1
00:00:11,271 --> 00:00:16,831
Nu ik aan het eind ben van mijn
zondig leven, en m'n haar wit is...
2
00:00:17,277 --> 00:00:20,357
vertrouw ik dit perkament toe...
3
00:00:20,697 --> 00:00:25,417
wat ik in mijn jeugd aan gruwelijks
en wonderlijks heb gezien.
4
00:00:25,827 --> 00:00:30,627
Het was tegen het eind van
het jaar Onzes Heren 1327.
5
00:00:31,875 --> 00:00:38,315
God schenke me de wijsheid om een
waarachtige beschrijving te geven...
6
00:00:38,757 --> 00:00:42,837
van wat er gebeurde in een
afgelegen Italiaanse abdij.
7
00:00:43,219 --> 00:00:47,539
Een abdij waarvan het nog steeds
vroom en voorzichtig is...
8
00:00:47,932 --> 00:00:51,052
om de naam niet te noemen.
9
00:00:56,918 --> 00:01:00,802
Vertaling: dvdrip
720p Sync: r3p0
10
00:01:04,943 --> 00:01:09,759
The Name of the Rose (1986)
11
00:03:23,587 --> 00:03:28,107
Moge mijn hand niet beven nu ik
het verleden opnieuw beleef...
12
00:03:28,509 --> 00:03:35,029
en het onbehagen dat me bedrukte
toen we de poort door waren.
13
00:04:11,260 --> 00:04:13,860
Moeten we het hem vertellen?
14
00:04:15,889 --> 00:04:20,049
Nee. Dan zoekt hij op
de verkeerde plekken.
15
00:04:21,103 --> 00:04:26,943
Maar stel dat hij er uit
zichzelf achter komt?
16
00:04:28,026 --> 00:04:31,746
U overschat z'n gaven, heer abt.
17
00:04:32,531 --> 00:04:37,451
Slechts één lichaam kan dit soort
kwesties onderzoeken.
18
00:04:38,537 --> 00:04:41,097
De Heilige Inquisitie.
19
00:04:47,754 --> 00:04:51,194
Wat is uw mening,
eerbiedwaardige Jorge?
20
00:04:53,468 --> 00:04:59,388
Dat soort wereldse zaken laat ik
over aan jongere mannen, broeder.
21
00:05:15,240 --> 00:05:18,480
Adso...
-Ja, meester?
22
00:05:18,827 --> 00:05:23,627
Wie de natuur wil beheersen, moet
haar eerst leren gehoorzamen.
23
00:05:24,040 --> 00:05:27,040
Dus ga terug naar de voorhof.
24
00:05:27,377 --> 00:05:33,497
Op de binnenplaats rechts is de plek
die je zoekt. Achter de derde boog.
25
00:05:42,308 --> 00:05:45,108
U was nog nooit in deze abdij geweest.
26
00:05:45,436 --> 00:05:49,196
Ik zag een broeder haastig
naar die plek lopen.
27
00:05:49,566 --> 00:05:54,686
Toen hij naar buiten kwam, liep hij
langzamer, en leek hij opgelucht.
28
00:06:41,159 --> 00:06:44,159
Namens de orde der Benedictijnen...
29
00:06:44,495 --> 00:06:48,455
heet ik u en uw Franciscaner broeders welkom.
30
00:06:57,758 --> 00:07:00,678
Zijn de andere afgevaardigden er al?
31
00:07:01,721 --> 00:07:07,561
Ubertino van Casale is er al enkele
weken. De anderen komen morgen.
32
00:07:11,605 --> 00:07:15,925
U zult wel erg moe zijn na uw lange reis.
33
00:07:16,318 --> 00:07:19,278
Nee, dat valt wel mee.
34
00:07:21,532 --> 00:07:26,452
Heeft u verder nog iets nodig?
-Nee, dank u.
35
00:07:30,374 --> 00:07:34,614
In dat geval wens ik u vrede.
36
00:07:39,258 --> 00:07:44,258
Het spijt me dat God een van uw
broeders onlangs tot zich nam.
37
00:07:52,229 --> 00:07:57,629
Ja, een groot verlies. Adelmo was
een van onze beste illuminatoren.
38
00:07:58,068 --> 00:08:00,388
Adelmo van Otranto?
-Kent u hem?
39
00:08:00,696 --> 00:08:03,616
Nee, maar ik bewonderde z'n werk.
40
00:08:03,949 --> 00:08:08,269
Z'n komische illustraties waren bijna schandelijk.
41
00:08:09,705 --> 00:08:14,465
Maar hij was toch nog jong?
-O ja, heel jong.
42
00:08:15,669 --> 00:08:22,269
Een ongeluk, ongetwijfeld.
-Ja, inderdaad, een ongeluk.
43
00:08:24,094 --> 00:08:25,894
Dat is te zeggen...
44
00:08:32,769 --> 00:08:37,489
Broeder William,
mag ik openhartig met u spreken?
45
00:08:38,317 --> 00:08:40,717
Dat wilt u graag, zie ik.
46
00:08:41,820 --> 00:08:47,340
Toen ik hoorde dat u kwam, leek het
of m'n gebeden verhoord werden.
47
00:08:47,868 --> 00:08:54,228
Ik dacht: Hij kent de menselijke
geest, en de listen van de Boze.
48
00:08:55,876 --> 00:09:01,836
De dood van Adelmo heeft m'n
kudde zeer onrustig gemaakt.
49
00:09:05,177 --> 00:09:10,777
Dit is m'n novice, Adso, de jongste
zoon van Baron van Melk.
50
00:09:12,559 --> 00:09:15,039
Gaat u verder, alstublieft.
51
00:09:16,980 --> 00:09:21,500
We vonden het lijk na een
hagelstorm, gruwelijk verminkt.
52
00:09:21,902 --> 00:09:27,102
Verpletterd op de rots onderaan
de toren. Onder een raam dat...
53
00:09:28,116 --> 00:09:32,036
hoe zal ik het zeggen...
-Een raam dat dicht was.
54
00:09:33,330 --> 00:09:34,810
Dat wist u al.
55
00:09:35,081 --> 00:09:40,281
Als het open was geweest,
zou er geen reden zijn voor onrust.
56
00:09:40,712 --> 00:09:45,152
Broeder William,
het raam kan niet worden geopend.
57
00:09:46,426 --> 00:09:52,466
Het glas was niet gebroken.
Niemand kan daar het dak op.
58
00:09:53,016 --> 00:09:56,736
En omdat u geen natuurlijke verklaring weet...
59
00:09:57,103 --> 00:10:01,743
vrezen uw monniken een
bovennatuurlijke aanwezigheid.
60
00:10:02,567 --> 00:10:07,527
Daarom wil ik het advies van
een scherpzinnig man als u.
61
00:10:08,448 --> 00:10:12,488
Iemand die de waarheid kan achterhalen...
62
00:10:12,869 --> 00:10:17,109
en hem zo nodig weer aan
het oog kan onttrekken...
63
00:10:17,499 --> 00:10:20,779
vóór de pauselijke delegatie komt.
64
00:10:21,211 --> 00:10:24,531
U weet dat ik me daar niet meer mee bezighoud.
65
00:10:24,881 --> 00:10:29,401
Ik zadel u niet graag op met mijn dilemma.
66
00:10:31,012 --> 00:10:34,532
Maar als ik m'n kudde niet gerust kan stellen...
67
00:10:34,891 --> 00:10:38,851
ben ik genoodzaakt de Inquisitie in te schakelen.
68
00:11:15,431 --> 00:11:21,111
Dat is Ubertino van Casale, een van
de geestelijke leiders van onze orde.
69
00:11:37,703 --> 00:11:43,223
Men vereert hem als een heilige,
of wil hem als ketter verbranden.
70
00:11:43,668 --> 00:11:47,668
Z'n boek over armoede is niet geliefd in paleizen.
71
00:11:48,047 --> 00:11:50,767
Nu leeft hij ondergedoken.
72
00:11:53,386 --> 00:11:55,986
Mede-Franciscanen...
73
00:11:56,806 --> 00:12:01,726
jullie moeten deze plek onmiddellijk verlaten.
74
00:12:02,353 --> 00:12:08,833
De duivel is los in deze abdij.
-Ubertino, ik ben het. William.
75
00:12:10,486 --> 00:12:12,886
William van Baskerville.
76
00:12:22,748 --> 00:12:25,788
William is dood.
77
00:12:34,760 --> 00:12:38,120
William, m'n zoon...
78
00:12:38,597 --> 00:12:45,357
vergeef het me.
Ik was je al zo lang uit het oog verloren.
79
00:12:45,854 --> 00:12:48,574
Ik deed m'n best om vergeten te worden.
80
00:12:48,899 --> 00:12:54,259
Toen we hoorden van je problemen,
bad ik tot de Maagd om een wonder.
81
00:12:55,239 --> 00:12:58,719
Dan zijn je gebeden gunstig ontvangen.
82
00:12:59,660 --> 00:13:02,140
Dit is m'n novice, Adso van Melk.
83
00:13:02,454 --> 00:13:06,574
Z'n vader heeft me z'n opvoeding
en welzijn toevertrouwd.
84
00:13:09,670 --> 00:13:12,310
Haal hem hier onmiddellijk weg.
85
00:13:12,631 --> 00:13:17,471
De duivel smijt mooie jongens uit
de ramen, heb je dat niet gehoord?
86
00:13:21,181 --> 00:13:25,781
Er was iets vrouwelijks...
87
00:13:27,020 --> 00:13:33,300
iets diabolisch aan de jongeman die gestorven is.
88
00:13:34,820 --> 00:13:38,980
Hij had de ogen van een meisje...
89
00:13:39,449 --> 00:13:43,129
dat gemeenschap wil hebben met de duivel.
90
00:13:45,664 --> 00:13:47,784
Hoed je voor deze plek.
91
00:13:48,083 --> 00:13:51,883
Het Beest is nog altijd onder ons.
92
00:13:52,462 --> 00:13:57,062
Ik voel z'n aanwezigheid,
op dit moment, hier.
93
00:13:57,676 --> 00:14:00,676
Binnen deze muren.
94
00:14:01,721 --> 00:14:04,841
Het vervult me met angst, William.
95
00:14:05,183 --> 00:14:07,463
Om jou, om mezelf...
96
00:14:07,769 --> 00:14:10,689
om het resultaat van dit debat.
97
00:14:11,231 --> 00:14:13,431
Ach, m'n zoon...
98
00:14:14,651 --> 00:14:18,091
in wat voor tijden leven we toch.
99
00:14:21,032 --> 00:14:26,632
Maar laten we onze jonge vriend niet bang maken.
100
00:14:32,002 --> 00:14:34,562
Wat is ze mooi, vind je niet?
101
00:14:37,674 --> 00:14:43,514
Als de vrouw, die van nature zo verdorven is...
102
00:14:44,347 --> 00:14:47,907
veredeld wordt door heiligheid...
103
00:14:48,476 --> 00:14:53,996
dan kan zij het edelste werktuig
van de genade worden.
104
00:14:55,316 --> 00:14:59,836
'Hoe schoon zijn de borsten...
105
00:15:00,947 --> 00:15:05,147
die slechts weinig naar voren steken.'
