
01:49:49,374 --> 01:49:52,043
"Em nghĩ anh nên bám vào chỗ nào đó".

1404
01:49:52,127 --> 01:49:53,420
Tôi hỏi: "Chuyện gì vậy?"

1405
01:49:53,503 --> 01:49:54,379
Cô ấy nói:

1406
01:49:55,755 --> 01:49:57,215
"Miles Davis vừa mất".

1407
01:50:06,725 --> 01:50:08,602
Và cảm giác như…

1408
01:50:13,023 --> 01:50:14,232
tôi vừa bị ai đó...

1409
01:50:16,526 --> 01:50:18,236
đập búa khoan vào đầu.

1410
01:50:30,165 --> 01:50:31,625
Tôi nghĩ chắc chắn,

1411
01:50:31,708 --> 01:50:34,461
không bàn cãi,
Miles là người đặc biệt nhất tôi từng gặp.

1412
01:50:39,924 --> 01:50:43,345
Ông ấy làm mọi việc
theo cách không giống ai.

1413
01:50:43,428 --> 01:50:46,348
Ông ấy xem xét mọi việc theo cách khác,
nhìn mọi việc theo cách khác.

1414
01:50:49,142 --> 01:50:52,937
Ta phải thành thật với bản thân. Tôi nghĩ
đó cơ bản là triết lý của ông ấy.

1415
01:51:00,820 --> 01:51:03,907
Làm sao một người
đem lại âm nhạc tuyệt vời như vậy,

1416
01:51:04,240 --> 01:51:05,950
mà lại có mặt trái như thế?

1417
01:51:07,285 --> 01:51:09,245
Đôi khi tôi không chịu được.

1418
01:51:09,329 --> 01:51:11,706
Đôi khi mọi chuyện thật hoàn hảo.

1419
01:51:16,127 --> 01:51:21,925
Tôi không hối hận,
tôi không quên, nhưng tôi vẫn yêu.

1420
01:51:28,723 --> 01:51:30,183
Tôi nhớ ông ấy.

1421
01:51:30,266 --> 01:51:32,477
Tôi nhớ ông ấy. Tôi hay mơ về ông ấy.

1422
01:51:34,729 --> 01:51:35,730
Ông ấy…

1423
01:51:37,399 --> 01:51:38,650
Một nhân vật đáng nể.

1424
01:51:49,536 --> 01:51:51,037
Tất nhiên tôi yêu mến ông ấy.

1425
01:51:52,872 --> 01:51:54,499
Tôi coi ông ấy như anh trai...

1426
01:51:55,125 --> 01:51:58,378
đã làm những việc ngu ngốc
và thừa nhận điều đó.

1427
01:52:05,969 --> 01:52:07,053
Ông ấy sống thật.

1428
01:52:11,766 --> 01:52:12,767
Rất thật.

1429
01:52:15,979 --> 01:52:18,773
Sẽ chẳng có mấy ai như Miles đâu.

1430
01:52:20,817 --> 01:52:22,902
Đủ rồi. Tôi nói hết rồi.

1431
01:55:00,977 --> 01:55:05,189
Biên dịch: Nhung Vũ