1
00:00:23,000 --> 00:00:26,500
Студыя Сёхіку

2
00:01:15,284 --> 00:01:18,286
<i>1630 год.</i>

3
00:01:18,454 --> 00:01:21,873
<i>13 мая. Дзень ясны.</i>

4
00:01:22,750 --> 00:01:25,293
<i>Ад самага ранку сьпякотна.</i>

5
00:01:25,461 --> 00:01:27,378
ЗАПІСЫ ДОМУ ІІ

6
00:01:27,546 --> 00:01:30,673
<i>А 10-й гадзіне малады пан Бенносукэ,
спадкаемца роду,</i>

7
00:01:31,842 --> 00:01:35,178
<i>адправіўся ў маёнтак
ягамосьці даймё Доі,</i>

8
00:01:36,180 --> 00:01:40,600
<i>каб аднесьці ў дар
сьвежую стронгу з ракі Сіракава,</i>

9
00:01:40,768 --> 00:01:43,728
<i>што цячэ праз наш надзел.</i>

10
00:01:44,354 --> 00:01:47,648
<i>Іншых падзеяў не было.</i>

11
00:01:48,817 --> 00:01:49,859
<i>Але...</i>

12
00:01:50,027 --> 00:01:52,028
<i>каля 4-й гадзіны апоўдні...</i>

13
00:01:52,905 --> 00:01:57,950
<i>самурай, які калісьці служыў
валадару ўдзелу Гэйсю,</i>

14
00:01:59,119 --> 00:02:02,038
<i>прыйшоў да нашае брамы.</i>

15
00:02:19,515 --> 00:02:22,850
ХАРАКІРЫ

16
00:02:33,237 --> 00:02:35,404
Прадзюсар
Хасойя Тацуо

17
00:02:35,781 --> 00:02:38,449
Сюжэт
Такігуці Ясухіка

18
00:02:39,868 --> 00:02:43,746
Сцэнар
Хасімота Сінобу

19
00:02:45,123 --> 00:02:49,043
Аператар
Міядзіма Ёсіа

20
00:02:50,420 --> 00:02:53,714
Кампазітар
Такеміцу Тору

21
00:03:23,328 --> 00:03:25,454
Акторы

22
00:03:26,832 --> 00:03:30,751
Накадзі Тацуя

23
00:03:32,129 --> 00:03:34,297
Ісіхама Акіра

24
00:03:34,464 --> 00:03:36,674
Івасіта Сіма

25
00:03:38,135 --> 00:03:40,386
Тамба Тэцуро

26
00:03:40,637 --> 00:03:43,514
Місіма Масао, Накаяо Ісіра

27
00:03:44,975 --> 00:03:47,310
Сата Кеі

28
00:03:47,477 --> 00:03:50,313
Інаба Ёсіа, Аокі Ясіра

29
00:04:10,500 --> 00:04:14,503
Мікуні Рэнтаро

30
00:04:15,839 --> 00:04:21,010
Рэжысёр
Кабаясі Масакі

31
00:04:23,513 --> 00:04:25,973
Маёнтак Сота Сакурадамаці -

32
00:04:26,308 --> 00:04:29,435
сядзіба роду Іі ў горадзе Эда.

33
00:04:32,230 --> 00:04:36,817
Былы ратнік даймё Фукусімы,
з удзелу Гэйсю?

34
00:04:36,985 --> 00:04:38,110
Слушна.

35
00:04:38,987 --> 00:04:42,657
Мяне завуць Цугума Хансіро.

36
00:04:43,617 --> 00:04:46,827
Прозьвішча пішацца знакамі
"цу" - затока,

37
00:04:47,371 --> 00:04:49,747
і "гума" - воблак.

38
00:04:51,333 --> 00:04:53,918
Дзеля чаго вы прыйшлі?

39
00:04:54,670 --> 00:04:58,381
Дом, якому я служыў,
паў па вайне 1619 года.

40
00:04:59,633 --> 00:05:02,885
Таму я мусіў пакінуць Гэйсю
і сыйсьці ў Эда,

41
00:05:03,053 --> 00:05:05,388
каб мець хоць нейкі прытулак.

42
00:05:05,555 --> 00:05:07,890
Я хацеў...

43
00:05:08,308 --> 00:05:12,645
паступіць на службу
да іншага гаспадара.

44
00:05:13,730 --> 00:05:17,942
Але ў мірны час ваяры непатрэбныя.

45
00:05:18,568 --> 00:05:21,696
Усе мае намаганьні былі марнымі.

46
00:05:22,239 --> 00:05:25,241
Ня маючы як зарабляць на жыцьцё,

47
00:05:25,409 --> 00:05:27,660
ён аказаўся ў цяжкім стане,

48
00:05:27,828 --> 00:05:31,455
і мяркуе, што выйсьця няма.

49
00:05:33,125 --> 00:05:37,753
Не жадаючы быць бязрадным
і жыць у галечы,

50
00:05:38,213 --> 00:05:42,216
ён хоча памерці з гонарам,
і таму просіць дазволу...

51
00:05:42,384 --> 00:05:46,762
зрабіць харакіры
ў двары нашай сядзібы.

52
00:05:47,806 --> 00:05:50,266
Такое ягонае жаданьне.

53
00:05:52,436 --> 00:05:54,895
Яшчэ адзін...

54
00:05:55,981 --> 00:05:57,940
Няўжо гэтаму ня будзе канца?

55
00:06:00,068 --> 00:06:02,445
Што яму сказаць?

56
00:06:06,033 --> 00:06:08,409
Добра. Пусьціце яго.

57
00:06:34,269 --> 00:06:35,811
Праходзьце, пане.

58
00:06:36,980 --> 00:06:38,314
Прашу сюды.

59
00:06:42,903 --> 00:06:44,695
Дзякую.

60
00:07:09,179 --> 00:07:11,472
Я былы дружыньнік...

61
00:07:12,057 --> 00:07:15,810
Фукусімы Масаноры,
колішняга валадара ўдзелу Гэйсю.

62
00:07:16,269 --> 00:07:19,230
Мяне завуць Цугума Хансіро.

63
00:07:20,148 --> 00:07:22,817
З павагаю прашу аб ласцы.

64
00:07:23,902 --> 00:07:28,072
Я Кагею Саіта,
галоўны радца дому Іі.

65
00:07:28,240 --> 00:07:31,784
Вельмі ўдзячны за згоду
адразу выслухаць мяне.

66
00:07:32,702 --> 00:07:34,245
Я прыйшоў, каб...

67
00:07:34,412 --> 00:07:36,330
Мне ўжо пераказалі
вашую просьбу.

68
00:07:38,250 --> 00:07:41,001
Чым без надзеі жыць у нястачы...

69
00:07:41,503 --> 00:07:43,587
аж да скону, пан хоча...

70
00:07:43,755 --> 00:07:46,882
сыйсьці са сьвету шляхам,
годным самурая - праз харакіры.

71
00:07:48,218 --> 00:07:50,511
Мяркую, аб тым ідзе размова?

72
00:07:50,887 --> 00:07:52,596
Дакладна.

73
00:07:53,348 --> 00:07:57,101
У наш час мала хто
здатны на такое.

74
00:07:58,270 --> 00:08:00,729
Рашучасьць пана вартая павагі.

75
00:08:02,732 --> 00:08:04,775
Вы казалі аб тым,

76
00:08:04,943 --> 00:08:08,070
што раней служылі роду Фукусіма.

77
00:08:08,405 --> 00:08:11,574
Ці ведалі вы чалавека,
якога звалі Цідзіва Мотомэ?

78
00:08:12,826 --> 00:08:14,451
Цідзіва?

79
00:08:15,495 --> 00:08:17,163
Так.

80
00:08:19,124 --> 00:08:20,541
Гмм...

81
00:08:21,168 --> 00:08:23,127
Вам не знаёмае гэтае імя?

82
00:08:23,712 --> 00:08:27,548
Ён таксама называў сябе
былым слугою дому Фукусіма.

83
00:08:28,216 --> 00:08:32,052
У гэтыя шчасныя дні
ў бядзе аказаліся...

84
00:08:32,470 --> 00:08:34,597
12 000 падуладных даймё Фукусімы.

85
00:08:35,974 --> 00:08:37,933
Адзін чалавек
ня можа ведаць іх усіх.

86
00:08:38,935 --> 00:08:40,311
Я разумею,

87
00:08:40,854 --> 00:08:42,938
адкінем гэта.

88
00:08:43,481 --> 00:08:47,368
Сёлета, напрыканцы студзеня,

89
00:08:48,361 --> 00:08:52,281
ронін, якога звалі Цідзіва Мотомэ,
прыйшоў сюды...

90
00:08:52,699 --> 00:08:55,284
з той-жа мэтаю, што і вы.

91
00:08:56,536 --> 00:09:00,664
Ён жадаў зрабіць у нашым маёнтку
харакіры, каб годна памерці.

92
00:09:02,083 --> 00:09:03,834
Вось як.

93
00:09:09,633 --> 00:09:14,845
Так. Хочаце ведаць,
што было далей?

94
00:09:16,139 --> 00:09:17,973
Канешне.

95
00:09:18,350 --> 00:09:23,020
Калісьці пан быў дружыньнікам
валадара ўдзелу Гэйсю?

96
00:09:23,855 --> 00:09:25,272
Слушна,

97
00:09:25,440 --> 00:09:27,691
раней я служыў даймё
Фукусіму Масаноры.

98
00:09:29,152 --> 00:09:31,987
Мяне завуць Цідзіва Мотомэ.

99
00:09:32,656 --> 00:09:35,199
Дзеля чаго вы прыйшлі?

100
00:09:36,451 --> 00:09:38,285
Пасьля ўпадку дома майго гаспадара...

101
00:09:38,453 --> 00:09:41,956
я пайшоў у Эда, каб неяк уладкавацца.

102
00:09:43,291 --> 00:09:45,668
Мне не было з чаго жыць.

103
00:09:46,294 --> 00:09:50,673
Я спадзяваўся знайсьці службу
ў іншага гаспадара.

104
00:09:51,508 --> 00:09:54,051
Але ў мірны час ратнікі непатрэбныя,

105
00:09:56,054 --> 00:09:58,264
і ўсе мае спробы былі дарэмнымі.

106
00:10:09,567 --> 00:10:11,819
Ён чакае адказу.

107
00:10:14,572 --> 00:10:17,157
І што нам рабіць?

108
00:10:17,325 --> 00:10:18,784
Трэба падумаць.

109
00:10:21,288 --> 00:10:23,664
Часам у галаву лезе такое глупства...

110
00:10:24,541 --> 00:10:27,001
Гэта ўсё з-за тых, з роду Сэнгоку.

111
00:10:27,335 --> 00:10:30,546
Гэта яны падалі благі прыклад.
- Не, Язакі,

112
00:10:30,714 --> 00:10:33,590
гэта зусім ня так.
- Чаму не?

113
00:10:34,092 --> 00:10:39,096
Ронін, што прыйшоў да Сэнгоку,
насамрэч хацеў зрабіць харакіры.

114
00:10:39,639 --> 00:10:42,016
Ягоны намер быў шчырым.

115
00:10:42,517 --> 00:10:46,103
Менавіта таму, што іх узрушыла
ягоная рашучасьць,

116
00:10:46,271 --> 00:10:51,108
Сэнгоку пастанавілі
ўзяць яго да сябе на службу.

117
00:10:51,776 --> 00:10:54,987
Гэта было слушнае рашэньне,
яны не заплямілі свайго імя.

118
00:10:56,489 --> 00:10:58,240
Сапраўды заганнымі людзьмі...

119
00:10:58,408 --> 00:11:00,202
ёсьць тыя,

120
00:11:00,512 --> 00:11:02,497
якія без намеру рабіць харакіры...

121
00:11:02,832 --> 00:11:08,617
кажуць, што хочуць памерці,
каб іх пашкадавалі і далі грошай.

122
00:11:08,835 --> 00:11:11,420
Такія вымагальнікі
прыходзяць і да нашай брамы.

123
00:11:11,588 --> 00:11:15,175
Мы ня можам дазволіць яму
рэзаць сябе на ганку.

124
00:11:17,260 --> 00:11:20,262
Адзінае выйсьце - на ўзор іншых...

125
00:11:20,430 --> 00:11:23,557
даць яму пару манет, каб сыйшоў.

126
00:11:24,267 --> 00:11:25,476
Не.

127
00:11:25,977 --> 00:11:27,478
Так ня будзе.

128
00:11:29,939 --> 00:11:32,066
Калі мы дамо яму грошай,

129
00:11:32,567 --> 00:11:35,277
усьлед прыйдуць іншыя.

130
00:11:35,445 --> 00:11:37,571
Яшчэ і яшчэ,

131
00:11:37,822 --> 00:11:39,983
як мурашы на мёд.

132
00:11:43,119 --> 00:11:44,787
Па сканчэньні вайны...

133
00:11:44,954 --> 00:11:48,332
Эда поўны ронінаў - пазасталых
без гаспадароў самураяў.

134
00:11:49,125 --> 00:11:52,586
Яны - як бяздомныя псы,
што шукаюць здабычы.

135
00:11:55,048 --> 00:11:58,467
Уявіце, як людзі будуць казаць:

136
00:12:01,388 --> 00:12:05,140
"Іі такія-ж слабадушныя, як іншыя.

137
00:12:05,308 --> 00:12:08,685
Пакуль да іх не прыйшоў ронін,
здавалася, што ў іх цьвёрдыя сэрцы.

138
00:12:12,023 --> 00:12:14,024
Гляньце, якія яны насамрэч.

139
00:12:14,692 --> 00:12:17,403
Яны хваляцца
перамогамі падчас вайны,

140
00:12:17,570 --> 00:12:19,738
але цяпер мір,

141
00:12:19,906 --> 00:12:23,534
і яны жывуць толькі былою славай."

142
00:12:24,786 --> 00:12:27,663
Вы хочаце, каб такія чуткі...

143
00:12:27,997 --> 00:12:29,665
пайшлі па Эда?

144
00:12:31,209 --> 00:12:33,419
Асабліва ў той час,
калі наш пан адсутны?

145
00:12:33,646 --> 00:12:35,170
Ні ў якім разе мы ня можам...

146
00:12:35,338 --> 00:12:38,883
запляміць імя нашага гаспадара.

147
00:12:41,553 --> 00:12:44,346
Даўшы вымагальніку грошай
і адпусьціўшы яго,

148
00:12:44,931 --> 00:12:48,267
мы праявім недаравальную
маладушнасьць.

149
00:12:49,936 --> 00:12:53,188
Ён ня мае жаданьня забіць сябе,

150
00:12:54,023 --> 00:12:55,858
але гаворыць аб ганаровай сьмерці.

151
00:12:56,025 --> 00:12:57,693
Радца!

152
00:13:01,197 --> 00:13:02,698
Ці магу я...