106
00:15:13,585 --> 00:15:18,865
Ik vind het hier niet prettig.
-Nee? Ik vind het heel stimulerend.
107
00:15:23,469 --> 00:15:29,229
Trek je niets aan van irrationele
geruchten over de Antichrist.
108
00:15:29,684 --> 00:15:35,324
Laten we onze hersens inspannen
en dit kwellende raadsel oplossen.
109
00:15:37,692 --> 00:15:40,732
Wat u hier op aarde schenkt...
110
00:15:41,070 --> 00:15:45,110
zal u in het paradijs honderdvoudig vergoed worden.
111
00:15:48,661 --> 00:15:52,421
M'n meester vertrouwde op Griekse filosofen...
112
00:15:52,790 --> 00:15:55,910
en op z'n eigen grote intelligentie.
113
00:15:56,252 --> 00:16:00,932
Helaas waren m'n angsten geen jeugdige fantasieën.
114
00:16:01,424 --> 00:16:05,744
Een duister einde voor zo'n briljant illuminator.
115
00:16:24,447 --> 00:16:27,727
Weer zo'n gulle gift van de kerk aan de armen.
116
00:16:29,785 --> 00:16:34,505
Stel dat hij niet uit deze toren viel,
maar daar ergens.
117
00:16:34,915 --> 00:16:38,235
En dat het lichaam hier naartoe is gerold.
118
00:16:42,423 --> 00:16:44,823
Dan heb je de duivel niet nodig.
119
00:17:01,901 --> 00:17:04,141
Ja, hier ligt ook bloed.
120
00:17:05,446 --> 00:17:08,766
Hij kwam uit dat raam.
Hij is gesprongen.
121
00:17:11,910 --> 00:17:16,030
Adso, je let toch wel op?
-Ja. Hij is gesprongen.
122
00:17:17,958 --> 00:17:21,598
Bedoelt u dat hij zelfmoord heeft gepleegd?
123
00:17:21,962 --> 00:17:26,202
Waarom ga je anders 's nachts
die toren in, als het hagelt?
124
00:17:26,592 --> 00:17:29,472
Niet om het landschap te bewonderen.
125
00:17:29,803 --> 00:17:32,963
Misschien heeft iemand hem vermoord.
126
00:17:33,307 --> 00:17:36,147
En daarna z'n lijk daarheen gesleept?
127
00:17:36,643 --> 00:17:41,963
Het was makkelijker om hem in
de sluis voor gulle gaven te gooien.
128
00:17:42,399 --> 00:17:46,479
Nee, m'n beste Adso,
het is hoogst eenvoudig.
129
00:17:50,282 --> 00:17:51,882
Zelfmoord...
130
00:17:52,659 --> 00:17:56,699
Denkt u dat deze plek door God verlaten is?
131
00:17:58,373 --> 00:18:02,333
Ooit een plek gezien waar
God zich thuis zou voelen?
132
00:18:06,423 --> 00:18:09,063
We prijzen God Almachtig...
133
00:18:09,468 --> 00:18:14,748
omdat er geen reden is te denken
dat er een boze geest onder ons is.
134
00:18:15,182 --> 00:18:18,942
Niet uit deze wereld,
noch uit een andere.
135
00:18:20,937 --> 00:18:27,177
We zijn vereerd dat de debatten hier
gehouden worden, en prijzen God...
136
00:18:27,652 --> 00:18:33,052
dat zij zonder enige angst
doorgang kunnen vinden.
137
00:18:35,285 --> 00:18:39,845
We danken God dat hij ons
William van Baskerville zond...
138
00:18:40,248 --> 00:18:46,048
wiens ervaring met dit soort zaken,
tegen z'n wil opgedaan...
139
00:18:47,005 --> 00:18:50,045
voor ons zo nuttig is geweest.
140
00:18:50,675 --> 00:18:56,475
Laat ons hopen dat de sereniteit
en geestelijke rust terugkeren...
141
00:18:57,223 --> 00:18:59,183
in onze harten.
142
00:19:18,286 --> 00:19:21,206
De negende trap van de nederigheid is:
143
00:19:21,539 --> 00:19:26,339
Een monnik moet zo veel mogelijk
het zwijgen bewaren...
144
00:19:26,753 --> 00:19:32,753
en pas spreken als het woord
tot hem wordt gericht.
145
00:19:35,595 --> 00:19:38,515
De tiende trap van de nederigheid is:
146
00:19:38,848 --> 00:19:43,248
De monnik staat niet klaar om te lachen...
147
00:19:43,645 --> 00:19:50,445
want er staat geschreven:
De dwaas schatert het uit als hij lacht.
148
00:20:09,462 --> 00:20:12,502
Als ik vragen mag...
149
00:20:13,758 --> 00:20:17,998
welke ervaringen had u met tegenzin opgedaan?
150
00:20:19,180 --> 00:20:21,740
Bent u niet altijd monnik geweest?
151
00:20:22,016 --> 00:20:25,016
Zelfs monniken hebben een verleden.
152
00:20:27,021 --> 00:20:30,421
Ga nu maar slapen.
-Maar...
153
00:20:39,951 --> 00:20:43,431
Zo heb ik er mijn hart op gezet om wijsheid...
154
00:20:43,788 --> 00:20:47,508
dwaasheid en onverstand te leren kennen.
155
00:20:47,875 --> 00:20:50,875
In veel wijsheid schuilt veel verdriet.
156
00:20:51,212 --> 00:20:57,212
Dus wie veel wijsheid vergaart,
vergroot daarmee zijn verdriet.
157
00:21:34,588 --> 00:21:36,388
Maagd...
158
00:24:02,694 --> 00:24:06,174
Goed, deze heeft geen zelfmoord gepleegd.
159
00:24:39,188 --> 00:24:40,948
Water.
160
00:24:46,988 --> 00:24:48,868
De vertaler Grieks.
161
00:24:53,536 --> 00:24:55,136
Dit is mijn schuld.
162
00:24:55,413 --> 00:25:00,373
Als ik uw verklaring niet zo snel
had geloofd, was dit niet gebeurd.
163
00:25:00,793 --> 00:25:04,713
Ik ben ervan overtuigd dat
Adelmo zelfmoord pleegde.
164
00:25:06,257 --> 00:25:11,257
Na de eerste bazuin...
-Of dit er iets mee te maken heeft...
165
00:25:11,679 --> 00:25:15,399
werd er hagel en bloed op de aarde geworpen.
166
00:25:15,766 --> 00:25:22,046
Na de tweede bazuin werd de zee van bloed.
167
00:25:22,898 --> 00:25:28,578
En ziet, hier is een zee van bloed.
168
00:25:29,030 --> 00:25:32,790
De profetie van de Apocalyps.
-Na de derde bazuin...
169
00:25:33,159 --> 00:25:38,999
zal een brandende ster neerstorten in fonteinen...
170
00:25:39,915 --> 00:25:44,235
van water.
-Het is het einde der tijden.
171
00:25:59,226 --> 00:26:02,346
Geraspt zeepkruid is goed tegen diarree.
172
00:26:02,688 --> 00:26:08,088
En uien, in kleine hoeveelheden,
warm en vochtig...
173
00:26:08,527 --> 00:26:11,247
zorgen voor langere erecties.
174
00:26:12,072 --> 00:26:15,672
Voor hen die geen gelofte hebben afgelegd.
175
00:26:28,422 --> 00:26:33,702
Komt het vaak voor dat u arsenicum
gebruikt, broeder Severinus?
176
00:26:35,304 --> 00:26:39,864
Jazeker. Het is heel effectief
bij nerveuze aandoeningen.
177
00:26:40,934 --> 00:26:43,774
Vermengd, in kleine hoeveelheden.
178
00:26:44,104 --> 00:26:46,864
En bij minder kleine hoeveelheden?
179
00:26:49,193 --> 00:26:50,953
Dodelijk.
180
00:26:59,870 --> 00:27:02,310
Wat was de functie van deze man?
181
00:27:02,956 --> 00:27:08,436
Hij was onze beste vertaler Grieks.
Toegewijd aan Aristoteles.
182
00:27:09,338 --> 00:27:14,458
Was hij bevriend met mooie Adelmo?
-Jazeker, ze werkten vaak samen.
183
00:27:16,178 --> 00:27:19,578
Maar op een broederlijke manier, niet...
184
00:27:20,849 --> 00:27:26,649
Het vlees kan in verleiding komen,
ook op tegennatuurlijke wijze.
185
00:27:28,065 --> 00:27:32,865
Maar die neiging hadden zij niet,
als u begrijpt wat ik bedoel.
186
00:28:43,014 --> 00:28:46,734
Pas op voor de dracus die
aan je anima komt knagen.
187
00:28:47,101 --> 00:28:50,581
De dood zal over ons komen.
188
00:28:55,443 --> 00:28:58,563
Jij contemplatum de apocalypsum?
189
00:28:58,905 --> 00:29:02,585
Daar zien we il diabolo.
190
00:29:07,455 --> 00:29:10,015
Net zo lelijk als Salvatore, hè?
191
00:29:11,334 --> 00:29:15,414
Ja, m'n kleine broeder,
Penitenziagite.
192
00:29:16,839 --> 00:29:19,319
Penitenziagite?
193
00:29:24,180 --> 00:29:29,340
Io niet zeggen Penitenziagite.
-Jawel, ik hoorde je.
194
00:29:31,813 --> 00:29:35,133
Hoe kan ik dat nou gezegd hebben, broeder.
195
00:29:35,483 --> 00:29:40,163
Ik ben geen geleerde doctor,
die veel weet over theorie.
196
00:29:40,571 --> 00:29:45,771
Maar mensen moeten boete doen.
Ik ben monnik. Sancti Beneditti.
197
00:30:00,925 --> 00:30:04,405
Wat voor taal sprak hij, meester?
198
00:30:05,680 --> 00:30:08,720
Alle talen. En geen van alle.
199
00:30:09,892 --> 00:30:13,252
Wat was dat woord dat u steeds herhaalde?
200
00:30:13,938 --> 00:30:17,658
Penitenziagite.
-Wat betekent dat?
201
00:30:18,025 --> 00:30:22,025
Dat de bochelaar vroeger een ketter is geweest.
202
00:30:23,823 --> 00:30:27,463
Het was de strijdkreet van de Dolcenieten.
203
00:30:28,202 --> 00:30:30,962
Wie waren de Dolcenieten?
204
00:30:31,497 --> 00:30:36,297
Ze geloofden in Christus' armoede.
-Wij Franciscanen ook.
205
00:30:36,710 --> 00:30:42,390
Zij vonden dat iedereen arm moest
zijn. Dus vermoordden ze de rijken.
206
00:30:44,927 --> 00:30:50,607
De afstand tussen extatische
visioenen en zondige razernij...
207
00:30:51,058 --> 00:30:53,178
is maar al te klein.
208
00:30:54,895 --> 00:30:58,935
Zou hij dan de vertaler vermoord kunnen hebben?
209
00:30:59,817 --> 00:31:05,257
Dolcenieten hadden liever dikke
bisschoppen en rijke priesters.
210
00:31:06,115 --> 00:31:12,115
Geen Aristoteles-kenners. Maar je
moet niemand uitsluiten, inderdaad.
211
00:31:19,294 --> 00:31:22,614
We hebben geluk dat er zo veel sneeuw ligt.
212
00:31:22,965 --> 00:31:27,965
Op dat perkament zet de misdadiger
vaak onbewust z'n handtekening.
213
00:31:28,387 --> 00:31:31,227
Wat lees je in deze voetafdrukken?
214
00:31:31,849 --> 00:31:35,529
Ze zijn twee keer zo diep als de andere.
215
00:31:35,894 --> 00:31:38,454
En daar leiden we uit af?
216
00:31:39,982 --> 00:31:44,382
Dat de man heel zwaar was.
-Juist. En waarom was hij zwaar?
217
00:31:47,030 --> 00:31:50,390
Omdat hij heel erg dik was.
218
00:31:50,742 --> 00:31:55,022
Of omdat hij een andere man
met zich mee droeg.
219
00:31:57,457 --> 00:32:02,417
Laten we de handtekening van deze
zool in ons geheugen prenten.
220
00:32:05,090 --> 00:32:09,370
Maar de voetstappen lopen
van de ketel weg, hierheen.
221
00:32:10,429 --> 00:32:15,229
Oliekoek. Je denkt er niet aan
dat hij misschien achteruitliep...
222
00:32:15,642 --> 00:32:20,962
en het lichaam wegsleepte. Vandaar
de voren, gemaakt door de hielen.
223
00:32:21,773 --> 00:32:27,093
Waar ontmoette de vertaler de
man die zijn dood voorschreef?
224
00:32:57,142 --> 00:32:59,502
Broeder bibliothecaris.
225
00:32:59,811 --> 00:33:02,931
Mogen wij het werk zien van de twee...
226
00:33:03,273 --> 00:33:06,633
die zo ellendig ten hemel zijn gevaren?
227
00:33:07,068 --> 00:33:09,748
Uw verzoek is hoogst ongebruikelijk.
228
00:33:10,071 --> 00:33:13,471
Net als de omstandigheden van hun dood.
229
00:33:20,832 --> 00:33:23,912
Broeder Adelmo zat daar.
-Dank u.
230
00:33:35,305 --> 00:33:37,665
Ogen van glas in hoepels.
231
00:33:47,567 --> 00:33:52,007
Een ezel die het evangelie
uitlegt aan de bisschoppen.
232
00:33:54,574 --> 00:33:56,494
De paus is een vos.
233
00:33:57,577 --> 00:33:59,417
De abt is een aap.
234
00:34:01,289 --> 00:34:05,169
Hij had een brutaal talent
voor komische beelden.
235
00:34:13,217 --> 00:34:17,857
Alleen een dwaas verheft
z'n stem in gelach.
236
00:34:20,099 --> 00:34:23,259
Ik hoop dat m'n woorden u niet kwetsten.
237
00:34:23,603 --> 00:34:27,563
Maar ik hoorde personen lachen
om komische dingen.
238
00:34:27,940 --> 00:34:33,260
Jullie Franciscanen keuren
vrolijkheid niet af.
239
00:34:33,696 --> 00:34:36,696
Nee, Sint Franciscus lachte graag.
240
00:34:37,033 --> 00:34:42,233
Gelach is een duivelse wind,
die het gezicht misvormt...
241
00:34:42,663 --> 00:34:46,903
en mensen op apen doet lijken.
-Apen lachen niet.
242
00:34:48,002 --> 00:34:52,122
Alleen de mens kent het lachen.
-En de zonde.
243
00:34:52,798 --> 00:34:55,078
Christus lachte niet.
-Nee?
244
00:34:55,384 --> 00:35:00,584
De bijbel zegt niet dat hij lachte.
-Ook niet dat hij niet lachte.
245
00:35:01,015 --> 00:35:06,055
De heiligen gebruikten humor om
vijanden van het geloof te bespotten.
246
00:35:06,562 --> 00:35:10,882
Toen de heidenen Sint Maurus
in kokend water dompelden...
247
00:35:11,275 --> 00:35:16,155
klaagde hij dat z'n bad te koud was.
De sultan verbrandde z'n hand.
248
00:35:16,572 --> 00:35:22,332
Een heilige in kokend water haalt
geen kinderlijke fratsen uit.
249
00:35:22,786 --> 00:35:27,146
Hij beperkt z'n kreten,
en lijdt voor de waarheid.
250
00:35:27,541 --> 00:35:30,701
In het tweede deel van z'n Poëtica...
251
00:35:31,045 --> 00:35:35,645
noemde Aristoteles de humor
een werktuig van de waarheid.
252
00:35:37,217 --> 00:35:41,177
Heeft u het gelezen?
-Het ging eeuwen geleden verloren.
253
00:35:41,513 --> 00:35:44,273
Nee. Het is nooit geschreven.
254
00:35:44,600 --> 00:35:48,760
Lichtzinnigheden mogen
niet worden verheerlijkt.
255
00:35:49,146 --> 00:35:54,586
Daar ben ik het niet mee eens.
-Genoeg. Deze abdij rouwt.
256
00:35:55,027 --> 00:35:59,427
U stoort ons in ons verdriet,
met loze praatjes.
257
00:36:01,366 --> 00:36:05,606
Vergeef het me, Jorge.
M'n opmerkingen waren ongepast.
258
00:36:11,710 --> 00:36:14,070
Waar zat de vertaler Grieks?
259
00:36:14,963 --> 00:36:16,483
Hier.
260
00:36:41,740 --> 00:36:45,140
Wat leidde je af uit dit bezoek?
261
00:36:45,494 --> 00:36:48,134
Dat we daar niet mogen lachen.
262
00:36:48,413 --> 00:36:52,493
Zag je hoe weinig boeken
er op de planken stonden?
263
00:36:53,794 --> 00:36:58,834
Al die schrijvers, kopiisten,
onderzoekers, denkers...
264
00:36:59,257 --> 00:37:02,657
Waar waren de boeken die ze nodig hebben?
265
00:37:03,011 --> 00:37:05,811
En waar deze abdij bekend om staat?
266
00:37:06,640 --> 00:37:08,560
Waar zijn de boeken?
267
00:37:11,436 --> 00:37:14,436
Stelt u me op de proef?
-Hoe bedoel je?
268
00:37:15,899 --> 00:37:21,619
Met alle respect: Telkens als u me
wat vraagt, weet u het antwoord al.
269
00:37:24,282 --> 00:37:27,202
Weet u waar de boeken zijn?
-Nee.
270
00:37:29,371 --> 00:37:34,971
Maar ik wed om m'n geloof dat
die toren meer bevat dan lucht.
271
00:37:44,302 --> 00:37:48,582
Zag u dat de bibliothecaris
een deurtje sloot?
272
00:37:49,390 --> 00:37:51,110
Zou dat misschien...
273
00:38:08,576 --> 00:38:11,016
Kom snel, meester, ik heb hem.
274
00:38:14,916 --> 00:38:17,716
Genoeg.
-Hij wou ons vermoorden.
275
00:38:26,928 --> 00:38:31,848
Zegt u alstublieft niets tegen
de abt over z'n verleden.
276
00:38:32,266 --> 00:38:36,666
Hij heeft de monniken niet vermoord.
Dat zweer ik u.
277
00:38:38,731 --> 00:38:43,531
Broeder Remigio,
in ruil daarvoor wil ik wat informatie.
278
00:38:51,744 --> 00:38:58,264
Ik begreep niet waarom m'n meester
de ketterse bochelaar niet verdacht.
279
00:38:58,751 --> 00:39:02,231
Of waarom we beslist de toren in moesten.
280
00:39:02,588 --> 00:39:08,108
Ik nam aan dat hij de bibliotheek
en de boeken wilde bekijken.
281
00:40:26,422 --> 00:40:29,942
Geen slot.
Van binnenuit vergrendeld.
282
00:40:30,634 --> 00:40:34,554
Hoe komen we dan binnen?
-Er moet een andere ingang zijn.
283
00:40:36,723 --> 00:40:42,163
Eens kijken wat de bolle assistent
vanochtend wilde verbergen.
284
00:41:02,249 --> 00:41:07,209
Kleine Griekse letters. Misschien
een mier met inkt aan z'n poten.
285
00:41:08,714 --> 00:41:13,674
'Vulgaire personen gebruiken
en genieten van hun gebreken...'
286
00:41:39,995 --> 00:41:42,635
Geschreven met citroensap.
287
00:41:59,306 --> 00:42:04,586
Een code ontleend aan de
dierenriem, een routebeschrijving.
288
00:42:05,061 --> 00:42:06,821
Maar waar naartoe?
289
00:42:07,439 --> 00:42:09,359
Wie is daar?
290
00:42:31,421 --> 00:42:34,261
M'n vergrootglas.
-Het lag op het boek.
291
00:42:41,764 --> 00:42:44,004
Jij gaat die kant op.
292
00:43:48,914 --> 00:43:52,154
Kom tevoorschijn, klein kreng.
293
00:43:53,085 --> 00:43:56,685
Ik weet dat je hier bent.
Ik kan je ruiken.
294
00:44:02,553 --> 00:44:07,113
Wat is er?
Ben je soms bang voor me?
295
00:44:26,452 --> 00:44:28,572
Ik vind je heus wel.
296
00:45:27,262 --> 00:45:28,982
Wie was ze?
297
00:45:29,264 --> 00:45:32,904
Wie was dit schepsel dat
verrees als de dageraad...
298
00:45:33,268 --> 00:45:37,508
zo betoverend als de maan,
zo stralend als de zon...
299
00:45:37,898 --> 00:45:41,698
zo vreselijk als een leger,
klaar voor de strijd?
300
00:49:05,354 --> 00:49:07,594
Goedenavond, Salvatore.
301
00:49:13,570 --> 00:49:15,930
Dus hier vang je ze?
302
00:49:18,200 --> 00:49:22,160
Ici zijn ze meer grasso, groter.
303
00:49:22,496 --> 00:49:24,896
Eet je ze op?
304
00:49:27,501 --> 00:49:30,501
Wilt u ook?
-Nee, dank je.
305
00:49:31,880 --> 00:49:35,200
Behalve tijdens de vasten.
Ik ben catolico.
306
00:49:35,551 --> 00:49:38,471
Daarom moet je me dit vertellen:
307
00:49:48,814 --> 00:49:52,574
Dus Adelmo gaf het perkament
aan Berengar.
308
00:49:53,318 --> 00:49:55,998
Nee, aan de verto...
309
00:49:56,989 --> 00:50:00,949
vertie...
-De vertaler. Venantius.
310
00:50:01,285 --> 00:50:04,045
Wat gebeurde er toen?
-Toen...
311
00:50:38,488 --> 00:50:42,208
Kom snel, ik heb er
nog een gevonden.
312
00:50:50,917 --> 00:50:53,317
Heb je je verstand verloren?
313
00:50:53,628 --> 00:50:59,148
Ooit iemand ontmoet met zo'n grote
ribbenkast dat dit hart erin past?
314
00:51:04,973 --> 00:51:07,293
Dit is het hart van een os.
315
00:51:08,893 --> 00:51:14,173
Een monnik gaf het aan dat meisje,
denk ik, in ruil voor haar gunsten.
316
00:51:15,275 --> 00:51:17,275
Een meisje? Welk...