153
00:13:31,895 --> 00:13:33,729
Перапрашаю за тое,
што прымусіў чакаць.

154
00:13:42,906 --> 00:13:46,867
Я Кавабэ Умэносукэ,
адзін з ахоўнікаў дому Іі.

155
00:13:47,285 --> 00:13:50,829
Я Цідзіва Мотомэ,
ронін з удзелу Гэйсю.

156
00:13:51,247 --> 00:13:54,416
Прашу прайсьці са мною.

157
00:13:54,709 --> 00:13:55,751
Даруйце?

158
00:13:55,919 --> 00:13:57,628
Я адвяду вас у лазьню.

159
00:14:02,634 --> 00:14:05,102
Наш гаспадар адсутны,

160
00:14:06,137 --> 00:14:12,100
таму радца Саіта пераказаў вашую просьбу
маладому пану Бенносукэ.

161
00:14:12,727 --> 00:14:15,646
Ён узрушаны вашай рашучасьцю,

162
00:14:15,813 --> 00:14:18,440
і хоча сустрэцца з вамі неадкладна.

163
00:14:19,859 --> 00:14:25,197
Мяне жадае бачыць пан Бенносукэ?

164
00:14:25,365 --> 00:14:26,782
Слушна.

165
00:14:28,243 --> 00:14:32,162
Я мушу выбачыцца,
але ваш выгляд ня ўражвае.

166
00:14:34,457 --> 00:14:37,084
Асьвяжыцеся ў ваньне,

167
00:14:37,252 --> 00:14:40,379
а тым часам
я знайду для вас новы ўбор.

168
00:14:42,298 --> 00:14:44,258
Так. Я ў вашых руках.

169
00:14:45,843 --> 00:14:47,970
Вашая зычлівасьць ня мае межаў.

170
00:15:01,985 --> 00:15:03,318
Мусіць, я сплю.

171
00:15:04,487 --> 00:15:05,988
Усё гэта...

172
00:15:07,907 --> 00:15:09,992
так нечакана.

173
00:15:10,743 --> 00:15:11,994
Амаль...

174
00:15:12,328 --> 00:15:13,954
Даруйце.

175
00:15:26,843 --> 00:15:29,845
Выбачаюся за тое,
што прымусіў чакаць.

176
00:15:31,598 --> 00:15:33,849
Мне трэба папрасіць вас...

177
00:15:35,226 --> 00:15:36,977
зноў пераапрануцца.

178
00:16:07,008 --> 00:16:08,759
Нешта ня так?

179
00:16:09,010 --> 00:16:12,054
А як-жа мая сустрэча
з панам Бенносукэ?

180
00:16:15,308 --> 00:16:17,934
Мне казалі, што ён чакае мяне.

181
00:16:18,269 --> 00:16:19,936
Гэта ня так.

182
00:16:20,313 --> 00:16:23,732
- Мусіць, вы памыляецеся.
- Не, я цалкам пэўны.

183
00:16:24,567 --> 00:16:28,737
Аб гэтым мне сказаў
Кавабэ Умэносукэ, ахоўнік.

184
00:16:29,781 --> 00:16:31,531
Кавабэ?

185
00:16:32,742 --> 00:16:35,118
Калі вы так кажаце...

186
00:16:37,246 --> 00:16:38,338
Магчыма.

187
00:16:40,708 --> 00:16:44,252
Дык я не памыліўся?

188
00:16:44,712 --> 00:16:47,506
Думаю, я ўсё зразумеў.

189
00:16:49,842 --> 00:16:54,179
Калі галоўны радца Саіта
пераказаў вашую просьбу...

190
00:16:54,430 --> 00:16:57,265
пану Бенносукэ, той адзначыў,

191
00:16:57,558 --> 00:17:00,602
што ў наш час мала людзей
з такім моцным пачуцьцём гонару.

192
00:17:00,770 --> 00:17:04,648
"Я хацеў-бы бачыць яго ў шэрагах
сваёй дружыны" - сказаў ён.

193
00:17:07,151 --> 00:17:10,672
"Ягонае жаданьне
зьдзейсьніць харакіры...

194
00:17:12,532 --> 00:17:15,909
сьведчыць аб вялікай рашучасьці.

195
00:17:18,246 --> 00:17:20,956
Я цалкам пэўны,
што адгаворваць яго дарэмна.

196
00:17:21,541 --> 00:17:24,334
Таму споўніце
ягоную апошняю волю.

197
00:17:26,504 --> 00:17:30,505
Я хацеў-бы сустрэцца з гэтым
адважным чалавекам,

198
00:17:30,673 --> 00:17:32,050
каб выказаць яму павагу,

199
00:17:32,218 --> 00:17:36,000
Але, на жаль, мяне чакаюць
у палацы даймё Доі.

200
00:17:37,098 --> 00:17:40,642
Стаўцеся да гэтага чалавека
з пашанаю,

201
00:17:40,810 --> 00:17:45,814
і хай усе мае людзі
стануць сьведкамі ягонага скону,

202
00:17:46,149 --> 00:17:48,984
каб пабачыць годны ўчынак
і запомніць яго."

203
00:17:49,152 --> 00:17:52,279
Такімі былі словы пана Бенносукэ.

204
00:18:09,839 --> 00:18:12,674
Скажыце, што вы аб гэтым думаеце?

205
00:18:13,176 --> 00:18:15,969
Вельмі павучальная гісторыя...

206
00:18:16,345 --> 00:18:19,273
пра парадкі дому Іі...

207
00:18:20,349 --> 00:18:23,085
і яго звычаі.

208
00:18:24,353 --> 00:18:27,856
Магу я зноў спытаць
аб вашых намерах?

209
00:18:28,733 --> 00:18:30,233
Вы маеце на ўвазе...

210
00:18:32,028 --> 00:18:33,187
гэта?

211
00:18:34,530 --> 00:18:35,890
Менавіта.

212
00:18:40,578 --> 00:18:42,579
Будзьце пэўным.

213
00:18:43,247 --> 00:18:46,416
Я прыйшоў сюды
зь цьвёрдым намерам памерці.

214
00:18:48,377 --> 00:18:50,295
Ну што-ж,

215
00:18:50,755 --> 00:18:53,632
вашая рашучасьць уражвае.

216
00:18:57,220 --> 00:18:59,137
У такім разе, пан Цугума...

217
00:19:00,264 --> 00:19:03,141
я мушу расказаць вам...

218
00:19:03,726 --> 00:19:06,520
працяг гісторыі Мотомэ Цідзівы.

219
00:19:07,522 --> 00:19:09,272
Канешне.

220
00:19:09,565 --> 00:19:12,235
Што-ж, ня будзем губляць час.

221
00:19:13,402 --> 00:19:15,237
Прашу апрануць гэта,

222
00:19:16,405 --> 00:19:18,515
бо ўжо ўсё падрыхтавана,

223
00:19:19,784 --> 00:19:22,077
каб належным чынам
выканаць харакіры.

224
00:19:27,333 --> 00:19:29,209
Я маю просьбу.

225
00:19:31,045 --> 00:19:33,456
Прашу адкласьці цырымонію.

226
00:19:34,590 --> 00:19:36,174
Адкласьці?

227
00:19:36,342 --> 00:19:40,136
Я не зьбіраюся хавацца,
я вярнуся ў гэты дом.

228
00:19:40,596 --> 00:19:42,764
Але прашу даць мне
толькі два дні.

229
00:19:44,642 --> 00:19:46,893
Баюся, ўжо запозна.

230
00:19:47,979 --> 00:19:50,730
- Гэта несправядліва!
- Несправядліва?

231
00:19:52,191 --> 00:19:57,028
На вашую просьбу мы падрыхтаваліся
да ўдзелу ў цырымоніі.

232
00:19:57,196 --> 00:19:59,281
Я вельмі шчыра перапрашаю!

233
00:19:59,532 --> 00:20:02,576
Мне патрэбны дзень ці два,
і я вярнуся.

234
00:20:03,953 --> 00:20:06,204
Самурай мусіць
трымацца свайго слова.

235
00:20:07,206 --> 00:20:09,124
Адкладу быць ня можа!

236
00:20:51,542 --> 00:20:54,169
Наш майстар мяча Язакі Хаято...

237
00:20:55,671 --> 00:20:58,465
дасканала валодае зброяй.

238
00:20:59,216 --> 00:21:02,677
Тузанесься - і ён цябе засячэ.

239
00:21:03,846 --> 00:21:05,805
Іншыя таксама напагатове.

240
00:21:13,606 --> 00:21:16,982
Чым быць пашаткаваным
як рыба на кухні,

241
00:21:17,433 --> 00:21:20,411
зрабі харакіры і памры як самурай.

242
00:21:20,863 --> 00:21:23,573
А цяпер апрані гэта.

243
00:21:54,522 --> 00:21:57,399
О продкі роду Іі,

244
00:21:58,734 --> 00:22:02,696
даруйце мне, бо я дазволіў
апаскудзіць двор маёнтка...

245
00:22:03,364 --> 00:22:05,407
крывёю нягоднага роніна.

246
00:22:19,588 --> 00:22:22,424
Я зрабіў гэта,
каб захаваць гонар нашага дому,

247
00:22:22,717 --> 00:22:25,760
роду Такугава...

248
00:22:27,221 --> 00:22:30,056
і звычаі самураяў.

249
00:22:31,726 --> 00:22:35,895
Прашу вас быць сьведкамі.

250
00:23:22,985 --> 00:23:25,111
Кароткі меч такі самы.

251
00:23:25,571 --> 00:23:27,530
Паглядзі на яго,

252
00:23:27,823 --> 00:23:31,701
ім і тварог не парэжаш.

253
00:23:33,120 --> 00:23:37,707
Ён называе сябе самураем,
але мае бамбукавыя мячы,

254
00:23:37,917 --> 00:23:40,657
і вырабляецца, кажучы,
што хоча зрабіць харакіры.

255
00:23:40,795 --> 00:23:43,138
Гэта раздражняе!

256
00:23:46,467 --> 00:23:49,552
Да пачатку цырымоніі ўсё гатова.

257
00:24:06,028 --> 00:24:08,446
Шаноўны Цідзіва Мотомэ,

258
00:24:10,491 --> 00:24:12,534
каб ня жыць у бядоце,

259
00:24:12,701 --> 00:24:16,704
вы пажадалі з гонарам памерці,
зрабіўшы харакіры.

260
00:24:17,623 --> 00:24:20,458
Гэта вартая хвалы пастанова.

261
00:24:20,751 --> 00:24:23,878
Вы - прыклад для ўсіх самураяў.

262
00:24:26,257 --> 00:24:28,550
Мне сорамна прызнаць,

263
00:24:29,718 --> 00:24:34,264
але нават у гэтым доме,
здаўна слаўным адвагаю,

264
00:24:35,224 --> 00:24:38,685
нас уразіла
вашая надзвычайная рашучасьць.

265
00:24:40,354 --> 00:24:43,798
Таму я заклікаў стаць сьведкамі
скону мужнага  ваяра...

266
00:24:44,233 --> 00:24:46,818
і захаваць памяць аб гэтай падзеі...

267
00:24:47,236 --> 00:24:50,446
ўсіх сваіх падначаленых.

268
00:24:53,075 --> 00:24:56,152
Сыходзьце ў супакоі.

269
00:25:00,082 --> 00:25:01,666
Прашу вас!

270
00:25:02,501 --> 00:25:04,169
У чым рэч?

271
00:25:04,336 --> 00:25:09,090
Я прашу даць мне дзень альбо два!

272
00:25:09,758 --> 00:25:13,011
Я клянуся, што не ўцяку і не схаваюся!
Я абавязкова вярнуся!

273
00:25:13,262 --> 00:25:15,763
Зрабіце ласку, прашу вас!

274
00:25:17,349 --> 00:25:19,934
Як нечакана.

275
00:25:20,686 --> 00:25:24,189
Я чуў, што тут, у Эда,
часам здараецца так,

276
00:25:24,356 --> 00:25:27,859
што асобы,
ня вартыя званьня самураяў,

277
00:25:28,360 --> 00:25:32,989
просяць дазволу зрабіць харакіры
на чужым падворку,

278
00:25:34,033 --> 00:25:37,160
а потым, атрымаўшы трохі грошай,
сыходзяць.

279
00:25:38,954 --> 00:25:40,788
Але-ж вы не з такіх?

280
00:25:41,957 --> 00:25:44,667
Зусім не, пане.

281
00:25:44,877 --> 00:25:46,586
Не, не.

282
00:25:46,962 --> 00:25:48,504
Канешне-ж, не.

283
00:25:49,381 --> 00:25:53,843
Не магу паверыць, што чалавек
такіх шляхетных паводзінаў і выгляду...

284
00:25:55,054 --> 00:25:57,305
можа аказацца прайдзісьветам.

285
00:25:59,308 --> 00:26:00,558
Што-ж...

286
00:26:00,976 --> 00:26:02,644
працягнем.

287
00:26:19,161 --> 00:26:22,080
Маю гонар быць вашым памочнікам.

288
00:26:24,124 --> 00:26:27,043
Мая школа бою на мячах
называецца Сіндо-Мунэн-ру.

289
00:26:32,007 --> 00:26:36,340
Думаю, парадак вам вядомы,
але для пэўнасьці нагадаю.

290
00:26:37,054 --> 00:26:41,032
Апошнім часам
абрад харакіры зьмяніўся.

291
00:26:42,059 --> 00:26:45,186
Цяпер ад яго засталася
адна назва.

292
00:26:45,562 --> 00:26:48,523
Выканаўца кранае меч,
што ляжыць перад ім,

293
00:26:48,816 --> 00:26:52,102
і памочнік адразу-ж
адсякае яму галаву.

294
00:26:53,737 --> 00:26:56,406
Іншымі словамі, жывот ня рэжуць.

295
00:26:56,740 --> 00:27:00,377
А часам замест мяча...

296
00:27:01,745 --> 00:27:03,871
ў руцэ трымаюць веер.

297
00:27:05,374 --> 00:27:06,958
Аднак...

298
00:27:07,126 --> 00:27:10,044
гэтая цырымонія...

299
00:27:10,212 --> 00:27:13,089
ня будзе фармальнай.

300
00:27:13,299 --> 00:27:16,634
Мы мусім дакладна трымацца звычаю.

301
00:27:19,179 --> 00:27:21,055
Мае словы зразумелыя?

302
00:27:22,182 --> 00:27:26,936
Вам трэба зрабіць два разрэзы,
упоперак і ўздоўж.

303
00:27:28,314 --> 00:27:32,400
Пасьля таго я адсяку вам галаву.

304
00:27:36,405 --> 00:27:39,324
Не пабачыўшы вашых вантробаў,

305
00:27:39,491 --> 00:27:41,617
я ня рушу мячом.

306
00:27:41,785 --> 00:27:45,371
Усё зразумела? Пачнем.