317
00:51:18,570 --> 00:51:21,930
Het meisje dat ik net weg zag rennen.
318
00:51:24,075 --> 00:51:28,275
Het was vast een lelijke monnik.
-Waarom?
319
00:51:31,958 --> 00:51:35,358
Als hij jong en mooi was geweest...
320
00:51:35,712 --> 00:51:39,352
had ze hem voor niets haar lichaam geschonken.
321
00:51:41,134 --> 00:51:44,494
Wat er ook gebeurd is in deze akelige keuken...
322
00:51:44,846 --> 00:51:48,246
het heeft niets met ons onderzoek te maken.
323
00:51:48,975 --> 00:51:54,175
Berengar, de assistent van de
bibliothecaris, is de sleutel.
324
00:51:54,564 --> 00:51:57,764
Wat zei je?
-Niets, meester.
325
00:52:21,716 --> 00:52:24,116
Ik moet u iets vertellen.
326
00:52:25,803 --> 00:52:27,643
Dat weet ik.
327
00:52:29,765 --> 00:52:32,165
Wilt u me de biecht afnemen?
328
00:52:32,768 --> 00:52:37,568
Ik heb liever dat je het me
eerst vertelt, als vriend.
329
00:52:47,992 --> 00:52:49,712
Bent u...
330
00:52:50,077 --> 00:52:53,957
ooit verliefd geweest?
331
00:52:55,207 --> 00:52:58,767
Verliefd? O, heel vaak.
332
00:52:59,462 --> 00:53:02,022
Echt waar?
-Natuurlijk.
333
00:53:02,423 --> 00:53:07,383
Aristoteles, Vergilius, Aquinas...
-Nee, ik bedoel op een...
334
00:53:09,680 --> 00:53:13,400
Verwar je liefde nu niet met wellust?
335
00:53:14,727 --> 00:53:16,527
Denkt u dat?
336
00:53:17,855 --> 00:53:19,735
Ik weet het niet.
337
00:53:20,983 --> 00:53:23,463
Ik wil het beste voor haar.
338
00:53:25,446 --> 00:53:30,166
Ik wil dat ze gelukkig is.
Ik wil haar redden van haar armoede.
339
00:53:32,786 --> 00:53:35,866
O jee.
-Waarom zegt u dat?
340
00:53:36,290 --> 00:53:38,490
Je bent echt verliefd.
341
00:53:39,210 --> 00:53:41,210
Is dat slecht?
342
00:53:42,504 --> 00:53:46,224
Voor een monnik brengt het problemen met zich mee.
343
00:53:46,592 --> 00:53:49,712
Aquinas noemt de liefde de hoogste deugd.
344
00:53:50,054 --> 00:53:54,214
Ja, de liefde voor God, Adso.
345
00:53:59,980 --> 00:54:06,780
En de liefde voor een vrouw?
-Daar wist Aquinas heel weinig van.
346
00:54:07,988 --> 00:54:11,948
Maar de bijbel is duidelijk.
Spreuken waarschuwt ons:
347
00:54:12,534 --> 00:54:15,334
'De vrouw berooft de man van z'n ziel.'
348
00:54:15,662 --> 00:54:21,302
De Prediker zegt:
'De vrouw is bitterder dan de dood.'
349
00:54:23,337 --> 00:54:25,217
Ja, maar...
350
00:54:25,923 --> 00:54:32,243
wat vindt u er zelf van?
-Ik heb jouw ervaring niet.
351
00:54:32,971 --> 00:54:38,411
Maar ik kan mezelf er nauwelijks
van overtuigen...
352
00:54:40,228 --> 00:54:46,708
dat God zo'n laag wezen schiep
zonder haar wat deugden te geven.
353
00:54:52,699 --> 00:54:56,219
Wat zou het leven vredig zijn
zonder de liefde.
354
00:54:57,704 --> 00:55:01,024
Wat zou het veilig zijn, en kalm.
355
00:55:04,836 --> 00:55:06,316
En saai.
356
00:55:20,352 --> 00:55:26,832
Prachtig. Heer, u leidde ons naar
deze veilige haven vol rust...
357
00:55:27,317 --> 00:55:31,837
omdat u naar verzoening verlangt,
net als wij Franciscanen.
358
00:55:32,239 --> 00:55:36,959
Laat ons gaan, broeders.
-Uw wil geschiede, Heer.
359
00:55:40,580 --> 00:55:42,060
Broeder Berengar.
360
00:55:49,047 --> 00:55:54,927
Hij verstopt zich vast ergens. Met
het boek, en mijn vergrootglas.
361
00:56:12,320 --> 00:56:14,760
Kijk, meester, de deur.
362
00:56:23,540 --> 00:56:29,220
Aha, broeder Malachia.
Ik zoek uw assistent, broeder Berengar.
363
00:56:29,629 --> 00:56:31,669
Is hij hier?
-Nee.
364
00:56:32,298 --> 00:56:36,818
Juist, ja. Weet u waar
hij zou kunnen zijn?
365
00:56:39,639 --> 00:56:43,079
Was hij misschien boven,
in de bibliotheek?
366
00:56:45,561 --> 00:56:49,521
Ik wil de bibliotheek graag zien.
Mag ik?
367
00:56:51,818 --> 00:56:55,338
Waarom niet?
-Strikte orders van de abt.
368
00:56:56,030 --> 00:57:01,270
Niemand mag de bibliotheek in,
behalve ik en m'n assistent.
369
00:57:02,120 --> 00:57:05,280
Ik begrijp het. Nogmaals bedankt.
370
00:57:18,928 --> 00:57:21,768
Misschien is hem iets overkomen.
371
00:57:23,349 --> 00:57:26,629
Misschien vinden we hem in water.
372
00:57:26,936 --> 00:57:32,216
De derde bazuin, zoals Ubertino zei.
Uit het boek Openbaringen.
373
00:57:32,984 --> 00:57:35,464
Dat boek zoeken we niet.
374
00:57:43,869 --> 00:57:47,829
Noem je dit een kip?
Hij lijkt meer op een mus.
375
00:58:02,721 --> 00:58:07,921
Welkom in de abdij, broeder Michele,
en andere afgevaardigden.
376
00:58:08,310 --> 00:58:13,150
Zeg, wat moet dat.
Ga jij eens achter aansluiten.
377
00:58:14,275 --> 00:58:20,635
Laat hem los.
Cuthbert van Winchester is een geëerde gast.
378
00:58:21,657 --> 00:58:25,177
We moeten iets dringends bespreken, eminentie.
379
00:58:27,579 --> 00:58:32,659
De abt is ervan overtuigd dat de
duivel rondwaart tussen deze muren.
380
00:58:33,043 --> 00:58:35,203
Dat is ook zo.
381
00:58:35,587 --> 00:58:41,187
Ik merk alleen dat iedereen de duivel
graag aan het werk wil zien.
382
00:58:41,593 --> 00:58:46,433
Maar als Ubertino gelijk heeft?
-Dit debat is van groot belang.
383
00:58:46,807 --> 00:58:52,447
De paus wil onze orde vernietigen.
-En ons tot ketters verklaren.
384
00:58:52,855 --> 00:58:57,535
Als ik nog één broeder ondervraag,
is de zaak opgelost.
385
00:58:59,194 --> 00:59:05,274
William, we vertrouwen op jou. Bid
tot God dat je ons niet teleurstelt.
386
00:59:55,250 --> 00:59:58,530
Heb je een Grieks boek gevonden?
387
01:00:12,684 --> 01:00:14,364
Ik had gelijk.
388
01:00:15,020 --> 01:00:17,460
Het boek Openbaringen ook.
389
01:00:19,316 --> 01:00:22,436
We moeten elkaar nu spreken.
-Inderdaad.
390
01:00:23,570 --> 01:00:26,010
Ik heb u veel te vertellen.
391
01:00:26,281 --> 01:00:29,721
Zodra hij en ik dit lijk
hebben onderzocht.
392
01:00:33,580 --> 01:00:36,940
Citroenbladeren in het bad verlichten pijn.
393
01:00:37,250 --> 01:00:39,170
Hij was linkshandig.
394
01:00:39,627 --> 01:00:43,107
Ja, Berengar was van de verkeerde kant.
395
01:00:43,423 --> 01:00:46,743
Zijn er nog meer linkshandige broeders?
396
01:00:47,051 --> 01:00:49,051
Niet dat ik weet.
397
01:00:50,096 --> 01:00:51,816
Inktvlekken.
398
01:01:01,691 --> 01:01:04,451
Hij schreef toch niet met z'n tong?
399
01:01:13,911 --> 01:01:15,871
Een paar regels Grieks.
400
01:01:16,122 --> 01:01:19,762
Ja, geschreven door Venantius.
401
01:01:20,335 --> 01:01:25,215
Aantekeningen over het boek dat hij las,
vlak voor hij stierf.
402
01:01:25,840 --> 01:01:29,360
Ziet u hoe het handschrift verandert?
403
01:01:30,261 --> 01:01:34,501
Vanaf hier was hij stervende.
Wat leidt u hieruit af?
404
01:01:36,934 --> 01:01:40,214
Een veeg blauwe verf.
405
01:01:40,938 --> 01:01:46,818
Ja, maar een uniek blauw.
Gemengd door uw beste illuminator, Adelmo.
406
01:01:47,236 --> 01:01:51,396
Hij had dit perkament vóór Venantius.
Hoe weten we dat?
407
01:01:51,741 --> 01:01:57,021
Omdat diens aantekeningen
over de blauwe vlek heen lopen.
408
01:01:58,706 --> 01:02:04,386
Deze abdij is gehuld in
een angstaanjagend mysterie.
409
01:02:05,630 --> 01:02:11,670
Maar uw obscure verhandeling
werpt geen enkel licht op de zaak.
410
01:02:14,889 --> 01:02:16,969
Adso, licht.
411
01:02:20,019 --> 01:02:26,179
Iemand heeft veel moeite gedaan
om een groot geheim te verhullen.
412
01:02:27,234 --> 01:02:30,514
Het handschrift is van een linkshandige.
413
01:02:30,821 --> 01:02:33,821
De enige linkshandige in uw klooster...
414
01:02:34,116 --> 01:02:38,556
is, of was, Berengar,
de assistent-bibliothecaris.
415
01:02:38,913 --> 01:02:43,833
Wat voor geheime kennis zou hij hebben bezeten?
416
01:02:44,210 --> 01:02:46,970
Dat gaat u me nu zeggen, vermoed ik.
417
01:02:47,254 --> 01:02:52,574
Boeken. Verboden boeken.
Geestelijk gevaarlijke boeken.
418
01:02:53,677 --> 01:02:57,917
Iedereen wist dat Berengar
van mooie jongens hield.
419
01:02:58,265 --> 01:03:04,865
Toen Adelmo zo'n boek wou lezen,
bood Berengar hem de sleutel aan.
420
01:03:05,439 --> 01:03:08,039
In code, op dat perkament.
421
01:03:08,609 --> 01:03:12,489
In ruil voor tegennatuurlijke liefkozingen.
422
01:03:12,821 --> 01:03:17,661
Genoeg, broeder William.
-Adelmo gaf toe aan deze avances.
423
01:03:18,285 --> 01:03:23,245
Na afloop zwierf hij huilend
over het kerkhof, vol berouw.
424
01:03:23,624 --> 01:03:27,184
Daar zag hij de vertaler.
-Hoe weet u dat?
425
01:03:27,503 --> 01:03:30,543
Er was een getuige. De bochelaar.
426
01:03:31,673 --> 01:03:35,913
Hij zag dat Adelmo het perkament
aan Venantius gaf.
427
01:03:36,637 --> 01:03:40,837
Toen rende hij naar de kleine toren
en sprong eruit.
428
01:03:41,808 --> 01:03:45,408
Toen Berengar z'n zondige vlees tuchtigde...
429
01:03:45,729 --> 01:03:51,169
betrad Venantius de verboden
bibliotheek, met behulp van de code.
430
01:03:51,777 --> 01:03:57,617
Hij vond het boek, nam het mee naar
z'n schrijftafel, en ging het lezen.
431
01:03:58,033 --> 01:04:01,273
Hij noteerde die geheimzinnige citaten...
432
01:04:01,578 --> 01:04:07,418
en stierf, met een zwarte vlek op z'n
vinger. Berengar vond het lichaam.
433
01:04:07,834 --> 01:04:12,594
Hij sleepte het naar de stal,
zodat men hem niet zou verdenken.
434
01:04:13,548 --> 01:04:16,508
Maar hij liet z'n handtekening achter.
435
01:04:16,802 --> 01:04:22,322
Het boek lag nog op de plek van de
vertaler. Berengar las het vannacht.
436
01:04:22,933 --> 01:04:26,933
Kort daarna, overvallen door vreselijke pijnen...
437
01:04:27,270 --> 01:04:31,350
nam hij een bad met citroenbladeren,
en verdronk.
438
01:04:32,442 --> 01:04:34,802
Ook hij had een zwarte vinger.
439
01:04:35,070 --> 01:04:40,390
Ze stierven vanwege een boek dat
doodt, of waarvoor men wil doden.
440
01:04:40,784 --> 01:04:45,224
Daarom verzoek ik u met klem
me toe te laten tot de bibliotheek.
441
01:04:45,580 --> 01:04:50,260
Broeder William,
uw trots verblindt u.
442
01:04:52,045 --> 01:04:58,805
U verafgoodt het verstand, en ziet
niet wat voor iedereen duidelijk is.
443
01:05:18,655 --> 01:05:22,295
We zijn ons bewust van uw grote inspanningen.
444
01:05:22,784 --> 01:05:29,064
Maar ik vraag u nu af te zien
van verder onderzoek.
445
01:05:29,999 --> 01:05:35,839
Gelukkig is een van de leden
van de pauselijke delegatie...
446
01:05:37,423 --> 01:05:41,103
goed thuis in de listen van de Boze.
447
01:05:45,765 --> 01:05:49,925
Een man die u maar al te goed kent, meen ik.
448
01:05:53,648 --> 01:05:55,728
Bernardo Gui...
449
01:05:56,567 --> 01:05:59,247
van de Inquisitie.
450
01:06:09,288 --> 01:06:11,448
Wie is Bernardo Gui?
451
01:06:12,542 --> 01:06:16,702
William. Ik heb het hele klooster afgezocht.
452
01:06:17,421 --> 01:06:20,381
Michele wil je onmiddellijk spreken.
453
01:06:21,592 --> 01:06:23,192
Onder vier ogen.
454
01:06:23,886 --> 01:06:27,086
Weet je wie er komt?
-Ja, Bernardo Gui.
455
01:06:27,765 --> 01:06:31,765
Ubertino moet verborgen worden.
-Dat is geregeld.
456
01:06:32,103 --> 01:06:37,663
We maken ons zorgen om jou.
-Hou op met dat zinloze onderzoek.
457
01:06:38,067 --> 01:06:42,027
Die valse conclusies.
-De waarheid. Ik heb gelijk.
458
01:06:42,363 --> 01:06:47,203
William heeft altijd gelijk.
-Wat de gevolgen ook zijn.
459
01:06:47,743 --> 01:06:50,023
Voor hemzelf of voor anderen.
460
01:06:50,287 --> 01:06:55,927
William van Baskerville moet
altijd z'n gelijk bewijzen.
461
01:06:56,335 --> 01:07:02,495
Je intellectuele trots bracht je toch
al eerder in conflict met Bernardo?
462
01:07:03,426 --> 01:07:09,026
Daag het lot niet nog eens uit. Dit
keer kan de keizer je niet redden.
463
01:07:25,030 --> 01:07:30,270
M'n vlees was het zondige genot
van onze daad vergeten...
464
01:07:30,661 --> 01:07:33,941
maar mijn ziel kon haar niet vergeten.
465
01:07:38,252 --> 01:07:44,252
En toen ik haar zag, te midden
van armoede en ellende...
466
01:07:44,675 --> 01:07:48,315
was ik God dankbaar dat ik Franciscaner was.
467
01:07:48,637 --> 01:07:52,877
Ik wilde haar laten weten dat ik niet
bij de roofzuchtige abdij hoorde...
468
01:07:53,225 --> 01:07:58,905
maar bij een orde die een einde wilde
maken aan haar lichamelijke kommer...
469
01:08:02,734 --> 01:08:06,134
en spirituele ontberingen.
470
01:09:00,333 --> 01:09:02,733
Vaarwel, William.
471
01:09:03,420 --> 01:09:07,500
Je bent gek en arrogant.
472
01:09:07,841 --> 01:09:12,961
Maar toch hou ik van je
en zal ik voor je blijven bidden.
473
01:09:15,098 --> 01:09:18,258
Vaarwel, lief kind.
474
01:09:20,145 --> 01:09:27,145
Leer niet te veel slechte gewoontes
van je meester. Hij denkt te veel.
475
01:09:27,610 --> 01:09:31,010
Hij vertrouwt altijd op
de gevolgtrekkingen van z'n hoofd...
476
01:09:31,323 --> 01:09:37,883
in plaats van dat hij vertrouwt
op de profetische vermogens...
477
01:09:38,329 --> 01:09:41,409
van z'n hart.
478
01:09:41,708 --> 01:09:45,188
Leer je intelligentie te tuchtigen.
479
01:09:45,503 --> 01:09:49,623
Spring over de muren van onze Heer.
480
01:09:50,592 --> 01:09:54,592
En gooi die boeken weg.
481
01:09:54,929 --> 01:09:58,529
Ubertino heeft een kant die ik benijd.
482
01:09:58,850 --> 01:10:03,090
En denk eraan:
Vrees de laatste bazuin, vrienden.
483
01:10:03,438 --> 01:10:09,398
De volgende zal uit de lucht vallen.
En dan volgen duizend schorpioenen.
484
01:10:09,819 --> 01:10:12,979
We zullen het heus niet vergeten.
485
01:10:41,976 --> 01:10:44,416
Voor welke ben je het bangst?
486
01:10:46,606 --> 01:10:49,366
Voor allemaal.
-Nee, kijk eens goed.
487
01:10:56,741 --> 01:10:59,541
Voor die daar.
-Die koos ik ook.
488
01:11:21,515 --> 01:11:22,875
Na jou.
489
01:12:14,485 --> 01:12:18,725
Dat zijn de fundamenten van de toren.
490
01:12:27,122 --> 01:12:29,922
Maar hoe komen we bij de bibliotheek?
491
01:12:30,209 --> 01:12:31,649
Wat is er?
492
01:12:32,169 --> 01:12:37,169
Ratten houden nog meer van
perkament dan geleerden. Volg hem.
493
01:12:43,347 --> 01:12:49,627
166, de vergrendelde deur van
het scriptorium, 167, 168...
494
01:12:51,605 --> 01:12:54,565
313, 314...
495
01:13:01,490 --> 01:13:03,530
Ik wist het wel.
496
01:13:09,581 --> 01:13:11,381
Ik wist het.
497
01:13:36,399 --> 01:13:42,879
Besef je dat dit een van de grootste
bibliotheken van de christenheid is?
498
01:14:09,474 --> 01:14:13,114
Hoe vinden we dat boek?
-Na verloop van tijd.
499
01:14:15,397 --> 01:14:20,997
Kijk, Beatus van Liébana.
Dat is een meesterwerk, Adso.
500
01:14:23,947 --> 01:14:27,147
En dit is de geannoteerde versie.
501
01:14:27,700 --> 01:14:31,700
Hoeveel vertrekken zijn er nog?
Hoeveel boeken?
502
01:14:36,793 --> 01:14:40,953
Niemand zou verboden moeten
worden die boeken te lezen.
503
01:14:48,513 --> 01:14:53,113
Misschien vindt men ze te kostbaar,
en kwetsbaar.
504
01:14:53,768 --> 01:14:56,168
Nee, dat is het niet.
505
01:14:56,437 --> 01:14:59,877
Ze bevatten een andere wijsheid dan de onze.
506
01:15:00,191 --> 01:15:05,911
En ideeën die je kunnen doen
twijfelen aan het woord van God.
507
01:15:20,795 --> 01:15:24,915
En twijfel, Adso,
is de vijand van het geloof.
508
01:15:47,530 --> 01:15:50,570
Meester, wacht op mij.
509
01:15:53,786 --> 01:15:55,906
Ik wacht ook op je.
510
01:16:01,794 --> 01:16:04,154
Maar ik hoor u lopen.
511
01:16:05,464 --> 01:16:08,264
Ik loop niet, Adso. Ik sta hier.
512
01:16:27,528 --> 01:16:30,088
Bent u dat, daar boven?
513
01:16:30,781 --> 01:16:32,821
Waar ben je, jongen?
514
01:16:34,493 --> 01:16:36,293
Ik ben verdwaald.
515
01:16:58,517 --> 01:17:02,717
Zo te zien bevinden we ons in een labyrint.
516
01:17:16,702 --> 01:17:19,422
Ben je daar nog?
-Ja.
517
01:17:20,539 --> 01:17:22,859
Hoe komen we hier uit?
518
01:17:23,292 --> 01:17:25,492
Met enige moeite.
519
01:17:25,961 --> 01:17:27,761
Of niet.
520
01:17:28,463 --> 01:17:32,983
Dat is nu juist de charme
van een labyrint, zie je.
521
01:17:34,094 --> 01:17:38,894
Kalm blijven, Adso.
Sla een boek open, en lees hardop.
522
01:17:39,474 --> 01:17:44,314
Verlaat dat vertrek,
en sla telkens linksaf.
523
01:17:44,896 --> 01:17:50,416
'Liefde ontstaat niet als ziekte,
maar wordt dat als het een obsessie is.
524
01:17:50,819 --> 01:17:55,579
De theoloog weet dat wie lijdt
aan de liefde, niet genezen wil.
525
01:17:55,949 --> 01:17:59,989
Het uit zich in onregelmatige
ademhaling en polsslag.
526
01:18:00,328 --> 01:18:04,488
Amoureuze melancholie lijkt
op de weerwolfziekte.
527
01:18:04,833 --> 01:18:07,953
De lijder gedraagt zich als een wolf.
528
01:18:08,253 --> 01:18:12,293
Het uiterlijk van de minnaar
begint te veranderen.