307
00:28:21,950 --> 00:28:23,910
Гэта ваш меч.

308
00:28:24,286 --> 00:28:26,162
Менавтіа яго вы мусіце ўжыць.

309
00:28:28,957 --> 00:28:31,584
Зброя самурая - частка ягонай натуры.

310
00:28:33,212 --> 00:28:36,672
Таму ўласны клінок
для харакіры найлепшы.

311
00:29:07,913 --> 00:29:10,181
Пара. Чаго чакаць?

312
00:29:12,960 --> 00:29:14,102
Пачынайце.

313
00:30:44,426 --> 00:30:46,103
Сячы! Сячы!

314
00:30:48,639 --> 00:30:50,015
Не! Яшчэ не!

315
00:30:51,350 --> 00:30:52,767
Вядзі лязом упоперак!

316
00:31:15,332 --> 00:31:16,791
Не чакай!

317
00:31:16,959 --> 00:31:19,752
Руш меч упоперак!
Зьлева направа!

318
00:32:07,718 --> 00:32:10,886
Перад сконам...

319
00:32:11,346 --> 00:32:13,681
ад болю ён адкусіў язык...

320
00:32:13,849 --> 00:32:18,000
Кім, на ваш погляд, ён быў -
прайдзісьветам ці вар'ятам?

321
00:32:18,270 --> 00:32:19,354
Ня ведаю,

322
00:32:20,522 --> 00:32:25,192
ці ў сваім розуме чалавек,
які рэжа сябе бамбукавым лязом?

323
00:32:28,196 --> 00:32:29,264
Дарэчы,

324
00:32:31,074 --> 00:32:33,409
ваш намер не зьмяніўся?

325
00:32:36,580 --> 00:32:38,581
Вы маеце на ўвазе...

326
00:32:40,167 --> 00:32:41,234
гэта?

327
00:32:44,379 --> 00:32:46,131
Мой аповед...

328
00:32:47,507 --> 00:32:51,594
пра лёс Мотомэ Цідзівы цалкам дакладны.

329
00:32:53,805 --> 00:32:57,308
Паслухайце маёй рады, пан Цугума.

330
00:32:58,310 --> 00:32:59,810
Паціху сыйдзіце адсюль.

331
00:33:01,687 --> 00:33:04,940
Вам ня трэба хвалявацца за мяне.

332
00:33:06,234 --> 00:33:10,404
Я не такі, як Цідзіва,

333
00:33:11,823 --> 00:33:14,700
і меч у мяне за паясом не з бамбука.

334
00:33:15,994 --> 00:33:21,582
Хай пан будзе пэўным - я не адкушу язык
і зраблю ўсё, як належыць.

335
00:33:26,505 --> 00:33:27,714
Добра.

336
00:33:28,674 --> 00:33:30,299
Пан Цугума,

337
00:33:30,467 --> 00:33:34,220
калі вашая воля непахісная,
я споўню яе.

338
00:33:35,055 --> 00:33:36,164
Слуга!

339
00:33:42,437 --> 00:33:45,439
Для гэтага роніна з Гэйсю,
пана Хансіро Цугумы,

340
00:33:45,607 --> 00:33:48,859
падрыхтуйце двор,
каб выканаць там харакіры.

341
00:33:51,780 --> 00:33:54,615
Ягоны ўбор неадпаведны.

342
00:33:54,783 --> 00:33:57,076
Для падарожжа ў іншы сьвет
дайце яму новы строй.

343
00:33:57,244 --> 00:33:58,619
Прашу вас...

344
00:33:58,787 --> 00:34:00,121
Аб чым?

345
00:34:01,289 --> 00:34:03,999
Не турбуйцеся за-за падобных рэчаў.

346
00:34:05,252 --> 00:34:08,713
У апошнія хвіліны жыцьця
беднаму роніну...

347
00:34:10,215 --> 00:34:14,510
найбольш пасуе
ягонае звыклае адзеньне.

348
00:34:32,028 --> 00:34:37,575
Шчыра дзякую за ўвагу і ласку,

349
00:34:38,243 --> 00:34:40,153
праяўленыя вамі.

350
00:34:41,204 --> 00:34:45,666
Не магу знайсьці словаў,
каб выказаць сваю ўдзячнасьць.

351
00:34:46,042 --> 00:34:48,711
Што-ж, час прыйшоў.

352
00:34:53,175 --> 00:34:54,884
Магу я спытаць, радца,

353
00:34:55,594 --> 00:34:58,813
хто будзе маім памочнікам?

354
00:35:01,183 --> 00:35:04,643
Ім прызначаны Сінмэн Іціро.

355
00:35:06,688 --> 00:35:08,522
Сінмэн...

356
00:35:13,779 --> 00:35:15,446
Вам патрэбны іншы?

357
00:35:16,031 --> 00:35:17,406
Так, пане.

358
00:35:17,908 --> 00:35:22,161
Прашу, каб мне дапамог
шаноўны Амодака Хікокура.

359
00:35:22,329 --> 00:35:24,163
Вы абралі Хікокура?

360
00:35:24,539 --> 00:35:27,166
Мне вядома,
што ён служыць гэтаму дому.

361
00:35:27,334 --> 00:35:31,545
Я чуў, што ён належыць
да школы мяча Сіндо-Мунэн-ру.

362
00:35:31,880 --> 00:35:33,631
Канешне.

363
00:35:33,799 --> 00:35:36,425
Хікокура - добры выбар.

364
00:35:37,093 --> 00:35:38,277
Хікокура!

365
00:35:41,932 --> 00:35:45,059
На жаль, сёньня ён не на службе.

366
00:35:46,228 --> 00:35:50,815
Ён напісаў, што хварэе, і папрасіў
вызваліць яго на нейкі час.

367
00:35:50,982 --> 00:35:53,984
Разумею. Вельмі блага.

368
00:35:55,278 --> 00:35:56,862
Пан Цугума.

369
00:35:57,489 --> 00:36:01,075
Як вы чулі, Амодака сёньня адсутны.

370
00:36:03,000 --> 00:36:04,600
Вам трэба абраць іншага памочніка.

371
00:36:07,082 --> 00:36:09,542
Вельмі прыкра.

372
00:36:11,253 --> 00:36:15,005
Я спадзяваўся,
што гэта зробіць пан Амодака.

373
00:36:15,173 --> 00:36:18,592
Магчыма, ён усё-ж згадзіцца
выканаць маю просьбу.

374
00:36:20,929 --> 00:36:22,280
Што-ж,

375
00:36:22,973 --> 00:36:25,975
можа ён і нездаровы,
але ўчора выглядаў добра.

376
00:36:27,269 --> 00:36:29,436
Пэўна, нічога паважнага.

377
00:36:31,773 --> 00:36:33,274
Ганец!

378
00:36:42,617 --> 00:36:46,112
Хутчэй адпраўляйся да Амодакі.

379
00:36:46,746 --> 00:36:50,958
Скажы, каб прыйшоў неадкладна,
калі можа. Сьпяшайся!

380
00:36:58,842 --> 00:37:00,926
З-за мяне ў вас шмат турботаў.

381
00:37:01,469 --> 00:37:03,804
Шчыра прашу дараваць.

382
00:37:04,764 --> 00:37:06,240
Ну а цяпер...

383
00:37:06,975 --> 00:37:09,393
вы будзеце чакаць тут,

384
00:37:09,644 --> 00:37:11,896
ці пажадаеце ўвайсцьі ў дом,
каб адпачыць?

385
00:37:12,063 --> 00:37:13,480
Не.

386
00:37:13,648 --> 00:37:17,359
Выгоды вашага маёнтку
могуць пахіснуць маю рашучасьць.

387
00:37:18,987 --> 00:37:24,450
На шляху ў іншы сьвет адпачынак
непатрэбны. Я застануся тут.

388
00:37:26,202 --> 00:37:28,662
Вы трымаецеся выдатна.

389
00:37:29,539 --> 00:37:31,999
Не магу ня выказаць
свайго захапленьня.

390
00:37:34,377 --> 00:37:36,462
Я думаю, радца,

391
00:37:37,422 --> 00:37:41,842
што ўсім надакучыць
моўчкі сядзець тут і чакаць.

392
00:37:44,054 --> 00:37:45,804
Каб прабавіць час,

393
00:37:45,972 --> 00:37:49,141
я, з вашага дазволу,
нешта раскажу пра сябе.

394
00:37:52,354 --> 00:37:54,022
Пра сябе?

395
00:37:55,732 --> 00:37:56,741
Так.

396
00:37:57,776 --> 00:38:02,154
Байкі пра нялёгкае жыцьцё роніна
не надта цікавыя,

397
00:38:02,447 --> 00:38:04,865
але тое, што сёньня
здарылася зь іншым,

398
00:38:05,533 --> 00:38:08,118
заўтра можа адбыцца з вамі.

399
00:38:10,372 --> 00:38:12,665
Магчыма, вашыя людзі...

400
00:38:12,832 --> 00:38:17,086
знойдуць нешта павучальнае...

401
00:38:17,253 --> 00:38:19,254
ў маім няскладным аповедзе.

402
00:38:21,174 --> 00:38:23,968
"Тое, што сёньня здарылася зь іншым,
заўтра можа адбыцца з вамі"?

403
00:38:30,767 --> 00:38:33,336
Гэта можа быць цікавым.

404
00:38:38,233 --> 00:38:40,943
Я хачу, каб вы
ўважліва выслухалі гэтага чалавека.

405
00:38:41,236 --> 00:38:44,571
Ягоныя словы
перад абліччам сьмерці...

406
00:38:46,199 --> 00:38:49,159
наўрад-ці будуць марнымі.

407
00:38:50,912 --> 00:38:54,415
Я перакананы,
што мы аб нечым даведаемся.

408
00:38:56,376 --> 00:38:57,876
Радца...

409
00:39:03,550 --> 00:39:06,552
Ваш ранейшы аповед...

410
00:39:08,346 --> 00:39:11,932
Магу я быць цалкам пэўным
у яго дакладнасьці?

411
00:39:16,813 --> 00:39:17,980
Канешне.

412
00:39:19,816 --> 00:39:23,527
Ронін з удзелу Гэйсю,
якога звалі Цідзіва Мотомэ...

413
00:39:24,279 --> 00:39:27,614
Я здаўна яго ведаў.

414
00:39:47,010 --> 00:39:49,386
Цідзіва Мотомэ...

415
00:39:51,723 --> 00:39:56,393
быў мне добра знаёмы.

416
00:40:33,848 --> 00:40:37,351
Калі Мотомэ меў 15 год,

417
00:40:38,686 --> 00:40:42,356
маёй дачцы Міхо споўнілася 11.

418
00:40:43,566 --> 00:40:45,818
Гэта было 11 гадоў таму.

419
00:40:47,654 --> 00:40:50,197
Але перад маімі вачыма...

420
00:40:50,698 --> 00:40:56,870
ўсё гэта паўстае так ясна,
нібыта было ўчора.

421
00:41:16,641 --> 00:41:19,059
- А зараз я.
- Няма патрэбы.

422
00:41:19,686 --> 00:41:22,646
Цэлымі днямі мы зьбіраем камяні,
каб аднавіць замкавы мур.

423
00:41:22,814 --> 00:41:25,149
Лукі і стрэлы не спатрэбяцца нам
яшчэ доўга.

424
00:41:25,400 --> 00:41:28,735
"У сьвеце мір.
Чатыры моры супакоіліся".

425
00:41:31,656 --> 00:41:35,409
Дарэчы, хутка будзе 7 гадоў,

426
00:41:35,618 --> 00:41:37,995
як памерла мая жонка, Нуі.

427
00:41:38,997 --> 00:41:42,499
Я бачу, што час ляціць, але ўжо 7 гадоў?

428
00:41:42,917 --> 00:41:45,588
Так. Памянем яе дома.

429
00:41:47,755 --> 00:41:49,506
Вельмі сьціпла.

430
00:41:49,674 --> 00:41:51,175
Згода.

431
00:41:51,342 --> 00:41:53,969
Не магу паверыць,

432
00:41:54,137 --> 00:41:56,180
ужо 7 гадоў...

433
00:41:58,141 --> 00:42:00,642
Аднак мяне надалей зьдзіўляе тое,

434
00:42:01,769 --> 00:42:03,770
што ты, прыродны ваяр...

435
00:42:03,938 --> 00:42:07,566
увесь гэты час гадаваў Міхо сам,
не ажаніўшыся другі раз.

436
00:42:07,734 --> 00:42:09,151
Хто-б казаў такое, Дзінай,

437
00:42:09,944 --> 00:42:12,362
але ня ты.

438
00:42:12,530 --> 00:42:17,117
Калі твая Юкі памерла,
я не ўяўляў, як ты дасі рады.

439
00:42:17,493 --> 00:42:18,952
Але глянь на сябе.

440
00:42:19,120 --> 00:42:22,823
Вы з сынам - як воўк і сокал.

441
00:42:23,416 --> 00:42:24,908
Воўк і сокал?

442
00:42:25,001 --> 00:42:27,127
Ты, стары воўк-адзінец,

443
00:42:27,295 --> 00:42:31,882
усім ахвяраваў для яго.

444
00:42:32,050 --> 00:42:33,425
І паглядзі,

445
00:42:33,593 --> 00:42:38,472
твой сын вырас сокалам,
гатовым высока ўзьляцець!

446
00:42:38,640 --> 00:42:40,140
Ты жартуеш!

447
00:42:41,100 --> 00:42:44,311
Ён выглядае дарослым,
але яшчэ ня хутка...

448
00:42:44,646 --> 00:42:46,899
здолее расправіць крылы.

449
00:42:50,401 --> 00:42:51,944
Ведаеш,

450
00:42:52,111 --> 00:42:55,864
я заўсёды думаў,
што мы прыдатныя адно для вайны.

451
00:42:56,449 --> 00:42:59,034
Але ня так ўжо блага
ў нас атрымалася гадаваць дзяцей.

452
00:43:06,626 --> 00:43:11,213
Калі-б сьвет не мяняўся,
усё было-б добра.

453
00:43:13,675 --> 00:43:16,009
Але гэта немагчыма.

454
00:43:18,680 --> 00:43:21,515
Нашае жыцьцё падобнае...

455
00:43:22,225 --> 00:43:25,060
да дамка зь пяску.

456
00:43:26,312 --> 00:43:28,730
Падзьме вецер - і абрыне яго.

457
00:43:31,734 --> 00:43:35,588
Пра тое, як славуты род,
якому я служыў...

458
00:43:36,656 --> 00:43:38,615
трапіў у няміласьць...

459
00:43:39,951 --> 00:43:44,246
вы, пэўна, ведаеце больш
за мяне самога.

460
00:43:47,000 --> 00:43:50,127
Урад без падставаў
абвясьціў падрыхтоўкай да вайны...

461
00:43:50,295 --> 00:43:54,881
аднаўленьне замку ў Хірасіме,
распачатае маім панам.