529
01:18:12,632 --> 01:18:18,832
Z'n lippen verschrompelen, z'n
gezicht wordt bedekt met puisten...
530
01:18:19,264 --> 01:18:22,864
en iets wat op hondenbeten lijkt.
531
01:18:23,310 --> 01:18:28,470
Tot z'n dood sluipt hij rond
op kerkhoven, bij nacht.
532
01:18:29,733 --> 01:18:31,293
Net als een wolf.'
533
01:18:32,152 --> 01:18:37,792
Ik zie een lantaarn, meester.
-Blijf waar je bent.
534
01:18:40,368 --> 01:18:43,368
Ik zie een man. Hij staat stil.
535
01:18:43,913 --> 01:18:47,873
En nu?
-Nu tilt hij z'n lantaarn op.
536
01:18:48,710 --> 01:18:51,070
Hoe vaak?
537
01:18:53,089 --> 01:18:54,849
Drie keer.
538
01:18:55,383 --> 01:18:58,743
Dat ben ik. Til je lantaarn op.
539
01:19:09,981 --> 01:19:11,741
Kijk, daar.
540
01:19:18,823 --> 01:19:20,903
Domme jongen.
541
01:19:21,618 --> 01:19:23,658
Het is maar een spiegel.
542
01:19:31,753 --> 01:19:35,113
Red de boeken.
-Ik probeer u te redden.
543
01:19:44,724 --> 01:19:47,644
Een valluik, een spiegel...we zijn er.
544
01:19:56,110 --> 01:20:01,510
Als ik de code van de vertaler
correct ontcijferd heb...
545
01:20:03,159 --> 01:20:08,599
Je dacht toch niet dat ik zo dom was
om geen kopie te maken?
546
01:20:09,665 --> 01:20:15,185
'Manus supra idolum age primum
et septimus de quator.' Nou?
547
01:20:20,968 --> 01:20:24,848
'Met een hand boven
het afgodsbeeld...
548
01:20:26,182 --> 01:20:30,062
drukken op de eerste en
de zevende van de vier.'
549
01:20:31,103 --> 01:20:32,743
Heel goed.
550
01:20:35,024 --> 01:20:38,584
WeIk afgodsbeeld?
-Dat gaan we hier uitzoeken.
551
01:20:38,903 --> 01:20:41,423
De eerste en zevende van vier wat?
552
01:20:41,697 --> 01:20:46,297
Als ik alles wist, doceerde ik
theologie in Parijs.
553
01:21:45,302 --> 01:21:47,302
En nog eens.
554
01:21:53,310 --> 01:21:55,270
Hoor je dat?
555
01:21:59,191 --> 01:22:01,271
Dat zijn m'n tanden.
556
01:22:01,610 --> 01:22:05,090
M'n tanden.
-Je hoeft niet bang te zijn.
557
01:22:06,323 --> 01:22:08,963
Dat ben ik niet, ik heb het koud.
558
01:22:13,080 --> 01:22:15,480
We gaan terug.
-Niet nodig.
559
01:22:15,749 --> 01:22:19,909
Nee, ik moet bekennen dat ik
het niet begrijp. Nog niet.
560
01:22:22,089 --> 01:22:24,289
Eens kijken.
561
01:22:25,092 --> 01:22:28,132
Als je een labyrint wilt verlaten...
562
01:22:29,805 --> 01:22:33,845
De splitsingen merk je met pijlen...
563
01:22:36,728 --> 01:22:39,808
Meester...
-Alsjeblieft, ik denk na.
564
01:22:40,315 --> 01:22:44,355
Als er pijlen bij de splitsingen zijn...
565
01:22:51,451 --> 01:22:53,811
Goed gedaan, jongen.
566
01:22:54,371 --> 01:22:57,851
Je klassieke opleiding komt goed van pas.
567
01:24:00,561 --> 01:24:02,801
Spugen, alsjeblieft.
568
01:24:03,273 --> 01:24:04,833
Daarop spugen.
569
01:24:15,702 --> 01:24:20,662
Lucifer staat tot mijn service
voor de liefde van de femina.
570
01:24:39,392 --> 01:24:42,032
Blijf van me af. Laat los.
571
01:24:42,520 --> 01:24:45,080
Salvatore jou lieben.
572
01:25:12,883 --> 01:25:18,203
Kijk eens wat we vonden, Don
Bernardo. Fouilleer dat schepsel.
573
01:25:33,362 --> 01:25:40,002
Abt, u vroeg me de aanwezigheid
van de Boze te onderzoeken.
574
01:25:42,746 --> 01:25:44,586
Ik heb hem al gevonden.
575
01:25:47,918 --> 01:25:51,918
De bekende attributen voor duivelaanbidding:
576
01:25:52,256 --> 01:25:55,416
De zwarte haan en de zwarte kat.
577
01:25:56,010 --> 01:25:58,570
Ze wou ze opeten. Zeg het hem.
578
01:25:58,846 --> 01:26:03,246
Baskerville herinnert zich vast
het proces dat hij leidde.
579
01:26:03,934 --> 01:26:08,734
De vrouw had gemeenschap met
de duivel in de vorm van een kat.
580
01:26:09,106 --> 01:26:15,466
U heeft mijn ervaringen niet nodig
om conclusies te trekken, Bernardo.
581
01:26:16,655 --> 01:26:20,855
Nee, niet als de bewijzen
zo onweerlegbaar zijn.
582
01:26:21,743 --> 01:26:25,983
De heks verleidde monniken
tot satanische riten.
583
01:26:26,331 --> 01:26:31,411
Morgen zullen we onderzoeken of
deze gebeurtenis verband houdt...
584
01:26:31,795 --> 01:26:35,635
met het nog ernstiger
mysterie in uw abdij.
585
01:26:37,092 --> 01:26:41,492
Sluit ze op, dan kunnen we
allemaal rustig slapen.
586
01:26:53,066 --> 01:26:55,426
U heeft niets gezegd.
587
01:26:57,154 --> 01:27:01,354
Ik heb niets gezegd omdat
er niets te zeggen viel.
588
01:27:03,326 --> 01:27:08,646
Als het om boeken en ideeën gaat,
staat u snel klaar met de waarheid.
589
01:27:09,458 --> 01:27:15,178
Ze is al zo goed als verbrand.
Bernardo Gui noemde haar een heks.
590
01:27:16,798 --> 01:27:20,598
Dat is niet waar, dat weet u ook.
-Ik weet het.
591
01:27:22,971 --> 01:27:28,651
Ik weet ook dat wie het oordeel
van een Inquisiteur aanvecht...
592
01:27:29,060 --> 01:27:31,940
zich schuldig maakt aan ketterij.
593
01:27:34,774 --> 01:27:37,614
U weet er veel vanaf, lijkt het.
594
01:27:44,993 --> 01:27:47,233
Wilt u het me vertellen?
595
01:27:49,664 --> 01:27:51,424
Als vriend?
596
01:27:51,833 --> 01:27:54,593
Er valt niet veel te vertellen.
597
01:27:56,338 --> 01:28:00,498
Ik ben ook Inquisiteur geweest,
maar in het begin.
598
01:28:00,842 --> 01:28:05,802
Toen de Inquisitie een gids
wilde zijn, en geen beul.
599
01:28:08,141 --> 01:28:11,381
Ik leidde ooit het proces tegen een man...
600
01:28:13,021 --> 01:28:18,981
die alleen maar een Grieks boek had
vertaald, dat afweek van de bijbel.
601
01:28:22,739 --> 01:28:26,979
Bernardo Gui wou hem als ketter veroordelen.
602
01:28:29,245 --> 01:28:31,725
Ik heb hem vrijgesproken.
603
01:28:32,373 --> 01:28:37,813
Toen beschuldigde Gui mij van ketterij,
omdat ik hem verdedigde.
604
01:28:40,423 --> 01:28:42,903
Ik ging in beroep bij de paus.
605
01:28:44,010 --> 01:28:46,650
Maar ik werd gevangen gezet.
606
01:28:48,723 --> 01:28:50,643
Gemarteld.
607
01:28:58,274 --> 01:29:00,834
En ik herriep m'n beslissing.
608
01:29:04,864 --> 01:29:07,184
Wat gebeurde er toen?
609
01:29:08,826 --> 01:29:11,346
De man kwam op de brandstapel.
610
01:29:12,872 --> 01:29:14,632
En ik leef nog.
611
01:29:44,445 --> 01:29:48,125
Deze folteringen doen mij
even veel pijn als jou.
612
01:29:52,787 --> 01:29:55,547
Maar je kunt ze nu al beëindigen.
613
01:29:55,831 --> 01:29:59,751
Open je hart, doorzoek
de diepten van je ziel.
614
01:30:00,294 --> 01:30:04,774
Doorzoek ze.
-Ik doorzoek ze, edele heer.
615
01:30:09,428 --> 01:30:11,348
Vertel me dan eens:
616
01:30:12,932 --> 01:30:18,612
Wie van je broeders is de ketter
die de moorden heeft gepleegd?
617
01:30:19,230 --> 01:30:22,030
Ik weet het niet, hoogheid.
618
01:30:22,316 --> 01:30:25,716
Ik weet het niet, ik weet niks.
619
01:30:31,492 --> 01:30:34,612
Ik ben stom, ik weet niets.
620
01:30:43,962 --> 01:30:48,882
Leed ik vanwege het meisje of
mezelf, die slapeloze nacht?
621
01:30:49,259 --> 01:30:50,939
Ik wist het niet.
622
01:30:51,637 --> 01:30:54,957
's Ochtends kwam de pauselijke delegatie...
623
01:30:55,265 --> 01:30:58,145
onze tegenstanders bij het debat.
624
01:30:58,435 --> 01:31:02,275
Maar dat betekende niet veel meer voor me.
625
01:31:25,796 --> 01:31:28,996
Eminentie, vereerde broeders...
626
01:31:29,299 --> 01:31:33,259
eindelijk begint dan ons langverwachte debat.
627
01:31:33,595 --> 01:31:39,835
We hebben ver gereisd om een eind
te maken aan het geschil...
628
01:31:40,268 --> 01:31:45,348
dat de eenheid van de heilige
moederkerk heeft aangetast.
629
01:31:46,983 --> 01:31:53,223
De hele christelijke wereld richt de
blik op deze eerbiedwaardige muren.
630
01:31:53,865 --> 01:31:58,465
Ze verlangen naar een antwoord
op de brandende vraag:
631
01:31:58,870 --> 01:32:03,190
Heeft Christus wel of niet...
632
01:32:04,042 --> 01:32:06,922
de kleren bezeten die hij droeg?
633
01:32:17,430 --> 01:32:20,950
Geliefde broeders van de Franciscaner orde.
634
01:32:21,267 --> 01:32:27,667
De heilige vader heeft mij en deze
andere dienaren volmacht gegeven...
635
01:32:28,108 --> 01:32:30,628
om namens hem te spreken.
636
01:32:30,902 --> 01:32:34,742
De vraag is niet of Christus arm was...
637
01:32:35,156 --> 01:32:38,916
maar of de kerk arm zou moeten zijn.
638
01:32:40,662 --> 01:32:45,902
Jullie Franciscanen willen dat
de kerk haar bezittingen opgeeft...
639
01:32:46,292 --> 01:32:51,492
dat de abdijen hun heilige schatten weggeven...
640
01:32:51,881 --> 01:32:54,601
hun land aan de lijfeigenen schenken.
641
01:32:55,093 --> 01:33:00,733
Ik heb een boek gevonden in
de apotheek. Een Grieks boek.
642
01:33:01,140 --> 01:33:04,260
Achter een van m'n potten.
-Niet aankomen.
643
01:33:04,561 --> 01:33:08,481
Ga terug, sluit de deur van binnen af.
Ik kom snel.
644
01:33:10,149 --> 01:33:15,389
Dan kan de kerk de ongelovigen
niet meer bestrijden...
645
01:33:15,780 --> 01:33:19,580
en de heidenen niet meer verslaan.
646
01:33:19,909 --> 01:33:24,549
U vergeet dat het schitterendste
gedenkteken voor onze Heer...
647
01:33:24,914 --> 01:33:29,674
slechts een zwakke afspiegeling is
van zijn oneindige majesteit.
648
01:35:11,645 --> 01:35:15,725
Salvatore heeft jullie ketterse verleden bekend.
649
01:35:16,066 --> 01:35:19,186
Snel, dan ontkom je nog aan de vlammen.
650
01:36:06,700 --> 01:36:10,980
Hoe durft u het bordeel van de paus
Gods paleis te noemen?
651
01:36:11,329 --> 01:36:14,569
U streeft niet naar verzoening.
652
01:36:18,295 --> 01:36:23,655
Het evangelie vermeldt dat
Christus een geldbuidel had.
653
01:36:24,050 --> 01:36:28,090
Hij riep de discipelen zeven keer
op tot armoede.
654
01:36:38,106 --> 01:36:40,586
Broeders, alsjeblieft.
655
01:36:42,444 --> 01:36:45,244
Er is iets zeer ernstigs gebeurd.
656
01:36:45,530 --> 01:36:48,450
Laat me los.
Ik heb hem niet vermoord.
657
01:36:48,742 --> 01:36:53,742
Ik was aan het inventariseren.
Ik heb niemand vermoord.
658
01:36:54,122 --> 01:36:57,722
Waarom probeerde je dan
te ontsnappen?
659
01:37:00,503 --> 01:37:05,463
Ik wilde je al laten arresteren.
Ik zie dat ik gelijk had.
660
01:37:07,177 --> 01:37:11,257
Als iemand niet op de verkeerde
plek had gezocht...
661
01:37:11,598 --> 01:37:14,838
zouden meerdere broeders nu nog leven.
662
01:37:24,611 --> 01:37:28,891
' ...afgodsbeeld, de eerste
en zevende van de vier...'
663
01:37:30,992 --> 01:37:33,832
'Vulgaire personen gebruiken...
664
01:37:34,454 --> 01:37:37,454
en genieten van hun gebreken...'
665
01:37:38,416 --> 01:37:43,416
Ik probeer na te denken, jongen.
-Ik ook, meester.
666
01:37:45,006 --> 01:37:49,646
Gebruik je hoofd in plaats van
je hart, misschien lukt het dan.
667
01:37:50,011 --> 01:37:52,891
Is een boek belangrijker dan mensen?
668
01:37:53,181 --> 01:37:57,541
Heb ik dat gezegd?
-U lijkt om niemand iets te geven.
669
01:37:58,644 --> 01:38:01,964
Kunt u niet wat medelijden tonen?
670
01:38:06,152 --> 01:38:09,472
Misschien is dit mijn soort medelijden.
671
01:38:11,157 --> 01:38:14,317
Maar medelijden kan haar niet redden.
672
01:38:23,503 --> 01:38:28,503
Ik herinner iedereen eraan dat
u gehoorzaamheid heeft gezworen.
673
01:38:29,258 --> 01:38:35,618
U moet de ketterij helpen bestrijden,
op straffe van excommunicatie.
674
01:38:37,058 --> 01:38:42,658
Voor dit tribunaal, en voor de zware
taak van de veroordeling...
675
01:38:43,064 --> 01:38:48,784
heb ik de adviezen nodig van twee mede-rechters.
676
01:39:00,831 --> 01:39:02,551
Heer abt...
677
01:39:10,424 --> 01:39:13,064
broeder William van Baskerville.
678
01:40:02,768 --> 01:40:07,728
Salvatore, wil je je bekentenis
van gisteravond herhalen?
679
01:40:08,857 --> 01:40:14,097
Dat jij en Remigio van Varagine lid
waren van de ketterse Dolcenieten?
680
01:40:16,031 --> 01:40:21,591
O ja, ja, grote heer. Ketters
waren we, allemaal.
681
01:40:21,995 --> 01:40:26,355
Afvalligen, heidenen, besnedenen.
682
01:40:26,708 --> 01:40:30,548
Ik ben geen geletterd man.
Ik wist niet wat ik deed.
683
01:40:30,879 --> 01:40:34,519
Daarom smeek ik u, edele heer...
684
01:40:35,425 --> 01:40:39,785
vergeef me, in naam van de Vader...
-Genoeg.
685
01:40:43,850 --> 01:40:48,850
Remigio van Varagine, ontken je
wat je medeplichtige heeft bekend?
686
01:40:52,317 --> 01:40:55,877
Nee. Dat ontken ik niet.
687
01:40:58,031 --> 01:41:00,191
Ik ben er trots op.
688
01:41:02,702 --> 01:41:08,902
In de twaalf jaar dat ik hier woon,
heb ik me alleen maar volgepropt...
689
01:41:09,626 --> 01:41:15,186
geluierd, en de hongerige boeren
uitgezogen met belastingen.
690
01:41:15,590 --> 01:41:20,990
Maar nu heeft u me de kracht
gegeven om me te herinneren...
691
01:41:21,388 --> 01:41:24,708
waar ik ooit met heel m'n hart in geloofde.
692
01:41:25,016 --> 01:41:26,936
Daar dank ik u voor.
693
01:41:27,185 --> 01:41:31,305
Terwijl je het bezit van de kerk plunderde?
694
01:41:31,648 --> 01:41:37,208
Ja, om het terug te geven aan de
mensen van wie u het gestolen had.
695
01:41:37,612 --> 01:41:40,932
En heb je niet ook priesters afgeslacht?
696
01:41:42,909 --> 01:41:48,789
Ja, en als ik de kans kreeg,
zou ik jullie ook afmaken.
697
01:41:56,339 --> 01:42:01,539
Heilige Maria, Moeder Gods,
hoor mijn nederige gebed.
698
01:42:04,681 --> 01:42:07,761
Ik weet dat ik een grote zonde heb begaan.
699
01:42:09,227 --> 01:42:14,227
Maar laat haar niet lijden
voor wat ik heb misdaan.
700
01:42:14,816 --> 01:42:20,656
Vele jaren geleden heeft u m'n
meester gered met een wonder.
701
01:42:22,699 --> 01:42:25,779
Wilt u hetzelfde doen voor dit meisje?
702
01:42:28,162 --> 01:42:32,882
M'n meester zegt dat de eenvoudige
mensen overal voor boeten.
703
01:42:34,502 --> 01:42:38,982
Laat het dit keer anders
gaan, heilige Moeder.
704
01:42:41,926 --> 01:42:44,446
Schuldig is die heks...
705
01:42:45,763 --> 01:42:48,363
die een monnik heeft verleid.
706
01:42:49,100 --> 01:42:53,860
Ze voerde diabolische riten uit
op deze gewijde plek.
707
01:42:56,023 --> 01:42:58,543
Schuldig is ook Salvatore...
708
01:42:59,527 --> 01:43:04,567
die bekende ketter te zijn geweest,
en betrapt is met een heks.
709
01:43:05,575 --> 01:43:09,215
Schuldig is Remigio van Varagine...
710
01:43:10,329 --> 01:43:16,729
die geen spijt heeft van z'n ketterij,
en de kruidengenezer vermoordde.
711
01:43:17,169 --> 01:43:22,009
Dat is een leugen. Ik heb niemand
vermoord in deze abdij.
712
01:43:22,383 --> 01:43:27,703
Ik vraag u daarom m'n vonnis
te bekrachtigen, heer abt.
713
01:43:33,519 --> 01:43:36,959
M'n hart is vervuld van verdriet.
714
01:43:38,149 --> 01:43:44,509
Maar ik kan het rechtvaardige vonnis
van de Inquisitie niet betwisten.
715
01:43:46,949 --> 01:43:49,429
En u, William van Baskerville?
716
01:43:57,168 --> 01:44:00,048
Ja, hij is schuldig.
717
01:44:01,088 --> 01:44:06,688
Schuldig aan het verkeerd uitleggen
van het evangelie, in z'n jeugd.
718
01:44:08,846 --> 01:44:14,726
Hij is schuldig omdat hij liefde
voor de armoede heeft verward...
719
01:44:15,144 --> 01:44:18,984
met de blinde vernieling
van rijkdom en bezit.
720
01:44:20,983 --> 01:44:25,023
Maar hij is niet schuldig aan de misdaden...
721
01:44:25,362 --> 01:44:28,482
die uw abdij in bloed hebben gedoopt.
722
01:44:30,451 --> 01:44:34,011
Broeder Remigio kan geen Grieks lezen.
723
01:44:34,538 --> 01:44:40,498
Dit mysterie draait om de diefstal
van een Grieks boek...
724
01:44:40,919 --> 01:44:44,239
uit een geheim deel van de bibliotheek.
725
01:44:44,590 --> 01:44:48,070
Omdat broeder William het oordeel aanvecht...
726
01:44:48,385 --> 01:44:51,665
moeten we de gevangene dwingen te bekennen.
727
01:44:51,972 --> 01:44:54,932
Toon hem de martelwerktuigen.
728
01:44:56,351 --> 01:45:01,871
Ik wil alles bekennen wat u wilt,
maar martel me alstublieft niet.
729
01:45:02,274 --> 01:45:05,834
Ik geef toe dat ik gelogen heb.
-Goed dan.
730
01:45:06,862 --> 01:45:09,502
Waarom heb je hen vermoord?
731
01:45:10,073 --> 01:45:14,833
Waarom? Ik weet niet goed waarom.
732
01:45:17,289 --> 01:45:21,489
Was je door de duivel bezeten?
-Ja, dat is het.
733
01:45:21,835 --> 01:45:24,635
Ik was door de duivel bezeten.
734
01:45:24,921 --> 01:45:29,161
Ik ben door de duivel bezeten.
735
01:45:29,885 --> 01:45:34,725
Ik roep u aan, Lucifer.
Kom, meesters van de hel.
736
01:45:35,098 --> 01:45:37,098
Alastor...
737
01:45:38,018 --> 01:45:39,858
Azazel...
738
01:45:41,146 --> 01:45:43,906
De herder heeft z'n plicht gedaan.
739
01:45:44,191 --> 01:45:48,551
De aangetaste schapen moeten
worden gezuiverd in het vuur.
740
01:45:48,904 --> 01:45:55,144
Je kunt Remigio verbranden, maar
daarmee stop je de misdaden niet.
741
01:45:55,952 --> 01:45:59,312
Andere monniken zullen sterven...
742
01:45:59,623 --> 01:46:03,063
met zwarte vingers,
en zwarte tongen.