462
00:43:55,717 --> 00:43:58,176
У чэрвені 1619 года...

463
00:43:58,636 --> 00:44:02,389
сёгунат адправіў Фукусіму Масаноры
на выгнаньне.

464
00:44:02,724 --> 00:44:07,060
У выніку 12 000 ягоных падуладных
страцілі ўсё,

465
00:44:08,146 --> 00:44:10,939
хаця ня мелі ніякай віны.

466
00:44:42,889 --> 00:44:44,431
Дзінай!

467
00:44:49,771 --> 00:44:51,813
<i>Для Цугума Хансіро</i>

468
00:44:56,277 --> 00:45:01,073
<i>Памятаючы аб нашым даўнім сяброўстве,
зьвяртаюся да цябе з просьбаю.</i>

469
00:45:02,116 --> 00:45:04,451
<i>Адказны за аднаўленьне замку...</i>

470
00:45:04,619 --> 00:45:06,953
<i>шаноўны Фукусіма Масакацу...</i>

471
00:45:07,288 --> 00:45:10,248
<i>пастанавіў сыйсьці з гэтага сьвету.</i>

472
00:45:11,667 --> 00:45:15,962
<i>Я мушу быць разам зь ім
ў гэтым апошнім падарожжы.</i>

473
00:45:16,255 --> 00:45:19,424
<i>Майго ўдзелу будзе дастаткова.</i>

474
00:45:20,635 --> 00:45:22,803
<i>Прашу цябе не ісьці ўсьлед за мною.</i>

475
00:45:25,223 --> 00:45:27,641
<i>Што тычыцца
майго адзінага сына, Мотомэ:</i>

476
00:45:28,434 --> 00:45:32,104
<i>хаця ён і вялікі ростам,
але мае толькі 15 гадоў.</i>

477
00:45:33,648 --> 00:45:36,983
<i>Прашу, дапамажы яму
знайсьці дарогу ў жыцьці.</i>

478
00:45:49,831 --> 00:45:52,165
Навошта ён сьпяшаўся?

479
00:45:52,500 --> 00:45:54,668
Чаму памёр ён адзін, а не мы абодва?

480
00:45:55,586 --> 00:45:58,598
Хансіро, я забараняю табе
ісьці ягоным шляхам.

481
00:45:59,382 --> 00:46:02,384
Калі-б твая сьмерць нешта зьмяніла,
ты мог-бы спадарожнічаць мне.

482
00:46:03,136 --> 00:46:06,346
Але яна непатрэбная,
бо дом, якому мы служым, паў.

483
00:46:07,341 --> 00:46:10,255
Таварыства Дзінай мне будзе дастаткова.
- Але пане!

484
00:46:10,393 --> 00:46:12,269
Не кажы глупстваў, Хансіро.

485
00:46:13,479 --> 00:46:18,358
Дзінай ведаў, што адзін з вас дваіх
мусіць гэта зрабіць.

486
00:46:18,985 --> 00:46:21,570
Каб спадарожнічаць мне,
ён памёр замест цябе.

487
00:46:22,530 --> 00:46:24,656
Гэта значыць, Хансіро,

488
00:46:25,199 --> 00:46:27,242
што цяпер ты мусіш жыць...

489
00:46:28,035 --> 00:46:30,036
за сябе і за яго,

490
00:46:34,876 --> 00:46:39,880
і дзеля ягонага сына, Мотомэ.
Хто дапаможа яму, як ня ты?

491
00:46:45,136 --> 00:46:49,431
Зараз я сыйду сьледам за Дзінай.

492
00:46:50,183 --> 00:46:55,520
Хансіро, ці хочаш ты,
каб я нешта перадаў твайму сябру?

493
00:46:58,566 --> 00:47:01,067
Ці ёсьць табе што сказаць?

494
00:47:01,777 --> 00:47:03,778
Скажыце Дзінай...

495
00:47:04,071 --> 00:47:06,239
Скажыце Дзінай наступнае.

496
00:47:09,911 --> 00:47:11,578
Хай не хвалюецца за Мотомэ.

497
00:47:11,913 --> 00:47:15,123
Я буду пільнаваць кожны ягоны крок
на шляху да сталасьці.

498
00:47:16,417 --> 00:47:20,796
Я не падвяду яго,
клянуся сваім жыцьцём.

499
00:47:23,508 --> 00:47:25,927
Працягвайце, пан Цугума.

500
00:47:40,525 --> 00:47:42,317
Аб чым ты даведаўся?

501
00:47:43,110 --> 00:47:46,112
Падобна, што ён
сапраўды вельмі хворы.

502
00:47:46,447 --> 00:47:48,532
Што зь ім?

503
00:47:48,699 --> 00:47:51,084
Радня кажа, што жар...

504
00:47:51,452 --> 00:47:54,379
і моцны боль ва ўсіх суставах.

505
00:47:55,456 --> 00:47:56,623
Працягвай.

506
00:47:56,791 --> 00:48:00,126
Я спытаў дазволу пабачыць яго,

507
00:48:00,294 --> 00:48:03,255
а ў адказ пачуў, што ён зусім хворы,

508
00:48:03,422 --> 00:48:06,299
і таму ня хоча, каб яго бачылі
ў такім стане.

509
00:48:07,051 --> 00:48:10,379
Тады я пераказаў вашыя словы
і вярнуўся.

510
00:48:10,846 --> 00:48:13,473
Здаецца, нічога тут ня зробіш.

511
00:48:14,058 --> 00:48:18,603
Пэўна, яго змарыла гарачыня,
што стаяла апошнія дні.

512
00:48:22,441 --> 00:48:24,025
Шаноўны Цугума,

513
00:48:25,111 --> 00:48:27,237
вы чулі ягоныя словы.

514
00:48:27,405 --> 00:48:31,241
Я мушу прасіць вас
абраць другога памочніка.

515
00:48:34,996 --> 00:48:38,373
Вельмі шкада,
але іншага выйсьця няма.

516
00:48:40,501 --> 00:48:41,619
Раз так,

517
00:48:44,547 --> 00:48:48,008
прашу, каб паслугу мне аказаў
пан Язакі Хаято.

518
00:48:50,261 --> 00:48:51,845
Хаято?

519
00:48:56,100 --> 00:48:59,603
Падобна, што і яго няма
апошнія 4 ці 5 дзён?

520
00:48:59,770 --> 00:49:01,187
Гэта так.

521
00:49:01,355 --> 00:49:05,400
Ён папрасіў адпачынку,
бо нядобра сябе пачуваў.

522
00:49:07,028 --> 00:49:08,778
Паважаны Цугума,

523
00:49:10,031 --> 00:49:13,825
на жаль, Язакі Хаято таксама адсутны.

524
00:49:16,621 --> 00:49:19,122
І пану Язакі няможацца?

525
00:49:20,207 --> 00:49:22,208
Прыкра гэта чуць.

526
00:49:26,797 --> 00:49:28,715
Здаецца, я зноў мушу рабіць выбар.

527
00:49:29,884 --> 00:49:33,678
Хай мне дапаможа
пан Кавабэ Умэносукэ.

528
00:49:38,476 --> 00:49:39,018
Радца,

529
00:49:41,103 --> 00:49:42,314
магчыма,

530
00:49:45,274 --> 00:49:48,109
і шаноўны Кавабэ
пакутуе ад перамены надвор'я?

531
00:50:01,999 --> 00:50:03,208
Ага,

532
00:50:04,543 --> 00:50:06,961
падобна, што ён і праўда нездаровы.

533
00:50:09,090 --> 00:50:12,886
У адзін дзень захварэлі трое...

534
00:50:15,930 --> 00:50:18,723
Якое нязвыклае здарэньне.

535
00:50:21,936 --> 00:50:23,687
Вельмі дзіўна.

536
00:50:31,904 --> 00:50:33,947
- Ён крывіць душою.
- Відавочна.

537
00:50:34,990 --> 00:50:37,034
Хікокура прапанаваў...

538
00:50:38,536 --> 00:50:42,914
змусіць Цідзіва Мотомэ
зрабіць харакіры.

539
00:50:43,916 --> 00:50:45,750
Язакі пабачыў бамбукавы меч...

540
00:50:46,752 --> 00:50:49,363
і патрабаваў карыстацца ім,

541
00:50:51,173 --> 00:50:53,383
а Кавабэ яго падтрымаў.

542
00:50:53,551 --> 00:50:56,636
Я ім казаў, што бамбукавы меч -
гэта занадта.

543
00:50:56,904 --> 00:50:59,639
- Цяпер гэта няважна.
- Так, пане.

544
00:51:02,810 --> 00:51:05,395
Дык што нам зь ім рабіць?

545
00:51:05,563 --> 00:51:07,856
Ня думаю, што ён хоча
ціхмяна памерці.

546
00:51:08,983 --> 00:51:11,285
Ён яўна нешта задумаў.

547
00:51:14,655 --> 00:51:16,030
Чаго-б ён не жадаў...

548
00:51:17,533 --> 00:51:19,368
па-ягонаму ня будзе.

549
00:51:21,328 --> 00:51:24,914
Мы прымусім яго зрабіць харакіры.

550
00:51:26,333 --> 00:51:28,835
А калі адмовіцца,

551
00:51:29,503 --> 00:51:32,589
нашыя людзі заб'юць яго
бязь літасьці.

552
00:51:38,220 --> 00:51:42,015
Пра тое, што здараецца ў гэтым доме...

553
00:51:43,267 --> 00:51:46,519
па-за яго сьценамі ня кажуць.

554
00:51:50,691 --> 00:51:53,443
Калі я дам знак,
вы ведаеце, што рабіць.

555
00:51:57,198 --> 00:52:00,509
Але я непакоюся за Хікокура ды іншых.

556
00:52:03,412 --> 00:52:05,789
Да іх трэба некага паслаць.

557
00:52:07,041 --> 00:52:08,583
З улікам абставінаў я хачу,

558
00:52:08,751 --> 00:52:12,754
каб ты сам пасьпяшаў і дазнаўся,
што зь імі здарылася.

559
00:52:25,851 --> 00:52:27,268
Шаноўны Цугума,

560
00:52:31,690 --> 00:52:35,902
летнія дні доўгія,
але час бяжыць хутка.

561
00:52:40,658 --> 00:52:43,451
Я мушу прасіць вас
скончыць пачатае.

562
00:52:43,619 --> 00:52:45,161
Аднак, радца,

563
00:52:45,871 --> 00:52:48,373
рытуал ня можа адбыцца
без памочніка.

564
00:52:48,541 --> 00:52:50,416
Разумеючы прычыну
вашага неспакою,

565
00:52:50,584 --> 00:52:53,503
я параіўся з людзьмі,
якія апякуюцца маёнткам.

566
00:52:54,547 --> 00:52:58,049
Хвароба згаданых асобаў
не дае ім удзельнічаць у абрадзе.

567
00:52:59,301 --> 00:53:01,761
Пакіньце выбар памочніка мне.

568
00:53:03,097 --> 00:53:04,848
Сінмэн Іціро!

569
00:53:05,933 --> 00:53:09,352
Ты акажаш апошюю паслугу
роніну з Гэйсю, пану Цугума.

570
00:53:10,729 --> 00:53:13,298
Добра выканай свой абавязак.

571
00:53:14,108 --> 00:53:15,775
Я нязгодны!

572
00:53:17,695 --> 00:53:19,279
У якасьці памочнікаў...

573
00:53:19,446 --> 00:53:22,232
я прапанаваў трох асобаў.

574
00:53:24,201 --> 00:53:27,954
Гэтую справу
мусіць зрабіць адзін зь іх.

575
00:53:29,582 --> 00:53:31,749
Вы аглухлі?

576
00:53:35,963 --> 00:53:39,465
Усе трое хворыя, таму іх няма.

577
00:53:40,676 --> 00:53:44,971
Я ўжо казаў аб гэтым. Ці вы ня чулі?

578
00:53:46,891 --> 00:53:49,428
Што-ж, выйсця няма.

579
00:53:53,063 --> 00:53:55,565
У такім разе харакіры
трэба адкласьці.

580
00:53:57,484 --> 00:54:00,236
Досыць, Цугума Хансіро!

581
00:54:00,988 --> 00:54:03,448
Вашыя вымаганьні бязьмежныя.

582
00:54:05,117 --> 00:54:09,579
Спачатку вы прыйшлі сюды,
шукаючы мейсца для харакіры,

583
00:54:09,955 --> 00:54:13,041
а потым сталі выбіраць памочніка
на свой густ.

584
00:54:13,500 --> 00:54:16,544
Вы не намераны забіць сябе.

585
00:54:16,962 --> 00:54:18,671
Насамрэч вам патрэбныя грошы!

586
00:54:18,920 --> 00:54:20,148
Радца!

587
00:54:21,258 --> 00:54:23,343
Калі я сапраўды вымагальнік,

588
00:54:23,844 --> 00:54:27,180
дык чаму я дагэтуль
сяджу на гэтым мейсцы?

589
00:54:27,448 --> 00:54:30,683
- Тады чаму вы не скончыце пачатае?
- Я гатовы памерці.

590
00:54:32,353 --> 00:54:35,104
Але распароць жывот...

591
00:54:35,272 --> 00:54:38,191
недастаткова для таго,
каб належна сыйсьці.

592
00:54:38,400 --> 00:54:41,819
Патрэбны чалавек, здольны
адным рухам зьнесьці мне галаву,

593
00:54:42,029 --> 00:54:45,198
сапраўдны майстар мяча.

594
00:54:46,617 --> 00:54:49,744
Для мяне харакіры - не адплата
за злачынства.

595
00:54:50,704 --> 00:54:53,039
Таму я маю права
сам абраць памочніка.

596
00:55:17,856 --> 00:55:19,900
Працяг гэтай размовы...

597
00:55:22,987 --> 00:55:25,460
будзе марнаваньнем часу.

598
00:55:45,092 --> 00:55:48,136
Вы - махляр,
які ганьбіць імя самурая.

599
00:55:49,096 --> 00:55:51,681
Вы ня мелі намеру рабіць харакіры!

600
00:56:20,669 --> 00:56:22,045
Наглы пёс!

601
00:56:28,552 --> 00:56:29,678
Стойце!

602
00:56:30,679 --> 00:56:31,714
Пачакайце!

603
00:56:33,807 --> 00:56:34,807
Чакайце!

604
00:57:01,043 --> 00:57:03,528
Прашу ўсіх спыніцца...

605
00:57:05,005 --> 00:57:08,716
на хвіліну, каб выслухаць мяне.

606
00:57:09,551 --> 00:57:11,812
Вам няма чаго сказаць.

607
00:57:13,180 --> 00:57:16,424
Ёсьць. Мне ёсьць што сказаць.

608
00:57:17,893 --> 00:57:20,920
Я ня скончыў свой аповед.