743
01:46:04,794 --> 01:46:09,354
Wij Franciscanen zijn ook geschokt
door William's woorden.
744
01:46:09,716 --> 01:46:14,276
We hebben weer eens gezien dat
uw theorieën tot moord leiden.
745
01:46:14,637 --> 01:46:16,557
Het debat is afgelopen.
746
01:46:16,806 --> 01:46:20,486
Broeder William is kennelijk
weer vervallen...
747
01:46:21,853 --> 01:46:25,173
tot de dwalingen waarvan
hij was gezuiverd.
748
01:46:25,482 --> 01:46:31,842
Opnieuw wilde hij een ketter
z'n gerechte straf laten ontlopen.
749
01:46:32,781 --> 01:46:38,501
Hij vergezelt me naar Avignon, waar
de paus m'n vonnis zal bevestigen.
750
01:46:54,052 --> 01:46:55,812
Ik heb gelijk.
751
01:46:57,680 --> 01:47:02,120
Kon ik het boek maar vinden,
en bewijzen dat Gui ongelijk had.
752
01:47:03,186 --> 01:47:06,906
Maar de Antichrist had weer gewonnen...
753
01:47:07,231 --> 01:47:11,031
en niets leek hem meer in de weg te staan.
754
01:47:50,232 --> 01:47:54,472
Als de brandstapels vanavond
worden aangestoken...
755
01:47:54,820 --> 01:47:58,860
mogen de vlammen dan ook onze harten zuiveren.
756
01:47:59,450 --> 01:48:05,530
Laten we terugkeren tot de
werkelijke taak van deze abdij:
757
01:48:05,956 --> 01:48:10,396
Het bewaren van kennis.
Bewaren, zeg ik.
758
01:48:11,462 --> 01:48:14,062
Niet het zoeken naar kennis.
759
01:48:14,340 --> 01:48:19,020
Want er is geen vooruitgang
in de geschiedenis van de kennis.
760
01:48:19,386 --> 01:48:24,666
Alleen een voortdurende
en verheven recapitulatie.
761
01:48:25,142 --> 01:48:27,902
Prijs God dat de Antichrist...
762
01:48:28,187 --> 01:48:32,627
met zijn bloeddoorlopen ogen
en gespleten hoeven...
763
01:48:32,983 --> 01:48:36,703
is verdreven uit onze heilige plaats...
764
01:48:37,029 --> 01:48:41,989
en dat de vrede in ons klooster
is weergekeerd.
765
01:48:51,669 --> 01:48:55,589
Het had de kracht van duizend schorpioenen.
766
01:48:56,632 --> 01:49:01,992
Z'n tong en z'n vingers zijn zwart,
zoals William voorspeld had.
767
01:49:17,569 --> 01:49:22,089
Het is broeder Malachia.
-Malachia? Lieve hemel.
768
01:49:22,449 --> 01:49:26,849
Toch niet Malachia?
Komt er dan nooit een eind aan?
769
01:49:38,257 --> 01:49:41,897
William van Baskerville had gelijk...
-Ja.
770
01:49:42,928 --> 01:49:47,848
Hij wist het. Ik zou het ook geweten
hebben, als ik de moordenaar was.
771
01:49:48,225 --> 01:49:50,105
Ga hem zoeken.
772
01:49:50,727 --> 01:49:52,087
Maar de spiegel?
773
01:49:52,312 --> 01:49:55,672
Druk op de eerste en zevende
letter van 'vier' .
774
01:49:55,982 --> 01:50:01,222
'Vier' heeft maar vier letters.
-In het latijn is het quatuor.
775
01:50:01,613 --> 01:50:07,133
Maar het afgodsbeeld dan?
-Het is het Griekse woord eidolon.
776
01:50:07,536 --> 01:50:11,296
Dat betekent 'beeld,
spiegelbeeld' . Het onze.
777
01:50:14,876 --> 01:50:17,836
Deze kant op.
-Nee, deze.
778
01:51:07,595 --> 01:51:09,755
Daar, de Q en de R.
779
01:51:11,182 --> 01:51:13,782
Hopelijk vergissen we ons niet.
780
01:51:52,390 --> 01:51:55,590
Goedenavond,
eerbiedwaardige Jorge.
781
01:52:01,858 --> 01:52:06,418
Ik verwachtte je al een
aantal dagen, William.
782
01:52:06,779 --> 01:52:10,419
Je bent eerder dan wij,
je hebt zeker gevlogen.
783
01:52:10,741 --> 01:52:15,541
Je hebt veel dingen ontdekt
sinds je hier aankwam.
784
01:52:15,913 --> 01:52:20,273
Maar niet de korte weg door het labyrint.
785
01:52:21,502 --> 01:52:24,422
Zo, wat wil je nu van me?
786
01:52:26,966 --> 01:52:31,326
Het Griekse boek waarvan je zei
dat het nooit geschreven was.
787
01:52:31,679 --> 01:52:35,399
Een boek dat geheel gewijd is aan de humor...
788
01:52:35,725 --> 01:52:38,485
die je even diep haat als de lach.
789
01:52:40,646 --> 01:52:45,086
Waarschijnlijk het enige overgebleven exemplaar...
790
01:52:46,861 --> 01:52:50,581
van het tweede boek
van Aristoteles' Poëtica.
791
01:52:50,906 --> 01:52:55,346
Wat zou je een geweldig
bibliothecaris zijn geweest.
792
01:52:56,495 --> 01:52:59,935
Hier is je welverdiende beloning.
793
01:53:02,376 --> 01:53:05,816
Lees het maar.
Ontdek de geheimen ervan.
794
01:53:10,301 --> 01:53:12,301
Jij hebt gewonnen.
795
01:53:41,081 --> 01:53:45,841
'Nu zien we hoe humor ons genoegen
in het absurde verhoogt...
796
01:53:46,211 --> 01:53:52,051
als we vulgaire personen gebruiken
en genieten van hun gebreken.'
797
01:53:53,177 --> 01:53:57,697
Ga door met lezen.
-We moeten opschieten, meester.
798
01:53:58,515 --> 01:54:03,195
Als het te donker is, kan
de jongen het vast wel lezen.
799
01:54:03,562 --> 01:54:08,842
Ik wil niet dat m'n leerling jouw
vergiftigde pagina's omslaat.
800
01:54:09,234 --> 01:54:12,994
Niet zonder een handschoen,
zoals ik die draag.
801
01:54:19,286 --> 01:54:22,206
De deur, snel, voor hij ons insluit.
802
01:54:33,675 --> 01:54:35,675
Blijf hier.
803
01:55:02,412 --> 01:55:06,852
Er zijn vele boeken
over de humor, broeder.
804
01:55:07,208 --> 01:55:10,048
Waarom ben je zo bang
voor dit werk?
805
01:55:10,337 --> 01:55:14,217
Omdat het van Aristoteles is.
-Deze kant op.
806
01:55:40,575 --> 01:55:46,415
Zweer je de duivel af, en aanvaard je
Christus als je verlosser?
807
01:55:56,257 --> 01:55:59,857
Zweer je de duivel af
en aanvaard je Christus...
808
01:56:00,178 --> 01:56:06,098
Waarom? Een snelle dood is beter
dan de rest van je leven in de cel.
809
01:56:06,517 --> 01:56:11,397
De duivel die ik afzweer ben jij,
Bernardo Gui.
810
01:56:16,361 --> 01:56:21,001
Zweer je de duivel af en aanvaard je
Christus als je verlosser?
811
01:56:26,287 --> 01:56:29,567
Wat is er zo verontrustend aan gelach?
812
01:56:30,166 --> 01:56:35,566
Gelach doodt de angst, en zonder
angst is er geen geloof.
813
01:56:35,963 --> 01:56:41,123
Want zonder angst voor de duivel
is er geen behoefte meer aan God.
814
01:56:42,845 --> 01:56:47,285
Het lachen verdwijnt niet als
je dat boek laat verdwijnen.
815
01:56:48,309 --> 01:56:53,789
Nee, zeker niet. Lachen blijft
de ontspanning van de gewone man.
816
01:56:54,190 --> 01:56:58,950
Maar stel dat dit boek geleerde
mannen laat geloven...
817
01:56:59,320 --> 01:57:03,840
dat het geoorloofd is om alles te lachen?
818
01:57:04,408 --> 01:57:10,088
Mogen we lachen om God? Dan zou
de wereld terugvallen in de chaos.
819
01:57:10,581 --> 01:57:15,901
Daarom verzegel ik datgene dat
niet gezegd had mogen worden...
820
01:57:17,421 --> 01:57:19,781
in de graftombe die ik worden zal.
821
01:57:25,054 --> 01:57:27,414
Hij zat achter die boog.
822
01:59:16,289 --> 01:59:18,569
Red mij...
823
02:00:10,135 --> 02:00:12,975
Ga door. Ik sta erop.
824
02:00:17,684 --> 02:00:20,204
Verlaat deze plek. Ik sta erop.
825
02:00:24,399 --> 02:00:26,599
Red hem, Heer.
826
02:00:38,663 --> 02:00:42,143
Blijf hier. Verbrand die heks.
827
02:00:49,299 --> 02:00:52,179
Hef jij je hand op tegen de kerk?
828
02:02:13,132 --> 02:02:16,052
Niet weggaan.
Dit is allemaal uw schuld.
829
02:02:16,343 --> 02:02:19,703
M'n meester heeft de moordenaar gevonden.
830
02:06:50,449 --> 02:06:53,289
Ik heb m'n besluit nooit betreurd.
831
02:06:53,577 --> 02:06:59,537
M'n meester had me veel wijze,
goede, ware dingen geleerd.
832
02:07:00,251 --> 02:07:04,051
Bij het afscheid gaf hij me z'n bril.
833
02:07:04,380 --> 02:07:08,780
Ik was nog jong, zei hij,
maar ooit zou hij van pas komen.
834
02:07:09,134 --> 02:07:14,174
En inderdaad draag ik hem nu,
terwijl ik deze regels schrijf.
835
02:07:14,848 --> 02:07:19,728
Toen omhelsde hij me, als een vader,
en zond me de wereld in.
836
02:07:20,688 --> 02:07:24,088
Ik weet niet wat er van hem geworden is.
837
02:07:24,400 --> 02:07:28,120
Maar ik bid dat God z'n ziel
heeft ontvangen...
838
02:07:28,445 --> 02:07:33,685
en hem de kleine ijdelheden vergaf
waar z'n intellect hem toe bracht.
839
02:07:34,076 --> 02:07:38,836
En toch, nu ik zelf een oud, oud man ben...
840
02:07:39,206 --> 02:07:43,806
moet ik bekennen dat van alle
gezichten die ik voor me zie...
841
02:07:44,169 --> 02:07:47,689
dat van het meisje het duidelijkst is.
842
02:07:48,006 --> 02:07:53,846
Ik ben altijd van haar blijven
dromen, die vele jaren lang.
843
02:07:54,596 --> 02:07:58,716
Ze was de enige aardse liefde
van m'n leven.
844
02:07:59,059 --> 02:08:05,419
Toch heb ik nooit geweten
of ontdekt hoe ze heette.
845
02:08:06,324 --> 02:08:11,879
Vertaling: dvdrip
720p Sync: r3p0