609
00:57:21,396 --> 00:57:26,025
Я ня маю часу на тое,
каб слухаць бязладную балбатню.

610
00:57:26,193 --> 00:57:27,560
Радца!

611
00:57:30,155 --> 00:57:32,198
Калі вы змусіце мяне,

612
00:57:32,783 --> 00:57:36,619
я буду біцца да сьмерці,
не зважаючы на вашую перавагу.

613
00:57:38,372 --> 00:57:42,292
Адны з гэтых людзей
будуць параненыя.

614
00:57:43,710 --> 00:57:46,145
Другія разьвітаюцца з жыцьцём.

615
00:57:48,298 --> 00:57:50,091
Ці ня лепш было-б...

616
00:57:50,551 --> 00:57:52,894
даслухаць мой аповед?

617
00:57:56,598 --> 00:57:57,774
Скончыўшы,

618
00:57:58,642 --> 00:58:00,935
я заб'ю сябе неадкладна.

619
00:58:01,395 --> 00:58:04,063
А калі вам падасца,
што я ня варты харакіры...

620
00:58:04,231 --> 00:58:07,483
вы можаце загадаць сваім людзям
засекчы мяне.

621
00:58:09,820 --> 00:58:10,904
Цяпер...

622
00:58:12,281 --> 00:58:16,609
я хачу толькі аднаго -
каб вы даслухалі мяне.

623
00:58:25,085 --> 00:58:27,120
Ці вы гатовы...

624
00:58:27,588 --> 00:58:29,350
споўніць гэтае абяцаньне?

625
00:58:30,424 --> 00:58:32,000
Даю слова.

626
00:58:33,760 --> 00:58:35,595
І, як сапраўдны самурай,
вы датрымаеце яго?

627
00:58:52,279 --> 00:58:53,946
Выдатна.

628
00:58:54,114 --> 00:58:55,907
Але не зацягвайце.

629
00:58:56,325 --> 00:59:00,286
У мяне няма часу слухаць
пустую балбатню.

630
00:59:02,664 --> 00:59:04,665
Усе адыйдзіце.

631
00:59:21,016 --> 00:59:23,809
На чым я спыніўся?

632
00:59:28,106 --> 00:59:29,341
А, так.

633
00:59:30,692 --> 00:59:32,685
Мой пан на выгнаньні...

634
00:59:33,654 --> 00:59:36,280
Цідзіва Дзінай забіў сябе...

635
00:59:37,491 --> 00:59:39,300
але перад тым...

636
00:59:39,868 --> 00:59:43,697
ён папрасіў мяне апекавацца Мотомэ.

637
00:59:48,919 --> 00:59:51,837
Калі дом майго гаспадара паў...

638
00:59:53,090 --> 00:59:56,342
мы пакінулі Гэйсю і сыйшлі ў Эда.

639
00:59:58,345 --> 01:00:01,305
На вуліцах горада было поўна ронінаў,

640
01:00:01,473 --> 01:00:03,683
якія па сканчэньні вайны
ня мелі з чаго жыць.

641
01:00:04,851 --> 01:00:06,686
У былыя часы...

642
01:00:06,853 --> 01:00:11,541
тых, хто праславіўся на вайне,
з ахвотай бралі на службу.

643
01:00:13,277 --> 01:00:15,653
Цяпер яны аказаліся непатрэбнымі.

644
01:00:15,821 --> 01:00:18,657
Сьвет суцішыўся,
як сад пасьля буры.

645
01:00:20,867 --> 01:00:24,495
Але ў мірны час лёс былых ваяроў
аказаўся незайздросным.

646
01:00:25,263 --> 01:00:27,716
Мне сорамна ўспамінаць,

647
01:00:28,583 --> 01:00:31,627
у якой бядоце мы жылі
наступныя 8 ці 9 гадоў.

648
01:00:36,341 --> 01:00:39,011
Але насуперак злому лёсу...

649
01:00:41,263 --> 01:00:44,724
мая дачка Міхо не змарнела...

650
01:00:45,809 --> 01:00:49,437
і сустрэла сваю 18-ю вясну.

651
01:01:17,007 --> 01:01:18,299
Тата,

652
01:01:19,551 --> 01:01:24,030
ежа гатовая. Калі я затрымаюся,
палуднуйце самі.

653
01:01:24,765 --> 01:01:29,769
Найлепшыя прысмакі не даспадобы,
калі ясі адзін.

654
01:01:30,270 --> 01:01:32,497
Я пачакаю цябе.

655
01:01:33,607 --> 01:01:38,052
Калі будзе за што, куплю рыбы
і паямо разам.

656
01:01:40,155 --> 01:01:41,906
Добры дзень.

657
01:01:42,074 --> 01:01:43,282
Вітаю, пане.

658
01:01:43,450 --> 01:01:45,785
Занятая, як заўсёды?
Куды бяжыш сёньня?

659
01:01:45,952 --> 01:01:48,245
Да крамара, у Кіябасі.

660
01:01:48,413 --> 01:01:52,020
А, да шаноўнага Мікавая.
Добрай дарогі.

661
01:02:00,801 --> 01:02:02,927
Праца - лепшы настаўнік.

662
01:02:03,095 --> 01:02:05,971
Хутка вы станеце
сапраўдным майстрам.

663
01:02:06,139 --> 01:02:07,640
Даруйце,

664
01:02:08,475 --> 01:02:12,019
мне няёмка зноў прасіць вас
плаціць раней,

665
01:02:12,479 --> 01:02:14,522
але майго заробку
нам ледзьве стае на жыцьцё.

666
01:02:14,689 --> 01:02:17,691
Такая шчырасьць уражвае.

667
01:02:19,319 --> 01:02:22,988
Я хацеў пагутарыць
пра адну важную рэч,

668
01:02:23,156 --> 01:02:27,326
але ў вас і без мяне шмат клопатаў,

669
01:02:28,495 --> 01:02:30,830
што тут паробіш?

670
01:02:31,498 --> 01:02:33,040
А ўсё-ж...

671
01:02:33,208 --> 01:02:37,400
што вы скажаце аб тым,
пра што я нядаўна згадваў?

672
01:02:41,508 --> 01:02:43,052
Падумалі аб гэтым?

673
01:02:46,221 --> 01:02:49,807
Так, я абмеркаваў вашыя словы.

674
01:02:50,058 --> 01:02:52,476
Прыемна чуць,

675
01:02:53,019 --> 01:02:55,747
што вы надалі ім увагу.

676
01:02:57,107 --> 01:02:58,441
Не.

677
01:02:58,942 --> 01:03:02,695
Я маю на ўвазе
прапанову адносна Міхо.

678
01:03:04,030 --> 01:03:06,657
Я рашуча супраць.

679
01:03:13,373 --> 01:03:17,293
Вы казалі, што сям'я Ёшуя
згодная ўзяць яе за дачку.

680
01:03:17,544 --> 01:03:20,546
Але гэта дазволіць ім праз паўгода...

681
01:03:20,797 --> 01:03:23,048
даць ёй сваё прозьвішча,

682
01:03:23,216 --> 01:03:26,385
а потым зрабіць наложніцай
даймё Сакакібары.

683
01:03:28,305 --> 01:03:29,847
Шаноўны Цугума,

684
01:03:30,015 --> 01:03:33,142
належныя роду Сакакібара землі
даюць 110 000 коку рысу.

685
01:03:33,310 --> 01:03:35,895
Вы можаце мець вялікі зыск
ад новага стану дачкі.

686
01:03:36,062 --> 01:03:39,365
Для вас адразу
адчыняцца ўсе дзьверы

687
01:03:39,733 --> 01:03:41,350
Я гэта разумею.

688
01:03:42,569 --> 01:03:44,100
Але, пан Сэйбі,

689
01:03:44,946 --> 01:03:47,239
як-бы цяжка мне не жылося,

690
01:03:47,407 --> 01:03:50,618
я не зраблю дачку наложніцай,
каб карыстацца яе сувязямі.

691
01:03:50,827 --> 01:03:53,245
Гонар - гэта выдатна.

692
01:03:53,413 --> 01:03:57,333
Але вы, як бацька, мусіце зважаць
і на яе патрэбы.

693
01:03:57,834 --> 01:03:58,893
Што?

694
01:03:59,753 --> 01:04:02,847
Яна маладая і прыгожая,

695
01:04:03,298 --> 01:04:05,841
але ня мае
нават прыстойнага кімано,

696
01:04:06,426 --> 01:04:10,480
і цэлы час цяжка працуе
разам з вамі.

697
01:04:12,766 --> 01:04:14,517
Паважаны Цугума,

698
01:04:14,684 --> 01:04:17,394
вы ня зьменіце ні гэтага сьвету,

699
01:04:17,687 --> 01:04:20,170
ні пануючых ў ім звычаяў.

700
01:04:21,441 --> 01:04:24,558
Гэта добрая магчымасьць
і для Міхо, і для вас.

701
01:04:24,736 --> 01:04:26,570
Шкада, што вы не разумееце.

702
01:04:27,489 --> 01:04:29,782
Скажу шчыра:

703
01:04:29,950 --> 01:04:33,827
вы мусіце быць удзячным лёсу
за тое, што прыгажосьць Міхо...

704
01:04:33,995 --> 01:04:36,830
можа адкрыць для вас усе дарогі.

705
01:04:39,960 --> 01:04:41,335
Канфуцый сказаў:

706
01:04:44,714 --> 01:04:49,134
"Ня ведаючы волі неба,
нельга стаць годным чалавекам".

707
01:04:55,850 --> 01:04:59,228
"Ня ведаючы парадку,
нельга заняць сваё мейсца".

708
01:05:05,235 --> 01:05:10,239
"Ня ведаючы словаў,
нельга зьведаць людзей".

709
01:05:16,663 --> 01:05:18,038
На сёньня ўсё.

710
01:05:18,206 --> 01:05:21,208
- Дзякуй, пан настаўнік!
- Бывайце!

711
01:05:21,459 --> 01:05:24,280
Гэй, хадзем лавіць вераб'ёў!

712
01:05:38,059 --> 01:05:40,060
Вітаю, дзядзька Хансіро.

713
01:05:49,529 --> 01:05:51,030
Рады вас бачыць.

714
01:05:59,372 --> 01:06:00,873
Выпі гарбаты.

715
01:06:02,751 --> 01:06:04,752
Вялікі дзякуй.

716
01:06:05,670 --> 01:06:10,000
Я так часта бываю ў цябе,
што ведаю, дзе тут гарбата.

717
01:06:14,387 --> 01:06:16,680
Сёньня я прыйшоў, Мотомэ,

718
01:06:17,724 --> 01:06:20,559
каб пагаварыць
пра адну важную справу.

719
01:06:22,187 --> 01:06:26,106
Пачатак вельмі сур'ёзны.
Нешта здарылася?

720
01:06:28,985 --> 01:06:30,945
Час ляціць хутка.

721
01:06:32,739 --> 01:06:34,240
Міхо ўжо 18 гадоў.

722
01:06:35,950 --> 01:06:40,037
Яна робіцца ўсё больш падобнай
да сваёй маці.

723
01:06:41,039 --> 01:06:45,251
Цяжка нават уявіць,
што я - яе бацька.

724
01:06:47,545 --> 01:06:51,882
Яна вырасла такой прыгожай,
зусім непадобнай да мяне.

725
01:06:52,175 --> 01:06:55,219
Чаму вы аб гэтым кажаце?

726
01:06:57,430 --> 01:06:59,932
Ну, Мотомэ...

727
01:07:04,646 --> 01:07:08,315
Я хачу, каб ты ўзяў Міхо за жонку.

728
01:07:16,783 --> 01:07:19,368
Я разумею,
што гэта вельмі нечакана,

729
01:07:20,787 --> 01:07:22,496
але што ты аб гэтым думаеш?

730
01:07:23,581 --> 01:07:25,290
Ты згодны, Мотомэ?

731
01:07:25,625 --> 01:07:27,167
Вы ведаеце,

732
01:07:27,335 --> 01:07:30,504
у якой нястачы я жыву.

733
01:07:31,965 --> 01:07:35,884
Я знаёмлю жменьку дзяцей
з творамі класікаў,

734
01:07:36,469 --> 01:07:39,596
і маіх заробкаў ледзь хапае на ежу.

735
01:07:42,475 --> 01:07:44,770
Як я магу ажаніцца?

736
01:07:45,937 --> 01:07:48,700
Табе не падабаецца Міхо?

737
01:07:51,735 --> 01:07:54,153
Я пытаю толькі аб тым,
ці ты яе кахаеш.

738
01:08:01,745 --> 01:08:06,623
І не таму,
што абяцаў твайму бацьку...

739
01:08:06,791 --> 01:08:09,418
зладзіць ваш шлюб.

740
01:08:11,379 --> 01:08:13,797
Нават такі глупец, як я,

741
01:08:14,340 --> 01:08:17,426
ня мог не заўважыць
вашых пачуцьцяў.

742
01:08:19,929 --> 01:08:22,273
Пераканаць Мотомэ...

743
01:08:23,183 --> 01:08:25,076
было нялёгка.

744
01:08:26,853 --> 01:08:28,479
Я не чакаў,

745
01:08:28,855 --> 01:08:31,870
што ён акажацца такім упартым.

746
01:08:34,319 --> 01:08:37,154
Але я ведаў, што ён кахае Міхо,

747
01:08:37,697 --> 01:08:41,667
і разумеў,
што Міхо ён падабаецца.

748
01:08:43,369 --> 01:08:48,700
<i>Журавель, які жыве 1000 гадоў,</i>

749
01:08:49,900 --> 01:08:53,900
<i>увасабляе шчасьце.</i>

750
01:08:56,925 --> 01:09:01,200
<i>Чарапаха, якая жыве 10 000 гадоў,</i>

751
01:09:04,540 --> 01:09:08,540
<i>увасабляе доўгае жыцьцё.</i>

752
01:09:12,732 --> 01:09:16,400
<i>Хай як зярняткі пяску,</i>

753
01:09:17,695 --> 01:09:21,500
<i>незьлічонымі і яснымі,</i>

754
01:09:21,990 --> 01:09:25,000
<i>будуць вашыя дні.</i>

755
01:09:28,998 --> 01:09:31,250
Праз два гады...

756
01:09:31,876 --> 01:09:34,169
ў іх нарадзіўся хлопчык.

757
01:09:35,547 --> 01:09:37,658
Яму далі імя Кінга.

758
01:09:40,635 --> 01:09:41,969
Канешне-ж,

759
01:09:42,887 --> 01:09:45,264
наракчы яго даверылі мне.

760
01:10:01,281 --> 01:10:02,990
Добры дзень, тата.

761
01:10:08,800 --> 01:10:10,400
Што, яшчэ сьпіць?

762
01:10:23,094 --> 01:10:26,700
Тата, гэта залішняя шчодрасьць.

763
01:10:27,515 --> 01:10:29,308
Не кажы абы-што.

764
01:10:29,475 --> 01:10:32,311
Ты, нават маючы мужа,
надалей гатуеш мне ежу.

765
01:10:32,604 --> 01:10:35,898
А да таго-ж цяпер я жыву адзін,

766
01:10:36,065 --> 01:10:38,984
і ня маю, на што траціць грошы.

767
01:10:39,152 --> 01:10:41,695
Я ня ведаю, што зь імі рабіць.

768
01:10:45,326 --> 01:10:47,118
Так-так...

769
01:10:48,286 --> 01:10:50,200
ужо прачнуўся!

770
01:10:52,498 --> 01:10:54,570
Глянь на мяне, хлопча!

771
01:10:54,709 --> 01:10:58,250
Не, сын самурая
мусіць быць сьмялейшым!

772
01:10:58,463 --> 01:11:00,180
Хіба я страшны?

773
01:11:09,307 --> 01:11:12,684
Што? Дом Мацудайра таксама паў?

774
01:11:12,852 --> 01:11:13,769
Так.

775
01:11:13,937 --> 01:11:17,064
А разам зь ім некалькі меньшых.

776
01:11:17,231 --> 01:11:21,526
Спачатку ўціскалі былых ворагаў.
А цяпер - даўніх паплечнікаў.

777
01:11:22,528 --> 01:11:26,200
Я не разумею памкненьняў ураду.

778
01:11:28,910 --> 01:11:32,371
Зноў тысячы самураяў
стануць бяздомнымі.

779
01:11:38,878 --> 01:11:40,462
Ты ўжо чуў?

780
01:11:40,755 --> 01:11:44,424
Адзін ронін хацеў зрабіць харакіры
перад маёнткам роду Сэнгоку.

781
01:11:44,717 --> 01:11:48,929
Нейкі Ооі Сюмэ,
былы дружыньнік дому Курумэ.

782
01:11:50,056 --> 01:11:53,130
Сэнгоку гэта так уразіла,

783
01:11:53,309 --> 01:11:54,935
што яны ўзялі яго на службу.

784
01:11:55,103 --> 01:11:57,938
Гэтаму пашанцавала.
Але такіх, як ён, шмат.

785
01:11:58,272 --> 01:11:59,482
Так, я чуў.

786
01:12:00,400 --> 01:12:03,402
Нейкі іншы ронін,
даведаўшыся пра гэта,

787
01:12:03,569 --> 01:12:08,281
стаў хадзіць ад маёнтка да маёнтка
па ўсім Эда.

788
01:12:08,741 --> 01:12:11,159
Паўсюль ён казаў, што адчаяўся
і хоча зрабіць харакіры.

789
01:12:11,327 --> 01:12:14,460
Каб пазбыцца клопату,

790
01:12:14,914 --> 01:12:17,916
гаспадары давалі яму грошы.

791
01:12:19,085 --> 01:12:21,920
Гэта агідна.

792
01:12:22,400 --> 01:12:24,000
Такое здараецца.

793
01:12:24,340 --> 01:12:27,092
Якім-бы складаным
не было жыцьцё,

794
01:12:27,760 --> 01:12:29,636
рабіць так подла.

795
01:12:30,930 --> 01:12:35,800
Нават у гэты цяжкі час
нельга паддавацца адчаю.

796
01:12:37,979 --> 01:12:40,897
Безаглядна шукаць зыску нядобра,

797
01:12:41,399 --> 01:12:44,200
нягоды трэба ператрываць.

798
01:12:46,100 --> 01:12:47,800
Так, цалкам згодны.

799
01:12:49,699 --> 01:12:51,783
Хто ня думае
адно толькі пра грошы,

800
01:12:52,326 --> 01:12:56,079
той можа жыць у спакоі
і ня чуць загадаў,

801
01:12:56,247 --> 01:12:58,623
бо ён нікому не вінаваты.

802
01:13:03,004 --> 01:13:05,464
Што здарылася, малы?

803
01:13:05,631 --> 01:13:08,800
Малака захацеў. Дайце яго мне.

804
01:13:08,968 --> 01:13:11,678
Ты даеш цыцку,
як толькі ён заплача.

805
01:13:11,846 --> 01:13:13,805
Нядобра прывучаць да такога.

806
01:13:13,973 --> 01:13:15,432
Глянь сюды, Кінга.

807
01:13:15,600 --> 01:13:18,810
Бачыш?
Ну што, сьмешна?

808
01:13:22,482 --> 01:13:24,024
Падабаецца?

809
01:13:24,484 --> 01:13:27,694
А-ля-ля... А вось і наш Кінга!

810
01:13:28,738 --> 01:13:33,492
<i>У Кандо,</i>

811
01:13:34,077 --> 01:13:38,997
<i>У капліцы Кандо Мёдзін,</i>

812
01:13:42,210 --> 01:13:46,171
<i>На прыгожай гары</i>

813
01:13:46,631 --> 01:13:50,300
<i>Ладзяць фэст штоночы.</i>

814
01:13:52,178 --> 01:13:54,721
Кінга быў
асяродкам нашага жыцьця.

815
01:13:55,056 --> 01:13:58,510
Мы чулі сябе шчасьлівымі,

816
01:13:58,684 --> 01:14:01,144
у доме гучаў сьмех,

817
01:14:01,312 --> 01:14:04,773
а ў нашых сэрцах панаваў спакой.

818
01:14:05,983 --> 01:14:09,569
Той час прынёс мне больш радасьці,

819
01:14:09,737 --> 01:14:13,031
чым я зьведаў за ўсё жыцьцё.

820
01:14:18,788 --> 01:14:20,372
Аднак...

821
01:14:20,998 --> 01:14:25,377
усё добрае хутка мінае.

822
01:14:54,448 --> 01:14:58,285
Аднойчы ў Міхо з горла пайшла кроў.

823
01:14:59,787 --> 01:15:02,622
Яна зь дзяцінства была слабою,

824
01:15:02,790 --> 01:15:05,667
а цяжкая, бясконцая праца...

825
01:15:08,004 --> 01:15:10,800
выціскала зь яе жыцьцё.

826
01:15:46,918 --> 01:15:49,002
Мотомэ ня ведаў, што рабіць.

827
01:15:52,924 --> 01:15:54,720
Бедны хлопец.

828
01:15:55,718 --> 01:15:59,000
Род Датэ
набірае людзей на будоўлю!

829
01:15:59,722 --> 01:16:02,200
50 работнікаў за 40 мон!

830
01:16:09,106 --> 01:16:11,441
Гэй, пан самурай!

831
01:16:11,692 --> 01:16:13,610
Вы хочаце
наклікаць на мяне бяду?

832
01:16:13,778 --> 01:16:15,974
Працы не хапае
нават простым людзям.

833
01:16:16,280 --> 01:16:18,281
А калі тут насуперак закону
будзе працаваць самурай,

834
01:16:18,449 --> 01:16:21,409
мяне прагоняць. Сыходзьце!

835
01:16:22,536 --> 01:16:24,788
Будоўля роду Хасакава!

836
01:16:25,081 --> 01:16:27,125
20 работнікаў - 45 мон!

837
01:16:32,588 --> 01:16:35,674
СКУПКА РЭЧАЎ

838
01:16:46,560 --> 01:16:48,512
Бедны Мотомэ.

839
01:16:50,147 --> 01:16:53,149
Усе ягоныя намаганьні
былі марнымі.

840
01:16:54,277 --> 01:16:57,120
Міхо паціху згасала,

841
01:16:58,239 --> 01:17:01,533
а наперадзе не было
ніякага прасьвету.

842
01:17:02,810 --> 01:17:04,200
Але бяда адна ня ходзіць.

843
01:17:05,121 --> 01:17:08,290
Мы ледзьве перажылі тую зіму.

844
01:17:08,457 --> 01:17:10,959
А потым надыйшла вясна.

845
01:17:11,127 --> 01:17:13,920
Ужо квітнелі сьлівы.

846
01:17:36,694 --> 01:17:37,880
Што здарылася?

847
01:17:50,791 --> 01:17:52,005
Міхо?

848
01:17:59,100 --> 01:18:00,300
Кінга.

849
01:18:00,760 --> 01:18:03,136
Што? Кінга?

850
01:18:06,599 --> 01:18:08,099
Гарачка.

851
01:18:09,685 --> 01:18:11,519
Ён як у вагні.

852
01:18:16,525 --> 01:18:18,943
Чаму так, Міхо?

853
01:18:19,111 --> 01:18:21,821
Як ты не даглядзела?

854
01:18:23,240 --> 01:18:27,202
Усё пачалося
як звычайная прастуда...

855
01:18:27,536 --> 01:18:30,205
А што кажа лекар?

856
01:18:33,292 --> 01:18:36,503
Ён быў тут? Ці не?

857
01:18:48,099 --> 01:18:50,300
Па яго хадзілі?

858
01:18:53,479 --> 01:18:55,600
Чаму не паклікалі лекара?

859
01:19:15,292 --> 01:19:17,794
Кінга, змагайся.

860
01:19:21,757 --> 01:19:25,594
Твой дзед, твае мама і тата...

861
01:19:26,762 --> 01:19:30,056
прадалі ўсё каштоўнае, што мелі.

862
01:19:30,641 --> 01:19:32,183
Мы ня можам...

863
01:19:33,144 --> 01:19:35,812
хоць нешта зрабіць для цябе.

864
01:19:40,693 --> 01:19:42,235
Няма як...

865
01:19:43,612 --> 01:19:45,156
дапамагчы табе.

866
01:19:48,242 --> 01:19:50,201
Але ты - сын ваяра.

867
01:19:50,995 --> 01:19:53,204
Ня дай хваробе
быць мацнейшай за цябе.

868
01:20:00,337 --> 01:20:02,535
Кінга, ня дай сябе перамагчы.

869
01:20:25,029 --> 01:20:28,072
Ня дай... Не дазваляй...

870
01:20:34,705 --> 01:20:36,372
Айцец!

871
01:20:42,379 --> 01:20:45,650
Ёсьць адна магчымасьць.

872
01:20:46,091 --> 01:20:47,250
Што?

873
01:20:47,718 --> 01:20:49,928
Я мушу ісьці.

874
01:20:50,888 --> 01:20:52,555
Прашу, пабудзьце з Кінга.

875
01:20:54,602 --> 01:20:57,619
Мотомэ, што ты задумаў?

876
01:21:02,066 --> 01:21:05,568
У Ніханбасі жыве адзін 
былы слуга дому Като.

877
01:21:05,736 --> 01:21:08,321
Ён дае грошы ў пазыку,

878
01:21:08,489 --> 01:21:12,366
але бярэ вялікую ліхву.
Раней я не хацеў ісьці да яго,

879
01:21:12,534 --> 01:21:15,620
але цяпер выйсьця няма.

880
01:21:15,788 --> 01:21:20,625
Слушна. Калі ведаеш,
дзе яго шукаць, сьпяшайся!

881
01:21:21,193 --> 01:21:22,235
Я пайду.

882
01:21:22,836 --> 01:21:26,089
Вярнуся ўвечары, не пазьней.

883
01:21:28,884 --> 01:21:31,094
Вы бачыце, Міхо зусім аслабла.

884
01:21:32,137 --> 01:21:34,973
Таму зрабіце ласку,
дагледзьце Кінга.

885
01:21:35,140 --> 01:21:37,567
Канешне. Я буду тут.

886
01:21:38,602 --> 01:21:40,436
Але, Мотомэ,

887
01:21:40,771 --> 01:21:42,772
ты бачыш, як яму блага.

888
01:21:43,440 --> 01:21:47,819
Сьпяшайся, каб не спазьніцца.

889
01:21:49,822 --> 01:21:52,031
Я хутка вярнуся, яшчэ да ночы.

890
01:21:53,317 --> 01:21:54,451
Бывайце.

891
01:22:01,250 --> 01:22:03,793
Мотомэ, я спадзяюся на цябе!

892
01:22:42,124 --> 01:22:44,292
Не турбуйся.

893
01:22:59,850 --> 01:23:03,019
Кінга, мацуйся.

894
01:23:36,595 --> 01:23:38,805
Чаму яго так доўга няма?

895
01:24:15,134 --> 01:24:16,634
Яму робіцца горш.

896
01:24:19,972 --> 01:24:22,140
Мотомэ, што затрымала цябе?

897
01:24:51,503 --> 01:24:55,923
Не, не. Ад таго, што ты ўстанеш,
хвароба ад Кінга не адступіць.

898
01:25:12,691 --> 01:25:16,068
Дзе можа быць Мотомэ?

899
01:25:17,362 --> 01:25:20,149
Ён хацеў вярнуцца да ночы.

900
01:25:21,617 --> 01:25:23,661
Што магло здарыцца?

901
01:25:27,873 --> 01:25:29,999
Я чакаў.

902
01:25:32,211 --> 01:25:35,755
Хвіліны здаваліся бясконцымі.

903
01:25:37,591 --> 01:25:39,550
Мы дарэмна чакалі Мотомэ.

904
01:25:40,350 --> 01:25:42,245
Ён не прыйшоў.

905
01:25:45,516 --> 01:25:50,436
"Я вярнуся ўвечары.
Калі ласка, даглядайце Кінга".

906
01:25:51,772 --> 01:25:55,399
Такімі былі ягоныя апошнія словы.

907
01:25:55,700 --> 01:25:59,600
Такім было маё разьвітаньне
зь Цідзіва Мотомэ.

908
01:26:10,040 --> 01:26:11,791
А потым...

909
01:26:12,835 --> 01:26:17,588
калі сьцямнела... ён аказаўся дома.

910
01:26:19,258 --> 01:26:21,342
Нежывы.

911
01:26:21,760 --> 01:26:25,722
Яго прынесьлі людзі з дому Іі.

912
01:26:28,725 --> 01:26:30,810
Вельмі ветлівыя.

913
01:26:33,355 --> 01:26:35,398
Такой была просьба,

914
01:26:35,566 --> 01:26:38,150
зь якой Цідзіва Мотомэ
зьвярнуўся да нас.

915
01:26:38,902 --> 01:26:42,488
Мейсца перад брамай
мы прызналі неадпаведным...

916
01:26:43,198 --> 01:26:47,076
і прапанавалі наш двор,
дзе ён змог...

917
01:26:47,828 --> 01:26:51,247
споўніць сваё жаданьне
належным чынам.

918
01:26:53,584 --> 01:26:56,919
Апошнім часам
у Эда ці раз здаралася так,

919
01:26:57,254 --> 01:27:00,172
што да брамаў палацаў
прыходзілі роніны,

920
01:27:00,340 --> 01:27:04,802
якія, жадаючы атрымаць пару манет,
казалі пра намер зрабіць харакіры.

921
01:27:06,179 --> 01:27:11,267
Дапамога падобным вымагальнікам
запляміла многіх.

922
01:27:12,227 --> 01:27:16,356
Але Цідзіва Мотомэ меў годнасьць.

923
01:27:18,025 --> 01:27:20,693
Ён выканаў сваю пастанову
з гонарам.

924
01:27:20,861 --> 01:27:23,480
Людзі з дому Іі...

925
01:27:25,282 --> 01:27:28,534
зрабілі для яго ўсё магчымае.

926
01:27:29,286 --> 01:27:33,539
У адрозьненьні ад многіх
ня вартых павагі ронінаў...

927
01:27:33,707 --> 01:27:37,543
і патакаючых ім
гаспадароў палацаў,

928
01:27:37,794 --> 01:27:39,378
удзельнікі гэтага абраду...

929
01:27:39,546 --> 01:27:43,841
паказалі сябе зь лепшага боку,
даўшы прыклад усім.

930
01:27:44,676 --> 01:27:49,055
Гэта дае нам нагоду
для ўзаемных віншаваньняў.

931
01:27:50,432 --> 01:27:52,099
Таму мы хочам...
- Пачакайце.

932
01:27:53,102 --> 01:27:56,500
Каб пазьбегнуць непаразуменьняў,
мы прынесьлі ягоную зброю.

933
01:27:56,813 --> 01:27:58,731
- А, так.
- Гэта важна.

934
01:27:59,149 --> 01:28:03,110
Просім вас уважліва агледзець
мячы пана Цідзівы.

935
01:28:08,200 --> 01:28:09,825
Заўважце,

936
01:28:10,160 --> 01:28:11,786
што лёзы бамбукавыя.

937
01:28:12,913 --> 01:28:14,914
Бамбук?

938
01:28:31,848 --> 01:28:34,517
Як вы можаце бачыць,
абодва зробленыя з бамбуку.

939
01:28:34,685 --> 01:28:38,813
Мы не жадаем, каб нехта думаў,
што клінкі падмянілі.

940
01:28:40,023 --> 01:28:41,983
Паглядзіце ўважліва.

941
01:28:46,446 --> 01:28:48,364
Бачыце?

942
01:28:53,203 --> 01:28:54,704
Выходзіць,

943
01:28:54,871 --> 01:29:00,418
Мотомэ пазычаў меч
у кагосьці з вашых людзей?

944
01:29:01,086 --> 01:29:03,629
Не, такога не было.

945
01:29:04,047 --> 01:29:07,591
Ён з годнасьцю памёр
ад уласнага мяча.

946
01:29:11,513 --> 01:29:13,014
Мотомэ забіў сябе...

947
01:29:13,890 --> 01:29:16,726
бамбукавым клінком?

948
01:29:18,353 --> 01:29:20,062
Менавіта.

949
01:29:21,106 --> 01:29:24,525
Усе прысутныя засьведчылі,

950
01:29:24,776 --> 01:29:27,236
што рытуал адбыўся з ужыткам
бамбукавага мяча.

951
01:29:27,612 --> 01:29:29,905
Як вы разумееце,
выглядала гэта нязвыкла.

952
01:29:30,365 --> 01:29:32,533
Пазбавіць самурая жыцьця...

953
01:29:32,909 --> 01:29:36,787
мусіць сапраўдны меч,
які ўвасабляе ягоную душу.

954
01:29:39,082 --> 01:29:40,666
Што-ж...

955
01:29:41,084 --> 01:29:42,793
зычым вам добрай ночы.

956
01:31:32,362 --> 01:31:34,155
Міхо плакала,

957
01:31:37,242 --> 01:31:38,826
плакала,

958
01:31:41,288 --> 01:31:42,121
плакала.

959
01:33:18,677 --> 01:33:20,344
Мотомэ!

960
01:33:22,722 --> 01:33:24,306
Даруй мне!

961
01:33:28,603 --> 01:33:30,062
Я...

962
01:33:30,855 --> 01:33:33,315
Я і не ўяўляў...

963
01:33:42,659 --> 01:33:44,827
Ты прадаў нават клінкі.

964
01:33:46,788 --> 01:33:50,291
Каб выратаваць Міхо,
ты збыў свае клінкі.

965
01:34:09,436 --> 01:34:13,188
А я... а ў мяне...

966
01:34:15,400 --> 01:34:17,818
нават думкі аб тым не было.

967
01:34:19,487 --> 01:34:21,405
Я не ўяўляў, што гэта магчыма.

968
01:34:22,991 --> 01:34:25,159
У асьляпленьні я бярог свае мячы,

969
01:34:26,536 --> 01:34:28,734
гэтыя недарэчныя рэшткі мінулага.

970
01:34:30,373 --> 01:34:32,600
Як глупа...

971
01:34:49,476 --> 01:34:51,937
Зьнясілены гарачкай,

972
01:34:55,440 --> 01:34:58,593
Кінга памёр праз два дні.

973
01:35:00,570 --> 01:35:02,571
Яшчэ праз тры дні...

974
01:35:03,823 --> 01:35:05,767
ўсьлед за ім...

975
01:35:06,951 --> 01:35:08,955
сыйшла Міхо.

976
01:35:13,541 --> 01:35:15,626
Так Цугума Хансіро...

977
01:35:16,252 --> 01:35:19,671
страціў усіх, кім даражыў,

978
01:35:19,839 --> 01:35:21,760
і застаўся адзін.

979
01:35:24,928 --> 01:35:26,804
Пан Цугума,

980
01:35:29,516 --> 01:35:32,184
гэта канец вашай гісторыі?

981
01:35:34,187 --> 01:35:36,156
Мяркую, так.

982
01:35:42,278 --> 01:35:44,696
Але я хацеў-бы нешта дадаць.

983
01:35:48,660 --> 01:35:52,621
Прашу ўсіх уважліва
выслухаць мае словы.

984
01:35:55,291 --> 01:35:58,800
Ані бядота, ані голад,
ані іншыя выпрабаваньні...

985
01:35:59,587 --> 01:36:03,048
не даюць самураю права
прыходзіць да чужой брамы...

986
01:36:03,148 --> 01:36:06,997
і казаць пра намер забіць сябе,
насамрэч шукаючы спамогі.

987
01:36:07,200 --> 01:36:10,391
Гэта ганебна і недаравальна.

988
01:36:14,352 --> 01:36:16,645
Зь іншага боку,

989
01:36:18,773 --> 01:36:23,610
спосаб адплаты дому Іі
за ўчынак Цідзіва Мотомэ...

990
01:36:25,613 --> 01:36:30,075
нельга трактаваць як слушны.

991
01:36:32,912 --> 01:36:35,664
Самурай, які сябе ганіць
і выстаўляе на сьмех,

992
01:36:36,166 --> 01:36:41,670
просячы адкласьці цырымонію,
мусіць мець для таго падставы.

993
01:36:42,505 --> 01:36:44,298
Невялікая просьба,

994
01:36:44,466 --> 01:36:46,010
выказаная...

995
01:36:48,178 --> 01:36:50,679
чалавекам у бядзе.

996
01:36:51,848 --> 01:36:54,224
Але ніхто з прысутных...

997
01:36:55,685 --> 01:36:58,395
не спытаў, у чым рэч.

998
01:37:02,692 --> 01:37:05,819
Ягоная жонка стаяла
перад абліччам сьмерці,

999
01:37:06,321 --> 01:37:10,741
ягоны сын быў цяжка хворым
і патрабаваў неадкладнай дапамогі.

1000
01:37:11,910 --> 01:37:15,746
Мотомэ трэба было расказаць нам,
што здарылася,

1001
01:37:15,914 --> 01:37:18,540
зрабіць што магчыма для сына,

1002
01:37:18,708 --> 01:37:21,627
і даручыць мне апеку над ім.

1003
01:37:21,794 --> 01:37:24,046
А потым ён вярнуўся-бы сюды,
у дом Іі.

1004
01:37:24,614 --> 01:37:25,797
Цугума Хансіро!

1005
01:37:27,383 --> 01:37:29,801
Не спрабуйце апраўдаць яго!

1006
01:37:31,054 --> 01:37:32,346
Што?

1007
01:37:33,681 --> 01:37:35,599
У тым, што Цідзіва Мотомэ...

1008
01:37:37,185 --> 01:37:40,646
аказаўся ў нялёгкім становішчы,
няма сумлеву.

1009
01:37:42,148 --> 01:37:45,067
Але ён сам заявіў
пра намер зрабіць харакіры.

1010
01:37:46,361 --> 01:37:50,460
Наступствы
аказаліся для яго нечаканымі.

1011
01:37:50,740 --> 01:37:52,824
Але ён пажаў тое, што пасеяў.

1012
01:37:54,285 --> 01:37:58,572
У яго не было прычынаў
скардзіцца ці наракаць.

1013
01:38:00,250 --> 01:38:01,433
У той дзень...

1014
01:38:02,001 --> 01:38:06,213
яму варта было адкінуць усё,
і з годнасьцю сыйсьці.

1015
01:38:07,257 --> 01:38:10,008
Сустрэць сьмерць без ваганьняў -

1016
01:38:10,593 --> 01:38:13,262
учынак, варты сапраўднага самурая.

1017
01:38:13,429 --> 01:38:15,138
А што зрабіў гэты чалавек?

1018
01:38:15,890 --> 01:38:18,809
Ён маладушна прасіў
даць яму дзень ці два.

1019
01:38:19,936 --> 01:38:22,771
Так мог рабіць толькі вар'ят!

1020
01:38:23,273 --> 01:38:25,274
Гэта так.

1021
01:38:26,276 --> 01:38:28,610
Мотомэ сапраўды страціў розум.

1022
01:38:29,904 --> 01:38:32,239
Але гэта ня блага.

1023
01:38:32,615 --> 01:38:34,700
Я ганаруся ім.

1024
01:38:36,452 --> 01:38:38,287
Кожны самурай...

1025
01:38:38,621 --> 01:38:40,956
перадусім ёсьць чалавекам,

1026
01:38:41,124 --> 01:38:43,959
жыцьцё якога зьвязанае
зь лёсамі іншых людзей.

1027
01:38:46,170 --> 01:38:48,505
Аказаўшыся бездапаможным,

1028
01:38:48,673 --> 01:38:52,050
Мотомэ, ратуючы сваю сям'ю,
зрабіў вар'яцкі ўчынак,

1029
01:38:52,218 --> 01:38:53,885
але я ім ганаруся.

1030
01:38:55,680 --> 01:38:57,723
Пра яго кажуць "бамбукавы ронін".

1031
01:38:58,808 --> 01:39:04,000
Зь яго кпяць ня толькі самураі,
але і мяшчане.

1032
01:39:05,315 --> 01:39:08,275
Хай сьмяюцца, калі хочуць.

1033
01:39:08,568 --> 01:39:11,550
Людзкія сэрцы не злагодзіш.

1034
01:39:15,074 --> 01:39:18,118
Урад бязьлітасна распраўляецца
з няўгоднымі даймё.

1035
01:39:18,703 --> 01:39:20,912
Таму тысячы самураяў безь віны...

1036
01:39:21,080 --> 01:39:25,250
сталі выгнанцамі,
а іхняе жыцьцё зрабілася пеклам.

1037
01:39:25,627 --> 01:39:28,837
Ці зразумееце іх вы,
ні ў чым ня маючыя патрэбы?

1038
01:39:31,007 --> 01:39:35,010
Тых, хто няславіць Мотомэ,
я спытаю:

1039
01:39:35,178 --> 01:39:37,929
што учынілі-б вы
на ягоным мейсцы?

1040
01:39:39,097 --> 01:39:40,524
Вы зрабілі-б інакш?

1041
01:39:44,020 --> 01:39:47,856
Не, бо кодэкс гонару самурая -

1042
01:39:48,858 --> 01:39:51,568
рэч не для штодзённага ўжытку.

1043
01:39:52,153 --> 01:39:53,737
Досыць глупстваў.

1044
01:39:54,614 --> 01:39:55,822
Глупствы?

1045
01:39:56,199 --> 01:39:58,158
Што вы спрабуеце нам давесьці?

1046
01:39:59,327 --> 01:40:01,578
Што гонар самурая - фікцыя?

1047
01:40:02,872 --> 01:40:04,456
Менавіта.

1048
01:40:07,418 --> 01:40:09,586
Ёсьць роніны, якія кажуць
пра намер зрабіць харакіры,

1049
01:40:10,546 --> 01:40:12,673
а потым выракаюцца сваіх словаў.

1050
01:40:13,049 --> 01:40:16,375
Робячы так, яны рызыкуюць,

1051
01:40:17,679 --> 01:40:20,430
бо той, хто хоча тут памерці,
мае такую магчымасьць.

1052
01:40:20,598 --> 01:40:23,850
Ён выказаў сваё жаданьне
і атрымаў нашую згоду.

1053
01:40:24,018 --> 01:40:26,728
Такі звычай гэтага дома.

1054
01:40:27,188 --> 01:40:30,232
Для нас гонар самурая -
ня фікцыя!

1055
01:40:48,418 --> 01:40:51,253
Выходзіць, Цугума Хансіро...

1056
01:40:52,046 --> 01:40:55,382
прыйшоў сюды,
не каб зрабіць харакіры,

1057
01:40:56,426 --> 01:40:59,511
а каб паскардзіцца на тое,

1058
01:40:59,679 --> 01:41:04,266
як у маёнтку роду Іі абыйшліся
зь ягоным зяцем Цідзіва Мотомэ,

1059
01:41:04,767 --> 01:41:07,853
і выказаць сваю крыўду.

1060
01:41:08,730 --> 01:41:10,981
Так вы думаеце?

1061
01:41:11,399 --> 01:41:13,942
Аб гэтым трэба пытаць...

1062
01:41:14,944 --> 01:41:17,237
не мяне, а вас.

1063
01:41:18,181 --> 01:41:20,820
Тады спытайце сябе -
ці зьбіраліся вы...

1064
01:41:21,100 --> 01:41:23,744
даць мне выйсьці адсюль жывым?

1065
01:41:24,078 --> 01:41:26,288
Пастанову зрабілі вы самі.

1066
01:41:26,914 --> 01:41:29,833
Падставаў для яе перагляду
я ня бачу.

1067
01:41:30,877 --> 01:41:32,502
Радца,

1068
01:41:33,129 --> 01:41:37,132
ёсьць такая прымаўка -
"крывадушнаму здрада мроіцца".

1069
01:41:37,633 --> 01:41:39,760
Чулі яе?

1070
01:41:41,637 --> 01:41:45,849
Я сказаў, што гатовы памерці,
і гэта праўда.

1071
01:41:51,814 --> 01:41:55,025
Але вы, не зважаючы на мае словы,
надалей думаеце...

1072
01:41:57,445 --> 01:41:59,900
Захаваўшы жыцьцё,

1073
01:42:01,532 --> 01:42:04,493
дзе ў сьвеце
я знайду сабе мейсца?

1074
01:42:07,163 --> 01:42:09,880
Ведаеце, я не магу дачакацца...

1075
01:42:10,200 --> 01:42:13,200
сустрэчы з Мотомэ,
і з Міхо, і з Кінга...

1076
01:42:14,600 --> 01:42:16,900
за парогам сьмерці.

1077
01:42:20,051 --> 01:42:23,700
Аднак мы ніколі не спаткаемся,

1078
01:42:24,639 --> 01:42:27,015
калі я прыйду на той сьвет
з пустымі рукамі.

1079
01:42:28,017 --> 01:42:30,268
Мяркую, вы гэта разумееце.

1080
01:42:35,358 --> 01:42:40,111
Я думаў, што калі патлумачу
сэнс тых падзеяў людзям з дому Іі,

1081
01:42:41,322 --> 01:42:43,657
то пачую ад іх:
"Дык вось што здарылася"!

1082
01:42:43,825 --> 01:42:49,200
"Магчыма, у той дзень
мы зайшлі занадта далёка".

1083
01:42:50,706 --> 01:42:54,501
"Відавочна, усё вырашылася
не найлепшым чынам".

1084
01:42:55,169 --> 01:43:00,215
"Верагодна, быў спосаб
павярнуць ход падзеяў у іншы бок".

1085
01:43:01,509 --> 01:43:06,471
"Без сумлеву, удзельнікі здарэньня
маглі паводзіць сябе інакш".

1086
01:43:07,473 --> 01:43:11,601
Калі-б на тым сьвеце
я пераказаў нешта падобнае,

1087
01:43:11,769 --> 01:43:14,312
гэта дало-б душы Мотомэ спакой.

1088
01:43:17,400 --> 01:43:21,405
Ці ня стала-б гэта для яго
найлепшым дарам?

1089
01:43:23,573 --> 01:43:25,466
Так я думаў,

1090
01:43:26,033 --> 01:43:29,411
але цяпер бачу,
што спадзяваўся марна.

1091
01:43:29,745 --> 01:43:32,664
Добра, што вы гэта зразумелі.

1092
01:43:32,832 --> 01:43:35,333
Жыцьцё непадобнае да казкі.

1093
01:43:38,588 --> 01:43:40,922
Той, хто кажа, што гонар самурая -

1094
01:43:41,132 --> 01:43:43,110
гэта фікцыя,

1095
01:43:46,387 --> 01:43:49,264
ня можа пахіснуць наш дух.

1096
01:43:52,852 --> 01:43:55,061
Значыць, нічога, акрамя...

1097
01:43:55,229 --> 01:43:58,899
дакучлівага бурчаньня старога роніна.

1098
01:44:01,068 --> 01:44:03,600
Што-ж, досыць словаў.

1099
01:44:10,995 --> 01:44:12,454
Калі вы так думаеце,

1100
01:44:12,622 --> 01:44:15,457
даруйце за змарнаваны час.

1101
01:44:16,042 --> 01:44:18,960
Час выканаць абрад.

1102
01:44:23,299 --> 01:44:25,050
Аднак...

1103
01:44:27,386 --> 01:44:29,095
перад тым...

1104
01:44:30,014 --> 01:44:34,392
я мушу вярнуць дому Іі тое,
што яму належыць.

1105
01:44:55,289 --> 01:45:00,251
Каб не памыліцца,
я пазначыў гэтыя рэчы.

1106
01:45:00,500 --> 01:45:02,950
Прашу агледзець іх уважліва.

1107
01:45:10,262 --> 01:45:12,639
Пан Язакі Хаято...

1108
01:45:13,182 --> 01:45:16,851
і пан Кавабэ Умэносукэ.

1109
01:45:17,228 --> 01:45:20,998
Як я разумею,
лепшыя байцы дому Іі,

1110
01:45:21,565 --> 01:45:25,151
слаўныя гонарам і адвагаю.

1111
01:45:25,820 --> 01:45:27,696
Але, радца...

1112
01:45:28,864 --> 01:45:32,200
і панства,
прашу вас не хвалявацца.

1113
01:45:32,910 --> 01:45:36,830
Я адабраў у іх толькі хахлы,

1114
01:45:37,289 --> 01:45:39,916
а не жыцьцё.

1115
01:45:46,424 --> 01:45:49,217
Язакі Хаято...

1116
01:45:51,137 --> 01:45:52,345
я спаткаў 6 дзён таму.

1117
01:47:48,546 --> 01:47:50,463
Стой!

1118
01:48:00,015 --> 01:48:02,600
Кавабэ Умэносукэ
застаўся без чупрыны...

1119
01:48:03,352 --> 01:48:06,437
5 дзён таму, 8-га мая.

1120
01:49:15,174 --> 01:49:16,883
А вось...

1121
01:49:17,051 --> 01:49:21,429
майстар мяча
школы Сіндо-Мунэн-ру,

1122
01:49:21,931 --> 01:49:27,477
Амодака Хікокура,
так проста ня даўся.

1123
01:49:28,312 --> 01:49:32,649
Ён чуў пра выпадкі зь Язакі і Кавабэ,

1124
01:49:32,983 --> 01:49:35,735
і быў пільным.

1125
01:49:35,986 --> 01:49:40,448
Скажу шчыра -
мне нялёгка было даць рады...

1126
01:49:40,616 --> 01:49:42,128
пану Амодаку.

1127
01:49:49,416 --> 01:49:50,959
Магу я ўвайсьці?

1128
01:50:42,344 --> 01:50:45,555
Калі пацягнецеся да мяча,

1129
01:50:46,682 --> 01:50:48,543
я засяку вас адразу.

1130
01:51:00,029 --> 01:51:01,696
Але падобна, што тут...

1131
01:51:03,032 --> 01:51:06,117
лязом можна зачапіць бэльку.

1132
01:51:10,372 --> 01:51:12,007
А біць збоку...

1133
01:51:14,293 --> 01:51:16,878
можа перашкодзіць слуп.

1134
01:51:20,674 --> 01:51:24,700
Каб знайсьці вас, спатрэбіўся час.
Даруйце мне затрымку.

1135
01:51:26,472 --> 01:51:28,300
Зьбірайцеся.

1136
01:51:31,852 --> 01:51:34,270
Гэтае мейсца
непрыдатнае для двубою.

1137
01:51:34,646 --> 01:51:38,300
Прашу вас спадарожнічаць мне
да поля Годзін.

1138
01:51:41,945 --> 01:51:43,821
Жытло для бедных...

1139
01:51:44,490 --> 01:51:47,867
Калі вы ня вернецеся,
яго ўласьнік ня стане вас шукаць.

1140
01:51:50,621 --> 01:51:54,749
Але вашае цела
некаму трэба будзе пахаваць.

1141
01:51:57,378 --> 01:51:59,879
Раю вам пакінуць ліст.

1142
01:52:06,136 --> 01:52:10,056
Напішыце, што пайшлі
на поле Годзін...

1143
01:52:10,224 --> 01:52:13,559
біцца на мячах
з Амодакам Хікокура з дому Іі.

1144
01:56:49,778 --> 01:56:53,005
Вецер даваў яму перавагу,
якой ён умела карыстаўся.

1145
01:56:53,173 --> 01:56:55,800
Але катана ня толькі сячэ,

1146
01:56:55,967 --> 01:56:59,387
а і коле. А яшчэ яна можа
зламаць іншы меч.

1147
01:56:59,930 --> 01:57:02,598
Баец, які не ваяваў,

1148
01:57:02,766 --> 01:57:05,226
падобны да таго,
хто вучыўся плаваць на сушы.

1149
01:57:27,374 --> 01:57:29,417
Зь іншага боку,

1150
01:57:29,835 --> 01:57:32,128
я сам ня быў у бітве...

1151
01:57:32,462 --> 01:57:37,383
16 гадоў, з часу аблогі замка Осакі.

1152
01:57:38,051 --> 01:57:40,386
Адсекчы яму галаву
было-б нялёгка,

1153
01:57:40,554 --> 01:57:44,524
а валасы - надзвычай складана.

1154
01:57:50,147 --> 01:57:52,281
Для самурая...

1155
01:57:52,649 --> 01:57:54,735
адсечаны хахол -

1156
01:57:55,902 --> 01:57:58,112
найвялікшая страта.

1157
01:57:58,989 --> 01:58:01,198
Гэта знак слабасьці і ганьба...

1158
01:58:01,366 --> 01:58:04,493
на ўсё пазасталае жыцьцё.

1159
01:58:05,620 --> 01:58:09,498
Вашыя людзі ўдаюць хворых
і хаваюцца,

1160
01:58:09,666 --> 01:58:13,627
чакаючы, калі ў іх
адрастуць валасы. Радца!

1161
01:58:17,883 --> 01:58:20,968
Гэты дом слаўны сваімі ваярамі,

1162
01:58:21,595 --> 01:58:23,929
але мне здаецца,
што нават для роду Іі...

1163
01:58:24,097 --> 01:58:27,600
гонар самурая - толькі фікцыя.

1164
01:58:42,324 --> 01:58:44,074
Шаленец!

1165
01:58:44,576 --> 01:58:46,535
Забіць яго!

1166
02:05:40,575 --> 02:05:42,367
Назад!

1167
02:06:52,939 --> 02:06:55,983
Радца, Цугума Хансіро мёртвы.

1168
02:06:59,279 --> 02:07:01,238
А якія страты ў нас?

1169
02:07:02,532 --> 02:07:04,992
Колькі людзей страцілі мы?

1170
02:07:06,369 --> 02:07:08,996
Сугіта Масакацу, Уэмура Собэй,

1171
02:07:09,497 --> 02:07:11,999
Сінмэн Іціро, Ёсіока Уэмон -

1172
02:07:12,166 --> 02:07:13,625
забітыя чацьвёра.

1173
02:07:14,210 --> 02:07:16,670
Яшчэ васьмёра цяжка параненыя.

1174
02:07:19,173 --> 02:07:20,966
Ронін з Гэйсю...

1175
02:07:23,177 --> 02:07:25,887
Цугума Хансіро, зьдзейсьніў харакіры.

1176
02:07:28,683 --> 02:07:31,300
Нашыя людзі памёрлі ад хваробаў.

1177
02:07:33,855 --> 02:07:36,440
Ніводзін з байцоў дому Іі...

1178
02:07:37,400 --> 02:07:41,445
ня мог загінуць ад рукі
паўгалоднага роніна.

1179
02:07:44,490 --> 02:07:47,909
Былы дружыньнік дому Фукусіма,
Цугума Хансіро,

1180
02:07:48,494 --> 02:07:51,204
зрабіў харакіры з годнасьцю,
як і жадаў.

1181
02:07:52,040 --> 02:07:54,333
Гібель і раненьні нашых людзей...

1182
02:07:54,625 --> 02:07:57,544
зь ім ніяк не зьвязаныя.

1183
02:08:02,216 --> 02:08:05,802
Дапільнуйце,
каб ніхто больш не памёр.

1184
02:08:06,387 --> 02:08:08,349
Займіцеся параненымі.

1185
02:08:21,819 --> 02:08:24,029
Радца, я абыйшоў усіх.

1186
02:08:27,700 --> 02:08:30,827
Амодака Хікокура...

1187
02:08:31,954 --> 02:08:34,106
забіў сябе мінулай ноччу.

1188
02:08:38,586 --> 02:08:42,174
Кавабэ і Язакі кажуць, што хворыя,

1189
02:08:44,801 --> 02:08:46,927
але насамрэч...
- Глупец!

1190
02:08:48,930 --> 02:08:51,765
Чаму ты адразу не сказаў ім
выканаць харакіры?

1191
02:08:53,059 --> 02:08:56,770
Неадкладна вярніся
і загадай ім зрабіць гэта.

1192
02:08:58,898 --> 02:09:00,816
І вазьмі з сабою людзей.

1193
02:09:01,776 --> 02:09:06,050
Калі Кавабэ і Язакі адмовяцца,
прымусьце іх.

1194
02:09:08,116 --> 02:09:13,912
Пра іхнія і Амодакі харакіры
абвешчана ня будзе.

1195
02:09:15,164 --> 02:09:16,790
Афіцыйна яны памруць
ад хваробаў.

1196
02:09:16,958 --> 02:09:19,000
- Пане?
- Дурань!

1197
02:09:22,296 --> 02:09:26,367
Ты ня ўчора нарадзіўся,
і сам мусіш усё разумець.

1198
02:09:27,718 --> 02:09:31,179
Што пра нас скажуць,
калі ўсё выявіцца? Глупец!

1199
02:09:31,722 --> 02:09:33,515
Ужо іду, пане.

1200
02:11:03,272 --> 02:11:07,234
<i>Былы дружыньнік дому Фукусіма,
Цугума Хансіро...</i>

1201
02:11:08,694 --> 02:11:12,155
<i>выканаў харакіры
а шостай гадзіне па палудні.</i>

1202
02:11:13,741 --> 02:11:17,160
<i>Ягоныя словы і паводзіны
былі трохі бязладнымі.</i>

1203
02:11:17,328 --> 02:11:21,706
<i>Многія з прысутных
уважалі яго за вар'ята,</i>

1204
02:11:23,668 --> 02:11:26,086
<i>такога-ж,</i>

1205
02:11:26,254 --> 02:11:28,421
<i>якім быў іншы ронін -</i>

1206
02:11:28,589 --> 02:11:31,841
<i>нейкі Цідзіва Мотомэ,
які зрабіў тут харакіры раней.</i>

1207
02:11:32,677 --> 02:11:35,011
<i>Гэтыя меркаваньні падаюцца слушнымі.</i>

1208
02:11:35,555 --> 02:11:38,431
<i>Мы даказалі
сваю адданасьць звычаям.</i>

1209
02:11:41,435 --> 02:11:45,272
<i>Зьвесткі аб гэтым...</i>

1210
02:11:45,731 --> 02:11:50,026
<i>за два дні разыйшліся па ўсім Эда.</i>

1211
02:11:51,237 --> 02:11:55,240
<i>У выніку яшчэ празь дзень,
падчас нарады ў палацы...</i>

1212
02:11:56,367 --> 02:12:00,370
<i>ягамосьць даймё Доі зьвярнуўся...</i>

1213
02:12:00,788 --> 02:12:05,625
<i>да маладога пана Бенносукэ
з наступнымі словамі:</i>

1214
02:12:07,003 --> 02:12:09,921
<i>"Нават у мірны час
трэба быць цьвёрдым.</i>

1215
02:12:11,132 --> 02:12:13,466
<i>Хай дом Іі, які зрабіў
гэтая словы сваім законам,</i>

1216
02:12:14,051 --> 02:12:18,263
<i>надалей узвышаецца і красуе".</i>

1217
02:12:19,807 --> 02:12:22,142
<i>13 мая</i>

1218
02:12:23,102 --> 02:12:25,061
<i>1630 года.</i>

1219
02:12:46,000 --> 02:12:47,834
ХАРАКІРЫ

1220
02:12:48,000 --> 02:12:50,000
Пераклад DTK